JESTEŚ PŁATNIKIEM SKŁADEK?

JESTEŚ PŁATNIKIEM SKŁADEK? Kiedy możesz być zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych

KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW 1 1. Będziesz zwolniony z obowiązku składania comiesięcznych dokumentów rozliczeniowych, jeśli: Jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność opłacającą składki wyłącznie za siebie i/lub za osoby współpracujące oraz za poprzedni miesiąc kalendarzowy złożyłeś dokumenty rozliczeniowe z rozliczeniem należnych składek za cały miesiąc, a wykazana w nich podstawa wymiaru składek nie jest niższa od obowiązującej dla danego ubezpieczonego minimalnej podstawy ich wymiaru, czyli: 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na dany rok kalendarzowy, 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność opłacającą składki wyłącznie za siebie i/lub za osobę współpracującą oraz za poprzedni miesiąc kalendarzowy złożyłeś dokumenty rozliczeniowe z kodem tytułu ubezpieczenia 05 80 xx i/lub 05 81 xx (osoba prowadząca pozarolniczą działalność, której zasiłek macierzyński nie przekracza

2 KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW kwoty świadczenia rodzicielskiego i/lub osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, której zasiłek macierzyński nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego) z rozliczeniem należnych składek za cały miesiąc i wykazujesz składkę zdrowotną równą 0. Zwolnienie będzie obowiązywało w okresie podlegania ubezpieczeniom z kodem tytułu 05 80 xx i/lub 05 81 xx, czyli w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy z jednoczesnym pobieraniem zasiłku macierzyńskiego, który nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego. PRZYKŁAD Prowadzisz pozarolniczą działalność i nabyłaś z tego tytułu prawo do zasiłku macierzyńskiego. W związku z tym, że twój zasiłek macierzyński nie przekroczył kwoty świadczenia rodzicielskiego, zgłosiłaś się od 1 kwietnia 2016 r. do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu 05 80 oraz złożyłaś deklarację rozliczeniową za kwiecień 2016 r., w której wykazałaś składkę zdrowotną równą 0. W takiej sytuacji na podstawie deklaracji za kwiecień 2016 r. zostanie systemowo utworzona deklaracja za maj 2016 r. Jesteś osobą duchowną opłacającą składki wyłącznie za siebie (kod tytułu ubezpieczenia 10 10 xx i 10 20 xx) oraz w ostatniej deklaracji rozliczeniowej zadeklarowałeś minimalną podstawę wymiaru składek, czyli: na ubezpieczenia społeczne: kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę lub kwotę niższą od minimalnego wynagrodzenia za pracę, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą minimalnego

KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW 3 wynagrodzenia a podstawą wymiaru składek z równoległego ubezpieczenia z tytułu pracy, członkostwa w spółdzielni lub służby, na ubezpieczenie zdrowotne: kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę lub kwotę niższą od minimalnego wynagrodzenia za pracę, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą minimalnego wynagrodzenia a podstawą wymiaru z równoległego ubezpieczenia z tytułu pracy, członkostwa w spółdzielni lub służby albo kwotę specjalnego zasiłku opiekuńczego. WAŻNE! Zwolnienie z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych dotyczy również miesięcy, w których następuje zmiana wysokości minimalnej podstawy wymiaru składek. Zatrudniasz wyłącznie osoby na podstawie umowy uaktywniającej, czyli nianie (kod tytułu ubezpieczenia 04 30 xx), i w ostatnim złożonym komplecie dokumentów rozliczeniowych oznaczoną identyfikatorem z zakresu 40 49, za pełny miesiąc wykazałeś podstawę wymiaru składek nie wyższą niż minimalne wynagrodzenie. Jesteś osobą, która zgłosiła się dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, opłacającą składki tylko za siebie i w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej zadeklarowałeś do podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia kwotę nie niższą niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (kod tytułu ubezpieczenia 19 00 xx).

4 KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW Jeżeli przystąpiłeś do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, możesz być zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za kolejny miesiąc kalendarzowy także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie zmianą minimalnego wynagrodzenia za pracę. WAŻNE! Gdy podlegasz dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a także przystąpiłeś do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, składasz za każdy miesiąc dwie deklaracje rozliczeniowe z wykazanymi w polach X.01 odpowiednimi kodami tytułów ubezpieczenia: pierwszą, oznaczoną w polu I.02 identyfikatorem z zakresu 01 39, w której wykazujesz podstawę wymiaru oraz rozliczone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, drugą, oznaczoną w polu I.02 identyfikatorem z zakresu 40 49, w której wykazujesz podstawę wymiaru i rozliczoną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli złożyłeś deklarację z rozliczeniem składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oznaczoną identyfikatorem z zakresu 01 39, to ZUS będzie tworzył deklaracje systemowo za kolejne miesiące. Drugą deklarację z rozliczeniem składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, oznaczoną identyfikatorem z zakresu 40 49, jesteś zobowiązany w dalszym ciągu co miesiąc przekazywać do ZUS. Ä Ä Jeśli jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, zobowiązaną do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z więcej niż jednego źródła przychodu (gdy minimalna podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie jest wielokrotnością kwoty stanowiącej 75% przeciętnego

KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW 5 miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, wraz z wypłatami z zysku), nie musisz składać dokumentów rozliczeniowych za miesiące, w których następuje zmiana minimalnej podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie, pod warunkiem że nie zmienia się liczba źródeł przychodu. 2. Czy musisz informować ZUS o chęci skorzystania ze zwolnienia z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych? Nie musisz informować ZUS, że chcesz korzystać ze zwolnienia z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych. Zwolnienie to przysługuje Tobie z mocy prawa, jeśli przekazane za poprzedni miesiąc dokumenty rozliczeniowe były poprawne i spełniały przedstawione powyżej warunki. 3. Kiedy możesz utracić prawo do korzystania ze zwolnienia ze składania dokumentów rozliczeniowych, a kiedy ponownie możesz to prawo uzyskać, jeśli jesteś osobą dobrowolnie korzystającą z ubezpieczeń? Prawo do podlegania przez Ciebie dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłaciłeś składki w terminie i w pełnej wysokości, a tym samym tracisz prawo do zwolnienia z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej od miesiąca, za który nie opłaciłeś należnej składki w terminie i w pełnej wysokości. Po uzyskaniu zgody na opłacenie po terminie składek

6 KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW na dobrowolne ubezpieczenia za ten miesiąc, będziesz miał ponownie prawo do zwolnienia z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej po złożeniu: prawidłowej deklaracji rozliczeniowej za miesiąc, za który zostały opłacone składki po terminie oraz prawidłowej deklaracji rozliczeniowej za kolejny pełny miesiąc, za który nadszedł termin przekazania rozliczenia i opłacenia składek. PAMIĘTAJ! Składki za ten miesiąc powinieneś opłacić w terminie i w należnej wysokości. PRZYKŁAD Opłacasz składki na swoje dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz przekazałeś deklarację rozliczeniową ZUS DRA za luty 2016 r. (oznaczoną identyfikatorem 01) w dniu 17 marca 2016 r. Również w tym dniu opłaciłeś należne składki, pomimo iż powinieneś to zrobić do dnia 10 marca 2016 r. W związku z tym nie tylko ustały dobrowolne ubezpieczenia, którym podlegałeś, lecz także utraciłeś prawo do zwolnienia z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej za marzec 2016 r. W tej sytuacji masz prawo wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składek za luty 2016 r. W razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku powinieneś dopłacić ewentualną różnicę składek wraz z odsetkami za zwłokę oraz złożyć deklarację rozliczeniową za marzec 2016 r. i opłacić należne za ten miesiąc składki w terminie do 10 kwietnia 2016 r. W razie spełnienia tych warunków, na podstawie deklaracji za marzec 2016 r. zostanie systemowo utworzona deklaracja za kwiecień 2016 r.

KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW 7 4. Wznawiasz prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po okresie zawieszenia? Przypominamy także, że jeśli wznowiłeś działalność gospodarczą: od 1 dnia danego miesiąca, jako płatnik składek jesteś zobowiązany złożyć za ten miesiąc deklarację rozliczeniową ZUS DRA, w trakcie miesiąca, jesteś zobowiązany złożyć deklarację rozliczeniową ZUS DRA za ten miesiąc z pomniejszonymi proporcjonalnie składkami na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy oraz pełną kwotą składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz kolejną deklarację za następny pełny miesiąc prowadzenia działalności. Dopiero na podstawie tak złożonych dokumentów Zakład będzie mógł sporządzać za Ciebie dokumenty rozliczeniowe za następne miesiące. UWAGA! Jeśli wykreślasz lub zawieszasz działalność w trakcie miesiąca, jako płatnik składek złóż za ten miesiąc deklarację rozliczeniową ZUS DRA. Jeśli wykreślasz lub zawieszasz działalność od pierwszego dnia następnego miesiąca, jesteś zwolniony ze składania ZUS DRA, Zakład sporządzi za Ciebie dokumenty rozliczeniowe za ostatni miesiąc prowadzonej działalności. 5. Kiedy ZUS utworzy za Ciebie dokumenty rozliczeniowe? Proces tworzenia dokumentów rozliczeniowych jest zawsze uruchamiany dla konkretnego miesiąca kalendarzowego. Dokumenty za Ciebie tworzone są systemowo, jeżeli za poprzed-

8 KIEDY MOŻESZ BYĆ ZWOLNIONY Z OBOWIĄZKU SKŁADANIA DOKUMENTÓW ni miesiąc przekazałeś dokumenty rozliczeniowe, zgodnie z przedstawionymi wyżej zasadami. Jeżeli jednak złożysz dokumenty za miesiąc rozliczeniowy, za który Zakład utworzył je systemowo, wówczas dokumenty złożone przez Ciebie zastąpią te wygenerowane przez ZUS. PAMIĘTAJ! ZUS nie zawiadomi Cię o systemowym utworzeniu dokumentów rozliczeniowych, gdy jesteś zwolniony z obowiązku ich złożenia, ale zawsze możesz sprawdzić, czy dokumenty zostały prawidłowo wygenerowane, logując się bezpłatnie na Platformie Usług Elektronicznych (http://pue.zus.pl). 6. Podstawa prawna Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatników, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 222) Ulotka ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa. Warszawa, marzec 2016 r. Zdjęcie na okładce: michaeljung Fotolia.com. Skład i druk: Poligrafia ZUS w Warszawie. Nakł. 18 920 egz. Zam. nr 422/16.

ul. Szamocka 3, 5 01-748 Warszawa Platforma Usług Elektronicznych: zus.pl Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: 22 560 16 00* dla tel. komórkowych i stacjonarnych * koszt połączenia według umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym Skype: zus_centrum_obslugi_tel e-mail: cot@zus.pl www.zus.pl