Refraktometr Hanna Instruments HI 96822 Instrukcja obsługi Nr produktu: 104742 Strona 1 z 10
WSTĘPNA KONTROLA Wyjmij urządzenie z opakowania i dokładnie sprawdź, czy podczas transportu nie zostało uszkodzone. W przypadku uszkodzeń powiadom sprzedawcę lub najbliższe centrum obsługi klienta firmy Hanna. Do każdego urządzenia dołączona jest: bateria 9 V instrukcja obsługi Uwaga: Zachowaj całe opakowanie aż do sprawdzenia prawidłowego funkcjonowania urządzenia. Wadliwe urządzenie należy zwrócić w oryginalnym opakowaniu. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w całości lub częściowe jest zabronione bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich: firmy Hanna Instruments Inc., Woonsocket, Rhode Island, 02895, USA. OPIS OGÓLNY Refraktometr cyfrowy HI 96822 to solidne wodoodporne urządzenie wykorzystujące pomiar współczynnika załamania do określania zasolenia naturalnych i sztucznych wód morskich, wód oceanicznych lub wód brachicznych. Urządzenie zostało stworzone w oparciu o wieloletnie doświadczenie firmy Hanna producenta przyrządów analitycznych. Refraktometr cyfrowy eliminuje niepewność obecną w refraktometrach mechanicznych i jest przenośny, co umożliwia użycie na statku, na brzegu lub w domu. Refraktometr to proste i szybkie w obsłudze urządzenie optyczne. Po prostej kalibracji dokonanej przez użytkownika z użyciem wody destylowanej lub dejonizowanej do wgłębienia na próbkę wprowadza się próbkę wody morskiej. W ciągu kilku sekund następuje pomiar współczynnika załamania i temperatury, które są przeliczane na jedną z 3 popularnych jednostek pomiarowych: PSU jednostkę praktycznego zasolenia, PPT zasolenie w cząstkach na tysiąc cząstek lub S.G. (20/20) ciężar właściwy. Wszystkie algorytmy przeliczania są oparte na uznanych publikacjach naukowych wykorzystujących właściwości fizyczne wody morskiej (nie chlorku sodu). Na dużym podwójnym wyświetlaczu pojawia się też temperatura (w C lub F) oraz przydatne kody komunikatów. Podstawowe zalety to: Wodoodporność IP65 Automatyczna kompensacja temperatury (ATC) Obsługa na baterie ze wskaźnikiem niskiego stanu zasilania (BEPS) Automatyczne wyłączanie po 3 minutach nieużywania SPECYFIKACJA PSU PPT S.G. (20/20) C ( F) Zakres 0 do 50 0 do 150 1,000 do 1,114 0 do 80 C (32 do 176 F) Strona 2 z 10
Rozdzielczość 1 1 0,001 0,1 C (0,1 F) Dokładność ±2 ±2 ±0,002 ±0,3 C (±0,5 F) Kompensacja temperatury: automatyczna pomiędzy 0 40 C (32 104 F) Czas pomiaru: ok. 1,5 s Minimalna objętość próbki: 100 ml (całkowite przykrycie pryzmatu) Źródło światła: żółta dioda LED Pojemnik na próbki: pierścień ze stali nierdzewnej i pryzmat flintowy Materiał obudowy: ABS Szczelność obudowy: IP 65 Rodzaj/żywotność baterii: 1 x 9 V/5000 odczytów Automatyczne wyłączanie: po 3 minutach nieużywania Wymiary: 19,2 (szer.) x 10,2 (gł.) x 6,7 (wys.) cm Masa: 420 g ZASADA DZIAŁANIA Określanie zasolenia odbywa się poprzez pomiar współczynnika załamania wody morskiej. Współczynnik załamania do cecha optyczna substancji i liczba rozpuszczonych w niej cząsteczek. Współczynnik załamania jest stosunkiem prędkości światła w próżni do prędkości światła w substancji. W rezultacie światło załamuje się czyli zmienia kierunek, gdy przechodzi przez substancję o innym współczynniku załamania. Jest to refrakcja. Podczas przechodzenia przez materiał o wyższym lub niższym współczynniku załamania występuje kąt graniczny, pod którym