Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w styczniu 2015 r.

Transkrypt

1 Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w styczniu 2015 r., luty 2015 r. 1

2 I. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO Według stanu na 31. I r. w województwie podkarpackim zarejestrowanych było bezrobotnych, w tym kobiet (50,5 % ogółu bezrobotnych). W stosunku do poprzedniego miesiąca liczba bezrobotnych wzrosła o osób (tj. o 4,4 %). W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym ( ), który to stan przyjmujemy za 100%, tj. N= =100 % liczba bezrobotnych była niższa o osoby, co stanowiło o 10,2 % mniej niż w styczniu 2014 roku. TABELA 1. POWIATY ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE STYCZNIA 2015 r. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO WEDŁUG STANU NA KONIEC GRUDNIA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG STANÓW NA KONIEC: GRUDNIA 2014 r. STYCZNIA 2015 r. WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 3 2 WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 4:2 STOPA BEZROBOCIA WG STANU NA KONIEC GRUDNIA 2014 r. /liczba/ /w %/ BIESZCZADZKI ,5 20,6 BRZOZOWSKI ,8 22,6 DĘBICKI ,9 12,6 JAROSŁAWSKI ,5 17,3 JASIELSKI ,3 15,9 KOLBUSZOWSKI ,3 15,1 KROŚNIEŃSKI ,2 16,3 LESKI ,9 22,2 LEŻAJSKI ,8 18,8 LUBACZOWSKI ,5 16,1 ŁAŃCUCKI ,6 18,3 MIELECKI ,1 11,4 NIŻAŃSKI ,1 23,3 PRZEMYSKI ,3 18,9 PRZEWORSKI ,8 17,5 ROPCZYCKO SĘDZISZOWSKI ,3 19,3 RZESZOWSKI ,5 14,0 SANOCKI ,3 12,6 STALOWOWOLSKI ,9 12,3 STRZYŻOWSKI ,7 21,9 TARNOBRZESKI ,6 12,9 KROSNO ,4 6,7 PRZEMYŚL ,4 16,8 RZESZÓW ,1 7,8 TARNOBRZEG ,8 14,8 WOJEWÓDZTWO ,4 14,8 Źródło: Dane na podstawie sprawozdań o rynku pracy MPiPS-01. 2

3 W okresie stycznia 2015 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowano bezrobotnych, w tym po raz pierwszy (w grudniu 2014 r , w tym po raz pierwszy). W strukturze napływu bezrobotnych do powiatowych urzędów pracy przeważają osoby zarejestrowane już w statystykach PUP jeden raz lub więcej /napływający do ewidencji po raz kolejny od 1990 roku/ tj bezrobotnych, co stanowiło 86,2 % napływu (w grudniu 2014 r osób 89,6 % ogółu napływu bezrobotnych do PUP). II. STOPA BEZROBOCIA Poniżej zamieszczamy strukturę przestrzennego zróżnicowania stopy bezrobocia dla województwa podkarpackiego /w stosunku do ilości aktywnych zawodowo/. Udział bezrobotnych wśród osób aktywnych zawodowo prezentujemy wg podziału powiatowego (diagram 1) oraz dla województw (diagram 2). Dane dotyczą stanu na 31 grudnia 2014 r. DIAGRAM 1. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POWIATACH STAN NA 31 grudnia 2014 r. w % Województwo podkarpackie 14,8 % 14,8 % 12,9 % 12,3 % 23,3 % i powyżej mielecki 11,4 % 12,6 % 15,1 % 19,3 % 7,8% 1 17,5 % 17,3 % Lubaczowski 16,1 % 15,9 % 21,9 % 6,7 % 14,0 % 22,6 % 18,9 % 16,8 % 16,3 % 12,6 % Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 3 20,6 %

4 W końcu grudnia 2014 r. stopa bezrobocia rejestrowanego dla województwa podkarpackiego wynosiła 14,8 % i była wyższa od stopy bezrobocia dla Polski (11,5 %) o 3,3 pkt. proc. Najwyższą wartość opisywanego wskaźnika odnotowano w powiatach: m (23,3 %), m (22,6 %), (), m (21,9 %), m (20,6 %), m (19,3 %), i m (18,9 %). Niska wartość wskaźnika występuje od dłuższego czasu w dwóch miastach na prawach powiatu tj. Krośnie (6,7 %) i Rzeszowie (7,8 %). Relatywnie niski poziom opisywanego wskaźnika został odnotowany również w granicach administracyjnych następujących powiatów: mieleckiego (11,4 %), ego (12,3 %) oraz ego i ego (po 12,6 %). DIAGRAM 2. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POLSCE. STAN NA 31 grudnia 2014 r. Polska 11,5 %. zachodnio pomorskie pomorskie 11,3 % kujawskopomorskie warmińsko mazurskie 18,9 % podlaskie 13,1 % lubus kie 12,8 % wielkopolskie 7,8 % mazowieckie 9,8 % dolnośląskie 10,6 % łódzkie lubelskie 12,7 % opolskie śląskie 9,6 % świętokrzyskie małopolskie 9,9 % podkarpackie 14,8 % w % i powyżej Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 4

