Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w październiku 2014 r.

Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w październiku 2014 r., listopad 2014 r. 1

I. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO Według stanu na 31. X. 2014 r. w województwie podkarpackim zarejestrowanych było 131 735 bezrobotnych, w tym 68 470 kobiet (52 % ogółu bezrobotnych). W stosunku do poprzedniego miesiąca liczba bezrobotnych spadła o 532 osoby (tj. o 0,4 %). W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym (145 744), który to stan przyjmujemy za 100%, tj. N=145 744=100 % liczba bezrobotnych była niższa o 14 009 osoby, co stanowiło o 9,6 % mniej niż w październiku 2013 roku. TABELA 1. POWIATY ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE PAŹDZIERNIKA 2014 r. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO WEDŁUG STANU NA KONIEC WRZEŚNIA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG STANÓW NA KONIEC: WRZEŚNIA 2014 r. PAŹDZIERNIKA 2014 r. WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 3 2 WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 4:2 STOPA BEZROBOCIA WG STANU NA KONIEC WRZEŚNIA 2014 r. /liczba/ /w %/ 1 2 3 4 5 6 Bieszczadzki 1 658 1 671 13 0,8 18,7 Brzozowski 6 153 6 219 66 1,1 21,1 Dębicki 7 171 7 177 6 0,1 12,2 Jarosławski 9 012 8 944-68 -0,8 17,0 Jasielski 8 193 8 123-70 -0,9 15,4 Kolbuszowski 3 512 3 494-18 -0,5 14,6 Krośnieński 5 875 5 791-84 -1,4 16,0 Leski 2 234 2 346 112 5,0 19,3 Leżajski 4 955 4 946-9 -0,2 17,8 Lubaczowski 3 432 3 566 134 3,9 14,4 Łańcucki 5 515 5 558 43 0,8 17,6 Mielecki 7 131 7 194 63 0,9 11,1 Niżański 5 321 5 194-127 -2,4 22,8 Przemyski 5 375 5 305-70 -1,3 18,7 Przeworski 5 649 5 508-141 -2,5 16,7 Ropczycko 5 551 5 447-104 -1,9 19,6 Rzeszowski 8 885 8 987 102 1,1 13,3 Sanocki 4 988 4 946-42 -0,8 12,1 Stalowowolski 5 395 5 290-105 -1,9 12,2 Strzyżowski 5 391 5 455 64 1,2 20,5 Tarnobrzeski 2 829 2 796-33 -1,2 12,6 2 160 2 065-95 -4,4 6,8 4 665 4 628-37 -0,8 16,7 8 583 8 532-51 -0,6 7,7 2 634 2 553-81 -3,1 14,3 Województwo 132 267 131 735-532 -0,4 14,3 Źródło: Dane na podstawie sprawozdań o rynku pracy MPiPS-01. 2

W okresie października 2014 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowano 16 034 bezrobotnych, w tym 3 044 po raz pierwszy (we wrześniu 2014 r. 16 107, w tym 3 843 po raz pierwszy). W strukturze napływu bezrobotnych do powiatowych urzędów pracy przeważają osoby tam już wcześniej (od 1990 r.) zarejestrowane przynajmniej jeden raz. Grupa ta stanowiła 12 990 bezrobotnych nowo zarejestrowanych, co obejmowało 81 % napływu (we wrześniu 2014 r. 12 264 osób tj. 76,1 % ogółu napływu bezrobotnych do ewidencji PUP). II. STOPA BEZROBOCIA Poniżej zamieszczamy strukturę przestrzennego zróżnicowania stopy bezrobocia dla województwa podkarpackiego /w stosunku do ilości osób aktywnych zawodowo/. Udział bezrobotnych wśród aktywnych zawodowo prezentujemy wg podziału powiatowego (diagram 1) oraz w województwach (diagram 2). Dane dotyczą stanu na dzień 30 września 2014 r. DIAGRAM 1. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POWIATACH STAN NA 30 września 2014 r. 14,3 % 12,2 % w % 6 10 14 18 21 25 i powyżej Województwo podkarpackie 14,3 % 12,6 % 22,8 % mielecki 11,1 % 12,2 % 14,6 % 19,6% 7,7 % 17,6% 17,8 % 16,7 % 17,0 % Lubaczowski 14,4 % 20,5% 6,8% 13,3 % 21,1 % 18,7 % 16,7 % 16,0 % 12,1 % Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 19,3 % 18,7 % 3

