PROGRAM NAUCZANIA RELIGII RZYMSKOKATOLICKIEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ I ETAP EDUKACYJNY < KATECHEZA INICJACJI W SAKRAMENTY POKUTY I POJEDNANIA ORAZ EUCHARYSTII > Program nauczania dla klas I-III nr AZ-1-01/10 z 9 VI 2010
1. Charakterystyka dzieci klas I-III szkoły podstawowej Do klas I-III szkoły podstawowej uczęszczają dzieci w wieku od 6. do 9. roku życia. Nauka w szkole i wykonywanie zadań stawianych przez nią staje się głównym obowiązkiem i pracą dziecka oraz głównym czynnikiem jego psychicznego rozwoju. Nowa sytuacja zobowiązuje dziecko do działania coraz bardziej odpowiedzialnego i celowego. Wyrabia w nim poczucie obowiązku i odpowiedzialności wobec otoczenia. Umiejętność świadomego i zorganizowanego działania rozwija w dziecku cechy woli. Dziecko nabywa umiejętność liczenia się z punktem widzenia innych oraz uwzględnienia pragnień innych osób. Na tym etapie rozwoju dziecko przechodzi od aktywności zabawowej do uczenia się. Zmiana zasadniczej formy jego działalności wymaga odpowiedniego kształtowania motywów uczenia się. Dziecko uczy się chętniej, gdy praca ta daje mu przyjemność i gdy spotyka się z pochwałą nauczyciela. Czynnikiem motywującym do pracy jest też znajomość bliskich i konkretnych celów działania. Dzieci w klasie I i II nie interesują się jeszcze klasą i osiągnięciami kolegów, oceny mają dla nich znaczenie indywidualne. Sytuacja ta stopniowo zmienia się w klasie III. Dla dzieci w klasach I i II pociągający jest proces uczenia się, zaspokojenie wymagań nauczyciela oraz praca z materiałem dydaktycznym. Dzieci lubią prace, które wymagają od nich aktywności. W klasie III rozpoczyna się wzrost zainteresowań treścią przedmiotów szkolnych. Nauka staje się środkiem poznania rzeczywistości. Motywem uczenia się jest to, by być dobrym uczniem oraz coś nowego poznać. W klasach I-III zmianie ulega również charakter uczenia się. U dzieci następuje rozwój pamięci logicznej. Łatwo asymilują treści podawane w sposób konkretny i poglądowy. Dzięki zdolnościom do działań logicznych dzieci kształtują pierwszą wizję świata zbliżoną do obiektywnej. W wieku tym następuje rozwój wrażeń i spostrzeżeń, rozwój pamięci i mowy. Rozwój wrażeń i spostrzeżeń polega na dostrzeganiu szczegółów w treściach, które dotąd uchodziły uwadze dziecka. Zabawa przestaje być dominującą postacią działalności, zmienia się pod względem formy i treści. Ważnym czynnikiem rozwoju staje się własna aktywność. Rozwój pamięci wyraża się w zwiększeniu jej szybkości i trwałości. Następuje rozwój dowolnego zapamiętywania. Wraz z rozwojem mowy myślenie konkretne przeobraża się w abstrakcyjnosłowne. W tym okresie dają się również zauważyć zmiany w religijności dziecka. W 6. roku życia religijność łączy się bardzo ściśle z autorytetem. Dziecko przyjmuje normy i wzorce od osób dla niego znaczących. Obok rodziców zaczynają być nimi także siostry zakonne, ka-
techeci świeccy, księża. Konkretny charakter myślenia powoduje przenoszenie cech własnych rodziców na obraz Boga. Powinność religijna jest ujmowana jako obowiązek i posłuszeństwo ze względu na starszych, a Bóg jest stróżem tej powinności. Religijność na tym etapie rozwoju cechuje rytualizm wyrażający się w mechanicznym ujmowaniu relacji między znakami materialnymi i religijnymi a ich duchowymi skutkami. Około 9. roku życia zanika naiwny obraz Boga, a pojawia się rozumienie Go jako ducha, który jest wszechobecny, dobry i sprawiedliwy. Od drugiej klasy dziecko przeżywa ambiwalentne uczucia wobec Boga: raz postrzega Go jako radosnego i dobrego, a kiedy indziej groźnego i surowego. Wskutek konfrontacji z różnymi informacjami z zewnątrz mogą pojawić się u dziecka pierwsze, fragmentaryczne wątpliwości w wierze. Ponieważ w religijnych zachowaniach dominuje aktywność zewnętrzna i prawdy wiary nie zostały jeszcze uwewnętrznione, rodzi się potrzeba rozbudzania w dziecku tęsknoty za bezpieczeństwem, pokojem, zaspokojeniem pozytywnych pragnień, których źródłem jest sam Bóg. Dużą rolę w kształtowaniu postawy religijnej będzie miało budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa w relacjach międzyludzkich, które dziecko przeniesie na swoje odniesienia do samego Boga. Także odpowiednie przygotowanie i przeżycie sakramentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii odegra w tym względzie znaczącą rolę.
