Kontrola Skarbowa plan wykładu 1Ustawa o KAS, przepisy przejściowe 2Dotychczasowe tryby 3Organy podatkowe, organy KAS 4Kontrola celno-skarbowa 5Postępowanie podatkowe 1
Ustawa o KAS, przepisy przejściowe
Połączenie 3 odrębnie działających służb podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych Dotychczasowy podział na: Administrację podatkową Służbę Celną Kontrole Skarbową 3
Organy celno-skarbowe W założeniu powołane są do najpoważniejszych spraw, zorganizowana przestępczość, karuzele podatkowe, współpraca z innymi służbami. Podobnie było z urzędami kontroli skarbowej. W praktyce nie miało to zastosowania. Bezpośrednia obsługa podatników w sprawach podatkowych odbywa się w urzędach skarbowych.
Zadania KAS Art. 2. 1. Do zadań KAS należy m.in: 1) realizacja dochodów z podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, jak również innych należności, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem podatków i należności budżetowych, w zakresie których właściwe są inne organy; 2) realizacja dochodów z należności celnych oraz innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów; 3) realizacja polityki celnej wynikającej z członkostwa w unii celnej Unii Europejskiej; 4) obejmowanie towarów procedurami celnymi i regulowanie sytuacji towarów związanych z przywozem i wywozem towarów; 5) zapewnienie obsługi i wsparcia podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych oraz obsługi i wsparcia przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych; 6) wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych oraz wykonywanie zabezpieczenia należności pieniężnych; 7) prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przepisów prawa podatkowego i celnego; 8) wykonywanie audytu, czynności audytowych i urzędowego sprawdzenia; 9) kształcenie i doskonalenie zawodowe kadr KAS w zakresie zadań KAS; 10) prowadzenie działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej dotyczącej zjawisk występujących we właściwości KAS oraz analizy ryzyka; 11) przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; 12) badanie przestrzegania przez rezydentów i nierezydentów ograniczeń i obowiązków określonych w przepisach prawa dewizowego oraz warunków udzielonych na ich podstawie 5 zezwoleń dewizowych, a także warunków wykonywania działalności kantorowej;
Tracą moc Art. 159. Tracą moc: 1) ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 720 i 1165); 2) ustawa z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 578 oraz z 2016 r. poz. 1810); 3) ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1799); 4) ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz. U. poz. 1269, 1513 i 2184 oraz z 2016 r. poz. 394 i 905). 6
Przepisy przejściowe Art. 160. 1. Znosi się: 1) Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej; 2) Szefa Służby Celnej; 3) dyrektorów izb skarbowych; 4) dyrektorów izb celnych; 5) dyrektorów urzędów kontroli skarbowej; 6) naczelników urzędów celnych. 2. Izba skarbowa kontynuuje działalność i staje się izbą administracji skarbowej. 4. Izbę administracji skarbowej łączy się z, mającymi siedzibę w tym samym województwie, izbą celną i urzędem kontroli skarbowej. 5. Izba administracji skarbowej wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki łączonych jednostek, bez względu na charakter stosunku prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikają. 8. Znosi się urzędy celne wraz z podległymi oddziałami celnymi. 9. Izba administracji skarbowej wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki urzędów celnych mających siedzibę w tym samym województwie, bez względu na charakter stosunku prawnego, z którego te prawa wynikają. 7
Przepisy przejściowe Art. 208. 1. Postępowania podatkowe wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzone przez: 1) naczelnika urzędu celnego jako organ podatkowy pierwszej instancji prowadzi właściwy według miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika naczelnik urzędu skarbowego na podstawie dotychczasowych przepisów; 2) dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej jako: a) organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego, dyrektora urzędu kontroli skarbowej lub naczelnika urzędu celnego, b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów, c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji prowadzi dyrektor izby administracji skarbowej na podstawie dotychczasowych przepisów. 8
Przepisy przejściowe Art. 211. Postępowania celne wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzone przez: 1) naczelnika urzędu celnego jako organ pierwszej instancji prowadzi właściwy zgodnie z przepisami prawa celnego naczelnik urzędu celno--skarbowego na podstawie dotychczasowych przepisów; 2) dyrektora izby celnej jako: a) organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu celnego, b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów, c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji prowadzi dyrektor izby administracji skarbowej na podstawie dotychczasowych przepisów. 9
Przepisy przejściowe Art. 217. 1. 2. Kontrole podatkowe prowadzone przez naczelników urzędów celnych, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są na podstawie dotychczasowych przepisów przez właściwych miejscowo naczelników urzędów celno-skarbowych. 3. Kontrole wykonywane przez organy Służby Celnej na podstawie przepisów rozdziału 3 ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są na podstawie dotychczasowych przepisów przez właściwych miejscowo naczelników urzędów celno-skarbowych. 4. Kontrole wykonywane przez Służbę Celną, o których mowa w art. 48 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013, str. 1, z późn. zm), wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są na podstawie dotychczasowych przepisów przez właściwych miejscowo naczelników urzędów celno-skarbowych.
