ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Wydatki na świadczenia z ubezpieczeń społecznych związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. Warszawa 2016
Opracowanie: Ewa Karczewicz Andrzej Kania Akceptowała: Hanna Zalewska
SPIS TREŚCI strona Wstęp................................................. 8 1. Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w latach 2011-2015..................................... 9 1.1. Wydatki na świadczenia w ujęciu nominalnym................. 9 2. Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. 15 2.1. Wydatki ogółem według rodzajów świadczeń.................. 15 2.2. Struktura wydatków ogółem według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców...................................... 17 2.3. Struktura wydatków ogółem według województw i płci świadczeniobiorców...................................... 19 2.4. Ranking wydatków na świadczenia ogółem według grup chorobowych............................................ 23 2.5. Ranking wysokości wydatków na świadczenia ogółem według jednostek chorobowych zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta (ICD-10) i płci świadczeniobiorców.......................... 31 2.6. Charakterystyka wydatków na poszczególne rodzaje świadczeń.... 37 2.6.1. Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy............. 37 2.6.2. Wydatki na renty socjalne.............................. 38 2.6.3. Wydatki na absencję chorobową......................... 39 2.6.4. Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne................... 40 2.6.5. Koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS................................................ 40 3
SPIS TABEL Tabela 1 Wydatki na świadczenia w latach 2011 2015........................... 9 strona Tabela 2 Tabela 3 Tabela 4 Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesione w latach 2011 2015............................................... 11 Struktura wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesionych w latach 2011 2015.................................... 12 Dynamika przeciętnej miesięcznej liczby świadczeniobiorców pobierających świadczenia związane z niezdolnością do pracy, liczby dni absencji chorobowej oraz liczby osób poddanych rehabilitacji leczniczej w latach 2011 2015...... 13 Tabela 5 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r.... 16 Tabela 6 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców.................... 17 Tabela 7 Struktura wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców............ 18 Tabela 8 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według województw i płci świadczeniobiorców........................... 19 Tabela 9 Tabela 10 Tabela 11 Tabela 12 Tabela 13 Tabela 14 Tabela 15 Tabela 16 Przeciętna kwota wydatków ogółem na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw................ 22 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesione w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców............................................ 24 Ranking wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców....... 26 Ranking jednostek chorobowych powodujących niezdolność do pracy, generujących najwyższe wydatki na świadczenia związane z tą niezdolnością... 31 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności i płci świadczeniobiorców.... 41 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy poniesione w 2015 r. według stopnia niezdolności pracy i płci świadczeniobiorców..................... 43 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności... 44 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności...................................................... 45 4
Tabela 17 Tabela 18 Tabela 19 Tabela 20 Tabela 21 Tabela 22 Tabela 23 Tabela 24 Tabela 25 Tabela 26 Tabela 27 Tabela 28 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy...................... 46 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy......... 48 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności i płci świadczeniobiorców........................ 49 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności...................... 51 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności... 52 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy................................... 53 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy...................... 54 Wydatki na renty socjalne w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców................. 55 Wydatki na renty socjalne w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw...................................................... 57 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowanej z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według grup chorobowych i płci świadczeniobiorców......... 58 Struktura wydatków na absencję chorobową finansowaną z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według grup chorobowych i płci świadczeniobiorców. 61 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowane z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw............. 62 Tabela 29 Tabela 30 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowane z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw............. Wydatki z tytułu absencji chorobowej spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców................. 63 64 Tabela 31 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną wypłaty świadczenia i płci świadczeniobiorców.......... 66 Tabela 32 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w 2015 r. według województw....... 68 Tabela 33 Koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną rehabilitacji i płci świadczeniobiorców................................................ 69 5
Tabela 34 Tabela 35 Tabela 36 Tabela 37 Przeciętna kwota wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według rodzajów świadczeń i grup chorobowych....... 71 Przeciętna kwota wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według rodzajów świadczeń i województw........... 72 Przeciętna kwota wydatków na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w przeliczeniu na jedną osobę poddaną rehabilitacji leczniczej w 2015 r. według grup chorobowych........................ 73 Przeciętna kwota wydatków na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w przeliczeniu na jedną osobę poddaną rehabilitacji leczniczej w 2015 r. według województw............................. 74 SPIS RYSUNKÓW Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3 Rys. 4 Rys. 5 Rys. 6 Rys. 7 Rys. 8 Strona Struktura wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w latach 2011 2015................................................ 12 Przeciętna miesięczna liczba pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy i renty socjalne w latach 2011 2015........................... 13 Przeciętna miesięczna liczba osób pobierających świadczenia rehabilitacyjne w latach 2011 2015................................................ 14 Liczba osób poddanych rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS w latach 2011 2015.......................................... 14 Liczba dni absencji chorobowej finansowanej z FUS i funduszy zakładów pracy w latach 2011 2015......................................... 14 Wydatki z FUS, z budżetu państwa oraz ze środków pracodawców poniesione w 2015 r. na świadczenia związane z niezdolnością do pracy.............. 15 Struktura wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według rodzajów świadczeń wypłaconych w poszczególnych województwach.................................................. 21 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym według województw............................................... 23 Rys. 9 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według grup chorobowych.......................................... 25 Rys. 10 Ranking 10 grup chorobowych powodujących niezdolność do pracy, generujących najwyższe wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy, według płci świadczeniobiorców................. 27 6
Rys. 11 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym dla wybranych grup chorobowych według województw................... 28 Rys. 12 Rys. 13 Rys. 14 Rys. 15 Rys. 16 Rys. 17 Rys. 18 Rys. 19 Rys. 20 Rys. 21 Rys. 22 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym dla wybranych jednostek chorobowych według województw............... 34 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy przyznane w związku z chorobami układu krążenia, zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania oraz chorobami układu kostno-stawowego na tle wydatków na renty w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w 2015 r....... 42 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. według stopnia niezdolności i płci świadczeniobiorców......................... 43 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw oraz stopni niezdolności do pracy.............................................. 47 Wydatki na renty wypadkowe według płci w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w poszczególnych województwach w 2015 r....... 50 Wydatki na renty socjalne przyznane w związku z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania oraz chorobami układu nerwowego na tle wydatków na renty socjalne ogółem w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w poszczególnych województwach w 2015 r........ 56 Wydatki na absencję chorobową ogółem w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw............... 59 Struktura wydatków na absencję chorobową finansowaną z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców.............................................. 60 Struktura liczby dni absencji chorobowej spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców.......................................... 65 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw.............. 67 Struktura wydatków na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną rehabilitacji i płci świadczeniobiorców........................................... 70 7