2. Program W drodze do Wieczernika wypełnia założenia katechezy inicjacji w sakrament pokuty i pojednania oraz Eucharystii dzieci klas I-III szkoły podstawowej. Program poszczególnych klas koncentruje się wokół następujących treści: KLASA I Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa KLASA II Kochamy Pana Jezusa KLASA III Przyjmujemy Pana Jezusa Cele katechetyczne - wymagania ogólne I. Interpretacja życia w świetle wiary. Uczeń pogłębia świadomość dziecięctwa Bożego rozpoczętego na chrzcie świętym i odnajduje ślady Boga w otaczającym świecie; poznaje podstawowe prawdy wiary. II. Wprowadzenie w rozumienie sakramentów Eucharystii oraz pokuty i pojednania. Uczeń poznaje cel uczestnictwa w Eucharystii i sakramencie pokuty i pojednania, nabywa motywację do regularnego i pogłębionego uczestnictwa w tych sakramentach. III. Kontakt z Bogiem w liturgii i modlitwie. Uczeń poznaje sposoby uczestniczenia w liturgii, zwłaszcza we Mszy Świętej oraz wydarzeniach roku liturgicznego; pogłębia umiejętność wyrażania w znakach własnej religijności; rozwija sposoby uczestniczenia w modlitwie dziękczynienia, uwielbienia, przeproszenia i prośby. IV. Postawa moralna. Uczeń pogłębia rozumienie Przykazań Bożych, a także motywację wiary w ich przestrzeganiu; rozwija umiejętności społeczne niezbędne do życia w grupie rówieśników, rodzinie i szkole.
Zadania katechezy Rozwijanie poznania wiary Wychowanie liturgiczne Zadania nauczyciela religii Kształtowanie świadomości religijnej. Kształtowanie umiejętności odnajdywania śladów Boga w świecie oraz przyjmowania objawienia. Treści wymagania szczegółowe Wiadomości Uczeń Istnienie religijnego wymiaru - wskazuje owoce chrztu świętego rzeczywistości. i zobowiązania wynikające z jego Sposoby poznania Boga. Pismo Święte księgą wiary. Bliskość i obecność Boga wśród nas i w naszym życiu. Przedstawienie podstawowych prawd Jezus Słowem Boga. Bóg Stworzycielem świata. wiary. Chrystus umarł i zmartwychwstał dla nas. Duch Święty prowadzi i umacnia życie Kościoła. Jedność działania Ojca, Syna i Ducha Świętego. Kościół realizujący posłannictwo Jezusa Chrystusa. Powtórne przyjście Pana. Konieczność dla zbawienia łaski, darmowego daru Bożego. Ukazanie ogólnych zarysów historii Zbawienia jako działania miłosiernego Boga w dziejach świata i ludzi. Kształtowanie umiejętności włączenia się w świętowanie wiary ludu Bożego (liturgia, rok liturgiczny, polska tradycja okresów liturgicznych). Stworzenie świata, ludzi i aniołów. Grzech ludzi. Obietnica zbawienia. Prorocy przekazicielami obietnicy. Maryja Matką Chrystusa i naszą Jezus obiecanym Zbawicielem. Publiczna działalność Jezusa. Sakramenty święte. Sens i przesłanie poszczególnych okresów roku liturgicznego. Zwyczaje związane z obchodami Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Niedziela pamiątką zmartwychwstania. Podstawowe gesty, znaki i symbole liturgiczne. Nabożeństwo różańcowe, drogi krzyżowej, majowe, czerwcowe. Kształtowanie postawy zaufania jako Pojęcie sakramentu Bóg Miłosiernym Ojcem. pokuty przyjęcia. - wskazuje, że Bóg zaprasza do przyjaźni, jest zawsze blisko nas, obdarza łaską, - odnajduje