Kraju Zwiazkowego Brandenburgia Skr. poczt. 601150 14411 Poczdam Heinrich-Mann-Allee 103 14473 Poczdam Ref.: Pani Eichenberg Sygn.: Tel.: +49 331 866-7131 Faks: +49 331 27548-7131 Internet: www.mlul.brandenburg.de Andrea.Eichenberg@MUGV.Brandenburg.de Poczdam, 12 listopad 2014 r. Przygotowanie wdrożenia programów współpracy INTERREG VA w euroregionach Pomerania, Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa-Bóbr w odniesieniu do celu tematycznego Wspólne zachowanie i rozwój różnorodności biologicznej Protokół wyników z polsko-niemieckiego warsztatu, które odbyły się w dniu 7 października w Poczdamie Szanowni Państwo, chciała bym Państwa pouinformować, że w wyniku tegorocznych wyborów dnia 5. listopada 2014 r. powołano nowy rząd krajowy Brandenburgii. Nasze ministerstwo jest teraz odpowiedzialne za środowisko (włącznie z ochroną przyrody), rozwój wsi i rolnictwo (razem z leśnictwem). Nowym ministrem jest Pan Jörg Vogelsänger (SPD). Dalsze informacje znajdziecie na naszej stronie. W załączniku nr 1 przesyłam Państwu protokół wyników z naszego spotkania w Poczdamie. Dziękuję, również w imieniu moich kolegów, raz jeszcze bardzo serdecznie za Państwa aktywny udział, który pokazał, że realizacja wspólnych projektów w zakresie ochrony przyrody i gatunków z wykorzystaniem środków z UE jest dla nas wszystkich bardzo ważna. Wyniki warsztatów i teksty referatów przedstawimy na stronie ministerstwa: http://www.mlul.brandenburg.de/info/internationales_projekte. Zgodnie z ustaleniami proszę raz jeszcze o przekazanie konkretnych pomysłów na projekty w formie pisemnej, z wykorzystaniem formularzy załączonych w załączniku nr 2 (Data: 10.12.2014). Bylibyśmy również zainteresowani Państwa propozycjami w zakresie realizacji celu tematycznego 6c Ochrona, wspieranie i rozwój dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, m.in. poprzez rozwój i promocję potencjału turystycznego dużych obszarów chronionych, w tym w zakresie edukacji ekologicznej. Nasza dyskusja rzeczywiście pokazała, że działania w tym zakresie mogą stanowić merytoryczne uzupełnienie działań realizowanych w ramach celu tematycznego 6 d, lub że podmioty odpowiedzialne za realizację projektów mogą być taki same. Przedłożone szkice projektów będą podstawą kolejnego spotkania, które odbędzie się w styczniu 2015 r. w Parku Narodowym Ujście Warty w Polsce. Już teraz dziękujemy panu Wypychowskiemu za zaproszenie. Budynek Ministerstwa Telefon Faks Przystanek tramwajowy Linie Heinrich-Mann-Allee 103 14473 Poczdam Centrala tel. (0331) 866-70 70/71 Kunersdorfer Straße 91,92,93,96,X98,99 Albert-Einstein-Straße 42-46 14473 Poczdam Centrala tel. (0331) 866-7240 Hauptbahnhof 91,92,93,96,X98,99
Strona 2 Pytania w sprawach organizacyjnych lub dotyczące programu INTERREG VA proszę kierować do osoby podpisującej. Pytania merytoryczne z zakresu ochrony przyrody proszę kierować bezpośrednio do moich kolegów pana Piela (andreas.piela@mugv.brandenburg.de ) oraz pana dr Moskwa (georg.moskwa@mugv.brandenburg.de). Z serdecznymi pozdrowieniami Z upoważnienia Andrea Eichenberg
Strona 3 Załącznik nr 1 Protokół wyników z polsko-niemieckich warsztatów mających na celu przygotowanie projektów transgranicznych z zakresu różnorodności biologicznej, które odbyły się 7 października 2014 r. w Poczdamie (Ministerstwie Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów Kraju Związkowego Brandenburgii - MUGV) ad. pkt. 1: Powitanie gości, przedstawienie się uczestników, wprowadzenie do warsztatów Prowadzący: Andreas Piela, MUGV/Ref. 42 celem porozumienia było, z inicjatywy organów środowiskowych w Brandenburgii, wyjaśnienie zapotrzebowania na współpracę transgraniczną w celu zachowania i przywrócenia różnorodności biologicznej, priorytet inwestycyjny 6.d w programach współpracy INTERREG VA oraz wspieranie rozwoju projektów polsko-niemieckich chodziło w szczególności o wyjaśnienie aktualnego, merytorycznego zapotrzebowania / zainteresowania partnerów eksperckich możliwych partnerstw oraz warunków finansowania celem zgłoszenia wniosków w ramach programu INTERREG V A i zapewnienia ich pozytywnego rozpatrzenia. Przedstawicielka Funduszu Ochrony Przyrody Brandenburgii zadeklarowała gotowość udzielenia wsparcia w kwestiach finansowania wniosków zgłaszanych ze strony Brandenburgii na podstawie konkretnych planów projektowych