Przepisy przejściowe Art. 185. Dotychczasowe legitymacje służbowe wydane przed dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1, pracownikom izby skarbowej, urzędu kontroli skarbowej, wywiadu skarbowego, wyodrębnionych komórek organizacyjnych kontroli skarbowej, o których mowa w art. 11g ust. 1 ustawy uchylanej w art. 159 pkt 1, pracownikom jednostki organizacyjnej, przy pomocy której Generalny Inspektor Informacji Finansowej wykonuje swoje zadania, oraz funkcjonariuszom celnym i inspektorom kontroli skarbowej, zachowują ważność do czasu wydania nowych, jednak nie dłużej niż przez 3 lata od dnia wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1. 11
Dotychczasowe tryby
Podstawy prawne kontroli przedsiębiorców przepisy Ordynacji Podatkowej przepisy u.s.d.g. przepisy u.k.s. przepisy O Służbie Celnej 13
Ordynacja Podatkowa. Ustawa o kontroli skarbowej Postępowanie kontrolne Czynności sprawdzające (dział V) Kontrola podatkowa (dział VI) Postępowanie podatkowe (dział IV) Kontrola podatkowa (w toku postępowania kontrolnego) Służba Celna Kontrola celna Kontrola podatkowa (dział VI) Postępowanie podatkowe (dział IV) 14
Prawa oraz obowiązki kontrolowanego i kontrolującego Wszczęcie kontroli Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż po upływie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli Po przekroczeniu 30-dniowego terminu wymagane jest ponowne zawiadomienie Zawiadomienie sporządza się według odpowiedniego wzoru i o określonej treści m.in.: wskazuje się zakres kontroli poucza się o prawie złożenia korekty deklaracji Kontrolowanemu okazuje się legitymacje służbową i doręcza się upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, które musi spełniać ustawowe wymogi co do swojej treści m.in.: wskazywać podstawę prawną określać zakres kontroli oraz datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli 15
Brak zawiadomienia kontrola Dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług Ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe Dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych Dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej Ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Zostaje wszczęta w trybie, o którym mowa w art. 284a 1 Ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury Dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin Ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej 16
Miejsce prowadzenia kontroli Zasada ogólna - czynności kontrolne prowadzone są:. Wyjątek - kontrola lub poszczególne czynności mogą być prowadzone także w siedzibie organu podatkowego pod warunkiem, że: w siedzibie kontrolowanego kontrolowany wyrazi na to zgodę w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością gospodarczą spowoduje to usprawnienie prowadzenia kontroli lub kontrolowany sam zrezygnował z uczestniczenia w czynnościach kontrolnych, składając stosowne oświadczenie 17
Czas trwania kontroli Limity trwania kontroli przewidziane w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - maksymalny czas trwania wszystkich kontroli tego samego organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców 12 dni roboczych w odniesieniu do małych przedsiębiorców 18 dni roboczych w odniesieniu do średnich przedsiębiorców 24 dni roboczych w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców 48 dni roboczych UWAGA Zakaz prowadzenia równocześnie więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. 18
Prawa kontrolujących wstęp do lokali mieszkalnych w przypadku gdy działalność prowadzona jest w lokalu mieszkalnym żądanie okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin żądanie udostępnienia akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzenia z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej wstęp na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego zbieranie innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą zabezpieczenie zebranych dowodów legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli żądanie przeprowadzenia spisu z natury przesłuchiwanie świadków, kontrolowanego oraz innych osób wymienionych w art. 287 4 o.p. 19
