POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 28 Warszawa, 15 III 1984 Nr 5 Wojciech S t a r ę g a Materiały do znajomości rozmieszczenia pająków (Aranei) w Polsce, VIII-X [Z 17 rysunkami w tekście] Abstract. A faunistic review of spiders from some interesting and poorly known regions of Poland. Six species are new for the Polish fauna. The distribution of 17 species is shown on the UTM maps. Pierwsza część niniejszej pracy ma charakter uzupełnienia już istniejących faunistycznych spisów pająków z Podlasia, w drugiej przedstawiono wyniki wstępnego rozpoznania kilku interesujących, a dotychczas arachnologicznie nie badanych okolic Polski (Słowiński Park Narodowy, Kraina Wielkich Jezior, południowe i północno-wschodnie Mazowsze, Bory Dolnośląskie, środkowa Jura, Boztocze Środkowe, Toruń środowiska skażone działalnością przemysłu chemicznego), wreszcie trzecia jej część zawiera inform acje o pierwszych znaleziskach w poszczególnych krainach wyróżnionych w Katalogu fauny Polski ( P r ó s z y ń s k i i S t a r ę g a 1971). Większość tych danych stanowi uzupełnienie dokumentacji rozmieszczenia podawanego w moim Wykazie krytycznym ( S t a r ę g a 1983). Gwiazdką zaznaczam pierwsze znaleziska w poszczególnych k rainach katalogowych. Pomijam tu całkowicie materiały z Gór Świętokrzyskich i W yżyny Lubelskiej, gdyż będą one tem atam i odrębnych opracowań. Dla kilkunastu rzadszych gatunków wymienianych w niniejszej pracy podaję mapy rozmieszczenia w Polsce, a lokalizację wszystkich stanowisk precyzuję według systemu UTM. Wiadomości o fenologii podawane są w sposób identyczny jak w innych moich pracach.
80 W. Staręga V III. P A JĄ K I Z PO D LA SIA Omawiane tu materiały stanowią av znacznej części wyniki szeregu prac magisterskich wykonanych pod moim kierunkiem w Zakładzie Zoologii Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach ich dokum entacja bibliograficzna zna jduje się w Wykazie krytycznym. Zostały one uzupełnione m ateriałami zbieranym i głównie przeze mnie i pochodzą z następujących miejscowości: W oj. B iała P odlaska B iałka, 5 km N E R adzyń P odlaski (PC 13), 23 V II 1979. Jełnica, 5 km W M iędzyrzec Podlaski (FC 15): (1) suchy bór sosnowy z m ałą dom ieszką brzozy; (2) w ilgotne zarośla olchowe nad K rzną. K ózki, 20 km N N E Łosice (FD 20), 29-30 V 1981: (1) zarastające w ydm y nad Bugiem (m iejscam i goły piasek, miejscam i rzadka traw a lub p ła ty m chu, kępy berberysu, jahrwce, w reszcie m łodnik sosnow y); (2) zarośla olchowe n a brzegu Bugu. M anie, 10 km N M iędzyrzec Podl. (FC 26), w ielogatunkow y las m ieszany (dąb, brzoza, sosna, św ierk, buk). M ierzwice-kolonie, 20 km NE Łosice (FD 30), bór sosnowy, liściaste krzewy podszycia, 16 VI 1961. Mierzwice S tare, 22 km NE Łosice (FC 39), bór m ieszany, 17 VI 1961. Tuliłów, 4 km W M iędzyrzec Podl. (FC 16), suchy bór sosnowy. W ysokie, 3 km SE M iędzyrzec Podl. (FC 25), grąd. Żabce, 6 km N W M iędzyrzec Podl. (FC 16), w ielogatunkow y las m ieszany. B adania w okolicach M iędzyrzeca Podl. prow adziła w latach 1981-1982 G. N a k a z i u k. W oj. B iałystok B iałystok-p ietraszo (FD 48), ogród przy dom u, 9 IX 1977 i 9 V 1978. K rólowy Most, 20 km E Białystok (FD 69): (1) to rfiasta łąka nad rz. Płoską, 4 V II 1979; (2) zioła na sk raju boru sosnowo-świerkowego, 5 V II 1979; (3) drew niane zabudow ania, 10-15 V II 1979; (4) m łodnik sosnowy, 14 V II 1979. R óżanystok, 5 km SE D ąbrow a Białostocka (FE 64), 25 VI 1978. R udka, 7 km W SW B rańsk (FD 14), V I/V II 1977. Studzianki, 15 km N E B iałystok (FD 59), bór m ieszany, 30 V III 1979. W oj. Chełm (Polesie Lubelskie) Rcz. D urne Bagno koło W łodawy (FB 69), podm okła łąka i skraj bagna, olszyny, traw a, trzciny, 22 V III 1978. Jezioro W ytyckie koło W łodawy (FB 69), torfowisko niskie, krzewy i zioła, 22 V III 1978. Łowiszów koło W łodaw y (FB 69): (1) leśniczów ka: zabudow ania, płoty, podw órko, 22-23 V III 1978; (2) m łodnik i młody bór sosnowy, 23 V III 1978. W oj. Łom ża, gm. Trzcianne B agno Podlaskie (FE 01), zalana łąka, na śniegu, + 4 C, 4 I 1982. D obarz (FE 01), bagienka, w śród brzóz i olch, 1 IV 1982. Leśn. W erykle (FE 01), oddz. 91b, pniaki olszowe, 15 I I I 1982. W oj. Siedlce A ugustów ka, 4 km E K ałuszyn (EC 68), las brzozowy, 19 V III 1981. Białki, 5 km S Siedlce (EC 87), zespół środowisk na obszarze projektow anego rezerw atu Gołobórz: (1) grąd typow y (Tilio-Carpinetuvi), (2) dąbrow a św ietlista (Potentillo albae-quercetum), (3) bór m ieszany (Pino-Quercetum), (4) bór sosnowy świeży (Peucedano-Pinetum), (5) bór bagienny (Vaccinio uliginosi-pinetum ), (6) torfowisko niskie (E riopłioro-sphagnetum recurvi) z elem entam i torfow iska przejściowego i wysokiego, 17)
Pająki Polski, V III-X 81.w ilgotna łąka (z klasy Molinio-Arrtienatheretea), (8) wrzosowisko, (9) m uraw ą psam - m ofilna z elem entam i borowym i, (10) w ydm a w różnych stadiach zarastania; badania w latach 1977-1979 prow adzili: J. A n d r z e j e w s k i, M. K o c h, A. P y t l a k i E. R a w i c k a. Broszków, 15 km W Siedlce (EC 78), skraj boru sosnowego, w traw ie, 24 V 1978. Hołubią, 15 km NE Siedlce (EC 99), zespół środowisk: (1) torfowisko przejściowe (z elem entami torfoaviska niskiego i wysokiego), (2) bór przejściowy (od bagiennego do trzęślicowego), (3) młodnik sosnoavy, (4) Avydma; badania a v latach 1977-1979 proaaradzili: L. L u t o s t a ń s k i i J. M a k a r u k. Jędrzejów, 12 km E Mińsk Mazowiecki (EC 58), las brzozowy, pnie drzew, 21 IX 1981. K osów L acki, 25 km N SokołÓAv Podlaski (ED 72), las m ieszany, 8 VI 1977. K o tuń, 15 km W Siedlce (EC 78), groble m iędzy staavami, trzciny, 24 V 1978. L ipniak, 10 km SW Siedlce (EC 86), bór sosnowy suchy (Cladonio-Pinetum); badania w latach 1978-1980 prow adzili: E. C i e c i u r a, T. J a s i ń s k i, I. S k a a ^ a ra, S. S u r o w i e c i H. Z i o m e k. Ł ączka, 20 km W Siedlce (EC 67), w ilgotna łąka, 2 V II 1978. Mordy, 15 km W Siedlce (PC 08): (1) grąd niski (Tilio-Carpinetum ) i (2) łęg (Circaeo-Alnetum)r 26 IV 1978 oraz zespół środowisk: (3) strefa przybrzeżna stawów, (4) wilgotna łąka i (5) las mieszany badania a\' latach 1980-1981 proavadzila J. S t e f a n i u k. Siedlce (EC 88), a v murowanych budynkach badania a v latach 1981-1982 proavadzila D. L e w c z u k. *Harpactea rubicunda (C. L. K.). Siedlce. d: mv; j: mvi. Scgestria senoculata (L.). Białki (1), Lipniak. m V II-klX ; j: mv, m Y IIr pix. *Pholcus opilionoides (S c iir k.) Królowy Most (3), Łowiszów (1). m Y II; j: kv III. *Agroeca brunnea (B l.). Białki (1). p X I $. *Agroeca dentigera K u l c z. Bagno Podlaskie, p i Agroeca lusatica (L. K.). Białki (8, 10). p X I d. *Anyphaena accentuata (W lk.). Białki (1, 2, 3, 5), Hołubią (2), L :pniak, Mordy (1). d: kly, k IX -k X ;?: k X -m X II; j: klv -kx I. Agelena gracilens C. L. K. Jelnica. (1), Tuliłów. $: m Y II-p Y III. *Agelena labyrinthica (Cl.). Królowy Most (4). m Y II j. Tegenaria agrestis (VYlk.). Białystok-Pietrasze, Jelnica (1), Siedlce, d: ky; $: ky -pix ; j: py, pix. Teoenaria atrica C. L. K. Białystok-Pietrasze, Manie, Siedlce, d: p Y III-p IX ;?: pv, k Y II-p Y III; j: py. Tegenaria domestica (Cl.). Białystok-Pietrasze, Jelnica (1), Królowy Most (3), Łowiszów (1), Siedlce, d: ph, py, m Y II-kV III; $: p -m ll, py -ky III; j : p i, my, m Y II-kY III. Dictyna arundinacea (L.). Białlci (3, 4, 5, 6, 8, 9, 10), Hołubią (4), Jelnica (1), K otuń, Lipniak, Mordy (3, 4), Różanystok. d: my, m YII, kx : $: ky -ky III, p X -k X I; j: my, m V II-pY III, px -kx I. Dictyna pusilla Th. Białki (8, 10), Jelnica (1), Kózki (1), Lipniak, Manie, Mordy (4). <$: kly, ky II, m -kx I; $: pv -m V III, px ; j: m IV -px I. Dictyna uncinata Th. Białki (9), Jez. W ytyckie, Kózki (1), Tuliłów. <$: k Y ;?: p Y II; j : ky III-pIX, px I.
82 W. Staręga Nigma flavescens (W lk.). Białki (8, 9,10), Lipniak, Mordy (3).?: pv I; j : p-kv II, px. Argenna subnigra (O. P.-C.). Królowy Most (4). m V II $. *Cłcurina cicurea (F.). Mordy (1). k ly j. Antistea elegans (B l.). Bagno Podlaskie, Mordy (3). $: p i, px. *Hahnia pusilla C. L. K. W ery kle. m i l i <?, $. *Arctosa cinerea (F.). Kózki (1). kv $. Arctosa leopardus (S u n d.). Białki (6), Różanystok. < : k Y II; kvi. *Arctosa perita (L a t e.). Kózki (1 ). ky (J, sa. $. *Hygrolycosa rubrofasciata (Oh l.). Bagno Podlaskie, p i j. Pardosa agrestis (W e s t e.). Białki (1, 9, 10), Hołubią (4), Kózki (1), Manie. S: kv, pv II;?: p-my, pv II-m Y III;?*: kv ; j: pv II, px I. *Pardosa agricola (Th.). Białki (1), Jelnica (1, 2), Kózki (1), Tuliłów. $: kv, m V II-m V III; j: px I. Pardosa amentata (Cl.). Dobarz, Hołubią (2), Jelnica (2), K otuń, Mordy (4, 5). (J: p-m Y I;?: ky -kv II; $*: kv; j: p-m IV. Pardosa lugubris (W l k.). Bagno Podlaskie, Białki (1, 2, 4, 6, 8, 10), Hołubią (1, 2), Jelnica (1), Lipniak, Łowiszów (1), Tuliłów. <$: m V -pv I, m IX ; $: py II-kY III, kx ; j : p i, pv III, kx -px I. Pardosa monticola (Cl.). Hołubią (2). V I?. *Pardosa nigriceps (Th.). Białki (10). p V III $. Pardosa paludicola (Cl.). K otuń, Mordy (3), Wysokie. $: k V II; $*: kv. Pardosa palustris (L.). Białki (6, 9), Broszków, Hołubią (2), Kózki (1), Królowy Most (4), Mordy (4), Tuliłów. ky -py II; $: kv -pv III;?*: ky. Pardosa prativaga (L. K.). Bagno Podlaskie, Białki (1, 6, 9, 10), Dobarz, Durne Bagno, Hołubią (1, 2), Jelnica (2), Jez. W ytyckie, Kotuń, Mordy (2, 3, 4, 5), Żabce. <?: kv; $: ky -ky III, px ;?*: k V III; j: p i, piy -pv III, px -px I. Pardosa pullata (Cl.). Bagno Podlaskie, Białki (6, 7, 8, 9, 10), Broszków, H o łubią (1, 2), Kotuń. kv -p V II;?: kv -m IX ;?*: kv; j: pi. * Pirata insularis E m e k t. Białki (6). mx?. Pirata piraticus (Cl.). Bagno Podlaskie, Białki (1, 6, 7, 8, 10), Hołubią (1), Łączka, Mordy (3), Wysokie. $: p-m X ; j: p i, miv, py II, p IX -p X I. Pirata piscatorius (Cl.). Bagno Podlaskie, Jelnica (2), Mordy (3), Werykle. j: p i, m ili, py II, kx. Piratula hygrophila (Th.). Jelnica (2), Mordy (3). j: k Y II-p V III. Piratula latitans (Bl.). Bagno Podlaskie, Białki (5, 10), Hołubią (1).?: m V - m lx ; j: p i, VII, px I. Piratula uliginosa (Th.). Bagno Podlaskie, W erykle. j: p i, m i li. Tarentula accentuata (L a t e.). Białki (6, 10). J: py II, m X ; $: py II, kv III, m X ; j: p-m Y III. Tarentula aculeata (Cl.). Białki (6), Broszków, Hołubią (2), Jelnica (1). <$: ky ; $: mv, p -k V III; j: mly. Tarentula cuneata (Cl.). Tuliłów. pyi <$.
Pająki Polski, V III-X 83 Tarentula pulverulenta (Cl.). Białki (6, 7), Dobarz, Hołubią (1, 2), Jelnica (2), Mordy (4). <J: piy, py II;?: ky II-pV III, m X ; j: piv, pix. Trochosa ruricola (D. G.). Białki (5, 6, 8), Białystok-Pietrasze, Hołubią (1, 2), Lipniak, Manie, Mordy (4). <J: kv II-m X ; $: kiv-pv, p V II-m V III; j : m X I. Trochosa spinipalpis {F. P.-C.). Białki (1, 6), Dobarz, Durne Bagno, Jelnica (2), Mordy (3). <$: mv; $: piy-my, py II; j: piv-my, kv III, px. Trochosa terricola Th. Białki (1, 2, 6), Hołubią (1, 2), Tuliłów, Żabce. <$: py II, p IX ; $: m lv, kv I-pV II; j : mlv, m V III. Xerolycosa miniata (C. L. K.). Białki (8, 9, 10), Hołubią (4), Kózki (1), Rudka. <?: k V -p V III;?: Y I-m V III. Xerolycosa nemoralis (W e s t r.). B ia łk i (6 ), H o łu b ią (1, 4).? Y I-IX. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Białki (5, 6), Durne Bagno, Hołubią (1), Jez. Wytyckie, Lipniak, Mordy (3). $: V I; j: k V I-p IX. * Dolomedes plantarius (Cl.). D urne Bagno. k V III j. *Zora nemoralis (B l.). Białki (1, 5), Hołubią (1). <$: V I; $: piv, kx. Zora spinimana (S u n d.). Białki (4, 5, 6, 9, 10) Hołubią (1), Królowy Most (4), Mordy (2). g: p X I; <j>: m Y II-pV III, px I; j: m -kiv, p-kx I. Pisaura mirabilis (Cl.). Białki (5), Hołubią (1), Jelnica (1), Jez. W ytyckie, Mordy (3). $: m V II-kIX ; j: ky III-pIX. Oxyopes ramosus (M. et G.). Hołubią (1, 2), Łowiszów (2). <$: V I; j: V, kv II. *Gnaphosa bicolor (H.). Łowiszów (2). k V III sa. <$. *Haplodrassu8 sylvestris (B l.). Białki (3), Łowiszów (1). $: m X ; sa. $: k V III. Scotophaeus ąuadripunctatus (L.). Różanystok. kv I <^. *Zelotes clivicola (L. K.). Hołubią (1, 2). m IV $. *Zelotes longipes (L. K.). Królowy Most (4). m V II $, sa. $. *Zelołes subterraneus (C. L. K.). Hołubią (1, 2). $: m lv, V I; j: V III. Micaria subopaca W e s t r. Jędrzejów. kix j. *Phrurolithus festivus (C. L. K.). Białki (3), Mierzwice Stare, Mordy (2). m V I; j: kiv, mx. Micrommata roseum (Cl.). Białki (5, 10). j: k V II-p V III. Cheiracanthium carnifex (P.). Jez. W ytyckie. k V III j. Cheiracanthium virescens (S u n d.). Białki (8). pv III j. Clubiona frutetorum L. K. Białki (5, 6), Hołubią (1), $: VI, kx ; j: VI, px -kx I. Clubiona germanica Th. Mordy (4). p X <$. Clubiona lutescens W e s t r. Białki (5), Hołubią (1 ), Mordy (1, 2 ), Żabce.?: kiv, VI, px ; j : pvi. Clubiona pallidula (Cl.). Mordy (5). p X $. Clubiona phragmitis C. L. K. Białki (6), Durne Bagno, Jelnica (2), Jez. W ytyckie, K otuń, Mordy (4). m V II-kV III; $: kv, m V II-m IX, px I. Clubiona terrestris W e s t r. Hołubią (2), Jelnica (1 ), Lipniak, Manie, Mordy (5). p-m V I, px ; j: kiv. Euryclubiona stagnałilis (K u l c z.). Bagno Podlaskie, Białki (6, 8), Jelnica (2), Mordy (4). p i, m V II-pV III; p i, m V II-X ; j: X.
84 W. Staręga *Euryclubiona subsultans (Th.). Białki (2, 3, 5, 6, 10), Hołubią (1), Lipniak, Mordy (5), Rudka, Tuliłów. <$: px -k X I; $: p V II-kX I; j: py, kix -kx I. Gauroclubiona caerulescens (L. K.). Białki (3, 4, 5), Hołubią (1). $: V I-kX. Microclubiona diversa (O. P.-C.). Bagno Podlaskie, p i Microclubiona trivialis (C. L. K.). Białki (8). p Y III <$. 3.4-5 -Ę -P Rys. 1. K rajow e stanow iska Zodarion germanicum (C.L.K.). *Paraclubiona corticalis (W lk.). Lipniak, Tuliłów. $: k Y III, m X ; j: k IY -k X I: *Zodarion germanicum (C. L. K.). Białki (5). mx j. *Ballus chalybeius (W lk.). Białki (1), Mordy (5). j: piv, p V III. *Dendryphantes hastatus (Cl.). Lipniak, Łowiszów (2). $: p V I-kY III; j : m -ky II. Dendrypliantes rudis (S u n d.). Białki (10), Jelnica (1), Lipniak, Ż a b ce. kv IIm Y III;?: kly -m Y III; j: kiv-py, py II-kIX, mxi. Euophrys frontalis (W lk.). Broszków, Hołabla (1, 2), Lipniak, Rudka. kv - ky I; $: m IY -Y I; j: m X I. Evarcha arcuata (Cl.). Białka, Białki (0, 7, 8, 9, 10), Hołubią (1), Jez. W ytyckie, Łowiszów (2), Mordy, Tuliłów, Wysokie, Żabce. kiy -m X I; $: kiy -m X ; j : m Y -pix, p-rnx I.
Pająki Polski, V III-X 85 Evarcha falcata (Cl.)- Białki (4, 5, 6, 7, 8,10), Hołubią (1, 2), Jelnica (1), Lipniak, Łowiszów (2), Różanystok, Studzianki. <$: m IY -m X ; $: kiv -m IX ; j: m V I-pX. Heliophanus auratus C. L. K. Białki (7), Lipniak, Mordy (4). kly, ky II;?: kly, m -kv II, m X I; j: m Y II-m Y III. Rys. 2. K rajow e stanow iska Sitticus zim m erm anni (Sim.). ^Heliophanus cupreus ( W lk.). Białki (7), Hołubią (1), Żabce. ky -Y I; ky -YI, k lx ; j: YI. Heliophanus dubius C. L. K. Białki (6), Hołubią (1). <$: ky II; $: py III. Heliophanus flavipes (H.). Białki (6, 7), Hołubią (1), Lipniak, Mordy (4). <$: k Y III;?: k Y II-Y III; j: my, py II-Y III. Marpissa radiata (G r. et O h l.). Durne Bagno, Hołubią (1), K otuń. $: ky; j : m -ky III. Neon reticulatus ( B l.). Hołubią (1). m ly j. Phlegra fasciata (H.). Jędrzejów. k IX j. Phlegra v-insignita (C l.). Białki (6, 9, 10), Hołubią (1, 4). m Y ; j : Y I-pY III. Salticus cingulatus (P a n z.). Białki (6). kly
86 W. Staręga Salticus olearii (S c o p.). Białki (6), Jelnica (1), Lipniak. mv-m VI;?: py I- m VII. Salticus scenicus (Cl.). Białki (6), Jelnica (1), Siedlce. m -kiv ; $: kiv, m Y III. Sitticus caricis (W e s t r.). Białki (7 ), Hołubią (1). < : kv, V III; $: V III. Sitticus littoralis (H.). Białki (6, 7), Hołubią (1), Jelnica (2), Jez. W y ty ck ie,. Mordy (3). <J, $: kiv -kv III; j: m Y -kv III. Sitticus pubescens (F.). Siedlce, Tuliłów. <$: m Y III, m X I; $: mv, m V II-m V III. Rys. 3. Krajowe stanowiska Yllenus arenarius Mgk. * Sitticus zimmermanni (Sim.). Królowy Most (4). m V II $. Yllenus arenarius M g e. Kózki (1). ky <J, $, j. *Coriarachne depressa (C. L. K.). Lipniak, Tuliłów. $: m V III-kX ; j: my, m Y II-m X I. Diaea dorsata (F.). Białki (5), Jelnica (1), Jez. W ytyckie, Lipniak, Manie, Mordy (5). <?: kly -m Y, m Y II-m Y III; $: py III, k IX ; j: kiv -m X I. Heriaeus liirtus (L a t r.). Hołubią (1), Jez. W ytyckie. j: YI, ky III. Misumena vatia (Cl.). Białki (5, 6, 7, 8, 10), Jez. W ytyckie, Lipniak, Tuliłów, Żabce. <J: m -ky I; j: m V II-kV III.