5 Stopa bezrobocia rejestrowanego pozostaje jednym z podstawowych wskaźników opisujących jego poziom, w stosunku do szacunków ludności aktywnej zawodowo. Wskaźnik ten obliczany jest przez Główny Urząd Statystyczny w celu porównań pomiędzy jednostkami o podobnym obszarze terytorialnym powiatami lub województwami w kraju. 1 III. WSKAŹNIKI BADANIA AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI Ścisłe miary opisujące w sposób syntetyczny proporcje pomiędzy grupą osób aktywnych i biernych zawodowo są określone mianem współczynnika aktywności zawodowej (zawarty na wykresie nr 1) i wskaźnika zatrudnienia (zawarty na wykresie nr 2) , , , , , , , , , ,5 67 WYKRES 1. Współczynnik aktywności zawodowej dane średnioroczne, w proc. Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. Dotyczy przedziału wieku 18-59/64 lata. Wykres nr 1 przedstawia stosunek liczby osób pracujących i bezrobotnych do liczby ludności powyżej 15 lat. Wykres nr 2 prezentuje poziom zatrudnienia definiowany przez udział osób pracujących w stosunku do liczby ludności 15 lat i powyżej. 76,4 73,9 73,3 76,6 75,0 73,0 72,9 72,7 72,8 72,1 72,5 72,1 72,0 71,7 71,7 67,9 71,4 70,9 70,5 70,1 69,8 69,9 69,6 69,8 69,4 69,4 69,8 69,3 69,2 69,1 71,6 71,6 72,9 72, PODKARPACKIE * POLSKA 71,6 72,1 72,9 73,5 1 Dla porównania odpowiednich wartości dotyczących poziomu bezrobocia pomiędzy państwami członkowskim Unii Europejskiej stosowana jest tzw. zharmonizowana stopa bezrobocia publikowana przez Eurostat. Por. Maria Basta, Agata Cendrowska, Lidia Kapczyńska, Grażyna Marciniak, Ewa Rupniewska, Hanna Strzelecka, Bożenna Wiśniewska, Maria Elżbieta Zaremba, Agnieszka Zgierska, Teresa Żelazny Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS, Warszawa 2008 rok, s

6 67 66, , , , , , , , , , , , ,5 54 WYKRES 2. Wskaźnik zatrudnienia, dane średnioroczne, w proc. 65,9 65,5 64,9 64,8 64,6 64,3 63,7 63,9 62,3 61, ,2 59,9 59,4 59,5 58,9 58,2 57,9 57,1 56,9 57,1 56,1 56,1 55,7 55,9 65,7 64, , ,4 63,8 63,8 62,8 62,3 62,3 62, PODKARPACKIE * POLSKA Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. Dotyczy przedziału wieku 18-59/64 lata. IV. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB MŁODYCH 2 Na wykresie nr 3 zamieszczono dane dotyczące stopy bezrobocia ogółem wyrażone w odsetkach i wynikające z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. 3 WYKRES 3. Stopa bezrobocia wg BAEL /ogółem/, dane średnioroczne, w proc. 21,0 20,5 20,0 19,5 19,0 18,5 18,0 17,5 17,0 16,5 16,0 15,5 15,0 14,5 14,0 13,5 13,0 12,5 12,0 11,5 11,0 10,5 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 14,0 12,8 13,3 12,3 11,2 11,6 10,6 15,2 15,9 10,3 16,1 13,9 18,2 18,0 19,9 18,2 19,6 17,8 16,7 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. 19,0 16,6 17,7 13,6 13,8 9,6 9,6 8,2 7,1 10,0 8,2 13,2 12,4 11,6 9,6 9,6 14,3 10,1 10, PODKARPACKIE * POLSKA 2 Jak wynika z danych zawartych w programie badań statystyki publicznej osoby bezrobotne do 30 roku życia obejmowały 36,5 % ogółu osób bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP wg stanu na 31 stycznia 2015 roku. 3 Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności realizowane jest w okresach kwartalnych przez GUS. Na wykresach nr 3 i 4 widać cykliczność zmian stopy bezrobocia. Źródło: GUS w Warszawie, Bank Danych Lokalnych, W-wa 2015 r. Dane średnioroczne, w okresie r. 6