Sprzeciw Prawo do wniesienia sprzeciwu w zakresie kontroli prowadzonej wobec przedsiębiorcy w razie: Sprzeciw kontrolowany wnosi: nieprawidłowości w zawiadomieniu o kontroli, braku upoważnienia, braku pouczenia o prawach i obowiązkach dokonywaniu czynności bez udziału kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, jeśli wymagają tego przepisy naruszenia zakazu prowadzenia więcej niż jednej kontroli, jeśli przepisy nie stanowią inaczej przekroczenia limitu czasu trwania kontroli na piśmie do organu podejmującego i wykonującego kontrolę o wniesieniu sprzeciwu kontrolowany zawiadamia na piśmie kontrolującego sprzeciw wnosi się w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli albo od dnia przekroczenia czasu trwania kontroli kontrolowany musi uzasadnić wniesienie sprzeciwu 20
Protokół kontroli Przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole Elementy protokołu kontroli: 1 2 34 5 6 7 8 9 wskazanie kontrolowanego wskazanie osób kontrolujących określenie przedmiotu i zakresu kontroli określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli opis dokonanych ustaleń faktycznych dokumentacja dotyczącą przeprowadzonych dowodów ocena prawną sprawy będącej przedmiotem kontroli pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień oraz prawie złożenia korekty deklaracji pouczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przez kontrolowanego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawidłowości, oraz skutkach niedopełnienia tego obowiązku 21
Zastrzeżenia do protokołu Złożenie zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika Zastrzeżenia składane w terminie 14 dni od daty doręczenia protokołu (mogą zawierać wnioski dowodowe Organ ma obowiązek rozpatrzyć zastrzeżenia w terminie 14 dni od daty ich otrzymania i zawiadomić podatnika o sposobie ich załatwienia Czas na korektę do dnia wszczęcia postepowanie a nie 14 dni Dlaczego warto złożyć zastrzeżenia do protokołu kontroli: odpowiednia argumentacja, przedłożone dokumenty lub wnioski dowodowe na etapie zastrzeżeń mogą skłonić organ do zmiany negatywnego stanowiska co do zasady, wcześniejsze złożenie wniosków dowodowych zwiększa szansę ich przeprowadzenia im późniejszy etap postępowania, tym bardziej niechętnie organy realizują wnioski dowodowe podatnika złożenie zastrzeżeń ogranicza możliwość zarzucania podatnikowi przez organ bierności w toku postępowania (istotne z punktu widzenia sporu na poziomie sądu administracyjnego) 22
Dotychczasowa procedura UKS Urzędy kontroli skarbowej, GIKS Postępowanie kontrolne, zawiadomienie, brak stosowania usdg Kontrola podatkowa w ramach postępowania kontrolnego Nagminne naruszenia przepisów w zakresie wszczynania kontroli Zawiadomienie o wszczęciu postępowania, brak zawiadomienia o wszczęciu kontroli Art. 24 ust. 4 7 dniowy termin na wypowiedzenie się i prawo do korekty Wynik kontroli lub decyzja Odwołania do dyrektora właściwej izby skarbowej lub celnej ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podatnika w dniu zakończenia postępowania kontrolnego 23
Organy podatkowe
Organy podatkowe Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest: 1) naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego wójt, burmistrz (prezydent miasta) (przepis wymienia jeszcze starostę oraz marszałka województwa, jednak organami podatkowymi są oni tylko formalnie) jako organ pierwszej instancji; 2) naczelnik urzędu celno-skarbowego jako organ odwoławczy, w zakresie decyzji, o których mowa w art. 83 ust. 4 i 5 KASU; 3) dyrektor izby administracji skarbowej jako: a) organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu skarbowego albo naczelnika urzędu celno-skarbowego; b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów; c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji; 4) samorządowe kolegium odwoławcze jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta). 25
Szef KAS Szef Krajowej Administracji Skarbowej jest organem podatkowym jako: 1) organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia z urzędu; 2) organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1); 3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych; 4) organ właściwy w sprawach dotyczących indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zmiany, uchylenia, stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji indywidualnych oraz wydania, zmiany i uchylenia postanowienia o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku ma zastosowanie interpretacja ogólna; 5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Minister właściwy do spraw finansów publicznych jest organem właściwym w sprawach ogólnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jest organem podatkowym, właściwym w sprawach dotyczących wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. 26