W końcu września 2014 r. stopa bezrobocia rejestrowanego dla województwa podkarpackiego wynosiła 14,3 % i była wyższa od stopy bezrobocia dla Polski (11,5 %) o 2,8 pkt. proc. Najwyższą wartość opisywanego wskaźnika odnotowano w powiatach: m (22,8 %), m (21,1 %), m (20,5 %), m (19,6 %), m (19,3 %), m i m (po 18,7 %). Niska wartość wskaźnika występuje od dłuższego czasu w dwóch miastach na prawach powiatu tj. Krośnie (6,8 %) i Rzeszowie (7,7 %). Nieznaczny poziom opisywanego wskaźnika został odnotowany również w granicach administracyjnych następujących powiatów: mieleckiego (11,1 %) i ego (12,1 %). DIAGRAM 2. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POLSCE. STAN NA 30 września 2014 r. zachodnio pomorskie 15,2 % pomorskie 11,2 % kujawskopomorskie 15,7% warmińsko mazurskie 18,2 % podlaskie 13,1 % lubus kie 12,8 % wielkopolskie 7,9 % mazowieckie 10,0 % dolnośląskie 10,9 % łódzkie 12,1% lubelskie 12,4% opolskie 12,0 % śląskie 9,8 % świętokrzyskie 14,3 % Polska 11,5 % małopolskie 9,8 % podkarpackie 14,3 % w % 6 10 14 18 22 26 i powyżej Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 4

Stopa bezrobocia rejestrowanego pozostaje jednym z podstawowych wskaźników opisujących jego poziom, w stosunku do szacunków ludności aktywnej zawodowo. Wskaźnik ten obliczany jest przez Główny Urząd Statystyczny w celu porównań pomiędzy jednostkami o podobnym obszarze terytorialnym powiatami lub województwami w kraju. 1 III. WSKAŹNIKI BADANIA AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI Ścisłe miary opisujące w sposób syntetyczny proporcje pomiędzy grupą osób aktywnych i biernych zawodowo to współczynnik aktywności zawodowej (zawarty na wykresie nr 1) oraz wskaźnik zatrudnienia (zawarty na wykresie nr 2). WYKRES 1. Współczynnik aktywności zawodowej (w %). Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. Wykres nr 1 przedstawia stosunek liczby osób pracujących i bezrobotnych do liczby ludności powyżej 15 lat. Wykres nr 2 prezentuje poziom zatrudnienia definiowany przez udział osób pracujących w stosunku do liczby ludności w wieku 15 lat i powyżej. 1 Dla porównania odpowiednich wartości dotyczących poziomu bezrobocia pomiędzy państwami członkowskim Unii Europejskiej stosowana jest tzw. zharmonizowana stopa bezrobocia publikowana przez Eurostat. Por. Maria Basta, Agata Cendrowska, Lidia Kapczyńska, Grażyna Marciniak, Ewa Rupniewska, Hanna Strzelecka, Bożenna Wiśniewska, Maria Elżbieta Zaremba, Agnieszka Zgierska, Teresa Żelazny Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS, Warszawa 2008 rok, s. 52. 5

WYKRES 2. Wskaźnik zatrudnienia (w %). Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. IV. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB MŁODYCH 2 Jak wynika z danych BAEL zarówno stopa bezrobocia ogółem jak i dla osób w wieku produkcyjnym wzrasta 3. Współczynnik aktywności zawodowej osób 25 do 34 lat wynosił 83,8 %, a wskaźnik zatrudnienia 69,0 %. 4 Na wykresach 3 i 4 zamieszczono poszczególne wartości w stosunku do średniej dla 28 krajów UE. WYKRES 3. Współczynnik aktywności zawodowej 15-44 (%) w 2013 r. Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. 2 Jak wynika z danych zawartych w programie badań statystyki publicznej osoby bezrobotne do 34 roku życia obejmowały 49,9 % ogółu osób bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP wg stanu na 30 września 2014 roku tj. w przyblizeniu ½ osób bezrobotnych jest do 34 roku życia. 3 GUS, Bank Danych Lokalnych, Warszawa 2014 r. Dane średnioroczne, porównanie w zakresie lat 2011-2013. 4 http://www.epp.eurostat.ec.europa.eu. 6

