Instytut Historii UG rok akademicki 2007/2008 V rok historii dziennej mała specjalizacja: Historia myśli i kultury politycznej dr Piotr Perkowski Perswazyjność nauki historycznej Kontakt z prowadzącym konsultacje: pokój 38, czwartek 16:30-17:30, piątek 15:00-16:00 e-mail: piotrperkowski@gazeta.pl Warunki zaliczenia Uczestnictwo w zajęciach. Dozwolona jest jedna nieobecność, każda następna wymaga zaliczenia zajęć na konsultacjach. Tematyka zajęć Na naszych spotkaniach będziemy rozmawiać i analizować prace historyczne pod kątem przekazu ukrytego w, postulatywnie neutralnej, narracji historycznej. Podstawowym celem jest zwrócenie uwagi na rozmaite techniki perswazyjne stosowane przez historyków piszących w różnych systemach politycznych. W tle towarzyszyć nam będzie refleksja nad warsztatem historyka: 1. Narodziny nowoczesnej propagandy XX w. Horyzont poznawczy historyka. Uwarunkowania polityczne i ekonomiczne a poglądy historyczne Foucault Michel, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 1998 Thomson Oliver, Historia propagandy, Warszawa 2001 2. Pozytywistyczne funkcje nauki historycznej. Refleksja nad założeniami współczesnej historiografii polskiej Dymkowski Maciej, Próby rozumienia uczestników dziejów jako źródła deformacji poznania historycznego, Historyka 2006, t. 36 Grabski Andrzej F., Dzieje historiografii, Poznań 2002 3. (Nie?)możliwe zasady warsztatu współczesnego historyka. Wymagania kwerendy. Nieprzenikalność źródła historycznego? Topolski Jerzy, Jak się pisze i rozumie historię, Warszawa 1998 4-5. Historia społeczna. Współczesne kierunki badań (historia kultury życia codziennego, historia gender, oral history, psychohistoria) Burke Peter, Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000 DeMause Lloyd, Niezależność psychohistorii, w: Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków, wyb. T. Pawelec, Lublin 2002 Klich Barbara, W poszukiwaniu nowcyh dróg badawczych Małej historii historia życia prywatnego, Historyka 2001, t. 31 Krukowska Marta, Archiwa pamięci oral history, Historyka 1998, nr 28 1
Van Tilburg Maria, Historia kobiet czy historia gender? Poststrukturalne interpretacje w badaniach nad dziejami płci, Historyka 2000, t. 30 6. Mikrohistorie. Zaskakujące przedmioty badań historycznych Domańska Ewa, Mikrohistorie, Poznań 2005 7. Fakt historyczny. Dekonstrukcja Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z historii historiografii, red. E. Domańska, Kraków 2004 8. Narracje historyczne. Dekonstrukcja White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska i M. Wilczyński, Kraków 2000 9. Nauczanie historii w obliczu cenzury przekazu historycznego. Sensy edukacji historycznej w Polsce Ludowej i współcześnie Cenzura w PRL. Relacje historyków, red. Z. Romek, Warszawa 2000 Stobiecki Rafał, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana, Warszawa 2007 10. Polityka historyczna. Lustracja. Czy da się rozliczyć przeszłość za pomocą nauki historycznej? Polska polityka historyczna, Biuletyn IPN 2006, nr 5 11. Komu potrzebna jest historia? Cele społeczne nauki historycznej i funkcje pamięci historycznej Kula Marcin, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszawa 2004 2
Instytut Historii UG rok akademicki 2007/2008, semestr zimowy IV rok historii, studia dzienne dr Piotr Perkowski Historia Polski XX w. (ćwiczenia) Kontakt z prowadzącym konsultacje: pokój 38, czwartek 16:30-17:30, piątek 15:00-16:00 e-mail: piotrperkowski@gazeta.pl Warunki zaliczenia 1. Obecność na zajęciach. Jedna nieobecność w semestrze nie wymaga pojawienia się na konsultacjach, każda następna musi zostać odrobiona. 2. Obowiązuje was systematyczna lektura podręczników: Brzoza Czesław, Sowa Andrzej Leon, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006 Friszke Andrzej, Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003 3. Wejściówki pisane na co drugich zajęciach swoim zakresem obejmujące zadaną przez prowadzącego literaturę. Osoby, które nie uzyskają zaliczenia z wejściówek (50% punktów), pisać będą na koniec semestru kolokwium z całości omawianej na zajęciach problematyki. 4. Oddanie w terminie pracy zaliczeniowej poświęconej historii Polski XX w. 5. Ostateczna ocena waszej pracy jest wyliczana na podstawie dwóch składowych wyników z wejściówek z pierwszego i drugiego semestru oraz stopnia uzyskanego z pracy zaliczeniowej. 6. Ocena bardzo dobra uzyskana z ćwiczeń zwalnia z egzaminu. Tematyka ćwiczeń 1-2. Ustrój polityczny II RP. Prawa i obowiązki obywatelskie Koncepcje ustrojowe dla przyszłej Polski wśród polskich kół politycznych od monarchii do republiki Przemiany ustrojowe z końca 1918 r. i z kadencji Sejmu Ustawodawczego Główne punkty sporne w debacie nad wprowadzeniem konstytucji Postanowienia konstytucji marcowej ze szczególnym uwzględnieniem praw i obowiązków obywatelskich Przewrót majowy w kontekście funkcjonowania systemu politycznego 1921-1926 Zmiany ustrojowe i precedensy konstytucyjne po zamachu majowym Praktyki autorytarne po zamachu majowym Prawa i wolności obywatelskie w myśleniu obozu piłsudczykowskiego Ideologia państwowa konstytucji kwietniowej Polityka wewnętrzna obozu sanacyjnego po śmierci Piłsudskiego 3
Ajnenkiel Andrzej, Konstytucje Polski 1791-1997 w rozwoju dziejowym, Warszawa 2001 Gdulewicz Ewa, Gwiżdż Andrzej, Witkowski Zbigniew, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1935 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 2, red. M. Kallas, Warszawa 1990 Krukowski Stanisław, Mała Konstytucja z 1919 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 2, red. M. Kallas, Warszawa 1990 Paruch Włodzimierz, Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939, Lublin 2005 3-4. Panorama polskiej sceny politycznej 1918-1939 Koncepcje polityczne i wpływ na politykę II RP: Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego ruchu ludowego Polskiej Partii Socjalistycznej endecji sanacji konserwatystów Komunistycznej Partii Polski politycznych inicjatyw centrolewu i tzw. frontu ludowego ruchu kobiecego Holzer Jerzy, Mozaika polityczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974 Kałwa Dobrochna, Model kobiety aktywnej na tle sporów światopoglądowych. Ruch feministyczny w dwudziestoleciu międzywojennym, w: Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, Warszawa 2000 Śliwa Michał, Polska myśl polityczna w I połowie XX wieku, Wrocław 1993 Wapiński Roman, Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk 1997 Życie polityczne w Polsce 1918-1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1985 5. Propaganda państwowa w II Rzeczypospolitej a media Media w dwudziestoleciu międzywojennym. Oddziaływanie radia, prasy, książek i kina na opinię publiczną Praktyki cenzuralne na przykładzie prasy Główne ośrodki propagandy państwowej w latach 1926-1939 Kult Józefa Piłsudskiego i Edwarda Rydza-Śmigłego Kaszuba Elżbieta, System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1939, Toruń 2004 Paczkowski Andrzej, Cenzura prasowa w Drugiej Rzeczypospolitej, w: Granice wolności słowa, red. G. Miernik, Kielce - Warszawa 1999 Żarnowski Janusz, Polska 1918-1939. Praca technika społeczeństwo, Warszawa 1999 6. Inteligencja polska w dwudziestoleciu międzywojennym Narodziny grupy zwanej inteligencją Pokoleniowe doświadczenia inteligencji polskiej w II RP Warunki materialne inteligencji polskiej w dwudziestoleciu 4
Przemiany obyczaju w środowisku inteligencji polskiej Hass Ludwik, Pokolenia inteligencji polskiej Drugiej Rzeczypospolitej, w: tegoż, Inteligencji polskiej dole i niedole. XIX i XX w., Łowicz 1999 Kałwa Dobrochna, Polska doby rozbiorów i międzywojenna, w: Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba, Warszawa 2006 Sierakowska Katarzyna, Rodzice, dzieci, dziadkowie Wielkomiejska rodzina inteligencka w Polsce 1918-1939, Warszawa 2003 7. Kobieta i życie prywatne w II RP Prawa kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym Planowanie rodziny w założeniach i realizacji Modele życia prywatnego w dwudziestoleciu międzywojennym Intymność jako normatyw kulturowy Rewolucja technologiczna a życie prywatne Gawin Magdalena, Historie