wchodzący promień światła nie może się już załamywać, lecz zostanie odbity od granicy ośrodka. Refrakcja Kąt graniczny Całkowite wewnętrzne odbicie θi < θgraniczny θi = θgraniczny θi > θgraniczny θi = kąt padania n1, n2 = współczynnik załamania θr = kąt refrakcji Kąta granicznego można użyć do prostego obliczenia współczynnika załamania zgodnie ze wzorem: sin (θgraniczny) = n2 / n1 Gdzie n 2 to współczynnik załamania ośrodka o niższej gęstości, a n 1 to współczynnik załamania ośrodka o wyższej gęstości. wgłębienie na próbkę Próbka Pryzmat Soczewka Dioda LED Cień Liniowy czujnik obrazu Strona 3 z 10
W refraktometrze HI 96822 światło z diody LED w kontakcie z próbką przechodzi przez pryzmat. Czujnik obrazu określa kąt graniczny, pod którym światło już się nie załamuje w próbce. Następnie specjalistyczne algorytmy dołączają do pomiaru temperaturę i przeliczają współczynnik załamania na PSU, PPT lub S.G. (20/20). PSU określa się jako stosunek zasolenia do przewodności. Opiera się on na pracach UNESCO, ICES, SCOR i IAPSO. Informacje te opublikowano w The Joint Panel on Oceanographic Tables and Standards. PPT (10-3) to starsza skala zasolenia, w której zasolenie określa się jako zawartość soli w masie soli nieorganicznych zawartych w 1 kg wody morskiej po zamianie wszystkich bromków i jodków na taką samą ilość tlenków (Knudsen, 1901). Ciężar właściwy (20/20) opiera się na opublikowanym związku między gęstością w 20 C i masą rozpuszczonych soli w próbce wody morskiej (CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 87). OPIS FUNKCJI WIDOK Z GÓRY 1. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny (LCD) 2. Przycisk READ (pomiar przez użytkownika) 3. Przycisk ZERO (kalibracja przez użytkownika) 4. Przycisk RANGE (jednostka miary użytkownika) 5. ON/OFF (włącznik) 6. Wgłębienie na próbkę ze stali nierdzewnej i pryzmat 7. Wyświetlacz pomocniczy 8. Wyświetlacz główny Strona 4 z 10
WIDOK Z DOŁU OTWIERANIE 9. Pokrywa baterii 10. Komora baterii ELEMENTY WYŚWIETLACZA 1. Bateria (miga, gdy bateria jest słaba) 2. Symbol pomiaru w toku 3. SETUP: Symbol kalibracji fabrycznej 4. CAL: Symbol kalibracji 5. Automatyczna kompensacja temperatury (miga, gdy temperatura przekracza zakres 0-40 C/32-104 F) 6. Wyświetlacz główny (wyświetla pomiar i komunikaty błędów) 7. Jednostki miary 8. Wyświetlacz pomocniczy (wyświetla pomiary temperatury; miga, gdy temperatura przekracza zakres roboczy 0-80 C / 32-176 F) 9. Wskaźnik zakresu INSTRUKCJA POMIARU Ostrożnie obchodź się z urządzeniem. Nie upuszczaj go. Nie zanurzaj urządzenia w wodzie. Nie rozpylaj wody na żadną część urządzenia, z wyjątkiem wgłębienia na próbkę umieszczonego nad pryzmatem. Strona 5 z 10
Przyrząd jest przeznaczony do pomiaru roztworów wody morskiej. Nie wystawiaj urządzenia ani pryzmatu na działanie rozpuszczalników, które mogą je uszkodzić. Dotyczy to większości rozpuszczalników organicznych i roztworów w skrajnych temperaturach. Cząsteczki zanieczyszczeń w próbce mogą zarysować pryzmat. Między pomiarami zbierz próbkę miękką chusteczką i dokładnie wypłucz wgłębienie na próbkę wodą dejonizowaną lub destylowaną. Do przenoszenia wszystkich roztworów używaj plastikowych pipet. Nie używaj metalowych narzędzi, jak gwoździ, łyżek lub pęset, gdyż mogą zarysować pryzmat. W przypadku pomiaru w bezpośrednich promieniach słońca przykryj wgłębienie na próbkę dłonią. PROCEDURA KALIBRACJI Kalibrację należy wykonywać codziennie przed pomiarami, po wymianie baterii, między długimi seriami pomiarów lub w przypadku zmian środowiskowych od ostatniej kalibracji. 1. Naciśnij, a następnie zwolnij włącznik. Na krótko pojawią się dwa ekrany testowe: wszystkie segmenty wyświetlacza LCD, a następnie procent pozostałej baterii. Pojawi się na krótko wskaźnik ustawionych jednostek miary. Gdy na wyświetlaczu pojawią się poziome kreski, przyrząd jest gotowy. 2. Za pomocą plastikowej pipety wypełnij wgłębienie wodą destylowaną lub dejonizowaną. Sprawdź, czy pryzmat jest całkowicie pokryty wodą. WODA DESTYLOWANA Uwaga: jeżeli próbka ZERO jest poddana działaniu intensywnego światła, jak promieni słonecznych czy innego silnego źródła światła, podczas kalibracji przykryj wgłębienie na próbkę dłonią lub większym przedmiotem. 3. Naciśnij przycisk ZERO. Jeżeli nie pojawi się żaden komunikat błędu, urządzenie zostało skalibrowane. (Opis KOMUNIKATÓW BŁĘDÓW znajduje się na końcu instrukcji). Strona 6 z 10
Uwaga: Na wyświetlaczu pozostanie 0 aż do pomiaru próbki lub wyłączenia przyrządu. 4. Delikatnie zbierz wodę ZERO za pomocą miękkiej chusteczki. Zachowaj ostrożność, by nie zarysować pryzmatu. Całkowicie osusz powierzchnię. Przyrząd jest gotowy do pomiaru próbki. Uwaga: W przypadku wyłączenia urządzenia kalibracja nie zostanie utracona. PROCEDURA POMIARU Przed dokonaniem pomiaru sprawdź, czy przyrząd jest skalibrowany. 1. Wytrzyj powierzchnię pryzmatu znajdującą się na dnie wgłębienia na próbkę. Sprawdź, czy pryzmat i wgłębienie na próbkę są całkowicie suche. 2. Za pomocą plastikowej pipety umieść próbkę na powierzchni pryzmatu. Całkowicie wypełnij wgłębienie. Uwaga: Jeżeli temperatura próbki znacznie różni się od temperatury przyrządu, odczekaj ok. 1 minuty do wyrównania temperatur. 3. Naciśnij przycisk READ. Wyniki pojawią się w wybranej jednostce. Uwaga: Wartość ostatniego pomiaru będzie wyświetlana aż do pomiaru kolejnej próbki lub wyłączenia przyrządu. Temperatura będzie aktualizowana na bieżąco. Uwaga: Symbol ATC miga i automatyczna kompensacja temperatury jest wyłączona, jeżeli temperatura wykracza poza zakres 0-40 C / 32-104 F. 4. Usuń próbkę z wgłębienia za pomocą miękkiej chusteczki. 5. Za pomocą plastikowej pipety wypłucz pryzmat i wgłębienie wodą destylowaną lub dejonizowaną. Wytrzyj do sucha. Przyrząd jest gotowy na kolejną próbkę. WODA DESTYLOWANA Strona 7 z 10
ZMIANA JEDNOSTKI MIARY Aby wybrać jednostkę miary, naciśnij przycisk RANGE. Przyrząd przełączy się między trzema skalami pomiarowymi po każdym naciśnięciu przycisku, a na wyświetlaczu głównym pojawi się PSU, PPt i S.G.. Gdy na wyświetlaczu znajdują się 4 poziome kreski, przyrząd jest gotowy do pomiaru. Liczba na wyświetlaczu oznacza wybraną jednostkę: 1 oznacza PSU, 2 oznacza PPT, a 3 oznacza ciężar właściwy. ZMIANA JEDNOSTKI TEMPERATURY Aby zmienić jednostkę temperatury ze stopni Celsjusza na Fahrenheita (lub odwrotnie), wykonaj następujące czynności: 1. Naciśnij i przytrzymaj włącznik przez ok. 8 sekund. Na wyświetlaczu pojawi się ekran ze wszystkimi segmentami, a następnie na wyświetlaczu głównym pojawi się numer modelu, a na pomocniczym numer wersji. Nadal przytrzymuj włącznik. 8 sekund 2. Trzymając wciśnięty włącznik, naciśnij przycisk ZERO. Jednostka temperatury zmieni się z C na F lub odwrotnie. C lub F SPORZĄDZANIE ROZTWORU WZORCOWEGO Do sprawdzania dokładności miernika można używać roztworów chlorku sodu. W poniższej tabeli znajduje się kilka roztworów chlorku sodu oraz spodziewana wartość PPT wody morskiej. Aby przygotować roztwór wzorcowy NaCl (g/100 g), wykonaj następujące czynności: Umieść zbiornik (np. szklaną fiolkę lub butelkę z wkraplaczem i z przykrywką) na wadze analitycznej. Staruj wagę. Aby sporządzić roztwór X NaCl, odmierz X gramów suszonego chlorku sodu o wysokiej czystości (nr CAS: 7647-14- 5: masa cząsteczkowa 58,44) bezpośrednio do pojemnika. Dodaj do pojemnika wodę destylowaną lub dejonizowaną tak, aby łączna masa roztworu wynosiła 100 g. Strona 8 z 10
g NaCl g wody Łączna masa Spodziewana wartość PPT wody morskiej WYMIANA BATERII Aby wymienić baterie w przyrządzie, wykonaj następujące czynności: Sprawdź, czy przyrząd jest wyłączony. Odwróć przyrząd do góry dnem i zdejmij pokrywę baterii, obracając ją w lewo. OTWIERANIE Wyjmij baterię z komory. Wymień ją na nową baterię 9 V, zachowując prawidłową biegunowość. Ponownie załóż pokrywę baterii i przymocuj ją, obracając w prawo do oporu. GWARANCJA HI 96822 posiada dwuletnią gwarancję obejmującą wady wykonania i materiału w przypadku użytkowania zgodnego z przeznaczeniem i konserwacji zgodnej z instrukcją. Gwarancja ogranicza się do naprawy lub bezpłatnej wymiany. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń w wyniku wypadku, nieprawidłowego użycia, manipulacji lub niedokonania zalecanej konserwacji. W razie potrzeby serwisowania skontaktuj się ze sprzedawcą. Jeżeli gwarancja obowiązuje, podaj numer modelu, datę zakupu, numer seryjny i rodzaj usterki. Jeżeli naprawa nie jest objęta gwarancją, otrzymasz informację o naliczonej opłacie. Jeżeli konieczny jest zwrot przyrządu do Hanna Instruments, najpierw uzyskaj numer autoryzacji zwrotu z działu obsługi klienta, a następnie odeślij przyrząd na swój koszt. W przypadku wysyłki jakiegokolwiek przyrządu pamiętaj o prawidłowym zapakowaniu zapewniającym pełną ochronę. Aby aktywować gwarancję, wypełnij i zwróć dołączoną kartę gwarancyjną w ciągu 14 dni od daty zakupu. Strona 9 z 10
KOMUNIKATY BŁĘDÓW Kod błędu Symbol Opis Err LO Wyświetlacz główny Ogólny błąd. Wyłącz i włącz urządzenie. Jeżeli błąd się utrzymuje, skontaktuj się z firmą Hanna. Odczyt próbki jest niższy niż standardowe 0 ustawione do kalibracji miernika. HI Wyświetlacz pomocniczy Próbka przekracza maksymalny zakres pomiaru. LO Wyświetlacz główny Włączony segment CAL HI Wyświetlacz pomocniczy Włączony segment CAL t LO Wyświetlacz główny Włączony segment CAL t HI Wyświetlacz główny Włączony segment CAL Air ELt Niewłaściwy roztwór użyty do kalibracji. Użyj wody dejonizowanej lub destylowanej. Naciśnij ZERO. Niewłaściwy roztwór użyty do kalibracji. Użyj wody dejonizowanej lub destylowanej. Naciśnij ZERO. Temperatura przekracza dolny limit ATC (0 C) podczas kalibracji. Temperatura przekracza górny limit ATC (40 C) podczas kalibracji. Powierzchnia pryzmatu nie jest w pełni zakryta. Nadmiar światła zewnętrznego podczas pomiaru. Przykryj wgłębienie na próbkę dłonią. nlt Nie wykryto światła LED. Skontaktuj się z firmą Hanna. Miga segment baterii Pozostało <5% baterii. Migają wartości temperatury 0.0 C lub 80.0 C Pomiar temperatury poza zakresem próbkowania (0 do 80 C) Miga segment ATC Poza zakresem kompensacji temperatury (0 do 40 C) Miga segment SETUP Utrata kalibracji fabrycznej. Skontaktuj się z firmą Hanna. Strona 10 z 10