WYKRES 4. Wskaźnik zatrudnienia 15-44 lat (%) w 2013 r. Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. V. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB W WIEKU 50 PLUS Nieco ponad 1 /5 bezrobotnych to osoby powyżej 50 r. życia 5. Jak wynika z badania BAEL stopa bezrobocia dla osób w wieku 55 i więcej wynosiła 6,6 % 6. Współczynnik aktywności zawodowej 55 64 lat to 46 %, a wskaźnik zatrudnienia 55 64 lat przyjął wartość 42,9 %. 7 Na wykresach 5 i 6 zamieszczono poszczególne dane w zakresie 2002 2013 r. WYKRES 5. Współczynnik aktywności zawodowej 55 64 (%) w 2013 r. Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. 5 Dane bezrobocia rejestrowego generowane w ramach programu badań statystyki publicznej. 6 Wyniki badania GUS, Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim w II kwartale 2014 roku, GUS w Warszawie. wrzesień 2014 rok, s.4. 7 Europejski Urząd Statystyczny, http://www.epp.eurostat.ec.europa.eu. 7

51,0 50,0 49,0 48,0 47,0 46,0 45,0 44,0 43,0 42,0 41,0 40,0 39,0 38,0 37,0 36,0 35,0 34,0 33,0 32,0 31,0 30,0 29,0 28,0 27,0 26,0 38,1 36,3 26,6 WYKRES 6. Wskaźnik zatrudnienia 55 64 lat (%) w 2013 r. 39,8 34,7 34,5 34,6 European Union (28 countries) Poland Podkarpackie Mazowieckie 27,1 40,4 34,4 29,3 42,2 33,3 32,2 26,1 27,2 43,4 28,1 44,5 35,0 35,0 33,4 33,8 29,7 45,5 36,7 31,6 45,9 46,2 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. 37,0 39,0 37,1 32,3 39,7 39,4 34,1 47,3 44,9 42,1 36,9 48,7 46,5 43,8 38,7 50,2 48,3 42,9 40,6 VI. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W GRUPIE KOBIET W końcu października 2014 r. na terenie województwa podkarpackiego zarejestrowanych było 68 470 bezrobotnych kobiet. W porównaniu do poprzedniego miesiąca /68 774/ liczba bezrobotnych kobiet spadła o 304 osoby, a w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku (koniec października 2013 r. 75 059) zmniejszyła się o 6 589 kobiet. TABELA 2. ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE PAŹDZIERNIKA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG STANÓW NA: WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POWIATY POPRZEDNIEGO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA MIESIĄCA 30 WRZEŚNIA 31 PAŹDZIERNIKA kol. 3 2 kol. 4:2 2014 r. 2014 r. /liczba/ /%/ 1 2 3 4 5 Bieszczadzki 848 870 22 2,5 Brzozowski 3 427 3 413-14 -0,4 Dębicki 4 193 4 124-69 -1,7 Jarosławski 4 458 4 425-33 -0,7 Jasielski 4 595 4 575-20 -0,4 Kolbuszowski 1 777 1 759-18 -1,0 Krośnieński 3 149 3 121-28 -0,9 Leski 995 1 075 80 7,4 Leżajski 2 471 2 440-31 -1,3 Lubaczowski 1 639 1 672 33 2,0 8

Łańcucki 2 593 2 614 21 0,8 Mielecki 3 669 3 776 107 2,8 Niżański 2 755 2 678-77 -2,9 Przemyski 2 615 2 588-27 -1,0 Przeworski 2 993 2 877-116 -4,0 Ropczycko - 3 023 2 985-38 -1,3 Rzeszowski 4 299 4 402 103 2,3 Sanocki 2 616 2 556-60 -2,3 Stalowowolski 2 958 2 899-59 -2,0 Strzyżowski 2 856 2 912 56 1,9 Tarnobrzeski 1 569 1 545-24 -1,6 1 160 1 114-46 -4,1 2 387 2 381-6 -0,3 4 341 4 335-6 -0,1 1 388 1 334-54 -4,0 Województwo 68 774 68 470-304 -0,4 Źródło: Na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01. W końcu października 2014 r. kobiety uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych 6 942 stanowiły 10,1 % wśród ogólnej liczby kobiet zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w województwie podkarpackim (w miesiącu poprzednim 6 872, tj. 10,0 %). VII. OSOBY BEZROBOTNE POSIADAJĄCE PRAWO DO ZASIŁKU W październiku 2014 r. wśród ogólnej liczby bezrobotnych 13 913 osób uprawnionych było do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 13 878). Na koniec analizowanego miesiąca uprawnieni do zasiłku stanowili 10,6 % wśród ogólnej liczby zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (w miesiącu wcześniejszym wartość ta wynosiła 10,5 %). VIII. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA TERENACH WIEJSKICH W końcu października 2014 r. 82 451 osób tj. 62,6 % bezrobotnych (koniec września 2014 r. 82 529 tj. 62,4 % bezrobotnych) zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy zamieszkuje na terenach wiejskich. Szczegółowe informacje dotyczące rejestrowanego poziomu bezrobocia na wsi w poszczególnych powiatach naszego województwa zawiera tabela nr 3 8. 8 Zgodnie z definicją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie wybranych przesłanek dotyczących możliwości rejestracji w PUP dot. wymogów ustawowych osoba bezrobotna 1) nie może być posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dn. 23 IV 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U.nr16, poz.93, z późn.zm.) o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub 2) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o pow. użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowe oraz nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa GUS na podst. przepisów 9