w codzienności ślady Bożych darów i umie dziękować za nie, - wskazuje znaczenie Pisma Świętego w życiu człowieka, - uważnie słucha słów Pisma Świętego. - wskazuje najważniejsze przymioty Boga, - omawia teksty potwierdzające wiarę w zmartwychwstanie Jezusa, - opowiada o Zesłaniu Ducha Świętego, - wskazuje, w jaki sposób może wyrazić wdzięczność Panu Jezusowi za dar Jego ofiary, - opowiada o wierze w powtórne przyjście Jezusa, - opowiada o misji Kościoła, - uzasadnia konieczność łaski Bożej dla zbawienia. - wyjaśnia, że stworzenie jest przejawem miłości Bożej, - omawia teksty mówiące o działaniu Boga, - wyjaśnia pojęcia anioł, szatan, zbawienie, grzech, prorok, apostoł. - wymienia sakramenty święte, - wyjaśnia podstawowe gesty, znaki i symbole liturgiczne, - wskazuje na religijny wymiar Świat Bożego Narodzenia i Wielkanocy, - kojarzy nabożeństwo drogi krzyżowej, różańcowe, majowe, i czerwcowe z czcią do Jezusa ukrzyżowanego, Maryi i Najświętszego Serca Jezusowego, - wskazuje elementy świętowania niedzieli, - wskazuje elementy świętowania Wielkanocy. - wyjaśnia pojęcie miłosierdzia Bożego,
Formacja Moralna podstawy nawrócenia i pojednania. i pokuty - fundamentów pełnego przeży- i pojednania. Warunki sakramentu pokuty cia sakramentu pokuty i Pierwsze piątki miesiąca. pojednania. Pomoc w pełnym i aktywnym uczestnictwie w Eucharystii. Ukazanie wybranych wydarzeń z historii zbawienia odnoszących się do życia ucznia. - omawia wybrane przypowieści Jezusa, - podaje przykłady niesienia pomocy innym, - rozwija postawę zaufania do Pana Boga i odpowiedzi na Jego wezwanie. Kształtowanie sumienia na podstawie przykazania miłości w Dekalogu i Ewangelii. Eucharystia ofiarą Chrystusa i Kościoła, sakramentem jedności i miłości zbawczej, krzepiącej uczty, obecności Chrystusa. Poszczególne części Mszy Świętej (znaczenie gestów, obrzędów, postaw, pozdrowień i wezwań). Wiara źródłem ludzkiej życzliwości, pogody ducha, radości. Nauczanie Jezusa w przypowieściach. Pomoc chorym i cierpiącym. Pojęcie sumienia. Dekalog wyrazem troskliwej miłości Boga wobec ludzi. Treść i znaczenia poszczególnych przykazań Dekalogu. - określa sposoby walki z grzechem, - wskazuje, co dokonuje się w sakramencie pokuty i pojednania, - wskazuje, jak należy przygotować się do sakramentu pokuty i pojednania, - wyjaśnia, dlaczego należy systematycznie korzystać z sakramentu pokuty i pojednania. - opowiada o ustanowieniu Eucharystii, - wskazuje, że Eucharystia jest ofiarą Chrystusa i Kościoła, - opowiada o tym, co dzieje się podczas poszczególnych części Mszy Świętej, - wskazuje, jak należy przygotować się do uczestnictwa we Mszy Świętej i przyjęcia Komunii Świętej, - wyjaśnia pojęcia: post eucharystyczny, Komunia Święta, Najświętszy Sakrament. - opowiada o znaczeniu sumienia, - wyjaśnia, jaki postawy sprzeciwiają się Bożym przykazaniom, - wskazuje, jak w codziennym życiu należy zachowywać przykazania Boże, - wyjaśnia, na czym polega wiara w Boga, zaufanie i szacunek do Niego, - uzasadnia, dlaczego niedziela jest najważniejszym dniem chrześcijanina, - charakteryzuje, na czym polega postawa szacunku wobec rodziców i innych, dorosłych oraz właściwe odniesienia do drugich: wdzięczność, gotowość do dzielenia się z innymi, wzajemne obdarowywanie się, przepraszanie, - wyjaśnia zagrożenie zdrowia własnego i innych, - prezentuje właściwe postawy w stosunku do otaczającego środowiska, przyrody oraz własnego ciała, - uzasadnia postawę szacunku i troski o własność swoją, cudzą i wspólną, - wyjaśnia, na czym polega postawa prawdomówności i uczciwości,