7 Podobny trend jak zmiany wartości analizowanego wskaźnika dla kategorii ogółem /wykres nr 3/ nastąpił w przypadku stopy bezrobocia wynikającej z badania BAEL i obliczonej przez GUS dla osób będących w wieku produkcyjnym , , , , , , , , , , ,5 9,5 10 8,5 9 7,5 8 6,5 7 6 WYKRES 4. Stopa bezrobocia wg BAEL w wieku produkcyjnym /dane średnioroczne, w proc./ 15,3 13,8 12,8 14,0 11,6 12,6 11,0 10,9 16,0 16,9 14,3 16,5 19,1 19,3 18,7 20,4 18,9 20,1 17,6 19,4 17,4 18,1 14,2 14,1 9,8 10,1 8,6 7,2 10,6 8,3 12,2 13,0 9,8 9,8 13,8 14,9 10,3 10, PODKARPACKIE POLSKA Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. Jak wynika z danych GUS współczynnik aktywności zawodowej osób 15 do 24 lat w województwie wynosił 30,7 %, a wskaźnik zatrudnienia. 5 WYKRES 5. Współczynnik aktywności zawodowej lat, dane średnioroczne w proc , , , , , , , , , , , , , , , , , ,6 40,5 39,7 39,0 38,2 37,8 37,8 37,2 37,5 35,7 35,4 35,6 34,7 34,4 34,6 33,9 34,2 33,5 33,8 33,5 34,0 33,0 33,1 33,6 33,3 32,7 32,5 30,9 30,7 30,0 29,3 29,3 29,5 29,8 28,7 28,5 28,4 27, PODKARPACKIE POLSKA Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. 4 GUS, Bank Danych Lokalnych, Warszawa 2015 r. Dane średnioroczne, porównanie r. 5 Na wykresach 5 i 6 zamieszczono poszczególne wartości zestawione dla Polski i województwa podkarpackiego i w przedziale wieku od 15 do 24 roku życia w okresie r. 7

8 WYKRES 6. Wskaźnik zatrudnienia lat, dane średnioroczne w proc , , , , , , , , , , , , , , , ,7 28,6 27,9 27,3 25,1 25, ,9 25,9 19,0 24,6 19,9 22,1 18,1 20,0 19,6 20,0 17,5 15,9 17,2 20,9 15,9 24,0 22,7 22,5 19,1 25,8 27,4 26,8 26,4 19,6 19,9 24,9 24,7 24,2 18,6 17,5 17, PODKARPACKIE POLSKA Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. V. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB W WIEKU 50 PLUS Nieco ponad 1 /5 bezrobotnych to osoby powyżej 50 r. życia 6. Jak wynika z danych BAEL stopa bezrobocia dla osób w wieku 55 i więcej wynosiła 6,9 % 7. Współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób 50 i więcej lat to 35,8 %, a wskaźnik zatrudnienia 50 i więcej lat przyjął wartość 33,3 %. 8 Na wykresach 7 i 8 zaprezentowano poszczególne wartości. WYKRES 7. Współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób 50 i więcej lat, dane średnioroczne w proc , ,5 42,5 42,1 41, , , ,5 39, , ,5 36,7 36, ,3 36,5 36,5 35, ,5 34, ,7 34,5 33,7 34, ,5 32,7 32,7 34,0 34, ,6 32,5 31,8 31, ,2 32,7 31, ,3 31,5 30, ,5 30,3 30,5 30,6 30,7 29,5 30, ,3 29,4 29,5 29,6 28,5 29,0 28,9 29,1 29, PODKARPACKIE * POLSKA Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. 6 Dane bezrobocia rejestrowego dostępne w programie badań statystyki publicznej. 7 Oznacza to wzrost o 0,5 % w stosunku do III kwartału 2013 r. Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim w III kwartale 2014 roku, US w Rzeszowie. grudzień 2014 rok, s.4. 8 Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Bank Danych Lokalnych. 8

9 WYKRES 8. Wskaźnik zatrudnienia w grupie osób 50 i więcej lat, dane średnioroczne w proc ,2 41,4 28,6 28,5 41,2 28,8 28,8 38,6 30,1 31,4 33,0 31,8 32,3 30,1 26,9 26,7 26,6 25,4 25,4 25,4 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r. 29,2 29,5 26,3 26,3 30,9 27,5 32,8 29,0 34,4 34,9 34,7 34,1 33,3 29,6 30,3 31,2 31,5 31, PODKARPACKIE * POLSKA VI. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W GRUPIE KOBIET W końcu stycznia 2015 r. na terenie województwa podkarpackiego zarejestrowanych było bezrobotnych kobiet. W stosunku do stanu z końca poprzedniego miesiąca /70 305/ liczba bezrobotnych kobiet wzrosła o osoby. W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku (koniec stycznia 2014 r ) była mniejsza o kobiet. TABELA 2. ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE STYCZNIA 2015 r. LICZBA BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG STANÓW NA: WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POWIATY POPRZEDNIEGO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA MIESIĄCA 31 GRUDNIA 31 STYCZNIA kol. 3 2 kol. 4: r r. /liczba/ /%/ BIESZCZADZKI ,8 BRZOZOWSKI ,2 DĘBICKI ,4 JAROSŁAWSKI ,5 JASIELSKI ,7 KOLBUSZOWSKI ,9 KROŚNIEŃSKI ,7 LESKI ,9 LEŻAJSKI ,9 LUBACZOWSKI ,9 ŁAŃCUCKI ,9 9