POWIATY TABELA 3. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA WSI. STAN NA 31 PAŹDZIERNIKA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG STANU NA KONIEC PAŹDZIERNIKA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH ZAMIESZKAŁYCH NA WSI WEDŁUG STANU NA KONIEC PAŹDZIERNIKA 2014 r. ODSETEK ZAMIESZKAŁYCH NA WSI W OGÓLNEJ LICZBIE BEZROBOTNYCH* kol. 3:2 /w %/ 1 2 3 4 Bieszczadzki 1 671 1 001 59,9 Brzozowski 6 219 5 672 91,2 Dębicki 7 177 4 195 58,5 Jarosławski 8 944 5 509 61,6 Jasielski 8 123 5 680 69,9 Kolbuszowski 3 494 3 026 86,6 Krośnieński 5 791 5 178 89,4 Leski 2 346 1 912 81,5 Leżajski 4 946 3 677 74,3 Lubaczowski 3 566 2 330 65,3 Łańcucki 5 558 4 472 80,5 Mielecki 7 194 3 712 51,6 Niżański 5 194 3 415 65,7 Przemyski 5 305 5 305 100,0 Przeworski 5 508 4 097 74,4 Ropczycko - 5 447 3 937 72,3 Rzeszowski 8 987 7 410 82,5 Sanocki 4 946 2 807 56,8 Stalowowolski 5 290 2 147 40,6 Strzyżowski 5 455 4 777 87,6 Tarnobrzeski 2 796 2 192 78,4 m. 2 065 --- 0,0 m. 4 628 --- 0,0 m. 8 532 --- 0,0 m. 2 553 --- 0,0 Województwo 131 735 82 451 62,6 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, październik 2014 r. * W powiecie m za wyjątkiem a, wyłączonego na prawach powiatu grodzkiego brak jest innych miast nie należących od powiatu ziemskiego i wliczonych do powiatu grodzkiego. Z tej przyczyny liczba osób bezrobotnych zamieszkałych w powiecie tzw. ziemskim m wynosi 100 %, co stanowi pewną specyfikę. W pozostałych powiatach ziemskich liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi jest zróżnicowana. Można ją określić przez wartość maksymalną i minimalną. Pozostałe wyniki zawierały się w przedziale procentowym od 40,6 % - wartość najniższa w badanym zbiorze (powiat ) do 91,2 % bezrobotnych zamieszkałych na wsi w powiecie m. Dane dotyczące odpowiednich wartości /kol. 4/ zostały zaokrąglone do jednego miejsca po przecinku. X. BEZROBOTNI POZOSTAJĄCY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Udział bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP jako posiadający status w szczególnej sytuacji na rynku pracy w ogólnej liczbie zarejestrowao podatku rolnym, lub 3) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie. 10

nych bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy według stanu na koniec października 2014 r. zawiera tab. nr 4. TABELA 4. BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY. STAN NA 31 PAŹDZIERNIKA 2014 r. 9 WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA BEZRO- -BOTNYCH OGÓŁEM %* Kobiety %** Mężczyźni %** 1 2 3 4 5 6 7 Bezrobotni do 25 roku życia 25 613 19,4 12 765 9,7 12 848 9,8 Długotrwale bezrobotni 10 83 120 63,1 45 286 34,4 37 834 28,7 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 11 --- --- 18 281 26,7 --- --- Bezrobotni powyżej 50 roku życia 26 972 20,5 10 688 8,1 16 284 12,4 Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych 34 542 26,2 17 364 13,2 17 178 13,0 Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego 38 868 29,5 22 036 16,7 16 832 12,8 Bezrobotni bez wykształcenia średniego 65 863 50,0 26 748 20,3 39 115 29,7 Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 r. życia 7 617 5,8 6 279 4,8 1 338 1,0 Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 1 812 1,4 65 0,05 1 747 1,3 Bezrobotni niepełnosprawni 6 181 4,7 2 970 2,3 3 211 2,4 Bezrobotni po zakończeniu 387 0,29 293 0,22 94 0,07 realizacji kontraktu socjalnego Źródło: Sprawozdanie MPiPS 01 o rynku pracy, październik 2014 r. * Dane dotyczące udziału ogółu osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. **Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Znaczny odsetek tj. 63,1 % wśród ogółu bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy obejmują bezrobotni długotrwale (12 miesięcy i więcej). Wśród osób pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy /119 481/ bezrobotni długotrwale stanowili 69,6 %. W sensie socjologicznym osoby bezrobotne w dłuższym okresie czasu to wewnętrznie zróżnicowana zbiorowość ze względu na różnorodne zmienne zależne i niezależne (w tym cechy demograficzne i społeczne). 9 Odsetki z kolumn 5 i 7 nie zawsze sumują się do ogółem w danej kategorii statystycznej, z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice to przedział od 0,1 do 0,2 %. 10 W sprawozdawczości rynku pracy przyjmuje się dwie definicje bezrobotnych długoterminowo. Pierwsza wynika z założeń przyjętych dla bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy, gdzie długotrwale bezrobotni stanowią jedną z grup pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres łącznie ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat (z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy). Ta grupa bezrobotnych jest wymieniona w tabeli pt. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Liczba wynikająca z załącznika nr1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz poszukujący pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy jest zamieszczona w niniejszej informacji raz na kwartał w tabeli Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy i dotyczy ilości bezrobotnych długotrwale wynikającej ww. załącznika, który jest statystycznym opisem struktury bezrobotnych długoterminowo w PUP według stanu na ostatni dzień danego kwartału. W drugiej definicji bezrobotny długoterminowo pozostaje w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres ponad 12 miesięcy od momentu ostatniej w nim rejestracji. Dane dotyczą stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Bezrobotni długoterminowi pozostają bez zatrudnienia w okresie powyżej 12 miesięcy do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy. Czas ten jest zaokrąglany do pełnych miesięcy. 11 W przypadku tej grupy bezrobotnych odsetki zostały zaprezentowane w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy w województwie podkarpackim, która to liczba stanowi całą grupę odniesienia bezrobocia rejestrowanego (N=68 470=100%). We wszystkich pozostałych grupach bezrobotnych n 1,2,3, N=131 735=100%. 11

Poziom bezrobocia długoterminowego mierzony jest również wskaźnikami dostępnymi w badaniu aktywności ekonomicznej ludności (Labour Force Survey), co stanowi poszerzenie zakresu danych dostępnych w programie badań statystyki publicznej. Jednym ze wskaźników użytecznych do jego charakterystyki jest udział bezrobotnych długoterminowo (long-term unemployment) w ogólnej liczbie bezrobotnych, uzyskany podczas realizacji badania LFS. 12 WYKRES 7. Udział bezrobotnych długoterminowo wśród bezrobotnych ogółem (w %). 13 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny. Osobami będącymi w szczególnej sytuacji na rynku pracy są również niepełnosprawni, zarejestrowani we właściwym ze względu na aktualne miejsce zamieszkania powiatowym urzędzie pracy. Pozytywna opinia lekarza specjalisty /uprawnionego do jej wydania/ pozwala im na podjęcie zatrudnienia. Niepełnosprawni zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy powinni posiadać badania 12 Badanie LFS (Labour Force Survey) dotyczy pomiaru poziomu zaangażowania osób indywidualnych, gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na rynku pracy. Obejmuje krótkoterminowe i strukturalne aspekty rynku pracy, zarówno w zakresie podaży jak i popytu na pracę charakteryzowanych w kategoriach pieniężnych i niepieniężnych. Aspekty te zawierają: a) zatrudnienie i bezrobocie (LFS), b) oferty pracy, c) zarobki /zysk brutto i netto/, d) badanie struktury zarobków (SES) / ewentualne różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn [w porównywalnych grupach zawodowych] oraz płace minimalne, e) koszty pracy ponoszone przez przedsiębiorstwa, f) kwartalny wskaźnik kosztów pracy (LCI), g) roczne dane dotyczące kosztów pracy wg sondażu (LCS), h) polityki rynku pracy (LMPs) jak również obejmują problematykę sporów pracowniczych. Dane o rynku pracy gromadzone są w poszczególnych etapach badania przez Eurostat i wykorzystywane podczas monitorowania strategii Europa 2020, Europejskiej Strategii Zatrudnienia (ESZ). Odpowiadają na wymagania polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Roczne dane wnoszą kluczowy wkład do wskaźników [zawartych] w strategii Europa 2020, w szczególności zaś w wytycznych dotyczących zatrudnienia (część II Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii Europa 2020). Źródło: Eurostat. 13 W badaniach stosowanych do porównań międzynarodowych i statystyce MOP [Międzynarodowej Organizacji Pracy] i danych EUROSTAT-u [Europejskiego Urzędu Statystycznego] długotrwale bezrobotni to osoby zaklasyfikowane do bezrobotnych zgodnie z definicjami przyjętymi w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności i Narodowym Spisie Powszechnym, które aktywnie poszukiwały pracy przez rok i dłużej (12 miesięcy i więcej) Źródło: Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS Warszawa 2008, s.46. 12