ad. pkt. 2: Aktualna informacja na temat programów współpracy INTERREG VA dla polsko niemieckiego obszaru przygranicznego Prowadząca: Andrea Eichenberg, MUGV/Ref. 02 krótkie wprowadzenie do obecnego stanu planowania w odniesieniu do programu współpracy INTERREG VA Meklemburgia / Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska (województwo zachodniopomorskie), odnosi się do obszaru euroregionu Pomerania i programu współpracy INTERREG VA Brandenburgia - Polska (województwo lubuskie), odnosi się do obszaru euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa-Bóbr jeszcze raz wymienione zostały cele programów współpracy INTERREG VA: stworzenie wspólnego, zrównoważonego obszaru gospodarczego i obszaru do życia do osiągnięcia tego celu ma się przyczynić dalsza integracja podmiotów w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym, wzmocnienie kompetencji transgranicznych, wspólne zachowanie i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz poprawa mobilności transgranicznej w każdym z programów współpracy uzgodniono po cztery osie priorytetów programowych, które są oparte o konkretne cele wynikające z przepisów unijnych nowością w programie współpracy dla obszaru euroregionu Pomerania jest to, że w przyszłości dofinansowanie otrzymać będą mogły również podmioty z powiatu Märkisch Oderland; stanowi to warunek dla projektów z tego powiatu realizowanych także z partnerami z województwa zachodniopomorskiego
Strona 4 przedstawione zostały środki przeznaczone na poszczególne osie priorytetowe na lata 2014-2020; w stosunku do poprzedniego okresu finansowania środki te uległy zmniejszeniu; na projekty w ramach celu 6 d w programie dla regionów północnych zaplanowano 5,4 mln euro a w programie dla regionów centralnych 7 mln euro (stan na 14 września) dofinansowanie UE będzie nadal wynosiło 85%, czas trwania projektu powinien wynosić od 1 do maks. 3 lat; muszą być spełnione co najmniej trzy z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie projektu wspólne wdrożenie projektu wspólny personel wspólne finansowanie działania inwestycyjne są nadal możliwe programy współpracy INTERREG VA mają zostać przedłożone w Komisji Europejskiej jeszcze w tym roku do zatwierdzenia; opracowanie dokumentów aplikacyjnych przez regionalne organy administracyjne ma się odbywać równolegle do procesu zatwierdzania w UE; z obecnego punktu widzenia należy oczekiwać, że wnioski będą składane od III kwartału 2015 r.; planowane są priorytety tematyczne; pierwszy nabór przewidziany jest dla wszystkich osi priorytetowych ad. pkt. 3: Wyjaśnienia dotyczące eksperckiego podejścia MUGV w odniesieniu do celu tematycznego 6d Wspólne zachowanie i rozwój różnorodności biologicznej" Prowadzący: Andreas Piela, MUGV/Ref. 42 omówione zostały podstawowe wymagania merytoryczne dla projektów zachowania i wspierania różnorodności biologicznej, ochrony gleby, przywrócenia i wspierania usług ekosystemowych w polskoniemieckim obszarze przygranicznym w kontekście Brandenburgii wynikiem planowanego przedsięwzięcia powinno być zachowanie i poprawa stanu ekologicznego siedlisk w obszarze wsparcia MUGV ma tutaj na myśli projekty mające na celu poprawę typów siedlisk i gatunków, projekty mające na celu wspieranie sieci biotopów i transgranicznych korytarzy ekologicznych, stworzenie przejść dla zwierząt oraz projekty mające na celu łagodzenie konfliktów związanych z użytkowaniem, Więcej informacji (zarówno merytorycznych, jak i o charakterze formalnym, w języku polskim i niemieckim) na temat projektów programów współpracy INTERREG VA z udziałem kraju związkowego Brandenburgii można znaleźć po adresem: program współpracy INTERREG VA Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska (województwo zachodniopomorskie): http://www.interreg4a.info/index.php?id=68 program współpracy INTERREG VA Brandenburgia - Polska (województwo lubuskie): http://www.mwe.brandenburg.de/sixcms/detail.php/bb1.c.345125.de Podsumowanie uzupełnień zgłoszonych przez uczestników warsztatów: z doświadczeń zebranych w ostatnim okresie finansowania w zakresie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe wynika, że należy skoncentrować się raczej na planowaniu małych działań, takich jak projekty pilotażowe o charakterze transgranicznym, które mogą być realizowane jako
Strona 5 przygotowanie do dużych projektów krajowych prowadzonych w ramach funduszy strukturalnych lub programu LIFE+ projekty rozwoju obszarów zalewowych mogą służyć prewencyjnej ochronie przeciwpowodziowej i oczyszczaniu wody działania rekultywacyjne w odniesieniu do zastarzałych zanieczyszczeń / zanieczyszczeń amunicją mogłyby służyć zabezpieczeniu obszarów do celów ochrony przyrody UE jest mocno zainteresowana projektami związanymi z ochroną klimatu wspólne projekty dotyczące oceny usług ekosystemowych przyczyniłyby się do rozwoju ochrony przyrody w obszarze współpracy istnieje potrzeba podjęcia działań w zakresie klasyfikacji projektów turystycznych w odniesieniu do zachowania wrażliwych przyrodniczo elementów w obszarze przygranicznym ad. pkt. 4: Krótkie prezentacje / raporty z doświadczeń zebranych podczas realizacji polskoniemieckich projektów ochrony przyrody, dla których już w okresie finansowania INTERREG IV A udało się pozyskać fundusze UE na działania mające na celu zachowanie różnorodności biologicznej Projekt Parku Narodowego prowadzący: Michael Tautenhahn, Park Narodowy Doliny Dolnej Odry Projekt Fundacji Naturlandschaften Brandenburg prowadzący: Anika Niebrügge/Karl Scheurlen Projekt Parku Narodowego Barnim prowadzący: Peter Gärtner, LUGV (Państwowa Agencja Ochrony Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów) Podsumowując, w odniesieniu do planowania aktualnych wniosków należy podkreślić następujące doświadczenia: projekty INTERREG A mogą pogłębiać kontakty transgraniczne na płaszczyźnie eksperckiej i pozwalają na szybsze rozwiązywanie zadań o charakterze transgranicznym, a także przyczyniają się do wspierania wspólnego rozwoju po obu stronach granicy projekty INTERREG A umożliwiają rozwinięcie funkcjonującej w kontekście transgranicznym metodyki dla różnych podejść eksperckich korzystne dla akceptacji projektów okazało się połączenie działań dotyczących różnorodności biologicznej z działania mającymi na celu poprawę infrastruktury turystycznej i edukację w proces rozwoju projektów powinny zostać w odpowiednim czasie włączone podmioty lokalne, takie jak władze lokalne i euroregiony w celu zapewnienia akceptacji dla realizacji działań dotyczących różnorodności biologicznej projekty powinny być przejrzyste (do 1 mln euro), a koncepcja finansowa powinna mieć solidne podstawy, w kalkulacji należy bowiem uwzględnić prefinansowanie wydatków i ewentualne opóźnienia w refinansowaniu środków unijnych
Strona 6 integracja wielu partnerów projektu z regionów wymaga z jednej strony dużego wysiłku koordynacyjnego, z drugiej zaś strony przyczynia się do akceptacji projektów i wspiera upowszechnianie wyników projekty powinny zawsze być tak skonstruowane, aby zapewnić dalszą publikację wyników. ad. pkt. 4 i 5 Praca w grupach/prezentacja wyników / dalsze ustalenia Wyniki grupy roboczej nr 1 (w odniesieniu do działań w Dolinie Dolnej Odry) Lider grupy: Sylwia Jurzyk-Nordlöw / Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, Peter Torkler/WWF kontynuacja tematów zainicjowanych w ramach programu INTERREG IV w partnerstwie pomiędzy Parkiem Narodowym a Dyrekcją Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz stowarzyszeniem zachodniopomorskich parków krajobrazowych; konkretne tematy wymagają jeszcze wyjaśnienia dalszy rozwój wspólnych metod oceny; przy czym działania w ramach INTERREG A mają jedynie charakter modelowy i mogą być dalej realizowane np. w ramach programu LIFE+. różne formy wykorzystania torfowisk zapotrzebowanie po polskiej stronie, aby nadal wspierać plany zarządzania NATURA 2000 i identyfikować priorytety działań, które powinny być uzgadniane transgranicznie. ochrona przyrody w lasach została zidentyfikowana jako ważny temat dla obu stron; rezerwat biosfery Schorfheide może tu już dostarczyć wyników badań, które mogłyby zostać opracowane w ramach projektów transgranicznych harmonizacja zarządzania zasobami rybnymi na Odrze, zrównoważone wykorzystanie zasobów rybnych lub ciągłość przepływu, renaturyzacja brzegów na Odrze zostały zidentyfikowane jako tematy interesujące dla obu stron interesującym tematem jest ustalenie usług ekosystemowych w odniesieniu do obszaru projektowego; jakie podejścia są tutaj możliwe w kontekście transgranicznym Wyniki grupy roboczej nr 2 (w odniesieniu do działań w Dolinie Środkowej Odry) Lider grupy: Konrad Wypychowski/Park Narodowy Ujście Warty, Gerog Moskwa/MUGV Przedmiotem wspólnego zainteresowania są: kontynuacja już rozpoczętej współpracy w zakresie ochrony nietoperzy wymiana w zakresie projektów rekultywacyjnych, m.in. górnictwo wymiana w zakresie koncepcji dotyczących dzikich zwierząt, dalszy rozwój współpracy sieci transgranicznej mającej na celu przystosowanie do życia na wolności wspieranie identyfikacji / realizacji obszarów retencyjnych w celu wzmocnienia prewencyjnej ochrony przeciwpowodziowej wymiana w zakresie działań rolniczo-środowiskowych zbadanie potencjalnych skutków rozwoju turystyki dla ochrony gatunków projekty związane z nadbrzeżnymi strefami buforowymi
Strona 7 Wyniki grupy roboczej 3 (w odniesieniu do działań w dolinie południowej Odry na granicy z Brandenburgią lub Nysą) Lider grupy: prof. Leszek Jerzak/Uniwersytet Zielonogórski, Andreas Piela/MUGV Przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie ochrony gatunków są: transgraniczne zarządzanie zasobami bobrów na rzece granicznej i związane z tym projekty pilotażowe (ochrona, zapobieganie szkodom) ponowne zasiedlenie dropia w Polsce zachodniej kontynuacja transgranicznego projektu ochrony gatunków mającego na celu ponowne zasiedlenie głuszca w Parku Narodowym Niederlausitzer Landrücken w partnerstwie z zarządem lasów województwa lubuskiego (pisemne wsparcie pana Thielemanna / LUGV (Państwowa Agencja Ochrony Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów)) zarządzanie transgraniczne w zakresie ochrony nietoperzy Przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie siedlisk/ochrony biotopów są: kontynuacja transgranicznego usieciowania korytarza dzikich zwierząt w Brandenburgii południowej z konkretnymi działaniami pilotażowymi projekty z zakresu ochrony torfowisk projekty z zakresu ochrony przyrody w dużych obszarach chronionych uzupełnione o działania edukacyjne i projekty ekoturystyki Wyniki warsztatów i teksty referatów przedstawimy na stronie ministerstwa: http://www.mlul.brandenburg.de/info/internationales_projekte. Uczestnicy uzgodnili, że kolejne spotkanie odbędzie się w styczniu 2015 r. w Polsce. Na spotkanie to zaprasza pan Konrad Wypychowski, dyrektor Parku Narodowego Ujście Warty. W ramach przygotowania do tego spotkania należy sporządzić szkice projektów z wykorzystaniem formularza przedstawionego w załączniku nr 2. Proszę o przekazanie szkiców projektów do Środowiska i Rolnictwa (MLUL) do dnia 10 grudnia. Będzie to podstawą do dalszych ustaleń transgraniczncyh i przygotowania konkretnych wniosków projektowych. Andrea Eichenberg Protokolantka
Należy przesłać do (MLUL), pani Andrea Eichenberg, faksem na numer: +49 331 27548-7131 lub mailem na adres andrea.eichenberg@mugv.brandenburg.de do dnia 10 grudnia 2014 r. Szkice projektów INTERREG VA Cele tematyczne 6c Ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, m.in. przez rozwój i promocję potencjału turystycznego dużych obszarów chronionych, w tym edukację ekologiczną Obszar projektu Program współpracy Meklemburgia / Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska lub program współpracy Brandenburgia - Polska Właściwe podkreślić Krótki opis projektu Opis merytoryczny, cele Konkretne działania Planowana wielkość funduszy Czas realizacji projektu Partnerzy w Polsce (instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Partnerzy w Brandenburgii (instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Propozycja kierownictwa projektu
Należy przesłać do (MLUL), pani Andrea Eichenberg, faksem na numer: +49 331 27548-7131 lub mailem na adres andrea.eichenberg@mugv.brandenburg.de do dnia 10 grudnia 2014 r. Szkice projektów INTERREG VA Cele tematyczne 6d Zachowanie różnorodności biologicznej, ochrona gleby i wspieranie usług ekosystemowych, w tym program NATURA 2000 i zielona infrastruktura Obszar projektu Program współpracy Meklemburgia / Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska lub program współpracy Brandenburgia - Polska Właściwe podkreślić Krótki opis projektu Opis merytoryczny, cele Konkretne działania Planowana wielkość funduszy Czas realizacji projektu Partnerzy w Polsce (instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Partnerzy w Brandenburgii (instytucja, adres, osoba do kontaktu i dane kontaktowe) Propozycja kierownictwa projektu