POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII. W ojciech S taręg a

Transkrypt

1 FRAGMENTA POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII FAUNISTICA Tom XXIII Warszawa, 20 X 1978 Nr 12 W ojciech S taręg a Materiały do znajomości rozmieszczenia pająków ( Aranei) w Polsce, III-V II1 [Z 8 rysunkam i w tekście] Podobnie jak poprzednia (Staręga 1974), również i ta praca jest kolejnym uzupełnieniem opracowania pająków w K atalogu fauny Polski (P rószyński i S taręga 1971; dalej wszędzie cytow ane jako K atalog ). W ykorzystałem tu głównie różno m ateriały p rzy padkowo zbierane przeze mnie oraz Kolegów z In sty tu tu Zoologii PAK, uwzględniłom takżo pająki otrzym ane do oznaczenia od dra B. Malkina oraz m ateriały opracowano na zleceniu In sty tu tu Ochrony Lasu i Drewna SGGW AR w Warszawie (Niedźwiady koło Miastka) i In sty tu tu K ształtow ania Środowiska w W arszawie (Toruń). W osobne części wydzieliłem spisy gatunków z Pojezierza Pomorskiego, Pojezierza Mazurskiego, Podlasia wraz z Puszczą Białowieską oraz z W yżyny Małopolskiej z Górami Świętokrzyskimi ze względu na większe ilości materiałów, jakim i stam tąd dysponowałom. Dane z innych regionów, fragm entaryczne i niepełne, omawiam łącznic w ostatnim odcinku pracy. Kolejność gatunków stosuję tak ą jak w K atalogu, natom iast użyta nom enklatura w wielu przypadkach odbiega od dotychczasowej i jest w m iarę możności zgodna z najnow szymi ustaleniam i w tym zakresie. Pom ijam, poza sporadycznym i w yjątkam i, dane o rozmieszczeniu poszczególnych gatunków w Polsce i na świecio, gdyż wiadomości te można znaleźć gdzie indziej (np. w K atalogu ), a tu byłyby one zbytecznym powiększaniem objętości. P rzy niektórych gatunkach, których granico zasięgu przebiegają prawdopodobnie przez Polskę, podaję natom iast m apy (z siatką UTM o boku małego kw adratu równym 10 km) obrazujące ich krajowe znaleziska. System podaw ania wiadomości fenologicznych jest identyczny jak w poprzednich moich pracach (Staręga 1974, 1976). III. P A JĄ K I Z PO JEZIERZA POM ORSKIEGO Podaję poniżej wykaz gatunków zebranych przez pracowników Instytutu Ochrony Lasu i Drewna SGGW AE w Warszawie w latach 1973 i 1974 (w okresie od maja do listopada) w okolicach wsi Niedźwiady (b. pow. Miastko, obec- 1 I - I I : Fragm. faun., W arszawa, 19: (1974).

2 260 W. Staręga 2 nie woj. Słupsk) w różnych klasach wiekowych boru sosnowego na piaskach (Leucobryo-Pinetum). Materiał pochodzi głównie z pułapek Barbera, mniejsze ilości także z fotoeklektora oraz z wysiewek obejmuje zatem prawie wyłącznie gatunki dna lasu i roślin runa, natomiast pająki sieciowe, żyjące w wyższych piętrach roślinności, reprezentowane są bardzo nielicznie i stanowią elementy przypadkowe. Całośó liczy łącznie z nie uwzględnionymi tu kosarzami okazów. Za przekazanie mi do opracowania tego obfitego i bardzo ciekawego materiału winien jestem wdzięczność prof, drowi A. S zttjeckiem u i drowi J. S z y sz c e, a za pomoc przy sporządzaniu protokołów oznaczeń mojej żonie Joannie B u ja l sk c e j-s t a r ę g a. Pełne dane o fenologii i wymaganiach środowiskowych poszczególnych form znajdą miejsce w opracowaniu zbiorczym (obejmującym różne grupy bezkręgowców) przygotowywanym przez zespół pracowników IOLiD, tu ograniczam się tylko do spisu gatunków. Gatunki nie wykazywane uprzednio z P o jezierza Pomorskiego zaznaczono gwiazdką. 1. Atnaurobius fenestralis (StrOm) Diety tut arundinacea (L.) Segestria sewculata (L.) Agtienn labyrinthica (C l.) Cicurina cicurea (F.) 35. f i. Tegenaria domestica (C l.)* Aretosa leopardus (SO ND.)* Aretosa perita (L a tr.) A ntonia albimana (W lk.)* rys Hygrolycosa rubrofasciata (O iil.) Pardosa agrestis (W b str.) Pardosa lugubris (W lk.) Pardosa monticola (Cl.) Pardosa nigriceps (Th.) ' Pardosa palustris (L.)* Pardosa pullata (C l.)* Tarentula accentuata (L a tr.) Tarentula aculeata (C l.) Tarentula cuneaia (C l.) Tarentula inquilina (C l.)* Tarentula pulcerulenta (Cl.) Tarentula schmidti (H.)* Trochosa rurieola (D.6.) Trochosa terricola T h Xerolyeosa miniata (C.L.K.) Xerolycosa nemoraiis (W estr.) Pisaura mirabilis (C l.) Zora nemoraiis (B l.) Zora silvestris K u lc z.* Zora tpinim ana (Sond.) Oxyopes ramosus (Mart. et Go eze) Araneus alsine (W lk.) Araneus angulatus Cl. Araneus diadematus Cl. Araneus guadratus Cl. Atea sturmi (H.) Cercidia prominent (W estr.)* Oibbaranea bituberculata (W lk.) Hypsosinga sanguinea (C.L.K.)* Meta mengei (B l.) Meta segmentata (Cl.) Pachygnalha clercki Sund. Pachygnałha degeeri S ond. Pachygnalha listeri S ond. Agyneta canta (O.P.-C.)* Agyneta rur es i r is (C.L.K.)* Agyneta subtilis (O.P.-C.)* Aphilela misera (O.P.-C.) Bathyphantes parculus ( W e s t r.) * Bolyphantes auiceps (S o n d.)* Bolyphantes crucifer (M g e.)* Centromerita bicolor ( B l.) * Oentromerita concinna (T h.) Centromerus areanus (O.P.-C.)* Centromerus incilium (L.K.) Centromerus pabuuuor (O.P.-C.)* Centromerus sylvaticus ( B l.) * Dropetisea socialis ( S o n d.) Lepthyphantes flacipes ( B l.) * 60. Lepthyphantes insigni$ O.P.-C a m b r id g e, 1913*. Gatunek nowy dla fauny Polski, znany dotychczas z Anglii, Danii, RFN, Berlina Zachodniego, NRD, Czechosłowacji i Węgier.

3 3 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 261 iraiw rm nr 2 i iboii ip&m WTOJM DOKUMENTACJI FAUNISTYCZNEJ ARANEI K-uleynXa. cubinum ia. l^jwcnh W. Sźa+tg.c* Rys. 1. K rajowe stanow iska Aulonia albirnana (W lk.). Mapa z siatką UTM o boku małego kw adratu równym 10 km. 61. Lepthyphontes leprosus (Ohl.)* 62. LepthyphotUes mansuelus (Th.)* 63. Lepthyphontes mengei K ulcz. 64. Lepthyphontes m inutus (B l.) 65. Lepthyphontes pallidus (O.P.-C.)* 66. Lepthyphontes tenebricola (W id.)* 67. Leptolhrix hardyi (B l.) 68. L inyphia triangularis (Cl.) 69. Meter argus carpenteri (O.P.-C am br edge, 1894)*. Gatunek nowy dla fauny Polski, podawany dotychczas z Wielkiej Brytanii (północna Anglia i Szkocja), Szwecji, Finlandii, R FIf, Berlina Zachodniego i Szwajcarii. 70. Macrargus rufus (W id.) 71. M icrolinyphia pusilla (Sun d.) 72. Microneta tnorio (Bl.) 73. Neriene clathrota (Sttnd.) 74. Neriene maniona (Cl.)* 75. Oreonetides abnormis (B l.)* 76. Porrhomma pallidum J acks.* 77. Porrhomma pygmaeum (B l.) 78. Stemonyphontes lineatus (L.) 79. Tallusia experta (O.P.-C.) 80. Tapinopo longidens (W id.) 81. Ceratinella brevis (Wid.) 82. Dieymbium tibiale (Bl.) 83. Oonatium rubens (Bl.)

4 262 W. Staręgfi Hypomma bituberculatum (B l.)* Metopobactrus prominulus (O.P.-C.)* M inyriolus pusillus (W id.)* Peponocranium orbiculalum (O.P.-C.)* Pocadicnemis pum ila (Bl.)* Tap i nocyboides pygmaea (Mge.)* Tiso ragans (B l.)* t. Walckenaeria antica (Wid.) Walckenaeria eorniculans (O.P.-C.)* Walckenaeria cucullata (C.L.K.)* WałcJcenaeria cuspidata B l. Walckenaeria dysderoides (W id.)* Walckenaeria furcillata (Mge.)* Walckenaeria melanocephala O.P.-C.* Walckenaeria mitrata (Mge.)* Walckenaeria monoceros (W id.)* Walckenaeria oblusa B l.* 101. Acartauchenius scurrilis (O.P.-C a m b b id g e, 1872)*. Gatunek nowy dla fauny Polski, notowany z prawie całej Europy: Anglia, Holandia, Francja, Szwajcaria, RFN, Czechosłowacja, Jugosławia, Węgry, Rumunia, ZSRR (Krym i okolice Rostowa). Spotykany rzadko, gdyż zazwyczaj przebywa w gniazdach różnych gatunków mrówek. Złowiony jedyny okaz był samicą JHplocentria bidentata (E mert.)* 103. Krigone atra B l Krigone dentipalpi* (W id.)* 105. (longylidiellum lalebricola (O.P.-C.)* 100. Microctenonyx subitaneus (O.P.-C.)* 107. Oedothorax apical us (B l.)* 108. Tapinocyba pallene (O.P.-C.)* 109. Troxochrus seabriculus (W estr.)* 110. Crustulina guttata (W id.) 111. Dipoena trietie (H.) 112. Euryopie flavomaculata (C.L.K.) 113. Neottinra bimaeulata (L.) 114. Bobertus arundineti (O.P.-C.) 115. Bobertus lividus (Bl.) 116. Bobertus negleclus (O.P.-C.)* 117. Bobertus scoticus J acks.* 118. Steatoda bipunctata (L.)* 119. Steatoda corollata (L.) 120. Steatoda phalerata (Pa sz.)* 121. Theridion varians H Ero furcata (Vill.) 123. Onaphosa bicolor (H.) 124. Onaphosa mustorum (L.Koch, I860)*. Gatunek prawdopodobnie borealno-górski, nowy dla fauny Polski, podawany z Holsztynu, Norwegii, Szwecji, Finlandii, środkowej i północnej Rosji oraz Syberii po Jenisej a także z Alp francuskich, szwajcarskich i austriackich, Średniogórza Niemieckiego i Karpat rumuńskich Drassodes lapidosus (W lk.) Drassodes pubescens (Th.)* Haplodrassus cognatus (W e st r.)* Haplodrassus signifer (C.L.K.) Haplodrassus soerenseni (S t r a n d )* Haplodrassus syhestris (B l.) Haplodrassus umbratilis (L.K.)* Zelotes cliricola (L.K.)* Zelotes elrctus (C.L.K.)* Zelotes latreillei (Sim.)* Zelotes longipes (L.K.) Zelotes petrensis (C.L.K.)* Zelotes praefieus (L.K.)* Zelotes pusillus (C.L.K.)* Zelotes serotinus (L.K.)* Zelotes subterraneus (C.L.K.) 156. Micaria fulgens (W lk.)* Miraria pulicaria (Su n d.)* Micaria silesiaca L.K.* Phrurolithus feslicus (C.L.K.) Cheiracanihium oncognathum (Th.) Cheiracanthium cirescens (S u n d.)* Clubiona sim ilis Ł.K.* Clnbiona terrestris W estr. Euryclubiona stagnatilis (K ulcz.) Euryelubiona subsultans (Th.) Microelubiona comta (C.L.K.)* Microclubiona tricialis (C.L.K.)* Anyphaena arce idu ata (W lk.) Agraecina striata (K ulcz.)* Agroeca brunnea (B l.)* Agroeca cuprea Mge.*

5 5 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce Agroeca lusatica (L.K.)* 158. Agroeca proxim o (O.P.-C.)* 159. Scotina celam (B l.)* 160. Scotina gracilipes (Bl.) 161. M icrommata roseum (Cl.) 162. Heriaeus hirtus ( L a t r.) 163. Oxyptila alomaria (P anz.) 164. Oxyptila scabricula (W e st r.)* 165. Oxyptila trux (B l.) 166. Proxysticus robustus (H.) 167. Psam m itis eabulosa (H.)* 168. X ysticus bifasciatus C.L.K.* 169. X ysticus cristatus (Cl.) 170. Xysticus erraticus (B l.) 171. Xysticus kochi T h Xysticus luctuosus (B l.) 173. X ysticus ulm i (II.) 174. Philodromus aureolus (Cl.) 175. Philodromus roili huk C.L.K Philodromus emarginatus (ScHR.) 177. Philodromus fuscomarginatus (D.G.) 178. Philodromus vuirgaritatus (Cl.)* 179. Thanalus arenarius L.K Thanalus form icinus (Cl.) 181. Tibellu8 oblongus (W lk.) 182. Aelurillus v-insignilus (Cl.)* 183. Dendryphantes rudis (Su n d.)* 184. Euophrys aequipes (O.P.-C.)* 185. Euophrys erratica (Wlk.) 186. Euophrys frontalis (W lk.)* 187. Euophrys petrensis C.L.K.* 188. Evarcha arcuata (Cl.) 189. Evarcha falcata (Cl.) 190. Neon reticulatus (B l.) 191. Sitticus penicillatus (Sm.)* 192. Sitticus saltator (O.P.-C.)*. IV. PAJĄKI Z POJEZIERZA MAZURSKIEGO Pojezierze Mazurskie należy do słabiej poznanych regionów Polski, przynajmniej jeśli chodzi o faunę pająków nie prowadzono tu jednak nigdy szczegółowych badań faunistycznych, a wiadomości o pająkach są rozsiane w pracach ogólnofaunistycznych (D e m e l 1923,1924, K uh lgatz 1902, 1909) bądź omawiających arachnofaunę także innych obszarów (S c k e n k e l -H aas 1928, S t a r ę g a 1974), a jedyną pozycją poświęconą w całośoi pająkom omawianego regionu jest praca M ik u l s k ie j (1955). Łącznie z Pojezierza Mazurskiego wykazano dotychczas 125 pewnych gatunków pająków. Materiały, które posłużyły za podstawę do niniejszego wykazu, pochodzą z następujących stanowisk (dalej posługiwaó się będę tylko samymi nazwami miejscowości). Woj. Łom ża: Grajewo, drewniano zabudowania nad rzeką Ełk, 3 VI W oj. Olsztyn: Iława, około 4 km W NW od m iasta, rów przydrożny i rżysko, 12 V III 1975; Janow o koło Nidzicy, brzeg rz. Orzyc, 5 V III 1974; K urki koło Olsztynka, las sosnowy, 2-15 V III 1971; Góry Łubiańskie koło Olsztynka, skraj lasku świerkowego, traw a, 13 V III 1975; suchy lasek brzozowy, 21 V III 1975; Piduii koło Szczytna, różne d aty ; jez. Sasek Wielki koło Szczytna, na trzcinie, 9 V III Woj. O strołęka: W ydm usy, suchy lasek sosnowy, 4 V II W oj. Suwałki: Augustów, brzeg Jez. Białego, traw y i liście, 15 X II 1954; nad jez. Bospuda, las mioszany, traw y i liście, 13 X II 1954;

6 264 W. Staręga 6 Badianów o kolo Suwałk, kupy kam ieni wśród pól, 7 VI 1974; świerki na skraju ugoru, 7 VI 1974; zarośla olchowe nad Czarny Hańczą, 9 VI 1974; Boczki kolo Gołdapi, ściółka pod dębem, 29 I I I 1955; Czerwony Folwark kolo Suwałk, brzogi i koryto Czarnej Hańczy przy wypływie z Wigior, 5 VI 1974; bagnisty brzeg jez. W igry, suche trzciny, mech 6 VI 1974; świerki w ogrodzie, 6 VI 1974; Gołdap, nad rz. Gołdap, 27 V II 1960; jez. Hańcza. 30 IX 1975; / Karwioa koło Piszu, brzeg zatoki Zamordeje Wielkio Jeziora Nidzkiego, bór sosnowy, V II 1976; leśn. Zaroślak, bór sosnowo-świerkowy, V II 1976; leśniczówka Zaroślak, zabudowania, VII 1976; lośn. Zaroślak, podmokłe pastwisko, 20 VII 1976; Krzywe koło Suwałk, zarośla olohowo nad Czarną H ańczą, 4 VI 1974; L ipa Tylna koło Piszu, brzeg Jez. Nidzkiego, bór sosnowy, traw a, krzaki olch, 11 V II 1976; Ł uknajno koło Mrągowa, brzog jez. Śniardwy, 15 V III 1951; Plaska koło Augustowa, 1-2 X 1975; S tary Folwark koło Suwałk, 12 VI 1963; Suwałki. 29 IX 1975; Szoszupka koło Suwałk, torfowisko nad małym jeziorkiem, 10 VI 1974; lośn. Topiłówka koło Augustowa, ściółka pod brzozą, 1 IV 1955; uroozysko Porzeeznik, ols z inalą domieszką świerka, 3 IV 1955; T urtul koło Suwałk, ściany zabudowań, 8 VI 1974; młodnik sosnowy, na soscnkaeh oraz w traw ie i pod kam ieniami, 8 VI 1974; zarośla grabowo na strom ym stoku o zachodniej wystawie, ściółka, 8 VI 1974; strom y pd.-zaoh. stok nad stawem, kupy kam ieni wśród traw y, 9 VI Woj. Toruń: jez. Sosno koło Brodnicy, las mieszany, 24 V II Spis gatunków Dictyna arumtinacea (L.). Baclianowo, jez. Hańcza, Piduń, jez, Sosno, Szcszupka, Turtul,?: pv I, j: kv II, kix. Dictyna pusilla Tu. Czerwony Folwark. pyi?. Nowy dla Mazur. Dictyna uncinata Tli. Czerwony Folwark, Plaska.?: pvt, j: px. Nowy dla Mazur. Hyptiotes paradoxus (C.L.K.). Jez. Sosno. kv II <?. Nowy dla Mazur. Pholcus opilionoides (ScitR.). Karwica. niv II 3- Nowy dla Mazur. Segestria senocnlata (L.). Karwica, Kurki, jez. Sosno. 3- m V U -pv Iil,?: m V IIpY IlI, j: m-kvii. Nowy dla Mazur. Cicurina cicnrca (F.). Turtul. pv I j. Argyroneta aquatica (Cl.). Turtul. pyi subad.?. Hygrolycosa rnbrofasciata (Ohl.). Płaska. px j. Nowy dla Mazur. Pardosa agrest is (YYkstr.). Turtul. pvi <J,?. Nowy dla Mazur. Pardosa amentata (Cl.). Bachanowo, jez. Hańcza, PłaskS, Topiłówka. j: piv, pyi, kix -px. ParcU^sa lugubris (W lk.). Góry Łubiańskie, Karwica, Topiłówka. J,?: lnyii, j: piy, iny II-niY IH.

7 7 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 265 Pardosa paludicola (Cl.). Czerwony Folwark. pvi $. Nowy dla Mazur. Pardosa palustris (L.). Szeszupka, Turtul. pvi cj,?,?*. Pardosa prativaga (L.K.). Czerwony Folwark, Karwica, Krzywe, Szeszupka. cj: pyi,?: pv I-raV II, $*: pyi, subad.?: pvi. Pardosa pullata (Cl.). Czerwony Folwark, jez. Sosno, Szeszupka. pvi?*, kvh -?. Pirata hygrophilus TH. Augustów, Karwica, Topiłówka. $*: mvii, j : piv, inx II. Pirata latitans (Bl.). Karwica. m Y II subad. $. Pirata piraticus (Cl.). Augustów, Czerwony Folwark, Janowo, Piduń, Płaska. <?: p V III,?: p-k V III, j: pyi, p-kv III, px, m XIL Pirata pisoatorius (Ol.). Czerwony Folwark. pvi?, j. Tarentula aculeata (Cl.). Karwica. mvii $, j. Nowy dla Mazur. Tarentula cuneata (Cl.). Turtul. pvi?*. Nowy dla Mazur. Tarentula inquilina (Cl.). Karwica. mvii subad.?. Nowy dla Mazur. Trochosa ruricola (D.G.). Turtul. pvi?*. Trochosa spinipalpis (F.P.-C.). Karwica, Piduń.?: mvii, j: pviii. Nowy dla Mazur. Trochosa terricola Th. Karwica. m V II?*. Xerolycosa miniata (C.L.K.). Turtul; Wydmusy. pvi subad. <, subad.?, pv II $. Nowy dla Mazur. Xerolycosa nemoralis (W estk.). Karwica, Kurki, Lipa Tylna. <J: mvii,?: rnv II-pV III. Nowy dla Mazur. Pisaura mirabilis (Cl.). Janowo, Karwica, Piduń. mvii <J, $, p V III j. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Topiłówka. piv j. Dólomedes plantarius (Cl.). Łuknajno, Płaska. rnviii $*, px j. Zora spinimana (Sund.). Krzywe, Lipa Tylna, Turtul.?: pvi-mvii, subad.?: pvi. Nowy dla Mazur. Agalenatea redii (Scop.). Jez. Hańcza, Piduń. j: kv III-kIX. Nowjr dla Mazur. Araneus angulatus Cl. Bachanowo. pyi j. Ararnus diadematus Cl. Iława, Piduń, Płaska, Turtul. pviii,?: inv IIIpX, j: pvi. Arancus marmoreus Cl. Piduń. pv I j. Araneus quadratus Ol. Góry Łubiańskie, Iława, Lipa Tylna, Piduń, Płaska. <J: m -kv III,?: mviii-px, j: pv I-pVIII. Ar anieli a cucurbitina (Cl.). Augustów, Bachanowo, Czerwony Folwark, jez. Hańcza, Janowo, Karwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno, Turtul. myii, $: m V II-pVIU, j: pvi, kix -px, mxii. Araniella displicata (Htz.). Bachanowo, jez. Hańcza. pvi subad.?, kix j. Nowy dla Mazur. Araniella opisthographa ( K ulcz.). Piduń, Płaska, j: pvi, px. Atea sturmi (H.). Płaska. px j. Cyclosa conica ( P al l.). Karwica, Piduń, Płaska.?: mvii, j: p V ill, px. Cyclosa oculata (W lk.). Płaska. px?. Nowy dla Mazur.

8 266 W. Staręga 8 Oibbaranea omoeda (Th.). Piduń. p Y III j. Nowy dla Mazur. Hypsosinga pygmaea (S u n d.). Stary Folwark. myi $. Nowy dla Mazur. Nuctenea cornuta (Cl.). Augustów. Bachanowo, Czerwony Folwark, Gołdap, Krzywe, Piduń, Płaska, Szcszupka, Topiłówka. <$: pvi, kvii, px, $: pyi, kv III, subad. $: pvi, kv III, j: piv, pv III, px, mxii. Nuctenea folium (S c h b a n k, 1803). Czerwony Folwark,,5 V I 1974, leg. W. S t a- uj$ga 1 cj. Pierwsze pewne stanowisko tego południowego (submedyterraneńskiego t ) gatunku w Polsce, tym bardziej interesujące, że położone ta k daleko na północnym wschodzie. Złowiony samiec dokładnie odpowiada charakterystyce podanej przez T ila le r a (1974). Nuctenea ixobola (Th.). Grajewo, Piduń. pv I $, V I/V II j. Nuctenea patagiata (Cl.). Augustów, Bachanowo, Czerwony Folwark, jez. H ańcza, Karwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno, Turtul. (J: pv I-kVII, kix -px, $: pv I-pX, j: pv I-pX, mxii. Nuctenea umbratica (Cl.). Augustów, Karwica, Lipa Tylna, m VII $, j, m X II j. Singa hamata (Cl.). Topiłówka. piv j. Zggiella atrica (C.L.K.). Jez. Sosno. kv II j. Nowy dla Mazur. Zygiella stroemi (Th.). Karwica. m V II j. Nowy dla Mazur. Meta mengei (B l.). Piduń, jez. Sosno. <J: pv III, $: k V II-pV III. Meta segmentata (Cl.). Jez. Hańcza, Iława, Janowo, Karwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno. <J: kix,?: m V III-pX, subad. <*: kv III, j: pv I-pV III. Tetragnatha dearmata Th. Bachanowo, Czerwony Folwark, Krzywe, Płaska. pvi?, subad. <J, j> px j. Tetragnatha extensa (L.). Jez. Hańcza, Karwica, Lipa Tylna, Piduń, Płaska. cj, $: pv I-m Y H, subad. $: pvi, j: kix -px. Tetragnatha rnontana Snr. Bachanowo, jez. Hańcza, Janowo, Płaska. (J, $: pv III, subad. $: pvi, j: kix -p X. Tetragnatha nigrita Le x u l. P id u ń. py III <J. N o w y d la M azur. Tetragnatha obtusa C.L.K. Jez. Hańcza, Karwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno.?: m -kyii, j: kv III-pX. Tetragnatha striata L.K. Augustów, Czerwony Folwark, Piduń. pv I cj, $, m x n - j. Pachygnatha clerchi SirND. Augustów, Czerwony Folwark, jez. Hańcza, Janowo, Krzywe, Piduń, Płaska, Suwałki, Topiłówka. <$: piv, kix -px, m X II, $: piv, pyt, kv III-pX, mxh, j: p-kv III. Pachygnatha degeeri Suhd. Jez. Hańcza, Karwica, Turtul. cj: pvi-m V II, kix, $: py I-m V II. Nowy dla Mazur. Pachygnatha listeri Sitnd. Augustów, Boczki, Topiłówka. k lll-p IV, m XII,?: k m, m X II. Agyneta affinis (K n.cz.). Bachanowo. py I?. Nowy dla Mazur. Agyneta rurestris (C.L.K.). Góry Łubiańskic, Karwica. m V II kv H I?. Nowy dla Mazur.

9 9 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 267 Aphilela misera (O.P.-C.). Czerwony Folwark. pvi <J. Nowy dla Mazur. Bathyphantes gracilis (B l.). Jez. Hańcza. kix subad. (J, subad. $. Nowy dla Mazur. Bathyphantes nigrinus ( W e s t b.). Krzywe. pvi $. Bathyphantes parvulus (W estb.). Czerwony Folwark, Góry Łubiańskie. pvi 9, m Y III <J. Nowy dla Mazur. Bolyphantes alticeps (Sund.). Jez. Sosno. kv II subad. <J. Nowy dla Mazur. Bolyphantes cr.ucifer (M g e.). K arw ica. mvii?. N o w y d la M azur. Bolyphantes luteolus (Bl.). Góry Łubiańskie, Karwica. mvii j, inv III?. Nowy dla Mazur. Centromerus incultu8 F alc o n ek, Czerwony Folwark', brzeg Wigier 21 $$, świerki w ogrodzie 2??, 6 V I 1974; Szeszupka, 10 V I (wszystkie leg. W. Stakęga). Gatunek nowy dla fauny Polski, znany dotychczas z niezbyt licznych stanowisk we wschodniej Anglii, Holandii, KFN, N RI), Szwecji, Finlandii, Estonii i południowych Czechach, prawdopodobnie należący do elementu borealnego. Coniphantes pullatus (O.P.-C.). Janowo. pvtii?. Nowy dla Mazur. Drapetisca socialis (Sund.). Karwica, jez. Sosno, j: m-kv II. Floronia buceulenta (Cl.). Jez. Sosno. kv II $. Nowy dla Mazur. Kaestneria dorsalis (W i d.). Bachanowo. pvi?. Lepthyphantes mengei K u lcz. K arw ica. mvh?. N o w y d la M azur. Lepthyphantes min u tu s (B l.). Góry Łubiańskie. kv III 9- Nowy dla Mazur. Lepthyphantes nebulosus (Sund.). Karwica. m V II subad. $. Linyphia triangularis (Cl.). Góry Łubiańskie, jez. Hańcza, Iława, Janowo, K arwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno. < : kvii-m VIII,?: pv III-pX, j: inviikv III. Nowy dla Mazur. Microlinyphia pusilla (S u n d.). Jez. Hańcza, Karwica, Płaska, Turtul. $: pvi, j: mvii, kix -px. Neriene clathrata (S u n d.). Krzywe, Turtul. pv I 9, j. Neriene emphana (W lk.). Kurki. pvtii $. Nowy dla Mazur. Neriene montana (Cl.). Piduń, Topiłówka. piv j, pvt?. Neriene radiala (W l k.). Piduń. pvi?, subad.?, pv III $. Porrhomma pygmaeum (B l.). Czerwony Folwark, Karwica, Turtul. pvi <$, 9, mvii - Stemonyphant 8 linealus (L.). Bachanowo, Topiłówka, Turtul. piv 9, pvi 9, j- Tallusia experla (O.P.-C.). Czerwony Folwark. pvi $. Nowy dla Mazur. Tapinopa longidens (Wid.). Karwica. mvh j. Nowy dla M izur. Maso 8undevalli (W e s tb.). Krzywe, jez. Sosno, Turtul. pvi <J,?, subad. <J, j, kvii -?. Ceratinella brevis (W i d.). Turtul. pvi $. Ceratinella scabrosa (O. P.-C.). Krzywe. pvt 9. Nowy dla Mazur. Pelecopsis parallela (W i d.). Jez. Hańcza. k I X 9- N o w y dla Mazur.

10 268 W. Staręga 10 Dicymbium nigrum (Bl.). Krzywe. pv l?. Nowy dla Mazur. Entelecara acuminata (W i d.). Jez. Sosno. kv II $. Nowy dla Mazur. Gnathonarium dentatum (Wid.). Turtul. py I $. Nowy dla Mazur. Pocadicnemi8 pumila (Bl.). Turtul. pv I $. Nowy dla Mazur. Trematocephalus cristatus (Wid.). Karwica, jez. Sosno, cj: mvii, $: m-kvii. Nowy dla Mazur. Walckenaeria antica (W i d.). Suwałki. k lx <J. Nowy dla Mazur. Walckenaeria obtusa B l. Piduń. p V III?. Nowy dla Mazur. Walckenaeria unicornis O.P.-O. Czerwony Folwark. pv I $. Nowy dla Mazur. Diplocephalus latifrons (O.P.-C.). Góry Łubiańskie. kv III?. Nowy dla Mazur. Diplocephalus picinus (Bl.). Krzywe. pv I?. Nowy dla Mazur. Erigone atra Bl. Czerwony Folwark, Góry Łubiańskie, jez. Hańcza, Karwica, Piduń <J: pyi-m YII,?: m V II-kIX, subad.?: pvi. Erigone dentopdlpis (Wid.). Góry Łubiańskie, Karwica. m V II <J, k V III Nowy dla Mazur. Erigonidium graminicola (Sund.). Czerwony Folwark, jez. Hańcza, Piduń, P łaska. <J: pvi, kix -px, $: pvi, pv III-pX, j: px. Gongylidium rufipes (L.). Augustów, Bachanowo, Góry Łubiańskie, Krzywe, Piduń. <J: pvi,?: pvi, mvih, j: mxii. Oedothorax apicatus (Bl.). Suwałki. k IX $. Oedothorax fusetis (Bl.). Karwica, Płaska. mvii px $. Nowy dla Mazur. Oedothorax gibbosus (Bl.). Czerwony Folwark. pyi $. Nowy dla Mazur. Oedothorax retusus (W estk.). Karwica, Krzywe.?: pvi-m VII. Nowy dla Mazur. Savignya frontata B l. Augustów, Piduń. $: pvi, m X H. Achaearanea lunata (Cl.). Góry Łubiańskie, Kurki, Piduń.?: pytii, j: m - k V III. Nowy dla Mazur. Achaearanea simulans (Th.). Bachanowo, Karwica. pv I?, mvii j. Nowy dla Mazur. Crustulina guttata (Wid.). Bachanowo, Karwica, Turtul. $: pvi-m VII, j: mvii. Dipoena melanogaster (C.L. K.). Karwica. myti <J. Nowy dla Mazur. Enoplognatha ocata (Cl.). Góry Łubiańskie, Karwica, Krzywe, Lipa Tylna, Piduń, jez. Sosno, Turtul. d : m V II-pVIH, $: m V n-kv IH, subad. $: mvii, j: pvi. Neottiura bimaculata (L.). Karwica, Piduń. pv I j, mvii t?>? Robertus insignis O.P.-C a m b k id g e, Czerwony Folwark, brzeg Wigier, 6 V I 1974, leg. W. S t akęg a 1 $. Gatunek nowy dla fauny Polski, bardzo rzadki, znany dotychczas tylko ze wschodniej Anglii, NRD i Estonii (borealnyt). Robertus linidus (Bl.). Piduń. k V III $. Nowy dla Mazur. Robertus ungulatus Y o g e l s a n g e b, Czerwony Folwark, brzeg Wigier,

11 11 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce V I 1974, leg. W. S t a r ę g a 1?; Turtul, młodnik sosnowy, 8 V I 1974, leg. W. S t a r ę g a 1?. Gatunek nowy dla fauny Polski, prawdopodobnie borealno-górski, znany dotychczas jedynie z Finlandii, Estonii, Szwajcarii i Czechosłowacji. Steatoda bipunctata (L.). Karwica, Turtul. pvi?, mvii subad. S- Nowy dla Mazur. Steatoda castanea (Cl.). Karwica, Turtul. pvi S, mvii?, j. Nowy dla Mazur. Steatoda phalerata (P a n z.). Jez. Sasek Wielki. pv III j. Theridion impressum L.K. Jez. Hańcza, Karwica, Kurki, Piduń, jez. Sosno, Turtul.?: m V II-kIX, j: pvi-mvii. Theridion mystaceum L.K. Bachanowo, Płaska. pvi subad.?, px j. Nowy dla Mazur. Theridion pictum (W lk.). Bachanowo, Czerwony Folwark, Janowo, Piduń, Płaska, Turtul. S' pvi, pvtii,?: pvi, pv III, subad.: pvi, j: pvt, px. Theridion sisyphium (Cl.). Karwica. mvii $. Nowy dla Mazur. Theridion tinctum (W lk.). Jez. Hańcza, Karwica, jez. Sosno. S'- kvti,?: mvti, j: klx. Nowy dla Mazur. Theridion varians H. Augustów, jez. Hańcza, Karwica, Kurki, Piduń, jez. Sosno, Topiłówka. S' pv I-kV II,?: m V II-pV III, j: piv, klx, m X II. Ero furcata (V il l.). Piduń. pv III j. Haplodrassus cognaius ( W e s t r.). P id u ń. VlfVII S- N o w y d la M azur. Haplodrassus datmatensi* (L.K.). Turtul. pvi 9- Nowy dla Mazur. Zelotes electu8 (C.L.K.). Karwica. mvii 9- Nowy dla Mazur. Zelotes latreillei (Sm.). Topiłówka. piv S- Zelote8 petren8i8 (C.L.K.). Karwica. mvii 9- Xowy dla Mazur. Zelotes praeficus (L.K.). Turtul. pvi - 9- Nowy dla Mazur. Zelotes 8ubterraneu8 (C.L.K.). Karwica. mvh <J, 9- Nowy dla Mazur. Micaria silesiaca L.K. Karwica, Turtul. pvt S> mvti 9- Nowy dla Mazur. Micaria subopaca W e s t r. Karwica. mvii 9» j- N o w y dla Mazur. Phrurolithus festivus (C.L.K.). Góry Łubiańskie, Karwica, Krzywe, Turtul. S: pvi, 9: pvt-mvii, j: pvi, kviii. Nowy dla Mazur. Cheiracanthium virescens (Sund.). Karwica. m V II j. Nowy dla Mazur. Clubiona frutetorum L.K. Piduń. pv III 9* Nowy dla Mazur. Clubiona lutescens W e s t r. J a n o w o, P id u ń. S' pvt, 9 pvt, pvtii. Clubiona paliidula (Cl.). Piduń. pvi 9* Clubiona phragmitis C.L.K. Piduń, Płaska. S' kvhi, 9: pvi, kvtii-px. Euryclubiona stagnatilis ( K u lc z.). P id u ń. pvi S- Anyphaena accentuata (Wlk.). Augustów, Piduń, jez. Sosno. 9: kvii, j: pv III, rnxii. Coriarachne depressa (C.L.K.). Augustów. m X II j. IHnea dorsata (F.). Piduń, jez. Sosno. 9 : pvi, j: pv I-pV H I.

12 270 W. Staręga 12 Misiimena vatia (Cl.). Karwica, Lipa Tylna, Piduń. Bubad. $: kv III, j: m Y IIpY III. Oxyptila pratieola (C.L.K.). Turtnl. pv I <?. Oxyptila trux (B l.). Krzywe. pvi j. Xystieus cristatus (Cl.). Augustów, Bachanowo, Boczki, jez. Hańcza, Piduń, jez. Sosno, Topilówka.?: pvi, j: k lll-p IV, kv II-klX, m X II Xystieus erraticus (Bl.). Płaska. px j. Nowy dla Mazur. Xystieus kochi Th. Kurki, jez. Sosno. kv II j, pv III subad. $. Nowy dla Mazur. Xystieus luetuosus (Bl.). Augustów, Karwica, Piduń, Płaska, j: m V II-pVIII, px, 111XII. Xystieus ulmi (1L.). Augustów, Boczki, Piduń, Topilówka, Turtul. ęj, $: pvi, j: k lll-p IV, p-kv III, inxii. * t»l? rf-ff? I 9 ^ q H H im - T im im I 9 9 H it is GEHTRUM O OX U M EN TA C dl W J N R I Y C Z N R (554 A RAN El Matfvissa, -txxciiata. W. Stastxg.A' i i 'i U l Rys. 2. K rajowe stanow iska Marpixna radiota (G r. et O h l.).

13 13 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 271 Philodromus aureolus (Cl.). Augustów, Czerwony Folwark, Góry Lublańskie, jez. Hańcza, Karwica, Piduń, Płaska, jez. Sosno, Topiłówka. <J: pyi, $: py I-m Y II, subad. $: pvi, j: piv, pvi, kv II-pX, mxil Philodromus collinus C.L.K. Karwica, Piduń, Płaska, ęj: m V II-pVIII,?: mvii, px, j: px. Philodromus dispar W lk. Jez. Sosno. ky II j. Philodromus emarginatus (Schr.). Jez. Hańcza, Karwica, Płaska, j: myti, kix -px. Philodromus fuscomarginatus (D.G.). Karwica, jez. Sosno, j: m-kvh. Philodromus poecilus (Th.). Karwica. mvii subad.?. Nowy dla Mazur. Tibellu8 maritimus (Mge.). Czerwony Folwark, Płaska.?: pvr, j: pvi, px. Nowy dla Mazur. Tibellus oblongus (W lk.). Karwica, Lipa Tylna, Piduń. <?,?: pvi-m V II, j: pv I-kV III. Ballus chalybeius (W lk.). Jez. Sosno. kvii j. Nowy dla Mazur. T)endryphantes rudis (Sund.). Karwica. m V II $. Euophrys frontalis (W l k.). Karwica, Krzywe, Turtul. pvi-m VII, $: mvii, subad. $: pvi. Evarcha falcata (Cl.). Jez. Hańcza, Karwica. <J: mvii, j: myti, kix. Heliophanu8 dubius C.L.K. Karwica. mvii <J. Marpissa radiata (Gk. et O kl.). Piduń. pv III subad. Nowy dla Mazur. Krajowe stanowiska tego chyba borealnego gatunku pokazuje rys. 2. SalticuS cingulatus ( P a n z.). Piduń. pvi Salticus scenicus (Cl.). Bachanowo, Turtul. pvt <?,?. Sitticus caricis (W e s t r.). Czerwony Folwark. pvi?. Nowy dla Mazur. Sitticus floricola (C.L.K.). Czerwony Folwark, Piduń. <$: pyt, kv III, $: pvi. Sitticus pubesccns (F.). Turtul. pv I?, j. Nowy dla Mazur. * * * * Dzięki powyższej liście liczba gatunków znanych z Pojezierza Mazurskiego wzrosła o 89 i wynosi obecnie 211 gatunków pewnych i dwa Cybaeus telricus (C.L.K.) (Mik u l sk a 1955) i Enlelecara frontalis (Oh l e r t ), których występowanie bądź stanowisko systematyczne są niepewne. W porównaniu z innymi regionami Polski stan poznania fauny pająków Mazur jest jeszcze dośó niski, ale nawet w tej chwili można wysnuć wniosek o pewnej odrębności fauny zwłaszcza północno-wschodniej części regionu, Suwalszczyzny, gdzie zaznaczają się silniejsze niż gilzie indziej w kraju wpływy elementu borealnego. V. P A JĄ K I Z PODLA8IA Poili asie zostało potraktowane w Katalogu jako dwa odrębne regiony, Podlasie i Puszcza Białowieska. Podział ten jest całkowicie sztuczny, gdyż %

14 272 W. Staręga 14 Puszcza Białowieska stanowi wprawdzie duży i dobrze zachowany w stanic pierwotnym kompleks leśny, leżący jednak w obrębie Podlasia. Dlatego też m ateriały zebrane w Białowieskim P arku Narodowym i innych partiach Puszczy omawiam tu razem z materiałami pochodzącymi z pozostałych części Podlasia wraz z Polesiem Lubelskim. Ze względów formalnych stwierdzenie nowy dla Podlasia odnosi się jednak tylko do Podlasia w sensie używanym w K a talogu ; analogicznie zaznaczam osobno pierwsze znaleziska w Puszczy B iałowieskiej. W dotychczasowym piśmiennictwie można znaleźć wiadomości o w ystępowaniu na całym Podlasiu 301 pewnych gatunków pająków. Ta stosunkowo wysoka liczba jest -wynikiem systematycznych badań prowadzonych w Puszczy Białowieskiej (K a r p iń s k i 1956) i na bagnach w dorzeczu Biebrzy (K a ja k 1960) oraz fragmentarycznych materiałów publikowanych uprzednio przeze mnie (S taręg a 1966, 1972, 1974, także K atalog ). Podobnie jak w innych częściach niniejszych Materiałów podaję poniżej wykaz miejscowości, z których pochodzą opracowane tu pająki. Woj. Biała Podlaska: Hołowczyce kolo Łosio, zabudow ania, 28 V II 1959; Mierzwico-Kolonio koło Łosio, różno środowiska i d aty w tekście Mierzwico. Woj. Białystok: Białowieski P ark Narodowy, różne d aty i środowiska w tekście B P N ; Białowieża, różno środowiska i d aty ; nadl. Białowieża, oddz. 500, Querceto-Piceeto-Pinetum, ściółka, 9 V II 1960; B iałystok-a ntoniuk, n a chodniku ulicy. 28 V II 1972; Białystok-Pietrasze, w m ieszkaniu, 17 IV 1976; ols, w staryoh pniakach, różne d a ty ; nadl. Browsk (Puszcza Białowieska), oddz. 226, łąka nad rz. Hwożna, 4 V II 1960; Downiewo koło Białegostoku, śoiany drewnianego dom u w sadzie, 31 V II 1973; Gródek koło Białegostoku, na chodniku ulioy, 31 V II 1973; Kołodno koło Białegostoku, kępa krzaków wśród łąk nad rz. 1 łoska, 21 V III 1972; Królowy Most koło Białegostoku, różno środowiska i d a ty ; Mielnik koło Siem iatycz, różne środowiska i d aty ; Osiowo koło Siemiatyoz, łąk a nad Bugiem, 27 VI 1959; Pieszozaniki koło Białegostoku, las sosnowy z dom ieszką brzozy, 22 V III 1972; nadl. Zwierzyniec (Puszcza Białowieska), oddz. 397, 450, 451, 475, 498 i 499, różne środow iska i daty. Woj. Chełm: O kuninka kolo W łodawy, brzeg Jez. Białego, 13 V II 1973 i IX W oj. Siedlce: G rabianów koło Siedlec, różne środowiska. 1 i 5 V III 1930; rez. J a ta koło Łukow a. 28 V 1951 i 25 VI 1953; K otuń koło Siedlec, młodnik sosnowy na wydmie, 23 IV 1962; roz. R udka S anatoryjna koło Mrozów, wielogatunkowy las mieszany, 1 VI 1972 i 14 IX 1975 w tekście Mrozy ; Siedlce, różne środowiska i d a ty ; W ólka Dolna koło Sokołowa Podl., łas iglasty, 5 VI 1960; Żdżar koło Siedlec, zarośla olchowe, 13 V II 1958; Ż diary koło Łukow a, młodo sosenki i brzózki, 14 V 1966.

15 15 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 273 Spis gatunków Amaurobius fenestralis (Stbóm). BPN, Zwierzyniec. kv j, py II subad. <J» j- Dictyna arundinacea (L.). Królowy Most, Mielnik, Mierzwico, Żdżary. mv,?: my-myii, subad. $: miv, j:-kv III. Dictyna uncinata Th. Żdżary. mv <J,?. Nowy dla Podlasia. Nigma flavescens (Wlk.). Kotuń. k ly <J. Nowy dla Podlasia. Segestńa senoculata (L.). BPN, Mierzwice. kv subad.?, mvii?, j. Nowy dla Podlasia. Agelena gracilem C.L.K. Mielnik. m V II j. Nowy dla Podlasia. Tegenaria atrica C.L.K. Białystok-Pietrasze. miv?. Tegenaria domestica (Cl.). Białowieża, Królowy Most, Mierzwice. mvt-mvii, 9: m V III, j: m V III. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Coelotes saxatilis (Bl.). BPN, Zwierzyniec. pvii?,?*, subad. 9, p/niv III?. Cicurina cicurea (P.). Zwierzyniec. pv II 9- Argyroneta aquatica (Cl.). BPN, Białowieża, Okuninka. <J: mix,?: p/m VIII, j : p-m V III. Arctosa leopardus (Sunu.). Okuninka, Żdżary. j: mv, m IX. Nowy dla Podlasia. Arctosa stigmosa (Th.). Mierzwice. kv I $. Nowy dla Podlasia. Hygrolycosa rubrofasciata (Ohl.). BPN. pv II j. Pardosa agrestic (Wlk.). Mierzwice, Wólka Dolna. pvi subad. $, kv II?*. Nowy dla Podlasia. Pardosa amentata (Cl.). BPN, Mierzwice, Siedlce, Okuninka, Zwierzyniec. 9: m VI-pVII, j: k ill, pv III-m IX. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Pardosa lugubris ( W lk.). Mierzwice, Siedlce, Wólka Dolna, Żdżary. <J: mvmyt, 9: p-myt, 9*: mvi, subad. 9 : pvi, j: kiv. Pardosa palustris (L.). Królowy Most, Mierzwice, Siedlce. m V I-kV II, 9: mvt-mytii, 9*: p/m V III, j: kiv. Pardosa prativaga (L.K.). Królowy Most, Mierzwice, Mrozy, Żdżary. <$: mvmvi, 9*: pv III. Pardosa pullata (Cl.). Browsk, Żdżary. mv pv II 9- Pirata hygrophilus Th. BPN, nadl. Białowieża, Białystok-Pietrasze, Żdżar. 9: pv II, 9*: p V II-pV III, j: p il l, pv II, mx. Nowy dla Podlasia. Pirata piraticus ( C l.). BPN, Mierzwice, Okuninka, Żdżary. p/m V III, 9*' k V II-m V n i, j: mv, pv III-m IX. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Pirata piscatorius (Cl.). Mierzwice, Siedlce. 9 ; kvt, j: miv, mvi. Tarentula accentual a (Latb.). Żdżary. mv j. Nowy dla Podlasia. Tarent ula pulverulenta (Cl.). BPN, Wólka Dolna, Żdżary. <?, 9- mv-pvi, 9*-, pv II, j: pvi. Nowy dla Podlasia. Trochosa spinipalpis (F.P.-C.). Królowy Most, Żdżar. (J: p/m VIII, 9*: m V IIm V lil.

16 274 W. Staręga 16 Trochosa terricóla Th. BPN, Kotuń, Wólka Dolna, cj: kiv-pvi, $: p/myiii. Nowy dla Podlasia. Xerolycosa nemorałis (W e s t b.). Wólka Dolna. pv I Pisaura mirabilis (Cl.). BPN, Grabianów, Jata, Królowy Most, Okuninka. kv, $: kv, m V III, j: pv II-m IX. Nowy dla Podlasia. Dolomedes fimbriatus (Cl.). BPN, Królowy Most, Okuninka.?: py III, subad. $: p/m V III, j: pv III-m IX. Agalenatea redii (Scop.). Mierzwice. m IV subad. $. Araneus alsine (W lk.). Królowy Most, Kotuń, Mrozy, Zwierzyniec, ęj: m V IImVIII,?: pv III-m lx. -Araneus angulatus Cl. Królowy Most, Mierzwioe. <J: kvt,?: kv I-m V III. Araneus diadematus Cl. Hołowczyce, Kotuń, Królowy Most, Mierzwioe, Mrozy, Okuninka, Żdżary. <J: m -kv III, $: m V III-m IX, subad. $: m V III, j: inv, m -kv II, mix. -Araneus mannorcus Cl. Królowy Most, Okuninka.?: p V III-m IX..Araneus quadratics Cl. BPN, Grabianów, Kotuń, Królowy Most, Okuninka, <$: p-kyth, $: pv III-m IX, j: p-m V III. Araniella cucurbitina (Cl.). BPN, Browsk, Królowy Most, Mielnik, Mierzwice, Okuninka. <J: mvi-mvh, $: m V I-pV III, j: kv, mix. Araniella displicata (H tz.). Okuninka. m IX j. Nowy dla Podlasia. Araniella opisthograplia (K u l c z.). Mierzwice, Okuninka. myi (?, m IX j. Atea sturmi ( n. ). BPN. kv?, p /m VIII j. Atea tri gul tata (F.). BPN. kv j. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Cyclosa conica (P all.). BPN, Królowy Most, Mierzwice, Mrozy. kv,?: kv -kvi, j: kv-niix. Cyclosa oculala ( W lk.). Mrozy. m IX j. N o w ą- dla Podlasia. Oibbaranea bituberculata (W lk.). Mrozy. m IX j. Nowy dla Podlasia. Hypsosinga beri (H.). Mrozy, Okuninka, Żdżary. j: mv, mix. Nowy dla P odlasia. Hypsosinga pygmaea (StTND.). Żdżary. mv j. Mangora acalypha (W lk.). Mielnik, Okuninka, Żdżary. <$: mv, $: mvii, j: mv, mix. Nuctenea comuta (Cl.). Grabianów, Mierzwice, Okuninka. <J: mix, $: kv I- m V n, mix, j: myi-mix. Nuctenea ixobola (Th.). Mierzwioe, Okuninka. kv II <J, $, m IX?, j. Nuctenea patagiata (Cl.). Grabianów, Kotuń, Mierzwice, Mrozy, Okuninka. <J: kv-m IX, $: kly -kv I, mix, j: kv, mix. Nuctenea umbratica (Cl.). Królowy Most, Mierzwice. pvjjll $, k V III j. Singa hamata (Cl.). Mrozy, Okuninka. m IX subad. $, j. Zilla diodia (W l k.). Mierzwioe. mvi?. Zygiella stroemi (Th.). Białowieża, Okuninka. $: kv, mvil. Nowy dla Puszczy Białowieskiej.

17 17 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsco 275 Meta mengei (Bl.). BPN, Żdżary. m-kv,?:k V. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Meta merianae (S co p.). BPN". kv 3. Meta segmentata (Cl.). BPN, Grabianów, Mrozy, Okuninka, Siedlce. 3,? mix, j: kv, py III-m IX. Tetragnatha dearmata Th. Grabianów, Mierzwice. <$: mvi, pviii, $: pvlli. Nowy dla Podlasia. Tetragnatha extensa (L.). Grabianów, Mierzwice, Okuninka, Żdżary. 3, $: pviii, j : my-mix. Tetragnatha montana Sim. BPN, Browsk, Mierzwice. 3" nivi-mvii, $: m - kv I, j: kv. Tetragnatha obtusa C.L.K. Grabianów, Kotuń. kiv?, p Y III j. Tetragnatha pinicola L.K. BPN, Grabianów, Mierzwice, Mrozy, Wólka Dolna. (?: kyi, $: pv III, j: kv-pvi, mix. Pachygnatha clercki S u n d. BPN, Białystok-Pietrasze, Królowy Most, Mielnik, Mrozy, Okuninka, Siedlce. 3- k i, pv III-m IX,?: k i l l, m VII-m IX, j: p-m V III. Pachygnatha degeeri S u n d. Królowy Most, Mierzwice, O k unin ka, Osiowo, Ż d żary. (J: kv II-m IX,?: mv-mix, j: ky III. Pachygnatha listeri S u n d. BPN, Królowy Most. kv 3, 9, kv II j. Agyneta affinis (K u l c z.). Królowy Most. p/m V III?. Nowy dla Podlasia. Agyneta rurestris (C.L.K.). Białystok-Antoniuk, Królowy Most, Mielnik. 3,?: mvii-m VIII. Agyneta tenera (M g e.). Królowy Most. p/m VIII?. Bathyphantes gracilis (Bl.). Królowy Most. p/m V III $. Bathyphantes nigrinus (W e s t r.). BPN, Białystok-Pietrasze. <J,?: p i l i, kv. Nowy dla Podlasia. Donacochara speciosa (Th.). Okuninka. m IX?. Nowy dla Podlasia. Jhapetisca socialis (S u n d.). BPN, D o w n iew o, M ierzw ice. j: kvi-kvii. Nowy dla Podlasia. Lepthyphantes mengei K u lcz. Downiewo. kv II 3- Nowy dla Podlasia. Lepthyphantes tenebricola (Wid.). Królowy Most. kv III 9 (interseks). Nowy dla Podlasia. Linyphia hortensis S u n d. BPN. kv c?>? Linyphia triangularis (Cl.). Grabianów, Królowy Most, Mielnik, Mierzwice, Mrozy, Okuninka, Siedlce. <J: pv III, 9 : pv III-m IX, j: kv I-pV III. Microlinyphia pusilla (S u n d.). Królowy Most. kvii su b ad. 9- Neriene clathrata (S u n d.). Królowy Most, Mielnik, Siedlce, subad. 9: niviii, j: k ill, kviii. Neriene emphana ( W lk.). BPN, Mielnik. mvii j, p/m V III 9- Neriene montana ( C l.). BPN. kv <?, 9, mx j. Neriene peltata ( W id.). BPN. kv 3i 9-

18 276 W. Staręga 18 Neriene radiota (W lk.). BPN, Królowy Most. $: pv II, kv III. Nowy dla Podlasia. rorrhomma pygmaeum (Bl.). BPN. ky $. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Stemonyphantes lineatus (L.). Królowy Most, Mrozy. pv I j, p V III subad.?. Tapinopa longidens (Wid.). Królowy Most. k V III $. Ceratinella brevis (Wid.). BPN. mvi cj. Dicymbium nigrum (Bl.). Mrozy. pyi?. Hypomma comutum (Bl.). BPN. kv ęj,?. Mioxena blanda (Sim.). Królowy Most. k V III $. Nowy dla Podlasia. Trematocephalus cristatus (Wid.). BPN. kv ęj, subad.?. Walckenaeria acuminata B l. Królowy Most. kv III subad. <J. Nowy dla Podlasia. Walckenaeria vigilax (Bl.). Okuninka. m IX $. Nowy dla Podlasia. Diplocephalus picinus (Bl.). BPN. mvi <J,?. Erigone atra B l. Białystok-Antoniuk, BPN, Królowy Most. <$: kv II-m VIII,?: p-mviii. Erigone dentipalpis (Wid.). Królowy Most. ęj: kv II-m V III. Erigonidium graminicola (Sund.). BPN, Mierzwice, Mrozy, d1: m IX, $: k V I- m v n i. Oongylidium rufipes (L.). BPN, Okuninka. mvi?, mix subad. Nowy dla Podlasia. Oedothorax retusus (W esth.). Gródek, Mielnik. kv II,?: mvii. Troxochrus nas u t us Sckkl. BPN. kv?. Nowy dla Puszczy Białowieskiej, znany w Polsce dotychczas tylko z Bieszczadów (S taręg a 1972) i Beskidu Śląskiego (S ta rę g a 1974). Achaearanea lunata (Cl.). Królowy Most, Mierzwice.?: kv I-pV III. Achaearanea simulans (Th.). Mrozy. py I j. Achaearanea iepidariorum (C.L.K.). Downiewo. ky II $. Nowy dla Podlasia. Crustulina guttata (Wid.). Królowy Most. k V III $. Enoplognatha orata (Cl.). BPN, Królowy Most, Mielnik, Mierzwice, Mrozy, Zwierzyniec. <J: kv I-pV II, $: p V II-p V III, j: kv-pvi. Neotttura bimacutata (L.). Grabianów, Królowy Most, Mielnik, Mrozy. $: m Y lim Y in, j: pvi. Eobertus arundineti (O.P.-C.). BPN. kv <J. Steatoda bipunctata (L.). Mierzwice, Siedlce. <J: k V II-k V III, $: pv, kv III. Steatoda castanea (Cl.). Królowy Most, Mierzwice, Siedlce. <J: mviii, $: m V I-kV III, j: mvi-kvii. Theridion mystaceum L.K. Białowieża, Mrozy. kv (J, raix j. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Theridion pollens B l. BPN. kv $. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Theridion pictum (W lk.). Grabianów, Mierzwice. kv I $, p V III j. Theridion sisyphium (Cl.). J a ta, Mierzwice. kvi $, kv II?*. Theridion tinctum (W lk.). Grabianów, Mierzwice, Mrozy.?: kv ll-m lx, j : py III.

19 19 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 277 Theridion varians II. Downiewo, Mierzwice, Mrozy, Okuninka, Żdżary. $: kv I- kv II, j: mv, mix. Scotophaeus quadripunctatus (L.). Mierzwice. mvi $. Zelotes lutetianus (L.K.). Okuninka. mvii <. Nowy dla Podlasia. Zelotes serotinus (L.K.). Kotuń. kiv?. Nowy dla Podlasia. Micaria pulicaria ( S u n d.). Królowy Most, Mierzwice. kv <$, kv II?. Micaria subopaca W e s t r. Białowieża, Królowy Most. kv kv III subad. 9- Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Glubiona germanica Tn. Okuninka. m IX <J, $. Nowy dla Podlasia. Clubiona lutescens W e s t r. Ż d żary. m V (J,?. Nowy dla Podlasia. Clubiona phragmitis C.L.K. Okuninka. m IX <$,?. Nowy dla Podlasia. Clubiona terrestris W e s t r. Królowy Most, Mrozy. pvi?, p V III Euryclubiona reclusa (O.P.-C.). Wólka Uolna. pyi?. Nowy dla Podlasia. Euryclubiona stagnatilis (Kulcz.). Okuninka. m IX?. Microclubiona trivialis (C.L.K.). Okuninka. m IX $. Diaea dorsata (F.). BPN, Żdżary. kv, j: mv-pvii. Misumena vatia (Cl.). Białowieża, Królowy Most, Mrozy, Zwierzyniec.?: kvpyii, j: kv III-m IX. Misumenops tricuspidatus (F.). Mrozy, Okuninka, Żdżary. mv 9, m IX <. Oryptila brevipes (H.). BPN, nadl. Białowieża. pv II j. Oxyptila praticola (C.L.K.). BPN, Okuninka. kv <J, 9> mix Nowy dla Podlasia. Oxyptila trux (Bl.). BPN. mx 9> ] Xysticus bifasciatns C.L.K. Białowieża. myiii 9- Nowy dla Puszczy Bia łowieskiej. Xysticus cristatus (Cl.). BPN, Grabianów, Kotuń, Królowy Most, Mielnik, Mierzwice, Mrozy, Zwierzyniec, Żdżary. 9 : kiv-m X, j: mv, kv II-m IX. Xysticus erraticus (Bl.). Mielnik, Zwierzyniec. 9: p-m VII. Nowy dla Podlasia i Puszczy Białowieskiej. Xysticus kochi Th. Grabianów. pv III j. Xysticus luctuosus (Bl.). BPN, Zwierzyniec. kv j, pv II 9- Xysticus ulmi (H.). BPN, Grabianów, Królowy Most, Okuninka, Zwierzyniec, Żdżary. kv, 9- mv-pvii, j: pv III-m IX. Philodromus aureolus (Cl.). Grabianów, Mielnik, Mierzwice, Mrozy, Okuninka, Żdżary. <J: mvi, 9: mvi-pviii, 9*: kvh, j: mv-mvi, pv III-m IX. Philodromus emarginatus (SciCR.). Grabianów, Królowy Most, Mrozy. 9: niviii, j: pv H I-m lx. Thanatus formicinus (Cl.). Królowy Most. p V III j, m V III subad. 9- Tibellus maritimus ( M g e.). Grabianów, Okuninka. pv III j, m IX 9. Tibellus oblong its (Wlk.). Królowy Most, Mie'nik, Mrozy, Zwierzyniec. 9: PVII, j: m V II-inIX., Bianor aurocinctus (O h l.). Królowy Most. py III 9- Dendryphantes rudis (Sund.). Grabianów, Mrozy. pv III 9» j, m IX cj, j.

20 278 W. Staręga 20 Euophrys erratica (W l k.). BPN. kv d1,?. Nowy dla Puszczy Białowieskiej. Euophrys frontalis (W l k.). Królowy Most. p Y III <J. Evarcha arcuata (Cl.). Jata, Królowy Most, Mierzwice, Mrozy. < : ky III,?: kvi, kv III, j: kvi, kv III-m IX. Evarcha falcata (Cl.). Grabianów, Królowy Most, Pieszczaniki. pv III subad. «?, j, kv III - <?. Evarcha laetabunda (C.L.K.). Królowy Most. pv III $. Nowy dla Podlasia. Heliophanus auratus C.L.K. Królowy Most. p V III cj,?. Marpissa radiata (Gr. et O kl.). Okuninka. m IX <J, subad. $, j. Neon reticulatus (Bl.). Królowy Most. kv III j. Nowy dla Podlasia. Phlegra fasciata (H.). Królowy Most, Mielnik. m VII j, pv III <?, $. Sitticus florioola (C.L.K.). Grabianów, Królowy Most, Okuninka. <$: pv IIImIX,?: pv III. Sitticus terebratus (Cl.). Mierzwice. kv II?. * * * Omówione materiały zwiększają liczbę gatunków znanych z Podlasia jako całości o 27. Łącznie wykazano stąd 328 gatunków pewnych oraz 8 wymagających sprawdzenia: Lepthyphantes annulatus ( K u l c z.), L. fragilis (Tu.), Pelecopsis hortensia (L.K.), Diplocephalus fallacies us ( B e k t k.), Erigone remota L.K., Clubiona subalba Bós., Oxyptila rubicunda Bós. i Synageles hilaruhis (C.L.K.) wszystkie z Puszczy Białowieskiej ( K a r p iń s k i 1956). VI. P A JĄ K I Z WYŻYNY M A ŁO PO LSK IEJ Wyżyna Małopolska podobnie jak Podlasie została w Katalogu" potraktowana jako dwie krainy wydzielono z niej Góry Świętokrzyskie. Wykazano stąd dotychczas 282 pewne gatunki pająków, których większośó pochodziła właśnie z Gór Świętokrzyskich (S a n o c k a -W o ło sz y n 1964, P il a w s k i 1966 ta ostatnia praca została pominięta w K atalogu ), dane o pozostałych częściach W yżyny są bardzo fragmentaryczne i rozproszone po publikacjach różnych autorów; nieco więcej wiadomośoi zawierają prace B u r z y ń sk ie g o (1965) i moje (S ta r ęg a 1972, 1974) oraz K atalog. W niniejszym spisie omawiam razem m ateriały z całej Wyżyny Małopolskiej, nie wyodrębniając Gór Świętokrzyskich jako osobnej krainy, uwzględniam też próbki z południowej części Niziny Mazowieckiej (Inowłódz, Sewerynów, Winiary) oraz z północno-zachodniej części W yżyny Krakowsko-Wieluńskiej (Potok Złoty) ze względu na bardzo słaby stopień poznania fauny tych okolic. W przypadku pierwszych znalezisk ( nowy dla... ) krainy ujmowane są ta k jak w K atalogu. Poniżej podaję wykaz miejscowości skąd pochodziły opracowane materiały.