medyczne dopuszczające ich do wykonywania pracy w orzeczonych zawodach i określonym zakresie 14. Według stanu na 31 października 2014 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w województwie podkarpackim wyniosła 6 181 osób, w tym 2 970 kobiet, które to obejmowały 48,1 % ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych. Odsetek osób bezrobotnych z orzeczoną grupą, dla całej populacji bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniósł 4,7 % (tab. 4) 15. W tabeli nr 5 zaprezentowano rozkład poziomu bezrobocia osób niepełnosprawnych w powiatach. Dane dotyczą województwa podkarpackiego i zawierają informację na temat ilości zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w przeliczeniu na jedno wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej, w grupie zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy ofert pracy dla osób niepełnosprawnych. TABELA 5. BEZROBOTNI Z ORZECZONĄ GRUPĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI STAN NA 31 PAŹDZIERNIKA 2014 r. ODSETEK LICZBA OSÓB LICZBA BEZROBOTNYCH POWIATY BEZROBOTNYCH NIEPEŁNO- NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z kolumny NIEPEŁNOSPRAWNYCH -SPRAWNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA nr 2 WEDŁUG STANU W OGÓLNEJ JEDNĄ OFERTĘ PRACY KOBIETY NA KONIEC LICZBIE ZGŁOSZONĄ DLA OSÓB PAŹDZIERNIKA 2014 r. BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH** (w %) * 1 2 3 4 5 Bieszczadzki 59 21 3,5 59 Brzozowski 143 78 2,3 72 Dębicki 401 179 5,6 31 Jarosławski 315 147 3,5 63 Jasielski 303 174 3,7 303 Kolbuszowski 181 87 5,2 45 Krośnieński 425 185 7,3 213 Leski 27 9 1,2 *** Leżajski 144 74 2,9 8 Lubaczowski 114 47 3,2 57 Łańcucki 257 132 4,6 12 Mielecki 509 276 7,1 34 Niżański 208 111 4,0 21 Przemyski 229 94 4,3 115 Przeworski 159 79 2,9 14 Ropczycko 207 110 3,8 26 Rzeszowski 389 178 4,3 19 14 Praca w przypadku pewnych rodzajów dysfunkcji wpływa korzystnie na przebieg samego procesu rewalidacji i integracji osób niepełnosprawnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy ze społecznościami lokalnymi. 15 Niepełnosprawni obejmują niewielką ilość osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy, jednakże ich zatrudnienie związane jest z pewną specyfiką. Wiele podmiotów gospodarczych korzysta z rozwiązań prawnych dostępnych w tym zakresie, dlatego też często poszczególne organizacje funkcjonujące na rynku pracy w województwie podkarpackim zgłaszają zapotrzebowanie na dane statystyczne, dotyczące poziomu bezrobocia wśród analizowanej grupy pozostającej w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 13