Zmiany w zakresie organów podatkowych W miejsce ministra właściwego do spraw finansów publicznych jako organu nadzoru wprowadzono Szefa KAS Dotychczasowe organy kontroli skarbowej, jako naczelnicy urzędów celno-skarbowych weszły w skład organów podatkowych Zlikwidowano urzędy celne, część ich obowiązków przejęły urzędy celno-skarbowe, a część urzędy skarbowe Izba Administracji Skarbowej wstępuje w miejsce Izby Skarbowej 27
Organy KAS Art. 11. 1. Organami KAS są: 1) minister właściwy do spraw finansów publicznych; 2) Szef Krajowej Administracji Skarbowej 3) dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej; 4) dyrektor izby administracji skarbowej; 5) naczelnik urzędu skarbowego; 6) naczelnik urzędu celno-skarbowego. Ustawa o KAS reguluje szczegółowe zadania wszystkich wymienionych organów 28
Kontrola Celno-Skarbowa
Podstawy prawne kontroli celnoskarbowej przepisy Ordynacji Podatkowej przepisy ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej 30
Ustawa o KAS Ordynacja podatkowa Kontrola celno-skarbowa Postępowanie podatkowe (dział IV) 31
Kontrola celnoskarbowa Art. 54. 1. Kontroli celno-skarbowej podlega przestrzeganie przepisów: 1) prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej; 2) prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów w obrocie między obszarem celnym Unii Europejskiej a państwami trzecimi, w szczególności przepisów dotyczących towarów objętych ograniczeniami lub zakazami; 3) regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 471), a także zgodność tej działalności ze zgłoszeniem, udzieloną koncesją lub zezwoleniem oraz zatwierdzonym regulaminem; <3a) w zakresie posiadania automatów do gier hazardowych;> 4) prawa dewizowego w zakresie ograniczeń i obowiązków określonych dla rezydentów i nierezydentów oraz warunków udzielonych na ich podstawie zezwoleń dewizowych, a także warunków wykonywania działalności kantorowej. 32
Kontrola stała Art. 55. 1. Kontrola celno-skarbowa w zakresie przestrzegania przepisów: 1) prawa podatkowego w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych, w szczególności ich wytwarzania, uszlachetniania, przerabiania, skażania, rozlewu, przyjmowania, magazynowania, wydawania, przewozu i niszczenia, oraz w zakresie stosowania znaków akcyzy i oznaczania znakami akcyzy tych wyrobów, 2) regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, a także zgodności tej działalności ze zgłoszeniem, udzieloną koncesją lub zezwoleniem oraz zatwierdzonym regulaminem może być wykonywana jako kontrola stała polegająca na wykonywaniu czynności kontrolnych w sposób ciągły. 33
Miejsce prowadzenia kontroli Art. 59. 1. Czynności kontrolne mogą być wykonywane w urzędzie celno-- skarbowym, w siedzibie kontrolowanego, w miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych oraz w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością, w tym w lokalu mieszkalnym lub w miejscach, w których mogą się znajdować urządzenia, towary lub dokumenty dotyczące tych urządzeń, towarów lub czynności podlegających kontroli. Czynności kontrolne mogą być również wykonywane w innych urzędach obsługujących organy KAS. 34
Kontrola celnoskarbowa Art. 61. Naczelnik urzędu celno-skarbowego może wykonywać kontrolę celnoskarbową na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 62. 1. Wszczęcie kontroli celno-skarbowej następuje z urzędu, na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej udzielonego kontrolującemu. 2. Datą wszczęcia kontroli celno-skarbowej jest dzień doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. 3. W przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli celno--skarbowej, jest ona wszczynana na podstawie okazywanej legitymacji służbowej 4. W zakresie kontroli, o której mowa w art. 54 ust. 1 pkt 1, kontrolowanemu przysługuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej uprawnienie do skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą. Korekta deklaracji złożona po upływie tego terminu, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej nie wywołuje skutków prawnych. 35
Terminy Art. 63. 1. Kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia. 2. O każdym przypadku niezakończenia kontroli celno-skarbowej we właściwym terminie zawiadamia się pisemnie kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli celno-skarbowej i wskazując nowy termin jej zakończenia. 36