21 21 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 279 W oj. Częstochowa: Borzyków ka koło Konioopola, brzeg staw u rybnego, 18 V III 1925; Potok Złoty koło Częstoohowy, skały wapienne w losie bukowo-grabowym, boz d a ty ; jask. Z atkany Tunel, boz d aty ; jask. Z atkana, miejsoo słabo oświetlono, boz daty. W oj. Kielce: rez. Biała Góra koło Miochowa, bez d aty; Bogucice koło Pińczowa, las mieszany, ściółka, 9 X 1954; w stodole, 18 i 21 VI 1958; miedza i droga wśród pól, 18 i 19 VI 1958; Brzegi koło Jędrzejow a, olchy na brzogu Nidy, 24 VI 1909; Bukowa Góra w Paśm ie Klonowskim Gór Świętokrzyskich, m npm, prastary las bukowo-jodłowy, 14 V III 1919; Caców koło Jędrzojow a, kępa starych sosen na skraju miodnika sosnowego, V II 1969; Chotel Czerwony koło Buska-Zdroju, rezerwat stepowy, 20 VI 1958 i 4 VIII 1904; rez. Grabowiec koło Pińozowa, skraj lasu i polanki, gałęzio drzow i krzewów, jałowoe i runo, 11 V III 1954 i VI 1958; Krzyżanowico koło Pińozowa, wzgórzo kserotermiozne oraz inne środowiska, różno d a ty ; dolina L ubrzanki między Klonowoin a Brzezinkami (Góry Świętokrzyskie), około 310 m npm, wilgotny las liściasty, 28 V III 1919; Łysa G óra w Górach Świętokrzyskich, 6 V II 1918; Mąohocice-Ameliówka koło Kielc, IV 1916; Mąchocice K apitulne koło Kielc, dolina Lubrzanki, m npm, V II-V III 1919 (w tekście Mąchocico ) ; Miechów, wśród wietrzejących pokładów gipsu, 6 1 X ; Młodzawy koło Pińozowa, las Dębina: dęby, lipy, leszozyna w ściółce, 4 V III 1904; Mniszek koło Jędrzejowa, polana w borze sosnowym: brzozy, sosenki, płaty łoohyni, Sphagnum i inne mchy, 23 VI 1969; Niziny koło Szydłowa, bór sosnowy na piaskach, VI 1958; Ostrowiec Świętokrzyski, różno środowiska i d aty ; Ostrowiec-Gutwin, las mieszany pod korą dębów, 7 X I 1976; łęg nad stawem, 30 V I 1974; Pęczelic koło Buska-Zdroju, pole lucerny, 10 V 1972; las Rzeczki koło Ostrowca Świętokrzyskiego, wilgotny bór sosnowy, 29 V II 1974 i 29 IX 1974; Skała Leszczyńska koło Kielc, skałki wapienia dewońskiego, V III 1919; Sobków koło Jędrzejowa, młodnik sosnowy na piasku oraz zabudowania, 24 VI 1909; S tara Słupia koło Ostrowca Świętokrzyskiego, ols, pod korą drzew, 8 X1 1976; Szczerbaków koło Wiślicy, przy słonym źródle, 20 VI 1958; Szewna koło Ostrowca Śwętokrzyskiego, zbocze lessowe o wystawie południowej, 1 X I 1974; Święta K atarzyna koło Kielc, las świorkowy, 27 IV 1975; Święty Krzyż w Górach Świętokrzyskich, okolice klasztoru, różno środowiska i d aty ; rez. W iniary Zagojskie koło Pińczowa, na roślinach i gołej ziemi, 20 VI W oj. Łódź: Łódź-Polesie, P ark Ludowy (dawn. P ark Unii), las mieszany, pod pniam i i w ściółce, 19 i 22 IV W oj. Piotrków Trybunalski: Bobry koło Radomska, łąka nad W artą, 10 V 1964; góra Chełmo koło Radomska, skałki piaskowcowe w łosio bukowo-dębowym, 21 V II 1925;

22 280 W. Staręga 22 Dziwlo kolo Piotrkow a, 1-15 V II; Gomunice koło Radom ska, różne środowiska, przeważnie bez d a t; Inowłódz koło Tomaszowa Mazowieckiego, traw iasty stok o południowej wystawie, pod kam ieniam i, 1 IV 1973; K odrąb kolo Radom ska, kamieniołom w apienia jurajskiego, 3 V III 1917; Piaskow izna koło Radom ska, nad W idaw ką, V -V III 1917; Żarki koło Radom ska, spróchniało pniaki n a łące n ad stawem, 17 VI Woj. Radom : D ąbrów ka N agórna koło Radom ia, 7 IX 1919; Iłża, góra zamkowa, suchy, nasłoneczniony stok południowy, skałki wapienne, kam ienie, traw a, 12 VI 1976; Sewerynów koło Kozienic, las mieszany, 6 V II 1956; Smogorzów koło P rzysuchy, staw y rybne, 10 V III 1945; W iniary koło W arki, porośnięta wikliną piaszozysta plaża nad Pilicą, 5 X 1958; W ojsławice koło Radom ia, bór sosnowy na wydmie, 11 V III Woj. Tarnobrzeg: Dwikozy koło Sandomierza, dawny kam ieniołom : piaskowiec i less, bardzo sucho, 10 VI 1976; Góry Pieprzowe koło Sandomierza, ścianki łupku i lessu o południowej wystawie, 1 1 V I 1976; Góry W ysokie koło Sandom ierza, brzeg wąwozu, 21 IX 1957; K ichary Nowo koło Sandomierza, kserotormiczne pastw isko oraz nasłonecznione ścianki lessowe, 10 VI 1976; Kozłówek koło Opatowa, suchy lasek osikowy, w traw ie, 2 V III 1971; Linów kolo Opatowa, bór sosnowy na wapiennych wzgórzach nad Wisłą, 27 X 1974; Opatów, w m ieszkaniu, 12 V II 1919; Sandomierz, cm entarz, 6 V II 1919; wąwozy lessowe na północ od m iasta, 14 IX 1968; Słupcza koło Sandomierza, Dziewicza Góra, ksorotermićzne zbocze lessowe, 10 VI Spis gatunków Eresuc niger (P et.). Góry Wysokie. kix <$. Amaurobius feneslralis (Stróm). Bukowa Góra, Łysa Góra, Święty Krzyż, P o to k Złoty. <J: px I,?: rnvhi, p X I, j: p V II-pX I. Argenna subnigra (O.P.-C.). Dwikozy. pvt $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Dictyna arundinacea (L.). Cliotel Czerwony, Dąbrówka Nagórna, Dwikozy, Gomunice, Góry Pieprzowe, Grabowiec, Kichary Nowe, Pęczolice, Piaskowizna, Rzeczki, Słupcza. <J: py,?; p-m V I, j: p V III-k IX. Dictyna pusilla Th. Dziwie, Kodrąb, j: pv II-p V III. Dictyna uncinaia Th. Caców, Dwikozy, Gomunice, Iłża, Kichary Nowe, Słupcza. ęj: p-m Y I, $: pv I-kY II. Nigma flavescem (W lk.). Grabowiec. niyi?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Hyptiotes paradoxus (C.L.K.). Gomunice. V III $. Nowry dla Wyżyny Małopolskiej. Pholcus opilionoides (ScHR.). Sobków. ky I $. \

23 23 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 281 Harpactea hombergi (Sco p.). Potok Złoty. Harpactea rubicunda (C.L.K.). Bogucice. kv I $. Segestria senoculata (L.). Bukowa Góra, Caców, Łysa Góra, Święty Krzyż. m YIII, px I, j: pv II-m Y III, pxi. Zodarion germanicum (C.L.K.). Potok Złoty. Agelena gracilens C.L.K. Piaskowizna. j: Y I-V III. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Agelena labyrinthica (Cl.). Caców, Gomunice, Mącliocice, Mniszek, Ostrowiec, Słupcza.?: m VII-V III, j: mv-viii. Histopona torpida (C.L.K.). Potok Złoty. Tegenaria agrestis (W lk.). Dwikozy. pv I j. Tegenaria domestica (Cl.). Dziwie, Gomunice, Opatów, Ostrowiec. < : kix,?: p-m V II, j: p/mvii. Tegenaria ferruginea (P a n z.). Ostrowiec, m i l i <?. Nowy d la W y ż y n y Małopolskiej. Coelotes inermis (L.K.). Bukowa Góra, Łódź-Polcsie, Święty Krzyż. $: miv, m Y III, m X I. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Coelotes saxatilis (Bl.). Bukowa Góra, Łysa Góra, Potok Złoty, Święty Krzyż.?: p V II-m V m, mxi, j: mviii. Cybaeus angustiarum L.K. Bukowa Góra, Święty Krzyż. <J: mviii, $: m V IIImlX. Cicurina cicurea (F.). Gomunice, Święta Katarzyna, Święty Krzyż. $: kiv, pxi. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Hahnia pusiua C.L.K. Iłża. myt?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Cryphoeca silvicola (C.L.K.). Łysa Góra. pv II $. Argyroneta aąuatica (Cl.). Krzyżanowice, Smogorzów. p V III J, m IX j. Arctosa cinerea (F.). Winiary. px?. Arcto8a perita (L a t r.). Krzyżanowice. mix j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Antonia albimana (W l k.). Góry Pieprzowe, Kichary Nowe, Krzyżanowice, Linów. cj: pyt, subad. c?: kx, $: mvi, j: mx. Pardosa agrestis (W e s t r.). Bogucice, Chotel Czerwony, Dwikozy, Gomunice, Góry Pieprzowe, Grabowiec, Iłża, Kichary Nowe, Szczerbaków, Winiary Zagojskie. p-myt, VIII,?: p-mvi,?*: pv I-pVIII. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Pardosa agricola (Th.). Bogucice, Grabowiec. mvi $>, $*. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Pardosa amentata (Cl.). Dwikozy, Gomunice, Iłża, Krzyżanowice, Miechów, Ostrowiec, Piaskowizna, Stara Słupia, Szczerbaków, Szewna, Święty Krzyż, Żarki. <J: mvi, p-myt,?*: myi, j: m ll-k lll, p/m IX -px I. Pardosa bifasciata (C.L.K.). Kichary Nowe. pvi <J,?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Pardosa lugubris (W lk.). Dwikozy, Gomunice, Góry Pieprzowe, Grabowiec,

24 282 W. Staręga 24 s Krzyżanowice, Mąchocico, Młodzawy, Piaskowizna, Ostrowiec, Rzeczki, Sandomierz. <J: myi-pyii, pv I-pV III, kix,?*: m V I-pV III, j: VII- V III, mx. Pardosa monticola (Cl.). Kichary Nowe, Kodrąb, Krzyżanowice. 3- pvi,?: mvi, pv III, $*: mvi. Pardosa palustris (L.). Bogucice, Góry Pieprzowe, Kichary Nowe, Krzyżanowice. 3- mvi,?: p-m V I, $*: myt. Nowry dla W yżyny Małopolskiej. Pardosa pullata (Cl.). Łysa Góra, Mniszek, Piaskowizna. kvi $*, pvii 3,? Pirata hygrophiltis Th. Gomunice, Ostrowiec-Gutwin. kvi?. Nowy dla W y żyny Małopolskiej. Pirata latitans (Bl.). Gomunice. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Pirata piraticus (Cl.). Piaskowizna. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Tarentula aecenuiata (L a t r.). Gomunice, Piaskowizna. V III j. Tarentula acnleata (Cl.). Rzeczki. k IX j. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Tarentula cuneata (Cl.). Kodrąb. p V III j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Tarentula pulverulenta (Cl.). Gomunice, Góry Pieprzowe, Ostrowiec, Rzeczki. 3: myi,?: mv, j: V III-k IX. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Tarentula schmidti (H.). Gomunice, Krzyżanowice. mvi j, V III 3. Trochosa robusta (Sim.). Iłża. mvi j. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Triohosa rurieola (D.G.). Chełmo, Dziwie, Mąchocicc. $: p/m VII, j: kv II- V III. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej i Gór Świętokrzyskich. Trochosa spinipalpis (F.P.-C.). Piaskowizna, Żarki. mvi $. Nowy dla W y żyny Małopolskiej. Trochosa terricola Th. Gomunice, Ostrowiec, Piaskowizna, Potok Złoty, Rzeczki, Skała Leszczyńska. 3: m ill, kv III,?: kviu, j: kv III-kIX. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Xerolycosa miniata (C.L.K.). Bogucice, Dwikozy, Góry Pieprzowe, Grabowiec, Krzyżanowice, Słupcza. pvi <J, subad. mvi 3, subad. 3, $. Xerolycosa nemoralis (W e s t r.). Caców, Gomunice, Krzyżanowice, Rzeczki, Skała Leszczyńska. 3,?: kv II-kV III, j: kix -m X. Pisaura nurabilis (Cl.). Góry Pieprzowe, Grabowiec, Mniszek. $: m-kvt, j: mvi. Dolomedes fimbriatus (Cl.). Doi. Lubrzanki, Gomunice, Mniszek. kvi j, kv III - Zora nemoralis (B l.). Młodzawy. p V III?, j. Zora spinimana (S c n o.). Bobry, Mniszek. $: pv-kvi. Oxyopcs. ramosus (M a r t. e t G o e z e). M n iszek. kvi $. Agalenatea redii (S c o p.). Dąbrówka Nagórna, Gomunice, Kodrąb, Piaskowizna. j: pv III-pIX. Araneus angulatus Cl. Mąchocice, Mniszek. kvi 3, $, V II/V III $. Araneus diadematus Cl. Dąbrówka Nagórna, Dziwie, Gomunice, doi. Lubrzanki, Mąchocice, Ostrowiec, Rzeczki, Smogorzów. <J: kv III,?: kv II-kIX, j : p /m v n - v n i.

25 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce 283 Araneus marmoreus Cl. Gomunice, Smogorzów. $: pv III-niX, j: V III. Araneus quadratus Cl. Dąbrówka Nagórna, Gomunice, Grabowiec, Piaskowizna. <J: m Y III-pIX,?: Y III-pIX, j: V III-pIX. Araniella cucurbitina (Cl.). Bogucice, Bukowa Góra, Dąbrówka Nagórna, Dziwie, Mąchocice, Ostrowiec-Gutwin, Piaskowizna, Słupcza.?: kv I-plX, j: pyi, mviii. Araniella opisthographa (K u lcz.). Dziwie, Grabowiec, Ostrowiec.?: mvi-p/ /mvii, j: mv. Cyclosa coniea (P a l l.). Bogucice, Caców, Dziwie, Gomunice, Grabowiec, Mąchocice-Ameliówka, Rzeczki, cj: mvi,?: p-kv II, j: m/kiv, p/mvii, kix -px. Cyclosa oculata (W l k.). Piaskowizna. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Oibbaranea bituberculata (W l k.). Gomunice, Sewerynów. pv II?, inx subad.?. Hypsosinga beri (H.). Dąbrówka Nagórna, Ostrowiec-Gutwin. kvi?, pix j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Hypsosinga pygmaea (Sund.). Chotel Czerwony, Dąbrówka Nagórna, Mniszek, W iniary Zagojskie. kvi, $: mvi, j: pix. Mangora acalypha (W l k.). Chotel Czerwony, Dąbrówka Nagórna, Gomunice, v Kichary Nowe, Mniszek, Ostrowiec. p-kv I, j: mv, pix. Nuctenea cornuta (Cl.). Gomunice, Żarki. mvl $. Nuctenea ixobola (Th.). Gomunice. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Nuctenea pałagiata (Cł.). Brzegi, Caców, Dziwie, Gomunice, Mąchocice, Piaskowizna, Rzeczki, Skała Leszczyńska. (J: kvi-kvii, $: kv I-kIX, j: kv I-kV III. Nuctenea silvicultrix (C.L.K.). Doi. Lubrzanki. k V III $. Nuctenea umbratica (Cl.). Gomunice, Ostrowiec, m il j. Singa hamata (Cl.). Dąbrówka Nagórna, Gomunice, Krzyżanowice, Mniszek.?: kvi, j: pix-m X. Zilla diodia (W l k.). Dziwie, Ostrowiec-Gutwin. j: p/m YII, pxi. Nowy d la Wyżyny Małopolskiej. Zygiella atrica (C.L.K.). Dziwie, Gomunice. p/m VU j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Zygiella stroemi (Th.). Caców, Ostrowiec. 1I1I I $, kv II?. Meta me nar di (L a t b.). Potok Złoty. Meta mengei (Bl.). Grabowiec, Łysa Góra. mvi <$, py II?. Meta merianae (S c o p.). (św ięty K rzy ż. m V III $, j. Meta segmentata (Cl.). Dąbrówka Nagórna, Dziwie, Gomunice, Mąchocice, Ostrowiec-Gutwin, Piaskowizna, Potok Złoty, Rzeczki. kvii, k IX - px I,?: V III-pX I, j: p/m V II-Y III. Tetragnatha externa (L.). Borzykówka, Dąbrówka Nagórna, Gomunice, Mąchocice, Sandomierz, Żarki. <J: mvi, my III, py II-m Y III, j: m V I-pIX. Tetragnatha montana SlM. Mąchocice, Ostrowiec-Gutwin, Piaskowizna. $: kvt, VII/VIII.

26 284 W. Staręga 26 Tetragnatha nigrita L e n d l. Mąchocice, Ostrowiec - Gutw i n. kvi 3, V II/V III?. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Tetragnatha obtusa C.L.K. Piaskowizna. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Tetragnatha pinicola L.K. Dziwie. p/m V II $. Pachggnatha cleroki Bu n d. Caców, Chełrao, Gomunice, Kodrąb, Krzyżanowice, Mącliocice, Piaskowizna, Żarki. 3- V H /V III-m X,?: kyii, j: myi-kvii. Pachggnatha degeeri Bu n d. Iłża, Inowłódz, Kodrąb, Mąchocice, Piaskowizna. 3: piv, m Y I-pY III,?: piy, V II/V n i, j:'v II/Y IH. Pachygnatha listeri Bu n d. Gomunice, Łódź-Polesie.?: kiv, m l, Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Aggneta innotabilis (O.P.-C.). Ostrowiec-Gutwin. p X I subad. $. Agyneta rurestris (O.L.K.). Caców, Dwikozy, Dziwie, Kozłówek, Mąchocice. 3- kv n,?: p/mvii-pvtii, subad. $: pvi. Bathyphantes gracilis (Bl.). Słupcza. pvi 3- Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Bathyphantes nigrinus (W e s t b.). Ostrowiec, k i l l 3- Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Gentromerita bicolor (Bl.). Dąbrówka Nagórna, Sandomierz. pix 3, m IX?. Gentramerus arcanus (O.P.-O.). Caców. kvti?. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Gentramerus sylvaticus (Bl.). Sandomierz, Święty Krzyż. 3- mix,?: m IX - kx. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Diplostyla concolor (W i d.). Iłża, Ostrowiec, k i l l?, myt 3, $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Drapetisca sociaiis (Bu n d.). Dziwie, Święty Krzyż. p/m V II j, px I?. Lepthyphantes aiacris (B l.). Święta K atarzyna, Święty Krzyż. kiv?, kv II 3... Lepthyphantes leprosus (O hl.). Gomunice, Potok Złoty, Święty Krzyż. m Y III 3- Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Lepthyphantes mengei K ul c z. Potok Złoty. Lepthyphantes minutus (B l.). Szewna. p X I?. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Lepthyphantes nodifer Sra. Święty Krzyż. kx <J,?. Lepthyphantes tenebricola (WtD.). Potok Złoty. Linyphia hortensis Bu n d. Grabowiec. myt?. Nowy dla W y ż y n y Małopolskiej. Linyphia triangularis (Cl.). Chotel Czerwony, Dąbrówka Nagórna, Dziwie, Gomunice, Góry Pieprzowe, Kichary Nowe, Kodrąb, Mąchocice, Młodzawy, Mniszek, Ostrowiec, Rzeczki, Skala Leszczyńska, Żarki. 3 : pix,?: p V m -k IX,j: pv I-kV III. Macrargus rufus (Wid.). Linów, Rzeczki, Święty Krzyż. kv II?, kx 3, $. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Microlinyphia pusilla (Bu n d.). Dąbrówka Nagórna, Dziwie, Kichary Nowe, doi.

27 27 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 285 Lubrzanki, Ostrowiec-Gutwin, Pęczelice, Piaskowizna, Potok Złoty. pv,?: pvi, j: kv I-pIX. Microneta viaria (Bl.). Święty Krzyż. kx <$,?. Neriene clathrata (Sund.). Góry' Pieprzowe, Ostrowiec. mv <3, mvi?. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Neriene montana (Cl.). Łódź-Polesie, Ostrowiec, Stani Słupia, Szowna. <J: kiv, j: m l l- k ll l. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Porrhomma pallidum J ack s. Święty Krzyż. kx?. Porrhomma pygmaeum (Bl.). Święta Katarzyna. kiv J. Stemonyphantes lineatus (L.). Kodrąb, Potok Złoty, Sandomierz, Skała Leszczyńska, Słupcza.?: pvi, m IX,.j: p-kv III. Tapinopa longidens (Wid.). Gomunice. V III $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Maso 8undevalli (W e s t r.). Święty Krzyż. k X $, j. Ceratinella brevis (W i d.). Święty Krzyż. kx $. Dicymbium nigrum (Bl.). Iłża, Pęczelice.?: pv-mvi. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Dismodicus elevatus (C.L.K.). Dziwie. p/m V II?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Hypomma bituberculatum (W i d.). Piaskowizna. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Hypomma cornutum (Bl.). Dziwie. p/m V II <j>. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Walckenaeria dysderoides (Wid.). Święty Krzyż. kx J. Nowy dla Gór Świętokrzyskich. Walckenaeria obtusa B l. Ostrowiec. mv $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Asthenargus paganus (Sra.). Święty Krzyż. kx <J. Diplocephalus cristatus (Bl.). Dwikozy, Iłża, Słupcza.?: p-mvi. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Diplocephalus latifrons (O.P.-C.). Święty Krzyż. kx <J,?. Eboria foveata (F.D a h l, 1912). Iłża, 12 V I (leg. W. S t a r ę g a ). Gatunek nowy dla fauny Polski, bardzo rzadki, znany dotychczas tylko z północnych Włoch (Riva w prow. Trentino-Alto Adige), Austrii (Innsbruck), RFN (Budenheim koło Moguncji), Berlina Zachodniego i NRD (okolice Brodowina w Brandenburgii, Feldberg w Meklemburgii i góry Kyffhauser w Turyngii) (W ie h l e 1960, T h a l e r 1969, W u n d e r l ic h 1971, M oritz 1973). Łowiony zawsze w miejscach bardzo suchych i dobrze nasłonecznionych, samce spotykane wyłącznie w czerwcu. Erigone atra B l. Gaców. kvti <J, $. Erigone dentipalpis (W i d.). Caców. kv II $. Oongylidium rufipes (L.). Grabowiec. mvi $. Oedothorax apicatus (Bl.). Gomunice. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej.

28 286 W. Staręga 28 Tapinocyba affinis L e s s. Święty Krzyż. kx ęj,?. Nowy dla Gór Świętokrzyskich; gatunek alpejski, znany w Polsce z Sudetów wraz z przedgórzem oraz z nielicznych stanowisk w K arpatach rys. 3. Achaearanea lunata (Cl.). Dziwie, Mąchocice-Ameliówka, Piaskowizna, Sewerynów.?: p-m V II, j: m/kiv. Achaearanea riparia (Bl.). Iłża, Skała Leszczyńska. mvi j, kv III $. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Achaearanea sim ulam (T h.). Grabowiec. mvi?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Crustulina guttata (W i d.). P ia sk o w izn a. Enoplagnatha ovata (Cl.). Biała Góra, Dąbrówka Nagórna, Gomunice, Góry Pieprzowe, Grabowiec, Kichary Nowe, Mąchocice, Mniszek, Ostrowiec,»»*» t u n m» f 11M. COTUMDOKMNŁOWJHBTYCZNQ' ARANEI Ta/un0xy4u- affi+os W. S ta * e ą a, ' '7. r O l2 3 4 S «7 «9 Rys. 3. K rajowe stanow iska Tapinocyba affinit L e s s.

29 29 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 287 Piaskowizna, Sandomierz, Skała Leszczyńska, Święty Krzyż. 3 : mvipy II, $: m Y I-pIX, j: mv-kvi, kx. Neottiura bimaculata (L.). Góry Pieprzowe, Iłża, Kichary Nowo, Mniszek, Ostrowiec. <?: p-m V I,?: p-kv I, j: kiv-mvi. Robertus lividus (Bl.). Gomunice, Łysa Góra, Potok Złoty, Święty Krzyż. (J: kx,?: pvii, V III, kx, j: VIII. Steatoda bipunctata (L.). Bogucice, Caców, Uziwle, Ostrowiec, Ostrowiec-Gutwin. px I,?: m il, pxi, j: m il, mvi-kvii, pxi. Steatoda castanea (Cl.). Dziwie, Gomunice. p/m VII j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Rteatoda corollata (L.). Gomunice. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Theridion impressum L.K. Caców, Chotel Czerwony, Dziwie, Krzyżanowice, Mącliocice, Miechów, Winiary Zagojskie. cj: mvi,?: mvi-pix, subad.?: mvi. Theridion melanurum H. Skała Leszczyńska. kv III?. Nowy dla Gór Świętokrzyskich. Theridion mystaceum L.K. Dziwie, Gomunice, Ostrowicc-Gutwin. p/m V II?, p X I j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Theridion pictum (W lk.). Skała Leszczyńska, Żarki.?: mvi, kviii. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej i Gór Świętokrzyskich. Theridion simile C.L.K. Grabowiec. mvi?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Theridion sisyphium (Cl.). Mąchoeicc, Mniszek. $: kvi, V II/V III. Theridion tinctum (W l k.). Mniszek. kvi?. Theridion varians H. Dziwie, Grabowiec, doi. Lubrzanki, Mniszek, Ostrowicc- Gutwin. cj: mvi-mvii,?: m VI-kVIII, j: pxi. Ero furcata (V il l.). B u k o w a Góra. m V I II j. Nesticus ceuulanu8 (Cl.). Święty Krzyż. m IX $. Haplodrassus signifer (C.L.K.). Niziny. kvi. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Scotophaeiis quadripunctatus (L.). Ostrowiec, m il?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Sosticus loricatu8 (L.K.). Gomunice. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Zelotes longipes (L.K.). Krzyżanowice. mx?. Zelotes petrensis (C.L.K.). Ostrowiec. kiv 9. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Micaria fulgens (W l k.). Niziny. ky I?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Phrurolithu8 Jestivns (C.L.K.). Caców, Dwikozy, Iłża. p-m V I, $: pv I- k v n. Cheiraganthium carnifex (F.). Dwikozy. pyi $. Gheiracanthium virescens (Sund.). Dziwie, Linów. p/m V II?, kx subad. <J. Clubiona fruteiorum L.K. Dziwie. p/m V II <J. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej.

30 288 W. Staręga 30 Ohibiona germanica Tit. Ostrowiec, m il?. Clubiona lutescens W e s t b. Sandomierz. pv II <J, $. Clubiona neglecta O.P.-C. Dwikozy, Grabowiec, Iłża. <?: p-m V I,?: mvi. Clubiona pailidula (Cl.). Grabowiec. mvi $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Clubiona phragmitis C.L.K. Gomunice. Ostrowiec.?: m ll-k lll. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Clubiona terrestris W e s t b. Bukowa Góra, Caców, Gomunice, Żarki. <$: myi, myiii, subad.?: kv II. Oauroclubiona caerulescens (L.K.). Młodzawy. py III <J. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Microclubiona marmorata (L.K.). Ostrowiec-Gutwin. px I $. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Microclubiona trivialis (C.L.K.). Sobków. kv I?. Paraclubiona corticalis (W lk.). Święty Krzyż. px I $, subad.?. Nowy dla Gór Świętokrzyskich. Anyphaena accentuata (W l k.). Dziwie, Młodzawy, Ostrowiec-Gutwin. j: pv IIpV III, px I. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Apostenus fuscus W e s t b. Święty Krzyż. px I <? Micrommata roseum (Cl.). Bogucice. px j. Diaea dorsata (F.). Bukowa Góra, Dziwie, Gomunice, Ostrowiec-Gutwin.?: px I, j: pv II-pV III, pxi. Misumena vatia (Cl.). Biała Góra, Gomunice, Grabowiec, Mniszek, j: m-kvi. Misumenop8 tricuspidatus (F.). Bogucice, Caców, Ostrowiec-Gutwin.?: kv I- kv II, subad.?: px. Oxyptila atom aria ( P a n z.). Mąchocice. V II/V III j. Nowy dla Gór Świętokrzyskich. Oxyptila brevipes (H.). Gomunice. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Oxyptila pralicola (C.L.K.). Piaskowizna. Oxyptila scabricula (W e s t b.). Krzyżanowice. mx $. Thcmisus onustus W lk. Grabowiec. m V III j. X y 8ticus acerbus Th. Chotel Czerwony. p Y III j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Xysticus bifa8oiatu8 C.L.K. Bogucice, Gomunice, Grabowiec. myi j. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Xysticus cambridgei (B l.). Potok Złoty. Xysticuc cristatus (Cl.). Caców, Dąbrówka Nagóma, Gomunice, Góry Pieprzowe, Kodrąb, Łysa Góra, Mąchocice, Ostrowiec, Piaskowizna, Potok Złoty, Święta Katarzyna. <J: klv, kv ll, $: m V I-pIX, j: kiv -pix. Xysticus tanio C.L.K. Grabowiec. mvi $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Xysticus striatipes L.K. Chotel Czerwony, Dąbrówka Nagóma, Gomunice. <?: p IX, $: mvi, p IX, j: p V III-p IX. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Xysticus ul mi (H.). Piaskowizna, Żarki. myi j.

31 31 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsce Philodromus aureolus (Cl.). Bogucice, Dziwie, Góry Pieprzowe, Grabowiec, Skala Leszczyńska. $: mvi, kv III, j: mvi-m V II. Philodromus collinus C.L.K. Ostrowiec-Gutwin. px I j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Philodromus fuscomarginatus (D.G.). Ostrowiec-Gutwin. pxi j. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Thanatus arenarius L.K. Góry Pieprzowe. mvi <J, $, subad.?. Tibellus maritimus (Mge.). Góry Pieprzowe. nivi $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Tibellus oblongus (W lk.). Chotel Czerwony, Iłża, Kichary Nowe, Winiary Zagojskie. <J: mvi, $: m V I-pV III, j: pvi, pv III. Aclurillus festivus (C.L.K.). Góry Pieprzowe, Iłża, Kichary Nowe. <J: p-mvi,?: pvi, j: p-mvi. Aelurillus v-insignitus (Cl.). Dziwie, Gomunice, Ostrowiec. (J: kiv,?: pv II- V III. Ballu8 chalybeius (W l k.). Grabowiec, Młodzawy, Potok Złoty. mvi $, pv III j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Bianor aurocinctus (Ohl.). Grabowiec. mvi?. Nowy dla W yżyny Małopolskiej. Dendryphantes rudis (Sund.). Grabowiec. mvt subad. <J. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Euophrys erratica (W lk.). Potok Złoty. Euophrys frontalis (W lk.). Potok Złoty, Skała Leszczyńska. kv IH?. Evarcha arcuata (Cl.). Dąbrówka Nagóma, Gomunice, Góry Pieprzowe, Grabowiec. mvi cj,?, j, pix <J. Evarcha falcata (Cl.). Grabowiec, doi. Lubrzanki, Mniszek, Skała Leszczyńska. cj: myi, j: kvi, kv III. Heliophanus dubim C.L.K. Grabowiec. mvt $. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Heliophanu8 flavipes (H.). Chotel Czerwony, Chełmo, Dąbrówka Nagórna, Grabowiec. c?: mvi, $: m V I-pIX. Phlegra fasciata (H.). Góry Pieprzowe. mvi?. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Salticus 8oenicu8 (Cl.). Chotel Czerwony, Gomunice, Iłża, Skała Leszczyńska, invi <5*,?, kv III j. Salticus zebraneus (C.L.K.). Dąbrówka Nagóma, Gomunice. pix $. Sitticm dziedu8zyckii (L.K.). Góry Pieprzowe. mvi j. Sitticus floricola (C.L.K.). Borzykówka, Piaskowizna, Żarki. mvi?, j, m V III j. Nowy dla Wyżyny Małopolskiej. Sitticus 8altator (O.P. C.). Wojsławice. m V III <J, j. Sitticu8 saxicola (C.L.K.). Potok Złoty.

32 290. W. Staręga 32 Powyższa lista zwiększa liczbę gatunków znanych z całości W yżyny Małopolskiej do 332. Na podkreślenie zasługuje występowanie na tym obszarze pewnej liczby gatunków alpejskich np. Tapinocyba affinis w Górach Świętokrzyskich oraz wielu form o charakterze południowym subpontyjskich czy submedyterraneńskich na ksorotermicznych stanowiskach w dolinie Nidy, w okolicach Sandomierza, Opatowa i Iłży. V II. P A JĄ K I Z INNYCH REG IONÓW PO LSK I Ta część niniejszego opracowania ma charakter kolejnego uzupełnienia zawartych w K atalogu tabel rozmieszczenia poszczególnych gatunków. Podano tu stanowiska są jeśli nie zaznaczono inaczej pierwszymi znaleziskami danych gatunków w danym regionie. Amaurobius fenestralis (Stkom). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Bronowice koło Łęknicy, woj. Zielona Góra, skraj lasu mieszanego, pod kamieniami, 10 V III jj. Amaurobius similis B l. Nizina Mazowiecka: Warszawa-Śródmieście, w gmachu - I.Z. PAN, 11 X <?. Je st to drugie pewne stanowisko tego gatunku w Polsce, poprzednio wykazany został z Rogalina koło Poznania ( D z ia b a s z e w s k i 1973); wiadomości o znalezieniu go w Kamiennej Górze (M. D ah l 1935) oraz na Wzgórzach Kiełczyńskich pod Świdnicą (J e s c h k e 1938) odnoszą się prawie na pewno do bardzo podobnego A. fenestralis. Phólcus opilionoides (ScitR.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczno wzgórze wapienne (rezerwat), pod kamieniami, 15 X ?, 1 j.» Gatunek w Polsce dość rzadko spotykany w środowiskach naturalnych, częstszy w zabudowaniach, ale chyba nie obejmujący zasięgiem całego k raju. Jego znane dotychczas stanowiska krajowe pokazuje rys. 4. Agelena gracilcns C.L.K. Wyżyna Lubelska: rez. Stawska Góra koło Chełma, kserotermiczne wzgórze kredowe, 12 V I I jj. Tegenaria agrestis (W lk.). Pojezierze Pomorskie: Wałcz, pod kamieniami na łące, 28 V I I jj. Tiiberta arietina (Th.). Nizina Mazowiecka: Łomna-Las koło Warszawy, bór świeży, pułapki, V I $. Arctosa perita (L a t r.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruó-Przedmieście Bydgoskie, obręb zakładów przemysłowych, teren rekultywowany po skażeniu emisją gazów i pyłów, owies, 18 VI j. Aulonia albimana (W l k.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, trawniki w obrębie zakładów przemysłowych, silnie skażone '

33 33 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 291? f 9! a l a i w i i v itru la eh, C BłT U U M D O K U M EN TA C JI FAUNISTYCZNEJ ĄKANEI P A eicu ó ofiltianolcfos [yww t W.&tOMgii H i i Rys. 4. Krajowe stanowiska Pholcus opilionoides (Schr.). Krzyżyk oznacza stanowiska synantropijne, kółko czarne stanowiska naturalne, kw adrat czarny stanowiska synantropijno i naturalne obok siebie. emisją gazów i pyłów, 12 V II j, 20 IX jj, 14 V I I 1975 i j ; zdewastowana murawa piaskowa w* strefie ochronnej zakładów, 23 V II- 18 V I I I jj; rekultywowany trawnik przy zakładach, 4 VIII j; Włocławek, rez. Kulin, kserotermiczne zbocze, ściółka, 25V j. Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X j. Znane dotychczas krajowe stanowiska tego ciepłolubnego, chyba subpontyjskiego (Sta bęg a 1976) gatunku przedstawia rys. 1. Pardosa lugubris (W lk.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X jj.

34 292 W. Staręga 34 Pardosa prativaga (L.K.). Wyżyna Lubelska: Raciborowice koło Hrubieszowa, skraj lasu mieszanego, w trawie, 12 V I I ?. PardosA pullata (Cl.). Wyżyna Lubelska: Raciborowice koło Hrubieszowa, skraj lasu mieszanego, w trawie, 12 V I I $. Araniella opisthographa ( K u l c z.). Śląsk Górny: Kłoduica koło Koźla, młodnik sosnowy, 15 X j. Mangora acalypha (W lk.). Wyżyna Lubelska: rez. Stawska Góra koło Chełma, kserotermiczne wzgórze kredowe, 12 V I I $?. Nuctenea cornuta (Cl.). Kotlina Nowotarska: Dębno koło Nowego Targu, taras Białki, 18 IX ?. Nuctenea patagiata (Cl.). Śląsk Górny: Kłodnica koło Koźla, młodnik sosnowy, 15X j. Wyżyna Lubelska: Gródek koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, i2 V II Meta mengei (Bl.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, 11 V I I ?. Meta segmentata (Cl.). Wyżyna Lubelska: Gródek koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I j. Kotlina Nowotarska: Dębno kolo Nowego Targu, taras Białki, 18 IX ??. Tetragnatha nigrita L e n d l. Pobrzeże Bałtyku: Gdańs '-Górki Wschodnie, skraj boru sosnowego na wydmie, 29 V I I <?. Tetragnatha pinicola L.K Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X j. Pachygnatha degeeri S u n d. Wyżyna Lubelska: Teptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I j. Agyneta fuscipałpis (C.L. Koch, 1836). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, obręb zakładów przemysłowych, trawniki silnie skażone emisją gazów i pyłów, 28 V I I I $, 20 IX cj<?> 29 V I I ?, tereny rekultywowane, łubin, 29 V H I <J, owies, 18 V I ?, 23 V I I ?, trawa, 4 V III1975-1? Jest to pierwsze pewne stanowisko tego gatunku w Polsce, mimo iż nazwa fuscipaipis'" pojawiała się już w krajowym piśmiennictwie faunistycznym (por. Katalog p. 129). Jego rozmieszczenie poznane jest dośó fragmentarycznie, gdyż był mylony z pokrewnym A. rurestris. Z pewnością znany jest z Madery, Francji wraz z Korsyką, RFN, Berlina Zachodniego, NRD, Szwajcarii, Austrii, Jugosławii, Węgier, Rumunii i Syberii jest to prawdopodobnie element europejsko-syberyjski. W naszym kraju znaleziony dotychczas tylko w środowiskach silnie zmienionych przez gospodarkę człowieka oprócz Torunia także w W arszawie (w kilku parkach i na trawnikach śródmiejskich B. J a c k o w sk a, W. S t a r ę g a). Okazy krajowe różnią się wyraźnie zwłaszcza samce od A. rurestrie szczegółami budowy głaszczka (lamella characteristica z długimi ząbkami na końcu, goleń na ogół z jedną płatowatą apofizą chociaż trafiają się osobniki z dwiema jak u A. rurestriel) oraz ubarwieniem nóg (uda przycie- I

35 35 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 293 mnione); różnice u samic sprowadzają się właściwie jedynie do ubarwienia nóg (jak u samców) i głaszczków (całe ciemne) i są dośó trudno uchwytne. Agyneła ruresłris (C.L.K.). Wyżyna Lubelska: Teptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V II <?<J, 3 Agyneła saxatilis (Bl.). Nizina Mazowiecka: Łomna-Łas koło Warszawy, las mieszany, pułapki, 8-28 V II J, Bathyphante8 nigrinus (W e s t e.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, ściółka, 11 V II $. Bałhyphantes parvulus (W e s t e.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, ściółka, 11 V II <J. trfflfffm.il f f f I??. - w / D i r u d i dsid j>iir <wv ARANEI C onifihcuctea -to+ teriźu sn. Rys. 5. Krajowo stanow iska Ooniphanles lorrcnlum ( K u lc z.).

36 294 W. Staręga 36 Centromerita bicolor ( B l.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, pod kamieniami, 15 X <J, 1 $. Goniphantes torrentum ( K u lc z.). Beskid Zachodni: Gorce, potok Kamienica pod przełęczą Borek, około 950 łn npm, 16 V I I ?; Beskid Śląski, Góra Bukowa koło Wisły, potoczek w lesie bukowym, 18 IV $?. Kzadki gatunek karpacki, podawany wcześniej (opisany!) z Beskidu Zachodniego, nie notowany jednak dotychczas z Gorców, a w Beskidzie Śląskim znany tylko z Baraniej Góry. Wszystkie aktualnie poznane stanowiska krajowe przedstawia rys. 5; zaczerniony kw adrat FA 21 to Przemyśl dane z kartoteki zbioru W. K u lc z y ń s k ie g o. Diplostyla oonoolor (W i d.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, pod kamieniami, 15 X <?. [ J M W J r i ' o CENTRUM D O K U M E N T A C JI FAUNISTYCZNEJ ARANEI Poffluntuna, acrwex-um, ^ OKAtww, W. iflj Rys. 6. K rajow e stanow iska Porrhomma concexum ( W e s t r. ).

37 37 M ateriały do rozmieszczenia pająków w Polsco 295 Lepthypliantes mengei K u lcz. Wyżyna Lubelska: Gródek koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V H ?. TAnyphia hortensis Suni). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, 11 V I I ?. TAnyphia triangularis (Cl.). Wyżyna Lubelska: jez. Stawska Góra koło Chełma, Gródek, Raciborowice i Teptiuków koło Hrubieszowa, 11 i 12 VII 1973 liczne jj. Porrhomma convexum (W e s t r.). Beskid Zachodni: Gorce, potok Kamienica pod przełęczą Borek, około 950 in npm, 16 V II1972-1?. Gatunek w Polsce rzadko spotykany, m. in. w całym Beskidzie Zachodnim znany tylko z okolic Wisły. Wszystkie krajowe stanowiska podaje rys. 6 ; wiadomość o występowaniu w Puszczy Kampinoskiej (Ł uczak 1960) wydaje mi się wątpliwa chodzi tu raczej o pokrewną i częstą tam P. pygmaeum ( B l.). Porrhomma errans ( B lack w all, 1841). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Włocławek, rez. Kulin, łęg nad Wisłą, ściółka, 25 V 1974, leg. W. J ę d r y c z - k o w sk i 1?. Gatunek nowy dla fauny Polski, znany dotychczas z Irlandii, Wielkiej Brytanii, RFN, Berlina Zachodniego, NRD i Czechosłowacji. Badany okaz ma długość ciała 1,96 mm, epiginę typową dla gatunku, oszczecenie nóg również, ale nieco inne położenie dorsalnej szczeciny (0,26) i trichobotrium (0,57) na nadstopiu I pary nóg. Porrhomma pallidum J a c k s. Beskid Zachodni: g. Mała Czantoria w Beskidzie Śląskim, zbocze pn., las jaworowo-świerkowy, pod kamieniami, 8 V I1967-1? - Maso sundevalli (W e st r.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, ściółka, 11 V I I ?. Ceratinopsi8 romana (O.P.-C.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, strefa ochronna zakładów przemysłowych, obszar rekultywowany po skażeniu emisją gazów i pyłów, owies, 23 V I <J. Gatunek w Polsce bardzo rzadki, dotychczas znany tylko z rezerwatu stepowego w Krzyżanowicach nad Nidą (St a r ę g a 1972). Należy do rodzaju Ceraiinopsis E m e r t. (W u n d e r l ic h 1970, L o c k et, M tllidge i Me r r e t t 1974). Dicymbium tibiale (B l.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, ściółka, 11 V I I ?. Hypomma fulvum (Bós.). Pobrzeże Bałtyku: Gdańsk-Górki Wschodnie, rez. Ptasi Raj, podmokły brzeg jeziora, oprzędy na wierzchołkach suchych zeszłorocznych trzcin, 18 V I ?*. W Polsce znany dotychczas tylko z Wielkopolski (Jez. Rgielskie Małe kolo Wągrowca D z ia b a sz e w sk i 1975). Gatunek najprawdopodobniej subatlantycki, podawany z Anglii, Holandii, Francji, Szwajcarii, RFN, Czechosłowacji, NRD, Danii, Szwecji i Estonii. Metopobactrus prominulus (O.P.-C.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń

38 296 W. Staręga 38 Przedmieście Bydgoskie, obręb zakładów przemysłowych, traw nik rekultywowany po skażeniu emisją gazów i pyłów, 301X1975-1?. Micrargus subaeąualis (W e s t r.). Nizina Mazowiecka: Łomna-Las koło Warszawy, bór świeży, pułapki, 8-28 V I I ęjc?. Silomełopus reussi (Th.). Niziną Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, trawnik w obrębie zakładów przemysłowych, silnie skażony emisją gazów i pyłów, 20 IX ?. Gatunek w Polsce spotykany rzadko, głównie w zachodniej części kraju (rys. 7), podany także z Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej (D z ia b a sz e w sk i 1974). Dane Cz a jk i (1967) oraz Cz a jk i i Goos (1976) o występowaniu 8ilometopus inłerjectus (O.P.-C.) odnoszą się prawdopodobnie również do omawianego gatunku. f tę W 'S T /'fw S ^DDLUEJj ' C tn TU U M D O K U M EN TA C JI FAUNISTYCZNEJ ARAN El SilvnuZirfuM feussimmmm W. Rys. 7. K rajow e stanow iska Silometopu* reusti (Th.).

39 39 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 297 Diplocephalus picinus (Bl.). Roztocze: rez. Bukowa Góra koło Zwierzyńca, las bukowo-jodłowy, w wykrotach, 10 V ?. Erigone longipalpis (Sund.). Pobrzeże Bałtyku: Gdańsk-Górki Wschodnio, plaża, pod wodorostami na piasku, 1 V III1975 1?. Oongylidium rufipes (L.). Roztocze: rez. Bukowa Góra koło Zwierzyńca, las bukowo-jodłowy, w wykrotach, 10 V ?. Oedothorax agrestis (Bl.). Beskid Wschodni: Uście Gorlickie, woj. Nowy Sącz, 7 X ?. Oedothorax apicatus (Bl.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelo Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X ??. Tapinocyba insecta (L.K.). Pobrzeże Bałtyku: Świnoujście, lasek przy wydmach nadmorskich (brzózki, sosenki), ściółka, 7 IX ?. Thyreosthenius parasiticus (W e s t b.). Beskid Wschodni: Góra Cergowa koło Dukli, około 600 m npm, 7 X1975-1?, Achaearanea riparia (Bl.). Wyżyna Lubelska: Gródek koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I Enoplognatha oelandica (Th.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, obręb zakładów przemysłowych, trawnik rekultywowany po skażeniu emisją gazów i pyłów, 30 IX j; Toruń-Glinki, murawa kserotermiczna, 16 IX j. Znany dotąd w Polsce z jednego stanowiska w Wapnicy na Wolinie (Stab ę g a 1974). Enoplognatha thoraciea (H.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X j. Neottiura bi mandat a (L.). Wyżyna Lubelska: Teptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I ?. Pholcomma gibbum (W e s t b.). Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, 15 X <J<J, 6?$. Robertas lividus (Bl.). Roztocze: Łabunie-Reforma koło Zamościa, wielogatunkowy las liściasty, ściółka, 11 V I I ?. Theridion impressum L.K. Wyżyna Lubelska: rez. Stawska Góra koło Chełma, kserotermiczne wzgórze kredowe, na jałowcach, 12 V I I ?. Theridion petraeum L.K. Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Przedmieście Bydgoskie, strefa ochronna zakładów przemysłowych, zdewastowana murawa piaskowa, 301X j; Toruń-Glinki, murawa kserotermiczna, 20 V III j, 30 IX subad.?. W Polsce podany dotychczas tylko z Beskidu Śląskiego (F ic k e b t 1876). Zelotes praeficus (L.K.). Wyżyna Lubelska: rez. Stawska Góra koło Chełma, kserotermiczne wzgórze kredowe, pod kamieniami, 12 V I I ??. Micaria decor atu T u l l g b. Pobrzeże Bałtyku: Gdańsk-Górki Wschodnie, wydma biała, na piasku, 18 V I <J(J.

40 2 9 8 W. Staręga *10 Glubiona pallidula (Cl.). Śląsk Górny: Kłodnica koło Koźla, młodnik sosnowy, 15 X subad.?. Apostenus fuscus W e s t r. Śląsk Górny: Ligota Dolna koło Strzelc Opolskich, kserotermiczne wzgórze wapienne, pod kamieniami, 15X Xysticus erraticus (Bl.). Wyżyna Lubelska: rez. Stawska Góra koło Chełma, kserotermiczne wzgórze kredowe, 12 Y I I j. Tibellus oblongu8 (W lk.). Wyżyna Lubelska: Raciborowice koło Hrubieszowa, skraj lasu mieszanego, w trawie, 12 YII <J; Teptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I ?. Euophrys aequipes (O.P.-C.). Roztocze: rez. Obrocz koło Zwierzyńca, zarośnięte rumowisko wapienne, 11 V $. Euophrys frontalis (W lk.). Roztocze: Zwierzyniec, kamieniołom wapienia, 11 V ?. 3-f? 19»0 l 1 t t t t O-* B jw it fln ru tn a e u M i i ARA N EI Sitłlcu* daiedm^sxycjui W. Śtizrtęa- * -j tiil Rys. 8. Krajowe stanow iska Sitticus dzicduszyclcii (L.K.).

41 41 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce Heliophanus aeneus (H.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruń-Glinki, murawa kserotermiczna, 301X j. Heliophanus auratus C.L.K. Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Łęknica, woj. Zielona Góra, żwirowa droga wśród zarośli, 30 VII Marpissa radiota (Gr. et Ohl.). Pobrzeże Bałtyku: Gdarisk-Górki Wschodnie, rez. Ptasi Eaj, podmokły brzeg jeziora, oprzędy w wierzchołkach suchych zeszłorocznych trzcin, 18 VI $?*, 2 jj. Gatunek chyba borealny; jego krajowe stanowiska pokazuje rys. ii. SaUious scenicus (Cl.). Wyżyna Lubelska: Tcptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 V I I cj. Sitticus distinguendus (Sim.). Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Toruó-Przedmieście Bydgoskie, obręł) zakładów przemysłowych, teren rekultywowany po skażeniu emisją gazów i pyłów, pole słoneczników, 28 V III 1974, strefa ochronna zakładów, zdewastowana murawa piaskowa, 23 VII j. Sitticus dzieduszyckii (L.K.*). Wyżyna Lubelska: Teptiuków koło Hrubieszowa, lessowa skarpa nad Huczwą, 12 VII < <?, 1 subad. <?, 1 Gatunek subpontyjski o granicy zasięgu przebiegającej przez Polskę. K rajowe stanowiska przedstawia rys. 8. * Przedstawione powyżej, fragmentaryczne przecież materiały zwiększają listy gatunków pająków znanych z poszczególnych krain Polski: z Pobrzeża Bałtyku o 6, Pojezierza Pomorskiego o 1, Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej o 12, Niziny Mazowieckiej o 5, Śląska Górnego o 13, Wyżyny Lubelskiej o 19, Roztocza o 11, Beskidu Zachodniego o 1, Kotliny Nowotarskiej o 2 i Beskidu Wschodniego o 2 gatunki. Dwa gatunki' Agyneta fuscipalpis i Porrhomma errans stwierdzono w Polsce po raz pierwszy, a dla Amanrobius similis, Ceratinopsis romana, Hypomma fulvum, Enoplognatha oelandica i Theridion petraeum podano drugie stanowiska. Wynikiem całości niniejszych Materiałów jest wzbogacenie listy fauny Polski o 11 gatunków; poza wymienionymi wyżej nowe dla fauny krajowej są następujące formy: Nuctenea folium, Centromerus incultus, Lepthyphantes insignis, Macrargus carpenteri, Acurtauchenius scurrilis, Eboria foveata, Robertus insignis, R. ungulatus i Gnaphosa muscorum. Znaczna część to przedstawiciele niezbyt u nas dotychczas licznie wykazywanych elementów borealnego i subatlantyckiego. Ich wykrycie pozwala na dokładniejsze poznanie rzeczywistego udziału poszczególnych składników fauny naszego kraju i lepsze zrozumienie jej genezy.

42 300 W. Staręga 42 PIŚM IEN N ICTW O B u r z y ń s k i J Igłówka sosnowa (Pryszczarek sosnowy) Thecodiplosis brachy ntera S c h w a g., jej biologia, znaczenie gospodarczo i zwalozanie. P r. Inst. bad. Leśn., W arszawa, 274, 78 pp., 30 ff., 19 tbl. C z a jk a M K ilka uwag o badaniach fauny pająków (Araneae) Przedgórza Sudeokiego. Prz. zool., W rocław, 11: C z a jk a M., G o o s M P ająki (A ranei) pól buraków cukrowych w Pawłowicach Wielkich koło W rocławia. Pol. Pism o ent., W rocław, 46: D a h i. M Araneae und Opiliones. In : D a h l M., H e d i c k e H., K a s t n e r A., M a rc u s E. und E., S c h u l t z e P., V itz th u m H. Zur K enntnis der Spinnentiere Sohlesiens. (Araneae, Opiliones, Psendoscorpionida, Acarina, Tardigrada). SB. Ges. naturf. Fr., Berlin, 1934: D e m e l K U grupow ania etologiozne m akrofauny w strefie litoralnej jeziora W igierskiego. Spraw. Stac. hydrobiol. W igry, Suwałki, 1, 29, 49 pp., 4 tt. D e m e l K N ad W igram i. Szkice uaturalisty. Cieszyn, pp., 63 ff. D z ia b a s z e w s k i A Z badań nad pająkam i Wielkopolski. I. Bad. fiz. Pol. zach., B, Poznań, 26: D z ia b a s z e w s k i A Z badań nad pająkam i (Aranei) Wielkopolski, II. Bad. fiz. Pol. zaoh., C, P oznań, 27: 53-67, ff. D z ia b a s z e w s k i A Z badań nad pająkam i Wielkopolski. III. Bad. fiz. Pol. zach., C, Poznań, 28: , 2 ff., 2 tt. F i c k e r t C Verzeichniss der sohlesisohen Spinnen. Z. E nt., Breslau, N. F., 5: T eschke K Die Abhangigkeit der Tiorwelt vom Boden nach Beobaohtungen im schlesisohon Htigellande. Breslau, pp., 13 tt. K a j a k A Zmiany liozebnożei pająków na kilku łąkaoh. Ekol. poi.. A, W arszawa, 8: , 8 ff. K a r p iń s k i J. J P ająki (Araneida) w biocenozie Białowieskiego P ark u Narodowego. Koczn. N auk lożn., W arszawa, 14: , tbl K u i i l o a t z T Vorstudien tiber die F auna des Fletnia nana-hochm oores im Culmer Kreise in W estpreussen. N aturw. W ochenschr., Jena, N. F., 1: , 5 ff. K u h l o a t z T Uber das Tierleben in dem von der Staatsforstverw altung geschutzten Zwcrgbirken-M oor in Neulinum. Ber. w estpr. bot. zool. Ver., Danzig, 31: L o c k e t G. II., M i l l i d g e A. F., M e r r e t t P B ritish Spiders. Volume III. London, pp.. 57 ff., 612 m ap. Ł u c z a k J Rozmieszczenie piętrowe pająków w lesie. Ekol. poi., B, W arszawa, 6: 39-50, 6 tbl. M ik u ls k a I Rozmieszozenie pająków w pasie nadbrzeżnym jeziora W igry. Ekol. poi., A, W arszawa, 3: 33-64, 7 ff. M o r i t z M Neue und seltene Spinnen (Araneae) und W eberkneohte (Opiliones) aus der DDR. Dtsch. ent. Z., Berlin, N. F., 20: , 33 ff. P i l a w s k i S W stępne badania pająków w Górach Świętokrzyskich. Aota Univ. wratisl.. W rocław, 51 (Pr. zool. 2): 3-70, 3 ff., 5 tbl. P r ó s z y ń s k i J., S t a r ę g a W P ająki Aranei. K atalog fauny Polski, 33. W arszawa, 382 pp., 1 fot., 1 m apa. S a n o c k a - W o ł o s z tn E Uwagi nad rozmieszczeniem i ekologią pająków (Araneae) z jaskiń Gór Świętokrzyskich. Seminarium Speleologiczne I Ogólnopolskiego Zjazdu Badaczy K rasu. Kielce, pp S c h e n k e l - H a a s E Listę ostpreussischer Spinnen. In : D a m p f A., S c h e n k e l -H a a s E. Ostpreussische Spinnen. Sohr. phys.-ókon. Ges., Kónigsberg, 65: S t a r ę g a W Przyozynok do poznania fauny pająków (Aranei) Polski. Fragm. faun., W arszawa, 13:

43 43 Materiały do rozmieszczenia pająków w Polsce 301 S t a r ę g a W Nowo dla fauny Polski i rzadsze gatunki pająków (.4 ranei), z opisom Lepthyphantes milleri sp. n. Fragm. faun., Warszawa, 18: 55-98, 17 ff., 8 fot. S t a b ; g a W Materiały do znajomości rozmieszczenia pająków (Aranei) w Polsce. Fragtn. faun., W arszawa, 19: Staręga W Pająki (Aranei) Pienin. Fragm. faun., Warszawa, 21: , 8 ff., 4 tbl. T h a l e r K tlb er einige wenig bekannto Zwcrgspinnen aus Tirol (Ararhn., Araneae, Erigonidae). Ber. nat.-m ed. Ver., Innsbruck, 57: , 53 ff. T h a l e r K Eine verkannte Krouzspiuue in M ittelenropa: A ranę us folium S c h r a n k ( K u lc z y ń s k i 1901) un d Araneus cornutus C le k c k (Arachnida: Aranei, Araneulae). Zool. Anz., Jena, 193: , 11 ff. W ie h le II Spinnontiero oder Arachnoidea {Araneae). X I: Micryphantidae Zworgspinnen. Die Tierwelt Deutschlands, 47. Jena, pp., 1147 ff., 1 mapa. W u n d e r l i c h J Zur Synonymio oinigcr Spinncn-Gattungcn und -Artcn aus Europa und Nordamorika (Arachnida: Araneae). Sonck. biol., Frankfurt a. M., 51: , 3 ff. W u n d e r l i c h J Bcmerkenswerto Spinneuarten (Araneae) aus Berlin. SB. Gos. natu rf. F r., Berlin, N. F., 11: In sty tu t Zoologii PAN Wilcza 64, skr W arszawa PE3IOME [3arjiaBHe: M atepnajibi k no3iiahhk> pacnpoctpahchhh naykob (Aranei) b riojibuie, III-V II] HacTonuian ny6jihkamm HBJiseTcn cjie/iyiomhm nonojihehmcm K a ia jic ra naykob riojiluih ( P r ó s z y ń s k i h S t a r ę g a 1971). B nacth III nphbeaeh ciihcck b h ro b naykob, COÓpaHHBDt B OKpeCTHOCTHX RepeBHH HeR3BJIflbI OKOJIO r. M aci ko (Fic MopcKcc noo- 3epbe, ceb.-3an. IToJibuia), b cochobom 6opy (Leucobryo-Pinetum) painbix Boipacnibrx KjiaccoB, nph HcnoJib30BaHHH rjiabhłim o6pa30m jiobymck Eapócpa. Cpeaw 192 nepehhcjiehmblx BHflOB 93 (o6o3hahchbi 3Be3flOHKOfi) HBJiaiOTCa HOBblMH ann /iahhoh 06- nacth (b cmłicjie flenehhji, npnh jrroro b K atajiorc ), a Lepthyphantes insignis O.P.-C., Macrargus carpenteri (O.P.-C.), Acartauchenius scurrilis (O.P.-C.) h Gnaphosa muscorum (L.K.) HaiyieHbi b ITojibiue BnepBbie. Cjieflyionnie n acn i (IV VI) coflepacat (jiayhmcthmeckhc aa nnwe o nayxax M aiyp- CKoro noo3epbn (IV), ITo/maca c SeJioBexccKoil nyiuefi (V) h Majiono-ribCKofi bo3b u - iuehhocth co C bchtokuibckhm h ropamh (VI). M hoitic bhrw KOHcrantpoBaHM b 3thx o6jiactjix BnepBbie, a nepewhcjiehhbie hhikc sbjiw otch hobmmh rjiji tjiaynw FIojibuiH: Nuctenea folium (ScHR.) (sensu T h a l e r 1974), Centromerus incultus F a l c., Rohertus insignis O.P.-C., R. ungulatus V o g e ls. (IV) h Eboria foveata (F. D a h l ) (VI). <J>eHOJiornHec- KHe AaHHbie npnbeaehh b (jiopme nphhbtoił b nperbwyumx p a6otax abtopa ( S ta k ę g a 1974, 1976). B nocjierheh H acm ab rop flaet MaTepnajibi, coópahhbie cjiynaibio b cambix pa3;ihh

44 302 W. Staręga 44 H bix M e c T a x r T o jib u in ; tio h th B ee H3 npw B e/ieh H bix ^ a n n b i x H B jn n o T ca nepb bim H M ec- TO H axoxcfleh H BM B b O T flejibh bix og jiactbx. Agyneta fuscipalpalpis (C.L.C.) h Porrhomma errans (Bl.) h b /ih io tch HOBbiMH pnn 4>ayHbi C T pah bi; r j i s Amaurobius similis (Bl.), Ceratinopsis romana (O.P.-C.), Hypomma fulvum (Bós.), Enoplognatha oelandica (Th.) h Theridion petraeum L. K. K O H C TaTH pobah H bie M ecto H axo5k fleh na b b jih io tch B TopbiM H b f lo jib - me. H jih HCKOTOpblX BHflOB, rp a H H R b l a p e a jio B KOTOpbIX BepOBTHO TipOXOflHT H epe3 rtojibuiy, a B T o p cocrrab H Ji K a p p a 3 M e m e n n H (c 10 k m cetkovi UTM ), o 6 o 3 H a H a a M e c ro - HaxoxcfleHMH nyhktam H. ZUSAMMENFASSUNG [Titel: Materialien zur Kcnntnis der Yerbreitung der Spinnen (Aranei) in Polen, III-Y II] Die vorliegende Arbeit stellt die nachste Erganzung des Katalogs der Spinnen Polens (P r ó s z y ń s k i und S t a r ę g a 1971) dar. Der erste (III) Teil ist ein Yerzeichnis der Spinnonarten, die in der Gegend von Niedźwiady bei Miastko (Pommcrschc Seenplatte, NW-Polen) im Kiefernwald (Leucobryo-Pinetum) verschiedener Altersklasson, hauptsachlieh mittels Barber-Fallen eingesammelt warden. Unter den 192 angefiihrten sind 93 Arten (mit Sternchen) fiir die besprochene Landscliaft (im Sinne des zitierten Katalogs ) neu, darunter Lepthyphantes insignia O.P.-C., Macrargus carpenteri (O.P.-C.), Acartauchenius scurrilis (O.P.-C.) und Gnaphosa muscorum (L.K.) znm ersten Mai in Polen gefunden. Die nachsten Teile (IV-VI) bringen faunistische Angaben iiber die Spinuen von der Masurischen Seenplatte (IV), Podlasie samt Urwalde von Białowieża (V) und von der Kleinpolnischen Hoehebene samt Lysa Gora-Gebirge (VI). IVIehrero Arten sind fur die besprochenen Landschaften zum ersten Mai nachgewiesen und die folgenden sind neu fiir die Fauna Polens: Nuctenea folium (S c h r.) (sensu T h a l e r 1974), Centromerus incultus F a l c., Robertus insignia O.P.-C., R. ungulatus V o g e l s. (IV) und Eboria foveata (F. D a h l ) (VI). Die Fangdaten wurden nach dem in den fruheren Arbeiten des Verfassers (S t a r ę g a 1974, 1976) gebraucliten System angefiihrt. Den letzten Teil (VII) der Arbeit bildet das in verscliiedensten Gebieten Polens zufallig gesammclte Material; fast alle Angaben sind Erstfunde in den einzelnen Landschaften. Neu fiir die Fauna des Landes sind hier Agyneta fuscipalpis (C.L.K.) und Porrhomma errans (B l.); Amaurobius similis (B l.), Ceratinopsis romana (O.P.-C.), Hypomma fulvum (Bós.), Enoplognatha oelandica (Th.) und Theridion petraeum L.K. wurden zum zweiten Mai in Polen gefunden. Fiir einige Arten, derer Arealgrenze wohl durch Polen verlauft, wurden Punktverbreitungskarten (mit 10 km UTM-Gittemetz) angefertigt.

45 Redaktor pracy prof. dr A. Ricdel P a ń s tw o w e W y d a w n ic tw o N au k o w e W a rs z a w a 1978 N a k ła d c* z. A rk. w y d. 3,5; d ru k. 27/g. P a p ie r d ru k. s a t. k l. I I I, 80 g, B I. C e n a zl 20, N r z a m. 1452/77 - W ro c ła w sk a D r u k a rn ia N a u k o w a

46