Wychowanie do modlitwy Wychowanie do życia wspólnotowego Wprowadzenie do misji Kształtowanie umiejętności szukania płaszczyzn szerzenia dobra i Królestwa Bożego w swoim środowisku. Kształtowanie umiejętności rozwoju własnej osobowości na przykładzie wzoru świętych. Kształtowanie umiejętności nawiązywania dialogu z Bogiem i udzielania odpowiedzi na Jego apel. Kształtowanie umiejętności modlitwy dziękczynnej, chwalebnej, przebłagalnej, błagalnej, prywatnej i liturgicznej. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi. Kształtowanie świadomości przynależenia do Kościoła. Pomoc w zaangażowaniu w różne wspólnoty życiu. Kształtowanie postawy świadectwa wiary w codziennym życiu. Dobro otrzymywane od Boga. Sposoby czynienie dobra w klasie, rodzinie, parafii. Postaci biblijne przykładem życia wiary. Przykłady życia według Ewangelii. Pojęcie i formy modlitwy, postawy modlitewne. Jezus wzorem modlitwy. Maryja. Matka Jezusa i nasza, wzorem rozmodlenia. Modlitwa indywidualna i wspólnotowa. Ojcze nasz i inne modlitwy. Pozdrowienia świeckie i chrześcijańskie. Postawy służące słuchaniu drugiego człowieka i dobremu zrozumieniu ich słów. Charakterystyczne cechy koleżeństwa i przyjaźni. Kościół przestrzenią gromadzenia się wspólnoty wierzących. Przykazania kościelne. Uczynki miłosierdzia. Jezus posyła swoich uczniów na cały świat z Ewangelią. Chrześcijanin troszczy się, by Jezus i Jego dzieło dotarło do wszystkich, którzy Go nie znają. - uzasadnia szacunek do wartości doczesnych. - wskazuje, jak należy troszczyć się o dobro wspólne: klasowe, rodzinne, parafialne, - odróżnia dobro od zła, - wykazuje wrażliwość na przejawy dobra i zła, - przejawia postawę życzliwości i koleżeństwa wobec rówieśników. - wskazuje, w czym może naśladować postaci biblijne i świętych. - wskazuje cechy modlitwy, - odróżnia modlitwę od innych wypowiedzi i działań ludzkich, - zna wybrane modlitwy, pieśni i piosenki. - formułuje samodzielnie modlitwę, której wielbi Boga, dziękując Bogu, prosi i przeprasza Boga, - omawia wybrane prośby modlitwy Ojcze nasz, - wskazuje przykłady modlitwy w Biblii, - odróżnia modlitwy prośby, dziękczynienia, przeproszenia i uwielbienia, - wskazuje sytuacje, w których się modli. - wskazuje, jak tworzyć wspólnotę i jedność w klasie, rodzinie, - dobiera właściwe formy komunikowania się z innymi, - wskazuje, jak trzeba pielęgnować przyjaźń. - wskazuje, jak tworzyć wspólnotę i jedność w parafii, - wyjaśnia poszczególne przykazania kościelne. - wskazuje, co jako dziecko może uczynić dla Kościoła - wspólnoty oraz wspólnoty świeckiej. - wskazuje, na czym polega dobre wypełnianie czynów apostolskich w codziennym życiu, - wyjaśnia, po co dzielić się z innymi swą wiedzą o Bogu.
