Bicie dzieci w rodzinie polskiej

011/05 Bicie dzieci w rodzinie polskiej Warszawa, luty 2005 r. Przed zbliżającą się Sejmową debatą nad Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, na początku lutego 2005 r. TNS OBOP przeprowadził sondaż na temat tej przemocy i tej ustawy. Okazało się, że: 7 % badanych przyznało, że w swych środowiskach często spotyka się z dotkliwym biciem dzieci, a 20 %, że często spotyka się z karceniem dzieci przy pomocy klapsów, ciągnięcia za uszy itp. 14% badanych uważa, że bicie dzieci za karę przynosi więcej skutków dobrych niż złych, a 71% sądzi odwrotnie. Zdaniem 22% rodzicom wolno zbić dziecko, gdyby miało to przynieść dobre skutki, a 68% jest przeciwnego zdania. 86% badanych sądzi, że państwo powinno, a 11%, że nie powinno zajmować się przeciwdziałaniem biciu dzieci przez rodziców. Zdaniem 57% badanych państwo zdoła, a zdaniem 35% nie zdoła ograniczyć bicia dzieci przez rodziców. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank Przemysłowo Handlowy PBK S.A. XX Oddział w Warszawie; Nr konta: 9710 6000 7600 0032 0000 436235; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Wkrótce odbędzie się w Sejmie pierwsze czytanie rządowego projektu Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa określa zadania państwa w zakresie przemocy w rodzinie oraz zasady i tryb postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz sprawców tej przemocy. Ustawa prawnie zabrania osobom wykonującym władzę rodzicielską wobec nieletnich stosowania kar naruszających ich godność oraz przewiduje postępowanie sądowe wobec sprawców takiej przemocy, przewiduje też stosowne kary. Ustawa ta z pewnością stanie się przedmiotem sporu publicznego. Antagonistów nie będzie jednak dzielił ani stosunek do przemocy wobec dzieci, ani też pogląd co do potrzeby jej przeciwdziałania. Spór dotyczyć będzie tego, czy państwo powinno czy też nie powinno zajmować się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Jedni będą mówić, że państwo powinno chronić dziecko przed przemocą rodziców, a drudzy, że państwo nie powinno ingerować w życie rodziny. Sondaż TNS OBOP przeprowadzony w dniach 4-8 lutego 2005 r., w kilka tygodni przed debatą w Sejmie, pokazuje, co o przemocy wobec dzieci i jej przeciwdziałaniu przez państwo sądziła masowa opinia publiczna. 1 PRZEMOC Pytać respondentów, którzy mają dzieci, o to czy je biją jest czymś poznawczo ryzykownym - bicie dzieci nie jest czymś, do czego rodzicowi łatwo się przyznać przed ankieterem. Do oceny skali zjawiska przemocy wobec dzieci użyto więc innego pytania: Przemoc w rodzinie przyjmuje wiele postaci skrajną jest bicie dzieci przez rodziców. Z tego co Pan wie, widzi i słyszy, jak często w P. środowisku zdarza się, że: rodzice biją swoje dzieci w sposób dotkliwy, rodzice karcą swe dzieci w klapsami, ciągnięciem za uszy itp.? Takie pytanie pozwala zorientować się, jak często badani spotykają się z przemocą wobec dzieci. W odróżnieniu od pytania o bicie własnych dzieci, to pytanie można zadać wszystkim. Do wyboru dano cztery kategorie: od bardzo często do bardzo rzadko. Pominięto nigdy, aby nie ułatwiać odpowiedzi lekceważących rozmiar zjawiska nieliczni badani, którzy nie słyszeli, by ktokolwiek i kiedykolwiek w ich środowisku uderzył lub skarcił swoje dziecko, racjonalnie postępując, wybrali odpowiedź bardzo rzadko trzeba o tym pamiętać przy interpretacji wyników przedstawionych w tabeli. 1 Sondaż zrealizowano w dniach 4-8 lutego 2005 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