Sanocki 197 93 4,0 28 Stalowowolski 376 188 7,1 16 Strzyżowski 165 92 3,0 55 Tarnobrzeski 144 68 5,2 72 210 103 10,2 42 264 119 5,7 66 627 268 7,3 13 128 58 5,0 128 Województwo 6 181 2 970 4,7 27 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, październik 2014 r. * Według stanu na koniec października 2014 r. Wartości procentowe obliczone w stosunku do bezrobotnych ogółem na koniec analizowanego miesiąca. ** W okresie października 2014 r. *** Brak zgłoszonych ofert pracy dla niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP jako bezrobotni. X. POZOSTAŁE GRUPY UJMOWANE W STATYSTYKACH URZĘDÓW PRACY W statystykach powiatowych urzędów pracy w województwie podkarpackim według stanu na koniec października 2014 r. odnotowano łącznie 2 413 poszukujących pracy, w tym 1 306 niepełnosprawnych, nie pozostających w zatrudnieniu i zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako osoby poszukujące zatrudnienia. W okresie września 2014 r. analogicznie: 2 430 i 1 292. Tabela nr 6 zawiera pozostałe grupy bezrobotnych ujęte według określonych czynników warunkujących ich sytuację na rynku pracy. Monitoring niżej wymienionych zbiorowości bezrobotnych jest zawarty w programie badań statystyki publicznej. TABELA 6. ZESTAWIENIE POZOSTAŁYCH GRUP BEZROBOTNYCH ODNOTOWANYCH W STATYSTYKACH POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY. STAN NA 31 PAŹDZIERNIKA 2014 r. WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA BEZRO BOTNYCH OGÓŁEM %* KOBIETY %** MĘŻCZYŹNI %** 1 2 3 4 5 6 7 Bezrobotni poprzednio pracujący, zwolnieni z przyczyn dotyczących 5 660 4,3 2 977 2,3 2 683 2,0 zakładu pracy Bezrobotni w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 7 885 6,0 4 303 3,3 3 582 2,7 w tym: Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia 2 319 1,8 1 663 1,3 656 0,5 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za październik 2014 r. * Dane dotyczące udziału pozostałych grup osób bezrobotnych zawartych w programie badań statystyki publicznej obliczone zostały w stosunku do liczby bezrobotnych ogółem. ** Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych. Odsetki nie zawsze sumują się do 100,0 z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice zawarte są w przedziale od 0,1 do 0,2 %. XI. OSOBY WYŁĄCZONE Z EWIDENCJI BEZROBOTNYCH W okresie października 2014 r. wyrejestrowano łącznie 16 566 bezrobotnych (w miesiącu poprzednim 18 645). Głównymi przyczynami wyłączenia osób 14

bezrobotnych z ewidencji powiatowych urzędów pracy były: podjęcie pracy 7 628 (we wrześniu 2014 r. 9 265), w tym podjęcie pracy nie subsydiowanej 6 347 osób (we wrześniu 2014 r. 7 753). Pozostałe przyczyny wyłączenia z ewidencji bezrobotnych zostały poniżej określone wg kategorii sprawozdawczych i uszeregowane od wartości największej do najmniejszej. Są to następujące: brak potwierdzania w PUP gotowości do podjęcia pracy 4 673 osób (we wrześniu 2014 r. 5 006), dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 589 osób (we wrześniu 2014 r. 797), inne powody wyrejestrowania 546 osób (we wrześniu 2014 r. 622) 16, odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy w stosunku do posiadanych kwalifikacji lub innej formy pomocy 322 osób (we wrześniu 2014 r. 239) 17. nabycie praw emerytalnych lub rentowych 203 osób (we wrześniu 2014 r. 206), nabycie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego 191 osób ( we wrześniu 2014 r. 251), XII. WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W październiku 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy łącznie 5 057 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Spośród ogółu zgłoszonych ofert 1 888 (37,3 %) stanowiły oferty pracy subsydiowanej. Warto nadmienić, że oferty pracy subsydiowanej zawierają nie tylko miejsca zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej, ale również miejsca aktywizacji zawodowej. TABELA 7. OFERTY PRACY (WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ) ZGŁOSZONE DO POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W PAŹDZIERNIKU 2014 r. 18 16 W wierszu tym zostały ujęte osoby, o których mowa w art. 33 ust. 4 pkt. 1, 9 i 10 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. niezdolne do pracy wskutek choroby lub przebywania w zamkniętym ośrodku odwykowym przez nieprzerwany okres 90 dni; które nie przedstawiły zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby. Należy zaznaczyć, iż w tej kategorii statystycznej mieszczą się także osoby skierowane na szkolenia lub staże organizowane przez inny podmiot np. rozpoczynające udział w działaniach aktywizacyjnych wchodzących w skład projektów konkursowych współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. 17 Od 1 sierpnia 2004 r. wypłata świadczeń przedemerytalnych realizowana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 18 Oferta pracy oznacza zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oferta taka powinna spełniać zasadę równego traktowania w zatrudnieniu 15