Zalecane warunki i sposoby realizacji Katecheza uwzględniać musi właściwości etapu rozwojowego ucznia, poszukując sposobów osiągnięcia celów. Ważne jest wykorzystanie własnej aktywności dziecka, by przez żywy udział i osobisty wysiłek przyswoiło sobie nowe treści kształcenia. Zadaniem katechety jest rozbudzanie motywacji oraz inspirowanie ciekawych sposobów asymilacji wiedzy. Istotną rolę pełnią w tym procesie metody wyzwalające działanie i oparte na nim (m. in. praca z obrazem, metody plastyczne, konstrukcyjno-praktyczne, eksponujące, wycieczka, zabawa, metody oparte na działaniu). Służą one poznawaniu i emocjonalnemu związaniu ucznia z prawdą. Dziecko nie potrafi długo słuchać, uważać, rozumować. Należy mieć to na uwadze w stosowaniu podczas lekcji metod słownych. Jeśli już stosuje się opis, opowiadanie, pogadankę, muszą one dotyczyć konkretnych osób i wydarzeń. Celem działań katechetycznych w klasach I-III jest położenie większego nacisku na emocjonalne i wolitywne przylgnięcie do głoszonych treści. Do osiągnięcia tego celu służą takie metody, jak inscenizacja, drama, przedstawienie ról, opowiadanie, opis, pogadanka, wzbogacone pracą z obrazem. W formowaniu postaw wiary i modlitwy ważną rolę pełni naśladownictwo. Stąd istotna jest postawa katechety oraz wzorce postaci biblijnych i świętych. Myślenie konkretnoobrazowe wymaga stosowania różnych metod pracy z obrazem, metod plastycznych oraz korzystanie z różnych środków audiowizualnych. Wyzwalaniu radości służy stosowanie śpiewu i zabawy katechetycznej. Pamięć mechaniczna, zwłaszcza na początku nauki szkolnej, winna być włączona do nauki prawd i zasad, sformułowań biblijnych, liturgicznych, modlitw. Celem uspołecznienia ucznia, często do tej pory związanego jedynie z najbliższymi w rodzinie, należy stosować metody aktywizujące i budujące wspólnotę. Programy i podręczniki, zwłaszcza dla klas II i III, winny zawierać następujące, przeznaczone do zapamiętania treści: Słowa związane z czynionym znakiem krzyża. Modlitwy Ojcze nasz, Chwała Ojcu oraz Zdrowaś Maryjo. Dialogi występujące w liturgii mszalnej. Formuły wyznawania wiary w Boga, zwłaszcza Wierzę w Jednego Boga. Treść Przykazania miłości Boga i bliźniego, Dekalogu oraz przykazań kościelnych. Siedem sakramentów świętych. Zwięzłe definicje: objawienia, Pisma Świętego, zbawienia, sakramentu, Eucharystii, warunków dobrej spowiedzi, uczynków dobrych i złych, łaski Bożej, grzechu i jego rodzajów.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA W KL. I Ocenę w nauczaniu zintegrowanym traktujemy jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej postawy wobec ludzi i Boga. Nie jest to więc ocena według tzw. obiektywnych kryteriów typowych dla wewnątrzszkolnego systemu oceniania z innych przedmiotów, związana ze sprawdzaniem osiągnięć według standardów. Przede wszystkim, zgodnie z zaleceniami Podstawy programowej, oceniamy głównie wysiłek dziecka, indywidualizując wymagania zależnie od możliwości i zdolności ucznia. Wymagania KLASA I UCZEŃ: - zna religijne znaczenie krzyża, - wie, że kościół jest miejscem spotkania z Bogiem, miejscem modlitwy, - wymienia przedmioty kultu znajdujące się w kościele, - wie, jak zachować się w świątyni, - wie, że wiarę w Boga wyrażamy używając pozdrowień chrześcijańskich i innych gestów, - wyjaśnia dlaczego Pismo Święte jest najważniejszą Księga na