Z TEGO CO PAN WIE, WIDZI I SŁYSZY, JAK CZĘSTO W PAN(I) ŚRODOWISKU ZDARZA SIĘ, ŻE: rodzice biją swoje dzieci w sposób dotkliwy rodzice karcą swe dzieci w klapsami, ciągnięciem za uszy itp.? bardzo często 2 4 często 5 16 rzadko 12 29 bardzo rzadko 66 41 trudno powiedzieć 15 10 dane w proc. Okazuje się, że 7 proc. badanych żyje w środowiskach, w których rodzice biją swoje dzieci w sposób dotkliwy bardzo często (2 proc.) lub często (5 proc.), 12 proc. żyje w środowiskach, w których dzieci bije się rzadko, a 66 proc. w środowiskach, w których dotkliwe bicie dzieci zdarza się bardzo rzadko lub nie zdarza się nigdy. Z karceniem dzieci przy pomocy klapsów, ciągnięcia za uszy ludzie w swoich środowiskach spotkają się, co zrozumiałe, znacznie, 2-3 razy częściej; odpowiednie odsetki wynoszą kolejno: 4, 16, 29 i 41 proc. Odsetki te można oceniać jako wysokie lub niskie zależnie od własnych przypuszczeń co do powszechności przemocy wobec dzieci lub wobec własnych standardów w tym względzie. Tu wystarczy tylko zauważyć, że odsetki te mogą być tylko zaniżone, a częstość aktów przemocy wobec dzieci występujących w środowisku badanego może być tylko niedoszacowana nie o wszystkim bowiem się wie i nie wszystko się widzi lub słyszy. Zbadanie, w jakich środowiskach częściej niż w innych występuje zjawisko przemocy wobec dzieci jest możliwe w przypadku zróżnicowania według miejsca zamieszkania i regionu. Badany ze wsi mówi o środowisku wiejskim, badany zamieszkały w jakimś regionie mówi o ludziach z jego regionu itp. O innych wymiarach społeczeństwa nie da się tak powiedzieć, gdyż badani myśląc o środowisku mogli, ale nie musieli mówić o ludziach takich samych jak oni - różnice w odpowiedziach między np. ludźmi wierzącymi a niewierzącymi niczego nie mówią o różnicach w stosowanych metodach wychowawczych między ludźmi wierzącymi a niewierzącymi. W tabelach aneksowych pokazano, że: Z biciem dzieci nieco częściej spotykają się w swoich środowiskach ludzie mniej wykształceni, a nieco rzadziej bardziej wykształceni. Nie wiemy jednak, w jakiej mierze to co swoim środowiskiem nazywa człowiek wykształcony składa się z ludzi wykształconych. 3

Niewielkie różnice istnieją także między wielkim miastem a wsią. Nie potwierdza się stereotyp, że na wsi dzieci traktowane są przez rodziców gorzej niż w mieście. Ciekawe i zastanawiające są różnice regionalne. Z TEGO CO PAN WIE, WIDZI I SŁYSZY, JAK CZĘSTO W P. ŚRODOWISKU ZDARZA SIĘ, ŻE RODZICE BIJA SWOJE DZIECI W SPOSÓB DOTKLIWY: region Bardzo często Często rzadko Bardzo rzadko Trudno powiedzieć małopolski 3 3 9 74 12 wschodni 0 5 10 67 17 katowicki 3 10 13 64 10 dolnośląski 2 12 18 63 5 wielkopolski 0 10 8 71 10 pomorski 1 2 12 70 16 centralny 1 1 16 57 24 Dane w proc. Badani z regionu katowickiego, dolnośląskiego i wielkopolskiego zdecydowanie częściej niż badani z pozostałych regionów Polski mówią, że w ich środowiskach bije się dzieci często lub bardzo często. Sytuacja ta powtarza się, gdy pytamy nie o dotkliwe bicie, ale o fizyczne karcenie; do tych trzech regionów dochodzi jeszcze region wschodni (zob. tabele aneksowe). CZY BICIE DZIECI JEST DOBRE? Jak wiadomo, kara może być dobra lub zła w takim sensie, w jakim dobre lub złe jest lekarstwo oraz w sensie moralnym. Te dwa kryteria nie są tożsame. Kara może być dobra, bo jest skuteczna, ale zarazem zła, bo nieludzka, okrutna itd. Zbadano tę podwójną ocenę w odniesieniu do bicia dzieci, jako sposobu karania. Gdy zapytano, czy zbicie dziecka za karę przynosi więcej dobrych skutków czy złych, okazało się, w powszechnym mniemaniu taka kara fizyczna jest karą złą nieskuteczną i przynosi więcej skutków złych niż dobrych. Takiego zdania jest 71 proc. badanych, a w skuteczność bicia jako techniki wychowawczej wierzy tylko 14 proc. badanych. 4

CZY P. ZDANIEM, ZBICIE DZIECKA ZA KARĘ PRZYNOSI WIĘCEJ DOBRYCH SKUTKÓW CZY WIĘCEJ ZŁYCH? więcej dobrych 14% więcej złych 71% trudno powiedzieć 15% Jesteśmy przeciw biciu dzieci, bo bicie dziecka nic nie daje. A gdyby dawało, gdyby przynosiło dobre skutki? ZAŁÓŻMY, ŻE ZBICIE DZIECKA PRZYNIESIE DOBRE SKUTKI. CZY WTEDY RODZICOM WOLNO DZIECKO ZBIĆ? wtedy wolno 22% nawet wtedy nie wolno 68% trudno powiedzieć 10% Dwie trzecie badanych uważa, że nawet w takiej sytuacji zbić dziecka nie wolno. Skuteczność kary nie jest jej usprawiedliwieniem. Bicie dzieci jest odrzucane ze względów zasadniczych, głębszych niż nieskuteczność. Zatem, na poziomie deklaracji, zbicie dziecka jest powszechnie uważane nie tylko za nieskuteczne, ale i za złe moralnie. A kto, jacy ludzie są odmiennego zdania wierzą w skuteczność bicia dzieci jako metody wychowawczej? Analiza różnic pokazanych w tabelach aneksowych pokazuje, że W dobroczynny wpływ bicia dzieci nieco częściej wierzą mężczyźni niż kobiety (76 kobiet i 66 proc. mężczyzn uważa, że bicie dziecka przynosi więcej skutków złych niż dobrych) Wiek nie ma tu większego znaczenia, oprócz tego, że najmłodsi badani (15-19) w największym procencie (80 proc.) uważają, że bicie przynosi więcej skutków złych niż dobrych. Wiara w dobroczynny wpływ kar fizycznych nie słabnie regularnie wraz z wykształceniem, wprawdzie najczęstsza jest wśród osób z wykształceniem podstawowym (16 proc.), a najsłabsza z wyższym (10 proc.), ale podobnie jak ludzie po podstawówce myślą ludzie po maturze, a podobnie jak ludzie po studiach myślą ludzie po zawodówce. Wiara ta słabnie regularnie wraz ze wzrostem wielkości miejsca zamieszkania z 16 proc. na wsi do 9 proc. w wielkich miastach. W sumie więc poglądy pedagogiczne w kwestii karania dzieci w niewielkim stopniu zależą do czynników położenia społecznego. W dużej mierze jest to spowodowane ujednoliceniem tych poglądów w społeczeństwie tam gdzie nie ma różnic, nie ma miejsca na ich uwarunkowania. Można jedynie powiedzieć, że w dużych miastach, wśród ludzi o wykształceniu wyższym, wierzących 5

w bicie jako skuteczny środek wychowawczy jest jeszcze mniej niż w całej populacji. Poglądy w tej mierze zależą zapewne od różnych czynników osobowościowych, własnych doświadczeń życiowych, wychowaniu, jakie się samemu odebrało, zmiennych kulturowych, itp. W ciekawy sposób zależą one od wielkości rodziny: w większych rodzinach częściej panuje wiara w skuteczność kar. Klasyczne wyjaśnienie tej zależności brzmi następująco: W dużej rodzinie porządek jest trudniejszy do utrzymania, a tam gdzie porządek utrzymać trudno, pojawia się władza autorytarna. CZY PANA(I) ZDANIEM, ZBICIE DZIECKA "ZA KARĘ" PRZYNOSI WIĘCEJ DOBRYCH SKUTKÓW CZY WIĘCEJ ZŁYCH?. Liczba dzieci do 18 lat w gospodarstwie domowym więcej dobrych więcej złych trudno powiedzieć nie ma 14 69 17 jedno dziecko dwoje dzieci troje lub więcej dzieci 12 77 11 10 75 14 22 64 14 Dane w proc. USTAWA W dwa tygodnie przed pierwszym czytaniem w Sejmie Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie połowa badanych (52 proc.) o niej słyszała, a druga połowa (48 proc.) nie słyszała. Na pytania tego rodzaju badanemu łatwiej opowiedzieć tak niż nie, znajomość tej sprawy nie jest więc zbyt duża. Jest ona zróżnicowana w taki sam sposób jak znajomość prawie każdej innej sprawy publicznej: o Ustawie częściej słyszeli mężczyźni, ludzie wykształceni, zamieszkali w dużych miastach itd. Pokazano to w tabelach aneksowych. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z pewnością stanie się przedmiotem sporu między zwolennikami i przeciwnikami zajmowania się państwa przemocą w rodzinie. Badanie pokazuje, że masowa opinia publiczna w dwa tygodnie przed dyskusja Sejmową jest w tym 6

względzie prawie jednomyślna: pogląd, że państwo powinno zajmować się przeciwdziałaniem biciu dzieci przez rodziców wybrało 86 proc. badanych, a pogląd, że państwo nie powinno tego robić 11 proc. badanych. CZY P. ZDANIEM, PAŃSTWO POWINNO CZY NIE POWINNO ZAJMOWAĆ SIĘ PRZECIWDZIAŁANIEM BICIU DZIECI PRZEZ RODZICÓW? tak, powinno 86% nie, nie powinno 11% trudno powiedzieć 3% Przy tak jednolitej opinii trudno o jakiekolwiek zróżnicowania. Ciekawe byłoby sprawdzić, czy na pogląd w tej sprawie wpływ ma prawicowa i lewicowa orientacja polityczna badanych. Lewica dopuszcza interwencję państwa w życie rodziny, prawica broni rodziny przed interwencją państwa. Jeśli badanie wykazuje tu jakiś związek, to raczej odwrotny. CZY P. ZDANIEM, PAŃSTWO POWINNO CZY NIE POWINNO ZAJMOWAĆ SIĘ PRZECIWDZIAŁANIEM BICIU DZIECI PRZEZ RODZICÓW? Poglądy polityczne tak nie Trudno powiedzieć Lewicowe 80 17 3 Centrolewicowe 85 14 1 Centroprawicowe 93 7 0 Prawicowe 87 9 3 Trudno powiedzieć 86 11 3 Dane w proc. Wydaje się, że relacja prawa państwa prawa rodziny w kwestii przeciwdziałania przemocy wobec dzieci nie stała się jeszcze kwestią publiczną i nie został ujawniony głębszy, ideologiczny sens tej relacji. Zdecydowanemu poparciu dla zajęcia się państwa przemocą rodziców wobec dzieci towarzyszy przekonanie większości, że państwo nie zdoła ograniczyć bicia dzieci przez rodziców. 7

Tak sądzi 57 proc. badanych, a 35 proc. sądzi, że państwo odniesie w tym względzie jakiś sukces. Nie ma tu ani większych ani ciekawszych różnic między ludźmi różnych kategorii społecznych CZY PANA(I) ZDANIEM PAŃSTWO ZDOŁA OGRANICZYĆ BICIE DZIECI PRZEZ RODZICÓW? Zdecydowanie tak 7% Raczej tak 28% Raczej nie 43% Zdecydowanie nie 14% Trudno powiedzieć 8% Ta ewidentna sprzeczność jest z pewnością najciekawszym ustaleniem tego badania: Polacy zgodnie uważają, że państwo powinno zająć się przemocą w rodzinie, choć w większości nie spodziewają się, że państwo da sobie z tym radę. Czy Pana(i) zdaniem państwo zdoła ograniczyć bicie dzieci przez rodziców? Czy P. zdaniem, państwo powinno czy nie powinno zajmować się przeciwdziałaniem biciu dzieci przez rodziców? zdecydowanie tak 98 2 raczej tak 95 4 raczej nie 85 12 zdecydowanie nie 74 25 trudno powiedzieć 72 13 tak nie Dane w proc. Wyniki podane w tabeli pokazują, że przekonanie o możliwościach państwa ma pewien wpływ na akceptację interwencji państwa w przemoc rodzinną. Pokazują one zarazem, że przekonanie o małych możliwościach państwa nie powstrzymuje masy badanych od tej akceptacji. 8

Z tego co Pan(i) wie, widzi i słyszy, jak często w Pana(i) śrdowisku zdarza się, że rodzice biją swoje dzieci w sposób dotkliwy? bardzo często DANE W PROC. często rzadko bardzo rzadko trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 2 5 12 66 15 1003 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA mężczyźni 1 6 11 68 14 480 kobiety 2 5 14 65 15 523 15-19 lat 7 19 66 8 96 20-29 lat 2 8 11 67 12 200 30-39 lat 3 4 11 69 13 158 40-49 lat 2 5 13 67 14 182 50-59 lat 2 5 12 65 17 161 60 lat lub więcej 1 5 12 64 19 205 podstawowe, gimnazjalne 0 5 15 65 14 262 zasadnicze zawodowe 3 6 12 66 13 299 średnie i pomaturalne 1 5 12 66 16 318 licencjat, wyższe 0 7 10 71 12 123 wieś 1 4 13 67 15 372 miasto do 100 tys. 2 6 14 68 11 327 miasto 101-500 tys. 1 8 13 65 14 181 miasto pow. 500 tys. 3 5 7 61 24 122 małopolski 3 3 9 74 12 156 wschodni 0 5 10 67 17 112 katowicki 3 10 13 64 10 136 dolnośląski 2 12 18 63 5 96 wielkopolski 0 10 8 71 10 120 pomorski 1 2 12 70 16 159 centralny 1 1 16 57 24 224 pracuje zawodowo 3 5 9 72 11 371 nie pracuje zawodowo 1 6 14 62 16 632 kierownicy i specjaliści 8 11 68 14 62 prywatni przedsiębiorcy 3 8 59 30 35 pracownicy administracji i usług 4 5 6 77 8 99 robotnicy 4 7 9 73 8 119 rolnicy 14 76 9 56 gospodynie domowe 2 5 15 58 20 42 emeryci i renciści 0 4 14 63 19 280 uczniowie i studenci 7 16 65 11 154 bezrobotni 2 9 14 59 16 156 9

SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ dobra 2 4 7 70 16 140 średnia 1 5 13 68 13 596 zła 2 7 14 59 18 262 wolny(a) 1 7 14 66 13 412 żonaty/zamężna/konkubinat 2 4 12 66 16 588 nie ma 1 6 10 66 16 550 jedno dziecko 1 4 19 64 12 213 dwoje dzieci 4 6 11 67 13 158 troje lub więcej dzieci 5 13 71 11 81 wierzący i regularnie wierzący i niereg. 1 5 14 66 13 585 3 3 9 66 19 287 wierzący lecz nie 1 13 11 66 10 107 niewierzący 4 3 17 62 13 21 lewicowe 1 4 12 67 16 97 centrolewicowe 2 1 8 72 17 72 centroprawicowe 1 6 12 73 8 101 prawicowe 1 3 14 71 11 213 trudno powiedzieć 2 7 12 62 17 520 w ogóle się nie interesuje 4 11 14 58 13 212 raczej się nie interesuje 1 5 13 66 16 353 raczej się interesuje 1 3 12 69 15 361 bardzo się interesuje 6 9 76 10 77 Z tego co Pan(i) wie, widzi i słyszy, jak często w Pana(i) śrdowisku zdarza się, że rodzice karcą swe dzieci klapsami, ciągnięciem za uszy itp.? bardzo często DANE W PROC. często rzadko bardzo rzadko trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 4 16 29 41 10 1000 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE mężczyźni 4 17 26 43 10 479 kobiety 3 16 32 40 9 522 15-19 lat 2 13 43 38 4 96 20-29 lat 4 21 32 35 8 200 30-39 lat 5 19 28 40 7 157 40-49 lat 3 17 22 45 13 182 50-59 lat 4 17 26 43 10 159 60 lat lub więcej 3 11 27 45 14 205 podstawowe, gimnazjalne 3 14 36 39 7 262 zasadnicze zawodowe 4 18 30 38 10 298 średnie i pomaturalne 4 16 23 46 11 317 10

MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE licencjat, wyższe 1 19 28 41 11 123 wieś 3 15 32 42 8 371 miasto do 100 tys. 4 20 33 35 8 326 miasto 101-500 tys. 3 15 27 45 11 181 miasto pow. 500 tys. 4 15 13 50 18 122 małopolski 6 13 31 40 9 154 wschodni 4 25 29 27 15 113 katowicki 4 18 23 48 6 136 dolnośląski 6 22 26 42 4 96 wielkopolski 2 18 38 36 6 120 pomorski 2 12 27 48 12 157 centralny 2 14 28 43 13 224 pracuje zawodowo 3 19 23 46 8 369 nie pracuje zawodowo 4 15 32 38 11 631 kierownicy i specjaliści 27 20 41 13 62 prywatni przedsiębiorcy 18 23 42 17 35 pracownicy administracji i usług 4 21 21 48 6 99 robotnicy 7 18 21 51 3 117 rolnicy 12 35 43 9 56 gospodynie domowe 23 22 43 12 42 emeryci i renciści 3 11 29 44 13 281 uczniowie i studenci 4 16 37 37 5 154 bezrobotni 5 18 35 29 13 155 dobra 1 16 24 46 12 140 średnia 3 15 30 44 8 594 zła 6 20 29 34 12 262 wolny(a) 3 14 32 41 10 410 żonaty/zamężna/konkubinat 4 18 27 41 10 587 nie ma 3 17 26 42 13 548 jedno dziecko 4 10 34 45 7 213 dwoje dzieci 6 16 29 42 7 158 troje lub więcej dzieci 4 30 36 26 3 81 wierzący i regularnie wierzący i niereg. 3 14 33 41 8 584 3 19 23 39 15 286 wierzący lecz nie 6 17 22 48 7 107 niewierzący 38 25 34 2 21 lewicowe 4 16 24 43 12 97 centrolewicowe 2 17 29 44 9 72 centroprawicowe 4 21 25 41 9 101 11

ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ prawicowe 1 12 32 47 7 213 trudno powiedzieć 5 17 29 38 11 518 w ogóle się nie interesuje 7 17 30 36 10 212 raczej się nie interesuje 3 18 30 38 11 353 raczej się interesuje 3 14 28 46 9 358 bardzo się interesuje 21 26 45 7 77 Czy Pana(i) zdaniem, zbicie dziecka "za karę" przynosi więcej dobrych skutków czy więcej złych? więcej dobrych DANE W PROC. więcej złych trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 14 71 15 1004 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA mężczyźni 14 66 20 480 kobiety 13 76 11 524 15-19 lat 15 80 5 96 20-29 lat 16 60 24 200 30-39 lat 14 70 16 158 40-49 lat 6 79 16 182 50-59 lat 14 70 16 161 60 lat lub więcej 16 73 10 206 podstawowe, gimnazjalne 16 73 10 262 zasadnicze zawodowe 10 71 19 299 średnie i pomaturalne 16 68 15 319 licencjat, wyższe 10 75 15 123 wieś 16 70 14 373 miasto do 100 tys. 15 68 18 327 miasto 101-500 tys. 10 73 17 181 miasto pow. 500 tys. 9 81 9 123 małopolski 17 71 12 156 wschodni 14 67 19 113 katowicki 11 67 22 136 dolnośląski 15 74 11 96 wielkopolski 11 73 16 120 pomorski 10 75 15 159 centralny 16 71 13 225 pracuje zawodowo 10 73 17 371 nie pracuje zawodowo 16 70 14 633 kierownicy i specjaliści 7 78 15 62 prywatni przedsiębiorcy 9 70 20 35 pracownicy administracji i usług 10 69 21 99 robotnicy 10 70 21 119 12

SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ rolnicy 15 80 4 56 gospodynie domowe 15 81 5 42 emeryci i renciści 15 73 12 282 uczniowie i studenci 18 71 10 154 bezrobotni 14 62 23 156 dobra 12 77 12 140 średnia 14 72 14 597 zła 13 67 20 262 wolny(a) 17 70 14 412 żonaty/zamężna/konkubinat 11 73 16 589 nie ma 14 69 17 552 jedno dziecko 12 77 11 213 dwoje dzieci 10 75 14 158 troje lub więcej dzieci 22 64 14 81 wierzący i regularnie 16 72 12 586 wierzący i niereg. 11 71 18 288 wierzący lecz nie 9 65 26 107 niewierzący 11 73 16 21 lewicowe 22 64 14 98 centrolewicowe 8 83 9 72 centroprawicowe 16 73 11 101 prawicowe 11 79 10 213 trudno powiedzieć 13 67 19 520 w ogóle się nie interesuje 13 70 18 212 raczej się nie interesuje 14 69 17 353 raczej się interesuje 15 73 12 362 bardzo się interesuje 9 75 16 77 Załóżmy, że zbicie dzicka przyniesie dobre skutki. Czy wtedy rodzicom wolno dzicko zbić? wtedy wolno DANE W PROC. nawet wtedy nie wolno trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 22 68 10 999 PŁEĆ mężczyźni 24 65 11 479 kobiety 21 69 10 520 15-19 lat 23 77 96 20-29 lat 25 64 11 200 WIEK 30-39 lat 21 66 13 156 40-49 lat 14 74 12 182 50-59 lat 20 70 10 159 60 lat lub więcej 29 61 11 205 13

WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY podstawowe, gimnazjalne 26 66 8 260 zasadnicze zawodowe 18 74 8 298 średnie i pomaturalne 23 63 14 318 licencjat, wyższe 23 66 10 123 wieś 26 66 8 371 miasto do 100 tys. 21 68 12 324 miasto 101-500 tys. 21 67 12 181 miasto pow. 500 tys. 18 72 10 123 małopolski 28 60 12 154 wschodni 19 73 8 112 katowicki 23 60 17 136 dolnośląski 37 54 10 96 wielkopolski 12 81 7 119 pomorski 14 75 11 157 centralny 24 68 8 224 pracuje zawodowo 19 71 10 369 nie pracuje zawodowo 24 65 10 630 kierownicy i specjaliści 24 70 7 62 prywatni przedsiębiorcy 23 73 4 35 pracownicy administracji i usług 15 68 18 99 robotnicy 17 72 11 117 rolnicy 20 79 2 56 gospodynie domowe 19 69 12 42 emeryci i renciści 26 64 10 280 uczniowie i studenci 26 66 9 154 bezrobotni 21 66 13 154 dobra 23 67 11 139 średnia 22 68 10 593 zła 23 66 11 262 wolny(a) 24 68 8 412 żonaty/zamężna/konkubinat 21 68 12 584 nie ma 24 65 11 550 jedno dziecko 20 68 11 212 dwoje dzieci 19 71 10 156 troje lub więcej dzieci 20 75 6 81 wierzący i regularnie 25 67 8 583 wierzący i niereg. 18 68 14 286 wierzący lecz nie 20 68 12 107 niewierzący 32 62 6 21 POGLĄDY POLITYCZNE lewicowe 25 63 13 96 14

ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ centrolewicowe 18 75 7 72 centroprawicowe 33 60 7 101 prawicowe 23 68 9 212 trudno powiedzieć 20 69 12 518 w ogóle się nie interesuje 19 68 13 212 raczej się nie interesuje 22 69 9 350 raczej się interesuje 24 67 9 360 bardzo się interesuje 22 66 12 77 Czy słszał(a) Pan(i) o projekcie Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie? tak, słyszałem(am) DANE W PROC, nie, nie słyszałem(am) LICZBA OSÓB OGÓŁEM 52 48 1000 PŁEĆ mężczyźni 55 45 479 kobiety 49 51 521 15-19 lat 34 66 96 20-29 lat 41 59 200 WIEK 30-39 lat 56 44 158 40-49 lat 65 35 181 50-59 lat 60 40 161 60 lat lub więcej 51 49 204 podstawowe, gimnazjalne 41 59 260 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe 52 48 298 średnie i pomaturalne 56 44 319 licencjat, wyższe 66 34 123 wieś 52 48 371 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys. 51 49 327 miasto 101-500 tys. 49 51 180 miasto pow. 500 tys. 60 40 123 małopolski 58 42 155 wschodni 44 56 111 katowicki 56 44 135 REGION dolnośląski 49 51 96 wielkopolski 54 46 120 pomorski 47 53 158 centralny 54 46 225 AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA pracuje zawodowo 60 40 370 nie pracuje zawodowo 48 52 631 GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA kierownicy i specjaliści 63 37 62 prywatni przedsiębiorcy 59 41 34 15

SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ pracownicy administracji i usług 62 38 99 robotnicy 55 45 119 rolnicy 64 36 56 gospodynie domowe 57 43 42 emeryci i renciści 52 48 279 uczniowie i studenci 32 68 154 bezrobotni 51 49 156 dobra 57 43 139 średnia 53 47 595 zła 48 52 262 wolny(a) 44 56 411 żonaty/zamężna/konkubinat 58 42 586 nie ma 52 48 551 jedno dziecko 53 47 212 dwoje dzieci 54 46 158 troje lub więcej dzieci 43 57 79 wierzący i regularnie 52 48 583 wierzący i niereg. 52 48 287 wierzący lecz nie 54 46 107 niewierzący 60 40 21 lewicowe 61 39 97 centrolewicowe 65 35 72 centroprawicowe 60 40 101 prawicowe 65 35 212 trudno powiedzieć 42 58 518 w ogóle się nie interesuje 30 70 210 raczej się nie interesuje 47 53 351 raczej się interesuje 64 36 362 bardzo się interesuje 80 20 77 Czy Pana(i) zdaniem, państwo powinno czy nie powinno zajmować się przeciwdziałaniem biciu dzieci przez rodziców? tak, powinno DANE W PROC. nie, nie powinno trudno powiedzieć OGÓŁEM 86 11 3 998 PŁEĆ WIEK LICZBA OSÓB mężczyźni 86 12 2 478 kobiety 86 10 4 520 15-19 lat 88 11 1 94 20-29 lat 89 10 2 198 30-39 lat 89 9 2 157 16

WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY 40-49 lat 90 8 2 182 50-59 lat 83 13 3 160 60 lat lub więcej 79 15 6 206 podstawowe, gimnazjalne 83 13 4 260 zasadnicze zawodowe 87 9 4 299 średnie i pomaturalne 87 11 2 316 licencjat, wyższe 88 12 0 122 wieś 88 9 2 368 miasto do 100 tys. 83 14 3 326 miasto 101-500 tys. 87 10 3 180 miasto pow. 500 tys. 88 8 4 123 małopolski 88 10 2 150 wschodni 82 16 2 113 katowicki 86 11 3 136 dolnośląski 88 7 5 96 wielkopolski 86 12 2 120 pomorski 87 12 1 158 centralny 86 10 5 225 pracuje zawodowo 88 10 2 370 nie pracuje zawodowo 85 11 3 628 kierownicy i specjaliści 89 11 62 prywatni przedsiębiorcy 82 17 2 35 pracownicy administracji i usług 86 12 1 99 robotnicy 88 8 4 118 rolnicy 91 8 1 56 gospodynie domowe 92 7 2 42 emeryci i renciści 81 15 5 281 uczniowie i studenci 92 7 1 149 bezrobotni 85 11 4 156 dobra 82 16 2 136 średnia 89 9 2 596 zła 82 13 5 261 wolny(a) 86 11 3 407 żonaty/zamężna/konkubinat 86 11 3 587 nie ma 86 10 4 548 jedno dziecko 85 12 3 210 dwoje dzieci 87 12 2 158 troje lub więcej dzieci 85 14 1 81 wierzący i regularnie 85 11 3 581 wierzący i niereg. 88 11 2 286 17

POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ wierzący lecz nie 89 8 3 107 niewierzący 78 18 4 21 lewicowe 80 17 3 98 centrolewicowe 85 14 1 72 centroprawicowe 93 7 0 100 prawicowe 87 9 3 209 trudno powiedzieć 86 11 3 518 w ogóle się nie interesuje 85 10 5 210 raczej się nie interesuje 85 12 3 352 raczej się interesuje 88 11 2 358 bardzo się interesuje 86 12 2 77 Czy Pana(i) zdaniem państwo zdoła ograniczyć bicie dzieci przez rodziców? zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 7 28 43 14 8 1004 PŁEĆ mężczyźni 5 27 44 17 8 480 kobiety 8 30 41 13 9 524 15-19 lat 4 17 53 19 7 96 20-29 lat 4 29 40 20 6 200 WIEK 30-39 lat 11 33 40 10 6 158 40-49 lat 8 29 44 16 3 182 50-59 lat 8 29 41 12 10 161 60 lat lub więcej 5 28 41 11 15 206 podstawowe, gimnazjalne 5 24 45 13 14 262 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe 7 30 42 13 7 299 średnie i pomaturalne 7 29 42 15 7 319 licencjat, wyższe 9 30 40 19 2 123 wieś 9 28 40 15 9 373 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys. 5 27 47 14 8 327 miasto 101-500 tys. 5 33 42 14 7 181 miasto pow. 500 tys. 8 26 41 17 8 123 małopolski 11 21 49 13 6 156 wschodni 6 14 45 23 13 113 katowicki 3 39 49 6 5 136 REGION dolnośląski 8 33 36 12 12 96 wielkopolski 4 34 36 22 4 120 pomorski 8 31 43 13 5 159 centralny 6 28 40 15 12 225 pracuje zawodowo 9 31 40 12 7 371 18

AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STAN CYWILNY LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE pracuje zawodowo 9 31 40 12 7 371 kierownicy i specjaliści nie pracuje zawodowo 15 5 25 26 36 44 21 16 3 9 62 633 prywatni przedsiębiorcy 2 45 39 13 2 35 pracownicy administracji i usług 5 38 41 9 7 99 robotnicy 8 25 47 10 10 119 rolnicy 20 29 28 14 9 56 gospodynie domowe 3 19 62 8 8 42 emeryci i renciści 5 30 41 11 12 282 uczniowie i studenci 4 22 44 24 6 154 bezrobotni 6 26 44 18 6 156 dobra 5 27 44 19 5 140 średnia 7 29 42 13 9 597 zła 6 27 43 16 8 262 wolny(a) 5 29 42 15 8 412 żonaty/zamężna/konkubinat 8 28 43 14 8 589 nie ma 5 30 42 14 9 552 jedno dziecko 11 27 36 17 8 213 dwoje dzieci 7 30 42 16 5 158 troje lub więcej dzieci 7 16 61 9 7 81 wierzący i regularnie wierzący i niereg. wierzący lecz nie 8 29 40 13 10 586 5 27 49 12 7 288 6 25 40 25 5 107 niewierzący 32 38 25 4 21 lewicowe 5 29 44 17 5 98 centrolewicowe 17 28 36 15 4 72 centroprawicowe 4 29 47 13 8 101 prawicowe 7 27 46 14 6 213 trudno powiedzieć 6 28 41 14 10 520 w ogóle się nie interesuje 6 24 43 14 12 212 raczej się nie interesuje 6 31 44 12 8 353 raczej się interesuje 7 28 42 15 7 362 bardzo się interesuje 10 28 37 23 2 77 19