SKALA MAPY 1. Przekształć skale mianowane na skale liczbowe. Następnie ułóż uzyskane skale liczbowe w kolejności od największej do najmniejszej. Traktuj skalę jak ułamek, czyli im większa liczba w mianowniku, tym mniejszy ułamek (skala). a) 1 cm 500 m b) 1 cm 3 km c) 1 mm 300 m d) 1 mm 5 km 2. Na mapie odcinek pomiędzy punktami A i B wynosi 15 cm. Oblicz jaka będzie odległość między tymi punktami w terenie, wiedząc, że mapa została wykonana w skali 1 : 125 000. 3. Odległość między punktami A i B wynosi 500 km. Oblicz skalę liczbową mapy, na której odległość ta wynosi 2,5 cm. 4. Odległość rzeczywista między punktami A i B wynosi 900 m. Jaka będzie długość odcinka, który odpowiada tej odległości na mapie w skali 1 : 300 000? 5. Powierzchnia obiektu na mapie wynosi 5 cm². Oblicz powierzchnię rzeczywistą, jeśli skala tej mapy to 1 : 500 000. Pamiętaj o podniesieniu skali do kwadratu, aby otrzymać 1 cm²! Np. 1 cm 3 km 1 cm² - 9 km². 6. Oblicz wysokość względną pomiędzy przełęczą (400 m n.p.m.) a szczytem A (1280 m n.p.m) i B (2690 m n.p.m). Wysokość względną ( w m) obliczamy odejmując od wysokości bezwzględnej (w m n.p.m.) większej mniejszą. RUCHY ZIEMI I ICH NASTĘPSTWA 1. Wiedząc, że Ziemia potrzebuje doby (24h) aby wykonać pełny obrót (360 ) wokół własnej osi, oblicz o ile stopni obróci się nasza planeta w ciągu: a) 12h b) 6h
c) 3h d) 1h e) 30 min 2. Oblicz, która godzina czasu miejscowego jest w Bamako (8 o W), gdy w Nairobi (37 o E) jest godzina 12.17 czasu miejscowego. Ziemia w ciągu 4 minut obróci się o 1 (kąt), a w ciągu 4 sekund o 1 (kąt). Na zachód od miejsca, w którym czas został podany, jest zawsze wcześniejsza godzina )różnicę odejmujemy), na wschód, późniejsza (dodajemy). 3. W Bydgoszczy (18 E) jest niedziela godzina 15.45 czasu miejscowego. Oblicz która godzina lokalnego czasu słonecznego jest wówczas w Nowym Jorku (74 W) i w Sydney (151 E). 4. W Rzeszowie (22 E) jest 8.00 czasu słonecznego. Jaką długość geograficzną mają miejsca, gdzie góruje wtedy Słońce (12.00)? 5. W Meksyku (99 o W) jest 7.30 czasu strefowego. Podaj godzinę czasu strefowego w tym samym czasie w: a) Bonn (7 o E) b) Kujbyszewie (50 o E) c) Nowym Jorku (74 o W), d) San Diego w Kalifornii (121 o W)? Obliczając czas strefowy najpierw należy wyznaczyć strefy danych miejsc, pamiętając, iż południki środkowe strefy są podzielne przez 15 bez reszty, np. 45 E i W są południkami środkowymi. Następnie wyznaczyć granice stref tych miejscowości odejmując i dodając od wartości południka środkowego 7 30, np strefa z południkiem środkowym 45 E rozciąga się pomiędzy 52 30 E i 37 30 E. Jest to strefa dla Kujbyszewa (b). Ilość stref między miejscami odpowiada ilości godzin pomiędzy nimi, np. 4 strefy to 4 godziny różnicy czasowej. Przemieszczając się na wschód dodajemy je, na zachód odejmujemy. 6.. W którym kierunku będziesz poruszał się: z punktu A do D z punktu A do B z punktu B do D z punktu B do C z punktu C do A mając podane ich współrzędne: A (20ºN; 20ºW), B (10ºS; 10ºE), C (30ºS; 20ºW), D (20ºN; 30ºE). Stosuj oznaczenia: N, S, W, E, SW, SE, NW oraz NE. 7. Oblicz rozciągłość równoleżnikową obszaru, jeśli jego punkty skrajne to A (35 35 N, 20 25 E) i B (40 15 S, 2 15 W), oraz południkową C (12 15 N, 45 30 W) i D (60 S, 15 W). Obliczając rozciągłość równoleżnikową bierze się pod uwagę długość geograficzną punktów skrajnych, pamiętając, iż gdy leżą one na jednej półkuli od wartości większej odejmujemy mniejszą, gdy na dwóch półkulach długości te sumujemy. Przy rozciągłości południkowej stosuje się wartości szerokości geograficznych punktów skrajnych.
8. Która cecha dotyczy południków? a. Są różnej długości. b. Mają kształt okręgów. c. Lączą dwa bieguny Ziemi. d. Wyznaczają kierunek wschód-zachód. 9. Zakreśl szerokość geograficzną równoleżnika, od którego na południe słońce codziennie wschodzi i zachodzi, natomiast na północ od niego występuje zjawisko dni i nocy polarnych. a) 66 33'N b) 66 33'S c) 23 27'N d) 23 27'S 10. Rozpoznaj lata zwykłe i przestępne wg kalendarza gregoriańskiego. 1600, 1620, 1625, 1700, 1800, 1850, 1900, 1948, 2000, 2012, 2014 11. Wpisz pory roku. data Początek astronomicznej pory roku Początek kalendarzowej pory roku Półkula N Półkula S 21.III wiosna wiosna jesień 22.VI lato lato zima 23.IX jesień jesień wiosna 22.XII zima zima lato 15 maja astronomiczna pora dla 31 o 56`N.. i 62 o S 15 grudnia kalendarzowa pora dla dla 31 o 56`N. i 62 o S... 12. Oblicz wysokość górowania Słońca dnia 22. VI dla: 40ºS oraz 50ºN. data Wzory na obliczanie wysokości górowania Słońca 21.III, 23.IX Półkula N h = 90 - φ Półkula S h = 90 - φ 22.VI h = 90 + 23 27' - φ h = 90-23 27' - φ 22.XII h = 90-23 27' - φ h = 90 + 23 27' - φ
13. Określ strefę oświetleniową dla punktów: A (33 56 S, 18 28 E), B (70 12 N, 129 01 W) i C (12 S, 12 E). Stref oświetleniowych jest 5: międzyzwrotnikowa (pomiędzy 23 27' N oraz 23 27' S), umiarkowanych szrokości N (23 27'N oraz 66 33 N) oraz S (23 27'S oraz 66 33 S) oraz okołobiegunową N (66 33 N oraz 90 N) oraz S (66 33 S oraz 90 S). KLIMAT I POGODA. 1. Oblicz temperaturę średnią i amplitudę powietrza dla następujących danych: Godzina pomiaru 1:00 7:00 13:00 19:00 temperatura -5 C 2 C 4 C -2 C Średnią temperaturę obliczamy dodając wszystkie wartości, a uzyskany wynik dzielimy przez ilość pomiarów. Amplitudę obliczamy odejmując od najwyższej temperatury najniższą. 2. Oblicz temperaturę powietrza na 6500 m n.p.m, jeśli na wysokości 1000 m n.p.m zanotowano 16 C. Na każde 100 m wysokości następuje spadek temperatury o 0,6 C. a) Obliczamy różnicę wysokości b) Uzyskaną ilość metrów dzielimy przez 100 c) Uzyskaną wartość mnożymy przez 0,6 C d) uzyskaną wartość odejmujemy od temperatury na wysokości podanej poniżej )1000 m n.p.m). 3. Wędrując wzdłuż południka 50 E z północy na południe uszereguj podane strefy roślinne: a. step b. pustynia lodowa c. półpustynie i pustynie d. tundra e. tajga f. lasy mieszane i liściaste g. lasostep 4. Zimy długie i mroźne, lata krótkie i chłodne, nie ma drzew i krzewów, brak roślin uprawnych, sezonowy wypas reniferów, liczne komary i meszki. To charakterystyka której, ze stref roślinnych?...
5. Które z gleb są charakterystyczne dla tajgi: a. bielice b. czarnoziemy c. kasztanowe 6. Które z wymienionych stref mają najkorzystniejsze warunki do rozwoju rolnictwa? a. pustynie b. stepy c. tajga d. tundra 7. Rozpoznaj strefy klimatyczne: strefa klimatów równikowych, zwrotnikowych, podzwrotnikowych, umiarkowanych, okołobiegunowych. a) W tej strefie występują bardzo małe opady i największe na Ziemi dobowe amplitudy powietrza. b) W tej strefie średnia roczna temperatura powietrza wynosi poniżej 0 C, opady są bardzo małe. c) W tej strefie wraz z oddalaniem się od oceanów rośnie roczna amplituda temperatury powietrza i maleją opady. d) W tej strefie występują najmniejsze na Ziemi roczne amplitudy temperatury powietrza (do 5 C), opady nasilają się w czasie górowania Słońca w zenicie. e) W tej strefie lata są gorące, a zimy ciepłe, opady występują głównie zimą. LITOSFERA 1. Przyporządkuj skały do odpowiedniej kategorii wskazującej na ich genezę. Gnejs, kreda, wapień, węgiel kamienny i brunatny, granit, bazalt, less, siarka, sól kamienna i potasowa, glina, zlepieniec, piaskowiec, piasek, żwir, kwarcyt, gips, ił, muł, iłowiec, mułowiec skały magmowe osadowe Przeobrażone głębinowe Wylewne (wulkaniczne) okruchowe organiczne chemiczne (metamorficzne) 2. Wyjaśnij różnicę między hipocentrum i epicentrum. 3. Wyjaśnij różnicę między lawą i magmą.
GEOGRAFIA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA 1. W pewnym kraju w jednym roku imigracja wynosiła 2,6tys. osób a emigracja 18,4tys. osób. Oblicz saldo migracji w tym państwie. 2. W pewnym kraju przyrost naturalny w jednym roku wynosił 157,4tys. a saldo migracji +15,8tys. Oblicz przyrost rzeczywisty. 3. Oblicz przyrost naturalny jeśli: urodzenia 70 tys., zgony 40 tys. 4. Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego jeśli: urodzenia 70 tys., zgony 40 tys., liczba ludności 6 mln. 5. Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego jeśli: urodzenia 3, zgony 5.