świecie, - zna modlitwę Zdrowaś Maryjo, - z szacunkiem odnosi się do osób dorosłych i innych dzieci, - wskazuje, jak tworzyć wspólnotę i jedność w klasie, rodzinie, - odnajduje w codzienności ślady Bożych darów i umie za nie dziękować Bogu- Stwórcy, - wie, że Święta Rodzina jest przykładem życia dla naszych rodzin, - wie, czym jest chrzest święty w życiu człowieka, - zna symbolikę wody i chrzcielnicy, - wie, w jaki sposób może stawać się lepszym człowiekiem, - wie, że okazywanie radości jest jednocześnie uwielbieniem Boga, - formułuje proste modlitwy, w których wyraża podziw, wdzięczność i uwielbienie Boga, - zna podstawowe gesty i słowa, które służą wyrażaniu próśb wobec ludzi i Boga, - zna modlitwy prośby i towarzyszące jej odpowiednie postawy, - zna podstawowe gesty oraz formuły związane z indywidualnymi i wspólnotowymi modlitwami prośby, - zna słowa adwentowej prośby Przyjdź Panie Jezu, - wyjaśnia dlaczego możemy zwracać się do Maryi z różnymi sprawami, - wyjaśnia modlitwę Ojcze Nasz, w kontekście codziennego życia, - zna wydarzenia związane z narodzeniem Jezusa, - formułuje proste modlitwy prośby w potrzebach osobistych za pośrednictwem Maryi i świętych, - rozumie słowa: przepraszam, żałuję, chcę się poprawić, - odróżnia dobro od zła, - wie, że przez zły czyn oddala się od Jezusa, - wie, że Jezus przebacza grzechy, - wyjaśnia, czym jest sumienie, - zna Akt żalu, - podaje sytuacje, przez które człowiek staje się lepszym, - formułuje modlitwę, w której prosi o przebaczenie oraz dziękuje za wybaczenie,
- zna słowa i formy wyrażające oczekiwanie, - zna Akt Nadziei, - wie, dlaczego czekamy na Jezusa, - wymienia sposoby obecności zmartwychwstałego Jezusa, - wie, że cisza jest wyrazem oczekiwania na Boga, - wie, w jaki sposób przygotować się na spotkanie z Jezusem w Komunii świętej, - wie, na czym polega rola mamy w jego życiu, - wie, że Maryja jest naszą Matką, - rozumie słowo Czuwam, łączy je z zaangażowaniem, - opowiada o wydarzeniach z życia Maryi, - zna przykłady świętych, którzy swym życiem wypełniali wolę Jezusa, - rozumie słowo Święty, - wskazuje przykłady realizacji przykazania miłości i uczynków miłosierdzia w codziennym życiu, METODY OCENIANIA PSO Klasa I Celujący 1. Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. 2. Wyróżnia się aktywnością na katechezie. 3. Aktywnie uczestniczy w życiu Kościoła. 4. Bierze udział w konkursach o tematyce religijnej. Bardzo dobry 1. Umie bez pomocy nauczyciela powiedzieć: Zdrowaś Maryjo, Ojcze nasz, Akt wiary, nadziei, miłości i żalu, Przykazanie miłości. 2. Umie bezbłędnie wykonać znak krzyża. 3. Bezbłędnie wskazuje i nazywa ważne miejsca w kościele. 4. Wie i wyraża w modlitwie Bogu wdzięczność za stworzenie świata i obdarzenie ludzi życiem wiecznym. 5. Zna podstawowe wiadomości o życiu Pana Jezusa. 6. Zawsze bardzo staranie wykonuje zadania z kart pracy. 7. Zawsze odrabia starannie zadania domowe 8. Chętnie i aktywnie pracuje na lekcji. Dobry 1. Umie z małą pomocą nauczyciela powiedzieć: Zdrowaś Maryjo, Ojcze nasz, Akt wiary, nadziei, miłości i żalu, Przykazanie miłości. 2. Umie wykonać znak krzyża. 3. Wskazuje z pomocą nauczyciela ważne miejsca w kościele. 4. Wie i z pomocą nauczyciela w modlitwie wyraża Bogu wdzięczność za stworzenie świata i obdarzenie ludzi życiem wiecznym. 5. Z pomocą nauczyciela wymienia wiadomości z życia Pana Jezusa.