10 MIELECKI ,3 NIŻAŃSKI ,1 PRZEMYSKI ,7 PRZEWORSKI ,0 ROPCZYCKO SĘDZISZOWSKI ,7 RZESZOWSKI ,3 SANOCKI ,2 STALOWOWOLSKI ,5 STRZYŻOWSKI ,5 TARNOBRZESKI ,6 KROSNO ,6 PRZEMYŚL ,3 RZESZÓW ,1 TARNOBRZEG ,8 WOJEWÓDZTWO ,4 Źródło: Na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01. Według stanu na 31 stycznia 2015 roku kobiety uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych stanowiły 10,6 % wśród ogólnej liczby kobiet zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w województwie podkarpackim (w miesiącu poprzednim 7 126, tj. 10,1 %). VII. OSOBY BEZROBOTNE POSIADAJĄCE PRAWO DO ZASIŁKU W styczniu 2015 r. wśród ogólnej liczby bezrobotnych osób uprawnionych było do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych (w grudniu 2014 r ). Na koniec analizowanego miesiąca uprawnieni do zasiłku stanowili 12,1 % wśród ogólnej liczby zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (w miesiącu wcześniejszym wartość ta wynosiła 11,2 %). VIII. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA TERENACH WIEJSKICH W końcu stycznia 2015 r osób tj. 63,1% bezrobotnych (koniec grudnia 2014 r również 63,1% bezrobotnych) zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy zamieszkuje na terenach wiejskich. Szczegółowe informacje dotyczące rejestrowanego poziomu bezrobocia na wsi w poszczególnych powiatach województwa podkarpackiego zawiera tabela nr Zgodnie z definicją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie wybranych przesłanek dotyczących możliwości rejestracji w PUP dot. wymogów ustawowych osoba bezrobotna 1) nie może być posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dn. 23 IV 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U.nr16, poz.93, z późn.zm.) o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub 2) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o pow. użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowe oraz nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy 10

11 TABELA 3. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA WSI. STAN NA 31 STYCZNIA 2015 r. LICZBA BEZROBOTNYCH LICZBA ZAMIESZKAŁYCH BEZROBOTNYCH NA WSI WEDŁUG STANU WEDŁUG NA KONIEC STANU STYCZNIA NA KONIEC 2015 r. STYCZNIA 2015 r. POWIATY ODSETEK ZAMIESZKAŁYCH NA WSI W OGÓLNEJ LICZBIE BEZROBOTNYCH* kol. 3:2 /w %/ BIESZCZADZKI ,5 BRZOZOWSKI ,2 DĘBICKI ,6 JAROSŁAWSKI ,8 JASIELSKI ,5 KOLBUSZOWSKI ,0 KROŚNIEŃSKI ,0 LESKI ,1 LEŻAJSKI ,9 LUBACZOWSKI ,8 ŁAŃCUCKI ,8 MIELECKI ,1 NIŻAŃSKI ,2 PRZEMYSKI ,0 PRZEWORSKI ,7 ROPCZYCKO - SĘDZISZOWSKI ,7 RZESZOWSKI ,2 SANOCKI ,6 STALOWOWOLSKI ,7 STRZYŻOWSKI ,2 TARNOBRZESKI ,2 M. KROSNO ,0 M. PRZEMYŚL ,0 M. RZESZÓW ,0 M. TARNOBRZEG ,0 WOJEWÓDZTWO ,1 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, styczeń 2015 r. * W powiecie m za wyjątkiem a, wyłączonego na prawach powiatu grodzkiego brak jest innych miast nie należących od powiatu ziemskiego i zmniejszających liczbę bezrobotnych na wsi w powiecie ziemskim m. Z tej przyczyny liczba osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi w powiecie m wynosi 100 %, co stanowi pewną specyfikę. W pozostałych powiatach ziemskich liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi jest zróżnicowana. Można ją określić przez wartość maksymalną i minimalną. Pozostałe wyniki zawierały się w przedziale procentowym od 41,7 % - wartość najniższa w badanym zbiorze (powiat ) do 91,2 % bezrobotnych zamieszkałych na wsi w powiecie m. Dane dotyczące udziałów procentowych /zawarte w kolumnie nr 4/ zostały zaokrąglone do jednego miejsca po przecinku. w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa GUS na podst. przepisów o podatku rolnym, lub 3) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie. 11