POWIATY LICZBA BEZROBOTNYCH OGÓŁEM WEDŁUG STANU NA 31. X. 2014 r. LICZBA OFERT PRACY ZGŁOSZONYCH DO PUP W PAŹDZIERNIKU 2014 r. ŚREDNIA LICZBA BEZROBOTNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA JEDNĄ OFERTĘ PRACY W MIESIĄCU /kol. 2:3/* 1 2 3 4 Bieszczadzki 1 671 40 42 Brzozowski 6 219 108 58 Dębicki 7 177 303 24 Jarosławski 8 944 376 24 Jasielski 8 123 130 62 Kolbuszowski 3 494 147 24 Krośnieński 5 791 89 65 Leski 2 346 50 47 Leżajski 4 946 189 26 Lubaczowski 3 566 112 32 Łańcucki 5 558 133 42 Mielecki 7 194 519 14 Niżański 5 194 125 42 Przemyski 5 305 45 118 Przeworski 5 508 175 31 Ropczycko - 5 447 196 28 Rzeszowski 8 987 203 44 Sanocki 4 946 189 26 Stalowowolski 5 290 298 18 Strzyżowski 5 455 111 49 Tarnobrzeski 2 796 180 16 2 065 118 18 4 628 186 25 8 532 839 10 2 553 196 13 Województwo 131 735 5 057 26 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za październik 2014 r. * Dane zostały zaokrąglone do wartości całkowitych, ponieważ dotyczą średniej liczby osób bezrobotnych przypadających w sensie statystycznym na jedną ofertę pracy tj. wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej. Dla porównania we wrześniu 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy ogółem 5 932 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, wśród których 2 290 tj. 38,6 % obejmowały miejsca pracy subsydiowanej z Funduszu Pracy. XIII. AKTYWNE FORMY PROMOCJI ZATRUDNIENIA W październiku 2014 r. na terenie województwa podkarpackiego w ramach prac interwencyjnych zatrudniono 304 bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 326). w rozumieniu przepisów prawa pracy. Pracodawcy zgłaszają wolne miejsca pracy w określonym zawodzie lub specjalności w celu uzyskania pomocy przez pośrednictwo powiatowego urzędu pracy w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Oferty pracy stanowią sumę zgłoszonych przez pracodawców wolnych miejsc zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz miejsc aktywizacji zawodowej (m. in. stażu, przygotowania zawodowego dorosłych oraz prac społecznie użytecznych). 16

Przy realizacji robót publicznych pracowało 172 bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 560). Na szkolenia skierowano 609 bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 587), a na odbycie stażu u pracodawcy 1 062 osób (we wrześniu 2014 r. 1 519). W efekcie podjęcia prac społecznie użytecznych w analizowanym miesiącu wyrejestrowano 24 bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 32 bezrobotnych). W wyniku przyznania dotacji na działalność gospodarczą wyłączono z ewidencji 311 osób (we wrześniu 2014 r. 229). Z powodu udzielenia pracodawcom refundacji niektórych kosztów zatrudnienia osoby bezrobotnej i wydatków związanych z utworzeniem nowego stanowiska pracy, rejestry opuściło łącznie 431 bezrobotnych (we wrześniu 2014 r. 327) 19. XIV. ZGŁOSZENIA ZWOLNIEŃ I ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN NIEDOTYCZĄCYCH PRACOWNIKÓW W okresie października 2014 r. w województwie podkarpackim 3 pracodawców zgłosiło zamiar rozwiązania stosunków pracy z 49 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 6 zakładach pracy i objętych nimi zostało 47 pracowników z sektora prywatnego. W miesiącu wcześniejszym 1 pracodawca zgłosił zamiar rozwiązania stosunków pracy z 2 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 3 zakładach pracy i objętych nimi zostało 17 pracowników sektora prywatnego. Opracowanie: P. Kocaj Starszy Inspektor Wydział Informacji Statystycznej i Analiz Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie 19 Na podstawie artykułu 46 i 47 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami [Dz.U.2013.674, Dz.U.2014.598]. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 675, 829, 1291, 1623, 1645 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 567, 598. Przepisy te określają zasady refundacji pracodawcom kosztów utworzenia nowego miejsca pracy dla osoby bezrobotnej w zakresie posiadanych przez powiatowe urzędy pracy środków finansowych. Powyżej wymienione artykuły określają wysokość dotacji, która może zostać udzielona bezrobotnym zarejestrowanym w powiatowych urzędach pracy w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej. 17