Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 1 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. MAPA 1. Geograficzny punkt widzenia 2. Mapa źródłem informacji geograficznej definiować pojęcie geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, środowiska przyrodniczego. podać definicję mapy, zastosowania mapy. 3. Skala mapy podać definicję skali, porównać wielkość skal. 4. Mapa i plan podać różnice między mapą a planem. definiować elementy środowiska przyrodniczego, podawać przykłady, podać źródła wiedzy omówić rodzaje map. obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. analizować mapę i plan, orientować mapę w terenie, siatkę geograficzną i kartograficzną. podać powiązania między elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego. wymienić i zdefiniować elementy mapy. przeliczać odległości na podstawie różnych skal, przeliczać wszystkie rodzaje skal. skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, odwzorowanie. omówić korelację geografii z innymi dziedzinami nauki, osiągnięć geografii jako nauki. omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. omówić pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, obliczać skale na podstawie znajomości odległości. omówić główne rodzaje odwzorowań, odwzorowań umownych. omówić główne etapy rozwoju geografii, osiągnięcia geografii jako nauki. przedstawić rodzaje odwzorowań i ich zastosowań. obliczać rzeczywiste powierzchnie, obliczać skale na podstawie znajomości powierzchni. rozpoznawać rodzaje odwzorowań na podstawie siatek kartograficznych, i plany, korzystając z programów komputerowych.
5. Język" mapy odczytać wysokość bezwzględną punktu. 6. Mapa świata wskazać kontynenty i oceany. 7. Współrzędne geograficzne 8. a we Wszechświecie 9. Kształt i rozmiary 10. Ruch obrotowy wskazać na mapie półkulę północna i południową, wschodnią i zachodnią. podać definicję planety i gwiazdy wymienić kolejno planety Układu Słonecznego. podać nazwę kształtu, podać długość promienia ziemskiego i równika. określić kierunek i czas trwania ruchu obrotowego. 11. Rachuba czasu odczytywać czas z map stref czasowych. obliczać wysokość względną, podawać nazwy metod kartograficznych. charakteryzować rzeźbę na podstawie mapy. długość i szerokość geograficzną, opisać cechy południków i równoleżników. rozpoznawać metody kartograficzne prezentacji treści na mapach. wskazać główne obiekty geograficzne na kontynentach. odczytać położenie punktów na mapie. DZIAŁ 2. KSZTAŁT I RUCHY ZIEMI porównać cechy planety i gwiazdy, wymienić cechy planet wewnętrznych i zewnętrznych. przedstawić argumenty potwierdzające kulistość. omówić prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego, wymienić następstwa ruchu obrotowego. rozróżniać pojęcia czasu miejscowego, strefowego i urzędowego. opisać geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata. porównać kształt kulisty i elipsoidalny. następstwa ruchu obrotowego. obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości odczytywać rzeźbę na podstawie poziomic, opisywać środowisko na podstawie mapy. wskazać położenie państw Europy. odczytać położenie obszaru, opracować trasę podróży, uwzględniając współrzędne geograficzne. porównać model heliocentryczny i geocentryczny, omówić fazy Księżyca. omówić cechy geoidy. przedstawić następstwa ruchu w powiązaniu z jego cechami. obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu, obliczać położenie na podstawie różnic czasu. satelitarne. wskazać położenie wielu obiektów geograficznych: przyrodniczych i politycznych. wytyczyć trasę na podstawie GPS. omówić schemat zaćmienia Księżyca i Słońca. podać zasadę wyznaczania geoidy. i konsekwencje działania siły Coriolisa. przedstawić zmianę czasu przy przekraczaniu południka 180.
Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 12. Ruch obiegowy ruch obiegowy. aphelium i peryhelium. 13. Strefy oświetlenia 14. Zróżnicowanie temperatury powietrza na 15. Wiatr wieje i wieje... wymienić strefy oświetlenia, podać nazwę obowiązującego kalendarza. troposferę, obliczyć temperaturę średnią i amplitudę dobową i roczną. niż i wyż atmosferyczny, oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. omówić cechy ruchu obiegowego, podać daty początków pór roku, podać daty największego i najmniejszego kąta padania promieni słonecznych w Polsce. podać cechy charakterystyczne, w tym zasięg stref oświetlenia. wymienić warstwy atmosfery, omówić zależność temperatury od szerokości przedstawić ruch powietrza w układach barycznych na półkuli północnej, podać nazwy wiatrów i obszary ich występowania: pasaty, monsuny, bryza, fen. podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity, omówić dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. opisywać oświetlenie w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych, obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. DZIAŁ 3. SFERY ZIEMI analizować roczną amplitudę temperatury powietrza. : pasaty, monsuny, bryzę, wiatr fenowy, cyrkulację powietrza w strefie międzyzwrotnikowej. odczytywać położenie Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku, omówić następstwa ruchu obiegowego. obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. zróżnicowania temperatury powietrza na kuli ziemskiej. omówić globalną cyrkulację powietrza, wyjaśnić przyczyny odchylania kierunków wiatrów. rozpoznawać położenie miejsca po dziennej wędrówce Słońca w dniach przesileń i równonocy. przedstawić mechanizm efektu cieplarnianego i problem dziury ozonowej. omówić wpływ rodzajów wiatrów na klimat.