12 IX. BEZROBOTNI POZOSTAJĄCY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Lp. Odsetek osób bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP jako posiadający status w szczególnej sytuacji na rynku pracy w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy według stanu na koniec stycznia 2015 r. zawiera tab. nr 4. TABELA 4. BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY. STAN NA 31 STYCZNIA 2015 r. 10 WYSZCZEGÓLNIENIE /osoby, będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy/ LICZBA BEZRO- -BOTNYCH OGÓŁEM %* Kobiety %** Mężczyźni %** BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI W PUP 1 DO 30 ROKU ŻYCIA , , ,5 --- W TYM BEZROBOTNI DO 25 ROKU ŻYCIA , , ,9 2 DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI , , ,9 3 POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA , , ,6 4 KORZYSTAJACE ZE ŚWIADCZEŃ POMOCY SPOŁECZNEJ , , ,9 5 POSIADAJĄCY CO NAJMNIEJ JEDNO DZIECKO DO 6 ROKU ŻYCIA , , ,7 6 POSIADAJĄCY CO NAMNIEJ JEDNO DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE DO 18 ROKU ŻYCIA 113 0,1 68 0,0 45 0,0 7 BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI , , ,4 Źródło: Sprawozdanie MPiPS 01 o rynku pracy, styczeń 2015 r. * Dane dotyczące udziału ogółu osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. ** Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Znaczny odsetek tj. 60,4 % wśród ogółu bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy obejmują bezrobotni długotrwale (12 miesięcy i więcej). Wśród osób pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy / / bezrobotni długotrwale stanowili 67,3 %. W sensie socjologicznym osoby bezrobotne w dłuższym okresie czasu to wewnętrznie zróżnicowana zbiorowość ze względu na róż- 10 Odsetki z kolumn 5 i 7 nie zawsze sumują się do ogółem dla danej kategorii statystycznej, z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice to przedział od 0,1 do 0,2 %. 11 W sprawozdawczości rynku pracy przyjmuje się dwie definicje bezrobotnych długoterminowo. Pierwsza wynika z założeń przyjętych dla bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy, gdzie długotrwale bezrobotni stanowią jedną z grup pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres łącznie ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat (z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy). Ta grupa bezrobotnych jest wymieniona w tabeli pt. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Liczba wynikająca z załącznika nr1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz poszukujący pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy jest zamieszczona w niniejszej informacji raz na kwartał w tabeli Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy i dotyczy ilości bezrobotnych długotrwale wynikającej ww. załącznika, który jest statystycznym opisem struktury bezrobotnych długoterminowo w PUP według stanu na ostatni dzień danego kwartału. W drugiej definicji bezrobotny długoterminowo pozostaje w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres ponad 12 miesięcy od momentu ostatniej w nim rejestracji. Dane dotyczą stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Bezrobotni długoterminowi pozostają bez zatrudnienia w okresie powyżej 12 miesięcy do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy. Czas ten jest zaokrąglany do pełnych miesięcy. 12

13 norodne zmienne zależne i niezależne (w tym cechy demograficzne i społeczne). Poziom bezrobocia długoterminowego mierzony jest wskaźnikami dostępnymi w badaniu aktywności ekonomicznej ludności, co stanowi poszerzenie zakresu danych dostępnych w programie badań statystyki publicznej. Jednym ze wskaźników jest nominalna liczba bezrobotnych powyżej 13 miesięcy wynikająca z badania aktywności ekonomicznej ludności. 12 WYKRES 9. Bezrobotni długotrwale powyżej 13 miesięcy, dane średnioroczne w tys. osób Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, W-wa, 2015 r Osobami będącymi w szczególnej sytuacji na rynku pracy są również niepełnosprawni, zarejestrowani we właściwym ze względu na aktualne miejsce zamieszkania powiatowym urzędzie pracy. Pozytywna opinia lekarza specjalisty /uprawnionego do jej wydania/ pozwala im na podjęcie zatrudnienia. Niepełnosprawni zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy powinni posiadać badania PODKARPACKIE POLSKA 12 LFS (Labour Force Survey) dotyczy pomiaru poziomu zaangażowania osób indywidualnych, gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na rynku pracy. Obejmuje krótkoterminowe i strukturalne aspekty rynku pracy, zarówno w zakresie podaży jak i popytu na pracę charakteryzowanych w kategoriach pieniężnych i niepieniężnych. Aspekty te zawierają: a) zatrudnienie i bezrobocie (LFS), b) oferty pracy, c) zarobki /zysk brutto i netto/, d) badanie struktury zarobków (SES) / ewentualne różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn [w porównywalnych grupach zawodowych] oraz płace minimalne, e) koszty pracy ponoszone przez przedsiębiorstwa, f) kwartalny wskaźnik kosztów pracy (LCI), g) roczne dane dotyczące kosztów pracy wg sondażu (LCS), h) polityki rynku pracy (LMPs) jak również obejmują problematykę sporów pracowniczych. Dane o rynku pracy gromadzone są w poszczególnych etapach badania przez Eurostat i wykorzystywane podczas monitorowania strategii Europa 2020, Europejskiej Strategii Zatrudnienia (ESZ). Odpowiadają na wymagania polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Roczne dane wnoszą kluczowy wkład do wskaźników [zawartych] w strategii Europa 2020, w szczególności zaś w wytycznych dotyczących zatrudnienia (część II Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii Europa 2020). Źródło: Eurostat. 13 W badaniach stosowanych do porównań międzynarodowych i statystyce MOP [Międzynarodowej Organizacji Pracy] i danych EUROSTAT-u [Europejskiego Urzędu Statystycznego] długotrwale bezrobotni to osoby zaklasyfikowane do bezrobotnych zgodnie z definicjami przyjętymi w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności i Narodowym Spisie Powszechnym, które aktywnie poszukiwały pracy przez rok i dłużej (12 miesięcy i więcej) Źródło: Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS Warszawa 2008, s

14 medyczne dopuszczające ich do wykonywania pracy w orzeczonych zawodach i określonym zakresie 14. Według stanu na 31 stycznia 2015 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w województwie podkarpackim wyniosła osób, w tym kobiety, które to stanowiły 47,5 % ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych. Odsetek osób bezrobotnych z orzeczoną grupą dla całej populacji bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniósł 4,7 % (tab. 4) 15. W tabeli nr 5 zaprezentowano rozkład poziomu bezrobocia osób niepełnosprawnych w powiatach województwa podkarpackiego. Dane zawierają informację na temat ilości zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w przeliczeniu na jedno wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej, w grupie zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy ofert pracy dla osób niepełnosprawnych. TABELA 5. BEZROBOTNI Z ORZECZONĄ GRUPĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI STAN NA 31 STYCZNIA 2015 r. ODSETEK LICZBA OSÓB LICZBA BEZROBOTNYCH POWIATY BEZROBOTNYCH NIEPEŁNO- NIEPEŁNOSPRAWNYCH z kolumny NIEPEŁNOSPRAWNYCH -SPRAWNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA nr 2 WEDŁUG STANU W OGÓLNEJ JEDNĄ OFERTĘ PRACY KOBIETY NA KONIEC LICZBIE ZGŁOSZONĄ DLA OSÓB STYCZNIA 2015 r. BEZROBOTNYCH (w %) * NIEPEŁNOSPRAWNYCH** BIESZCZADZKI ,6 12 BRZOZOWSKI ,3 80 DĘBICKI ,5 39 JAROSŁAWSKI ,8 *** JASIELSKI ,4 152 KOLBUSZOWSKI ,3 102 KROŚNIEŃSKI ,2 *** LESKI ,3 *** LEŻAJSKI ,8 *** LUBACZOWSKI ,1 128 ŁAŃCUCKI ,8 146 MIELECKI ,2 45 NIŻAŃSKI ,0 113 PRZEMYSKI ,3 *** PRZEWORSKI , Praca w przypadku pewnych rodzajów dysfunkcji wpływa korzystnie na przebieg samego procesu rewalidacji i integracji osób niepełnosprawnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 15 Niepełnosprawni obejmują niewielką ilość osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy, jednakże ich zatrudnienie związane jest z pewną specyfiką. Wiele podmiotów gospodarczych korzysta z rozwiązań prawnych dostępnych w tym zakresie, dlatego też często poszczególne organizacje funkcjonujące na rynku pracy w województwie podkarpackim zgłaszają zapotrzebowanie na dane statystyczne, dotyczące poziomu bezrobocia wśród analizowanej grupy pozostającej w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 14

15 ROPCZYCKO SĘDZISZOWSKI ,8 27 RZESZOWSKI ,9 65 SANOCKI ,3 *** STALOWOWOLSKI ,8 30 STRZYŻOWSKI ,3 41 TARNOBRZESKI ,0 154 KROSNO ,2 16 PRZEMYŚL ,3 18 RZESZÓW ,9 14 TARNOBRZEG ,5 159 WOJEWÓDZTWO ,7 44 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, styczeń 2015 r. * Wg stanu na koniec stycznia 2015 r. Wartości procentowe obliczone w stosunku do bezrobotnych ogółem dla każdego PUP wg stanu na koniec analizowanego miesiąca. ** W okresie stycznia 2015 r. *** Brak zgłoszonych ofert pracy dla niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP jako bezrobotni. X. POZOSTAŁE GRUPY UJMOWANE W STATYSTYKACH URZĘDÓW PRACY W statystykach powiatowych urzędów pracy w województwie podkarpackim według stanu na koniec stycznia 2015 roku odnotowano łącznie poszukujących pracy, w tym niepełnosprawnych, nie pozostających w zatrudnieniu i zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako osoby poszukujące zatrudnienia. W okresie grudnia 2014 r. analogicznie: i Tabela nr 6 zawiera pozostałe grupy bezrobotnych ujęte według określonych czynników warunkujących ich sytuację na rynku pracy. Monitoring niżej wymienionych kategorii statystycznych dotyczących osób bezrobotnych jest zawarty w programie badań statystyki publicznej. TABELA 6. ZESTAWIENIE POZOSTAŁYCH GRUP BEZROBOTNYCH ODNOTOWANYCH W STATYSTYKACH POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY. STAN NA 31 STYCZNIA 2015 r. WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA BEZRO BOTNYCH OGÓŁEM %* KOBIETY %** MĘŻCZYŹNI %** BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI W PUP Poprzednio pracujący, zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu , , ,0 pracy w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki , , ,8 Bez kwalifikacji zawodowych , , ,2 Bez doświadczenia zawodowego , , ,5 15

16 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka , Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za styczeń 2015 r. * Dane dotyczące udziału pozostałych grup osób bezrobotnych zawartych w programie badań statystyki publicznej obliczone zostały w stosunku do liczby bezrobotnych ogółem. ** Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych. Odsetki nie zawsze sumują się do 100,0 z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice zawarte są w przedziale od 0,1 do 0,2 %. XI. OSOBY WYŁĄCZONE Z EWIDENCJI BEZROBOTNYCH W okresie stycznia 2015 r. wyrejestrowano łącznie bezrobotnych (w miesiącu poprzednim ). Głównymi przyczynami wyłączenia osób bezrobotnych z ewidencji powiatowych urzędów pracy były: podjęcia pracy /ogółem/ (w grudniu 2014 r ), w tym podjęcie pracy nie subsydiowanej osób (w grudniu 2014 r ). Pozostałe przyczyny wyłączenia z ewidencji bezrobotnych zostały poniżej określone według kategorii zawartych w sprawozdaniu MPiPS 01 o rynku pracy. Były to następujące: brak potwierdzania w PUP gotowości do podjęcia pracy osób (w grudniu 2014 r ), dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 964 osoby (w grudniu 2014 r. 445), inne powody wyrejestrowania 513 osób (w grudniu 2014 r. 492) 17, odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy w stosunku do posiadanych kwalifikacji lub innej formy pomocy, w tym w ramach PAI osób (w grudniu 2014 r. 311) 19, nabycie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego 218 osób (w grudniu 2014 r. 237), 16 W przypadku tej grupy bezrobotnych odsetki zostały zaprezentowane w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy w województwie podkarpackim, która to liczba stanowi całą grupę odniesienia bezrobocia rejestrowanego (N=72.699=100%). We wszystkich pozostałych grupach bezrobotnych n 1,2,3, N= =100%. 17 W wierszu tym zostały ujęte osoby, o których mowa w art. 33 ust. 4 pkt. 1, 9 i 10 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. niespełniające warunków art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji ( ); niezdolne do pracy wskutek choroby lub przebywania w zamkniętym ośrodku odwykowym przez nieprzerwany okres 90 dni; które nie przedstawiły zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby. Należy zaznaczyć, iż w tej kategorii statystycznej mieszczą się także osoby skierowane na szkolenia lub staże organizowane przez inny podmiot np. rozpoczynające udział w działaniach aktywizacyjnych wchodzących w skład projektów konkursowych współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. 18 Do udziału w Programie Aktywizacja i Integracja kierowane są osoby bezrobotne, dla których został ustalony profil pomocy III, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, w szczególności realizujące kontrakt socjalny, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej. Źródło: 19 Od 1 sierpnia 2004 r. wypłata świadczeń przedemerytalnych realizowana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 16

17 nabycie praw emerytalnych lub rentowych 197 osób (w grudniu 2014 r. 155). Z powodu rozpoczęcia przygotowania zawodowego osób dorosłych nie wyrejestrowano bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 2). W efekcie podjęcia prac społecznie użytecznych w analizowanym miesiącu wyrejestrowano 80 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 2 bezrobotnych), w tym w ramach programu aktywizacja i integracja nie wyłączono bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). W wyniku skierowania do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych nie odnotowano wyrejestrowań w m-cu sprawozdawczym (w grudniu 2014 r. 0). XII. WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W styczniu 2015 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy łącznie wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Spośród ogółu zgłoszonych ofert 937 (28,9 %) stanowiły oferty pracy subsydiowanej. Warto nadmienić, że oferty pracy subsydiowanej zawierają nie tylko miejsca zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej, ale również miejsca aktywizacji zawodowej. TABELA 7. POWIATY OFERTY PRACY (WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ) ZGŁOSZONE DO POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W STYCZNIU 2015 r. 20 LICZBA BEZROBOTNYCH OGÓŁEM WEDŁUG STANU NA 31. I r. LICZBA OFERT PRACY ZGŁOSZONYCH DO PUP W STYCZNIU 2015 r. ŚREDNIA LICZBA BEZROBOTNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA JEDNĄ OFERTĘ PRACY W MIESIĄCU /kol. 2:3/* BIESZCZADZKI BRZOZOWSKI DĘBICKI JAROSŁAWSKI JASIELSKI KOLBUSZOWSKI KROŚNIEŃSKI LESKI LEŻAJSKI Oferta pracy oznacza zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oferta taka powinna spełniać zasadę równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów prawa pracy. Pracodawcy zgłaszają wolne miejsca pracy w określonym zawodzie lub specjalności w celu uzyskania pomocy przez pośrednictwo powiatowego urzędu pracy w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Oferty pracy stanowią sumę zgłoszonych przez pracodawców wolnych miejsc zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz miejsc aktywizacji zawodowej (m. in. stażu, przygotowania zawodowego dorosłych i prac społecznie użytecznych). 17

18 LUBACZOWSKI ŁAŃCUCKI MIELECKI NIŻAŃSKI PRZEMYSKI PRZEWORSKI ROPCZYCKO - SĘDZISZOWSKI RZESZOWSKI SANOCKI STALOWOWOLSKI STRZYŻOWSKI TARNOBRZESKI KROSNO PRZEMYŚL RZESZÓW TARNOBRZEG WOJEWÓDZTWO Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za styczeń 2015 r. * Dane zostały zaokrąglone do wartości całkowitych, ponieważ dotyczą średniej liczby osób bezrobotnych przypadających w sensie statystycznym na jedną ofertę pracy tj. wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej. Dla porównania w grudniu 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy ogółem wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, wśród których tj. 36,1 % obejmowały miejsca pracy subsydiowanej z Funduszu Pracy. XIII. AKTYWNE FORMY PROMOCJI ZATRUDNIENIA W styczniu 2015 r. na terenie województwa podkarpackiego w ramach prac interwencyjnych zatrudniono 105 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 149). Przy realizacji robót publicznych pracowało 35 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 25). Na szkolenia skierowano 18 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 125), w tym w ramach bonu szkoleniowego 8 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). Na odbycie stażu u pracodawcy zostało skierowanych 125 osób (w grudniu 2014 r. 446), w tym w ramach bonu stażowego 3 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). W wyniku przyznania dotacji na działalność gospodarczą wyłączono z ewidencji 16 osób (w grudniu 2014 r. 427), w tym w ramach bonu na zasiedlenie 21 0 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). Z powodu udzielenia pracodawcom refundacji niektórych kosztów zatrudnienia osoby bezrobotnej i wydatków zwią- 21 Dotyczy osób bezrobotnych do 30 roku życia, które podjęły działalność gospodarczą poza miejscem dotychczasowego zamieszkania i zgodnie z art. 66 n ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /z późn. zm./ otrzymały bon na zasiedlenie. 18

19 zanych z utworzeniem nowego stanowiska pracy, rejestry opuściło łącznie 80 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 882) 22. Z powodu podjęcia pracy poza miejscem zamieszkania w ramach bonu na zasiedlenie wyłączono 14 bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). 23 Z powodu podjęcia pracy w ramach bonu zatrudnieniowego wyłączono 1 bezrobotnego (w grudniu 2014 r. 0), a w ramach świadczenia aktywizacyjnego nie wyłączono w styczniu 2015 r. osób bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). W ramach grantu na telepracę nie wyłączono w styczniu 2015 r. osób bezrobotnych (w grudniu 2014 r. 0). Nie odnotowano również w m-cu sprawozdawczym podjęcia pracy w ramach refundacji składek na ubezpieczenie społeczne (w grudniu 2014 r. 0) jak również nie wyrejestrowano osób bezrobotnych z powodu podjęcia pracy w ramach dofinansowania wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego powyżej 50 roku życia (w grudniu 2014 r. 0). XIV. ZGŁOSZENIA ZWOLNIEŃ I ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN NIEDOTYCZĄCYCH PRACOWNIKÓW W okresie stycznia 2015 r. w województwie podkarpackim 2 pracodawców zgłosiło zamiar rozwiązania stosunków pracy z 206 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 4 zakładach pracy i objętych nimi zostało 204 pracowników z sektora prywatnego. W miesiącu wcześniejszym 2 pracodawców zgłosiło zamiar rozwiązania stosunków pracy z 63 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 7 zakładach pracy i objętych nimi zostało 75 pracowników z sektora prywatnego. Opracowanie: Piotr Kocaj Starszy Inspektor Wydział Informacji Statystycznej i Analiz Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie 22 Na podstawie artykułu 46 i 47 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami [Dz.U , Dz.U ]. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 675, 829, 1291, 1623, 1645 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 567, 598. Przepisy te określają zasady refundacji pracodawcom kosztów utworzenia nowego miejsca pracy dla osoby bezrobotnej w zakresie posiadanych przez powiatowe urzędy pracy środków finansowych. Powyżej wymienione artykuły określają wysokość dotacji, która może zostać udzielona bezrobotnym zarejestrowanym w powiatowych urzędach pracy w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej. 23 Dotyczy osób bezrobotnych do 30 roku życia, które na podstawie art. 66 n ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /z późn. zm./ otrzymały bon na zasiedlenie z powodu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Dane nie obejmują osób bezrobotnych do 30 roku życia, które podjęły pracę w ramach bonu na zasiedlenie z powodu rozpoczęcia działalności gospodarczej. 19