Uprawnienia kontrolujących Art. 64. 1. W ramach kontroli celno-skarbowej przysługuje uprawnienie do: 1) żądania udostępniania akt, ewidencji, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli celno-skarbowej oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej; 2) wstępu, przebywania i poruszania się na gruncie oraz w budynku, lokalu lub innym pomieszczeniu kontrolowanego; 3) dokonywania oględzin; 4) legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości osób, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli; 5) przesłuchiwania kontrolowanego lub świadków; 6) przeszukiwania lokali, w tym lokali mieszkalnych, innych pomieszczeń i miejsc oraz rzeczy, w tym z użyciem urządzeń technicznych i psów służbowych; 7) zasięgania opinii biegłych; 8) zabezpieczania zebranych dowodów; 9) żądania przeprowadzenia spisu z natury; 10) sporządzania szkiców, kopiowania, filmowania, fotografowania oraz 37 dokonywania nagrań dźwiękowych;
Uprawnienia kontrolujących 11) zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą celno--skarbową; 12) badania towarów, surowców, półproduktów i wyrobów, w tym pobrania próbek towarów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, w celu ich zbadania; 13) żądania powtórzenia, jeżeli to możliwe, każdej czynności, w wyniku której uzyskuje się dane o przyjmowanych, wydawanych lub wprowadzanych do procesu produkcyjnego surowcach, materiałach, produkcji w toku i półproduktach oraz uzyskanych produktach, wyrobach gotowych i wysokości strat produkcyjnych; 14) przeprowadzania w uzasadnionych przypadkach, w drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie lub gry na innym urządzeniu; 15) żądania zamknięcia dokumentacji dotyczącej towarów i czynności podlegających kontroli celno-skarbowej w celu umożliwienia porównania stanu rzeczywistego ze stanem ewidencyjnym; 16) uczestniczenia w podlegających kontroli celno-skarbowej czynnościach w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych, w szczególności ich wytwarzania, uszlachetniania, przerabiania, skażania, rozlewu, przyjmowania, magazynowania, wydawania, przewozu i niszczenia, oraz w zakresie stosowania i oznaczania tych wyrobów znakami akcyzy; 17) żądania złożenia wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli celno--skarbowej; 18) nakładania zamknięć urzędowych na urządzenia, pomieszczenia, naczynia oraz środki przewozowe 38
Wyjście poza zakres kontrola 3. Żądanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może dotyczyć akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, także za okres inny niż okres objęty kontrolą, jeżeli nie upłynął jeszcze termin ich przechowywania przewidziany w odrębnych przepisach. 39
Uprawnienia Co do zasady połączono więc uprawnienia organów kontroli skarbowej i organów Służby celnej 40
Obowiązki kontrolowanych Art. 72. 1. Kontrolowany, jego pracownik, osoba współdziałająca z kontrolowanym, podmiot prowadzący lub przechowujący księgi podatkowe lub dokumenty oraz osoba wykonująca czynności podlegające kontroli celno--skarbowej są obowiązani: 1) umożliwić wgląd w dokumenty i ewidencje objęte zakresem kontroli celno--skarbowej w tym dokumenty handlowe, księgowe i finansowe, nawet jeżeli mają charakter poufny, w tym dokumenty elektroniczne; 2) udzielać niezbędnej pomocy technicznej, jeżeli dokumenty lub ewidencje będące przedmiotem kontroli celno-skarbowej zostały sporządzone z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych; 3) przedstawiać na żądanie urzędowe tłumaczenie na język polski dokumentów mających znaczenie dla kontroli celno-skarbowej, sporządzonych w języku obcym; 4) udostępniać towary, urządzenia oraz środki przewozowe oraz zapewnić dostęp do pomieszczeń oraz innych miejsc będących przedmiotem kontroli celno-skarbowej; 5) wydawać za pokwitowaniem towary lub dokumenty na czas trwania kontroli celnoskarbowej, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli; 41
Obowiązki kontrolowanych 6) przeprowadzać na żądanie spis z natury w zakresie niezbędnym na potrzeby kontroli celno-skarbowej; 7) umożliwiać zbadanie towarów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, w tym przez pobranie ich próbek; 8) udostępniać w niezbędnym zakresie środki łączności, a także inne urządzenia techniczne, jeżeli są one niezbędne do wykonania kontroli celno-skarbowej; 9) umożliwiać, nieodpłatnie, sporządzanie kopii i szkiców, filmowanie i fotografowanie oraz dokonywanie nagrań dźwiękowych; 10) zapewniać warunki do wykonywania czynności kontrolnych, w tym w miarę posiadanych możliwości samodzielne pomieszczenie odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności i miejsce do przechowywania dokumentów; 11) udzielać wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli celno-skarbowej. 42
