ZARZĄD WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA RPO WO 2007-2013 Pomoc publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 Wersja nr 6 Zawarte w niniejszym dokumencie informacje nie zawierają prawnie wiążących wykładni z zakresu europejskiego prawa konkurencji. Jedynymi właściwymi i kompetentnymi organami uprawnionymi do wydawania oficjalnych wykładni prawa pomocy publicznej są Europejski Trybunał Sprawiedliwości oraz Komisja Europejska. Opole, grudzień 2012 r.
Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Koordynacji Programów Operacyjnych ul. Ostrówek 5-7 45-082 Opole tel. 77/ 44 04 720-722 e-mail: info@umwo.opole.pl www.rpo.opolskie.pl Punkty informacyjne dla beneficjentów: Instytucja Zarządzająca RPO WO 2007-2013 Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Koordynacji Programów Operacyjnych Referat Informacji i Promocji Funduszy Strukturalnych ul. Barlickiego 17 45-083 Opole tel. 77/ 44 04 720-722 info@umwo.opole.pl www.opolskie.pl; www.rpo.opolskie.pl Instytucja Pośrednicząca II stopnia RPO WO 2007-2013 Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki ul. Spychalskiego 1A 45-716 Opole tel. 077/40 33 660 info@ocrg.opolskie.pl www.ocrg.opolskie.pl 2
Spis treści str. Wykaz skrótów 4 Wstęp 5 1. Pojęcie pomocy publicznej 6 2. Rodzaje pomocy publicznej udzielanej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 8 2.1 Pomoc de minimis 8 2.2 Pomoc na szkolenia 10 2.3 Regionalna pomoc inwestycyjna 12 2.4 Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu 15 2.5 Pomoc na fundusze pożyczkowe i poręczeniowe 16 2.6 Pomoc na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej 17 2.7 Pomoc na rewitalizację 18 2.8 Kumulacja pomocy 19 2.9 Sprawozdawczość z pomocy publicznej 20 2.10 Pomoc publiczna w projektach infrastrukturalnych 21 3. Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu 22 Słownik pojęć 25 Załącznik nr 1 Pomoc publiczna w RPO WO 2007-2013 w obszarach turystyka, rekreacja i sport, kultura i dziedzictwo kulturowe, edukacja, zdrowie. 27 3
Wykaz skrótów SKRÓT WYJAŚNIENIE SKRÓTU EFRR IOB IP II stopnia IZ RPO WO 2007-2013 KE LPR MSP Rozporządzenie 1998/2006 Rozporządzenie 800/2008 RPI RPO WO 2007-2013 Program TFUE UE UOKiK Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Instytucje otoczenia biznesu Instytucja Pośrednicząca II stopnia Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 Komisja Europejska Lokalny Program Rewitalizacji Sektor mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis. Rozporządzenie Komisji WE Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) Regionalna pomoc inwestycyjna Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej Unia Europejska Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Uszczegółowienie Szczegółowy opis osi priorytetowych RPO WO 2007-2013 Vademecum Vademecum dla beneficjentów RPO WO 2007-2013 4
Wstęp IZ RPO WO 2007-2013 biorąc pod uwagę złożoność kwestii związanych z pomocą publiczną oraz duże zainteresowanie tematyką pomocy publicznej ze strony potencjalnych beneficjentów RPO WO 2007-2013 podjęła decyzję o opublikowaniu dodatkowego opracowania dotyczącego tej tematyki. Prezentowany dokument ma charakter uzupełniający i zawiera w szczególności informacje na temat: przepisów prawa w zakresie pomocy publicznej, zasad udzielania pomocy publicznej w ramach poszczególnych działań i poddziałań RPO WO 2007-2013, rodzajów pomocy publicznej udzielanej w ramach Programu, zasad obliczania pomocy publicznej na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu. Pierwsza wersja opracowania została opublikowana w lipcu 2008 r. na stronie internetowej IZ RPO WO 2007-2013 www.rpo.opolskie.pl oraz na stronie Instytucji Pośredniczącej II stopnia www.ocrg.opolskie.pl. Pomoc publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. Wersja nr 6 zawiera informacje zaktualizowane wg stanu prawnego obowiązującego w listopadzie 2012 r. W wersji tej dodano m.in. podpunkt 2.9, w którym znajdują się informacje nt. sprawozdawczości z pomocy publicznej oraz podpunkt 2.10, w którym wskazano opracowane przez Komisję Europejską listy sprawdzające/siatki analityczne do oceny występowania pomocy publicznej w projektach infrastrukturalnych. 5
1. Pojęcie pomocy publicznej Źródłowym przepisem całego systemu prawnego w zakresie pomocy publicznej jest art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi: Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. Beneficjentami pomocy publicznej są: wszystkie kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, a także podmioty sektora publicznego, w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej: 1) niezależnie od formy prawnej i źródeł finansowania; 2) nie ma znaczenia fakt, czy są nastawione na zysk (istotny jest fakt osiągania przychodu). Występowanie pomocy publicznej uwarunkowane jest następującymi przesłankami, które muszą być spełnione łącznie: 1) wsparcie jest przyznane przez państwo lub przy wykorzystaniu zasobów państwowych - środki publiczne. 2) wsparcie skutkuje przysporzeniem na rzecz określonego podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe tzw. korzyść ekonomiczna. 3) wsparcie uprzywilejowuje konkretne przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw, bądź produkcję określonych towarów tzw. selektywność. 4) wsparcie zakłóca konkurencję lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. 1) Za środki publiczne uznaje się zarówno środki przekazywane przez administrację centralną i samorządową, jak również przez fundusze, fundacje, stowarzyszenia i innego rodzaju instytucje publiczne, administrowane przez państwo. Dysponentami środków publicznych są; administracja centralna; administracja samorządowa; agencje rządowe; przedsiębiorcy publiczni; inne jednostki (m.in. fundacje, stowarzyszenia, agencje rozwoju regionalnego) 6
2) Korzyść ekonomiczna polega m.in. na: przekazywaniu wsparcia o charakterze bezzwrotnym; udzielaniu pożyczek/kredytów o oprocentowaniu poniżej stopy rynkowej; dokonywaniu rozłożenia na raty/odroczenia płatności po stopie niższej od stopy rynkowej; niższym od standardów przyjętych na rynku, poziomie zabezpieczenia spłaty pożyczki/kredytu. 3) Selektywność występuje wówczas, gdy dotyczy: konkretnego podmiotu gospodarczego; grupy podmiotów działających w konkretnym sektorze gospodarki; podmiotów działających w konkretnym regionie kraju; produkcji lub obrotu konkretnymi rodzajami towarów i usług. 4) Dla oceny występowania pomocy publicznej nie ma znaczenia cel działalności wykonywanej przez beneficjenta. Istotne jest to, czy działalność ta wykonywana jest w warunkach faktycznej lub potencjalnej konkurencji. Zgodnie z TFUE, każda pomoc, która wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi jest uznana za niezgodną ze wspólnym rynkiem. W warunkach jednolitego rynku europejskiego stosunkowo rzadko występują sytuacje, w których wsparcie udzielone danemu podmiotowi, wykonującemu działalność w warunkach konkurencji, nie wywierałoby takiego wpływu. 7
2. Rodzaje pomocy publicznej udzielanej w ramach RPO WO 2007-2013 Zasady udzielania pomocy publicznej na poziomie prawa Wspólnoty określają w szczególności: Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych); Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis. Na poziomie krajowym zasady udzielania pomocy publicznej zostały określone w odpowiednich Rozporządzeniach Ministra Rozwoju Regionalnego, wydanych na podstawie ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju 1. Wszystkie rozporządzenia dostępne są na stronach internetowych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego www.mrr.gov.pl oraz IZ RPO WO 2007-2013 www.rpo.opolskie.pl. Podstawowymi dokumentami dotyczącymi zasad postępowania w odniesieniu do pomocy publicznej udzielanej w ramach RPO WO 2007-2013 są: Uszczegółowienie oraz Vademecum. Obowiązujące wersje dokumentów zamieszczane są na stronie internetowej Instytucji Zarządzającej RPO WO 2007-2013: www.rpo.opolskie.pl oraz Instytucji Pośredniczącej II stopnia: www.ocrg.opolskie.pl. Niniejsze opracowanie przedstawia tylko te rozporządzenia, które mają zastosowanie w RPO WO 2007-2013. WAŻNE: Właściwymi i kompetentnymi organami uprawnionymi do wydawania oficjalnych wykładni prawa pomocy publicznej są Europejski Trybunał Sprawiedliwości oraz Komisja Europejska. Tym samym interpretacje i omówienia zawarte w niniejszym dokumencie nie zawierają i nie mogą zawierać prawnie wiążących wykładni z zakresu europejskiego prawa konkurencji. 2.1 Pomoc de minimis Pomoc udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w regionalnych programach operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 236, poz. 1562). Pomoc de minimis opiera się na zasadzie, że pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia podstawowych zasad traktatowych (nie wpływa na handel między państwami członkowskimi lub nie zakłóca bądź nie grozi zakłóceniem konkurencji, a zatem nie podlega przepisom art. 87 ust. 1 Traktatu). 1 t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm. 8
Państwo członkowskie może udzielić pomocy de minimis dowolnemu podmiotowi i na dowolny cel. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. 2 : limit uzyskania pomocy de minimis wynosi 200 tys. Euro w okresie trzech kolejnych lat; limit w wysokości 100 tys. Euro dla projektów realizowanych w sektorze transportu drogowego. Graniczna kwota pomocy de minimis oznacza, że każdy podmiot może otrzymać w ciągu wymienionego okresu, z jednego lub wielu źródeł, pomoc o łącznej wartości nieprzekraczającej 200 tys. Euro (100 tys. Euro w przypadku sektora transportu drogowego) i pomoc ta nie będzie uznawana za pomoc publiczną. Powyższe pułapy stosuje się bez względu na cel i formę pomocy de minimis. Pomocy de minimis nie można udzielać: w sektorze rybołówstwa i akwakultury, w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, w odniesieniu do niektórych przypadków przetwarzania i obrotu produktów rolnych, w działalności związanej z wywozem do krajów trzecich lub państw członkowskich UE, w przypadku preferowanych towarów krajowych, w sektorze węglowym, w sektorze transportu drogowego (w przypadku nabycia pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przez podmioty wykonujące działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego), przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej 3. Wyłączenia z możliwości otrzymania pomocy de minimis określone w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 236, poz. 1562) należy traktować przedmiotowo. Oznacza to, iż do oceny możliwości ubiegania się o wsparcie brany jest pod uwagę przedmiot projektu, a nie kody PKD przedsiębiorcy wpisane w dokumenty rejestrowe. Tym samym do dofinansowania w ramach RPO WO 2007-2013 powinny być dopuszczane tylko te projekty, które dotyczą działalności niepodlegającej wykluczeniom sektorowym. Odmienne podejście należy zastosować w przypadku określania limitów pomocy de minimis w sektorze transportu. Ze względu na to, iż pomoc de minimis dla przedsiębiorców z sektora transportu została ograniczona do kwoty 100 tys. Euro w okresie kolejnych trzech lat, IZ RPO WO 2007-2013 podjęła decyzję o podmiotowym podejściu do sektora transportu. Oznacza to, iż do oceny, czy wnioskodawca może uzyskać więcej niż 100 tys. Euro dofinansowania należy dokonać analizy prowadzonej przez niego działalności na podstawie kodów klasyfikacji PKD. 2 Dz. U. z 2010 r. Nr 236, poz. 1562 3 W rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz. U. UE, C 244/2 z dnia 1 października 2004 r. 9
W przypadku, gdy przedsiębiorca na dzień składania wniosku i na dzień podpisywania umowy ma nieaktywne kody PKD dot. transportu (co oznacza, iż nie osiąga z tytułu działalności transportowej żadnych przychodów) uznaje się, że nie jest przedsiębiorcą z sektora transportu. W przypadku, gdy przedsiębiorca osiąga jakiekolwiek przychody z tytułu prowadzenia działalności transportowej (ma aktywne kody PKD), uznaje się, iż jest przedsiębiorcą z sektora transportu, a tym samym nie może otrzymać wsparcia ponad 100 tys. Euro w okresie trzech lat budżetowych. W ramach RPO WO 2007-2013 dofinansowanie uzyskają wyłącznie te projekty, które spełniają powyższe założenia dotyczące wykluczeń sektorowych. W poniższej tabeli zaprezentowano zastosowanie pomocy de minimis w poszczególnych poddziałaniach RPO WO 2007-2013. Tabela nr 1. Zastosowanie pomocy de minimis w RPO WO 2007-2013 Nr Nazwa działania / poddziałania 1.1.2 Inwestycje w mikroprzedsiębiorstwach 1.4.1 Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa Uwaga: Minimalna/maksymalna kwota wsparcia oraz maksymalna intensywność wsparcia w ramach ww. poddziałań RPO WO 2007-2013 zostały określone w Uszczegółowieniu, Rozdział 3 Informacje na temat osi priorytetowych i działań RPO WO 2007-2013 4. 2.2 Pomoc na szkolenia Pomoc na szkolenia udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy na szkolenia w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1535). W projektach realizowanych w ramach RPO WO 2007-2013, w których zastosowano zasadę cross-financingu, dopuszcza się udzielanie pomocy wyłącznie na szkolenia specjalistyczne 5. 4 Aktualna wersja dokumentu dostępna jest na stronach internetowych www.rpo.opolskie.pl oraz www.ocrg.opolskie.pl. 5 Zgodnie z art. 38, pkt 1 rozporządzenia 800/2008, szkolenia specjalistyczne oznaczają szkolenia polegające na przekazywaniu wiedzy głównie i bezpośrednio związanej z obecnym lub przyszłym stanowiskiem pracownika w przedsiębiorstwie oraz na przekazywaniu umiejętności, których wykorzystanie w innym przedsiębiorstwie lub obszarze zatrudnienia jest możliwe tylko w ograniczonym stopniu lub w ogóle nie jest możliwe. 10
Pomoc szkoleniową może otrzymać wyłącznie podmiot, który w ramach RPO WO 2007-2013 otrzymuje równocześnie inną pomoc publiczną (w szczególności regionalną pomoc inwestycyjną, nie może natomiast być nią pomoc de minimis). Pomoc na szkolenia może być przeznaczona na pokrycie następujących kategorii wydatków: wynagrodzenia oraz obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących szkolenie, podróże służbowe oraz zakwaterowanie osób prowadzących szkolenie oraz osób szkolonych, inne wydatki bieżące, w tym wydatki na materiały i dostawy, amortyzację sprzętu i wyposażenia w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do realizacji szkolenia, doradztwo w zakresie, w jakim dotyczy realizowanego szkolenia, wynagrodzenia osób szkolonych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. 6 maksymalna intensywność pomocy wynosi: 45% kosztów kwalifikowalnych projektu dla mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy; 35% kosztów kwalifikowalnych projektu dla średnich przedsiębiorców; 25% kosztów kwalifikowanych projektu dla pozostałych beneficjentów pomocy. Jeżeli w szkoleniu uczestniczą pracownicy znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji 7 lub pracownicy niepełnosprawni 8 to intensywność pomocy może się zwiększyć o 10 punktów procentowych brutto. 6 Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1535. 7 Zgodnie z 3 przedmiotowego rozporządzenia pracownikiem znajdującym się w szczególnie niekorzystnej sytuacji jest osoba szkolona, która spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków: a) jest bez stałego zatrudnienia za wynagrodzeniem w okresie ostatnich sześciu miesięcy, b) nie posiada wykształcenia ponadgimnazjalnego lub zawodowego lub równoważnego odpowiadającego poziomowi ISCED 3 określonemu zgodnie z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Edukacji (ISCED) ani wykształcenia powyżej poziomu ISCED 3, c) najpóźniej w dniu poprzedzającym szkolenie ukończyła 50 lat, d) jest osobą dorosłą: - samotnie wychowującą dzieci, będącą panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, lub - samotnie mającą na utrzymaniu osobę zależną, e) pracuje w sektorze lub zawodzie, w których różnica w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn jest co najmniej o 25% wyższa niż przeciętna różnica w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn we wszystkich sektorach gospodarki narodowej, oraz należy do grupy będącej w mniejszości w danym sektorze klub zawodzie, f) jest członkiem mniejszości narodowej lub etnicznej w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. Nr 17, poz. 141, Nr 62, poz. 550, oraz z 2009 r. Nr 31, poz. 206 i Nr 157, poz. 1241), który w celu zwiększenia szans na uzyskanie dostępu do stałego zatrudnienia musi poprawić znajomość języka, uzupełnić szkolenia zawodowe lub zwiększyć doświadczenie zawodowe. 11
W tabeli nr 2 przedstawiono zastosowanie pomocy szkoleniowej w RPO WO 2007-2013. Tabela nr 2. Zastosowanie pomocy na szkolenia w RPO WO 2007-2013 Nr Nazwa działania / poddziałania 1.3.1 Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw 1.3.2 Inwestycje w innowacje w przedsiębiorstwach 1.4.2 Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny 4.3 Ochrona powietrza, odnawialne źródła energii 6.2 Zagospodarowanie terenów zdegradowanych Uwaga: Minimalna/maksymalna kwota wsparcia oraz maksymalna intensywność wsparcia w ramach ww. działań/poddziałań RPO WO 2007-2013 zostały określone w Uszczegółowieniu, Rozdział 3 Informacje na temat osi priorytetowych i działań RPO WO 2007-2013 9. 2.3 Regionalna pomoc inwestycyjna Regionalna pomoc inwestycyjna udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599). W ramach RPO WO 2007-2013 przewidziano udzielanie regionalnej pomocy inwestycyjnej jedynie na nowe inwestycje. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. 10 nowa inwestycja obejmuje: 1. inwestycję w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianę dotyczącą procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie; 2. nabycie środków trwałych bezpośrednio związanych z przedsiębiorstwem, które zostało zamknięte lub zostałoby zamknięte, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane są przez inwestora niezależnego od zbywcy. Regionalna pomoc inwestycyjna nie może być udzielana na inwestycje odtworzeniowe. Wspomagana inwestycja musi być zlokalizowana w województwie objętym regionalnym programem operacyjnym, z którego środków udzielana jest pomoc. 8 Zgodnie z 3 przedmiotowego rozporządzenia, w myśl art. 2 pkt 20 rozporządzenia 800/2008 pracownikiem niepełnosprawnym jest osoba, która została uznana za osobę niepełnosprawną na mocy prawa krajowego lub osoba, u której rozpoznano ograniczenie wynikające z upośledzenia sprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej. 9 Aktualna wersja dokumentu dostępna jest na stronach internetowych www.rpo.opolskie.pl oraz www.ocrg.opolskie.pl. 10 Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599. 12
Przykłady projektów spełniających definicję nowej inwestycji: Zakup linii produkcyjnej; Dobudowa skrzydła hotelu w budynku stanowiącym hotel; Wymiana części linii produkcyjnej do produkcji śrub o średnicy 5 mm, na nowoczesną linię, produkującą śruby o średnicy 5 mm oraz 10 mm; Remont oraz wymiana dachu budynku, w celu jego adaptacji na schronisko studenckie. Przykłady projektów nie spełniających definicji nowej inwestycji: Remont oraz wymiana dachu sieci hoteli; Całościowa wymiana linii produkującej śruby o średnicy 5 mm, na nowoczesną linię, produkującą dwa razy więcej takich śrub w ciągu godziny w porównaniu z poprzednim procesem produkcyjnym. Regionalnej pomocy inwestycyjnej nie można udzielać: w sektorze rybołówstwa i akwakultury, hutnictwa żelaza i stali, górnictwa węgla, budownictwa okrętowego oraz włókien syntetycznych, w działalności związanej z wywozem do krajów trzecich lub państw członkowskich UE, gdy pomoc uzależniona jest od wykorzystania towarów produkcji krajowej uprzywilejowanych względem towarów przywożonych, w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, w odniesieniu do niektórych przypadków przetwarzania i obrotu produktów rolnych. Wyłączenia z możliwości otrzymania regionalnej pomocy inwestycyjnej, o których mowa w Rozporządzeniu 800/2008, a także w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599) są traktowane przedmiotowo. Oznacza to, iż do oceny możliwości ubiegania się o wsparcie brany jest pod uwagę przedmiot projektu, a nie kody PKD przedsiębiorcy wpisane w dokumenty rejestrowe. Tym samym do dofinansowania w ramach RPO WO 2007-2013 powinny być dopuszczane tylko te projekty, które dotyczą działalności niepodlegającej wykluczeniom sektorowym. W podejściu przedmiotowym nie mają znaczenia rodzaje działalności przedsiębiorcy niezwiązane z projektem. Zatem ograniczenia w wysokości udzielanej pomocy (brak bonusów 10% lub 20 % w sektorze transportu dla przedsiębiorców spełniających kryteria mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) również należy traktować przedmiotowo, a co za tym idzie, w przypadku udzielania pomocy przedsiębiorcy posiadającemu w dokumentach rejestrowych kody PKD dot. transportu należy brać pod uwagę tylko i wyłącznie działalność, której dotyczy projekt. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy przedsiębiorca osiąga przychody z tytułu działalności transportowej. Stanowisko powyższe zostało potwierdzone podczas roboczych spotkań z Dyrekcją Generalną ds. Konkurencji Komisji Europejskiej w październiku 2009 r. Komisja podkreśla ponadto, że przedmiotowe podejście do pomocy skutkuje koniecznością zapewnienia, iż przyznana pomoc w żaden sposób nie będzie służyła działalności przedsiębiorcy nie związanej z projektem. Jednym ze sposobów, aby to zapewnić jest prowadzenie odrębnej księgowości dla działalności związanej z projektem. 13
W ramach RPO WO 2007-2013 dofinansowanie uzyskają wyłącznie te projekty, które spełniają powyższe założenia dotyczące wykluczeń sektorowych. W województwie opolskim, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej 11 maksymalna intensywność pomocy inwestycyjnej wynosi 50%. Poziom dofinansowania regionalnej pomocy inwestycyjnej udzielanej małym lub średnim przedsiębiorcom, z wyłączeniem pomocy w sektorze transportu można zwiększyć o: 10% dla średnich przedsiębiorców, 20% dla mikro i małych przedsiębiorców. Określenie maksymalnej intensywności pomocy w danym przypadku nie oznacza, że organ udzielający pomocy zobligowany jest zastosować taką intensywność. Przyznana pomoc może określać mniejszą intensywność, niż intensywność maksymalna wynikająca z mapy pomocy regionalnej. Formalne warunki udzielenia pomocy: Pomoc musi wywoływać tzw. efekt zachęty; Pomoc będzie udzielana pod warunkiem zapewnienia trwałości projektu tzn. utrzymania inwestycji, na którą została udzielona pomoc w regionie, przez okres 5 lat od dnia jej zakończenia (w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców - 3 lat). Zgodnie z zapisami Rozporządzenia 800/2008 uznaje się, iż w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich przedsiębiorstw efekt zachęty jest wywołany jeżeli przedsiębiorca przed rozpoczęciem prac złoży wniosek o dofinansowanie. W odniesieniu do dużych przedsiębiorstw pomoc wywołuje efekt zachęty, jeżeli oprócz złożenia wniosku o dofinansowanie projektu przed rozpoczęciem prac, spełnione jest co najmniej jedno z poniższych kryteriów: znaczące zwiększenie rozmiaru projektu/działania dzięki środkowi pomocy; znaczące zwiększenie zasięgu projektu/działania dzięki środkowi pomocy; znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie dzięki środkowi pomocy; znaczące przyspieszenie zakończenia projektu lub działania; w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej, fakt, że w przypadku braku pomocy projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze objętym pomocą. W tabeli nr 3 przedstawiono działania/poddziałania RPO WO 2007-2013, w których udzielana będzie regionalna pomoc inwestycyjna. 11 Dz. U. z 2006 r. Nr 190, poz. 1402. 14
Tabela nr 3. Zastosowanie regionalnej pomocy inwestycyjnej w RPO WO 2007-2013 Nr Nazwa działania / poddziałania 1.3.2 Inwestycje w innowacje w przedsiębiorstwach 1.4.1 Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa 1.4.2 Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny 6.2 Zagospodarowanie terenów zdegradowanych Uwaga: Minimalna/maksymalna kwota wsparcia oraz maksymalna intensywność wsparcia w ramach ww. działań/poddziałań RPO WO 2007-2013 zostały określone w Uszczegółowieniu, rozdział 3 Informacje na temat osi priorytetowych i działań RPO WO 2007-2013 12. 2.4 Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu Możliwość udzielania wsparcia instytucjom otoczenia biznesu w ramach RPO WO 2007-2013 przewidziano w poddziałaniu 1.1.1 Wsparcie instytucji otoczenia biznesu. W ramach poddziałania 1.1.1 Wsparcie instytucji otoczenia biznesu IZ RPO WO 2007-2013 przewiduje dwa warianty udzielania wsparcia IOB, w wariancie I przewiduje się udzielanie pomocy publicznej, natomiast wariant II zakłada udzielanie wsparcia nieobjętego rygorami pomocy publicznej. Beneficjent na etapie składania wniosku powinien ocenić, czy jego projekt jest objęty lub nie pomocą publiczną. W przypadku wystąpienia pomocy na I etapie jest ona udzielana na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 85, poz. 719). Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach RPO WO 2007-2013 może być udzielana jako: regionalna pomoc inwestycyjna 13 lub pomoc de minimis 14 * Szczegółowe informacje na temat zasad udzielania pomocy w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz pomocy de minimis opisano odpowiednio w rozdziałach 2.3 i 2.1 niniejszego opracowania. 12 Aktualna wersja dokumentu dostępna jest na stronach internetowych www.rpo.opolskie.pl oraz www.ocrg.opolskie.pl. 13 Zgodnie z zapisami Rozporządzenia 800/2008. 14 Zgodnie z zapisami Rozporządzenia 1998/2006. 15
Warunkiem udzielania przedmiotowej pomocy jest zobowiązanie beneficjenta do przeznaczenia udzielonej pomocy na poprawę jakości świadczonych usług lub umożliwienie świadczenia nowych usług wspierających przedsiębiorczość. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 20 maja 2009 r. 15 działalność instytucji otoczenia biznesu polega przede wszystkim na: 1. doradztwie i szkoleniach (w tym w ramach ośrodków szkoleniowo-doradczych); 2. pomocy w transferze i komercjalizacji nowych technologii w ramach centrów transferu technologii; 3. pomocy w tworzeniu nowych przedsiębiorców w otoczeniu instytucji naukowych i szkół wyższych w ramach preinkubatorów oraz akademickich inkubatorów przedsiębiorczości; 4. pomocy dla nowo powstałych przedsiębiorców w ramach preinkubatorów przedsiębiorczości, inkubatorów technologicznych i centrów technologicznych; 5. tworzeniu skupisk przedsiębiorców w ramach parków technologicznych, stref biznesu, parków przemysłowych oraz klastrów. W odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji (opisanej szczegółowo w pkt. 2.3), służącej tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Wartość pomocy nie może przekroczyć maksymalnych pułapów intensywności pomocy dla danego przeznaczenia pomocy określonych w odpowiednich rozporządzeniach. W przypadku udzielania wsparcia niestanowiącego pomocy publicznej, zastosowanie mają zasady określone w Wytycznych w zakresie zasad udzielania wsparcia Instytucjom Otoczenia Biznesu. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. Poddziałanie 1.1.1 Wsparcie instytucji otoczenia biznesu. 2.5 Pomoc na fundusze pożyczkowe i poręczeniowe Możliwość udzielania wsparcia instrumentom inżynierii finansowej w ramach RPO WO 2007-2013 przewidziano w działaniu 1.2 Zapewnienie dostępu do finansowania przedsiębiorczości. Działanie 1.2 przewiduje zwrotny instrument dofinansowania z Programu przeznaczony na wsparcie oraz charakteryzuje się dwuetapowością w przekazywaniu środków. ETAP I: IP II stopnia - Instrument Inżynierii Finansowej ETAP II: Instrument Inżynierii Finansowej - sektor MSP Etap I, który reguluje relacje pomiędzy IP II stopnia a beneficjentem działania 16, opisany jest w Wytycznych IZ RPO WO 2007-2013 17. Etap II dotyczy przekazania środków 15 Dz. U. z 2009 r. Nr 85, poz. 719. 16
przez instrumenty inżynierii finansowej na rzecz sektora MSP. Pomoc publiczna nie występuje na etapie I, może natomiast wystąpić na II etapie, tj. przekazania środków na rzecz beneficjentów pomocy (MSP). W przypadku wystąpienia pomocy na II etapie jest ona udzielana na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 października 2011 r. w sprawie udzielania pomocy ze środków instrumentów inżynierii finansowej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 245, poz. 1461). Powyższe rozporządzenie określa zasady udzielania pomocy na tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności przy wykorzystaniu środków funduszy pożyczkowych i poręczeniowych utworzonych przez osoby prawne, które na podstawie umowy o dofinansowanie otrzymały wsparcie na powiększenie funduszu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 października 2011 r. 18 pomoc może być udzielana jako: 1. pomoc de minimis 19 ; 2. regionalna pomoc inwestycyjna, pomoc na prace przygotowawcze i usługi doradcze związane z przygotowaniem nowej inwestycji oraz pomoc na usługi doradcze związane z realizacją nowej inwestycji; 3. pomoc dla nowo utworzonych mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców; 4. pomoc na usługi doradcze; 5. pomoc na udział w targach 20 Powyższe formy wsparcia będą udzielane przedsiębiorstwom, w sytuacji gdy udzielone dofinansowanie będzie stanowić pomoc publiczną. W odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji (opisanej szczegółowo w pkt. 2.3). 2.6 Pomoc na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej Pomoc w ww. zakresie udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 7 grudnia 2009 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczorozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 214, poz. 1661). 16 Jako beneficjenta rozumie się podmiot składający wniosek o dofinansowanie do IP II stopnia w ramach I Etapu dystrybucji środków 17 Dokument pn. Wytyczne w zakresie zasad udzielania wsparcia instrumentom inżynierii finansowej został przyjęty przez Zarząd Województwa Opolskiego Uchwałą nr 3637/09 z dnia 16 lipca 2009 r. z póź. zm. Dokument dostępny jest na stronach internetowych www.rpo.opolskie.pl oraz www.ocrg.opolskie.pl. 18 Dz. U. z 2011 r. Nr 245, poz. 1461. 19 Zgodnie z Rozporządzeniem 1998/2006. 20 Zgodnie z Rozporządzeniem 800/2008 (dotyczy pkt. 2-5). 17
W ramach RPO WO 2007-2013, na podstawie ww. rozporządzenia pomocą objęte są projekty realizowane w obszarach: wytwarzania, dystrybucji bądź przesyłu energii elektrycznej lub cieplnej; infrastruktury telekomunikacyjnej; badań naukowych i prac rozwojowych. Pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji (opisanej szczegółowo w pkt. 2.3). W poniższej tabeli przedstawiono działania/poddziałania RPO WO 2007-2013, w których udzielana będzie pomoc na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej. Tabela nr 4. Zastosowanie pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej w ramach regionalnych programów operacyjnych w RPO WO 2007-2013 Nr Nazwa działania / poddziałania 1.3.1 Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw 2.1 Infrastruktura dla wykorzystania narzędzi ICT 4.1 Infrastruktura wodno-ściekowa i gospodarka odpadami 4.3 Ochrona powietrza, odnawialne źródła energii 6.2 Zagospodarowanie terenów zdegradowanych Uwaga: Minimalna/maksymalna kwota wsparcia oraz maksymalna intensywność wsparcia w ramach ww. działań/poddziałań RPOWO 2007-2013 zostały określone w Uszczegółowieniu, rozdział 3 Informacje na temat osi priorytetowych i działań RPO WO 2007-2013 21. 2.7 Pomoc na rewitalizację Pomoc na rewitalizację udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 9 czerwca 2010 r. w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U z 2010 r. Nr 117, poz. 787). Projekty rewitalizacyjne w RPO WO 2007-2013 realizowane są w ramach Działania 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich. W RPO WO 2007-2013 zgodnie z ww. rozporządzeniem pomocą objęte są projekty realizowane na obszarach ujętych w Lokalnych Programach Rewitalizacji, w szczególności inwestycje polegające na: 21 Aktualna wersja dokumentu dostępna jest na stronach internetowych www.rpo.opolskie.pl oraz www.ocrg.opolskie.pl. 18
budowie, przebudowie lub renowacji infrastruktury, w tym infrastruktury technicznej znajdującej się na obszarze określonym w LPR; renowacji części wspólnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych, pracach konserwatorskich i restauratorskich w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390 oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875.); zakupie i instalacji urządzeń poprawiających bezpieczeństwo na obszarze określonym w LPR. IZ RPO WO 2007-2013 opracowała Wytyczne w zakresie zasad opracowania i oceny Lokalnych Programów Rewitalizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego 2007-2013 działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich 22, w których określone zostały zasady i procedura opracowania LPR. 2.8 Kumulacja pomocy Z kumulacją pomocy spotkać się można w przypadkach, gdy beneficjent otrzymuje różne rodzaje pomocy publicznej (w tym pomoc de minimis) na realizację jednego przedsięwzięcia. Komisja Europejska określiła zasady kumulacji pomocy w swoich rozporządzeniach dotyczących udzielania pomocy publicznej oraz pomocy de minimis 23, co znalazło odzwierciedlenie w odpowiednich rozporządzeniach Ministra Rozwoju Regionalnego. Dla celów określenia czy przestrzegane są zasady kumulacji pomocy uwzględnia się całkowitą kwotę pomocy ze środków publicznych przyznaną dla konkretnego projektu niezależnie od tego, z jakich źródeł ta pomoc pochodzi. Pomoc de minimis - podlega sumowaniu z każdą inną pomocą de minimis (limit 200 tys. Euro, 100 tys. Euro w przypadku sektora transportu drogowego, w okresie 3 lat) - podlega sumowaniu z każdą inną pomocą w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych (nie można jej łączyć w przypadku gdy taka kumulacja miałaby skutkować osiągnięciem wyższego poziomu intensywności pomocy niż ustalony w odpowiednim rozporządzeniu lub decyzji Komisji Europejskiej). Pomoc publiczna (inna niż pomoc de minimis) - podlega sumowaniu z każdą inną pomocą (w tym z pomocą de minimis) w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowanych, (nie można jej łączyć jeżeli wynikiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie najwyższego progu intensywności pomocy udzielanej na podstawie odpowiednich rozporządzeń) 22 Aktualna wersja wytycznych dostępna jest na stronie internetowej www.rpo.opolskie.pl.. 23 Rozporządzenie 800/2008 oraz Rozporządzenie 1998/2006 19
2.9 Sprawozdawczość z pomocy publicznej Sporządzanie sprawozdań z udzielonej pomocy publicznej jest obowiązkiem ciążącym na podmiotach jej udzielających wynikającym z Ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej 24. 15 listopada 2012 r. weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przekazywania sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej i informacji o nieudzieleniu takiej pomocy z wykorzystaniem aplikacji SHRIMP 25. Zgodnie z ww. rozporządzeniem przedsiębiorcy oraz inne podmioty (np. fundacje, stowarzyszenia), którym zostały przyznane kompetencje do udzielania pomocy, stanowią kolejną grupę, na którą nakłada się obowiązek przekazywania sprawozdań w systemie on-line, za pośrednictwem aplikacji SHRIMP (System Harmonogramowania, Rejestracji i Monitorowania Pomocy Publicznej). Należy jednocześnie zaznaczyć, iż nie zmienia się zakres sprawozdań, lecz jedynie sposób przekazywania informacji o udzielonej pomocy (sprawozdania przekazywane drogą elektroniczną zostaną zastąpione sprawozdaniami przekazywanymi na bieżąco z wykorzystaniem aplikacji internetowej). Do podmiotów, którym przyznane zostały kompetencje do udzielania pomocy na podstawie zawartych umów z organami administracji publicznej zaliczają się m.in. beneficjenci programów operacyjnych oraz regionalnych programów operacyjnych. Podmioty te zobowiązane są wystąpić w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia do Prezesa UOKiK z wnioskiem o nadanie loginu i hasła. Wszelkie informacje na ten temat oraz wzór wniosku dostępne są na stronie internetowej www.uokik.gov.pl w dziale Pomoc publiczna/sporządzanie sprawozdań z wykorzystaniem aplikacji SHRIMP 26. Podmioty rozpoczynające korzystanie z aplikacji SHRIMP na podstawie ww. rozporządzenia przekazują sprawozdania o udzielonej pomocy lub informacje o nieudzieleniu takiej pomocy wyłącznie za pośrednictwem aplikacji, począwszy od okresów sprawozdawczych rozpoczynających się od dnia 1 stycznia 2013 r. w terminie określonym w odrębnych przepisach (obecnie jest to 30 dni od dnia udzielenia pomocy). Dotyczy to również wszelkich korekt sprawozdań i to zarówno tych odnoszących się do okresów sprzed 1 stycznia 2013 r. jak i tych po 1 stycznia 2013 r. Należy także zaznaczyć, iż aplikacja SHRIMP nie służy do wykazywania informacji o pomocy udzielonej w rolnictwie lub rybołówstwie, którą wykazuje się w sprawozdaniach przekazywanych do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ani też do wykazywania zaległości przedsiębiorców we wpłatach świadczeń należnych na rzecz sektora finansów publicznych, które wykazuje się w sprawozdaniach przekazywanych do Ministerstwa Finansów. 24 Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, t.j. z późn. zm. 25 Dz. U. z 2012 r., poz. 1221 26 O login i hasło nie występują podmioty które w momencie wejścia w życie rozporządzenia już taki login i hasło posiadają 20
2.10 Pomoc publiczna w projektach infrastrukturalnych Zgodnie z najnowszym orzecznictwem w obszarze pomocy publicznej 27, wsparcie na budowę infrastruktury może obejmować pomoc publiczną, jeśli infrastruktura ta jest wykorzystywana do celów gospodarczych. W odpowiedzi na powyższe, Komisja Europejska przygotowała listy sprawdzające/siatki analityczne do oceny występowania pomocy publicznej w projektach infrastrukturalnych. Dokumenty te zostały umieszczone na stronie internetowej Instytucji Zarządzającej RPO WO 2007-2013 www.rpo.opolskie.pl, w zakładce Pomoc publiczna. Wnioskodawcy składający projekty polegające na budowie infrastruktury powinni weryfikować dokumentację konkursową zgodnie z zaleceniami KE, przedstawionymi w ww. listach sprawdzających/siatkach analitycznych. W załączniku 1 zostały przedstawione założenia, przy spełnieniu których wsparcie projektów infrastrukturalnych nie będzie stanowiło pomocy publicznej. Należy pamiętać, iż zasady powyższe należy stosować łącznie z założeniami Komisji Europejskiej określonymi w listach sprawdzających/siatkach analitycznych. 27 Orzeczenie Sądu w sprawie Lipsk-Halle z dnia 24 marca 2011 r. 21
3. Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu Zgodnie z zasadami opisanymi w Vademecum dla beneficjentów RPO WO 2007-2013, wszyscy beneficjenci projektów ubiegający się o pomoc państwa zobowiązani są do wypełnienia oświadczenia odnośnie zgodności projektu z zasadami udzielania pomocy publicznej zgodnie z obowiązującymi rozporządzeniami, będącego załącznikiem do wniosku o dofinansowanie projektu. Maksymalną wysokość pomocy należy obliczyć jako odpowiedni % kosztów kwalifikowanych. Należy przy tym pamiętać, iż kwotę pomocy obliczamy wyłącznie w stosunku do kosztów kwalifikowanych. PRZYKŁAD nr 1: Projekt, którego wysokość kosztów kwalifikowanych wynosi 450 000,00 PLN. 1. Przy założeniu, że projekt objęty jest pomocą de minimis maksymalna wysokość pomocy, o jaką może starać się wnioskodawca wynosi: 65% z 450 000,00 PLN = 292 500,00 PLN 2. Przy założeniu że projekt objęty jest RPI maksymalna wysokość pomocy, o jaką może starać się wnioskodawca wynosi: 50% z 450 000,00. PLN = 225 000,00 PLN UWAGA: - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę: 60% z 450 000,00 PLN = 270 000,00 PLN - w przypadku projektów realizowanych przez mikro oraz małego przedsiębiorcę: 70% z 450 000,00 PLN = 315 000,00 PLN 22
PRZYKŁAD nr 2: Projekt, którego wysokość kosztów kwalifikowanych wynosi 450 000,00 PLN oraz gdzie zastosowano zasadę cross-financingu (tj. jest on objęty także pomocą na szkolenia). 1. Zasadą cross-financingu 28 objętych może być maksymalnie 45 000,00 PLN, czyli 10% z 450 000,00 PLN. 2. Oznacza to, że RPI objętych może zostać 405 000,00 PLN, tj.: 450 000,00 PLN 45 000,00 PLN Maksymalne dofinansowanie projektu należy obliczyć dodając do siebie kwoty wynikające z obliczeń w pkt. A oraz w pkt. B: A. część objęta RPI: 50% z 405000,00 PLN = 202500,00 PLN UWAGA: - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę: 60% z 405000,00 PLN = 243000,00 PLN - w przypadku projektów realizowanych przez mikro- oraz małego przedsiębiorcę : 70% z 405000,00 PLN = 283500,00 PLN B. część objęta pomocą na szkolenia: - w przypadku projektów realizowanych przez mikro- lub małego przedsiębiorcę: 45% z 45 000,00 PLN = 20 250,00 PLN; - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę i pozostałych beneficjentów: 35% z 45 000,00 PLN = 15 750,00 PLN. 28 Poziom wydatków objętych zasadą cross-financing zgodnie z wierszem 33 kart działań Uszczegółowienia, Rozdział 3 wynosi 10% wydatków kwalifikowanych projektu. 23
Obliczanie wysokości pomocy de minimis. Poniższa tabela przedstawia zestawienie pomocy de minimis otrzymanej przez przedsiębiorcę w ostatnich latach. Lp. Organ udzielający Dzień udzielenia Wartość pomocy w euro pomocy pomocy 1. Urząd Skarbowy 2006-03-28 25000,00 2. Urząd Gminy 2006-09-28 45000,00 3. Urząd Gminy 2007-08-16 15000,00 4. Urząd Pracy 2008-05-14 28000,00 5. Urząd Gminy 2008-06-26 18000,00 6. Urząd Skarbowy 2009-01-01 12000,00 Przykład nr 3: Przedsiębiorca składa w dniu 30 czerwca 2008 r. wniosek o udzielenie pomocy de minimis w wysokości 120 000,00 euro. Aby obliczyć, czy przedsiębiorca może otrzymać pomoc w ww. wysokości należy zsumować pomoc otrzymaną w roku bieżącym i dwóch poprzednich latach, czyli pomoc wymienioną w pkt. 1-5 (rok 2008 jest rokiem bieżącym, a dwa poprzednie lata to 2007 i 2006). Przedsiębiorca w tym przykładzie otrzymał w sumie w latach 2006-2008 131 000,00 euro, co w sumie z pomocą, o którą się stara daje 251 000,00 euro. Oznacza to, że przedsiębiorca nie może uzyskać pomocy w żądanej wysokości. Przykład nr 4: Przedsiębiorca składa w dniu 30 czerwca 2009 r. wniosek o udzielenie pomocy de minimis w wysokości 120 000,00 euro Aby obliczyć, czy przedsiębiorca może otrzymać pomoc w ww. wysokości należy zsumować pomoc otrzymaną w roku bieżącym i dwóch poprzednich latach, czyli pomoc wymienioną w pkt. 3-6 (rok 2009 jest rokiem bieżącym, a dwa poprzednie lata to 2008 i 2007). Przedsiębiorca w tym przykładzie otrzymał w sumie w latach 2007-2009 73 000,00 euro, co w sumie z pomocą, o którą się stara daje 193 000,00 euro. Oznacza to, że przedsiębiorca może uzyskać pomoc w żądanej wysokości. 24
Słownik pojęć POJĘCIE Cross-financing Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa OBJAŚNIENIE Zasada elastycznego krzyżowego finansowania, mająca na celu ułatwienie wdrażania jednofunduszowych programów operacyjnych, polegająca na finansowaniu działań, które należą do obszaru interwencji innego funduszu strukturalnego, zgodnie z art. 34 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Zasada ta stosuje się jedynie do działań, które są zarówno niezbędne dla pomyślnej realizacji projektu lub grupy projektów jak i bezpośrednio powiązane z projektem lub grupą projektów. Udział środków możliwych do objęcia zasadą jest ograniczony do 10% na poziomie osi priorytetowej Programu. Za mikroprzedsiębiorstwa, małe oraz średnie przedsiębiorstwa (MSP) uważa się przedsiębiorstwa spełniające kryteria zawarte w Artykule 2 Załącznika I do Rozporządzenia 800/2008, tj.: - Mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR. - Przedsiębiorstwo małe - zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 mln EUR. - Przedsiębiorstwo średnie - zatrudniające mniej niż 250 pracowników i którego roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 mln EUR. Przy obliczaniu progów zatrudnienia i pułapu finansowego uwzględnia się kryteria określone w Artykule 3 ww. załącznika do Rozporządzenia 800/2008, dot. m.in. niezależności przedsiębiorstw oraz stopnia ich kontroli przez organy publiczne. Nowa inwestycja Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599) nowa inwestycja obejmuje: inwestycję w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianę dotyczącą procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie; nabycie środków trwałych bezpośrednio związanych z przedsiębiorstwem, które zostało zamknięte lub zostałoby zamknięte, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane są przez inwestora niezależnego od zbywcy. 25
POJĘCIE OBJAŚNIENIE Pomoc publiczna Jest to wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. Program pomocowy Akt normatywny (ustawa, rozporządzenie lub uchwała) określający przeznaczenie, warunki i formy przyznania wsparcia beneficjentowi pomocy publicznej oraz wskazujący organy udzielające pomocy publicznej, czas trwania programu i jego beneficjentów. Przedsiębiorstwo Podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą (Art. 1 Załącznika I do Rozporządzenia 800/2008) 26
Załącznik nr 1 Pomoc publiczna w RPO WO 2007-2013 w obszarach: - turystyka, rekreacja i sport - kultura i dziedzictwo kulturowe - edukacja - zdrowie Wersja nr 6 Opole, grudzień 2012r.
Załącznik nr 1 Pomoc publiczna w RPO WO 2007-2013 Spis treści 1. Turystyka, rekreacja, sport 29 2. Kultura i dziedzictwo kulturowe 32 3. Edukacja 35 4. Zdrowie 38 5. Interpretacje Komisji Europejskiej 41 28
1. Turystyka, rekreacja, sport Załącznik nr 1 Pomoc publiczna w RPO WO 2007-2013 1.1 Wsparcie w ramach RPO WO 2007-2013 Wsparcie w obszarze rozwoju infrastruktury turystycznej w RPO WO 2007-2013 udzielane jest w następujących poddziałaniach: - 1.4.1 Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa. W poddziałaniu 1.4.1 wsparcie będzie udzielane w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej 27 oraz pomocy de minimis 28. - 1.4.2 Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny. W poddziałaniu 1.4.2 wsparcie będzie udzielane w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz pomocy na szkolenia 29. UWAGA! Należy zbadać czy przy wykorzystaniu infrastruktury powstałej w wyniku realizacji projektów realizowanych w ramach RPO WO 2007-2013, będzie prowadzona działalność gospodarcza dofinansowanie projektów zakładających prowadzenie działalności gospodarczej może wiązać się z wystąpieniem pomocy publicznej. UWAGA! Wszystkie projekty realizowane w ramach poddziałanie 1.4.1 Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa, z uwagi na wykonywanie działalności w warunkach konkurencji objęte są pomocą publiczną! 27 Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599). 28 Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w regionalnych programach operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 236, poz. 1562). 29 Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy na szkolenia w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1535). 29