Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów. PROGRAM KOMPLEKSOWEJ OCHRONY JEZIOR LOBELIOWYCH W POLSCE ETAP I. PODSTAWY, MODELOWE ROZWIĄZANIA Ichtiofauna jezior lobeliowych stan poznania i zagrożenia Andrzej Kapusta Zakład Ichtiologii, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie SPOTKANIE I GOSPODARKA RYBACKA Bytów 26 luty 2015
Rybackie typy jezior Stan poznania ichtiofauny jezior lobeliowych Metody oceny składu ichtiofauny Zagrożenia
W jakich typach rybackich jezior spotykamy roślinny charakterystyczne dla jezior lobeliowych?
Jeziora sielawowe: Charakterystyczne gatunki: sielawa, sieja, płoć, okoń, leszcz, szczupak, węgorz, miętus, stynka Raki (rodzime gatunki) Głębokość > 20 m Dno twarde, przy brzegu piaszczyste
Jeziora leszczowe: Charakterystyczne gatunki: leszcz, płoć, lin, okoń, wzdręga, szczupak, węgorz, Głębokość najczęściej 12-20 m Dno pokryte mułem
Jeziora sandaczowe: Charakterystyczne gatunki: leszcz, lin, ukleja, sandacz, okoń, wzdręga, szczupak, węgorz, Głębokość najczęściej 6-12 m Dno pokryte mułem, przy brzegu piaszczyste
Jeziora linowo-szczupakowe: Charakterystyczne gatunki: lin, szczupak, płoć, węgorz, karaś Głębokość najczęściej <6 m Dno bardzo muliste
Jeziora karasiowe: Charakterystyczne gatunki: karaś Głębokość najczęściej < 6 m, zwykle mniejsza Dno bardzo muliste
Specyfika ichtiofauny jezior lobeliowych mała liczba gatunków
Liczba gatunków Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w 100 80 60 40 85 20 39 0 słodkowodna ichtiofauna Polski jeziora słodkowodne 17 jeziora lobeliowe
Liczba gatunków Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w 12 10 8 6 4 2 0
Frekwencja (%) Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w 100 80 60 40 20 0
Specyfika ichtiofauny jezior lobeliowych mała liczba gatunków specyficzna struktura gatunkowa
koregonidy drapieżne drapieżne koregonidy karpiowate karpiowate
Specyfika ichtiofauny jezior lobeliowych mała liczba gatunków specyficzna struktura gatunkowa małe zagęszczenie i biomasa ryb
100 80 60 40 20 0 liczebność
Specyfika ichtiofauny jezior lobeliowych mała liczba gatunków specyficzna struktura gatunkowa małe zagęszczenie i biomasa ryb specyficzna struktura wielkości
45 40 35 30 25 20 15 10 5 100 50 0 liczebność Eutroficzne Lobeliowe 0 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Proszę zaznaczyć właściwą odpowiedz lub odpowiedzi w części 1 ankiety
Lobeliowy Zespoły ryb jezior lobeliowych Charakterystyczne gatunki: szczupak, lin, leszcz, okoń, płoć Przykłady jezior: Orle, Kaleńskie Wydajność rybacka: 3-5 kg/ha
Sielawowy Zespoły ryb jezior lobeliowych Charakterystyczne gatunki: sielawa, okoń, szczupak, płoć, leszcz Przykłady jezior: Bobięcińskie, Cechyńskie Małe, Głęboczko, Kamień, Łąkie Wydajność rybacka: 4-10 kg/ha
Eutroficzny Zespoły ryb jezior lobeliowych Charakterystyczne gatunki: leszcz, płoć, karaś pospolity, okoń, szczupak, karp Przykłady jezior: Iłowatka, Kościelne Wydajność rybacka: 5-7 kg/ha
Jednogatunkowy Zespoły ryb jezior lobeliowych Charakterystyczne gatunki: okoń Przykłady jezior: Wygoda, Krasne, Modre, Szare Wydajność rybacka: bardzo mała (<2 kg/ha)
Zespoły ryb jezior lobeliowych Część jezior lobeliowych posiada naturalny skład ichtiofauny Zazwyczaj ubogi skład gatunkowy i niewielkie zagęszczenie ryb Drapieżniki stanowią relatywnie dużą część zespołu ryb Niektóre z jezior zasiedlone przez gatunki podlegające ochronie gatunkowej, np. koza (Cobitis taenia) lub rzadkie i ginące w Polsce, np. sieja (Coregonus lavaretus) i sielawa (C. albula)
Zespoły ryb jezior lobeliowych
Ocena składu ichtiofauny Analiza odłowów komercyjnych i amatorskich Odłowy kontrolne Termin odłowów Specjalistyczne sieci Wybór siedlisk
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w Analiza odłowów komercyjnych i amatorskich Struktura i wielkość odłowów Intensywność i sezonowość odłowów
Odłowy kontrolne Specjalistyczne sieci wielooczkowe (panelowe) Metodyka określa ilość i wersję sieci oraz miejsca połowów
Proszę zaznaczyć właściwą odpowiedz lub odpowiedzi w części 2 ankiety
Zagrożenia jezior lobeliowych Nieodpowiednia gospodarka rybacka sprzyja wzrostowi trofii jezior Wprowadzenie nutrientów przez wędkarzy poprzez stosowanie nęcenia ryb (rybactwo amatorskie) Odłowy ryb narzędziami ciągnionymi tj. niewód, przywłoka (rybactwo profesjonalne) Intensywne zarybienia, szczególnie gatunkami żerującymi nad dnem
Gospodarka rybacka w jeziorach lobeliowych Jeziora oligotroficzne są stabilnymi ekosystemami Odpowiednio prowadzona gospodarka rybacka nie wpływa negatywnie na jeziora lobeliowe
Co chcemy zrobić w ramach projektu? Uzupełnienie wiedzy o ichtiofaunie i gospodarce rybackiej wybranych jezior lobeliowych Opracowanie planów rybackiego gospodarowania
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