intymne. Codzienność warszawianek doby fin de siecle u, w: metamorfozy społeczne, t. 2, red. J. Żarnowski, Warszawa 2007 Kałwa Dobrochna, Kobieta aktywna w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2000 Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000 Historia życia prywatnego, t.5: Od I wojny światowej do naszych czasów, red. A. Prost, G. Vincent, Wrocław 2000 8. Problemy gospodarcze II RP Gospodarcze skutki I wojny światowej Pierwszy kryzys gospodarczy i reformy Grabskiego Wielki Kryzys Gospodarczy w II RP Koniunktura gospodarcza w dwudziestoleciu a gospodarka II RP Kondycja polskiego rolnictwa w latach 1918-1939 Transport i komunikacja w dwudziestoleciu Elementy etatystycznego myślenia w polityce gospodarczej II RP Jezierski Andrzej, Leszczyńska Cecylia, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 2001 Kaliński Janusz, Zarys historii gospodarczej XIX i XX w., Warszawa 2000 Landau Zbigniew, Tomaszewski Jerzy, Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939, Warszawa 1999 Skodlarski Janusz, Matera Rafał, Gospodarka światowa w latach 1914-1939, Dzieje Najnowsze 2003, nr 1 9. Kierunki polskiej polityki zagranicznej 1918-1939 Walka o granice II Rzeczypospolitej Organizacja polskiej służby dyplomatycznej przed i po zamachu majowym Podłoże i przebieg konfliktów polsko-niemieckich 1919-1926 Konsekwencje tzw. systemu lokarneńskiego dla II RP Polityka wschodnia sanacji Założenia i efekty tzw. polityki równowagi Becka 5
Batowski Henryk, Między dwoma wojna. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001 Historia dyplomacji polskiej, red. P. Łossowski, t. 4, Warszawa 1995 Krasuski Jerzy, Między wojnami. Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1985 lub Krasuski Jerzy, Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919-1945, Poznań 2000 Łossowski Piotr, Dyplomacja polska 1918-1939, Warszawa 2001 10-11. Społeczeństwo polskie pod okupacją niemiecką 1939-1945 Podział ziem II RP pod okupacja niemiecką i radziecką Polityka segregacyjna III Rzeszy. Różnice regionalne Polityka niemiecka względem kultury i nauki polskiej Życie codzienne w warunkach okupacji Polacy a Holocaust Działania okupacyjnych władz radzieckich względem Polaków. Deportacje i ludobójstwo Bilans demograficzny Polski pod okupacją niemiecką i radziecką Głowacki Albin, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939-1941, Łódź 1998 Łuczak Czesław, Szanse i trudności bilansu demograficznego Polski w latach 1939-1945, Dzieje Najnowsze 1994, nr 2 Łuczak Czesław, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Warszawa 1993 Musiał Bogdan, Niemiecka polityka narodowościowa w okupowanej Polsce w latach 1939-1945, Pamięć i Sprawiedliwość 2004, nr 2 Szarota Tomasz, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1988 Oraz: Biuletyn IPN 2003, nr 11 Biuletyn IPN 2003, nr 12-1 Biuletyn IPN 2006, nr 8-9 6
dr Piotr Perkowski Wymagania dotyczące sposobu przygotowania pracy pisemnej 1. Edycja tekstu: a. Tekst zawiera od 8 do 12 stron maszynopisu b. Rozmiar czcionki:12 c. Odstępy między wierszami: 1,5 d. marginesy z prawej i lewej strony 2-3 cm d. Tekst powinien być wyjustowany i posiadać numerację stron 2. Przypisy: Przy sporządzaniu przypisów obowiązują was zasady stosowane przez Dzieje Najnowsze (zob. informację dla autorów Dziejów Najnowszych w numerach pisma z tego roku) 3. Bibliografia: Bibliografię dzielimy na działy uwzględniające specyfikę i oryginalność materiałów, z których korzystamy. W obrębie wymienionych grup należy zachować porządek alfabetyczny: I archiwalia II dokumenty opublikowane III prasa IV wspomnienia i publicystyka V relacje zebrane przez autora pracy VI opracowania 4. Uwagi ogólne: Nie przyjmuję tekstów niespełniających wymogów edycji, zawartych w punkcie pierwszym. Przy ocenie pracy zaliczeniowej zwracam uwagę na stopień i sposób wykorzystania źródeł historycznych oraz na poprawność językową. Uczulam również na konsekwentne i prawidłowe stosowanie się do zasad sporządzania przypisów i bibliografii. Prace przyjmuję do końca kwietnia 2007. 7