Szczególne obowiązki Szczególne obowiązki w zakresie wyrobów akcyzowych i gier hazardowych, podatku od wydobycia niektórych kopali przepisane z ustawy o Służbie Celnej 43
USDG Art. 93. Do kontroli celno-skarbowej nie stosuje się przepisów rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829). 44
Przesłuchania Art. 76. 1. Przesłuchanie kontrolowanego lub świadka może nastąpić przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. 2. W czynności, o której mowa w ust. 1, bierze udział osoba zatrudniona lub funkcjonariusz pełniący służbę w jednostce organizacyjnej KAS właściwej dla miejscowości, w której kontrolowany lub świadek przebywa. 3. Przesłuchanie utrwala się za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk. 4. Z przesłuchania sporządza się protokół, którego treść ograniczona jest do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących w nim udział. Zapis obrazu i dźwięku stanowią załącznik do protokołu. 5. Kontrolowany ma prawo otrzymać, na swój koszt, jedną kopię zapisu dźwięku lub obrazu. 45
Przeszukanie mieszkania Art. 77. 1. Kontrolujący może dokonać przeszukania lokali mieszkalnych w celu znalezienia dowodów mających znaczenie dla prowadzonej kontroli celno--skarbowej, po uzyskaniu zgody właściwego prokuratora rejonowego. Przed przystąpieniem do przeszukania kontrolowanemu okazuje się postanowienie prokuratora o wyrażeniu na nie zgody. Przepisy Kodeksu postępowania karnego o przeszukaniu odnoszące się do Policji stosuje się odpowiednio do kontrolujących. 2. W przypadkach niecierpiących zwłoki kontrolujący może dokonać przeszukania, o którym mowa w ust. 1, gdy istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że dowody znajdują się w miejscu przeszukania, bez uprzedniej zgody prokuratora. Przepis ust. 1 zdanie trzecie stosuje się. 3. Przeszukanie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu przez właściwego prokuratora rejonowego. 4. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 3 przepisy Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio. 5. W razie odmowy zatwierdzenia przeszukania materiały i informacje zebrane w toku czynności nie stanowią dowodu w kontroli celno-skarbowej, kontroli podatkowej, postępowaniu podatkowym, postępowaniu celnym lub postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. 46
Kontrole krzyżowe Art. 79. 1. Naczelnik urzędu celno-skarbowego możne wystąpić do kontrahentów kontrolowanego o: 1) udostępnienie dokumentów związanych z dostawą towaru lub usługi, w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową u kontrolowanego, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności; 2) przekazanie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych, wyciągu z ksiąg podatkowych i dowodów księgowych zapisanego w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli kontrahent podatnika prowadzi księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych; 3) udzielenie wyjaśnień związanych z dostawą towaru lub usługi, w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową. 2. Za kontrahentów kontrolowanego uważa się także wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą w okresie objętym kontrolą celno-skarbową uczestniczące w dostawie tego samego towaru lub tej samej usługi, będące zarówno dostawcami, jak i nabywcami biorącymi udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie towaru lub usługi. 47
Protokół z poszczególnych czynności Art. 81. 1. Z czynności kontrolnych mających istotne znaczenie dla sprawy, w szczególności z: 1) oględzin, 2) zabezpieczenia dowodów, 3) przesłuchania kontrolowanego lub świadka, 4) przeszukania osoby, 5) przeszukania lokali, innych pomieszczeń, miejsc lub rzeczy, 6) kontroli dokumentów i ewidencji, 7) rewizji, 8) pobierania próbek towarów i wyrobów oraz ich badania sporządza się protokół. 2. Protokół sporządza się tak, aby z jego treści wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności kontrolnych dokonał, kto i w jakim charakterze był przy nich obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. 3. Protokół odczytuje się osobom obecnym, biorącym udział w czynności kontrolnej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę złożenia lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy odnotować w protokole. 4. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedłożony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. 48