Wstęp Opracowanie stanowi prezentację wydatków poniesionych w 2015 r. na świadczenia związane z niezdolnością do pracy wyłącznie z obszaru obsługiwanego przez ZUS. Zakres przedmiotowy opracowania obejmuje: - wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy łącznie z dodatkami pielęgnacyjnymi przysługującymi z tytułu tej niezdolności; - wydatki na renty socjalne, pokrywane ze środków budżetu państwa; - wydatki na absencję chorobową czyli czasową niezdolność do pracy z tytułu choroby własnej, tj. wynagrodzenia wypłacane w okresie niezdolności do pracy z własnych środków przez pracodawcę oraz zasiłki chorobowe wypłacane przez Zakład; - wydatki na świadczenia rehabilitacyjne; - wydatki na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS. Poziom wydatków, w wyżej wymienionym zakresie poddano analizie w powiązaniu z jednostkami chorobowymi, powodującymi tę niezdolność. Jednostki chorobowe zostały zdefiniowane zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta (ICD-10). 1 Zgromadzono zatem w odniesieniu do wydatków na poszczególne rodzaje świadczeń - informacje dotyczące ponad 2,0 tys. jednostek chorobowych, uwzględniając ponadto takie cechy społeczno-demograficzne jak płeć oraz miejsce zamieszkania świadczeniobiorców. Źródło danych do badania stanowiły zasoby systemów informatycznych ZUS. Opracowanie w pierwszej części zawiera analizę wydatków w latach 2011-2015 w ujęciu syntetycznym, natomiast w drugiej - zawarto szczegółową ocenę poziomu wydatków w 2015 r. według rodzajów świadczeń, jednostek chorobowych, płci świadczeniobiorców, układu terytorialnego. Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym na renty wypadkowe, wydatki na renty socjalne uwzględniają dodatki pielęgnacyjne przyznane w związku z niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji (tj. bez dodatków pielęgnacyjnych z tytułu wieku oraz bez kwot emerytur zbiegowych). Analizy dokonano abstrahując od zmian przepisów regulujących przyznawanie i wypłatę świadczeń. 1 Opracowaną przez WHO i obowiązującą w Polsce od 1996 r. 8
1. Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w latach 2011 2015 1.1. Wydatki na świadczenia w ujęciu nominalnym W 2015 r. wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy ogółem wyniosły 33 855,7 mln zł i w stosunku do 2014 r. wzrosły o 1 316,0 mln zł. Kwota tych wydatków w omawianym roku stanowiła 1,9% PKB i w porównaniu z rokiem 2014 udział ten nie uległ zmianie (tabela 1). Tabela 1 Wydatki na świadczenia w latach 2011 2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 Wydatki na świadczenia pieniężne realizowane przez ZUS - ogółem w mln zł 169 560,3 178 177,6 187 893,4 196 079,8 203 844,0 *) Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy - ogółem w mln zł 29 549,7 30 438,6 32 276,1 32 539,8 33 855,7 Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy (bez absencji chorobowej finansowanej z funduszy zakładów pracy) w mln zł 25 060,0 25 981,7 27 459,8 27 838,1 29 154,0 Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy (bez absencji chorobowej finansowanej z funduszy zakładów pracy) do wydatków realizowanych przez ZUS w % 14,8 14,6 14,6 14,2 14,3 wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy ogółem w % PKB 1,9 1,9 2,0 1,9 1,9 *) łącznie z zasiłkami pogrzebowymi po osobach pobierających renty socjalne, zasiłki i świadczenia przedemerytalne 9
W omawianych latach najwyższy odsetek w wydatkach na świadczenia związane z niezdolnością do pracy stanowiły wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy. W 2015 r. w porównaniu z rokiem 2014 udział ten zmniejszył się o 2,5 punktu procentowego i na przestrzeni omawianych lat stopniowo malał. W 2011 r. wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy stanowiły 51,1% ogółu wydatków, zaś w 2015 r. - 45,4%. Również malała na przestrzeni tych lat przeciętna miesięczna liczba pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy. W 2011 r. ich liczba wynosiła 1 169,1 tys., a w 2015 r. 982,4 tys. (tabela 2, rys.2). Drugą z kolei pozycją w wydatkach na świadczenia związane z niezdolnością do pracy są wydatki na absencję chorobową wypłacaną przez ZUS i z funduszy zakładów pracy. Ich udział w 2015 r. wynosił 44,6% i z roku na rok wzrasta, gdyż w 2011 r. wydatki z tego tytułu były o 5,0 punktów procentowych niższe. Liczba dni absencji chorobowej w 2015 r. wynosiła 209 188,9 tys. i w porównaniu z latami poprzednimi również znacznie wzrosła (tabela 2, rys. 5). W strukturze wydatków rosną także wydatki na świadczenia rehabilitacyjne i renty socjalne. W przypadku wydatków na świadczenie rehabilitacyjne, ich udział w wydatkach ogółem wynosił od 3,2% w 2011 r. do 4,0% w 2015 r., natomiast w przypadku rent socjalnych udział ten utrzymuje się na względnie stałym poziomie i w 2015 r. wynosił 5,5%. Przeciętna miesięczna liczba pobierających renty socjalne, bądź świadczenie rehabilitacyjne w omawianych latach systematycznie wzrasta. I tak, w przypadku pobierających renty socjalne od 242,1 tys. w 2011 r. do 261,0 tys. w roku 2015, natomiast pobierających świadczenie rehabilitacyjne od 63,0 tys. w roku 2011 do 77,9 tys. w 2015 r. (rys. 1, rys. 2 oraz rys. 3). Na stałym poziomie utrzymuje się udział wydatków na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS, który w ostatnich latach wynosi 0,5% ogółu wydatków związanych z niezdolnością do pracy. 10
Tabela 2 Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesione w latach 2011 2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 Renty z tytułu niezdolności do pracy Wydatki w tys. zł 1) 15 122 385,2 15 064 973,9 2) 15 639 961,8 2) 15 598 288,9 2) 15 353 573,4 2) Przeciętna miesięczna liczba świadczeniobiorców w tys. 1 169,1 1 111,0 1 074,5 1 033,8 982,4 w tym: Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe Wydatki w tys. zł 1) 3 342 211,4 3 270 896,2 3 662 522,0 3 692 793,8 3 735 136,4 Przeciętna miesięczna liczba świadczeniobiorców w tys. 204,4 195,6 197,9 192,1 186,2 Renty socjalne Wydatki w tys. zł 1) 1 651 293,8 1 817 363,6 1 919 435,9 1 971 729,5 1 877 572,2 Przeciętna miesięczna liczba świadczeniobiorców w tys. 242,1 249,4 254,3 257,8 261,0 Świadczenia rehabilitacyjne Wypłaty w tys. zł 960 847,7 1 112 167,9 1 234 303,3 1 279 710,8 1 370 389,2 Przeciętna miesięczna liczba świadczeniobiorców w tys. 63,0 69,7 74,4 75,3 77,9 Absencja chorobowa finansowana z FUS i funduszy zakładów pracy Wypłaty w tys. zł 3) 11 713 122,2 12 280 678,6 13 315 467,9 13 522 399,7 15 085 202,3 Liczba dni absencji chorobowej w tys. 189 504,0 189 610,0 197 024,5 194 237,0 209 188,9 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Koszt rehabilitacji 157 144,2 163 382,2 166 946,9 167 695,6 168 995,9 Liczba osób poddanych rehabilitacji leczniczej w tys. 73,8 71,2 73,4 77,8 80,7 1) Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym na renty wypadkowe, na renty socjalne - na podstawie wyników badania statystycznego. Wydatki na renty uwzględniają dodatki pielęgnacyjne przyznane w związku z całkowitą niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji (tj. bez dodatków pielęgnacyjnych z tytułu wieku i bez kwot emerytur zbiegowych). 2) W 2012 r. objęto 98,7%, zaś w 2013 r., 2014 r. i w 2015 r.- 98,8% populacji pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy. 3) Wypłacane przez ZUS oraz z funduszy zakładów pracy 11
Tabela 3 Struktura wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy 1) poniesionych w latach 2011 2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy 51,1 49,5 48,5 47,9 45,4 w tym: renty wypadkowe 22,1 10,7 11,3 11,3 11,0 renty socjalne 5,6 6,0 5,9 6,1 5,5 świadczenie rehabilitacyjne 3,2 3,7 3,8 3,9 4,0 absencja chorobowa 39,6 40,3 41,3 41,6 44,6 rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1) patrz uwagi do tabl.2 Rys. 1. Struktura wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w latach 2011 2015 12
Zmiany w liczbie osób pobierających poszczególne świadczenia związane z niezdolnością do pracy oraz zmiany liczby dni absencji chorobowej w latach 2011 2015 mających wpływ na wysokość wydatków na te świadczenia przedstawiają rys. 2-5. Tabela 4. Dynamika przeciętnej miesięcznej liczby świadczeniobiorców pobierających świadczenia związane z niezdolnością do pracy, liczby dni absencji chorobowej oraz liczby osób poddanych rehabilitacji leczniczej w latach 2011 2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 rok poprzedni = 100 Dynamika przeciętnej miesięcznej liczby świadczeniobiorców pobierających: renty z tytułu niezdolności do pracy 95,3 95,0 96,7 96,2 95,0 w tym: renty wypadkowe 95,7 95,7 101,2 97,1 96,9 renty socjalne 101,6 103,0 102,0 101,4 101,2 świadczenie rehabilitacyjne 104,0 110,6 106,7 101,2 103,5 Dynamika liczby osób poddanych rehabilitacji leczniczej: rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS 99,1 96,5 103,1 105,9 103,8 Dynamika liczby dni absencji chorobowej absencja chorobowa 100,9 100,1 103,9 98,6 107,7 Rys. 2 Przeciętna miesięczna liczba pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy i renty socjalne w latach 2011 2015 Renty z tytułu niezdolności do pracy Renty socjalne 13
Rys. 3 Przeciętna miesięczna liczba pobierających świadczenie rehabilitacyjne w latach 2011 2015 Rys.4 Liczba osób poddanych rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS w latach 2011 2015 Rys. 5 Liczba dni absencji chorobowej finansowanej z FUS i funduszy zakładów pracy w latach 2011 2015 14
2. Wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. 2.1. Wydatki ogółem według rodzajów świadczeń W 2015 r. wydatki na świadczenia pieniężne związane z niezdolnością do pracy w obszarze realizowanym przez ZUS, w tym wypłacane z budżetu państwa oraz ze środków własnych pracodawców, wyniosły łącznie 33 855 733,0 tys. zł, tj. o 4,0% więcej niż w roku 2014. Odnosząc wydatki te do wartości PKB, ich udział w 2015 r. wynosił 1,9 %. Strukturę tych wydatków na poszczególne świadczenia związane z niezdolnością do pracy oraz kwoty wypłat na te świadczenia przedstawia rys. 6 i tabela 5. Podobnie jak w latach poprzednich najwyższe wydatki 45,4% ponoszone były na renty z tytułu niezdolności do pracy. Przeciętna wysokość wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy ogółem na 1 osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. wyniosła 1 429,81 zł. Najwyższa przeciętna wysokość wydatków na 1 osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym została poniesiona na renty z tytułu niezdolności do pracy i wynosiła 648,42 zł, a w przypadku absencji chorobowej 637,08 zł (tabela 5). Rys. 6 Wydatki z FUS, z budżetu państwa oraz ze środków pracodawców poniesione w 2015 r. na świadczenia związane z niezdolnością do pracy 15
Tabela 5 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. Wyszczególnienie Kwota wypłat w tys. zł Przeciętna kwota wypłaty na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w zł OGÓŁEM 33 855 733,0 1 429,81 renty z tytułu niezdolności do pracy 1) 15 353 573,4 648,42 w tym: renty wypadkowe 3 735 136,4 157,74 renty socjalne 1 877 572,2 79,29 świadczenie rehabilitacyjne 1 370 389,2 57,87 absencja chorobowa 2) 15 085 202,3 637,08 w tym: zasiłki chorobowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 545 743,5 23,05 rehabilitacja lecznicza 168 995,9 7,14 1) Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym na renty wypadkowe, na renty socjalne na podstawie wyników badania statystycznego, którym objęto 98,8% populacji pobierających renty. Wydatki na renty uwzględniają dodatki pielęgnacyjne przyznane w związku z całkowitą niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji (tj. bez dodatków pielęgnacyjnych z tytułu wieku i bez kwot emerytur zbiegowych). 2) Wypłacana przez ZUS oraz z funduszy zakładów pracy 16
2.2. Struktura wydatków ogółem według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców Analizując wydatki ogółem na omawiane świadczenia, udział wydatków poniesionych w związku z niezdolnością do pracy mężczyzn był o 7,6 punktów procentowych wyższy niż w związku z niezdolnością kobiet i wynosił 53,8%. Struktura wydatków ze względu na płeć w poszczególnych rodzajach wydatków również kształtowała się odmiennie. W przypadku rent z tytułu niezdolności do pracy, rent socjalnych, świadczeń rehabilitacyjnych, udział wydatków na świadczenia wypłacane mężczyznom w wydatkach ogółem był znacząco wyższy niż udział wydatków na świadczenia wypłacane kobietom. Tabela 6 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy 1) w 2015 r. według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców Wyszczególnienie Kwota wypłat w tys. zł razem mężczyźni kobiety OGÓŁEM 33 855 733,0 18 211 960,2 15 643 772,8 renty z tytułu niezdolności do pracy 15 353 573,4 10 719 732,2 4 633 841,2 w tym: renty wypadkowe 3 735 136,4 2 722 255,2 1 012 881,2 renty socjalne 1 877 572,2 1 033 195,3 844 376,9 świadczenie rehabilitacyjne 1 370 389,2 718 593,1 651 796,1 absencja chorobowa 15 085 202,3 5 662 613,3 9 422 589,0 w tym: zasiłki chorobowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 545 746,5 391 335,4 154 408,1 rehabilitacja lecznicza 168 995,9 77 826,3 91 169,6 1) patrz uwagi pod tabelą 5 17
Wydatki na renty wypłacone mężczyznom wyniosły 10 719,7 mln zł stanowiąc 69,8% ogółu wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym wydatki na renty wypadkowe wyniosły 2 722,3 mln zł, tj. 72,9% ogółu wydatków na te renty. Udział wydatków na renty socjalne wypłacone mężczyznom wyniósł 55,0%, tj. 1 033,2 mln zł. Również wydatki na świadczenie rehabilitacyjne wypłacone mężczyznom przewyższały o 4,8 punktów procentowych wydatki na to świadczenie wypłacone kobietom. Z kolei w przypadku wydatków związanych z absencją chorobową oraz rehabilitacją leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS, udział wypłat kobiet przewyższał udział wydatków dla mężczyzn i wynosił odpowiednio 62,5% tj. 9 422,6 mln zł i 53,9% tj. 91,2 mln zł. Tabela 7 Struktura wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy 1) w 2015 r. według rodzajów świadczeń i płci świadczeniobiorców Wyszczególnienie Kwota wypłat w odsetkach razem mężczyźni kobiety OGÓŁEM 100,0 53,8 46,2 renty z tytułu niezdolności do pracy 100,0 69,8 30,2 w tym: renty wypadkowe 100,0 72,9 27,1 renty socjalne 100,0 55,0 45,0 świadczenie rehabilitacyjne 100,0 52,4 47,6 absencja chorobowa 100,0 37,5 62,5 w tym: zasiłki chorobowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 100,0 71,7 28,3 rehabilitacja lecznicza 100,0 46,1 53,9 1) patrz uwagi pod tabelą 5 18
2.3. Struktura wydatków ogółem według województw i płci świadczeniobiorców Rozpatrując wydatki w 2015 r. na świadczenia z tytułu niezdolności do pracy (łącznie z wydatkami na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS) w poszczególnych województwach, obserwujemy, że najwyższe wydatki zostały poniesione w województwie śląskim 14,1% ogółu wydatków, mazowieckim 12,3%, wielkopolskim 10,6%. W populacji mężczyzn najwyższy udział wydatków odnotowano w województwie śląskim - 15,6%, natomiast w populacji kobiet najwyższy ich udział wystąpił w województwie mazowieckim 13,7%. Najniższe kwoty wydatkowano w województwie opolskim 1,9% ogółu wydatków oraz w województwie podlaskim 2,1%. Tabela 8 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według województw i płci świadczeniobiorców Województwa Kwota wypłat Ogółem Mężczyźni Kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM 33 855 733,0 100,0 18 211 960,2 100,0 15 643 772,8 100,0 Dolnośląskie 2 631 040,1 7,8 1 436 174,9 7,9 1 194 865,2 7,6 Kujawsko-pomorskie 1 934 717,5 5,7 1 054 970,8 5,8 879 746,7 5,6 Lubelskie 1 796 686,7 5,3 953 263,6 5,2 843 423,1 5,4 Lubuskie 968 164,7 2,8 523 388,7 2,9 444 776,0 2,8 Łódzkie 2 369 205,7 7,0 1 212 520,8 6,7 1 156 684,9 7,4 Małopolskie 2 767 448,6 8,2 1 504 506,4 8,3 1 262 942,2 8,1 Mazowieckie 4 158 103,0 12,3 2 013 951,2 11,1 2 144 151,8 13,7 Opolskie 642 443,1 1,9 347 657,3 1,9 294 785,8 1,9 Podkarpackie 1 748 692,6 5,2 989 842,4 5,4 758 850,2 4,8 19
Tabela 8 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według województw i płci świadczeniobiorców (dok.) Województwa Kwota wypłat Ogółem Mężczyźni Kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % Podlaskie 721 314,3 2,1 358 882,9 2,0 362 431,4 2,3 Pomorskie 1 956 580,1 5,8 1 008 978,6 5,5 947 601,5 6,1 Śląskie 4 773 558,0 14,1 2 845 701,0 15,6 1 927 857,0 12,3 Świętokrzyskie 1 043 728,9 3,1 589 189,8 3,2 454 539,1 2,9 Warmińskomazurskie 1 263 928,1 3,7 692 847,9 3,8 571 080,2 3,7 Wielkopolskie 3 597 691,6 10,6 1 914 769,2 10,5 1 682 922,4 10,8 Zachodniopomorskie 1 482 430,0 4,4 765 314,7 4,2 717 115,3 4,6 W dziewięciu województwach najwyższy udział w wydatkach stanowiły wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy. Udział tych wydatków wahał się od 45,9% w województwie wielkopolskim do 52,8% w województwie lubuskim. W pozostałych siedmiu województwach wydatki na absencję chorobową przewyższały wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy, a ich udział wynosił od 44,7% w województwie podlaskim do 54,1% w województwie łódzkim. Wydatki na renty socjalne i świadczenia rehabilitacyjne stanowiły razem ok. 10% ogółu wydatków. Najwyższy ich udział wystąpił w województwie mazowieckim 12,3%, najniższy zaś w województwie lubuskim 8,2%. 20
Rys. 7 Struktura wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według rodzajów świadczeń wypłaconych w poszczególnych województwach 21
Porównując z kolei przeciętne wysokości wydatków na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w poszczególnych województwach, rozpiętość tych wysokości, przy średniej 1 429,81 zł, wyniosła od 1 125,22 zł w województwie opolskim do 1 687,92 zł w województwie wielkopolskim. Tabela 9 Przeciętna kwota wydatków ogółem na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw Województwa Kwota wypłat w tys. zł Przeciętna kwota wypłaty na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w zł OGÓŁEM 33 855 733,0 1 429,81 Dolnośląskie 2 631 040,1 1 429,41 Kujawsko-pomorskie 1 934 717,5 1 539,30 Lubelskie 1 796 686,7 1 518,91 Lubuskie 968 164,7 1 573,58 Łódzkie 2 369 205,7 1 489,14 Małopolskie 2 767 448,6 1 421,42 Mazowieckie 4 158 103,0 1 239,77 Opolskie 642 443,1 1 125,22 Podkarpackie 1 748 692,6 1 453,04 Podlaskie 721 314,3 1 162,20 Pomorskie 1 956 580,1 1 419,23 Śląskie 4 773 558,0 1 557,08 Świętokrzyskie 1 043 728,9 1 449,48 Warmińsko-mazurskie 1 263 928,1 1 483,56 Wielkopolskie 3 597 691,6 1 687,92 Zachodniopomorskie 1 482 430,0 1 409,55 22
Rys. 8 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy na 1 osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym według województw przeciętna = 1 429,81 zł 2.4. Ranking wydatków na świadczenia ogółem według grup chorobowych zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta (ICD-10) W strukturze wydatków ogółem na świadczenia z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. grupami chorobowymi generującymi najwyższe wydatki były zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 17,4% ogółu wydatków, choroby układu krążenia 13,2%, choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 13,4%, choroby związane z okresem ciąży, porodu i połogu 12,3%, urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych 9,8%, choroby układu nerwowego 9,2% oraz choroby układu oddechowego 7,3%. W 2015 r. wyżej wymienione grupy chorobowe w 82,6% były przyczyną poniesionych wydatków w związku z niezdolnością do pracy. 23
Tabela 10 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesione w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 33 855 733,0 100,0 18 211 960,2 100,0 15 643 772,8 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 220 539,7 0,6 127 717,2 0,7 92 822,5 0,6 Nowotwory (C00 - D48) 1 473 652,6 4,4 769 450,1 4,2 704 202,5 4,5 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 78 663,2 0,2 38 906,7 0,2 39 756,5 0,3 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 611 463,2 1,8 412 519,8 2,3 198 943,4 1,3 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 5 902 352,3 17,4 3 126 835,5 17,2 2 775 516,8 17,7 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 3 119 434,8 9,2 1 873 994,3 10,3 1 245 440,5 8,0 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 815 555,7 2,4 526 498,8 2,9 289 056,9 1,8 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 385 620,0 1,1 304 630,7 1,7 80 989,3 0,5 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 4 476 406,2 13,2 3 516 254,6 19,3 960 151,6 6,1 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 2 464 204,8 7,3 1 230 539,7 6,8 1 233 665,1 7,9 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 743 692,4 2,2 463 014,9 2,5 280 677,5 1,8 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 222 509,6 0,7 139 896,9 0,8 82612,7 0,5 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 4 525 223,2 13,4 2 675 027,6 14,7 1 850 195,6 11,8 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 627 031,1 1,9 243 049,4 1,3 383 981,7 2,5 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) 4 148 949,6 12,3 - - 4 148 949,6 26,5 Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) 521,0 0,0 - - 521,0 0,0 24
Tabela 10 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy poniesione w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców (dok.) Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 196 237,0 0,6 91 528,9 0,5 104 708,1 0,7 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 235 485,0 0,7 92 559,4 0,5 142 925,6 0,9 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 3 333 145,4 9,8 2 496 376,5 13,7 836 768,9 5,3 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 27 909,9 0,1 18 889,2 0,1 9 020,7 0,1 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 247 136,3 0,7 64 270,0 0,3 182 866,3 1,2 Rys. 9 Wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według grup chorobowych 25
W tabeli 11 zaprezentowano strukturę wydatków na świadczenia według płci świadczeniobiorców, którą uporządkowano według grup chorobowych generujących najwyższe wydatki. Jak wynika z poniższych danych, zdecydowanie wyższy udział stanowiły wydatki ponoszone na świadczenia związane z niezdolnością mężczyzn niż kobiet i wynosiły od 49,9% wśród osób z chorobami układu oddechowego do 78,6% wśród osób z chorobami układu krążenia. Tabela 11 Ranking wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w 2015 r. według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe udział w wydatkach ogółem struktura wydatków według płci ogółem mężczyźni kobiety OGÓŁEM (A00-Z99) 100,0 100,0 53,8 46,2 w tym: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 17,4 100,0 53,0 47,0 Choroby układu krążenia (I00-I99) 13,2 100,0 78,6 21,4 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00-M99) 13,4 100,0 59,1 40,9 Ciąża, poród i połóg (O00-O99) 12,3 100,0-100,0 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00-T98) 9,8 100,0 74,9 25,1 Choroby układu nerwowego (G00-G99) 9,2 100,0 61,0 39,0 Choroby układu oddechowego (J00-J99) 7,3 100,0 49,9 50,1 Nowotwory (C00-D48) 4,4 100,0 52,2 47,8 Choroby oka i przydatków oka (H00-H59) 2,4 100,0 64,6 35,4 Choroby układu trawiennego (K00-K93) 2,2 100,0 62,3 37,7 26
Rys. 10 Ranking 10 grup chorobowych powodujących niezdolność do pracy, generujących najwyższe wydatki ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy, według płci świadczeniobiorców MĘŻCZYŹNI KOBIETY 27
W ocenie poziomu wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy istotny jest również wskaźnik wydatków przypadających na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym. Najwyższe wydatki (łącznie z kosztami rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS) odnotowano w odniesieniu do grup chorobowych wyszczególnionych poniżej: - zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 F99) 213,71 zł, - choroby układu krążenia (I00-I99) 193,79 zł, - choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 M99) 189,41 zł, - urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 T98) 163,45 zł, - choroby układu nerwowego (G00 G99) 129,42 zł. Kształtowanie się tych wskaźników w przypadku wymienionych najwyżej sklasyfikowanych grup chorobowych według województw przedstawiono na rysunku 11. Rys. 11 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym dla wybranych grup chorobowych według województw CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA (I00 I99) 28
ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA (F00 F99) CHOROBY UKŁADU KOSTNO-STAWOWEGO, MIĘŚNIOWEGO I TKANKI ŁĄCZNEJ (M00 M99) 29
URAZY, ZATRUCIA I INNE OKREŚLONE SKUTKI DZIAŁANIA CZYNNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH (S00 T98) CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO (G00 G99) 30
2.5. Ranking wysokości wydatków na świadczenia ogółem według jednostek chorobowych zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta (ICD-10) i płci świadczeniobiorców W wyniku analizy kwot wypłat ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy wybrano 20 jednostek chorobowych generujących najwyższe wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy. Tabela 12 prezentuje ranking tych jednostek chorobowych z uwzględnieniem struktury według płci. Wymienione jednostki chorobowe spowodowały wydatki na świadczenia z tytułu niezdolności do pracy w 44,4% ogółu wydatków. Tabela 12 Ranking jednostek chorobowych powodujących niezdolność do pracy, generujących najwyższe wydatki na świadczenia związane z tą niezdolnością Jednostki chorobowe Udział w wydatkach ogółem Struktura wydatków według płci Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM (A00 - Z99) 100,0 100,0 53,8 46,2 w tym: Opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciąża (O26) 9,4 100,0-100,0 Przewlekła choroba niedokrwienna serca (I25) 3,8 100,0 87,9 12,1 Schizofrenia (F20) 3,7 100,0 57,5 42,5 Zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych (G54) 3,5 100,0 59,8 40,2 Inne choroby krążka międzykręgowego (M51) 2,5 100,0 62,8 37,2 Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa (M47) 2,4 100,0 62,3 37,7 Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (F06) 1,9 100,0 69,5 30,5 Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43) 1,6 100,0 35,6 64,4 Następstwa chorób naczyń mózgowych (I69) 1,5 100,0 76,7 23,3 Upośledzenie umysłowe umiarkowane (F71) 1,5 100,0 55,9 44,1 Następstwa urazów kończyny dolnej (T93) 1,5 100,0 81,3 18,7 31
Tabela 12 Ranking jednostek chorobowych powodujących niezdolność do pracy, generujących najwyższe wydatki na świadczenia związane z tą niezdolnością (dok.) Jednostki chorobowe Udział w wydatkach ogółem Struktura wydatków według płci Ogółem Mężczyźni Kobiety Zaburzenia depresyjne nawracające (F33) 1,5 100,0 36,6 63,4 Miażdżyca (I70) 1,4 100,0 74,3 25,7 Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych [Koksartroza] (M16) 1,4 100,0 66,8 33,2 Ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim lub nieokreślonym (J06) 1,4 100,0 42,0 58,0 Epizod depresyjny (F32) 1,2 100,0 34,3 65,7 Zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu (F07) 1,1 100,0 79,3 20,7 Krwawienie we wczesnym okresie ciąży (O20) 1,1 100,0-100,0 Padaczka (G40) 1,0 100,0 67,5 32,5 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca (I11) 1,0 100,0 76,3 23,7 Ranking 20 jednostek chorobowych powodujących niezdolność do pracy i generujących najwyższe wydatki na świadczenia był zróżnicowany w zależności od płci i dla każdej z populacji kształtował się odmiennie od rankingu ogółem (tj. wydatków na świadczenia dla obu płci łącznie). W populacji mężczyzn dominowały: przewlekła choroba niedokrwienna serca (I25) 6,3%, schizofrenia (F20) i zaburzenia korzeni nerwowych (G54) po 3,9%, inne choroby krążka międzykręgowego (M51) 2,9%, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa (M47) 2,8% oraz inne zaburzenia psychiczne (F06) 2,5%. W populacji kobiet największy udział wydatków stanowiły wydatki związane z opieką położniczą z powodu stanów związanych głównie z ciążą (O26) 20,4%, schizofrenią (F20) 3,4%, zaburzeniami korzeni nerwowych (G54) 3,0%, krwawieniem we wczesnym okresie ciąży (O20) 2,4%, oraz z reakcjami na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne F(43) 2,2%. 32
Analiza kosztów poniesionych na świadczenia związane z niezdolnością do pracy na skutek chorób według płci pozwala zauważyć, że w rankingu najwyższych wydatków na świadczenia związane z niezdolnością kobiet są też nie występujące w rankingu ogółem, wydatki związane z innymi zaburzeniami lękowymi (F41) 1,4%, oraz stwardnieniem rozsianym (G35) 1,1%. W rankingu wydatków związanych z niezdolnością mężczyzn jest to cukrzyca insulinozależna (E10) 1,3%, następstwa urazów kończyny górnej (T92) 1,3% oraz głuchota przewodzeniowa i czuciowo-nerwowa (H90) 1,2%. Najwyższa przeciętna wypłata świadczeń w 2015 r. związana z niezdolnością do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym została poniesiona z tytułu opieki położniczej z powodu stanów związanych głównie z ciążą (O26) i wyniosła 134,84 zł. W dalszej kolejności były to wypłaty (łącznie z kosztami rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS) spowodowane: - przewlekłą chorobą niedokrwienną serca (I25) przeciętna ta wyniosła 54,70 zł, - schizofrenią (F20) 52,76 zł, - zaburzeniami korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych (G54) 49,92 zł, - innymi chorobami krążka międzykręgowego (M51) 35,73 zł, - zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa (M47) 34,72 zł. Rysunek 12 przedstawia kształtowanie się przeciętnych kwot wydatków (łącznie z kosztami rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS) przypadających na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w poszczególnych województwach dla sześciu jednostek chorobowych generujących najwyższe koszty na 1 osobę ubezpieczoną zdrowotnie. 33
Rys. 12 Przeciętna kwota wydatków ogółem na świadczenia związane z niezdolnością do pracy (łącznie z kosztami rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS) w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym dla wybranych jednostek chorobowych według województw OPIEKA POŁOŻNICZA Z POWODU STANÓW ZWIĄZANYCH GŁÓWNIE Z CIĄŻĄ (O26) PRZEWLEKŁA CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA (I25) 34
ZABURZENIA KORZENI RDZENIOWYCH I SPLOTÓW NERWOWYCH (G54) SCHIZOFRENIA (F20) 35
ZMIANY ZWYRODNIENIOWE KRĘGOSŁUPA (M47) INNE CHOROBY KRĄŻKA MIĘDZYKRĘGOWEGO (M51) 36
2.6. Charakterystyka wydatków na poszczególne rodzaje świadczeń 2.6.1. Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy Rozpatrując wysokość kwot wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz z funduszy zakładów pracy w 2015 roku na poszczególne rodzaje świadczeń z tytułu niezdolności do pracy oraz grupy chorobowe stanowiące główną przyczynę tej niezdolności obserwujemy, że w przypadku rent z tytułu niezdolności do pracy najwyższe koszty wystąpiły w związku z chorobami układu krążenia 22,7%, zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania 20,9% oraz chorobami układu kostno-stawowego 13,1%. Przeciętna kwota wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym wyniosła 648,42 zł i w porównaniu z rokiem 2014 była niższa o 15,39 zł. Najwyższe wydatki odnotowano w odniesieniu do takich grup chorobowych jak choroby układu krążenia (I00 I99) 147,47 zł, do grupy zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (F00-F99) 135,46 zł oraz grupy chorób układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00-M99) 84,77 zł (tabela 34). Najwyższe wydatki w przeliczeniu na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym poniesiono w województwach lubuskim 831,65 zł, lubelskim 790,40 zł oraz w śląskim 790,32 zł. (tabela 35). Blisko 60% ogółu wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy stanowiły wydatki poniesione w związku z częściową niezdolnością do pracy. Z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wydatki stanowiły 27,9%, natomiast z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji ich udział wyniósł 12,2% ogółu wydatków na renty. Z rankingu grup chorobowych wynika, że z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji najwyższe wydatki generowały choroby układu krążenia 21,4% ogółu wydatków na renty w przypadku tego stopnia niezdolności, choroby układu nerwowego 21,3% oraz zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 20,3%. W wydatkach na renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dominowały wydatki związane z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania 29,3% oraz z chorobami układu krążenia 22,2%. Natomiast z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobami układu krążenia 23,3%, zaburzeniami psychicznymi 17,1% oraz chorobami układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 16,0%. 37
Analizując wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy według województw obserwujemy, że we wszystkich województwach dominowały wydatki w związku z rentami przyznanymi na skutek częściowej niezdolności do pracy stanowiąc od 52,2% do 68,2% ogółu wydatków. Wydatki na renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy stanowiły od 22,2% do 32,3%. Jak wspomniano wcześniej, wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową stanowiły 24,3% wydatków na renty ogółem. Najwyższe wydatki na renty wypadkowe zostały poniesione w związku z niezdolnością spowodowaną urazami, zatruciami i innymi określonymi skutkami działania czynników zewnętrznych 26,9% ogółu wydatków na renty wypadkowe, chorobami układu oddechowego 16,2%, chorobami układu krążenia 12,2%. Najwyższy odsetek w wydatkach na renty wypadkowe stanowiły wydatki na renty przyznane z tytułu częściowej niezdolności do pracy 78,9%, wydatki na renty wypadkowe z tytułu całkowitej niezdolności do pracy 14,8%, z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji 6,3%. Wysokości wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy według grup chorobowych, stopni niezdolności oraz województw przedstawiają tabele 13 23. 2.6.2. Wydatki na renty socjalne W portfelu wypłaconych w 2015 r. rent socjalnych dominowały wydatki związane z niezdolnością spowodowaną zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania 58,6% oraz chorobami układu nerwowego 15,7%. Wyżej wymienione grupy chorobowe były główną przyczyną niezdolności do pracy zarówno w populacji mężczyzn, jak i kobiet. Przeciętna kwota wypłaty renty socjalnej na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym wyniosła 79,29 zł, a w przypadku renty z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (F00-F99) 46,43 zł. Analizując zróżnicowanie przestrzenne wydatków na renty socjalne, najwyższy udział tych wydatków obserwujemy w województwach mazowieckim i śląskim, odpowiednio 11,9% i 11,6%. Najniższy udział wydatków na renty socjalne odnotowano w województwach opolskim 2,3% i lubuskim - 2,7%. Najwyższa przeciętna kwota wydatków na osobę ubezpieczoną zdrowotnie przypadła m.in. w województwie lubelskim 109,03 zł oraz podkarpackim 101,19 zł (tabela 35). 38
Wydatki na renty socjalne według grup chorobowych, płci świadczeniobiorców oraz województw ilustrują tabele 24-25. 2.6.3. Wydatki na absencję chorobową Wydatki poniesione w 2015 r. z tytułu absencji chorobowej finansowanej z FUS i funduszy zakładów pracy przedstawiają tabele 26 30. Najwyższe wydatki zostały poniesione na absencję chorobową spowodowaną chorobami okresu ciąży, porodu i połogu 27,5% ogółu wydatków na absencję chorobową, chorobami układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 13,2%, urazami, zatruciami i innymi określonymi skutkami czynników zewnętrznych 11,5% oraz chorobami układu oddechowego 10,4%. Przeciętna kwota wypłaty z tytułu absencji chorobowej na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym wyniosła 637,08 zł. Kształtowanie się tego wskaźnika według grup chorobowych i województw przedstawiają tabele 34 35. Analizując koszty absencji chorobowej według płci świadczeniobiorców zauważamy, że w populacji mężczyzn najwyższe wydatki poniesione zostały w związku z absencją spowodowaną urazami i zatruciami 20,4%, chorobami układu kostno-stawowego 19,5%, chorobami układu oddechowego 12,7% oraz chorobami układu nerwowego 11,3% ogółu wydatków poniesionych na absencję chorobową mężczyzn. W wydatkach na absencję kobiet, poza chorobami okresu ciąży, porodu i połogu stanowiącymi 44,0% wydatków dla tej populacji, dominowały choroby układu kostno stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej - 9,3%, choroby układu oddechowego 9,1% i zaburzenia psychiczne 8,8%. Najwyższe wydatki związane z absencją chorobową poniesiono w województwie mazowieckim - 13,6%, śląskim 12,8%, oraz wielkopolskim 10,7% ogółu tych wydatków. Wydatki na absencję chorobową spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową stanowiły 3,6% wydatków poniesionych na absencję ogółem. W przypadku absencji chorobowej wypadkowej 82,0% stanowiły wydatki na absencję spowodowaną urazami, zatruciami i innymi określonymi skutkami działania czynników zewnętrznych. 39
2.6.4. Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne W strukturze wydatków na świadczenia rehabilitacyjne największy udział wydatkowanych kwot na te świadczenia odnotowano w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną chorobami układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 28,4%, urazami, zatruciami i innymi określonymi skutkami działania czynników zewnętrznych 18,4%, zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania 16,2% oraz chorobami układu krążenia 10,3%. Najwyższe wydatki poniesiono w województwach: mazowieckim 21,0%, śląskim 12,8% i wielkopolskim 11,3%. Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne przedstawiają tabele 31-32. Przeciętna kwota wydatków na świadczenie rehabilitacyjne w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie wyniosła 57,87 zł (tabele 34 35). 2.6.5. Koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS W ramach prewencji rentowej ZUS rehabilitacji leczniczej podlegają dysfunkcje wynikające ze schorzeń narządu ruchu, układu krążenia, układu oddechowego, chorób psychosomatycznych oraz onkologicznych. Stąd też w strukturze wydatków na rehabilitację leczniczą przeważają wydatki związane z rehabilitacją schorzeń występujących w grupie chorób układu kostno-stawowego 50,4%, urazów i zatruć 12,4%, chorób układu nerwowego 11,9% oraz chorób układu krążenia 10,9%. Strukturę kosztów rehabilitacji leczniczej według grup chorobowych i płci przedstawia tabela 33. Przeciętna kwota wydatków poniesionych na rehabilitację leczniczą jednego ubezpieczonego poddanego tej rehabilitacji wyniosła 2 093,22 zł (tabele 36 37). 40
Tabela 13 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności i płci świadczeniobiorców 1) Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 15 353 573,4 100,0 10 719 732,2 100,0 4 633 841,2 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 91 081,9 0,6 60 665,1 0,6 30 416,8 0,7 Nowotwory (C00 - D48) 853 355,2 5,6 517 017,9 4,8 336 337,3 7,3 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 31 589,7 0,2 20 448,5 0,2 11 141,2 0,2 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 447 308,2 2,9 333 968,0 3,1 113 340,2 2,4 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 3 207 500,9 20,9 1 888 485,9 17,6 1 319 015,0 28,5 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 1 508 298,4 9,8 1 010 159,4 9,4 498 139,0 10,8 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 636 640,2 4,1 431 451,9 4,0 205 188,3 4,4 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 307 228,5 2,0 266 155,2 2,5 41 073,3 0,9 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 3 491 883,8 22,7 2 841 729,6 26,5 650 154,2 14,0 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 854 451,0 5,6 494 059,6 4,6 360 391,4 7,8 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 173 471,0 1,1 120 723,1 1,1 52 747,9 1,1 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 102 151,2 0,7 68 859,6 0,6 33 291,6 0,7 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 2 007 251,9 13,1 1 310 570,2 12,2 696 681,7 15,0 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 198 688,8 1,3 139 053,2 1,3 59 635,6 1,3 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 51 335,8 0,3 27 673,4 0,3 23 662,4 0,5 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 39 397,4 0,3 10 889,2 0,1 28 508,2 0,6 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 1 293 834,0 8,4 1 132 191,5 10,7 161 642,5 3,5 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 15 453,9 0,1 12 709,1 0,1 2 744,8 0,1 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 42 651,6 0,3 32 921,8 0,3 9 729,8 0,2 1) łącznie z rentami szkoleniowymi 41
Rys.13 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy przyznane w związku z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania, chorobami układu krążenia oraz chorobami układu kostno-stawowego na tle wydatków na renty w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w 2015 r. Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Lubelskie Śląskie M ałopolskie Podkarpackie Kartodiagram dla Wojewodztwa_2005_2 53 53% * zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania chor oby uk ładu k r ążenia chor oby uk ładu k ostno-stawowego Wojewodztwa_2005_2 po Pole1 w zł na osobę ubezpieczoną zdrowotnie 424,99 i mniej (1)** 425,00-559,99 (3) 560,00-694,99 (6) 695,00-829,99 (5) 830,00 i więcej (1) * Diagram kolumnowy grupowany ilustruje strukturę procentową wydatków generowanych przez wybrane trzy grupy chorobowe w każdym z województw. Miarą wartości procentowej jest wysokość najwyższego słupka. Suma wartości słupków w poszczególnych województwach = 100%. ** Liczba województw 42
Tabela 14 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy poniesione w 2015 roku wg stopnia niezdolności i płci świadczeniobiorców Stopień niezdolności do pracy Kwota wypłat w tys. zł Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach OGÓŁEM 15 352 212,7 100,0 10 718 486,4 100,0 4 633 726,3 100,0 całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji 1 869 228,5 12,2 1 287 366,1 12,0 581 862,4 12,6 całkowita niezdolność do pracy 4 291 806,4 27,9 2 965 198,6 27,7 1 326 607,8 28,6 częściowa niezdolność do pracy 9 191 177,8 59,9 6 465 921,7 60,3 2 725 256,1 58,8 Rys. 14 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolnosci do pracy w 2015 r. według stopnia niezdolności i płci świadczeniobiorców niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji 68,9% 31,1% całkowita niezdolnośc do pracy 69,1% 30,9% częściowa niezdolność do pracy 19,2% 80,8% Mężczyźni Kobiety 43
Tabela 15 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy 1) w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności Grupy chorobowe Kwota wypłat ogółem Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji w tys zł częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM (A00 - Z99) 15 352 212,7 1 869 228,5 4 291 806,4 9 191 177,8 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 91 081,9 4 856,8 24 238,0 61 987,1 Nowotwory (C00 - D48) 853 309,4 134 634,2 357 907,9 360 767,3 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 31 588,3 2 295,7 10 340,6 18 952,0 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 447 290,2 41 562,7 103 350,9 302 376,6 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 3 207 473,3 379 018,0 1 257 075,2 1 571 380,1 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 1 508 155,6 398 596,4 362 310,9 747 248,3 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 636 437,5 148 338,4 181 848,0 306 251,1 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 307 228,5 3 383,5 13 246,5 290 598,5 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 3 491 788,6 399 483,8 952 823,1 2 139 481,7 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 854 448,9 36 097,8 159 677,7 658 673,4 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 173 471,0 8 799,8 54 663,0 110 008,2 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 102 142,5 2 115,8 9 698,8 90 327,9 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 2 006 955,8 122 703,1 412 086,8 1 472 165,9 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 198 688,8 33 149,8 97 977,8 67 561,2 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 51 335,8 5 787,7 15 505,4 30 042,7 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 39 397,4 2 680,9 2 270,1 34 446,4 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 1 293 313,7 141 251,3 260 961,5 891 100,9 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 15 453,9 1 074,5 1 957,6 12 421,8 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 42 651,6 3 398,3 13 866,6 25 386,7 1) bez rent szkoleniowych 44
Tabela 16 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy 1) w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności Grupy chorobowe Kwota wypłat ogółem Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji w odsetkach częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM (A00 - Z99) 100,0 100,0 100,0 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 0,6 0,3 0,6 0,7 Nowotwory (C00 - D48) 5,6 7,2 8,3 3,9 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 0,2 0,1 0,2 0,2 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 2,9 2,2 2,4 3,3 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 20,9 20,3 29,3 17,1 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 9,8 21,3 8,4 8,1 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 4,1 7,9 4,2 3,3 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 2,0 0,2 0,3 3,2 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 22,7 21,4 22,2 23,3 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 5,6 1,9 3,7 7,2 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 1,1 0,5 1,3 1,2 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 0,7 0,1 0,2 1,0 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 13,1 6,6 9,6 16,0 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 1,3 1,8 2,3 0,7 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 0,3 0,3 0,4 0,3 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 0,3 0,1 0,1 0,4 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 8,4 7,5 6,1 9,7 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 0,1 0,1 0,1 0,1 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 0,3 0,2 0,3 0,3 1) bez rent szkoleniowych 45
Tabela 17 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy 1) w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy Województwa Kwota wypłat ogółem Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji w tys. zł częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 15 352 212,7 1 869 228,5 4 291 806,4 9 191 177,8 Dolnośląskie 1 227 846,6 147 345,4 357 711,2 722 790,0 Kujawsko-pomorskie 934 945,8 114 689,9 288 832,4 531 423,5 Lubelskie 934 889,5 139 712,3 273 544,2 521 633,0 Lubuskie 511 684,0 51 941,5 142 242,6 317 499,9 Łódzkie 844 948,8 108 405,7 254 987,0 481 556,1 Małopolskie 1 305 514,8 164 256,0 353 078,4 788 180,4 Mazowieckie 1 574 216,5 209 607,2 508 713,3 855 896,0 Opolskie 241 909,6 31 362,1 71 754,9 138 792,6 Podkarpackie 784 010,5 82 670,9 221 085,2 480 254,4 Podlaskie 311 928,2 52 446,9 96 651,8 162 829,5 Pomorskie 846 351,0 103 475,5 236 511,4 506 364,1 Śląskie 2 422 535,0 232 780,8 536 659,8 1 653 094,4 Świętokrzyskie 418 002,7 51 712,3 123 914,0 242 376,4 Warmińsko-mazurskie 628 244,7 81 018,3 183 949,4 363 277,0 Wielkopolskie 1 651 147,3 193 754,9 430 764,5 1 026 627,9 Zachodniopomorskie 714 037,7 104 048,8 211 406,3 398 582,6 1) bez rent szkoleniowych 46
Rys.15 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw oraz stopni niezdolności do pracy Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie M ałopolskie Podkarpackie Kartodiagram dla Wojewodztwa_2005 69 69 % * całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy Wojewodztwa_2005 w zł na osobę ubezpieczoną po Pole1 zdrowotnie 424,99 i mniej (1) ** 425,00-559,99 (3) 560,00-694,99 (6) 695,00-829,99 (5) 830,00 i więcej (1) * Diagram kolumnowy grupowany ilustruje strukturę procentową wydatków w zależności od stopnia niezdolności do pracy w każdym z województw. Miarą wartości procentowej jest wysokość najwyższego słupka. Suma wartości słupków w poszczególnych województwach = 100%. ** Liczba województw 47
Tabela 18 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy 1) w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy Województwa Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji ogółem = 100 częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 12,0 29,1 58,9 Dolnośląskie 12,0 29,1 58,9 Kujawsko-pomorskie 12,3 30,9 56,8 Lubelskie 14,9 29,3 55,8 Lubuskie 10,2 27,8 62,0 Łódzkie 12,8 30,2 57,0 Małopolskie 12,6 27,0 60,4 Mazowieckie 13,3 32,3 54,4 Opolskie 13,0 29,6 57,4 Podkarpackie 10,5 28,2 61,3 Podlaskie 16,8 31,0 52,2 Pomorskie 12,2 28,0 59,8 Śląskie 9,6 22,2 68,2 Świętokrzyskie 12,4 29,6 58,0 Warmińsko-mazurskie 12,9 29,3 57,8 Wielkopolskie 11,7 26,1 62,2 Zachodniopomorskie 14,6 29,6 55,8 1) bez rent szkoleniowych 48
Tabela 19 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową 1) w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w %, OGÓŁEM (A00 - Z99) 3 735 136,4 100,0 2 722 255,2 100,0 1 012 881,2 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 56 108,1 1,5 33 444,7 1,2 22 663,4 2,2 Nowotwory (C00 - D48) 121 098,4 3,2 74 131,8 2,7 46 966,6 4,6 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 3 512,5 0,1 2 569,2 0,1 943,3 0,1 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 26 727,0 0,7 15 997,0 0,6 10 730,0 1,1 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 313 767,9 8,4 219 329,7 8,1 94 438,2 9,3 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 218 857,4 5,8 158 659,4 5,8 60 198,0 5,9 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 137 158,4 3,7 116 060,7 4,3 21 097,7 2,1 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 275 778,3 7,4 260 351,3 9,6 15 427,0 1,5 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 455 948,5 12,2 333 261,9 12,2 122 686,6 12,1 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 603 922,9 16,2 280 752,3 10,3 323 170,6 31,9 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 25 179,9 0,7 12 836,7 0,5 12 343,2 1,2 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 83 161,6 2,2 56 910,8 2,1 26 250,8 2,6 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 333 998,9 8,9 233 993,4 8,6 100 005,5 9,9 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 13 566,0 0,4 9 654,6 0,4 3 911,4 0,4 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 6 694,9 0,2 3 014,4 0,1 3 680,5 0,4 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 36 279,5 1,0 6 794,3 0,2 29 485,2 2,9 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 1 003 492,7 26,9 887 152,1 32,6 116 340,6 11,5 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 16 302,2 0,4 14 390,4 0,5 1 911,8 0,2 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 3 581,3 0,1 2 950,5 0,1 630,8 0,1 1) łącznie z rentami szkoleniowymi 49
Rys.16 Wydatki na renty wypadkowe według płci w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w poszczególnych województwach w 2015 r. Pomorskie Zachodniopomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Kartodiagram dla Wojewodztwa_2005 87 % * Małopolskie Podkarpackie mężczyźni kobiety w zł na osobę ubezpieczoną zdrowotnie W2005 popole1 77,65 (1)** 77,66-192,99 (12) 193,00-306,99 (2) 307,00 i więcej (1) * Diagram kolumnowy grupowany ilustruje strukturę procentową wydatków w zależności od płci rencistów w każdym z województw. Miarą wartości procentowej jest wysokość najwyższego słupka. Suma wartości słupków w poszczególnych województwach = 100%. ** Liczba województw 50
Tabela 20 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności Grupy chorobowe Kwota wypłat ogółem Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji w tys. zł częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM (A00 - Z99) 3 734 635,1 235 121,6 553 075,8 2 946 437,7 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 56 108,1 1 193,4 11 264,3 43 650,4 Nowotwory (C00 - D48) 121 098,4 13 975,4 23 360,0 83 763,0 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 3 512,5 32,5 478,7 3 001,3 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 26 719,0 1 412,0 2 489,4 22 817,6 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 313 762,7 29 450,9 71 322,4 212 989,4 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 218 832,5 33 836,4 32 777,3 152 218,8 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 137 083,6 11 971,9 11 868,2 113 243,5 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 275 778,3 1 108,0 4 071,6 270 598,7 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 455 948,5 45 330,9 76 350,0 334 267,6 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 603 922,9 11 403,7 68 974,2 523 545,0 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 25 179,9 1 269,2 4 023,6 19 887,1 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 83 161,6 186,9 2 788,9 80 185,8 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 333 943,9 17 043,3 43 072,1 273 828,5 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 13 566,0 1 319,0 1 903,3 10 343,7 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 6 694,9 381,0 732,5 5 581,4 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 36 279,5 580,7 397,9 35 300,9 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 1 003 159,3 64 070,5 195 068,8 744 020,0 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 16 302,2 398,4 1 072,0 14 831,8 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 3 581,3 157,5 1 060,6 2 363,2 1) bez rent szkoleniowych 51
Tabela 21 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową 1) w 2015 r. według stopni niezdolności do pracy i grup chorobowych będących przyczyną niezdolności Grupy chorobowe całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy ogółem = 100 częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM (A00 - Z99) 6,3 14,8 78,9 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 2,1 20,1 77,8 Nowotwory (C00 - D48) 11,5 19,3 69,2 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 0,9 13,6 84,5 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 5,3 9,3 85,4 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 9,4 22,7 67,9 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 15,5 15,0 69,5 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 8,7 8,7 82,6 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 0,4 1,4 98,2 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 9,9 16,8 73,3 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 1,9 11,4 86,7 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 5,0 16,0 79,0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 0,2 3,3 96,5 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 5,1 12,9 82,0 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 9,7 14,0 76,3 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 5,7 10,9 83,4 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 1,6 1,1 97,3 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 6,4 19,4 74,2 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 2,4 6,6 91,0 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 4,4 29,6 66,0 1) bez rent szkoleniowych 52
Tabela 22 Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową 1) w 2015r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy Województwa Kwota wypłat ogółem Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji w tys. zł częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 3 734 635,1 235 121,4 553 075,8 2 946 437,9 Dolnośląskie 348 888,8 21 062,3 81 197,2 246 629,3 Kujawsko-pomorskie 140 935,5 11 827,2 28 081,6 101 026,7 Lubelskie 193 533,2 15 533,5 25 562,3 152 437,4 Lubuskie 131 901,3 6 137,8 19 069,3 106 694,2 Łódzkie 149 494,5 11 255,7 27 386,6 110 852,2 Małopolskie 405 044,6 25 700,0 63 957,5 315 387,1 Mazowieckie 260 319,7 18 976,4 44 448,0 196 895,3 Opolskie 59 819,7 3 925,9 7 292,9 48 600,9 Podkarpackie 141 565,8 10 283,1 19 658,3 111 624,4 Podlaskie 59 193,9 4 998,8 8 636,3 45 558,8 Pomorskie 203 844,6 15 946,7 30 190,0 157 707,9 Śląskie 941 979,7 33 453,5 97 803,0 810 723,2 Świętokrzyskie 92 489,8 5 666,5 12 381,8 74 441,5 Warmińsko-mazurskie 116 831,7 10 031,8 18 336,6 88 463,3 Wielkopolskie 373 196,2 28 009,2 51 549,0 293 638,0 Zachodniopomorskie 115 596,1 12 313,0 17 525,4 85 757,7 1) bez rent szkoleniowych 53
Tabela 23 Struktura wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową 1) w 2015 r. w poszczególnych województwach według stopni niezdolności do pracy Województwa Stopień niezdolności do pracy: całkowita niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji ogółem = 100 częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 6,3 14,8 78,9 Dolnośląskie 6,0 23,3 70,7 Kujawsko-pomorskie 8,4 19,9 71,7 Lubelskie 8,0 13,2 78,8 Lubuskie 4,6 14,5 80,9 Łódzkie 7,5 18,3 74,2 Małopolskie 6,3 15,8 77,9 Mazowieckie 7,3 17,1 75,6 Opolskie 6,6 12,2 81,2 Podkarpackie 7,3 13,9 78,8 Podlaskie 8,4 14,6 77,0 Pomorskie 7,8 14,8 77,4 Śląskie 3,5 10,4 86,1 Świętokrzyskie 6,1 13,4 80,5 Warmińsko-mazurskie 8,6 15,7 75,7 Wielkopolskie 7,5 13,8 78,7 Zachodniopomorskie 10,6 15,2 74,2 1) bez rent szkoleniowych 54
Tabela 24 Wydatki na renty socjalne w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności do pracy i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 1 877 572,2 100,0 1 033 195,3 100,0 844 376,9 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 4 934,3 0,3 2 677,4 0,3 2 256,9 0,3 Nowotwory (C00 - D48) 36 500,8 1,9 18 895,3 1,8 17 605,5 2,1 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 4 878,4 0,3 3 739,5 0,4 1 138,9 0,1 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 25 256,5 1,4 12 372,7 1,2 12 883,8 1,5 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 1 099 477,6 58,6 632 160,4 61,2 467 317,2 55,3 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 295 482,9 15,7 156 252,1 15,1 139 230,8 16,5 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 73 655,6 3,9 35 871,0 3,5 37 784,6 4,5 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 17 302,6 0,9 9 117,3 0,9 8 185,3 1,0 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 60 509,7 3,2 32 535,4 3,1 27 974,3 3,3 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 13 526,6 0,7 6 639,8 0,6 6 886,8 0,8 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 9 730,6 0,5 4 982,0 0,5 4 748,6 0,6 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 2 338,2 0,1 1 072,1 0,1 1 266,1 0,1 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 59 514,9 3,2 25 215,2 2,4 34 299,7 4,1 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 17 504,6 0,9 8 879,2 0,9 8 625,4 1,0 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 119 072,4 6,3 59 705,9 5,8 59 366,5 7,0 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 1 381,6 0,1 706,5 0,1 675,1 0,1 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 33 474,5 1,8 20 903,1 2,0 12 571,4 1,5 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 223,8 0,0 108,6 0,0 115,2 0,0 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 2 806,6 0,2 1 361,8 0,1 1 444,8 0,2 55
Rys.17 Wydatki na renty socjalne przyznane w związku z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania oraz chorobami układu nerwowego na tle wydatków ogółem w przeliczeniu na jedną osobę ubezpieczoną zdrowotnie w poszczególnych województwach w 2015 r. Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Dolnośląskie Opolskie Łódzkie Śląskie Świętokrzyskie Lubelskie Małopolskie Podkarpackie Karto diagram dla Wojewodztwa_2005_6 84 85 % * zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania chor oby uk ładu ner wowego Wojewo ztwa_2005_6 po Pole5 w zł na osobę ubezpieczoną zdrowotnie 66,99 i mniej (1) ** 67,00-80,99 (7) 81,00-94,99 (5) 95,00-108,99 (2) 109,00 i więcej (1) * Diagram kolumnowy grupowany ilustruje strukturę procentową wydatków generowanych przez wybrane dwie grupy chorobowe w każdym z województw. Miarą wartości procentowej jest wysokość najwyższego słupka. Suma wartości słupków w poszczególnych województwach = 100%. ** Liczba województw 56
Tabela 25 Wydatki na renty socjalne w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw Województwa Kwota wypłat w tys. zł Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach OGÓŁEM 1 877 572,2 100,0 1 033 195,3 100,0 844 376,9 100,0 Dolnośląskie 125 263,4 6,7 67 153,3 6,5 58 110,1 6,9 Kujawsko-pomorskie 112 984,6 6,0 62 506,3 6,0 50 478,3 6,0 Lubelskie 128 971,1 6,9 73 090,8 7,1 55 880,3 6,6 Lubuskie 50 439,4 2,7 27 245,6 2,6 23 193,8 2,7 Łódzkie 123 725,0 6,6 68 449,6 6,6 55 275,4 6,6 Małopolskie 152 644,8 8,1 83 160,1 8,1 69 484,7 8,2 Mazowieckie 224 558,0 11,9 126 398,5 12,2 98 159,5 11,6 Opolskie 42 897,1 2,3 23 631,7 2,3 19 265,4 2,3 Podkarpackie 121 775,7 6,5 67 713,6 6,6 54 062,1 6,4 Podlaskie 57 108,2 3,0 32 220,8 3,1 24 887,4 2,9 Pomorskie 110 586,4 5,9 61 111,1 5,9 49 475,3 5,9 Śląskie 219 076,3 11,6 115 830,6 11,2 103 245,7 12,2 Świętokrzyskie 59 907,2 3,2 34 910,7 3,4 24 996,5 3,0 Warmińsko-mazurskie 85 826,8 4,6 47 128,6 4,6 38 698,2 4,6 Wielkopolskie 164 649,7 8,8 89 158,1 8,6 75 491,6 8,9 Zachodniopomorskie 97 158,5 5,2 53 485,9 5,2 43 672,6 5,2 57
Tabela 26 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowanej z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według grup chorobowych i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 15 085 202,3 100,0 5 662 613,3 100,0 9 422 589,0 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 115 242,8 0,8 59 217,4 1,0 56 025,4 0,6 Nowotwory (C00 - D48) 464 105,9 3,1 190 631,1 3,4 273 474,8 2,9 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 --D89) 37 370,1 0,2 12 563,0 0,2 24 807,1 0,3 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 121 920,3 0,8 57 104,7 1,0 64 815,6 0,7 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 1 359 849,4 9,0 532 151,6 9,4 827 697,8 8,8 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 1 179 547,9 7,8 642 525,6 11,3 537 022,3 5,7 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 96 536,4 0,6 53 467,8 0,9 43 068,6 0,4 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 57 887,0 0,4 27 813,8 0,5 30 073,2 0,3 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 764 722,8 5,1 522 011,9 9,2 242 710,9 2,6 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 1 572 779,0 10,4 718 171,3 12,7 854 607,7 9,1 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 533 374,8 3,5 319 864,2 5,6 213 510,6 2,3 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 110 630,8 0,7 65 998,8 1,2 44 632,0 0,5 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 1 983 737,5 13,2 1 101 383,0 19,5 882 354,5 9,3 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 398 899,3 2,6 90 778,1 1,6 308 121,2 3,3 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) 4 148 949,6 27,5 - - 4 148 949,6 44,0 Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) 521,0 0,0 - - 521,0 0,0 Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 7 653,4 0,1 3 181,4 0,1 4 472,0 0,0 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 189 717,1 1,3 78 746,7 1,4 110 970,4 1,2 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 1 733 333,2 11,5 1 153 765,0 20,4 579 568,2 6,1 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 11 986,2 0,1 5 910,7 0,1 6 075,5 0,1 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 196 437,8 1,3 27 327,2 0,5 169 110,6 1,8 58
Rys.18 Wydatki na absencję chorobową ogółem w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw Pomorskie Zachodniopomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie M ałopolskie Podkarpackie w Wojew zł na osobę ubezpieczoną odztwa_2005_3 zdrowotnie po Pole1 564,99 i mniej (2) 565,00-644,99 (8) 645,00-724,99 (4) 725,00-804,99 (1) 805,00 i więcej (1) * * Liczba województw 59
9,2% 9,4% 5,6% Rys. 19 Struktura wydatków na absencję chorobową finansowaną z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców MĘŻCZYŹNI 20,4% 19,5% 12,7% 11,3% urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej choroby układu oddechowego choroby układu nerwowego zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania choroby układu krążenia choroby układu trawiennego KOBIETY 44,0% 9,3% 9,1% 8,8% 6,1% 5,7% 3,3% ciąża, poród, połóg choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej choroby układu oddechowego zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych choroby układu nerwowego choroby układu moczowo-płciowego 60
Tabela 27 Struktura wydatków na absencję chorobową finansowaną z FUS i funduszy zakładów pracy w 2015 r. według grup chorobowych i płci świadczeniobiorców Wyszczególnienie Kwota wypłat ogółem w tys. zł Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM (A00 - Z99) 100,0 37,5 62,5 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 100,0 51,4 48,6 Nowotwory (C00 - D48) 100,0 41,1 58,9 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 100,0 33,6 66,4 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 100,0 46,8 53,2 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 100,0 39,1 60,9 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 100,0 54,5 45,5 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 100,0 55,4 44,6 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 100,0 48,0 52,0 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 100,0 68,3 31,7 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 100,0 45,7 54,3 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 100,0 60,0 40,0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 100,0 59,7 40,3 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 100,0 55,5 44,5 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 100,0 22,8 77,2 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) 100,0-100,0 Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) 100,0-100,0 Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 100,0 41,6 58,4 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 100,0 41,5 58,5 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 100,0 66,6 33,4 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 100,0 49,3 50,7 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 100,0 13,9 86,1 61
Tabela 28 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowane z FUS i funduszy zakladów pracy w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw Województwa Kwota wypłat w tys. zł Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach Kwota wypłat w tys. zł w odsetkach OGÓŁEM 15 085 202,3 100,0 5 662 613,3 100,0 9 422 589,0 100,0 Dolnośląskie 1 160 672,7 7,7 443 317,1 7,8 717 355,6 7,6 Kujawsko-pomorskie 815 635,5 5,4 313 465,5 5,5 502 170,0 5,3 Lubelskie 667 335,1 4,4 240 531,4 4,3 426 803,7 4,5 Lubuskie 372 403,2 2,5 130 269,5 2,3 242 133,7 2,6 Łódzkie 1 282 575,4 8,5 508 085,9 9,0 774 489,5 8,2 Małopolskie 1 208 271,4 8,0 452 450,6 8,0 755 820,8 8,0 Mazowieckie 2 044 979,9 13,6 663 173,9 11,7 1 381 806,0 14,7 Opolskie 337 659,2 2,2 138 414,0 2,4 199 245,2 2,1 Podkarpackie 784 605,2 5,2 332 280,2 5,9 452 325,0 4,8 Podlaskie 322 582,9 2,1 113 322,8 2,0 209 260,1 2,2 Pomorskie 900 977,2 6,0 319 545,9 5,6 581 431,3 6,2 Śląskie 1 934 384,8 12,8 769 954,3 13,6 1 164 430,5 12,5 Świętokrzyskie 520 196,0 3,5 225 183,2 4,0 295 012,8 3,1 Warmińsko-mazurskie 503 969,1 3,3 191 345,6 3,4 312 623,5 3,3 Wielkopolskie 1 613 363,5 10,7 604 099,0 10,7 1 009 264,5 10,7 Zachodniopomorskie 615 591,2 4,1 217 174,4 3,8 398 416,8 4,2 62
Tabela 29 Wydatki z tytułu absencji chorobowej finansowane z FUS i funduszy zakladów pracy w 2015 r. według płci świadczeniobiorców i województw Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM 100,0 37,5 62,5 Dolnośląskie 100,0 38,2 61,8 Kujawsko-pomorskie 100,0 38,4 61,6, Lubelskie 100,0 36,0 64,0 Lubuskie 100,0 35,0 65,0 Łódzkie 100,0 39,6 60,4 Małopolskie 100,0 37,4 62,6 Mazowieckie 100,0 32,4 67,6 Opolskie 100,0 41,0 59,0 Podkarpackie 100,0 42,3 57,7 Podlaskie 100,0 35,1 64,9 Pomorskie 100,0 35,5 64,5 Śląskie 100,0 39,8 60,2 Świętokrzyskie 100,0 43,3 56,7 Warmińsko-mazurskie 100,0 38,0 62,0 Wielkopolskie 100,0 37,4 62,6 Zachodniopomorskie 100,0 35,3 64,7 63
Tabela 30 Wydatki z tytułu absencji chorobowej spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną niezdolności i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 545 746,5 100,0 391 338,4 100,0 154 408,1 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 2 178,4 0,4 1 249,9 0,3 928,5 0,6 Nowotwory (C00 - D48) 916,8 0,2 634,8 0,2 282,0 0,2 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 105,6 0,0 62,3 0,0 43,3 0,0 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 299,5 0,1 215,3 0,1 84,2 0,1 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 4 658,4 0,8 2 405,2 0,6 2 253,2 1,5 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 17 123,6 3,1 10 657,9 2,7 6 465,7 4,2 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 2 162,0 0,4 1 701,7 0,4 460,3 0,3 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 719,9 0,1 510,9 0,1 209,0 0,1 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 5 215,9 1,0 4 159,1 1,1 1 056,8 0,7 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 7 392,8 1,4 5 167,3 1,3 2 225,5 1,4 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 4 020,1 0,7 3 426,6 0,9 593,5 0,4 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 1 784,8 0,3 1 313,3 0,3 471,5 0,3 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 45 809,4 8,4 31 210,9 8,0 14 598,5 9,4 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 1 091,0 0,2 633,5 0,2 457,5 0,3 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) 552,5 0,1 - - 552,5 0,4 Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) - - - - - - Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 1 509,1 0,3 993,7 0,5 515,4 0,3 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 447 663,7 82,0 325 381,9 83,1 122 281,8 79,2 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 1 499,2 0,3 1 015,8 0,3 483,4 0,3 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 1 043,8 0,2 598,3 0,2 445,5 0,3 64
Rys. 20 Struktura liczby dni absencji chorobowej spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową w 2015 r. według wybranych grup chorobowych i płci świadczeniobiorców Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze 49,8% 50,2% Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 36,6% 63,4% Choroby układu nerwowego 52,1% 47,9% Choroby oka i przydatków oka 54,4% 45,6% Choroby układu krążenia 65,3% 34,7% Choroby układu oddechowego 44,4% 55,6% Choroby układu trawiennego 58,0% 42,0% Choroby skóry i tkanki podskórnej Choroby układu kostnostawowego, mięśniowego i tkanki łącznej Urazy, zatrucia 56,9% 52,9% 65,7% 43,1% 47,1% 34,3% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Mężczyźni Kobiety 65
Tabela 31 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną wypłaty świadczenia i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wypłat razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 1 370 389,2 100,0 718 593,1 100,0 651 796,1 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 9 175,4 0,7 5 096,8 0,7 4 078,6 0,63 Nowotwory (C00 - D48) 116 484,8 8,5 42 799,4 6,0 73 685,4 11,30 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 4 755,8 0,3 2 126,8 0,3 2 629,0 0,40 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 16 867,5 1,2 9 012,3 1,3 7 855,2 1,21 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 221 471,6 16,2 70 184,6 9,8 151 287,0 23,21 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 116 019,9 8,5 56 560,4 7,9 59 459,5 9,12 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 8 714,6 0,6 5 706,2 0,8 3 008,4 0,46 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 3 190,3 0,2 1 534,4 0,2 1 655,9 0,25 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 140 942,5 10,3 105 414,1 14,7 35 528,4 5,4 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 17 355,7 1,3 9 647,0 1,3 7 708,7 1,18 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 27 086,5 2,0 17 425,4 2,4 9 661,1 1,48 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 7 324,0 0,5 3 931,0 0,5 3 393,0 0,52 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 389 579,4 28,4 203 097,0 28,3 186 482,4 28,61 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 11 894,3 0,9 4 315,9 0,6 7 578,4 1,16 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 18 041,8 1,3 907,4 0,1 17 134,4 2,63 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 4 761,8 0,3 2 187,4 0,3 2 574,4 0,39 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 251 602,8 18,4 176 027,7 24,5 75 575,1 11,59 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 234,5 0,0 154,5 0,0 80,0 0,01 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 4 886,0 0,4 2 464,8 0,3 2 421,2 0,37 66
Rys.21 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w przeliczeniu na jedną osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym w 2015 r. według województw Pomorskie Zachodniopomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie M ałopolskie Podkarpackie Woje w zł na osobę ubezpieczoną wodztwa_2005 zdrowotnie po Pole7 31,09 i mniej (1) 31,10-49,39 (7) 49,40-67,69 (6) 67,70-85,99 (1) 86,00 (1) * * Liczba województw 67
Tabela 32 Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne w 2015 r. według województw Województwa Ogółem Kwota wypłat w odsetkach w tys. zł OGÓŁEM 1 370 389,2 100,0 Dolnośląskie 104 330,4 7,6 Kujawsko-pomorskie 63 885,6 4,7 Lubelskie 52 469,7 3,8 Lubuskie 28 806,9 2,1 Łódzkie 103 699,5 7,6 Małopolskie 87 952,4 6,4 Mazowieckie 288 449,7 21,0 Opolskie 17 697,3 1,3 Podkarpackie 50 985,8 3,7 Podlaskie 24 023,7 1,8 Pomorskie 88 848,5 6,5 Śląskie 175 123,8 12,8 Świętokrzyskie 40 370,5 2,9 Warmińsko-mazurskie 40 872,1 3,0 Wielkopolskie 155 118,6 11,3 Zachodniopomorskie 47 754,7 3,5 68
Tabela 33 Koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną rehabilitacji i płci świadczeniobiorców Grupy chorobowe Kwota wydatków razem mężczyźni kobiety w tys. zł w % w tys. zł w % w tys. zł w % OGÓŁEM (A00 - Z99) 168 995,9 100,0 77 826,3 100,0 91 169,6 100,0 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00 - B99) 105,3 0,1 60,5 0,1 44,8 0,0 Nowotwory (C00 - D48) 3 205,9 1,9 106,4 0,1 3 099,5 3,4 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych (D50 - D89) 69,2 0,0 28,9 0,0 40,3 0,0 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) 110,7 0,1 62,1 0,1 48,6 0,1 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) 14 052,8 8,3 3 853,0 5,0 10 199,8 11,2 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) 20 085,7 11,9 8 496,8 10,9 11 588,9 12,7 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) 8,9 0,0 1,9 0,0 7,0 0,0 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 11,6 0,0 10,0 0,0 1,6 0,0 Choroby układu krążenia (I00 - I99) 18 347,4 10,9 14 563,6 18,7 3 783,8 4,2 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) 6 092,5 3,6 2 022,0 2,6 4 070,5 4,5 Choroby układu trawiennego (K00 - K93) 29,5 0,0 20,2 0,0 9,3 0,0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) 65,4 0,0 35,4 0,1 30,0 0,0 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) 85 139,5 50,4 34 762,2 44,7 50 377,3 55,3 Choroby układu moczowo-płciowego (N00 - N99) 44,1 0,0 23,0 0,0 21,1 0,0 Ciąża, poród i połóg (O00 - O99) - - - - - - Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym (P00 - P96) - - - - - - Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenie i aberracje chromosomowe (Q00 - Q99) 133,6 0,1 60,8 0,1 72,8 0,1 Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (R00 - R99) 227,1 0,1 29,6 0,0 197,5 0,2 Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (S00 - T98) 20 900,9 12,4 13 489,2 17,3 7 411,7 8,1 Zewnętrzne przyczyny zachorowań i zgonu (V01 - Y98) 11,5 0,0 6,3 0,0 5,2 0,0 Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia (Z00 - Z99) 354,3 0,2 194,4 0,3 159,9 0,2 69
Rys. 22 Struktura wydatków na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w 2015 r. według grup chorobowych będących przyczyną rehabilitacji i płci świadczeniobiorców Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze Nowotwory 3,3% 57,5% 96,7% 42,5% Choroby krwi i narządów krwiotwórczych 41,8% 58,2% Zaburzenia wydzielania wewnętrznego 56,1% 43,9% Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania Choroby układu nerwowego Choroby oka i przydatków oka 27,4% 21,3% 42,3% 72,6% 78,7% 57,7% Choroby ucha i wyrostka sutkowatego Choroby układu krążenia 86,2% 79,4% 13,8% 20,6% Choroby układu oddechowego 33,2% 66,8% Choroby układu trawiennego Choroby skóry i tkanki podskórnej Choroby układu kostno-stawowego, Choroby układu moczowo-płciowego Wady rozwojowe wrodzone 68,5% 54,1% 40,8% 52,2% 45,5% 31,5% 45,9% 59,2% 47,8% 54,5% Objawy, cechy chorobowe 13,0% 87,0% Urazy, zatrucia Zewnętzne przyczyny zachorowań i zgonu Czynniki wpływające na stan zdrowia 54,8% 54,9% 64,5% 45,2% 45,1% 35,5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Mężczyźni Kobiety 70