Pająki Polski, V III-X 87 Misumenops tricuspidatus (F.). Białki (6), Jez. Wytyckie. j: kv III, pxi. *Oixyptila atomaria (P a n z.). Bagno Podlaskie, Mordy (5), Żabce. <$: m IX ; j: p i, px. Oxyptila praticola (C. L. K.). Białki (5), Manie, j: py I, p-k X I. *Oxyptila simplex (O. P.-C.). Białki (6). p X I $. Oxyptila trux (B l.). Bagno Podlaskie, p i j. *Proxysticus luctuosus (Bl.). Białki (4), Hołubią (1, 4), Jelnica (1), Kosów Lacki, Lipniak. cj: V I; $: pv I; j: kiy -px. *Psammitis acerba (Th.). Białki (8). p V III j. Thomisus onustus W lk. Lipniak, Tuliłów. $: p V II-k V III. Tmarus piger (W lk.). Białki (6), Hołubią (1). $: p Y II; j: V I-Y III. Xysticus bifasciatus C. L. K. Białki (7), Durne Bagno, Hołubią (4), Jez. Wytyckie. j: m Y II-kY III. Xysticus cristatus (Cl.). Białki (1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10), Hołubią (1, 4), Jelnica (1), Jez. W ytyckie, Kózki (1), Lipniak, Mordy (4), Wysokie. <J, $: k IY -X ; j: m V -kx I. Xysticus Tcocbi Th. Białki (4, 6), Jelnica (1), Lipniak, Manie, Mordy (3), Wysokie. <J: kly, m Y II-p X ;?: kly ; j: klv, pv II-m Y III, m X II. *Xysticus łanio C. L. K. Białki (6). $: m Y-m YI; j: myii. Xysticus ulmi (H.). Bagno Podlaskie, Białki (1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10), Broszków, Hołubią (1), Mordy (4), Wysokie, Żabce. <?: klv, V I-X I; $: ky -X I; j: p i, ky I-X I. * Artanes dispar (W l k.). Białki (5 ), Hołubią (1), Jelnica (1), Mordy (4, 5). $: ky II; j: m V II-pV III, X -m X I. Artanes emarginatus (S c h e k.). Białki (5), Hołubią (1, 4), Królowy Most (4), Lipniak, Tuliłów, Żabce. <?: kly ; $: klv, m Y II-m X I; j: kiy -m X II. * Artanes margaritatus (Cl.). Białki (8), Jelnica (1), Lipniak. J*: k IX ; j: p-m Y, ky II-m Y III, m XI. *Horodromoides fuscomarginatus (D. G.). Broszków, Lipniak. <$: k ly ; $: k X ; j: kly -ky, kix -m X II. Philodromus aureolus (Cl.). Białki (1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10), Hołubią (1, 2), Kózki (1), Lipniak, Mordy(4, 5), Eóżanystok, Tuliłów. kv -m V II; $: py I-m Y III; j: kiy -m X II. Philodromus collinus C. L. K. Białki (8, 9), Jelnica (1), Lipniak, W^ysokie. <$: p -k Y II; $: py I-kY III; j: kiy -m X II. TJianatus arenarius L. K. Hołubią (1). YT Thanatus formicinus (Cl.). Jelnica (2), Jez. Wytyckie. $: ky III; j: kix. *Tłianatus sabulosus (M g e.). Hołubią (1). Y I <$. Tibellus maritimus (Mge.). Białki (6, 10), Jelnica (2), Mordy (3). Y - V III; Y -m Y III, px ; j: m Y II-m Y III, m -kx. Tibellus oblongus (W l k.). Białki (1, 6), Hołubią (1, 2 ), Jelnica (2), Jez. Wytyckie, Lipniak, Wysokie, d: m V III; $: m V II-m Y III; j: kly -py I, ky III, px. Agalenatea redii (S co p.). Białki (8), Hołubią (4), Tuliłów. j: VI, p Y III-m X I.
88 W. Staręga Araneus alsine (W lk.). Hołubią (1), Łowiszów (1), Manie. <$: ky III; p Y II- V III. Araneus angulatus Cl. Białki (2, 5, 10), Hołubią (3), Kosów Lacki, Lipniak, Łowiszów (2), Żabce. $: klv, pv II, k V III-k X ; j: py I-Y III, kx ; kokon: m l. Araneus diadematus Cl. Augustówka, Białki (1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10), Hołubią (1), Jelnica (1), Jez. Wytyckie, Jędrzejów, Kosów Lacki, Królowy Most (3), Lipniak, Łowiszów (2), Mordy (4, 5), Budka, Siedlce, Wysokie, Żabce. py II-m Y III, px ; $: m V -m X I; j: kiy -kix, m XI. Araneus marmoreus Cl. Białki (1-10), D urne Bagno, Hołubią (1), Jez. W y tyckie, Lipniak, Łowiszów (I, 2), Tuliłów, Żabce. <J: pv II-m X ; $: k Y IIpX I; j: py II-m X. Araneus quadratus Cl. Białki (6, 7, 8, 9, 10), Durne Bagno, Hołubią (1, 3), Jelnica (1), Jez. Wytyckie, Mordy (3, 4), Budka, Żabce. py I-kY III, m X ; $: m V I-kY III; j: py I-kY III. Araniella cucurbitina (Cl.). Białki (5, 9, 10), Hołubią (3), Jelnica (2), Królowy Most (4), Lipniak, Mierzwice-Kolonie, Mordy (5), Tuliłów, Wysokie. klv, m V I-V II, kx ; $: py II-m Y III, kx ; j: miy-ky, m V II-m X II. Araniella displicata (H t z.). Białki (4), Jelnica (1), Lipniak, M ord y (5). <$: mv; j: miy-pv, m V II-pV III, k IX -m X II. Araniella opisthographa (K u l c z.). Białki (1, 9), Kózki (1), Lipniak, Mierzwice- Kolonie. <?: p V I-m Y II;?: ky-m YI, p Y III; j: kiy-py, pv II, kix -m X I. Atea sturmi (H.). Białki (8), H ołubią (3), Kosów Lacki, Lipniak, Manie, Mordy (5), Tuliłów. klv, k V II-p X I; $: kly -m Y II, kix -k X ; j: kiy -m X II. *Atea trigutłata (P.). Hołubią (2), Jelnica (1), Lipniak. $: mv, m V II; j: p il, my-yi. Cercidia prominens (W e s t r.). Bagno Podlaskie, Białki (4, 6, 8), Hołubią (1, 2), Jelnica (1), Jez. Wytyckie. V I-X I; $: m V -X I; j: pi, kvi, pv III, kx. Cyclosa conica (P a l l.). Augustówka, Białki (3, 5, 8), Hołubią (1, 3), Kosów Lacki, Lipniak, Mordy (5), Budka, Tuliłów, Wysokie, Żabce. J : klv -py I, V III, kx, m X II;?: kiv -kx ; j: m IV -m X II. Cyclosa oculata (W lk.). Białki (1, 5), Hołubią (1). j: VI, p-m X I. Hypsosinga beri (H.). Białki (6, 8), Durne Bagno, Mordy (3). $: m X ; j : p -kv III, m X -px I. Hypsosinga pygmaea (S u n d.). Białki (6, 7, 9), Hołubią (1), Królowy Most (2), Mordy (4), Wysokie. pv II, m IX ; $: m V I-pV III; j: VI, m IX, m XI. Mangora acalypha (W lk.). Białki (5, 6, 8, 9, 1 0 ), Hołubią (2), Jelnica (1, 2), Lipniak, Łowiszów (2), Mordy (5). $: m V I-kV II, px ; j: m lv -m V I, p V IIIm X I. Neoscona adianła (W l k.). Białki (6, 7, 8, 9, 10), Tuliłów. p -m V III; m V I-m V III. Nuctenea cornuta (Cl.). Białki (6, 7), Durne Bagno, Jez. W ytyckie, Kotuń, Mordy (4), Wysokie. $: in V -X ; cop.: kv j j: pv -X.
Pająki Polski, Y III-X 89 *Nuetenea folium (S c iir k.). Kózki (2). kv?. Nuctenea ixobola (Th.). Białki (6), Hołubią (1), Jelnica (2), Łowiszów (1), Siedlce, Wysokie, Żabce. <$: py -py III; $: m il, py I-pV III; j: py -ky III. Nuctenea patagiata (Cl.). Białki (1, 4, 5, 8, 9), Durne Bagno, Hołubią (1, 2), Jelnica (1), Kosów Lacki, Kotuń, Kózki (1, 2), Lipniak, Manie, Bóżanystok. <$: kv, py III; $: kv, ky II-kY III, kx ; j: m IY -pv III, kix -m X I. Rys. 4. K rajow e stanow iska Allomengea vidua (L.K.). *Nuctenea sclopetaria (Cl.). Białki (6), Siedlce. <$: k Y II; j: py. *Nuctenea silvicultrix (C. L. K.). Hołubią (2), Lipniak. j: m IV-m Y. Nuctenea umbratica (Cl.). Białki (5), Lipniak, Mordy (5). kix, k X I-m X II; j : ky I-kV II. Singa hamata (Cl.). Białki (6, 7, 9), Jelnica (1), Jcz. W ytyckie, K otuń, Mordy (4). $: k Y I-p Y III; j: kv, p-ky III. * Singa nitidula C. L. K. Białki (6). $: k Y II; j: px I. Zilla diodia (W l k.). Białki (2, 3, 5, 10), Hołubią (1, 2 ), Kosów Lacki, Lipniak, Budka, Tuliłów. pv, m Y III-klX, kx I; $: m Y -m V II; j: m IV -px I, kx II. 2 Fragmenta Faunistica t. 28
90 W. Staręga Meta mengei (Bl.). Białki (1, 2, 3, 4, 5), Hołubią (1, 2), Jelnica (1), K otuń, Lipniak, Manie, Mordy (1, 5), Wysokie. <J: m lv -m Y III; $: m ly -py II; j: piy-my, k IX -m X II. Meta segmentata (Cl.). Augustówka, Białki (1, 2, 3, 4, 5, 8,10), Hołubią (1, 2, 3), Jelnica (1), Lipniak, Łowiszów (1), Mordy (5), Wysokie. 3: kix ; $: m Y IIIp X I; j: kv II-kIX. Zygiella stroemi (Th.). Łowiszów. k Y III <J, $, sa. $. Pachygnatha clerchi S u n d. Bagno Podlaskie, Białki (2, 3, 5, 6, 7, 8), Durne Bagno, Hołubią (1), Łączka, Manie, Mordy (4, 5), Tuliłów, Werykle, Wysokie. p i, m lll-m ly, p Y II-X I;?: pi, pyii, IX -m X I; j: kly, py II-X I. Pachygnatha degeeri S u n d. Bagno Podlaskie, Białki (7, 8, 10), Białystok- Pietrasze, Hołubią (1), Jelnica (2), Rudka, Wysokie, Żabce. py, kvi, m Y III-k X ; $: p i, py, py II, m IX -px I. Rys. 5. Krajowe stanowiska Aphileła misera (O.P.-C.). Pachygnatha listeri S u n d. Białki (1,3, 5, 6,8), Hołubią (2, 4), Jelnica (2), Wysokie. <?: p -m Y III; $: m -kiv, m Y JI-pV III, px ; j: pvi, pv III-m lx, kx I, Tetragnatha dearmata Th. Białki (4, 5, 8), H ołubią (1), Jelnica (2), K otuń.
Pająki Polski, V III-X 91 Kózki (1, 2), Mordy (3), Tuliłów. <J: ky; $: kv, py III, p -k X ; j: kv, k IX - m X I. Tetragnatha extensa (L.). Bagno Podlaskie, Białki (5, 6, 8, 9), Hołubią (1), Jelnica (1, 2), Lipniak, Łączka, Mordy (2, 3, 4), Wysokie. p-k Y II; $: k ly - k IX ; j: p i, kly, Y II-kY III, m X -kx I. Tetragnatha montana Sim. Białki (5, 6), Hołubią (1), Jelnica (2), Lipniak. $. p Y II; j: pv III, kix -kx. Tetragnatha obtusa C. L. K. Białki (5), Hołubią (3), Jelnica (1), Lipniak, Manie: <J: k Y II; $: m V II-kIX ; j: kiy-py, ky II-pX, kx I. Rys. 6. Krajowe stanowiska Bolypbantes alticeps (S u n d.). Tetragnatha 'pinicola L. K. Białki (7, 8, 9), Jelnica (1), Lipniak, Mordy (3, 5). $: p V III, k IX -kx, m X II; j: m -kiy, myi, m IX -pi. *Agyneta innotabilis (O. P.-C.). Lipniak. py I $, j. Agyneta rurestris (C. L. K.). Jez. W ytyckie, Łowiszów (1), Rudka. k Y III; $: V II-k V III. * Agyneta saxatilis (B l.). Mordy (5). $: m -k V II. *Allomengea vidua (L. K.). Bagno Podlaskie, Mordy (3). $: p i, px.
92 W. Staręga *Aphileła misera (O. P.-C.). Bagno Podlaskie, Mordy (3). $: p i, px. Bathyphantes gracilis (Bl.). Białki (6), Lipniak, Mordy (3). <$: p -k X I; $: p X - p X I; j: kx. Bathyphantes nigrinus (W e s t r.). M a n ie, W y so k ie. $: k V I - m V I I. *Bathypliantes parvulus (W e s t r.). Bagno Podlaskie, p i <d, $. *Bolyphantes alticeps (Sund.). Białki (2, 3), Żabce. m Y II; j: py II. *Bolyphantes crucifer (Mge.). Białki (5). <$: k X I; $: px I. Centromerita bicolor (Bl.). Hołubią (1), Jclnica (1), Lipniak, Mordy (5), Żabce. o : VI, kix -m X II. Cenłromerus arcanus (O. P.-C.). Białki (0), Hołubią (1). miy-mv. *Centromerus incilium (L. K.). Lipniak. k IX <$. *Cenłromerus pabulator (O. P.-C.). Mordy (2). k ly Rys. 7. K rajow e stanow iska Bolyphantes crucifer (Mge.). * Cenłromerus sylvaticus (Bl.). Jelnica (1), Mordy (4). $: m IX -p X I; j: kv II. Brapetisca socialis (Sund.). Augustówka, Białki (5), Jędrzejów, Lipniak, Manie, Mordy (5), Tuliłów. m V III-pX ;?: py III-p X ; j: ky -ky III. *Floronia bucculenta (Cl.). Hołubią (1, 2), Tuliłów. <d, $: k Y I-Y III.
Pająki Polski, V III-X 93 *Ilebphora insignis (Bl.). Białki (5), Hołubią (2), Jelnica (1), Mordy (5). J : "VII, m -k IX ; $: py III, px. *Ka<stneria dorsalis (W i d.). Kotuń. kv?. LaeUsia pullata (O. P.-C.). Białki (6), Mordy (3). pv III, px ; $: kx. *Lepthyphantes angulipalpis (W e s t r..). Białki (1, 4, 5, 8, 10), Lipniak. J : py IIkX I;?: py II-m X II. Rys. 8. K rajow e stanow iska Centromerus pabulator (0. P.-C.). Lepthypliantes cristatus (M g e.). Augustówka. m Y III <$. * Lepthypliantes flavipes ( B l.). Białki (1), Lipniak, Mordy (5). <$: p Y I-k Y II, px ; $: pyi, px I; j: kly -m Y. Lepthypliantes mengei K ijlcz. Lipniak. $: k X -m X I. *Lepthyphantes minutus ( B l.). Białki (3), Łowiszów (1). <$: ky III; ky III, mxi. * Lepthypliantes nehulosus (S u n d.). Białystok-Pietrasze. pix $. Lepthyphantes tenebricola (W i d.). L'pniak. $: p Y I-m Y II. *Linyphia hortensis S u n d. Jelnica (1), Lipniak. <$: ky; $, j: m Y II. Linyphia triangularis (Cl.). Augustówka, Białka, Białki (1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 1 0 ),
94 W. Staręga Hołubią (1, 3), Jelnica (1, 2), Jez. Wytyckie, Królowy Most (4), Lipniak, Łowiszów (1), Manie, Mierzwice Stare, Mordy (3, 4, 5), Tuliłów, Wysokie. <?: py I-m X I; $: p Y II-m X I; j: py -ky III. *3Iacrargus excavatns (O. P.-C.). Bagno Podlaskie, p i?. Macrargus rufus (W i d.). Augustówka, Białki (1, 3, 4, 5, 8, 1 0 ), Lipniak, M ord y (2, 5), Tuliłów. <?: kix -piy ;?: m Y III-m Y ; j: mxi. * Magniphantes approximates (O. P.-C.). Mordy (3). <$: miv, px. Micrólinypliia pusilla (Sund.). Białki (7, 8, 9, 10), Hołubią (2), Jelnica (1, 2), Rys. 9. K rajow e stanow iska Lepthyphantes flavipes (B l.). Lipniak, Mordy (4, 5), Wysokie. <$: m -ky II;?: pyi, m X ; j: m -kiv, m V I- px I. Microneta viaria (Bl.). Augustówka, Białki (1, 2, 3, 5), Lipniak, Mordy (2, 5), Tuliłów. c?: px -piy ;?: px I-pIY ; j: m V III, m X II. Neriene ćlaihrata (S u n d.). Białki (5, 6), Hołubią (1), Jelnica (2), Lipniak, Łowiszów (1), Mordy (3, 5), Wysokie. <$: py II-Y III, m X -m X I; Y III, p X -m X I; j: miy, kv III, m X -nix I. Neriene emphana (W l k.). Białki (3, 10). $: py II-m Y III.
Pająki Polski, V III-X 95 Neriene montana (Cl.). Białki (6), Jelniea (1), K otuń, Lipniak, Manie, Mordy (5). ky -py I; $: kv, mvii, px ; j: ky I-pY II, px, kxi. Neriene radiata (W l k.). Hołubią (1, 2), Jelniea (1 ), Lipniak. g: V II; $: VI, k V III; j: m YII. *Porrliomma pyamaeum (Bl.). Hołubią (2), Jelniea (1), Lipniak, Mordy (2, 4), Wysokie. py, m Y II;?: m -kly, kx I-p X II. StemonypJiantes lineatus (L.). Białki (5, 7, 10), Jelniea (1), Królowy Most (4), Mordy (4). <?,?: pv III, px I; j: myii, m X -px I. Tallusia experta (O. P.-C.). Białki (5, 6), Manie, Mordy (3). <J: px ; $: px -m X I; j: py III. Tapinopa longidens (W i d.). Augustówka, Białki (5, 8, 10), Królowy Most (4), Mordy (4), Tuliłów, Żabce. py II; $: py II, m Y III, p -k X I; j: m V IIm Y III. Rys. 10. Krajowe stanowiska Walckenaeria furcillata (Mge.). *Taranucnus setosus (O. P.-C.). Bagno Podlaskie, p i <$. *Baryphyma pratensis (Bl.). Jelniea (2), Łączka, Mordy (3, 4). J : m ly ; f: py II-m Y III.
96 W. Staręga Baryphyma thorelli (W e s t r.). Białki (6). mv <$. *Ceratinella brevipes (W e s t r.). Lipniak. kly <$. Ceratinella brevis (Wid.). Hołubią (1), Jelnica (1), Mordy (2), Żabce. < : kly, k X I; $: m -kly, IX. *Cneplialocotes obscurus (B l.). Lipniak. m Y II j. Dicymbium nigrum (B l.). Lipniak, Manie, Mordy (3). $: kiv, px. *Diplocephalus cristatus (Bl.). Białystok-Pietrasze, Lipniak, Mordy (1). kiy -pv I. *Dismodicus bituberculatus (Wid.). Białki (6), Kotuń, Łączka. J : my; $: m Y - py II. it O t + Rys. 11. K rajow e stanow iska Walchenaeria melanocephala 0. P.-C. Entelecara acuminata (Wid.). Hołubią (1), Lipniak. $: m Y II; j: Y III. *Entelecara flavipes (B l.). Jelnica (1). px $. Erigone atra B l. Hołubią (1), Jelnica (2), Królowy Most (1), Lipniak, Łączka, Mordy (3), Wysokie. 3: pv II, p -k X ; $: py II-kX ; j: py -YI.
Pająki Polski, V III-X 97 Erigone dentipalpis (Wid.)- Białki (8), Lipniak, Bóżanystok. $: kiv, kyi, py III. *Gnathonarium dentatum (W i d.). Hołubią (2). m ly $. *Gongylidiellum murcidum Sim. Mordy (3). px $. Gongylidium rufipes (L.). Białki (6), Żabce. $: p IX ; j: p X I. Hylyphantes graminicola (Stjnd.). Kózki (1, 2), Manie, Mierzwice-Kolonie, Mordy (3). kv, p X ; $: ky-m Y I, px. *LopJiomma punctatum (B l.). Bagno Podlaskie, Białki (6). p i, my. *Maso sundevalli (W e st r.). Białki (6), Hołubią (1), Lipniak. $: py I-m Y II, p X I; j: PX I. * Meiopobactrus prominulus (O. P.-C.). Kotuń. ky <$. Micrargus herbigradus (B l.). Białki (5, 6, 8), Hołubią (1). m ly ; p X I. * Micrargus subaeąualis ( W e s t r. ). Królowy Most (4). m V II $. Moebelia penicillata (W e st r.). Lipniak. kly $. Notioscopus sarcinatus (O. P.-C.). Białki (5). kx j. Oedothorax apicatus (B l.). Jelnica (1). p IX $. *Oedothorax fuscus (B l.). Manie, Mordy (4). p Y III; $: p V III, px. Panamo mops mengei Sim. Lipniak. my?. *Pelecopsis parallela (W i d.). Lipniak. m Y II $. *Bhaebothorax foveatus (F. D.). Królowy Most (4). m Y II $. Saviqnya frontata B l. Bagno Podlaskie, Białki (5), Królowy Most (1), Lipniak. p i, kly, m X I;?: py II, m l ; j: kly. Tapinocyba insecta (L. K.). Białki (1), Hołubią (2), Lipniak. p - m ly ; $: piy-my. Trematocephalus cristatus (W i d.). Białki (1, 2, 5, 9), Hołubią (1), Lipniak, Mordy (3), Żabce. m ly, m X -kx I; $: py II; j: miy-my, py II-m X II. Walckenaeria antica (W i d.). Białki (6, 8, 10), Jelnica (I), Lipniak. mxi-- m X II; $: pxi. *W alckenaeria corniculans (O. P.-C.). Mordy (3, 5). m IV ; $: px. W alckenaeria cucullata (C. L. K.). Białki (5), Hołubią (2), Tuliłów. <J: m IV ; $: px -m X I. * Walckenaeria furcillata (Mg e.). Królowy Most (4). m Y II <$. Walckenaeria kocki (O. P.-C.). Bagno Podlaskie, Białki (6). $: p i, px I. *1Valckenaeria melanocephala O. P.-C. Lipniak. ky II <$, $. Walckneaeria nodosa O. P.-C. Bagno Podlaskie, p i <$, $. Walckenaeria nudipalpis (W e st r.). Bagno Podlaskie, Hołubią (1). <$: p i, m ly ;?: mly. W alckenaeria obtusa B l. Białki (1). m X I $. W alckenaeria vigilax (Bl.). Łączka. py II?. Aehaearanea lunata (Cl.). Augustówka, Białki (5), Lipniak. $: py I-m Y III; $*: m V III. Crustulina guttata (W id.). Mordy (5), Tuliłów. <$: m IX ; $: m X. Dipoena tristis (H.). Lipniak. py j.
98 W. Staręga Enoplognatha ovata (Cl.). Białka, Białki (1, 2, 5, 6, 8), Hołubią (1), Jelnica (1, 2), Lipniak, Mordy (1, 5), Tuliłów. py II-p Y III; $: pv I-m Y III; j : kiy-mv, pyii, px I. * Enoplognatha thoracica (H.). Królowy Most (4). m Y II $, $*. Neottiura himaculata (L.). Białki (6), Durne Bagno, Hołubią (2), Jelnica (1), Lipniak. $: k Y III-k IX ;?*: kv III; j: mly-my. *Paidiscura pallens (B l.). Lipniak. k X I j., ~c Kys. 12. K rajow e stanow iska Enoplognatha thoracica (H.). Robertus lividus (Bl.). Białki (5), Hołubią (2 ), Lipniak, Mordy (2, 5), Tuliłów. cj: mly, ky II-m X, m X II; $: m IX -k X I; j: klv, ky II, klx, m X II. Steatoda bipunctata (L.). Jelnica (1), Królowy Most (3, 4), Siedlce. <$: m Y III; $: p i, p-m ly, m Y III; j: myii. Steatoda castanea (Cl.). Łowiszów (1), Siedlce. $: m ly, k Y III; j: ky III. * Steatoda corollata (L.). Kózki (1). ky $. * Steatoda grossa (C. L. K.). Budka, Siedlce. p il, py -py II; $: p il, py-pyi. Steatoda phalerata ( P a n z.). Królowy Most (4 ), Łowiszów (2), Siedlce. m V ; $: mv, py II; j: m Y II-kY III.
Pająki Polski, V III- X 99 Theridion impressum L. K. Białka, Białki (1, 6, 8, 9, 10), Hołubią (4), Jelnica (1), Jez. W ytyckie, Królowy Most (2, 4), Lipniak, Tuliłów. px ; $: p Y IIp X I, k X II;?*: pv II; j: kiv-pv, ky III-m X I. Theridion mystaceum L. K. Jelnica (1), Lipniak, Mordy (5), Żabce. $: pv I- m Y II; j: m Y II-kY III. Theridion pictum (W l k.). Białki (6, 9), Durne Bagno, Jelnica (1), Kotuń, Kózki (1), Lipniak. py II; $: kv -m IX ; j: m-ky, m Y II-X, m X II. Rys. 13. Krajowe stanowiska Paidiscura pollens (B l.). Theridion pinastri L. K. Jelnica (1), Królowy Most (4), Lipniak. <$: py, k IX ; $: kly -ray, m Y II-klX, m X II; j: kiy-m Y, ky II-m X II. *Theridion simile C. L. K. Białki (8), H ołubią (1). j: V III, m IX. Theridion sisyphium (Cl.). Białki (9), Królowy Most (4), Lipniak, Łowiszów (2), Tuliłów. $: p V II-k V III; j: kx I. Theridion tinctum (W l k.). Jelnica (1), Lipniak, Mordy (5). $: kv -kv III, m X ; j: kiv -m V, m Y II-kX. Theridion varians H. Augustówka, Białki (4, 5), Lipniak, Manie, Mordy (5), Tuliłów. (?: py I; $: m V I-kX I; $*: m Y III; j: kiy-pv, pv II-kX I. Ero furcała (Y ill.). Bagno Podlaskie, Lipniak. $: p i; j: kiv, kix.
100 W. Staręga Przedstaw iony wykaz wzbogaca listę pająków znanych z Podlas a (w sensie katalogowym, tzn. bez Puszczy Białowieskiej) o 90 gatunków obecnie zawiera ona 327 gatunków (z Puszczy Białowieskiej wykazano dalszych 50 gatunków). W porównaniu z najlepiej poznanymi krainam i Polski: W yżyną Krakowsko-Wieluńską (484 gatunki), Dolnym Śląskiem (471), Niziną Wielkopolsko-Kujawską (461), Niziną Mazowiecką (458) i Sudetami Zachodnimi (435) nie jest to liczba zbyt imponująca, ale intensywne badania faunistyczne na Podlasiu trw ają zaledwie od kilku lat, podczas gdy historia poznawania arachnofauny tam ty ch krain liczy nierzadko ponad sto lat. Na bardziej ogólne podsumowanie zoogeograficzne jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie, gdyż zbyt mało wiemy o pająkach chociażby krain graniczących z Podlasiem: Pojezierza Mazurskiego i W yżyny Lubelskiej, bardzo w ażnych z uwagi na możliwość występowania tam większej liczby gatunków (odpowiednio) borealnych i subpontyjskich. Na podkreślenie zasługuje jednak stwierdzenie występowania na Podlasiu kilkunastu gatunków rzadkich bądź prawdopodobnie kończących tu zasięg: Agroeca dentigera (drugie stanowisko w Polsce), Sitticus zimmermanni, TJianatus sabulosus, Nuctenea folium, N. silvicultrix, Allomengea vidua, Aphileta miser a, Bolyphantes crucifer, Centromerus pabulator, Macrargus excavatus, Taranucnus setosus (pierwsze stanowisko na Niżu Polskim), Baryphyma pratensis, B. tłiorelli, Entelecara flavipes, Lophomma punctatum, Rhaebothorax foveatus, Enoplognatha ihoracica, Paidiscura pallens, Steatoda corollata i S. grossa. IX. W S T Ę P N E IN FO R M A C JE O PA JĄ K A C H K IL K U SŁABO ZBADANYCH R E G IO N Ó W K R A JU a. Słowiński P ark Narodowy Jedynymi lepiej poznanymi częściami naszego Wybrzeża są okolice Gdańska (głównie Me n g e 1866-1878) oraz rejon ujścia Odry (D ziabaszew ski 1961, 1965, P ecio 1979, Siem ieniak o 1979). Nieco gatunków znanych jest także z Helu (głównie D aiil 1908 i Ł uczak 1954), a pewne uzupełnienia zawierają moje poprzednie prace z tego cyklu (Staręga 1974, 1978). Oprócz dwóch gatu n ków wykazanych z Łeby (Staręga 1974), brak zupełnie danych o pająkach tak interesującej przyrodniczo części Pobrzeża Bałtyku, jaką jest Słowiński Park Narodowy. Korzystam więc z okazji, aby podać chociaż krótką listę gatunków jej wynikiem jest jednak wydłużenie spisu pająków Pobrzeża Bałtyku o 5 i Pojezierza Pomorskiego o 1 gatunek oraz uzupełnienie wiadomości o rozmieszczeniu kilku rzadko łowionych gatunków, takich jak Sitticus distinguendus, Rhysodromus fallax, Bathyphantes parvulus czy E pisinus truncatus. Stanow iska Jez. G ardno, północny brzeg N E zatoki (XA 36), suche trzcin y i ściółka m iędzy nim i, 20 V 1980.
Pająki Polski, Y 1II-X 101 Ł ącka Góra (XA 57), północne podnóże (od strony m orza), rvydma zarastająca krzewam i w ierzby piaskow ej i niskim i sosnam i, wrzos, kępy traw y, 19 Y 1980. Ł eba (XA 67): (1) podm okły las, 13 V III 1972; (2) w zabudow aniach, 14 V III 1972; (3) p laża, 14 V III 1972; (4) bór sosnowy, 19 V III 1972. M ierzeja jez. Łebsko (XA 57; av tekście: M ierzeja): (1) w ydm y, pojedyncze sosny, wydm uchrzyca, 5-12 IX 1963 i 14-20 IX 1963; (2) bór w ilgotny, 5-10 X 1963; (3) sty k młodego b o ru w ilgotnego i olszyn, 5-12 IX 1964. G. Row okół (XA 45), szczyt, 115 m n.p.m., buczyna pom orska, 20 V 1980 [Pojezierze P o m orskie]. Segestria senoculata (L.). Mierzeja (1). p IX sa. $. Arctosa cinerea (F.). Mierzeja (1). <$, $, j: p-m IX. Arctosa perita (L atr.). Łącka Góra, Mierzeja (1). <$: pix ; $, j: mv, pix. Pardosa lugubris (W lk.). Mierzeja (2, 3). $: p IX ; sa. 31: px. Pardosa pullata (Cl.). Mierzeja (3). p IX $*. Tarentula fabrilis (Cl.). Mierzeja (1, 3). p IX $. Rys. 14. K rajow e stan o w isk a S itticus distinguendus (Sim.). *Trochosa spinipalpis (F. P.-C.). Mierzeja (3). p IX na w. Wolin ( W 67), 22 V I 1978-1?. Trochosa łerricola Th. Mierzeja (3). p IX ę. $. Także: Dargobądz
1 02 W. Staręga Zelotes petrensis (C. L. K.). Łeba (3). m V III J. Clubiona frutetorum L. K. Mierzeja (1). pix $. Clubiona phragmitis C. L. K. Jez. Gardno. my j. Clubiona similis L. K. Mierzeja (1). $: p-m IX. *Synageles Venator (Luc.). Łącka Góra. my?. Salticus olearii (S c o p.). Mierzeja (1). pix <j>. Salticus scenicus (Cl.). Mierzeja (1). m IX j. Sitticus distinguendus (S im.). Łącka Góra. my $. rjjimw* Rys. 15. K rajow e stanow iska Rhysodromus fa lla x (Sund.). Sitticus littorali8 (H.). Jez. Gardno, Mierzeja (2). $: p X ; j: my. Coriarachne depressa (C. L. K.). Mierzeja (1). m IX ę. Psammitis sabulosa (H.). Mierzeja (3). pix J*. Xy8ticus bifasciatu8 C. L. K. Mierzeja (3). p IX j. Xysticus cristatus (Cl.). Łącka Góra, Mierzeja (1). <J, $: mv; j: mv, pix. Philodromus aureolus (Cl.). Łącka Góra, Mierzeja (1). j: my, p-m IX.
Pająki Polski, V III-X 103 Physodromus fallax (Su n d.). Mierzeja (1). j: p-m IX. Tibellus maritimus (Mge.). Łącka Góra, Mierzeja (1). j: mv, p-m IX. Araneus diadematus Cl. Łeba (1), Mierzeja (1, 2, 3). <$: p IX -p X ; $: m V III-pX ; j: p-m IX. Araneus marmoreus C l. Mierzeja (3). p IX $. Araneus guadratus C l. Mierzeja (1). m IX $. Araniella cucurbitina (Cl.). Mierzeja (1). m IX j. Atea sturmi (H.). Łeba (4), Mierzeja (1), Rowokół. m V III, j: mv, m IX. Mangora acalypha (W l k.). Łącka Góra, Mierzeja (1). j: mv, pix. Nuctenea cornuta (Cl.). Jez. Gardno, Mierzeja (2, 3). <$, $: pix -p X ; j : mv, px. Nuctenea patagiata (Cl.). Łącka Góra, Mierzeja (1, 2, 3). pix -px ; $: mv, p IX -p X ; j: pix -px. Meta mengei (B l.). Mierzeja (1, 3). p IX j. Metasegmentata (Cl.). Łeba (1, 2), Mierzeja (1, 2, 3). ęj, m V III-pX ; j : m Y III. Zygiella atrica (C. L. K.). Mierzeja (1, 2). p - m IX ; $: p IX -p X. Zygiella x-notata (Cl.). Łeba (2). m Y III Pachygnatha clerchi Su n d. Mierzeja (1). m IX <$. Pachygnatha listeri Su n d. Mierzeja (3). pix $. Tetragnatha extensa (Ł.). Mierzeja (1). p IX Tetragnatha montana Sim. Mierzeja (1, 3). j: p-m lx. Tetragnatha obtusa C. L. K. Mierzeja (1). m IX j. Bathyphantes parvulus (W e st r.). Mierzeja (1). pix $. Diplostyla concolor (W i d.). Rowokół. mv $. Znaleziony także w rezerwacie Lubygość koło K artuz (XA 93), 22 Y 1980 1 Są to pierwsze stanowiska na Pojezierzu Pomorskim. Drapetisca socialis (Su n d.). Mierzeja (1, 3). m IX ; $: pix. Kaestneria dorsalis (W i d.). Mierzeja (3). pix j. *Laetesia pullata (O. P.-C.). Mierzeja (3). p IX $. L inyphia triangularis (Cl.). Mierzeja (1, 2, 3). <$: p IX ; p IX -p X. *Magniphantes approximatus (O. P.-C.). Jez. Gardno. mv?. Microlinyphia pusilla (Su n d.). Mierzeja (1). p IX j. Neriene emphana (W lk.). Łeba (1). m Y III $. Stemonyphantes lineatus (Ł.). Łącka Góra. mv <$, $, j. *Tallusia experta (O. P.-C.). Jez. Gardno. my $. Erigone dentipalpis (W i d.). Łeba (4). m Y III $. Hylyphantes graminicola (Su n d.). Mierzeja (1, 3). <?, $: p-m IX ; sa. pix. Aehaearanea tepidariorum (C. L. K.). Łeba (2). m Y III Enoplognatha ovata (Cl.). Łącka Góra. my j. Episinu8 truncatus L a t r. Łącka Góra. mv J. Theridion mystaceum L. K. Mierzeja (3). p IX j. Theridion pictum (W lk.). Mierzeja (2). p X sa. $. Theridion tinctum (W l k.). Mierzeja (1). m IX j. Theridion varians H. Mierzeja (1, 3). j: p-m IX.
104 W. Staręga b. K raina Wielkich Jezior K raina Wielkich Jezior, mimo iż stanowi jedną z bardziej uczęszczanych i atrakcyjnych okolic nie tylko Pojezierza Mazurskiego, ale całej Polski, nie doczekała się dotychczas szczegółowego opracowania faunistycznego. Jedynie poprzednia moja praca z tego cyklu (Staręga 1978, część IV) przynosi wiadomości o kilkudziesięciu gatunkach pająków z Puszczy Piskiej na południe od Jeziora Nidzkiego (Karwica, Lipa Tylna) oraz o jednym z Łuknajna. Obecnie uzupełniam te dane m ateriałam i pochodzącymi głównie ze środkowej i północnej części K rainy Wielkich Jezior wydłużają one listę pająków Pojezierza Mazurskiego o 13 gatunków. Prawie wszystkie stanowiska leżą w województwie suwalskim, tylko K ru ty ń należy do woj. olsztyńskiego. Stanow iska Dziwiszewo koło Giżycka (EE 49): (1) pojedyncze olcliy i w ierzby na brzegu Jez. Dobskiego na pniach i w ściółce obok, 16-18 V II 1981; (2) rzadki bór sosnowo-świerkowy nad Jez. D obskim, 16-19 V II 1981. F u led a koło G iżycka (EE 49), las liściasty n ad Jez. D obskim, 29 V II 1982. W yspa Gilm a na Jez. Dobskim (EE 49), las łęgowy, ściółka i próchno, 16 V II 1981. Giżycko (EE 48), nad jez. K isajno przy S tarym K anale, pod korą olchy, 1 V III 1981. K ru ty ń koło M rągow a (EE 24), 25 V II 1978. Ł uknajno koło M ikołajek (EE 45), 24 V II 1978. M anierki koło W ęgorzewa (EF 40), las liściasty nad jez. M amry, 26 V II 1981 i 14 V II 1982. Jez. M am ry (EF 40), na jachcie, 15 V II 1982. M ikołajki (EE 35), 23 V II 1978. W ilkasy koło G iżycka (EE 48), brzeg jez. Niegocin, 12 AGI 1981. \Ary spa K orm oranów' (W ysoki Ostrów) n a Jez. D obskim (EE 49), w ściółce, 16 AGI 1981. Segestria senoculata (L.). Dziwiszewo (2), Giżycko, Mamerki. j: m V II-pV III. Diety na uncinata Th. Łuknajno. k V II $. Cybaeus angustiarum L. K. Mamerki. m V II j. Argyroneta aąuatica (Cl.). K rutyń. kv II j. *Cryphoeca silvicola (C. L. K.), Dziwiszewo (1). m V II sa. $. Fardosa amentata (Cl.). K rutyń. k Y II j. Fardosa lugubris (W l k.). Łuknajno. kv II $. Fardosa prativaga (L.K.). Fuleda. kv II?*. Fardosa sphagnicola F. D. Dziwiszewo (2). m V II $, $*. Pirata piraticus (Cl.). Dziwiszewo (2), K rutyń. 3 : m V II; j: ky II. Pirata piscatorius (Cl.). Dziwiszewo (1). m Y II $. Trochosa spinipalpis (F. P.-C.). Dziwiszewo (1). m Y II j. Zora spinimana (Su n d.). Dziwiszewo (1). m YII j. Pisaura mirabilis (Cl.). Mikołajki. k Y II j. Clubiona lutescens AYe st r. Łuknajno, Mikołajki. kv II $. Clubiona phragmitis C. L. K. Łuknajno, Mamry. 3- m -ky II; $: ky II. *Evarcha arcuata (Cl.). K rutyń. ky II j. Evarcha falcata (Cl.). K rutyń, Mikołajki. ky II j. *Heliophanus auratus C. L. K. Mikołajki. ky II $, j.
Pająki Polski, V III-X 105 M ar pis sa radiota (G r. et O iil.). Łuknajno. kv II j. Salticus cingulatus ( P a n z.). Dziwiszewo (1), Fuleda. $: m -k Y II. Sitticus littoralis (H.). K rutyń, Łuknajno. kv II d. Coriarachne depressa (C. L. K.). K rutyń. kv II j. Diaea dorsata (F.). Mikołajki. k V II ę. Oxyptila praticola (C. L. K.). W yspa Kormoranów. m Y II Xysticus cristatus (Cl.). Dziwiszewo (2), Łuknajno. $: m -ky II; j: ky II. Xysticus ulmi (H.). Dziwiszewo (1), K rutyń, Łuknajno. $: kv II; j: m -ky II. Philodromus aureolus (Cl.). Dziwiszewo (2), Łuknajno, Mikołajki. <$: ky II;?: m -ky II. Tibellus oblongus (W l k.). K rutyń, Mikołajki. ky II $. Araneus marmoreus C l. Dziwiszewo (1, 2), Łuknajno. j: m -k Y II. Araneus quadratics Cl. Dziwiszewo (1), Łuknajno. j: m -k V II. Araniella cucurbitina (Cl.). Mikołajki. k V II $. Atea sturmi (H.). K rutyń. ky II j. *Cercidia prominens (W e st r.). Łuknajno. ky II j. Neoscona adianta (W l k.). Mikołajki. ky II j. Nuctenea cornuta (Cl.). Giżycko, Łuknajno. d: p Y III; $, j: ky II. Nuctenea folium (Schrk.). Dziwiszewo (2). m YII d, j. Nuctenea ixobola (Th.). Dziwiszewo (1), Wilkasy. m Y II j. Nuctenea patagiata (Cl.). Dziwiszewo (1, 2), Fuleda, K rutyń, Łuknajno. <$,?, j: m -ky II. Nuctenea sclopetańa (Cl.). Dziwiszewo (1), Fuleda, Wilkasy. j: m Y II; $: m -ky II. Singa bamata (Cl.). Łuknajno. k V II d, $, j. Meta mengei (Bl.). K rutyń. ky II?. Meta segmentata (Cl.). Dziwiszewo (1, 2), Fuleda, K rutyń, Mikołajki, j : m -kv II. *Zygiella x-notata (Cl.). Dziwiszewo (1, 2). m Y II j. Arundognatha striata (Ł. K.). Mamry. m Y II Pachygnatha clercki Sund. Dziwiszewo (1), Gilma. m Y II j. Tetragnatha dearmata Th. Dziwiszewo (2), W ilkasy. m Y II d, $. Tetragnatlia extensa (L.). Fuleda, Łuknajno. k V II d,?. Tetragnatha montana Sm. Dziwiszewo (1, 2), K rutyń, Łuknajno, Mamcrki, Mikołajki, c?, $: m -ky II. Tetragnatha nigrita L en d l. Dziwiszewo (2), Łuknajno. d, $: m -ky II. Tetragnatha obtusa C. L. K. Łuknajno. k Y II d, $. *Tetragnatha pinicola L. K. K rutyń, Mikołajki. k Y II $. Bathyphantes gracilis (B l.). Dziwiszewo (2). m Y II $. Bathyphantes nigrinus (W e st r.). Dziwiszewo (1). m Y II?. Bathyphantes parvulus (W e st r.). Dziwiszewo (1), Mamry. m YII Bolyphantes luteolus (B l.). K rutyń. kv II j. *Diplostyla concolor (W i d.). Gilma. m VII $, j. Drapetisca socialis (Su n d.). Dziwiszewo (1). m Y II sa. 3 Fragm enta F au nistica t. 28
106 W. Staręga Eelophora insignis (B l.). Fuleda, kv II sa. $. Kaestneria dorsalis (W i d.). Łuknajno, Mikołajki. kv II $. Lepthyphantes mengei K ulcz. Dziwiszewo (1). m Y II $. Lepthyphantes minutus (B l.). Dziwiszewo (1, 2), Fuleda, Giżycko. $: p Y III; sa. sa. $: m -ky II. Linyphia triangularis (Cl.). Dziwiszewo (1, 2), K rutyń, Łukuajno, Mikołajki. <?: ky II; j: m -ky II. *Microneta viaria (Bl.). Gilraa. m Y II ę, j. Neriene emphana (W lk.). W ilkasy. m Y II <$. Neriene montana (Cl.). Dziwiszewo (2), Fuleda. $: m -ky II. Neriene radiota (W l k.). K rutyń, Mikołajki. ky II $. Ceratinella brevis (W i d.). Gilma, Mikołajki. $: m -ky II. Ghocorua picina (B l.). Gilma, Mikołajki. $: m -k Y II. Dismodicus bituberculatus (W i d.). Łuknajno. ky II $. *Entelecara media K ulcz. Dziwiszewo (2), Fuleda. $: m -ky II. Erigone atra B l. Dziwiszewo (1), Gilma, Mamry. m Y II <$, $. Erigone dentipalpis (W id.). Dziwiszewo (1). m Y II $. Gongylidium rufipes (L.). Łuknajno, Mikołajki. ky II J, $. Hylyphantes graminicola (Su n d.). Dziwiszewo (1). m Y II $. *Micrargus herbigradns (B l.). M ikołajki. ky II *Tiso vagans (B l.). W yspa Kormoranów. m V II *Troxochrus scabriculus (W e st r.). Wyspa Kormoranów. m Y II d', $. Walekenaeria unicornis O. P.-C. Dziwiszewo (1). m V II $. Enoplognatha ovata (Cl.). Dziwiszewo (2), Gilma, K rutyń, Mikołajki. $: m -kv II. Neottiura bimaculata (L.). Dziwiszewo (2), Mikołajki. $: m -k V II. Jedna z badanych samic (z Dziwiszewa) miała odwłok kremowy, a nie purpurowy czy fioletowy, jak zazwyczaj u tego gatunku. Charakterystyczny podłużny biały pas na grzbiecie był na tym tle bardzo słabo widoczny. Theridion mystaceum L. K. Dziwiszewo (1, 2). m V II $. Ubarwienie odwłoka jednej z badanych samic było bardzo kontrastowe: czarne tło i jaskrawo biały podłużny pas na grzbiecie. *Theridion pinastri L. K. K rutyń. kv II $. Theridion varians H. Dziwiszewo (1), K rutyń, Manierki. <$: m Y II;?: m -kv II. c. Południowe Mazowsze Mimo dużej liczby wykazanych gatunków (457 S taręga 1983), Mazowsze zbadane jest bardzo nierównomiernie. Najwięcej danych istnieje dla Warszawy i jej najbliższych okolic (Staręga 1972, 1974, K rzyżanow ska i inni 1981) oraz dla wschodniej i środkowej części Kampinoskiego Parku Narodowego (wiele prac, najwięcej informacji faunistycznych zawierają: P ró szyńsk i 1961, Ł uczak 1963, B r e y m ey e r 1966, D ąbro w ska-p rot, Ł uczak i W ójcik 1973
Pająki Polski, V III-X 107 i Staręga 1974). Kilkadziesiąt gatunków znanych jest z okolic Gostynina (S taręga 1974, Łuczak 1976a, b), niedługo dysponować będziemy także opracowaniem pająków zachodniej części Puszczy Kampinoskiej (D obrowolska 1985), zawierającym wiadomości o wielu gatunkach rzadko w Polsce łowionych, a bardzo interesujących z punktu widzenia zoogeografii. Cała reszta dużej przecież krainy nie była dotychczas w ogóle badana, a wzmianki o pojedynczych znaleziskach nie zm ieniają sytuacji. Poniższy wykaz gatunków z południowego Mazowsza stanowi wynik badań prowadzonych w ramach prac magisterskich przez J. St e p ie ń w Puszczy Kozienickiej oraz przez M. Oleczka w Stężycy, uzupełnionych materiałem z kilku innych miejscowości. W ydłuża on listę fauny Mazowsza o 11 gatunków. Stanow iska Basinów koło K ozienic (EC 31): (1) bór m ieszany, (2) bór so sn o A v y. Białobrzegi (DC 92), zarośla n ad Pilicą, 3 IX 1980. K ozienice (EC 31), suchy bór sosnowy. M aciejowice, 10 km W Kozienice (EC 21): (1) bór m ieszany (sosnowo-dębowy), (2) sucliy bór sosnowy, (3) dąbrow a św ietlista. N owiny, 7 km SW Kozienice (EC 30), suchy bór sosnowy. Opatkowice, 10 km NW Kozienico (EC 22): (1) bór m ieszany (sosnowo-dębowy), (2) suchy bór sosnowy, (3) dąbrow a św ietlista. P onurzyca, 18 km NW Garwolin (EC 36), 16 V II 1978. Stężyca, 8 km NW Dęblin (EC 51), w ydm y z m uraw ą szczotlichową (Spergulo-Corynephoretum), rzadkie kępy jałow ca i sosny; system atyczne badania w okresie IV 1978-V 1979, także 4 X 1980. S tudzianki (Pancerne), 20 km NW Kozienice (EC 22), suchy bór sosnowy. Zabieżka, 17 km N N W Garwolin (EC 36), 16 i 27 V II 1978. Zdziczów, 2 km N Kozienice (EC 31), ols. Agroeca cuprea M g e. Kozienice. m X II <$, $. Anyphaena accentuata (W lk.). Maciejowice (1), Studzianki, Zabieżka. $: m Y IIk V III; j: mvii. Tegenaria agrestis (W l k.). Stężyca. V II *Tegenaria campestris (C. L. K.). Opatkowice (3). j: m Y II-p Y III. Tegenaria domestica (Cl.). Kozienice. k Y II?. Dictyna arundinacea (L.). Stężyca, Studzianki. $, j: m Y II-p V III. *Dictyna major M g e. Stężyca. IY $. Znaleziony także w Płocku na skarpie wiślanej (DD 12), py $. Dictyna pusilla Th. Białobrzegi, Opatkowice, Stężyca, Studzianki, Zabieżka. $: Y -m Y II; j: pix. Dictyna uncinata Th. Maciejowice (2). px j. Nigma flavescens (W l k.). Opatkowice (3). m V II j. Argenna subnigra (O. P.-C.). Stężyca. IY $. *Lathys puta (O. P.-C.). Stężyca. Y d, $. Arctosa cinerea (F.). Stężyca. Y Arctosa perita (Latr.). Stężyca. X I j. Aulonia albimana (W l k.). Stężyca. V j.
108 W. Staręga Pardosa agrestis (W lk.). Maciejowice (1), Stężyca. ęj: V II; $: Y II-k Y III; j: px. Pardosa agricola (Tir.). Maciejowice (1), Stężyca. <$: V I; $: VI, kv III. Pardosa amentata (Cl.). Zdziczów. m ly j. Pardosa Uigubris (W lk.). Maciejowice (1), Nowiny. $: py, m l. Pardosa palustris (L.). Maciejowice (1), Stężyca, Studzianki. S'- px ;?: Y, pix. Pardosa prativaga (L. K.). Kozienice, Opatkowice (3). m Y II; m X II. Pirata piraticus (Cl.). Zabieżka, Zdziczów. $: k V II; j: mly. Piratula uliginosa (Th.). Zdziczów. m ly j. Tarentula accentuata (Latu.). Stężyca, j. Tarentula aculeata (Cl.). Nowiny, Studzianki. $: py I, m V III. Tarentula cuneata (Cl.). Studzianki. m X Tarentula cursor (H.). Stężyca. V Trocliosa ruricola (D. G.). Kozienice, Maciejowice (1), Opatkowice (3), Zdziczów. $: mly, myii, mix. Xerolycosa nemoralis (W e st r.). Zabieżka. m Y II <$. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Zabieżka. m Y II j. Zora silvestris K ulcz. Stężyca. X II $. Zora spinimana (Su n d.). Kozienice, Zabieżka. <$: m X II; m V II; j: m X II. Pisaura mirabilis (Cl.). Kozienice, Studzianki, Zabieżka. $: k V III-p IX ; j: ni-kv II. Oxyopes ramosus (M. et G.). Zabieżka. m Y II j. Haplodrassus sylvestris (B l.). Nowiny. pvi $. Zelotes electus (C. L. K.). Stężyca. Y $. Micaria pulicaria (Su n d.). Stężyca. Y <$. Micrommata roseum (Cl.). Stężyca. IV j. *CJieiracanthium virescens (Su n d.). Stężyca. Y II $. Clubiona frutetorum L. K. Stężyca, Zabieżka. $: Y I-m Y II. Clubiona lutescens W e st r. Stężyca. Y Clubiona pallidula (Cl.). Zabieżka. m V II $. Clubiona terrestris W e st r. Kozienice, Nowiny. $: pvi, m X II. Euryclubiona reclusa (O. P.-C.). Białobrzegi. p IX $. Euryclubiona subsultans (Th.). Opatkowice (1), Stężyca, Studzianki. $: p-m Y II. Gaurodubiona caerulescens (L. K.). Opatkowice (3), Zabieżka. kv III; $: myii. Microclubiona trivialis (C. L. K.). Stężyca, Studzianki, Zabieżka. <, $: Y II. Ballus chalybeius (W l k.). Maciejowice (1), Studzianki. $: py II-kY III. DendrypJiantes rudis (Su n d.). Opatkowice (3), Stężyca, Studzianki, Zabieżka. S: ky II;?: m V II-m V III. Evarcha arcuata (Cl.). Zabieżka. m Y II <S, $, j. Evarcha falcata (Cl.). Basinów (2), Maciejowice (1), Opatkowice (3), Zabieżka. cj: m V II-m V III; $: m V I-kY II; j: m -ky II. Heliophanus dubius C. L. K. Ponurzyca, Stężyca. <$, j: Y III; $: m Y II-Y III. Eeliophanus flavipes (H.). Studzianki, Zabieżka. m Y II $, j.
Pająki Polski, V III-X 109 Salticus cingulatus ( P a n z.). Zabieżka. kv II $. Salticus olearii (Scop.). Opatkowice (1), Studzianki. <$: m Y II; $: ky III. Salticus scenicus (Cl.). Nowiny. p IX?. Sitticus distinguendus (Sim.). Stężyca. Y $, j. Sitticus littoralis (H.). Maciejowice (1). m Y II $. Sitticus zimmermanni (Sim.). Stężyca. $: Y -Y II. Yllenus arenarius M g e. Stężyca. $: IY, px. Coriarachne depressa (C. L. K.). Studzianki. kx $. Diaea dorsata (F.). Maciejowice (1), Ponurzyca, Studzianki, Zabieżka. $: m Y II-k Y III; j: m -kv II. Misumena vatia (Cl.). Maciejowice (1), Ponurzyca, Zabieżka. $: kv III; j: m -ky II. Oxyptila atomaria ( P a n z.). Zdziczów. kv II $. Proxysticus luctuosus (Bl.). Kozienice, Opatkowice (3), Stężyca, Zabieżka.?: X II; j: m -ky II, m X II. Xysticus cristatus (Cl.). Maciejowice (1), Studzianki, Zabieżka. $: ky III, m X ; j: myii. Xysticus kochi Th. Kozienice, Stężyca, Studzianki. $: m Y II; j: m X II. Xysticus ulmi (H.). Maciejowice (1). m Y III $. Artanes dispar (W lk.). Kozienice, Maciejowice (1). $: k IX ; j: m Y II. Artanes emarginatus (Schrk.). Ponurzyca, Studzianki. $: kix -px ; j: mvii. Artanes margaritatus (Cl.). Studzianki. m V II j. Horodromoides fuscomarginatus (D. G.). Stężyca. X II j. Płiilodromus aureolus (Cl.). Kozienice, Ponurzyca, Stężyca, Studzianki, Zabieżka, <?: kv II; $: myii, mx, m X II; j: m -kv II. Płiilodromus collinus C. L. K. Kozienice, Ponurzyca. $: m Y II, m X II. Thanatus formicinus (Cl.). Stężyca. IY $. *TJianatus pictus L. K. Stężyca. px $. Tibellus oblongus (W l k.). Basinów (1), Kozienice, Zabieżka. $: k Y II-pY III; j: myii. Agalenatea redii (Scop.). Kozienice, Maciejowice (1). j: ky III-pIX. Araneus alsine (W l k.). Zabieżka. m Y II $. Araneus angulatus Cl. Kozienice, Stężyca.?: p Y I-Y II. Araneus diadematus Cl. Maciejowice (1), Opatkowice (3), Stężyca, Studzianki. $: p Y I-m V III; j: Y II. Araneus marmoreus Cl. Basinów (1), Białobrzegi, Maciejowice (1), Zabieżka. $: m Y II, pix ; j: py I-m Y II. Araneus guadratus Cl. Basinów (2), Białobrzegi, Opatkowice (3), Zabieżka. <?: k IX ;?: m Y III-pIX ; j: myii. Araniella cucurbitina (Cl.). Opatkowice (3), Stężyca, Studzianki, Zabieżka. cj: m -k Y II; $: Y, m -ky II, kix. Araniella displicata (H tz.). Basinów (2), Kozienice. $: m X ; j: m X II. Atea sturmi (II.). Kozienice, Nowiny, Zabieżka. <$: k Y III; $: m X II; j: m Y II.
1 10 W. Staręga Cercidia prominens (W e st r.). Nowiny, Opatkowice (1). o: k V III; $: myii. Cyclosa conica (P all.). Studzianki. kv II $, j. Cyclosa oculata (W l k.). Nowiny. pv $. Hypsosinga pygmaea (Su n d.). Maciejowice (1). pvi ę. Mangora acalypha (W l k.). Kozienice, Zabieżka.?: mvii, mx. Neoscona adianta (W l k.). Stężyca. Y II $. Nuctenea ixobola (Th.). Studzianki. m V II $. Nuctenea patagiata (Cl.). Nowiny, Opatkowice (3). $: m Y II, m X II. Nuctenea umbratica (Cl.). Maciejowice (1), Zabieżka. $: py I; sa. <$: myii. Sing a łiamata (Cl.). Kozienice, Opatkowice (1). p V I-k Y II. Zilla diodia (W l k.). Kozienice, Stężyca. $: pix ; j: IV. Meta mengei (B l.). Nowiny, Opatkowice (1). d', pv-pv I. Meta segmentata (Cl.). Kozienice, Nowiny, Opatkowice (1). pix -m X ; $: kv III-m X. Pachygnatha clercki S u n d. Maciejowice (1), Zabieżka. ky II j. Pachygnatha degeeri S u n d. Stężyca, Studzianki, Zdziczów. k V III; V III, mx. Pachygnatha listeri S u n d. Kozienice, Zdziczów. $: pix, m X II. Tetragnatha dearmata Th. Zdziczów. m IV j. Tetragnatha extensa (L.). Studzianki. kx $>. Tetragnatha montana Sim. Maciejowice (3). k Y III $. Tetragnatha obtusa C. L. K. Nowiny. m V II $. Tetragnatha pinicola L. K. Kozienice, Maciejowice (1), Zabieżka. $: m Y II kv III, m X II. Agyneta rurestris (C. L. K.). Opatkowice (3), Stężyca. m V II $. Bathyphantes nigrinus (W e st r.). Zdziczów. miv?. Bolyphantes alticeps (Su n d.). Opatkowice (3). py III $. Centromerita bicolor (B l.). Kozienice. m X II $. Centromerus sylvaticus (B l.). Kozienice, Maciejowice (1), Stężyca. m X ; $: pv III, X II. Drapetisca socialis (Su n d.). Studzianki. ky III. Floronia bucculenta (Cl.). Kozienice, Maciejowice (1). < : p IX ; $: pyi. Helophora insignis (B l.). Maciejowice (1), Opatkowice (3). $: ky II-m Y III. Lepthyphantes angulipalpis (W e st r.). Maciejowice (1), Nowiny. $: m Y III-m IX. Lepthyphantes flavipes (B l.). Nowiny, Studzianki. $: pvi, m Y III. Lepthyphantes tenebricola (Wid.). Opatkowice (3), Studzianki. $: pv I-m V II. Linyphia hortensis S u n d. Nowiny. kvi $. Linyphia triangularis (Cl.). Białobrzegi, Opatkowice (1, 2, 3), Ponurzyca, Stężyca, Studzianki, Zabieżka. rf, mvii, p-m IX ; j: m -ky II. *Macrargu8 excavatus (O. P.-C.). Kozienice. m IX <$, $. Znaleziony ostatnio także w Puszczy Kampinoskiej (D. D obrow olska) i w Kotlinie Biebrzańskiej (p. str. 94). Bazem z wcześniejszymi stanowiskam i
ra ją k i Polski, V III-X 111 w okolicach Miastka (Staręga 1978), na Wzgórzach Ostrzeszowskich i Trzebnickich (M. W oźny) znaleziska te wyznaczają prawdopodobnie wschodnią granicę zasięgu tego rzadkiego, subatlantyckiego (?) gatunku (rys. 16). Macrargus rufus (W i d.). Opatkowice (3), Stężyca. $: IY, m X II. Microlinyphia pusilla (Su n d.). Studzianki, Zabieżka. $: m X -px I; j: m -ky II, m X -px I. Microneta viaria (Bl.). Kozienice, Xowiny, Stężyca, Zdziczów. <$: V, m X II; miy-y, m X II. Rys. 16. K rajow e stanow iska Macrargus excavatus (O. P.-C.). Neriene clathrata (Su n d.). Maciejowice (1), Zdziczów. $: m V III; j: mly. Neriene emphana (W lk.). Xowiny. m Y II J, j. Neriene montana (Ol.). Xowiny, Zdziczów. <$: m ly ; $: miv, py III. Neriene radiaia (W lk.). Xowiny. py I $. Porrliomma pygmaeum (B l.). Kozienice. m X II ę. Stemonyphantes lineatus (L.). Kozienice. m X II j.
112 W. Staręga Tapinopa longidens (W i d.). Opatkowiee (1). ky III $. Ceratinella brevipes (W e st r.). Stężyca. $: III, X II. Ceratinella brevis (W id.). Maciejowice (1, 3). m X $. Dicymbium nigrum (B l.). Zdziczów. m ly ę. *Diplocephalus latifrons (O. P.-C.). Xowiny, Zdziczów. <$, $: miy-py. Entelecara acuminata (W id.). Maciejowice (1). px $, j. *Entelecara congenera (O. P.-C.). Kozienice. p IX $. Erigone atra B l. Kozienice, Zabieżka. $: k Y II-k Y III. Gongylidium rufipes (L.). Zdziczów. m ly j. Metopobactrus prominulus (O. P.-C.). Stężyca. ę. Micrargus herbigradus (Bl.). Xowiny, Opatkowiee (3), Zdziczów. <$: m IY -py ; $: m X II. Minyriolus pusillus (W i d.). Xowiny. m Y II $. *Pelecopsis elongata (W i d.). Stężyca. Y Tapinocyba insecta (L. K.). Kozienice, Maciejowice (1). $: kx, m X II. Trematocephalus cristatus (W i d.). Kozienice, Opatkowiee (1, 3). $: m V II, kix. Trichopterna cito (O. P.-C.). Stężyca. V Troxochrus scabriculus (W e st r.). Opatkowiee (1), Stężyca, Zdziczów. <$: m ly, m X II;?: miy-y, m X II. Walclcenaeria antica (W i d.). Kozienice. m X II $. Walclcenaeria cucullata (C. L. K.). Maciejowice (1, 3), Zdziczów. $: miv, nix. Walclcenaeria melanocepbala O. P.-C. Kozienice. m X ę. Achaearanea lunata (Cl.). Stężyca. Y II $. *Bipoena tristis (H.). Zabieżka. ky II $. Enoplognatha ovata (Cl.). Maciejowice (1), Xowiny, Ponurzyca, Zabieżka. <$: m Y II; $: kv I-kV II, mx. Episinus angulatus (B l.). Opatkowiee (1). py II?. Neottiura bimaculata (L.). Kozienice, Opatkowiee (3), Studzianki, Zabieżka. $: pyi, kv II-kY III, m X II; j: pyi, ky III, m X II. *Paidiscura pollens (B l.). Kozienice. p IX j. Robertus lividus (Bl.). Maciejowice (1), Opatkowiee (2), Studzianki, d, $: py I- myii, mx. Steatoda castanea (Cl.). Opatkowiee (3), py II $. Steatoda corollata (L.). Stężyca. V II $. Theridion impressum L. K. Kozienice, Maciejowice (1), Stężyca. V III; $, j: Y III, PX. Theridion mystaceum L. K. Basinów (2). m V II $. Theridion pictum (W l k.). M aciejowice (1). m V III j. Theridion pinastri L. K. Basinów (1). m Y II $. Theridion sisyphium (Cl.). Studzianki. m Y II ę. Theridion tinctum (W lk.). Xowiny. m Y II?. Theridion various H. Maciejowice (1), Ponurzyca, Studzianki. $, j: m Y II, pix.
Pająki Polski, Y III-X 113 d. Północno-wschodnie Mazowsze Przedstawione tu materiały stanowią pierwsze rozpoznanie arachnofauny północno-wschodniego Mazowsza, głównie Puszczy Białej obszaru dotychczas praktycznie nie badanego. Stanow iska Leśn. A ntonow o koło B roku (ED 64), bór świeży starodrzew, 15 VI 1977. Bory Kalinowskie, 15 km NE Ostrów Mazowiecka (ED 76), bór świeży, 16 V III 1977. D alekie, 15 km N N E W yszków (ED 33), bór m ieszany, 12 VI 1975. Rez. D ębina koło Tłuszcza (ED 20), grąd, 26-27 V III 1960, 6-7 V II 1961 i 5 V 1963. G aj, 10 km S W yszków (ED 21), bór sosnowy, 19 V III 1979. Gąsiorowo koło Ostrowi Maz. (ED 74), 29 V I-3 V II 1976: (1) bór świeży, (2) zabudow ania. Kalinowo, 15 km NE Ostrów Maz. (ED 76), bór mieszany (sosna + dąb), 13 VI 1977. K ańkow o koło M ałkini (ED 74), zabudow ania, 19 V III 1977. L aski koło Ostrowi Maz. (ED 56), m łodnik sosnowy, 29 IV 1978. Lelis koło Ostrołęki (ED 39), sta ry bór sosnowy, 30 IV 1978. M orzyczyn, 20 km NE Łochów (ED 63), brzeg Bugu, rzadka roślinność i kępy łozy na piasku, 17 VI 1977. Orło, 10 km SE Ostrów Maz. (ED 64), bór świeży, 17 V III 1977. Sadowne, 15 km N E Łochów (ED 53), 1 I 1920. Leśn. T urk a koło Ostrowu Maz. (ED 54), bór świeży, 10 VI 1977. Segestria senoculata (L.). Gaj, Lelis. j: klv, m V III. Agelena labyrinthica (Cl.). Dębina. py j. Tegenaria domestica (Cl.). Gąsiorowo (2). k V I/p V II $, j. Cicurina cicurea (F.). Dębina. k V III <$, j. Arctosa cinerea (F.). Morzyczyn. m Y I j. Pardosa lugubris (W l k.). Dębina, Lelis. $: pv II, k Y III; $*: pv II; j: klv, kv III. Pardosa palustris (L.). Morzyczyn. m V I <$. Pardosa prativaga (L. K.). Sadowne, p i j. Pardosa pullata (Cl.). Morzyczyn. m ly Tarentula aculeata (Cl.). Gąsiorowo (1), Lelis. sa. sa. $: kly ; j: kv I-pV II. Trochosa terricola Th. Dębina. k Y III; $, j: pv II, k V III. Zora spinimana (Su n d.). Dębina, Laski, Lełis. <$: k Y III; j: kly. Zelotes latreillei (Sim.). Kańkowo. m Y III $. Zelotes subterraneus (C. L. K.). Lelis. kiv $. Micaria fulgens (W l k.). Laski. kiv sa. $. Phrurolithus festivus (C. L. K.). Laski. k ly j. Euryćlubiona subsultans (Th.). Sadowne, p i?. Derdrypliantes rudis (Su n d.). Lelis. kiv j. Euophrys frontalis (W l k.). Laski, Lelis. kly $, j. Evarcha falcata (Cl.). Lelis. kly cj, $, j. Hellophanus aeneus (H.). Lelis. kiv j. Salticus cingulatus (P anz.). Lelis. kly j. Salticus olearii (Scop.). Dębina. kv III j. Saliicus scenicus (Cl.). Kańkowo. m Y III $.
114 W. Staręga Coriaraćhne depressa (C. L. K.). Lelis. k ly Proxysticus luctuosus (B l.). Gąsiorowo (1). k V I/p Y II $. Xysticus Icochi Th. Laski. k ly j. Xysticus luctator L. K. Dębina. k Y III j. Artanes emarginatus ( S c h r k.). Sadowne, p i sa. Horodromoides fuscomarginatus (D. G.). Gaj, Sadowne. $: m V III; j: p i. Philodromus aureolus (Cl.). D ębina, Gąsiorowo (2). ę, $, j: k Y I-p Y II. Araneus angulatus Cl. Antonowo, Gąsiorowo (1), Kalinowo, j: m V I-pY II. Araneus diadematus Cl. Antonowo, Bory Kalinowskie, Gaj, Gąsiorowo (1, 2), Kalinowo, Kańkowo, Lelis, Orło, Turka. $: ky I-m Y III; j: kiy-mvtii. Araniella cucurbitina (Cl.). Dalekie. m YI $. Araniella opisthographa ( K u l c z.). Morzyczyn. myi <$, $. Cercidia prominens ( W e s t r. ). Lelis. kiv (J, $. Cyclosa conica ( P a l l. ). Bory Kalinowskie, Gaj, Gąsiorowo (1), Kalinowo, Lelis, Turka,?: py I-pY II; sa. <?, sa.?: kly ; j: py II-m V III. Hypsosinga pygmaea (Sund.). Lelis. kiv sa. Mangora acalypha (W lk.). Lelis. k ly j. Nuctenea patagiata (Cl.). Bory Kalinowskie. m V III j. Nuctenea umbratica (Cl.). Gąsiorowo (1). k Y I/p Y II % j. Zilla diodia ( W lk.). Antonowo, Bory Kalinowskie, Gąsiorowo (1 ), Kalinowo, Turka. $: pv I-pY II; j: py II-m Y III. Meta mengei (Bl.). Gąsiorowo (1). ky I/pY II $. Meta segmentata (Cl.). Dębina, Gąsiorowo (1, 2). j: k V I-p V II. Tetragnatha montana S im. Dębina, Turka. <$: p V I-p Y II. Tetragnatha obtusa C. L. K. Gaj, Sadowne. $: m Y III; j: p i. Agyneta rurestris (C. L. K.). D ębina, Gąsiorowo (1). <, $: py II. Drapetisca socialis ( S u n d.). Dębina. py II j. Floronia bucculenta (Cl.). Dębina. k Y III <$. Lepthyphantes flavipes (B l.). Dębina. p V II <$. Linyphia triangularis (Cl.). Bory Kalinowskie, Dębina, Gaj, Gąsiorowo (1), Orło. (J,?: m Y III; j: ky I-pY II. Macrargus rufus ( W id.). Lelis. kiv $. Microlinyphia pusilla ( S u n d.). Lelis. kiv sa. cj. Microneta viaria (B l.). Laski. k ly $. Erigone atra B l. Dębina. p V II $. Trematocephalus cristatus ( W id.). Dębina. p Y II <$. Walckenaeria antica ( W id.). Laski. kiv $. Crustulina guttata ( W id.). Laski. k ly j. Enoplognatha ovata (Cl.). Dalekie, Dębina, Gąsiorowo (1).?: p V II; j: mvi. Robertus lividus (Bl.). Dębina. p Y II <$. Steatoda bipunetata (L.). Gąsiorowo (1, 2). k V I/p Y II $, j. Steatoda castanea (Cl.). Gąsiorowo (2), Kańkowo. <$, $: kv I-pV II; j: ky I- m Y III.
Pająki Polski, V III-X 115 Steatoda grossa (C. L. K.). Gąsiorowo (2). k V I/p V II <$. Theridion pinasłri L. K. Dębina. p Y ll Theridion tincłum (W lk.). Gaj, Gąsiorowo (1), Lelis.?: ky I-pY II; j: kiv, m V IlI. Theridion varians H. Dębina. p Y II $. e. Bory Dolnośląskie Poniższy wykaz nie zawiera gatunków nie podawanych dotychczas z Dolnego Śląska, ale mimo to uważam za celowe jego opublikowanie, gdyż wypełnia on, chociaż częściowo, arachnologiczną białą plam ę, jaką był do tej pory rozległy kompleks Borów Dolnośląskich. Omawiany m ateriał pochodzi z okolic wsi Osiecznica, 13 km W Bolesławiec (WS 28) i zebrany został w następujących biotopach: 1. skraj lasu mieszanego w śród ziół i krzewów, 7 V II 1978; 2. ta ra s Kwisy pod kam ieniam i, n a piasku i ziołach, 12 V II 1978; 3. m łody bór sosnowy na paprociach, IG V II 1978; 4. suchy traw iasty pagórek, 14 V II 1978; 5. zabudow ania, 9 i 22 V II 1978. Harpactea rubicunda (C. L. K.). 5. kv II <$. Pholcus opilionoides ( S c h r k.). 5. cj,? : p -k V II; $*: py II; j : kvii. Agelena labyrinthica (Cl.). 3. m Y II $. Tegenaria domestica (Cl.). 5. $: p-k Y II. Tegenaria ferruginea ( P a n z.). 5. ky II j. Cicurina cicurea (F.). 2. m V II ę. Pardosa lugubris ( W lk.). 2. m Y II <, $, $*. Trochosa spinipalpis (F. P.-C.). 2. m Y II sa. $. Trochosa terricola Th. 2, 3. j : p-m Y II. Pisaura mirabilis (Cl.). 3. m V II $*. Phrurolithus festivus (C. L. K.). 2. m V II $. Micrommata roseum (Cl.). 3. m V II $*. Evarcha arcuata (Cl.). 1, 3. p-m Y II. Misumena vatia (Cl.). 1. pv II j. Araneus angulatus C l. 1. p Y II $. Araneus diadematus Cl. 1. p Y II j. Araneus guadratus Cl. 2. m Y II j. Araniella cucurbitina (Cl.). 3, 4. m Y II $. Hypsosinga sanguinea (C. L. K.). 4. m Y II?. Mangora acalypha (W lk.). 1. p V II $. Pachygnatha clercki S u n d. 2. m V II d', j. Pachygnatha degeeri S u n d. 2. m Y II?. Tetragnatha pinicola L. K. 2. m Y II $. Bathyphantes gracilis (Bl.). 2. m Y II $.
116 W. Staręga Bathyphantes parvulus (W estr,). 1, 2. $: p-m Y II. Lepthyphantes leprosus (Ohl.). 5. py II;?: p-m V II; j: kv II. Lepthyphantes mengei K u lc z. 1, 2. <J: pv II; $: myii. Lepthyphantes nebulosus (Su n d.). 5. $: ky II; j: p-kv II. Lepthyphantes tenuis (B l.). 2. m Y II ę. Linyphia hortensis S u n d. 2. m YII $. Linyphia triangularis (Cl.). 1, 2, 3. j: p-m Y II. Tapinopa longidens (W i d.). 1. py II j. Chocorua picina (B l.). 2. m Y II $. Diplocephalus cristatus (B l.). 2. m Y II $. Diploceplialus humilis (Bl.). 2. m V II <$. Erigone atra B l. 2. m Y II $. Erigone dentipalpis (W id.). 2, 5. <$: p-m Y II. Maso sundevalli (W e st r.). 1. py II $. Micrargus herbigradus (B l.). 1. pv II <$. Micrargus subaegualis (W e st r.). 2. m Y II Oedothorax retusus (W e st r.). 2. m V II <. Walclcenaeria furcillata (M g e.). 1, 2. $: p-m Y II. Dipoena melanogaster (C. L. K.). 3. m Y II Enoplognatha ovata (Cl.). 1, 2, 3. $: p-m Y II. Neottiura bimaeulata (L.). 1. p Y II $, $*. Robertus lividus (B l.). 2. m V II?. Steatoda bipunctata (L.). 5. kv II j. Theridion impressum L. K. 3. m Y II $. f. Środkowa Ju ra Wyżyna Krakowsko-Wieluńska jest najlepiej zbadaną ze wszystkich krain katologowych. Jest to głównie zasługą wieloletniej działalności W. K ulczyńskiego (m. in. K ulczyński 1872, 1876, 1884, także P rószyński i S taręga 1971), bardzo intensywnej, ale ograniczonej (przebiegiem ówczesnej granicy państwowej) do najbliższej okolicy Krakowa i południowej części Jury po Chrzanów. Do niedawna jedyną poza tym jako tako przebadaną częścią krainy były okolice Kłobucka (Łuczak 1953, 1959) i dopiero S anocka-w o- łoszynowa (1981) dostarczyła obfitych danych dotyczących całej Wyżyny, choć koncentrowała swą uwagę na faunie licznych tu jaskiń. Omówione m ateriały pochodzą ze środkowej części Ju ry, z okolic Częstochowy, Myszkowa, Zawiercia i W olbromia. Przedstaw iona lista nie jest w praw dzie zbyt długa, lecz zawiera wiadomości o kilku interesujących gatunkach, w tym dwóch nie notow anych uprzednio z tej krainy. Stanow iska Bobolice, 13 km EN E Myszków (CB 9 0 ): (1) góra zam kow a, pod kam ieniam i w suchych miejscach oraz na ziołach, 30 V II 1978; (2) piaszczysty ugór u stóp góry zam kow ej, 19 V III 1980.
Pająki Polski, V III-X 117 Rez. G óra Zborów koło Podlesie, 15 km E Myszków (CB 90), m uraw a kseroterm iczna, skałki, jałow ce, 14 V I 1958, 28 V II 1978, 5 i 27 V III 1980, 30 V II 1982. M irów, 13 km N E Myszków (CB 90), skałka w apienna koło ruin zam ku, 28 V II 1982. O lsztyn, 12 km SE Częstoeliowa (CB 72): (1) południow y stok góry zam kow ej, 8 V III 1960; (2) Ja sk in ia Koralowa, stożek nasypow y w zasięgu św iatła, 11 II 1960; (3) Schronisko koło Jask in i O lsztyńskiej, górny poziom w głębi, 11 I I I 1960. Podlesice, 15 km E Myszków (CB 90): (1) bór świeży, ściółka, 11 V III 1982; (2) m iedza wśród piaszczystych pól, 31 V II 1982; (3) piaszczysta droga, 11 V III 1982; (4) w łazience hotelow ej 22 V III 1980. Podzam cze koło Ogrodzieńca, 10 km SE Zawiercie (CA 98), traw iaste wzgórze ze skałkam i w apiennym i, 14 V II 1966. Popielow a Góra (B abia Skałka) koło Podlesie, 17 km E Myszków (CB 90), zbocze pd., m uraw a kseroterm iczna i rum ow isko w apienne, 18 V III 1982. P o ra j, 17 km SSE Częstochowa (CB 71), łąki n a brzegu W arty, 3 V III 1921. Ryczów, 15 km SE Zawiercie (DA 08), g. Grochowiec W ielki, pod szczytem, ca. 480 m, rum ow isko w apienne na m uraw ie kseroterm icznej, 11 V III 1980. Rzędkow ice, 12 km E Myszków (CB 90), 15 V III 1982: (1) Skały Rzędkowickie, m uraw a kseroterm iczna, jałowce, rum ow iska w apienne; (2) bór świeży u pd. podnóża Skał R zędkow ickicli, borówczyska. Smoleń, 10 km N W W olbrom (DA 08), góra zam kow a (rezerw at), las liściasty, 29 V II 1978. Sowia Skała koło Podlesie, 15 km E Myszków (CB 90), skałki wapienne na szczycie, jałowce, zioła, 7 V III 1980 i 29 V II 1982. Zalesice, 25 km E Częstochowa (CB 92), grąd niski, 10 VI 1958. Z łoty P o to k, 25 km ESE Częstochowa (CB 81): (1) las m ieszany, 9 V 1961; (2) traw iasty grzbiet z parkow o rozrzuconym i bukam i, 10 V III 1960; (3) pod korą sosny, 10 V I 1958. Harpactea hombergi (Scop.). Góra Zborów, Mirów. kv II sa. $, j. Harpactea rubicunda (C. L. K.). Góra Zborów. k V II sa. $. Segestria senoculata (L.). Mirów, Ezędkowice (1), Złoty Potok (3). j : pyi, k V IIm V III. Amaurobius fenestralis (Stm.). Mirów, Podlesice (1). sa.?: m Y III; j: kv II. Agroeca brunnea (B l.). Podlesice (1). m V III $. Anyphaena accentuata (W l k.). Złoty Potok (1). py <$. Agelena labyrinthica (Cl.). Popielowa Góra, Sowia Skała.?: k Y II-m Y III. Tegenaria silvestris L. K. Olsztyn (3). m i l i Coelotes atropos (W l k.). Podlesice (1). m Y III $, j. Diety na uncinata Th. Złoty P otok (1). py $. Cicurina cicurea (F.). Podlesice (1), Złoty Potok (1). $: py, m Y III. Arctosa leopardus (Su n d.). Zalesice. pyi $. Aulonia albimana (W l k.). Popielowa Góra. m V III j. Pardosa agrestis (W e st r.). Góra Zborów, Sowia Skała. $: m Y I-kY II; $*: myi. Pardosa amentata (Cl.). Zalesice. pyi ęj, $, $*. Pardosa hortensis (Th.). Złoty P otok (2). p Y III $. Pardosa lugnbris (W l k.). Góra Zborów, Ezędkowice (1), Smoleń, Zalesice, Złoty Potok (1). $: py, kv II; $*: pyi, m Y III; j: kyii. Pardosa monticola (Cl.). Góra Zborów. p V III $*. Pardosa palustris (L.). Bobolice (2), Góra Zborów. $: k Y II; j: m Y III. Pardosa pullata (Cl.). Podlesice (2), Zalesice. p Y I; $: py I, ky II.
118 W. Staręga Piratula łiygrophila (Th.). Zalesice. p Y II $*. Tarentula cuneata (Cl.). Góra Zborów. k Y II j. Tarentula cursor (H.). Popielowa Góra. m V III j. Tarentula scłimidti (H.). Olsztyn (1). p Y III j. Xerolycosa miniata (C. L. K.). Góra Zborów, Złoty Potok (2). <$: mvi, p V III;?, j: myi. Xerolycosa nemoralis (W e s t r.). Góra Zborów, Złoty Potok (1). <$: pv, kv II; sa. $: pv. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Zalesice. py I $*. Zora spinimana (Sund.). Sowia Skała. kv II j. Drassodes lapidosus (W lk.). Góra Zborów, Mirów, Ryczów. $, j: kv II-niY III. Zelotes longipes (L. K.). Popielowa Góra. m V III d. Zelotespetrensis (C. L. K.). Góra Zborów, Podlesice (3), Ryczów. J : k V II-m V III; $: m V III. Phrurolithus festivus (C. L. K.). Sowia Skała. p Y III $. Cheiracanthium virescens (Su n d.). Góra Zborów. ky II j. Glubiona neglecta O. P.-C. Ryczów. m Y III $. Dendrypliantes rudis (Su n d.). Góra Zborów. myi $. Euophrys frontalis (W l k.). Góra Zborów. pv III $. Evarclia arcuata (Cl.). Poraj, Rzędkowice (2). <j>: p -m Y III; sa. <$: py III. Evarcha falcata (Cl.). Rzędkowice (2). m V III <$. Heliophanus flavipes (H.). Popielowa Góra. m V III sa. $. Pellenes tripunctatus ( W l k.). Popielowa Góra. m Y III j. Phlegra fasciata (H.). Góra Zborów. p Y III j. Phlegra v-insignita (Cl.). Góra Zborów. m V I j. Salticus cingulatus (P anz.). Góra Zborów. ky II sa. $. S'alticus scenicus (Cl.). Góra Zborów. ky II j. Sitticus distinguendus (S im.). Bobolice (2). m Y III <J. Sitticus pubescens (F.). Góra Zborów. ky II * Sitticus zimmermanni (S im.). Góra Zborów, Mirów. k V II-p V III; j: kv II. Misumena vatia ( C l.). Góra Zborów, Zalesice. py I; j : kv II. Misumenops tricuspidatus (F.). Zalesice. py I $. Oxyptila atomaria (P anz.). Ryczów. m Y III Oxyptila praticola (C. L. K.). Góra Zborów. k Y II j. Oxyptila scabricula (W e s t r.). Olsztyn (1), Ryczów. <f: m Y III; j : pv III. Xysticus cristatus (Cl.). Góra Zborów, Poraj. <?, $: m VI; j: myi, py III. Xysticus ulmi (H.). Zalesice. pyi c?,?. Philodromus aureolus (Cl.). Góra Zborów, Złoty Potok (1). <J, $: m YI; j: py. Araneus angulatus Cl. Góra Zborów, Rzędkowice (1). m Y III; $: k Y IIm Y III; j: kyii. Araneus diadematus Cl. Góra Zborów, Mirów, Rzędkowice (1). $: k Y II-m Y III; j: myt-kyii. Araneus quadratus Cl. Popielowa Góra, Sowia Skała. $, j: k Y II-m Y III.
Pająki Polski, V III-X 1 1 9 Eypsosinga sanguinea (C. L. K.). Góra Zborów. k Y III j. Nuctenea cornuta (Cl.). Zalesice. py I Singa hamata (Cl.). Poraj. p V III j. Meta segmentata (Cl.). Bobolice (1), Góra Zborów, Poraj, j: ky II-pV III. Pachygnatha degeeri S u n d. Bobolice (1), Góra Zborów, Mirów, Sowia Skała.. ky II - j. Tetragnaiha extensa (L.). Zalesice. pv I $. Aqyneta rurestris (C. L. K.). Bobolice (1, 2), Góra Zborów, Ryczów, Rzędkowice (1). cj: k Y li-k V III;?: ky II-m Y III. Lepthyphantes leprosus (Ohl.). Góra Zborów, Podlesice (4). $: k Y II-k Y IIIj sa. $: ky II. Lepthyphantes mengei K ulcz. Podzamcze, Popielowa Góra. $: m Y II-m Y III. Linyphia trianqularis (Cl.). Bobolice (1), Podlesice (1), Rzędkowice (2), Sowia Skała. <J: ky II-m V III;?: m Y III; j: ky II. Mierolinyphia pusilla (Su n d.). Góra Zborów. pv III <$. Neriene emphana (W lk.). Smoleń. kv II ę, $ (na wspólnej sieci). Neriene peltata (W id.). Złoty Potok (1). py $. Porrhomma moravicum Miller et K rat. Olsztyn (2). m il $. Stemonyphantes lineatus (L.). Bobolice (2), Góra Zborów, Popielowa Góra, Ryczów, Sowia Skała, j : k V II-m V III. Syedra gracilis (M g e.). Mirów. ky II $. Tapinopa longidens (W id.). Bobolice (2), Góra Zborów, Mirów, Popielowa Góra, Ryczów. $, sa. $: m Y III; j: k Y II-m Y III. Erigone atra B l. Góra Zborów. k Y II $. *Micrargus subaequalis (W e st r.). Mirów, Ryczów. kv II; $: ky II-m Y III.. Tiso vagans (B l.). Góra Zborów. kv II $. Walckenaeria antica (W i d.). Bobolice (1). ky II $. Walckenaeria melanocephala O.P.-C. Bobolice (1). ky II $. Achaearanea lunata (Cl.). Góra Zborów. k Y II $, sa. d. Enoplognatha ovata (Cl.). Bobolice (1), Góra Zborów, Sowia Skała. $: k Y IIkY III. Enoplognatha thoracica (H.). Ryczów. m V III $. Neottiura bimaculata (L.). Bobolice (1). ky II ę*. jrobertus lividus (B l.). Podlesice (1). m Y III $. Steatoda phalerata (P anz.). Góra Zborów. ky II; $: ky III; j: myi, p Y III. Theridion varians H. Zalesice. py I $. g. Środkowe Roztocze Roztocze jest jedną z najsłabiej zbadanych krain Polski, nie prowadzono tu jednak dotychczas żadnych badań arachnologicznych, a znane do niedawna kilkadziesiąt zaledwie gatunków, to wynik opublikowania, głównie przeze m nie (Staręga 1972, 1974, 1978), przypadkowo zebranych materiałów. Przed
120 W. Staręga stawiany obecnie wykaz, obejmujący 144 gatunki, jest rezultatem wstępnego rozpoznania faunistycznego, jakie w ram ach swojej pracy magisterskiej wykonała E. Szu r e k, uzupełnionym innymi materiałami. Niektóre stanowiska (Zawada, Żdanów) leżą nie na właściwym Roztoczu, a w Padole Zamojskim, stanowiącym najbardziej na północny zachód wysunięty fragment Podola, natomiast Biłgoraj leży na skraju Puszczy Solskiej, zaliczanej już do Kotliny Sandomierskiej. Ponieważ granice Roztocza jako krainy katalogow ej zakreślone są bardzo nieprecyzyjnie, z całą pewnością jednak obejmują całe polskie Podole Zachodnie, omawiam także i te m ateriały. W sumie lista pająków znanych z Roztocza wydłuża się dzięki poniższym danym aż o 83 gatunki. Stanow iska Biłgoraj (FB 20), bór sosnowy, 16 V III 1918. Rez. Bukow a Góra w Roztoczańskim P. N. (FB 30): (1) Abietetum polonicum, 5 V II I 1981; (2) Fagetum carpaticum, 10 Y 19681 i 5 V III 1981. Józefów, 25 km E Biłgoraj (FA 49): (1) kam ieniołom, ocieniona ścianka w apienna, 12 V III 19691; (2) sta ry zarośnięty cm entarz żydow ski, 3 V III 1981. K rasnobród, 18 km NW Tomaszów Lubelski (FB 50): (1) bór sosnowy, (2) bór sosnowy z dom ieszką św ierka i jodły dane E. S z u r e k ; (3) łąka nad W ieprzem, 20 V II 1919. K rasnobród-podzam ek, 20 km NW Tomaszów Lubelski (FB 50), park pałacowy, 10 V III 1981. Łabunie-R eform a, 15 km SE Zamość (FB 61; w tekście: Łabunie), w ielogatunkow y las liściasty (dąb, grab, buk, lipa), 11 V II 19731. Rez. Nart-Czerkies w Roztoczańskim P. N. (FB 40), Abietetum polonicum, 7 V III 19691. Rez. Obrocz w R oztoczańskim P. N. (FB 40), Fagetum carpaticum, 11 V 19681. Szczebrzeszyn (FB 31), P iekiełk o, wąwóz lessowy zarośnięty krzew am i i drzew am i liściastym i, 13 V III 19691. Tomaszów Lubelski (FA 79; w tekście: Tomaszów): (1) w ielogatunkow y las liściasty (dąb, lipa, klon, buk) ze św ierkiem, (2) ols dane E. S z u r e k. Zawada, 10 km W Zamość (FB 42), w ielogatunkow y las m ieszany (dąb, klon, świerk, lipa, buk) dane E. S z u r e k. Zwierzyniec (FB 30): (1) bór sosnowy, m łodnik i polany, 12 VI 19651 i dane E. S z u r e k ; (2) bór iglasty (sosna, św ierk, jodła) dane E. S z u r e k ; (3) w ielogatunkow y las liściasty dane E. S z u r e k ; (4) kam ieniołom w apienia, 11 V 1968; (5) dziupla spróchniałego klonu, 9 I I I 1956. Z w ierzyniec-r udka (FB 40; w tekście: R udka): (1) w ilgotna łąka nad W ieprzem, 15 V III 19691 i 7 V III 1981; (2) w ilgotny bór sosnowy nad W ieprzem, 17 V III 19691; (3) drew niane zabudow ania, 6-18 V III 19691 i 10 V III 1981. Żdanów, 5 km S Zamość (FB 51): (1) w ielogatunkow y las liściasty, (2) ols dane E. S z u r e k. *Amaurobius fenestralis (Stm.). Bukowa Góra (1). p V III j. *Pholcus opilionoides (Schrk.). R udka (3). pv III <$, ę. *Anyphaena accentuata (W l k.). Żdanów (1). kv III ę. *Agelena gracilens C. L. K. Zwierzyniec (1), Żdanów (1). m V II-m V III. *Tegenaria campestris C. L. K. Szczebrzeszyn. m V III sa. sa. $. Tegenaria domestica (Cl.). R udka (3), Żdanów (1). <$: k Y III; ę, j: p-m Y III. 1 M ateriały z tych prób były częściowo publikow ane ( P r ó s z y ń s k i i S t a r ę g a 1971, S t a r ę g a 1972, 1974); tu tylko dane tam nie uw zględnione lub podane ogólnikowo ( R o zto cze ).
Pająki Polski, V III-X 1 21 Tegenaria ferruginea (Panz.). Józefów (1). m V III j. Coelotes inermis (L. K.). Łabunie. inv II $. *Coelotes terrestris (W i d.). Bukowa Góra (2). p V III <,?, j. Dictyna arundinacea (L.). Zwierzyniec (1). $: m V I; j: ky II. * Diety na pusilla Th. Zwierzyniec (1), Żdanów, (1). m YI, m X II. *Cicurina cicurea (F.). Bukowa Góra (1, 2). p Y III $, j. Arctosa leopardus (Sund.). Budka (1). m Y III?. *Pardosa agrestis (W e st r.). Zawada. m IX?. *Pardosa agricola (Th.). Żdanów (1). m Y III $. Pardosa amentata (Cl.). Łabunie. m Y II $. *Pardosa hortensis (Th.). Zwierzyniec (2). k Y II j. Pardosa lugubris (W l k.). Łabunie, Budka (2), Zwierzyniec (1, 2). <$: py -pyi; $: p Y -m Y III; $*: m Y II-m Y III. *Pardosa palustris (L.). Zwierzyniec (1). py -pv II. Pardosa prativaga (L. K.). Żdanów (1). $: m Y III, px. Pardosa pullata (Cl.). Budka (2). m Y III $*. *Pirata piscatorius (Cl.). K rasnobród (3). m V II $*. Piratula hygrophila (Tn.). Bukowa Góra (1), Xart-Czerkies. py III?, j. *Tarentula aculeata (Cl.). Zwierzyniec (1). py I $. *Tarentula cuneata (Cl.). Zwierzyniec (1). py I Trochosa ruricola (D. G.). Szczebrzeszyn, Tomaszów (1). m V III; $: m V IIIklX. Trochosa terricola Th. Zawada. m IX $. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Xart-Czerkies. p V III j. *Zora spinimana (Sund.). Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). (J,?: py, pv III. Pisaura mirabilis (Cl.). Zwierzyniec (1). py j. *Zelotes subterraneus (C. L. K.). Zwierzyniec (2). p i l <$. *Clubiona lutescens W e st r. Żdanów (1). m Y III $. *Glubiona terrestris W e st r. Żdanów (1). px $. *Euryclubiona stagnatilis (K ulcz.). Zawada. m IX $. *Euryćlubiona subsultans (Th.). Żdanów (1). m Y III?. Gauroclubiona caerulescens (L. K.). Zawada. m IX <?. *Dendryphantes rudis (Sund.). Krasnobród (1), Żdanów (1). <$, $: p ili, py III. Evarcha arcuata (Cl.). Zwierzyniec (1), Żdanów (1). $, j : k V II-m V III, px. Evarcha falcata (Cl.). Krasnobród (1), Xart-Czerkies, Zwierzyniec (1). (J, $: m Y I-m V III. *Heliophanus flavipes (H.). Zwierzyniec (1). ky II j. *Marpissa muscosa (Cl.). Biłgoraj. m V III j. *Neon reticulatus (B l.). Bukowa Góra (1). p V III $. *Sitticus littoralis (H.). Żdanów (1). k Y III $. Sitticus pubescens (F.). Budka (3). p Y III Goriarachne depressa (C. L. K.). Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). $: k X II-p II. *Diaea dorsata (F.). Krasnobród (2). p i l l (J. 4 Fragm enta Fau nistica t. 28
122 W. Staręga Misumena vatia (Cl.). Józefów (2), Zwierzyniec (1), Żdanów (1). o, m Y IIm V III. Misumenops tricuspidatus (F.). Tomaszów (1). m IX. *Oxyptila atomaria (P anz.). Tomaszów (1). m IX *Oxyptila brevipes (H.). Zwierzyniec (1). $, j: k X I I- p III. *Oxyptila trux (Bl.). Żdanów (1). m ili $. Proxysticus luctuosus (B l.). Żdanów (1). $: kly, m X II. Xysticus cristatus (Cl.). Biłgoraj, Zwierzyniec (1). $: ky II, k X II; j: m Y III. *Xysticus JcocM Th. Żdanów (1). m V III $. *Xysticus nimi (H.). Żdanów (1). p X $. *Artanes dispar (W lk.). Żdanów (1). j: k V III-p IX. *Artanes emarginatus (Schrk.). Zwierzyniec (1, 2). ky II j. Artanes margaritatus (Cl.). Zwierzyniec (1). k V II j. Philodromus aureolus (Cl.). Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). j: kv II-pY III. *Philodromus cóllinus C. L. K. Zwierzyniec (1, 2). k V II $. *Thanatus formicinus (Cl.). Zwierzyniec (2). py II ę. Tibellus oblongus (W l k.). Żdanów (1). m Y III $. Araneus alsine (W lk.). B udka (1), Żdanów (1). <J: p V III; $: m V III. Araneus angulatus Cl. Nart-Czerkies, Zawada. p Y III-m IX. Araneus diadematus Cl. Budka (3), Zawada, Zwierzyniec (1). $, j : kv II-m IX. Araneus marmoreus Cl. Zwierzyniec (1), Żdanów (1). d,?: k Y II-p X. Armieus quadratus Cl. Józefów (1, 2), Krasnobród-Podzamek, B udka (1), Żdanów (1). S: p V III; $: p-m V III, px ; j: py III. Araniella cucurbitina (Cl.). K rasnobród (1). p Y III $. *Araniella displicata ( H t z.). Zwierzyniec (1). m VII j. Atea sturmi (H.). Budka (2), Zwierzyniec (1). <J, py I-kY II; j: py I-m V III. *Cercidia prominens (Wte s t r.). Zwierzyniec (1), Żdanów (1 ). <$, $, j : m -kv II, px. Cyclosa conica (P all.). B u d k a (2), Żdanów (1). m Y III j. *Cyclosa oculata (W l k.). Zwierzyniec (1). m Y II j. *Hypsosinga pygmaea (Su n d.). Krasnobród (2). py III $. Mangora acalypha (W l k.). Krasnobród (2). py III c?. *Nuctenea ixobola (Th.). Żdanów (1). <$: k ly ; $: ky III. *Nuctenea patagiata (Cl.). Zwierzyniec (1), Żdanów (1). q : m V III; $: m V III, k X II. Nuctenea umbrałica (Cl.). Żdanów (1). kiv $. Singa hamata (Cl.). Zwierzyniec (1). kv II $. *Singa nitidnla C. L. K. Żdanów (1). m Y III $. *Zilla diodia (W l k.). Krasnobród (1). py III j. Meta mengei (Bl.). Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). rf, $: py -py I; j: py IIL Meta segmentata (Cl.). Bukowa Góra (2), Łabunie, Xart-Czerkies, Szczebrzeszyn, Zawada, Żdanów (1). $: m Y III-m IX ; j: m Y II-m V III. Pachygnaiha clercki S und. B udka (1), Żdanów (2). <$: k Y III; $: p - k V III.
Pająki Polski, V III-X 123 * P acjiygnatha degeeri Su n d. Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). m Y IIpY III. *Pachygnatha listeri S u n d. Zwierzyniec (1), Żdanów (1). p ili, m Y IIkY III. *letragnatlia extensa (L.). Żdanów (1). k V III $. Tetragnatlia obtusa C. L. K. K rasnobród (1). p Y III $. *Tetragnatha pinicola L. K. K rasnobród (1), Zwierzyniec (1). $: k Y II-p Y III. *Agyneta rurestris (0. L. K.). Rudka (1), Żdanów (1). <$: py III; $: p -k Y lii. *Agyneta saxatilis (B l.). Krasnobród (1). py III $. Bathyphantes nigrinus (W e s t r.). Żdanów (2). $: p ill, mvii. *Bolyphantes alticeps (Su n d.). Żdanów (1). m V III <$. *Centromerita bicolor (Bl.). Zwierzyniec (1), Żdanów (1). $: m -kx II. Diplostyla concolor (W id.). Łabunie, Obrocz, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec (4). <?: m Y II-m Y III; $: my, mvii. *J)rapetisca socialis (Su n d.). Bukowa Góra (2), Krasnobród (2). pv III $. Floronia bucculenta (Cl.). Zawada, Żdanów (1). <, $: m V III-m IX. *Helophora insignis (Bl.). Łabunie, Żdanów (1). <J, $: kv III; j: myii. Labulla thoracica (W i d.). Nart-Czerkies. pv III sa. <$. Lepthyphantes flavipes (B l.). Zawada. m IX j. * Lepthyphantes mengei K ulcz. Bukowa Góra (2). py III $. Lepthyphantes tenebricola (W id.). Bukowa Góra (2), Łabunie, Nart-Czerkies, Obrocz. my, p Y III; $: my, m Y II-p Y III. Linyphia hortensis S u n d. Zwierzyniec (1). py <, j. Linyphia triangularis (Cl.). Józefów (1), Krasnobród (1, 2), Krasnobród-Podzamek, Nart-Czerkies, Rudka (2), Szczebrzeszyn, Zawada, Zwierzyniec (1, 2, 3). <J, $: m Y II-kY III; j: py -pv III. * Macrargus rufus (W id.). Zawada. m IX <$, j. *Microlinyphia pusilla (Su n d.). Zwierzyniec (1).?: py-pyi. Microneta maria (Bl.). Bukowa Góra (2), Nart-Czerkies, Obrocz, Tomaszów (1). <?: my; $: py III, kix ; j: py III. *Neriene clathrata (Su n d.). Zwierzyniec (1), Żdanów (1). ky II; $: m X II. *Neriene montana (Cl.). Bukowa Góra (2), Zwierzyniec (1).?: ky II; j: pv. Neriene peltata (W i d.). Bukowa Góra (2). py III j. Neriene radiata (W lk.). Nart-Czerkies, Zwierzyniec (1). $: ky II-pY III. *Porrhomma pygmaeum (B l.). Zwierzyniec (1). m Y II $. *Stemonyphantes lineatus (L.). Bukowa Góra (2), Żdanów (1). $: m V III; j: pv III. Tapinopa longidens (W id.). Zwierzyniec (1). kv II $. *Ceratinella brevis (W id.). Bukowa Góra (1), Zwierzyniec (1), Żdanów (1). <?: k X II; $: p ill, p Y III; j: pv III. *Dicymbium nigrum (B l.). Bukowa Góra (1). py III $. *Diplocephalus latifrons (O. P.-C.). Bukowa Góra (2). p Y III $. *Erigone atra B l. Żdanów (1). m X II
124 W. Staręga *Erigone dentipalpis (W i d.). Eudka (1). py H I $. *Gongylidiellum compar (W e s t r.). Bukowa Góra (1). py III $. Gongylidium rufipes (L.). Żclanów (1, 2). ky III 3, $. *Hylyphantes graminicola (Su n d.). Żdanów (1). $: px, m X II. *Micrargus herbigradus (Bl.). Bukowa Góra (1, 2). py III $. *Pelecopsis elongata (Wid.). Krasnobród (2). p il <$. *Tapinocyba biscissa (O. P.-C.). Zwierzyniec (1). k X II $.» Rys. 17. Krajowe stanowiska Troxochrus nasutus S ch k l. *Tapinocyba insecta (L. K.). Żdanów (1). m i l i $. ^Troxochrus nasutus S chkl. Bukowa Góra (1). py III $. * Troxochrus scabriculus (W e st r.). Żdanów (1). <J, $: m X II, p il. Aćhaearanea riparia (B l.). Józefów (1). m Y III j. *Crustulina guttata (W i d.). Zwierzyniec (1). k X II $. Enoplognatha ovata (Cl.). K rasnobród (1), Łabunie, Zwierzyniec (1). <J: k Y II;?: m Y II-p Y III; j: py -m Y II. Neottiura bimaculata (L.). Krasnobród (1), Szczebrzeszyn, Zwierzyniec (1), Żdanów (1). <j>: m V II-m Y III; j: m X II.
Pająki Polski, V III- X 125 *Paidiscura pallens (B l.). Tomaszów (1). k IX j. Robertas lividus (Bl.). Bukowa Góra (2), Krasnobród (2), Źdanów (1). ęj: kiv ;?, j: PV III. Steatoda bipunctata (L.). Bukowa Góra (2), Budka (3), Zwierzyniec (5). p ili;?: p i n, py; j: p ili, py III. Steatoda castanea (Cl.). Budka (3), Żdanów (1). p -m Y III; $: p -k Y III; j: py III. * Therid io n impressum L. K. Zwierzyniec (1). m Y II $. *Theridion mystaceum L. K. Zwierzyniec (1), Żdanów (1). <$: m Y II; j: m X II. *Theridion pictum (W l k.). Krasnobród (2), Żdanów (1). $, j: p-mytii. *Theridion pinastri L. K. Zwierzyniec (1). ęj: m Y II; j: pv I. Theridion sisyphium (Cl.). Zwierzyniec (1). m Y II $. Theridion tinctum (W l k.). Krasnobród (1), Zwierzyniec (1). $: py III; j: pvi. *Theńdion varians H. Zwierzyniec (1). o, m -ky II; j: py-pvi. *Ero furcata (V ill.). Tomaszów (1), Żdanów (1). $, j: kix -px. h. Toruń Poniżej podaję listę pająków zebranych w latach 1976-1977 w wyniku prowadzonych przez Insty tu t Kształtowania Środowiska badań mających określić wpływ skażeń przemysłowych i rekultywacji na faunę. Szczegółowe dane, również dotyczące konkurencji między pająkami a innymi grupami zwierząt, zostaną w przyszłości opublikowane przez mgr B. Ł ącką-p ilaszek i będą m. in. przedm iotem jej rozprawy doktorskiej. Ograniczam się tu w związku z tym do podstawowych wiadomości środowiskowych i fenologicznych. W opracowanym materiale stwierdziłem wiele bardzo interesujących gatunków. Dwa z nich: Psammitis ninnii i Theridion uhligi (oraz praw dopodobnie trzeci, z rodzaju Zelotes Gis t., którego nie udało mi się zidentyfikować) znaleziono w Polsce po raz pierwszy, dla Pelecopsis nemoralis stanowisko to ru ń skie jest potwierdzeniem występowania tego gatunku w Polsce, a 21 dalszych gatunków (zaznaczonych gwiazdką) jest nowych dla Xiziny Wielkopolsko- Kujawskiej. Materiał zbierany był przy użyciu pułapek Barbera i biocenomctru. Punktem wyjściowym były Toruńskie Zakłady Przemysłu Nieorganicznego Polchem, zlokalizowane na Przedmieściu Bydgoskim (CD 37). Łowiono w następujących środowiskach. 1. Centrum Zakładów, suclie traw niki na piasku, bardzo silnie skażone em isją gazów i pyłów (S 0 2, S 0 3, H 2S 0 4, HC1, IIF, związki Cr, Cu, Ni, Pb, Zn), rekultyw ow ane próchnicą i torfem i nawożone. 2. j. w., ale traw nik okresowo naw adniany w odą z h y drantu. 3. Strefa ochronna Zakładów, odległość od źródła em isji 500 m, zdegradow ana m uraw a kseroterm iczna n a piasku. 4. j. w., ale odległość 1000 m. 5. Obręb Zakładów, pow ierzchnia rekultyw ow ana osadam i ściekowym i, odpadam i
12G W. Staręga paleniskow ym i i w apnem nawozowym, obsiew ana łubinem a następnie m ieszanką tra w n i kową, silnie zdegradow ana i porośnięta cbw astnieą pospolitą (Echinochloa crus-galli). G. Strefa ochronna, pow ierzchnia j. w., ale mniej zdegradow ana i porośnięta kupków ką pospolitą (D actylis glomerata) z dom ieszką innych traw. 7. Toruń-Grlinki (CD 37), ok. 5000 m od Zakładów, m uraw a kseroterm iczna na piasku, skażenie P b pochodzącym ze spalin sam ochodow ych. *Agroeca lusatica (L. K.). 5. kv I $. *Agroeca proxima (O. P.-C.). 1. kx $. Agelena gracilens C. L. K. 5, 7 (?). <J: kv III; j: pyii. Agelena labyrintliica (Cl.). 7. k V II Tegenaria agrestis (W l k.). 3, 4, 5, 7. <J: kv II-m X ; $: px ; j: kyiit. Tegenaria atrica C. L. K. 4. d: m IX -m X. Tegenaria campestris (C. L. K.). 2. m Y II j. *Archaeodictyna ammophila (Mg e.). 5. kvi $. *Argenna albopunetata (Mg e.). 5. ky II $. Arctosaperita ( L a t r. ). 1, 2, 3, 5, 6. kiv -m V I,p-kX ; $: pv I-kX ; j : py II-kX. Pardosa agrestis (W e st r.). 1, 2, 3, 5, 6, 7. <J: k ly -m Y III; $: pv II-m Y III; j: m Y III. Pardosa agricola (Th.). 1, 2, 4, 5, 6. ęj: py I-kY II; $: ky I-m Y III; j : pv I m V III. Pardosa palustris (L.). 1-7. kly -py II, kv III; $: py I-kV III; $*: pv II; j: py I-pY II. Pardosa prativaga (L. K.). 1, 5, 6. <$: py I-pY II; $: p-kv I, m V III, px ; j: my-kyi, kx. Pardosa pullata (Cl.). 6. p Y II Tarentula accentuata (L a tr.). 2, 3, 5, 6. py I; $: py II, kx ; j: pv II-kX. Tarentula aculeata (Cl.). 6. p Y II <$. Tarentula cuneata (Cl.). 1 (?), 3 (?), 4 (?), 5, 7. d : pv I; $: py II; j : m Y III-m X. Tarentula cursor (EL). 2, 5 (?), 6, 7. d: ky I;?: kly, py II; j: py III-m X. Tarentula fabrilis (Cl.). 7. py II j. Tarentula pulverulenta (Cl.). 3, 4, 5, 7.?: p V II-k V III; j: pv II-kV III, kx. Tarentula schmidti (EL). 3, 5, 7. m IX -px ; kyi, m IX -m X ; j: pv II, p IX - mx. Trochosa ruricola (D. G.). 1-7. <?: m Y I-kY II, p-m X ; $: p V II-k IX ; $*: ky II; j: m Y I-pIX. Trochosa terricola Th. 4. d: m IX -m X. Xerolycosa miniata (C. L. K.). 1-7. d, $: kiy -px ; $*: p V III; j: py I-kX. *Berlandina cinerea (Mg e.). 5. 7, d: ky I-pY II. Drassodes pubescens (Th.). 3, 4, 5. p Y II; $: k Y III-p IX. Drassyllus pusillus (C. L. K.). 7. p Y II d, $. Haplodrassus signifer (C. L. K.). 5. p V II <$. *Zelotes apricorum (L. K.). 1, 3, 4, 5. < : m Y III-k IX ; $: ky III-m IX. Zelotes electus (C. L. K.). 1, 4, 5, 7. py I-pY II; $: p Y I-kY II; j: pv II-k Y III. *Zelotes longipes (L. K.). 3, 4, 5, 6, 7. <$: kv II-pX ; $: py I-raIX ; sa. $: ky II.
Pająki Polski, V III-X 127 *Zelotes petrensis (C. L. K.). 5, 7. k V III <$. **Zelotes sp. 5. kv I $. *Zelotes subterraneus (C. L. K.). 7. k V III <y, $. *Micaria pulicaria (S u n d.). 5. m Y III $. *Micaria silesiaca L. K. 2, 5, 6. <$: py I-pY II, kv III;?: kly, m Y II-pY III. Phrurolithus festivus (C. L. K.). 5, 7. <$: p Y II; $: py II, k V III. Clubiona neglecta O. P.-C. 4. k Y III. Microclubiona diversa (O. P.-C.). 7. <$: p-k Y II. Eresus niger (P e t.). 5. p X <$. Zodarion germanicum (C. L. K.). 7. k V II <$. *Bianor aurocinctus (Oh l.). 6. m V II ę. *Euophrys aeąuipes (O. P.-C.). 3, 4, 5, 7. py I-kY II; $: p Y II; j : ky II-pV III. Euophrys frontalis (W lk.). 7. p Y II Heliopłianus flavipes (H.). 5, 7. p Y I-p Y II. Pellenes nigrociliatus (L. K.). 3, 5, 6. <J: pv I-pY III; $: ky II; j: ky III-pX. Phlegra fasciata (H.). 4, 7. <$, j : p-k V II. Phlegra v-insignita (Cl.). 3, 5, 7. c?: py I-pY II, k Y III; $: p-kv II; j: pv I-m IX. *Pseudicius encarpatus (W l k.). 3. px $. Sitticus distinguendus (Sim.). 1, 3, 5, 6, 7. py I-pX ; $: pv I-kY II, px ; j: m Y I-kX. Sitticus saltator(o. P.-C.). 3, 4, 5, 6, 7. <$: py I-pIX ; $: p V I-m V III; j : m V I-m IX. Sitticus zimmermanni (Sim.). 1. ky II <$. *Yllenus arenarius M g e. 5, 6. $: py II; j: py II-kY III. Oxyptila scabricula (W e st r.). 7. $: k Y III; j: py II. * Psammitis acerba (Th.). 7. py II $. **Psammitis ninnii (Th.). 1 (?), 2 (?), 5, 6, 7. <$: p -k V II; $: pv II; j: p V II- -k V III. Gatunek nowy dla fauny Polski, reprezentujący grupę elementów południowych, znany dotychczas z basenu Morza Śródziemnego i Czarnego, od Algerii, Portugalii i Hiszpanii po Turcję i Kazachstan, ale sięgający na północ po Holandię na zachodzie oraz Litwę i środkową Rosję (linia Psków Wielki Nowogród Kalinin Jarosław) na wschodzie. Stanowisko polskie jest oderwane od głównego areału, gdyż już w Czechosłowacji gatunek ten w ystępuje wyspowo, w izolowanych stepowych środowiskach Czech, południowych Moraw i południowej Słowacji. Brak apofiz na bulbusie w skazuje jed n ozn aczn ie na p rzynależn ość do rodzaju Psammitis M g e. i na blisk ie pokrew ieństw o z g a tu n k iem ty p o w y m teg o rodzaju (P. sabulosa). *Psammitis sabulosa (H.). 5, 6, 7. <$: m IX -k X ; $: k X ; j: py I. Psammitis striatipes (L. K.). 5, 7. k IX -m X ; $, j: py II. Xysticus cristatus (Cl.). 5 (?), 6 (?). kv III j. Xysticus kocili Th. 1, 2, 5, 6, 7. kly -p Y II; $: kly -m Y II; j: py III-pX. Xysticus ulmi (H.). 2. py I
128 W. Staręga Artanes emarginatus (Sch rk.). 1. py II Philodromus aureolus (Cl.). 5. J : k Y II-p V III. Philodromus collinus C. L. K. 4, 5. <$: m -k Y II. Thanatus arenarius L. K. 1 (?), 2, 3, 5, 7. <J: py I-pY II, px ;?: p Y I-k V III; j: py II, ky III-pX. Thanatus formicinus (Cl.). 7. J : p-k V II. Thanatus pictus L. K. 6. p Y III?. Tibellus oblongus (W lk.). 1, 3, 5, 7. <?: ky I-m V III; j: py I-kV III. Agalenatea redii (S c o p.). 7. ky II j. Araneus quadratus C l. 7. j: m Y I-p Y II. Eypsosinga albovittata (W e st r.). 7. mvi j. Eypsosinga pygmaea (Su n d.). 7. py II Eypsosinga sanguinea (C. L. K.). 7. m Y III j. Mangora acalyplia (W l k.). 5. p IX j. Neoscona adianta (W l k.). 1, 7. j: m V I-pY II. Pachygnatha degeeri S u n d. 1, 4, 5, 6, 7. pv I-pY II, k IX -m X ; $: kv I-kY II, k IX -m X ; j: ky II-pX. Agyneta fuscipalpis (C. L. K.). 1, 2, 4, 5, 6. <J, $: p Y I-pX ; j: m -ky II. Agyneta rurestris (C. L. K.). 1-7. py I-pIX, kx ; $: pv -kx ; sa. d, sa.?, j: ky III. *Bathyphantes parvulus (W e s t r.). 5. py II J1. Centromerita concinna (Th.). 2 (?), 4. m X ; $: kx ; j: ky II. Gentromerus sylvaticus (B l.). 1. p X Diplostyla concolor (W i d.). 5, 6. m V II; sa. d: pyii. *Lepthyphantes decolor (W e st r.). 5. kix Lepthyphantes leprosus (Oiil.). 5. kx Microlinyphia pusilla (Su n d.). 1, 2, 4, 5, 6, 7. d : p V III, p X ; j: niy II-m X. Porrhomma pygmaeum (B l.). 5, 6. p V II <?, $, sa. Stemonyphantes lineatus (L.). 5. px $. Tapinopa longidens (W i d.). 7. ky II j. Dicymbium nigrum (B l.). 2. py I $. Diplocephalus humilis (Bl.). 1, 2, 4, 5, 6. d: p Y II-kX ; $: pv I-pY II, k V IIIpX ; sa. <?: pix. Erigone atra B l. 1, 2, 4, 5, 6, 7. d: kiy -kx ; $: py I-kX. Erigone dentipalpis (W i d.). 1-7. <$: kiy -kx ; $: p Y I-p X ; j : k Y III-kIX. *Leptothrix hardyi (B l.). 3, 5, 7. <J: m IX -k X ; $: kx. Maso sundevalli (W e st r.). 4. p Y III Oedothorax apicatus (Bl.). 1, 2, 4, 5, 6. d: py II-kX ; pv I-pIX, kx ; j: m V I- m V III. Oedothorax fuscus (B l.). 1, 2, 5. <$: m Y II-pX ; $: py II-pX. **Pelecopsis nemoralis (B l.). 3. ky III $. Jest to pierwsze pewne stanowisko tego gatunku w Polsce. Wprawdzie B aran (1933) wykazał go z okolic Rzeszowa, jednak dane tego autora nie
Pająki Polski, Y III-X 129 zawsze są w całej pełni wiarygodne. Gatunek znany z prawie całej Europyr ale spotykany niezbyt często. Pelecopsis parallela (W i d.). 3, 4, <$: p Y II-k Y III; $: py II-pY III. Savignya frontata B l. 1, 6. <$: p Y I; $: mvi. Silometopus reussi (Th.). 5. m Y II <. Styloctetor romanus (O. P.-C.). 3, 5, 7. cj: py I-pV II, ky III; $: py II. Trichopterna cito (O. P.-C.). 4, 7. <$: py II, k IX. *Typhochrestus digitatus (O. P.-C.). 4. p Y II $. WalcTcenaeria antica (W i d.). 1, 4, 5, 7. $: p Y I-p Y II. Grustulina guttata (W i d.). 6, 7. py I-pY II. Enoplognatha oelandica (Th.). 1, 3 ( f ), 5, 6, 7. < : p-ky I: $: pvi, m Y III; j : py -py II, m IX. Enoplognatha ovata (Cl.). 1, 6. j: m Y I-p Y II. Enoplognatha thoracica (H.). 1, 4, 5. p Y I-p Y II. Neottiura bimaculata (L.). 1, 4, 7. ky I; $, sa. $: m YI; sa. <$: py II; j: m Y III. Steatoda corollata (L.). 5. pyi <$. Steaioda phalerata (P a n z.). 2, 4, 7. k ly -p Y II; j: pv II. Theridion impressum L. K. 5. kyi $. Theridion pinastri L. K. 5 (?). py I j. **Theridion uhligi M a r t in. 5, 7. $: py II; j: ky II-kIX. G atunek nowy dla fauny Polski, dotychczas znany tylko z dwócli stanowisk w XRD (Brandenburgia M a r t in 1974). Podany przeze mnie wcześniej (S taręg a 1978) z Torunia jako Theridion petraeum L. K. Prawdziwy T. petraeum jest jednak gatunkiem alpejskim (T h a l e r 1981) i w Polsce nie występuje, a dane F ic k e r t a (1876) odnoszą się, być może, do pokrewnego T. boesenbergi S tr. albo jakiegoś innego gatunku. X. PO JED Y N C ZE ZN ALEZISK A Z RÓŻNYCH K R A IN Pholcus opilionoides (S c h r k.). Pobrzeże B ałtyku: Gdańsk-Górki Wschodnie (CF 52), zabudowania przy Stacji Ornitologicznej I.Z. PAX, 1-3 Y III 1979-1?. Cybaeus angustiarum L. K. Pojezierze Pomorskie: K artuzy (CF 12), Jez. Ciche, buczyna pomorska, 21 Y 1980 3 jj; rez. Lubygość koło K artuz (XA 93), buczyna pomorska, 22 Y 1980 2 jj. Piratula hygrophila (Th.). Śląsk Górny: Bąków koło Kluczborka (CB 14), bór bagienny, 29 Y I 1977 2 $$*. Onaphosa bicolor (H.). Xizina W ielkopolsko-kujawska: Sójki koło K utna (CC 99), pole jęczmienia, 1972 2 <3$. Zelotes subterraneus (C. L. K.). Xizina Wielkopolsko-Kujawska: Sójki koło K utna (CC 99), pole jęczmienia, 1975 l d'. Clubiona jrutetorum L. K. Śląsk Górny: Bąków kolo K luczborka (CB 14), drewniane zabudowania, 29 Y I 1977 1 <$.
130 W. Staręga Euophrys aperta Mil l e r, 1971. Nizina Mazowiecka: Truskaw koło Warszawy (DC 89), łąka na siedlisku grądu, pułapki Barbera, 4-18 V I 1979 1 d- G atunek nowy dla fauny Polski, znany dotychczas tylko z jednego s ta nowiska w południowej Słowacji (Turcianske Teplice). Evarcha arcuata (Cl.). Pobrzeże B ałtyku: Dargobądz na w. Wolin (VV 67), 22 YI 1978 1 $; Kuźnica na Helu (CF 46), lasek sosnowy, 16 Y II 1960 1 j- Proxysticus luctuosus (B l.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Sójki koło K utna (CC 99), pole jęczmienia, 1975 I d. Araniella opisthographa (K ulcz.). Pobrzeże B ałtyku: Dargobądz na w. Wolin (YY 67), 22 Y I 1978-1 d, 3 Zilla diodia (Wtl k.). Pojezierze M azurskie: P rostki koło Ełku (EE 95), bór iglasty, Y III 1977 5 jj. Tetragnatłia pinicola L. K. Pobrzeże Bałtyku: Dargobądz na w. Wolin (YY 67), 22 VI 1978-2 Agyneta decora (O. P. Ca m b r id g e, 1870). Nizina Mazowiecka: Truskaw koło Warszawy (DC 89), łąka na siedlisku grądu, pułapki Barbera, 21 V-4 VI 1979 - ld, 4-18 VI 1979-5 dd- Gatunek nowy dla fauny Polski, należący chyba do niezbyt u nas licznego elementu borealnego, znany dotychczas z Irlandii, Wielkiej Brytanii z Szetlandami, Islandii, Wysp Owczych (Faeroerne), Norwegii, północnej Szwecji, północnej Finlandii oraz z wyspy Tcxel u wybrzeży Holandii i z czeskich K arkonoszy. Lepthyphantes minutus (B l.). Sudety Zachodnie: Biedrzychowice koło Gryfowa Śląskiego (WS 25), park pałacowy, murowany słup przy bramie, 13 V II 1978-1 j. Lepthyphantes pallidus (O. P.-C.), Śląsk Górny: Bąków koło Kluczborka (CB 14), bór bagienny, 29 Y I 1977 1 $. Neriene radiata (W l k.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Sójki koło K utna (CC 99), pole jęczmienia, 1975 1 j. Pocadicnemis juncea L ocket et Mil l id g e, 1953. Nizina Mazowiecka: R adziejowice koło Mszczonowa (DC 66), łąka na siedlisku łęgu, pułapki Barbera, 7-20 Y II 1976 1 $; Truskaw koło Warszawy (DC 89), łąka na siedlisku grądu, pułapki Barbera, 21 V-4 YI 1979 3 dd, 2 $$, 4-18 V I 1979 3 dd, 1?, 4-19 Y II 1979-1?, 13-26 VI 1980 - l d, 11-25 Y II 1980-2?$, łąka kośna, pułapki Barbera, 22 V-4 VI 1979 1 d, 4-18 YI 1979 1 d, 4-20 Y III 1979-1 sa. d- Gatunek nowy dla fauny Polski, znany dotychczas z południowej Anglii, południowej Francji, Szwajcarii, Austrii, Czechosłowacji, NRD i południowej Szwecji, ale prawdopodobnie rozmieszczony znacznie szerzej. Jego w ystępowanie w Polsce wymaga podobnie jak i cały areał dokładnego sprawdzenia, gdyż gatunek ten był do niedawna (Mil l id g e 1975, H eim er 1978) mylony z pokrewnym P. pumila (Bl.) (uważany za jego odmianę bądź podgatunek ),
Pająki Polaki, V III-X 131 ii wydaje się być przynajmniej w naszym kraju nie mniej częsty niż tam ten. Tapinocyba biscissa (O. P.-C.). W yżyna Małopolska: Pęchów koło Klimontowa (EB 31), 2 IV 1977-1 <?. Thyreosthenius parasiticus (W e s t e.). Nizina Mazowiecka: Truskaw koło W arszawy (DC 89), grąd niski, silnie spróchniały pniak dużej sosny, 20 X I 1980-1 4 Walckenaeria furcillata (M g e.). Nizina W ielkopolsko-kujawska: Sójki koło K utna (CC 99), pole jęczmienia, 1975 1 Theridion melanurum II. Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: Karniowce koło Chrzanowa (CA 95), skałki wapienne, 1 V 1961 1 $. * * * Rezultatem przedstawionych materiałów jest wzbogacenie listy fauny Polski o 6 (7?) gatunków i znaczne nieraz wydłużenie spisów z poszczególnych krain katalogowych, a mianowicie: Pobrzeże Bałtyku 9, Pojezierze Pomorskie 2, Pojezierze Mazurskie 14, Nizina Wielkopolsko-Kujawska 29, Nizina Mazowiecka 15, Podlasie 90, Śląsk Górny 3, W yżyna Krakowsko-W ieluńska 3, W yżyna Małopolska 1, Roztocze 83 i Sudety Zachodnie 1 gatunek. Wszystkie te dane umieściłem również w moim Wykazie krytycznym (S t a- e ę g a 1983), ta m jednak musiałem, ze względu na charakter publikacji, ograniczyć się do wiadomości bardzo ogólnikowych, pom ijając zupełnie np. inform a cje fenologiczne, bardzo istotne chociażby dla biologicznej charakterystyki gatunków. Pominąłem tam również dokładną lokalizację stanowisk, ważną zwłaszcza w przypadku gatunków, których granica zasięgu przebiega praw dopodobnie przez Polskę. Krajow e stanowiska kilkunastu takich właśnie g atunków przedstawiłem na załączonych mapach. Niektóre z nich (rys. 1, 2, 13, 15) oddają chyba przebieg północnej (rys. 1 i 2), północno-wschodniej (rys. 13) czy wschodniej (rys. 15) granicy zasięgu gatunków odpowiednio południow ych (subpontyjskich?, subm edyterraneńskich?), subatlantyckich i atlan tyckich (rys. 15) albo przynajmniej sygnalizują zbliżanie się do granicy (rys. 9 i 12). Nie wszystkie przedstawione m apy dadzą się jednak równie prosto zinterpretować, gdyż wynika z nich wyraźnie, że gatunki dotychczas uważane za borealno-górskie występują w całym kraju, choć może są częstsze w górach (rys. 6 i 7; jednak Centromerus pabulator rys. 8 może chyba uchodzić właśnie za gatunek borealno-górski). Mapy z rys. 4, 5, 10, 11 i 17 zawierają zbyt mało i zbyt rozproszonych informacji, aby można było z nich odczytać charakter rozmieszczenia przedstawionych gatunków, może tylko stanowiska Aphileta misera (rys. 5) i Macrargus excavatus (rys. 16) świadczą, że chodzi tu o południowo-wschodnią granicę zasięgu gatunków subatlantyckich lub południową gatunków borealnych, co wydaje się być bardziej prawdopodobne. Interesujący ty p rozmieszczenia ukazują m apy 3 i 14. Chodzi tu o dwa gatunki
132 W. Staręga psammofilne, ale chyba o różnej przeszłości i pochodzeniu. Stanowiska Yllenus arenarius (rys. 3) układają, się w dość wyraźny ciąg równoleżnikowy, wskazujący na migrację ze wschodu (południowego w schodu?), co by się zgadzało zarówno z ogólnym rozmieszczeniem tego gatunku, jak i z areałami jego najbliższych krewnych (P r ó szy ń sk i 1976). Natom iast Sitticus distinguendus (rys. 14) jest gatunkiem najprawdopodobniej południowoeuropejskim (subpontyjskim?, submedyterraneńskim?), sięgającym jednak wzdłuż brzegów Finlandii prawie po północny kraniec Zatoki Botnickiej, który w marszu ku północy wykorzystał dolinę Wisły i w małym stopniu skolonizował inne części kraju. Oczywiście, wszystkie te rozważania należy traktować jako mniej lub bardziej uzasadnione przypuszczenia wskazujące jednoznacznie na potrzebę dalszej intensyfikacji badań faunistycznych i likwidacji kolejnych białych p lam, gdyż tylko ty m sposobem możemy poznać rozmieszczenie poszczególnych gatunków, różnice między krainami i wreszcie choć pośrednio historię pow stania współczesnej fauny Polski. * * * Chciałbym wyrazić moje serdeczne podziękowanie wszystkim kolegom, od których otrzymałem materiały wykorzystane w niniejszej pracy. Są to: mgr P. B ie l a w s k i, dr B. B u r a k o w sk i, dr B. J a b ł o ń sk i, dr W. J ę d r y c z- k o w sk i, dr E. K ie r y c h, mgr B. Ł ącka-p il a sz e k, dr B. M a l k in, mgr E. N o w ak o w sk i, prof. dr J. P r ó sz y ń sk i, doc. dr T. P u szk a r, prof, dr A. B ie d e l i dr J. S a w o n iew ic z oraz wymienieni już uprzednio magistranci z W SR-P w Siedlcach. PIŚMIENNICTWO B a r a n S. 1933. M aterjały do fauny pająków (A ran eida) okolic Rzeszowa. Spraw. K o m. fiz., K raków, 67: 23-36. B r e y m e y e r A. 1966. Relations between w andering spiders and other epigeic predatory A rthropoda. Ekol. pol., A, W arszaw a, 14: 27-71, 11 ff. D a h l F. 1908. Die Lycosiden oder W olfspinnen D eutschlands und ilire Stellung im H aushalte der N atur. N ach statistischen U ntersuchungen dargestellt. N. A cta Acad, leop., H alle, 88: 175-678, 86 ff., 181 tb l., 1 m apa. D ą b r o w s k a -P r o t E., Ł u c z a k J., W ó jc ik Z. 1973. Ecological analysis of two in v erteb rate groups in tb e w et alder wood and m eadow ecotone. Ecol. pol., W arszaw a, 21: 753-812, 13 ff., 14 tbl. D o b r o w o l s k a D. 1985. P ają k i (A ra n ei) zachodniej części Puszczy K am pinoskiej. F ragm. faun., W arszaw a, w druku. D z ia b a s z e w s k i A. 1961. Z badań nad pająkam i W olińskiego P ark u Narodowego i okolicy. P rzyr. Pol. zach., Poznań, 4: 210-212, 1 f. D z ia b a s z e w s k i A. 1965. P ająki w yspy W olin ze szczególnym uw zględnieniem W olińskiego P ark u N arodowego. I. P r. Kom. biol. Pozn. T PN, Poznań, 31, 2, 98 pp., 14 ff.
P ająki Polski, V III-X 133 F ic k e r t C. 1870. Vcrzeickniss der schlesischen Spinnen. Z. E n t., Breslau, N. F., 5 : 46-76. H e i m e r S. 1978. Zur intragenerischen Isolation der A rten der G attung Pocadienemis S i m o n, 1884 (Arachnida, Araneae, Linyphiidae). Zool. Abk. Mus. Tierk., D resden, 3 5 : 101-112, 8 + 1 ff. K r z y ż a n o w s k a E., D z ia b a s z e w s k i A., J a c k o w s k a B., S t a r ę g a W. 1981. Spiders (Arachnoidea, Aranei) of W arsaw and Mazovia. M em orabilia zool., W arszaw a, 3 4 : 87-110, 7 tbl. K u l c z y ń s k i W. 1872. Przyczynek do fauny pajęczej. Spr. Kom. fiz., K raków, 6: (1) (13). K u l c z y ń s k i W. 1876. D odatek do fauny pajęczaków Galicyi. Spr. Kom. fiz., K raków, 10: (41) (67). K u l c z y ń s k i W. 1884. Conspectus A ttoidarum Galiciae. Przegląd krytyczny pająków z ro dziny Attoidae żyjących w Galicji. Spr. W ydz. m at. przyr. Akad. U m., K raków, 12: 136-232, tt. 7-8 (23 ff.). Ł u c z a k J. 1953. Zespoły pająków leśnych. Ekol. poi., W arszawa, 1 : 57-94, 24 ff., 9 thl. Ł u c z a k J. 1954. Dwa zespoły pająków. Ekol. poi., W arszawa, 2: 447-463, 5 ff., 5 tbl. Ł u c z a k J. 1959. The com m unity of spiders of the ground flora of pine forest. Ekol. pol., A, W arszaw a, 7: 285-315, 5 ff. Ł u c z a k J. 1963. Differences in the stru ctu re of com m unities of weh spiders in one type of environm ent (young pine forest). Ekol. pol., A, W arszawa, 1 1 : 159-221, 12 ff., 15 thl. Ł u c z a k J. 1976a. P ająk i runa leśnego w N adleśnictw ie Duninów. P race IB L, W arszawa, 1 9 7 6 : 91-95, 3 ff. (Nr 503). Ł u c z a k J. 1976b. P ająki pni i koron sosen na terenach doświadczalnych w N adleśnictw ie D uninów. P race IB Ł, W arszaw a, 1976: 97-105, 4 tbl. (Nr 504). M a r t in D. 1974. Theridium uhligi nov. spec., eine bisher unbekannte K ugelspinnc (A raneae: Theridiidae). Dtscli. ent. Z., Berlin, N. F., 22: 113-115, 1 f. M e n g e A. 1866-1878. Preussisehe Spinnen. Sclir. naturf. Ges., Danzig, N. F., 1 (3/4)-4 (3), Suppl., 560 pp., 91 tt. M il l id g e A. F. 1975. R e-exam ination of the erigonine spiders Micrargus herbigradus an d " Pocadienemis p u m ila (A raneae: Linyphiidae). Buli. b rit. arach. Soc., L oughborough, 3: 145-155, 46 ff. P ecio A. 1979. P ająki (A ranei) Polic i okolicy. Streszcz. Refer. X II Zj. PTZool., Poznań, pp. 134-135. P r ó s z y ń s k i J. 1961. P ająk i Góry N artow ej w Puszczy K am pinoskiej. F ragm. faun., W arszaw a, 8: 555-595, 2 ff., 3 thl. P r ó s z y ń s k i J. 1976. Studium system atyczno-zoogeograficzne nad rodziną Salticidae (Aranei) Regionów Palearktycznego i N earktycznego. Rozpraw y W SP, Siedlce, 6, 260 pp., 219 m ap, 450 ff. P r ó s z y ń s k i J., S t a r ę g a W. 1971. P ająki Aranei. K atalog fauny Polski, 33. W arszaw a, 382 pp., 1 fot., 1 m apa. S a n o c k a -W o ł o s z y n o w a E. 1981. B adania pajęczaków (Aranei, Opiliones, Pseudoscorpionida) jaskiń W yżyny Krakowsko-Częstochowskiej. A cta Univ. w ratisl., W rocław, 486 (Prace zool. 11), 92 pp., 9 ff., 2 m apy, 4 fot., 13 thl. S ie m ie n ia k o B. 1979. P ająk i Świnoujścia i najbliższej okolicy na wyspie U znam. Streszcz. Refer. X II Zj. PTZool., Poznań, pp. 152-153. S t a r ę g a W. 1972. Nowe dla fauny Polski i rzadsze gatunki pająków (Aranei), z opisem Lepthyphantes m illeri sp. n. F ragm. faun., W arszaw a, 1 8 : 55-98, 17 ff., 8 fot. S t a r ę g a W. 1974. M ateriały do znajom ości rozmieszczenia pająków (Aranei) w Polsce. F ragm. faun., W arszaw a, 1 9 : 395-420. S t a r ę g a W. 1978. M ateriały do znajom ości rozm ieszczenia pająków (Aranei) w Polsce, I I I V II. F ragm. faun., W arszaw a, 23: 259-302, 8 ff.
134 W. Staręga S t a r ę g a W. 1983. W ykaz krytyczny pająków (A ranei) Polski. F ragm. faun., W arszaw a, 27: 1 4 9-2 6 8, 4 ff., 3 tbl. T h a l e r K. 1981. Bem erkensw erte Spinnenfunde in N ordtirol (Osterreich) (A rachnida: A ranei). Yeróff. Mus. F erd in., Inn sbru ck, 6 1 : 105-150, 86 ff., 3 tbl. Zakład Zoologii W SR -P 08-110 Siedlce,ul. B. P ru sa 12 i In sty tu t Zoologii PA N 00-679 W arszawa, ul. W ilcza 64 PE3FOME [3arjiaBHe: MaTepnajibi k no3h ah too pa3npoctpahehh«nayxob (Aranei) b ITojibiiie, V III-X ] HacTOflinaa pag oia abjiaetca onepe^hbim /jonojihehmem, K a ia jio r a n ayico B nojibihm (P r ó s z y ń s k i h S t a r ę g a 1971) h ojihobpemehho ^okymehtauneii MHornx /wh- Hbix H e^ab H o H 3^aH H oro K ph T H M eck oro cnhcka n a y x o B IIo jib m H ( S t a r ę g a 1983). n e p B a fl e e nactb (V III) c o o ó m a e T AonojiHHTejibHbie HH<])opMaunn o n a y x a x ITo^- jiflcba (ueh TpajibH aa nactb boctomhom IIojibiUH). n e p B b iił p a 3 6 b u io BbiHBjieHO h 3a4»n- KCHpOBaHO 90 BH^OB, B TOM HHCJie HeKOTOpbie HHTepeCHbie C TOMKH 3peHHfl 3 o o r e o r p a - hjih pe^ko BCTpenaiom H e, H anp.: Agroeca dentigera K u l c z., Sitticus zimmermanni (Sim.), ThanatuS sabulosus (M g e.), Nuctenea folium (S c h r k.), N. silvicultrix (C.L.K.), Allomengea vidua (L.K.), Aphileta misera (O.P.-C.), BolyphanteS crucifer (M g e.), Centromerus pabulator (O.P.-C.), Macrargus excavatus (O.P.-C.), Taranucnus setosus (O.P.-C.), Baryphyma pratensis (B l.), B. thorelli (W e s tr.), Entelecara flavipes (B l.), Lophomma punctatum (B l.), Rhaebothorax foveatus (F.D.), Enoplognatha thoracica (H.), Paidiscura pallens ( B l.), Steatoda corollata (L.) h S. grossa (C.L.K.). C j ie ^ y io m a a n act b (IX ) npe^c T ab JiaeT b 8 OTpbiBKax htoth n p eflb a p H T ejib H o H (])ayhm- CTHMeCKOH pekothocmipobkb MajIO HCCJie^OBaHHblX pańohob no JlblH H, a MMeHHO: (a) C jiobhhckoto H a ijh O H a jib H o r o I la p x a (u eh T p ajib H aa n act b I I o 6 e p e jk b a ), ( 6 ) K p a a E o jib n m x 0 3 e p, (b) KOKHOH H (r ) CeBepO-BOCTOHHOH M a30b H H, ( j x ) HH5KHeCVlJie3CKHX JieCOB, ( e ) c p e ^ H e ii K D pbi, (xc) c p e ^ H e r o P o 3 T o n a B M e c ie c c e B e p o -3 a n a ^ H e ił O K panh oił IT o ^ o - jib a h (3) T op yh H (c p e ^ b i 3 a p a» e H H b ie xhmmhcckoh npom biuuieh H O C T bio). Otmcmcho nphcytctbhe M H o m x BHflOB ctobihhx B H H M anna: Archaeodictyna ammophila (M g e.) ( 3), Dictyna major M g e. (b), Argenna albopunctata (M g e.) (3), Berlandina cinerea (M g e.) (3), Sitticus distinguendus (Sim.) ( a, b, e, 3), S. zimmermanni (Sim.) (b, e, 3), Psammitis ninnii (Th.) (3 HOBbiw.zyia (j)ayhbi riojibuih), Thanatuspictus L.K. (b, 3 ), Bathyphcmtes parvulus (W e s tr.) ( a, 6, m, 3), Macrargus excavatus ( O.P.- C.) (b), Entelecara media K u l c z.
Pająki Polski, V III-X 135 (6 ), Gongylidiellum compar (W e s tr.) (*), Leptothrix hardyi (B l.) (3), Micrargus subaequalis (W e s tr.) (a, e,), Pelecopsis nemoralis (B l.) (3 nepboe ybepehhoe MecTo HaxoacAeHHA b Ilo jib iiie), Tapinocyba biscissa (O.P.-C.) (>k), Trichopterna cito (O.P.-C.) (b, 3), Troxochrus nasutus S c h k l. (>k), Typhochrestus digitatus (O.P.-C.) (3), Walckenaeria furcillata (M g e.) (a ), W. melanocephala O.P.-C. (b, e), Paidiscura pallens (B l.) (b, >k) h Theridion uhligi M a r tin (3 hobbih aa h 4>ayHbi IlojibiiiH ). 3aK AK )M H TeAbH aa nactb (X) coctoht, KaK b n p ea b ia y m w x p a S o T a x 3Toro ipikna, hx M atep H a jio B n p on cxoa R iu H X H3 p a 3 H b ix paftoh O B IIoJibiiiM h hbajhoiuhxca nepbbim H H a- xoakrmm b ot A ejibh bix p a h o H a x. HoBbiM M A n a (JiayHbi CTpaHbi bbajhotcb: Euophrys aperta M i l l e r ( B o o ó m e 3to B T o p o e mccto oóhapyhcehhh BHAa!)> Agyneta decora ( O.P.- C.) m Pocadicrtemis juncea L o c k. et M i l l. B ce H3 K am n H H ock oii n y m w n o A B apm ab O H. Pa3MeuieHHe MecT HaxoacAeHHR bhaob nononheho KoopAHHaTaMH n o chctcmc Y T M (U niversal Transverse M ercator), a aam CBbirne AecaTxa bhaob peakhx hah BCTpenaiomHXCR n o BHAHMOMy He bo Been CTpaHe 6binn co3aahbi nyhkthphbie xaptbi pa3memehhh c hcn0ab3ob3hhem cetkh Y T M rae 6ok M anoro KBaApaTa pabhaetca 10 km. ZUSAM M ENFASSUNG TTitel: Materialien zur Kenntnis der Verbreitung der Spinnen (Aranei) in Polen, V III-X ] Die vorliegende Arbeit stellt die nachste Erganzung des Katalogs der Spinnen Polens ( P r ó s z y ń s k i und S t a r ę g a 1971) dar und bildet gleichzeitig eine Dokumentation fur die meisten Angaben des soeben erschienenen Kritischen Verzeichnisses der Spinnen Polens (S t a r ę g a 1983). Der erste Teil (VIII) bringt weitere Informationen iiber die Spinnen von Podlasie (mittlerer Teil Ostpolens). 90 Arten wurden fiir die Region zum ersten Mai nachgewiesen, darunter einige in zoogeographischer Hinsicht sehr interessante oder seltene, wie z. B.: Agroeca dentigera K u l c z., Sitticus zimmermanni (S im.), Thanatus sabulosus (M g e.), Nuctenea folium (S c iir k.), N. silvicultrix (C. L. K.), Allomengea vidua (L. K.), Aphileta misera (O. P.-C.), Bolyphantes crucifer (M g e.), Gentromerus pabulator (O. P.-C.), Macrargus excavatus (O. P.-C.), Taranucnus setosus (O. P.-C.), Baryphyma pratensis (B l.), B. thorelli (W e s t r.), Entelecara flavipes (B l.), Lophomma punctatum (B l.), Rhaebothorax foveatus (F. D.), Enoplognatha tlioracica (H.), Paidiscura pallens ( B l.), Steatoda corollata (L.) und 8. grossa (C. L. K.). Der nachste Teil (IX) liefert in 8 Abschnitten Ergebnisse vorlaufiger faunistischen Erforschung bisher kaum untersuchter Gegenden Polens, und zwar: (a) Slowinzen-Xationalpark (mittlerer Teil der Ostseekiiste), (b) Region der GroBen Masurisehen Seen, (c) siidlicher und (d) nordóstlicher Teil Maso
136 W. Staręga viens, (e) Forstgebiet Xiederschlesiens, (f) m ittlerer Teil polniscben Juras, (g) m ittlerer Teil von Roztocze samt nordwestlicher Ecke Podoliens und (h) Toruń (durcłi cbemische Industrie verunreinigte Biotope). Es wurden viele bemerkenswerte Arten festgestellt, u. a. Archaeodictyna ammophila (M g e.) (b ), Bictyna major M g e. (c ), Argenna albopunctała (M g e.) (h ), Berlandina cinerea (M g e.) (h), Sitticus distinguendus ( S m.) (a, c, f, h), 8. zimmermanni (S im.) (c, f, h), Psammitis ninnii (Th.) (h neu flir die Fauna Polens), Thanatus pictus L. K. (c, h), Bathyphantes parvulus (W e s t r.) (a, b, e, b), Macrargus excavatus (O. P.-C.) (c), Entelecara media K u l c z. (b), Gonylidiellum compar (W e s t r.) (g), Leptothrix hardyi (B l.) (h), Micrargus subaeąualis (W e s t r.) (e, f), Pelecopsis nemoralis (B l.) (h erster sicherer Fundort in Polen), Tapinocyba biscissa (O. P.-C.) (g), Tricliopterna cito (O. P.-C.) (c, h), Troxochrus nasutus S c h k l. (g), Typhochrestus digitatus (O. P.-C.) (h), Walclcenaeria furcillata (M g e.) (e), W. melanoeephala O. P.-C. (c, f), Paidiscura pallens (B l.) (e, g) und Theridion uhligi M a r t in (h neu fur die F auna Polens). Den letzten Teil (X) bildet wie in vorigen A rbeiten dieser Eeilie Material, das aus verschiedensten Gegenden Polens stam m t und nur Erstfunde fur die einzelnen Katalog-Landschaften entbalt. Xeu fiir die Fauna des Landes sind hier: Euophrys aperta M i l l e r (zwciter Fundort der A rt iiberhaupt!), Agyneta decora (O. P.-C.) und Pocadicnemis juncea L o c k. et M i l l. alle aus dem Kampinos K ationalpark bci Warszawa. Alle Fundortsangaben in der ganzen Arbeit wurden mit UTM-Koordinaten versehen und fur einige seltene oder wobl nicht im ganzen Lande vorkommende Arten wurden Punktverbreitungskarten mit 10 km UTM-Gittcrnetz ungefertigt. R edaktor pracy dr E. K ierycli