Wynik kontroli Art. 82. 1. Po zakończeniu czynności kontrolnych dokonywanych w czasie kontroli celnoskarbowej prowadzonej w zakresie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 1, sporządza się wynik kontroli. Doręczenie wyniku kontroli kończy kontrolę celno-skarbową. 2. Wynik kontroli zawiera w szczególności: 1) oznaczenie organu; 2) wskazanie kontrolowanego; 3) datę wydania; 4) zakres kontroli celno-skarbowej; 5) informację o stwierdzonych nieprawidłowościach lub ich braku; 6) pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji; 7) podpis naczelnika urzędu celno-skarbowego lub osoby zastępującej naczelnika urzędu celno-skarbowego. 3. W terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli kontrolowany może skorygować w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową uprzednio złożoną deklarację podatkową. Korekta deklaracji złożona po upływie tego terminu, a przed doręczeniem postanowienia, o którym mowa w art. 83 ust. 3, nie wywołuje skutków prawnych. 4. Uprawnienie do skorygowania deklaracji przysługuje nadal po zakończeniu kontroli celno-skarbowej, jeżeli w wyniku tej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości albo organ uwzględnił złożoną korektę, o której mowa w ust. 3. 49
Przekształcenie w postępowanie Art. 83. 1. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 1, zakończona kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe, jeżeli kontrolowany nie złożył korekty deklaracji, o której mowa w art. 82 ust. 3, albo organ nie uwzględnił złożonej korekty deklaracji. Przepisy art. 81b 1 pkt 1 w części dotyczącej postępowania podatkowego oraz art. 81b 1 pkt 2 lit. b Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio. 2. W przypadku gdy organ uwzględnił złożoną przez kontrolowanego korektę deklaracji, o której mowa w art. 82 ust. 3, kontrolowanemu doręcza się zawiadomienie o uwzględnieniu korekty deklaracji. 3. Przekształcenie, o którym mowa w ust. 1, następuje z dniem doręczenia kontrolowanemu postanowienia o przekształceniu, na które nie służy zażalenie. 4. Naczelnik urzędu celno-skarbowego, który sporządził wynik kontroli celno-skarbowej, jest właściwy do przeprowadzenia postępowania podatkowego i wydania decyzji. 6. Od decyzji, o której mowa w ust. 4 i 5, stronie przysługuje odwołanie, o którym mowa w art. 221 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu celno--skarbowego, który wydał decyzję. 50
Protokół kontroli Art. 84. 1. Kontrola celno-skarbowa w zakresie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2 pkt 2 5 i 9, kończy się protokołem. 2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności: 1) wskazanie kontrolowanego; 2) wskazanie kontrolującego; 3) określenie przedmiotu i zakresu kontroli celno-skarbowej; 4) określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej; 5) opis dokonanych ustaleń faktycznych; 6) dokumentację dotyczącą przeprowadzonych dowodów. 3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do kontroli celno-skarbowej, o której mowa w art. 62 ust. 5 i 13, jeżeli nie stwierdzono nieprawidłowości. 4. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 przepisy art. 290 2 pkt 7 oraz art. 291 Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio. 51
Odpowiednie stosowanie W zakresie nieuregulowanym do kontroli celno-skarbowej przepisy art. 3e, art. 12, art. 102 3, art. 135, art. 138, art. 139 4, art. 140 2, art. 141 143, art. 165b, art. 165c, art. 175 177, rozdziałów 1, 2, 3a, 5, 6, 10 i 11, z wyjątkiem art. 182 185, art. 189 3, art. 190 1, art. 193 6 8, art. 198 i art. 200, rozdziałów 14, 16, 22 i 23 działu IV, działu VI, z wyjątkiem art. 282b, art. 282c, art. 283 1 3, art. 284a 1, art. 284b, art. 285a, art. 286 1 i 2, art. 287 1 pkt 1 i 2 oraz 3 5, art. 288, art. 290 1 i 2 pkt 1 7, art. 290b, art. 291, art. 291c i art. 292, oraz działu VII Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio.> 52
Postępowanie podatkowe
Wszczęcie postępowania strona Wszczęcie postępowania Postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia, a datą jego wszczęcia jest dzień doręczenia stronie postanowienia. Strona Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoba trzecia, która z uwagi na swój interes prawny żąda czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy. 54
Wszczęcie postępowania po kontroli celno-skarbowej W zakresie nieuregulowanym do postępowania podatkowego, o którym mowa w art. 83 ust. 1, przepisy Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem art. 165, stosuje się odpowiednio. 55
Terminy załatwiania spraw Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki nie później jednak niż w ciągu miesiąca Sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu 2 miesięcy Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym: Powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy Załatwienie sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy nie później niż w ciągu 3 miesięcy. 3 miesięczny termin tylko na kontrolę celno-skarbową nie na postepowanie Bez zbędnej zwłoki =/= Niezwłocznie 56
Ponaglenie O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie stronie służy ponaglenie do: Organu podatkowego wyższego stopnia dyrektora izby administracji skarbowej, jeżeli sprawa dotyczy rozpatrywania odwołań od decyzji, o których mowa w art. 83 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, wydanych przez naczelnika urzędu celno-skarbowego; 3) Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby administracji skarbowej. 57
Wezwania Organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań, przedłożenia dokumentów lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, w tym także w formie dokumentu elektronicznego, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy Wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa W sprawach uzasadnionych ważnym interesem adresata lub gdy stan sprawy tego wymaga, wezwania można dokonać telegraficznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 159. Wezwanie przekazane w ten sposób powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie. 58
Wezwania W wezwaniu należy wskazać: 1 2 3 4 4a 5 6 Nazwę i adres organu podatkowego Imię i nazwisko osoby wzywanej W jakiej sprawie i jakim charakterze oraz w jakim celu osoba ta zostaje wezwana Czy osoba wezwana powinna stawić się osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego Czy dokumenty mogą być przedłożone w formie dokumentu elektronicznego lub na informatycznych nośnikach danych Termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce zgłoszenia się osoby wezwanej lub jej pełnomocnika Skutki prawne niezastosowania się do wezwania 59
Decyzje Postępowanie podatkowe kończy się decyzją, która rozstrzyga sprawę co do inny sposób kończy postępowanie w danej instancji istoty albo w Elementy obligatoryjne decyzji Oznaczenie organu podatkowego, Datę jej wydania Oznaczenie strony Powołanie podstawy prawnej Rozstrzygnięcie Uzasadnienie faktyczne i prawne Pouczenie o trybie odwoławczym Podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego 60
Odwołania Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia (co do zasady będzie to dyrektor izby administracji skarbowej) Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od doręczenia decyzji organu I instancji, za pośrednictwem organu który wydał decyzję Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. 61
Odwołania od decyzji organów celnoskarbowych Art. 221a. [Odwołanie od decyzji wydanej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej] 1. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celnoskarbowego decyzji, o której mowa w art. 83 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, odwołanie od tej decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym. 2. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celnoskarbowego decyzji innej niż decyzja, o której mowa w 1, odwołanie od tej decyzji służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego. 3. Jeżeli nie można ustalić właściwego dyrektora izby administracji skarbowej zgodnie z 2, odwołanie służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego ze względu na siedzibę naczelnika urzędu celno-skarbowego, który wydał decyzję. 62
Wykonanie decyzji Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Rygor można nadać gdy: Organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych Strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy Strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości Okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące 63