6. Stara się poprawnie wykonać zadania z kart pracy. 7. Stara się odrabiać zadania domowe. 8. Stara się być aktywnym na lekcjach. Dostateczny 1. Z dużą pomocą nauczyciela umie powiedzieć: Zdrowaś Maryjo, Ojcze nasz, Akt wiary, nadziei, miłości i żalu, Przykazanie, miłości. 2. Z pomocą nauczyciela wykonuje znak krzyża. 3. Z bardzo dużą pomocą nauczyciela wskazuje ważne miejsca w kościele. 4. Z bardzo dużą pomocą nauczyciela wyraża Bogu wdzięczność za stworzenie świata i obdarzenie ludzi życiem wiecznym. 5. Z bardzo dużą pomocą nauczyciela wymienia niektóre wydarzenia z życia Jezusa. 6. Z dużą pomocą nauczyciela wykonuje zadania z kart pracy. 7. Nie zawsze ma odrobione zadania domowe. 8. Rzadko jest aktywny na lekcji. Dopuszczający 1. Nie potrafi powiedzieć: Zdrowaś Maryjo, Ojcze nasz, Akt wiary, nadziei, miłości i żalu, Przykazanie miłości. 2. Często myli się robiąc znak krzyża. 3. Nie wskazuje ważnych miejsc w kościele. 4. Nie wyraża Bogu wdzięczności za stworzenie świata i obdarzenie ludzi życiem wiecznym. wiedzy do konkretnych sytuacji. 5. Z bardzo dużą pomocą nauczyciela wymienia kilka wydarzeń z życia Pana Jezusa. 6. Z bardzo dużą pomocą i niestarannie wykonuje zadań z kart pracy. 7. Rzadko ma odrobione zadania domowe. 8. Nie jest aktywny na lekcji.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z KATECHEZY ORAZ KRYTERIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH (dodatek) I. Cele PSO 1. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 2. Kształtowanie motywacji do uczenia się oraz wspieranie aktywności edukacyjnej ucznia. 3. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swego rozwoju intelektualnego i duchowego. 4. Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. 5. Wychowanie do odpowiedzialności ucznia, co w konsekwencji ma prowadzić do samokontroli, samooceny i samokształcenia. 6. Budzenie zainteresowania przesłaniem Bożym; 7. Uzdolnienie do odczytania w nauczaniu biblijnym wezwania Bożego dla swego życia; 8. Pogłębione przeżywanie roku liturgicznego i sakramentów; 9. Kształtowanie sumienia; 10. Gotowość otwarcia się na Boga w modlitwie; 11. Poczucie przynależności, posiadanie własnego miejsca i odczytywanie własnych zdań w społeczności Kościoła, narodzie, rodzinie, grupie szkolnej i koleżeńskiej; 12. Świadectwo życia II. Zasady PSO 1. Nauczyciel, na początku roku szkolnego, informuje uczniów i rodziców (opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych z katechezy wynikających z realizowanego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 2. Uczeń jest zobowiązany do noszenia zeszytu oraz do systematycznego odrabiania prac domowych. 3. Sprawdziany są raz w semestrze i zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. 4. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do lekcji bez podania przyczyny dwa razy w semestrze, o ile zgłosi ten fakt przed lekcją, to nie ponosi żadnych konsekwencji (oprócz znaku -). Nie dotyczy to jednak lekcji, na których nauczyciel zaplanował sprawdzian. 5. W przypadku wystąpienia poważnych przyczyn losowych, które przeszkodziły w przygotowaniu się ucznia do lekcji, również nie ponosi żadnych konsekwencji, jeżeli są one potwierdzone pisemnie lub ustnie przez rodzica (opiekuna) przed lekcją. 6. Brak pracy domowej, zeszytu lub ćwiczeń odnotowuje się znakiem (- ).
