WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-XI.431.1.3.2016 Kraków, 20 kwietnia 2016 r. Pani Elżbieta Turek Kierownik Gminnego Ośrodek Pomocy Społecznej w Kocmyrzowie-Luborzycy Zespół kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przeprowadził w dniach od 12-15 stycznia 2016 roku oraz 20 stycznia 2016 roku kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. Zakres kontroli obejmował: organizację Ośrodka oraz kwalifikacje kadr, realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społeczne, w tym pracę socjalną w 2015 roku oraz realizację wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc Państwa w zakresie dożywiania. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o wyniki przeglądu dokumentacji, a także wyjaśnienia złożone przez Kierownika oraz pracowników Ośrodka. Ustalenia zawarte zostały w protokole, podpisanym przez Panią Kierownik 18 lutego 2016 r. W trakcie kontroli oceniano pracę Jednostki, zarówno pod kątem sposobu realizacji poszczególnych zadań, jak i pod względem prowadzonej dokumentacji, przyznając ogólnie ocenę pozytywną z uchybieniami. Powyższa ocena jest wynikiem stwierdzonych w toku prowadzenia czynności kontrolnych uchybień dot. kwestii organizacyjnych oraz błędów w decyzjach i przeprowadzonych przez Ośrodek postępowaniach administracyjnych klientów sprawach z zakresu pomocy społecznej. Działając w oparciu o art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.), proszę Panią Kierownik o podjęcie działań zmierzających do usunięcia uchybień opisanych poniżej: 1. Zapis 16 ust. 2 Statutu GOPS stwierdzający, iż cyt.: Nadzór nad realizacją przez Ośrodek zadań zleconych z zakresu administracji rządowej sprawuje Wojewoda Małopolski. pozostaje częściowo w sprzeczności z art. 22 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej, z którego treści wynika, iż Wojewoda sprawuje nadzór nad realizacją całości zadań samorządu gminnego z zakresu pomocy społecznej, a nie jedynie w zakresie zadań Strona 1/10
zleconych. Dlatego celowym byłoby zastąpienie wyrazów zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wyrazami zadań Gminy z zakresu pomocy społecznej. Opracowanie projektu Uchwały w sprawie dokonania zmian w statucie Ośrodka w zakresie dostosowania 16 Statutu do brzmienia art. 22 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej. Powyższe zalecenie należy zrealizować w terminie miesiąca, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 2. Stwierdzono niezgodną z normą liczbę zatrudnionych pracowników socjalnych. W Ośrodku, na dzień kontroli, zatrudnionych było 6 pracowników socjalnych (6 etatów) podczas, gdy w gminie Kocmyrzów Luborzyca zamieszkuje 14 393 mieszkańców, a pomocą w formie pracy socjalnej w roku 2015 objętych było 414 osób/rodzin, Zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy Ośrodek winien zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2000 mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. W gminie Kocmyrzów-Luborzyca na jednego pracownika socjalnego przypada 69 środowisk objętych pracą socjalną oraz 2399 mieszkańców gminy. Na dzień kontroli Ośrodek nie spełniał zatem wymogów, o których mowa w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. Opisane działanie jest niezgodne z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. Zalecenie w tym zakresie zostało wydane po kontroli kompleksowej przeprowadzonej w 2013 roku, Kierownik GOPS podjął działania zmierzające do jego realizacji, ale nie dały one oczekiwanych rezultatów. Zatrudnienie pracowników socjalnych w liczbie wynikającej z normy przewidzianej ustawą o pomocy społecznej w celu zintensyfikowania pracy socjalnej, podniesienia jej jakości oraz rzetelności dokumentowania podejmowanych przez nich działań. Powyższe zalecenie należy zrealizować w terminie 3 miesięcy, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 3. W gminie Kocmyrzów-Luborzyca nie utworzono mieszkania chronionego, co oznacza brak możliwości udzielania pomocy zapewniającej osobom przygotowanie do prowadzenia samodzielnego życia w społeczeństwie lub/i mogącej zastąpić pobyt w placówce zapewniającą całodobową opiekę. Jest to pomoc dla osób, które ze względu na trudną sytuację życiowa, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, a nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki. Zgodnie ze zmianą do ustawy o pomocy społecznej, wprowadzoną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887), obowiązującą od 1 stycznia 2012 roku, do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Ponadto, zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy Strona 2/10
mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 roku o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844 z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. W przypadku trudności z utworzeniem mieszkania chronionego, można rozważyć podjęcie realizacji zadania wspólnie z sąsiednią gminą. Opisane działanie jest niezgodne z art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej. Gmina nie podpisała również porozumienia w sprawie mieszkania chronionego z inną gminą. Ze strategii rozwiązywania problemów społecznych, ani innych dokumentów, nie wynika, czy w gminie Kocmyrzów-Luborzyca istnieje zapotrzebowanie na udzielanie pomocy w formie mieszkania chronionego. Nie określono też skali ewentualnych potrzeb w tym zakresie. W związku z brakiem mieszkania chronionego w gminie Kocmyrzów - Luborzyca po kontroli kompleksowej w roku 2013 (wystąpienia z 11 września 2013 roku, znak WP-XI.431.1.46.2013) wydano zalecenie: 1. Podjęcie starań zmierzających do utworzenia na terenie gminy mieszkania chronionego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej.. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne Kierownik GOPS Kocmyrzów - Luborzyca w piśmie z 10 października 2013 roku (znak GOPS 430.PS.39.2013) poinformowała, iż: W chwili obecnej gmina nie dysponuje w swoich zasobach mieszkaniowych wolnym lokalem, który można by przeznaczyć na mieszkanie chronione. Mając jednak na uwadze fakt, ze utworzenie mieszkania chronionego stanowi zgodnie z ustawą o pomocy społecznej zadanie własne gminy o charakterze obowiązkowym, podjęte zostaną w najbliższym czasie rozmowy z przedstawicielami gmin ościennych w celu rozważenia możliwości utworzenia mieszkania chronionego wspólnie z sąsiednią gminą. Ponadto w planach rozwoju gminy Kocmyrzow-Luborzyca ujęta jest w najbliższych latach budowa dla mieszkańców gminy budynku socjalnego w którym zaistnieje możliwość wydzielenia jednego lokalu na potrzeby mieszkania chronionego. ( ). Brak realizacji zalecenia Kierownik OPS tłumaczyła tym, iż: Zalecenie nie zostało zrealizowane z uwagi na brak na terenie gminy Kocmyrzów-Luborzyca wolnego lokalu mieszkalnego. Nie udało się również utworzyć mieszkania chronionego wspólnie z którąś z sąsiednich gmin ponieważ także te gminy nie dysponowały wolnymi lokalami. W razie potrzeby gmina Kocmyrzów-Luborzyca ma możliwość skorzystania z mieszkania chronionego będącego w zasobach Powiatu Krakowskiego w DPS w Karniowicach. W minionych latach nie udało się utworzyć mieszkania chronionego również z uwagi na zmianę planów inwestycyjnych gminy. Ze względu na protesty mieszkańców nie podjęto w latach 2014 2015 budowy lokali komunalnych i socjalnych w miejscowości Rawałowice. Z tego też powodu w roku 2015 został zakupiony przez Gminę budynek w Zastowie, który w roku 2016-2017 ma być zaadaptowany na kilkanaście lokali socjalnych i wówczas powstanie możliwość wyodrębnienia w budynku mieszkania chronionego. W związku z brakiem mieszkania chronionego Kierownik GOPS we wrześniu 2014 r. wystąpił do Wójta Gminy Kocmyrzów-Luborzyca z wnioskiem o rozpatrzenie możliwości utworzenia na terenie gminy mieszkania chronionego. Uzyskano wówczas odpowiedź, że gmina nie dysponuje w chwili obecnej wolnym lokalem, który mógłby zostać przeznaczony na lokal chroniony. Natomiast w planach rozwoju gminy na lata najbliższe ujęta jest budowa dla mieszkańców gminy budynku socjalnego w którym rozważy się możliwość wydzielenia jednego lokalu na potrzeby mieszkania chronionego. Strona 3/10
Wystąpienie powtórzono dwukrotnie w roku 2015 w marcu i październiku. Na wystąpienie marcowe uzyskano od prowadzącej gospodarkę lokalową - inspektor UG ( ) ustną odpowiedź, że zmianie uległy plany inwestycyjne gminy nie uda się ze względu na protesty mieszkańców wybudować budynku socjalnego w Rawałowicach, jednak gmina zakupiła piętrowy budynek w Zastowie w którym obecnie trwają prace projektowe. Po zakończeniu remontu budynku remoncie (lata 2016-2017) rozważy się utworzenie w nim mieszkania chronionego. Na ostatnie z wystąpień Kierownika GOPS z października 2015 r udzielono odpowiedzi, że w chwili obecnej w miejscowości Łososkowice zostało wydzielone z zasobu mieszkaniowego gminy Kocmyrzów-Luborzyca mieszkanie przeznaczone na wynajem jako socjalne. Po ustaniu najmu przedmiotowego lokalu (czerwiec 2016 r.) zostanie ono wydzielone jako mieszkanie chronione. Z powyższego wynika, że zalecenie odnośnie utworzenia mieszkania chronionego zostanie wykonane w roku 2016.. Dokonanie analizy potrzeb w zakresie utworzenia udzielania pomocy w formie mieszkania chronionego w gminie Kocmyrzów-Luborzyca oraz rozpowszechnienie informacji o możliwości skorzystania z wyżej pomocy wymienionego świadczenia wśród mieszkańców Gminy. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne proszę o przekazanie informacji dotyczącej terminu dokonania ww. analizy potrzeb. 4. Z analizy przeprowadzonej w trakcie czynności kontrolnych wynika, iż Ośrodek wykonał plan dotacji na zasiłki stałe na poziomie 93,62%, a na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne zasiłkobiorców stałych na poziomie 82,91% i co skutkowało koniecznością dokonania zwrotu do budżetu państwa w kwocie 1 094,96 zł w zakresie zasiłku stałego oraz 70,02 zł w zakresie składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz dokonaniem blokady w kwocie 11 521 zł w zakresie zasiłku stałego oraz 2 942,80 zł w zakresie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Porównanie zapotrzebowania obliczonego w oparciu o dane z faktycznego wydatkowania środków w stosunku do zgłaszanych zapotrzebowań zawiera tabela Nr 1 Tabela nr 1. Zapotrzebowanie na środki - zgłaszane i obliczone na podstawie wydatkowania (zasiłki stałe) Data Zakładane zapotrzebowanie Zapotrzebowanie wynikające z wykonania Różnica w złotych (Kol.2 Kol.4) Różnica w % (Kol.4/Kol.2) 1 2 3 4 5 5 II 2015 r. v I 212 237 zł 162 410 zł* 49 827,00 zł 23,48% 5 II 2015 r. v II 212 237 zł 169 914,80 zł** 42 322,16 zł 19,94% 4 III 2015 r. 222 926 zł 181368,80 zł*** 41 557,16 zł 18,64% 2 VI 2015 r. 207 896 zł 186 242,04 zł**** 21 653,96 zł 10,42% 18 VIII 2015 r. 197 710 zł 183 017,13 zł***** 14 692,87 zł 7,43% * wydatki na zasiłki stałe w roku 2014 ** wydatki na zasiłki stałe w I 2015 x 12 *** średnie miesięczne wydatki na zasiłki stałe w okresie I-II 2015 x 12 **** średnie miesięczne wydatki na zasiłki stałe w okresie I-V 2015 x 12 Strona 4/10
***** średnie miesięczne wydatki na zasiłki stałe w okresie I-VII 2015 x 12 Liczba osób korzystających z zasiłków stałych w gminie Kocmyrzów- Luborzyca w okresie 2013-2014 i poszczególnych kwartałach 2015 roku zawiera tabela Nr 2. Tabela nr 2. Liczba osób korzystających z zasiłków stałych w gminie Kocmyrzów - Luborzyca Data Liczba osób otrzymujących zasiłek stały 31 XII 2013 rok 35 31 XII 2014 rok 39 31 III 2015 rok 36 30 VI 2015 rok 37 30 IX 2015 rok 39 31 XII 2015 rok 41 Wg wyjaśnienia Kierownika Ośrodka błędne planowanie wysokości środków wynikało z faktu, iż: ( ) Przewidywane wykorzystanie środków finansowych uległo zmniejszeniu z uwagi na zmianę ilości osób pobierających zasiłek stały w związku z: zgonami podopiecznych zmianą miejsca zamieszkania osoby pobierającej zasiłek stały przedłużeniem się w kilku przypadkach postępowań o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności uprawniające do wypłaty zasiłku stałego. ( ). Ponieważ faktyczna liczba osób korzystających z pomocy w formie zasiłku stałego w okresie 2013 2015 różniła się jedynie o kilka osób, to zakładanie wzrostu wydatków na zasiłki stałe w lutym i w marcu o odpowiednio ok. 20 % i 19 % nie znajduje uzasadnienia. Porównanie zapotrzebowania obliczonego w oparciu o dane z faktycznego wydatkowania środków w stosunku do zgłaszanych zapotrzebowań w zakresie opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za zasiłkobiorców stałych zawiera tabela Nr 3. Tabela nr 3. Zapotrzebowanie na środki - zgłaszane i obliczone na podstawie wydatkowania (składki na ubezpieczenia zdrowotne) Data Zakładane zapotrzebowanie Zapotrzebowanie wynikające z wykonania Różnica w złotych (Kol.2 Kol.4) Różnica w % (Kol.4/Kol.2) 1 2 3 4 5 5 II 2015 r. v I 18 680 zł 13 857,00 zł* 4 823,00 zł 25,82% 5 II 2015 r. v II 18 680 zł 14 871,12 zł** 3 808,88 zł 20,39% 4 III 2015 r. 18 779 zł 15 901,98 zł*** 2 877,02 zł 15,32% 2 VI 2015 r. 17 390 zł 16 256,54 zł**** 1 133,46 zł 6,52% 18 VIII 2015 r. 17 625 zł 13 817,88 zł***** 3 807,12 zł 21,60% * wydatki na opłacenie składek w roku 2014 ** wydatki na opłacenie składek w I 2015 x 12 *** średnie miesięczne wydatki na opłacenie składek w okresie I-II 2015 x 12 Strona 5/10
**** średnie miesięczne wydatki na opłacenie składek w okresie I-V 2015 x 12 ***** średnie miesięczne wydatki na opłacenie składek w okresie I-VII 2015 x 12 Ilość osób w gminie Kocmyrzów- Luborzyca, za które opłacano składki na ubezpieczenia zdrowotne w okresie 2013-2015 roku zawiera tabela Nr 4. Tabela nr 4 Ilość osób otrzymujących zasiłki stałe, za które opłacano składki na ubezpieczenia zdrowotne w gminie Kocmyrzów - Luborzyca Data Ilość osób otrzymujących zasiłek stały 31 XII 2013 rok 34 31 XII 2014 rok 36 30 VI 2015 rok 35 31 XII 2015 rok 39 Ponieważ faktyczna liczba osób korzystających z pomocy w formie opłacania składek w okresie 2013 2015 różniła się jedynie o kilka osób, to zakładanie wzrostu wydatków na opłacanie składek w lutym i w marcu o odpowiednio ok. 20 % i 15 % nie znajduje uzasadnienia. Przy składaniu zapotrzebowania na środki przekazywane gminie w ramach dotacji z budżetu państwa dokonywanie analizy potrzeb na bieżąco, z uwzględnieniem rzeczywistej liczby osób korzystających z poszczególnych form pomocy, aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej w gminie oraz opieranie się na analizie danych dotyczących ilości osób z lat poprzednich objętych tymi formami pomocy, celem zapobieżenia sytuacji, w której potrzeby będą zawyżane oraz konieczne będzie dokonywanie zwrotu niewykorzystanych środków i/lub blokady środków. Powyższe zalecenie należy zrealizować niezwłocznie, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 5. W aktach sprawy dotyczącej umieszczenia w DPS osoby (decyzja z 3 lutego 2015 roku, znak: GOPS-5026.dps.skier.13.2.201%) zabrakło dokumentów/oświadczeń pozwalających na ustalenie dochodu córki wnioskodawczyni (jest jedynie oświadczenie, w którym stwierdza, że ( ) nasza sytuacja finansowa jest trudna ( ) ), która dobrowolnie ponosi odpłatność za pobyt matki w DPS, co pozostaje w sprzeczności z art. 61 ust. 2 pkt 2 i art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Z wywiadu środowiskowego z 22 stycznia 2015 roku wynika, iż dochodu nie ustalono. W takiej sytuacji brak było podstaw do zawarcia umowy, gdyż do ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS matki córka może być jedynie zobowiązane w sytuacji, gdy jej dochód jest wyższy 300% kryterium dochodowego. Ustalenie odpłatności od osoby zobowiązanej, w sytuacji gdy dochód na osobę w rodzinie wynosi powyżej 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (lub odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej) to działanie pozostające w sprzeczności z art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej: Opłatę za pobyt w domu Strona 6/10
pomocy społecznej wnoszą: (...) 2) małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2: a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium, b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;. Art. 6 Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi, że: Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.. Zawarta w art. 6 zasada ogólna jest określana w piśmiennictwie i orzecznictwie sądowym jako zasada praworządności lub jako zasada legalności. Związanie administracji prawem jest cechą wyróżniającą demokratyczne państwo prawa. Nie obowiązuje tu zatem zasada "co nie jest zabronione, jest dozwolone", a wręcz odwrotnie - administracja może czynić tylko to, do czego wyraźnie upoważnia ją prawo i to w formach i trybie prawem przewidzianych. Działanie organu administracji zostanie zatem zakwalifikowane jako niezgodne z prawem zarówno wówczas, gdy zostało ono podjęte niezgodnie z obowiązującym prawem, jak i wówczas, gdy nie było podstawy prawnej do podjęcia danego działania. W konsekwencji w sytuacji, gdy brak jest przepisu wprost dopuszczającego ponoszenie przez osobę zobowiązaną opłat w przypadku gdy w jej rodzinie dochód na osobę w rodzinie jest niższy niż określony w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, to istnienia takiej możliwości nie można domniemywać. Wysokość dochodu na osobę w rodzinie umożliwiającą nałożenie opłaty na osobę zobowiązaną do ponoszenia opłaty z tytułu pobytu w DPS małżonka, wstępnego lub zstępnego określa art. 61 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, a żaden z przepisów ustawy o pomocy społecznej nie wprowadza możliwości dobrowolnego wnoszenia opłaty w sytuacji, gdy dochód tej jest niższy od 300 % kryterium dochodowego. Gdyby intencją ustawodawcy było wprowadzenie takiej zasady, w tekście ustawy znalazł by się zapis szczegółowo normujący ww. kwestię. Opisane działanie jest niezgodne z art. 61 ust. 2 pkt 2 i art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej W przypadku zawierania umów/porozumień z osobami zobowiązanymi do ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS osób bliskich, ustalanie wysokości dochodu strony. Nie zawieranie umów z osobami, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, jeżeli ich dochód lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 300% kryterium dochodowego. Powyższe zalecenie należy zrealizować niezwłocznie, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 6. W części zawieranych kontraktach socjalnych nie określano celów, które ma osiągnąć osoba/rodzina, umożliwiających przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej lecz działania. Opisane działanie jest niezgodne z art. 108 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Powyższe stwierdzono w 3 na 8 skontrolowanych kontraktów socjalnych (w dokumentacji do decyzji o nr: GOPS.5010.S.41.45.2015 z 5 listopada 2015 r., GOPS.5012.C.8.156.2015 z 16 czerwca 2015 r. oraz kontrakt socjalny z J.S. z 11 sierpnia 2015 r.) Strona 7/10
Określanie celów we wszystkich zawieranych kontraktach socjalnych, nie poprzez działania do podjęcia przez osobę lub rodzinę a oczekiwaną zmianę ich sytuacji. Powyższe zalecenie należy zrealizować niezwłocznie, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 7. Uzasadnienie 9 na 59 skontrolowanych decyzji nie spełnia wszystkich wymogów wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 107 3 kpa: Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.. W decyzjach o nr: GOPS-5023.doż.36.75.2015 z 1 września 2015 r., GOPS- 5023.doż.35.78.2015 z 3 września 2015 r., GOPS-5023.doż.35.79.2015 z 3 września 2015 r., GOPS-5023.doż.35.77.2015 z 3 września 2015 r., GOPS-5023.doż.35.41.2015 z 26 lutego 2015 r., GOPS-5023.doż.35.42.2015 z 26 lutego 2015 r., GOPS- 5023.doż.17.17.2015 z 8 stycznia 2015 r., w uzasadnieniu prawnym ograniczono się jedynie do przywołania przepisów prawnych, natomiast nie przytoczono w nich treści przepisów. Uzasadnienia faktyczne ww. decyzji były lakoniczne, ograniczające się do dwuzdaniowych stwierdzeń. W decyzjach o nr GOPS-5026.dps.skier.12.1.2015 z 14 stycznia 2015 r. oraz GOPS- 5026.dps.skier.13.2.2015 z 3 lutego 2015 r. nie zamieszczono uzasadnienia prawnego. Jednocześnie w ww. decyzjach nie skorzystano z możliwości odstąpienia od zamieszczenia uzasadnienia, w trybie art. 107 4 Kpa. Przypomnienie pracownikom Ośrodka, aby w opracowywanych decyzjach formułowano uzasadnienia faktyczne i prawne, z uwzględnieniem zasad wynikających z art. 107 3 K.p.a. W przypadku uzasadnienia faktycznego treść uzasadnienia powinna uwzględniać ustalony skład rodziny, jej dochód oraz dochód na osobę w rodzinie. Natomiast w przypadku uzasadnienia prawnego oprócz przywołania przepisów należy zamieszczać w uzasadnieniu treść przepisu materialnego będącego podstawą do przyznania danego świadczenia. Powyższe zalecenie należy zrealizować niezwłocznie, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. 8. W decyzji o wygaśnięciu prawa do zasiłku stałego zawarto błędną podstawę prawną wydania decyzji. W sytuacji niewyrażenia zgody na aktualizację rodzinnego wywiadu środowiskowego przez osoby lub rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej, stwierdzono wygaśnięcie decyzji przyznającej świadczenie, na podstawie art. 106a ust. 1 i 3 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, iż: "1. Jeżeli osoba uprawniona nie podejmuje świadczeń pieniężnych przez dwa kolejne miesiące kalendarzowe, wstrzymuje się wypłatę tych świadczeń oraz wszczyna postępowanie wyjaśniające w celu sprawdzenia przyczyn nieodbierania świadczeń.[ ] 3. W przypadku gdy z osobą, o której mowa w ust. 1, nie można przeprowadzić rodzinnego wywiadu środowiskowego i mimo prawidłowo dostarczonego wezwania do stawienia się w ośrodku pomocy społecznej celem złożenia wyjaśnień osoba nie stawiła się w wyznaczonym terminie, stwierdza się, w drodze decyzji administracyjnej, wygaśnięcie decyzji przyznającej świadczenie ". Użycie w ust. 3 określenia W przypadku gdy z osobą, Strona 8/10
o której mowa w ust. 1, wskazuje, iż wygaśnięcie decyzji w trybie art. 106a ust. 3 może nastąpić jedynie w przypadku, gdy zachodzi przesłanka określona w art. 106a ust. 1 tj. sytuacja w której osoba uprawniona nie podejmuje świadczeń pieniężnych. W opisanym przypadku z dokumentacji nie wynika, iż przypadek taki miał miejsce. Jak wyjaśniono: W decyzji z dnia 19-10-2015r Nr GOPS-5010.S.wyg.14.5.2015 zastosowano rygor natychmiastowej wykonalności w oparciu o art. 108 Kodeksu Postępowania Administracyjnego z uwagi na ważny interes społeczny mając na uwadze prawidłowe wydatkowanie środków publicznych. Chodzi o to aby środki publiczne nie były w dalszym ciągu przekazywane stronie w sytuacji gdy nie wymagają tego potrzeby strony. Rozważano możliwość uchylenia decyzji w trybie art. 107 ustawy o pomocy społecznej jednakże została podjęta decyzja, która miała na celu zdyscyplinowanie strony. Gdyby strona złożyła stosowne odwołanie od decyzji i wyjaśniła powody braku aktywności w postępowaniu to w oparciu o przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego organ zapewne rozważyłby możliwość autokorekty decyzji. Dlatego zastosowano art. 106 ust. 3 gdyż ze stroną nie można było przeprowadzić wywiadu. Strona nie reagowała na wezwania, natomiast nie złożyła oświadczenia, że nie wyraża zgody na przeprowadzenie wywiadu co stanowiłoby przesłanki do uchylenia decyzji w trybie art. 107 ust. 4a ustawy o pomocy społecznej.. Jeżeli w ocenie Ośrodka w tym przypadku istniały przesłanki do zaprzestania wypłaty zasiłku stałego należało uchylić decyzje lub wstrzymać wypłatę świadczenia na podstawie art. 106 ust. 5 w związku art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Opisane działanie jest niezgodne z art. 106a ust. 1 i 3 ustawy o pomocy społecznej. Powyższe stwierdzono w decyzji o nr: GOPS.5010.S.wyg.15.5.2015 z 19 października 2015 r. Wskazanie pracownikom, iż: w przypadku, gdy istnieją przesłanki do zaprzestania wypłaty zasiłku stałego należy uchylić decyzje lub wstrzymać wypłatę świadczenia na podstawie art. 106 ust. 5 w związku art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, stwierdzanie wygaśnięcia decyzji przyznającej świadczenie, zgodnie z art. 106a ustawy o pomocy społecznej, należy stosować jedynie w przypadku, gdy spełnione są przesłanki określone w tym przepisie. Powyższe zalecenie należy zrealizować niezwłocznie, po otrzymaniu niniejszego wystąpienia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, koniecznym jest wskazanie osoby odpowiedzialnej za ich powstanie. Jako osoba kierująca jednostką organizacyjną pomocy społecznej ośrodkiem pomocy społecznej, który zgodnie z art. 110 ustawy o pomocy społecznej jest powołany do realizacji zadań pomocy społecznej, jest Pani osobą odpowiedzialną za ewentualne nieprawidłowości w jego działaniu. Informuję, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje Pani Kierownik uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Strona 9/10
Informuję Panią Kierownik, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje Pani uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie na gruncie art. 128 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy społecznej jest Pani zobowiązana: w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków; w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z ich uwzględnienia. Niezależnie od powyższego, proszę o zawiadomienie mnie o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań w ciągu 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia. Proszę o powiadomienie mnie o wykonaniu poszczególnych zaleceń pokontrolnych w terminie 14 dni od momentu wykonania każdego z nich, jeżeli informacja o ich wykonaniu nie zostanie zawarta w zawiadomieniu o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań, a także jeśli wskazano inny termin wykonania zaleceń pokontrolnych. z up. Wojewody Małopolskiego (-) Jacek Kowalczyk Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Gminy Kocmyrzów-Luborzyca Strona 10/10