16. Dlaczego pada? wymienić warunki chmur i opadów. 17. Pogoda i klimat definiować pogodę i klimat. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety 19. Woda na - hydrosfera 20. Co mamy pod nogami? Twardy jak skała wymienić strefy hydrologiczne, wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. skałę, podać główne grupy skał. 21. Litosfera podać główne warstwy wnętrza, płytę litosfery i podać przykład. rozróżnić podstawowe grupy chmur, wskazać na miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. omówić elementy meteorologiczne i składniki klimatu. omówić czynniki klimatotwórcze, analizować wykresy poszczególne elementy hydrologiczne. podać i zaklasyfikować do głównych grup skał przykłady skał ważnych dla gospodarki. omówić budowę litosfery, wskazać płyty litosfery. przedstawić rodzaje opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), przedstawić warunki, w których dochodzi do pustynnienia. analizować i konstruować wykresy podać zasięg stref klimatycznych, konstruować wykresy opisać ruchy wody morskiej, typów genetycznych jezior, definiować pojęcia związane z siecią rzeczną. wyjaśnić pojęcie i omówić podział surowców mineralnych. omówić zjawiska na granicach płyt litosfery, wymienić główne wydarzenia w erach dziejów. wyjaśnić przyczyny zróżnicowania sum opadów rocznych i rocznego rozkładu opadów na świecie, podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. synoptyczne. charakteryzować poszczególne strefy analizować wpływ prądów morskich na środowisko wybrzeży, rozpoznawać na mapie typy mórz. klasyfikować i rozpoznawać skały wszystkich grup, podać ich zastosowanie. ruchu płyt litosfery, wymienić orogenezy, podać rodzaje gór z przykładami i ich charakterystyczne cechy. wilgotność bezwzględną i względną, temperaturę punktu rosy, poziom kondensacji. na podstawie zdjęć satelitarnych prognozować pogodę. wskazywać zależność działalności gospodarczej człowieka od klimatu, klimat miasta. analizować oceany pod względem zróżnicowania zasolenia, rozpoznawać typy źródeł. omówić metamorfizm i jego znaczenie. omówić wydarzenia er, omówić ruchy epejrogeniczne i izostatyczne.
Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 4. RZEŹBIARZE LĄDÓW 22. Siły drzemiące we wnętrzu 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu 24. Wędrujące wydmy wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, wulkanizm. rzeźby ukształtowanej przez wodę. określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. 25. Lodowce lodowiec górski i kontynentalny, podpisać elementy lodowca górskiego. opisać i zdefiniować elementy budowy wulkanu. wulkanów, obszary sejsmiczne i asejsmiczne. rzeźby w odcinkach biegu rzeki, rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, form eolicznych. omówić warunki lodowców wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. rzeźbotwórczą działalność rzeki w odcinkach (erozja, akumulacja). klasyfikować formy eoliczne, rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. form erozyjnej i akumulacyjnej lodowca górskiego i kontynentalnego. dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej omówić rzeźbotwórczą działalność morza, (abrazja, akumulacja), podać przyczyny podstawowych typów wybrzeży. omówić powstawanie wiatrowych form erozyjnych (wskutek korazji, deflacji) i form akumulacyjnych, regionów aktywnej działalności wiatru. charakteryzować formy polodowcowe lodowca górskiego i kontynentalnego, podając przykłady. wskazać nieczynne wulkany w Polsce, podając czas ich aktywności, przygotować opisy wybuchów wulkanów w czasach historycznych. omówić powstawanie atoli, omówić rozwój polskiego wybrzeża. przedstawić zróżnicowanie wydm na świecie i w Polsce. wskazać zasięgi zlodowaceń na świecie, podając przykłady współczesnych form polodowcowych.