7. Jeśli uczeń ma trudności w opanowaniu materiału, ma prawo do pomocy ze strony nauczyciela lub innego ucznia. Warunkiem jest aktywna obecność na lekcjach lub usprawiedliwiona dłuższa nieobecność. 8. Każda ocena jest jawna i wystawiana według ustalonych kryteriów. 9. O ocenie niedostatecznej semestralnej czy rocznej uczeń informowany jest ustnie, a jego rodzice (opiekunowie) w formie pisemnej na miesiąc przed radą pedagogiczną klasyfikacyjną. Za pisemne poinformowanie rodzica (opiekuna) odpowiada wychowawca. 10. Na 7 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej uczniowie są informowani o przewidywanych ocenach rocznych, czy semestralnych. 11. Kryteria odpowiadające poszczególnym semestralnym i rocznym stopniom szkolnym zgodne są z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. III Obszary podlegające ocenianiu na katechezie w klasach I-III: 1. Krótkie wypowiedzi ustne. 2. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń. 3. Prace domowe. 4. Aktywność ucznia na lekcji. 5. Śpiew poznanych pieśni, mówienie modlitw. 6. Znajomość podstawowych wiadomości katechizmowych. 7. Udział w konkursach, przedstawieniach. IV Obszary podlegające ocenianiu na katechezie w klasach IV VI oraz Gimnazjum: 1. Prace pisemne (sprawdziany, testy). 2. Wypowiedzi ustne. 3. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń. 4. Aktywność ucznia na lekcji i współpraca w zespole. 5. Umiejętność odczytywania parametrów biblijnych. 6. Pilność, systematyczność, postawa, umiejętności. 7. Rozwijanie postawy religijnej (udział w jasełkach, konkursach religijnych, działalność w grupach parafialnych dla dzieci, młodzieży). Uczeń ma obowiązek: Prowadzić zeszyt przedmiotowy lub zeszyt ćwiczeń. Zaliczyć wszystkie sprawdziany i testy. Poprawić ocenę niedostateczną w ciągu tygodnia od otrzymania wyników. Nauczyciel ma obowiązek: Powiadomić ucznia o teście wiadomości i umiejętności na 1 tydzień przed terminem. Sprawdzić prace pisemne w ciągu 2 tygodni. Udzielać informacji rodzicom i uczniom na temat prac pisemnych. Kilkakrotnie sprawdzić umiejętności ucznia kl. II. W klasach IV VI sprawdzić umiejętność odczytywania parametrów biblijnych. Uczeń za:
Dodatkowe prace typu: projekty, albumy, kartki świąteczne, samodzielnie wykonane różańce, może uzyskać dodatkowe oceny (od dobrej do celującej po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem). Za zajęcie I, II, III miejsca lub wyróżnienia w konkursach religijnych otrzymuje ocenę celującą. Nauczyciele dostosowują wymagania do indywidualnych możliwości ucznia, uwzględniając przy tym rodzaj dysfunkcji: W przypadku dysortografii Błędy ortograficzne nie mają wpływu na ocenę pracy pisemnej W przypadku dysgrafii: Nie ocenia się estetyki pisma w zeszycie przedmiotowym lub w zeszycie ćwiczeń oraz na testach i kartkówkach. Uczeń ma prawo przeczytać nauczycielowi treść pracy pisemnej, gdy ten ma trudności z jej odczytaniem. W przypadku dysleksji: Zachęcanie uczniów do czytania krótkich tekstów. Wydłużanie czasu pracy. Ograniczenie ilości wykonywanych w czasie zajęć ćwiczeń. Oceny cząstkowe stanowią o śródrocznej i końcoworocznej ocenie ucznia. Powiadamianie rodziców o ocenach ich dzieci odbywa się zgodnie z przyjętymi zasadami w WSO. V. Poprawa oceny. 1. W przypadku otrzymania ze sprawdzianu oceny niedostatecznej, uczeń ma prawo do jednorazowej jej poprawy, przy czym w dzienniku wpisana jest nowa ocena. 2. W przypadku otrzymania z odpowiedzi ustnej lub kartkówki oceny niedostatecznej uczeń ma prawo do jej poprawienia w terminie uzgodnionym z nauczycielem. W dzienniku zostaje wówczas wpisana nowa ocena. VI. Ważne informacje na temat ocenia podczas katechezy. Ocenianie wewnątrzszkolne Dyrektorium Kościoła Katolickiego w Polsce z dnia 20 VI 2001 r.: Nr 83. Podstawą wystawiania oceny szkolnej w nauczaniu religii jest wiedza ucznia, jego umiejętności, a także aktywność, pilność i sumienność. Nie powinno się natomiast oceniać za udział w praktykach religijnych. Należy, bowiem przyjąć zasadę, obecną też w katechezie parafialnej przed 1990 rokiem, że życie religijne jest przedmiotem osądu sumienia dokonywanego wobec Boga
Najważniejsze cele oceniania: (wynikające z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych) Cel informacyjny: poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, informacja o jakości jego pracy nad zdobywaniem wiedzy i umiejętności, wiedza o skuteczności wybranych metod uczenia się, efektywności procesu uczenia, dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia, informacja o wkładzie pracy ucznia w wywiązywaniu się z obowiązków. Cel motywacyjny: motywowanie ucznia do dalszej pracy, pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju. Cel diagnozujący: rozpoznanie poziomu uzyskanych osiągnięć w stosunku do wymagań programowych, umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej, poprawa efektywności procesu nauczania, dostarczenie nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia.