Elementy psychiatrii cz. 7 Dr n. med. Piotr Abramczyk
Pojęcia Leki i inne substancje dla celów niemedycznych Zmiana nastroju, napędu ruchowego, procesów kojarzeniowo-poznawczych Motywy: Chęć ucieczki Odgrodzenie się od konfliktowych sytuacji Dążenie do nowych przyjemnych lub niezwykłych przeżyć Niezależność lub wspólnota
Definicje Lek każda substancja, zmiana funkcji organizmu Środek uzależniający psychiczne lub fizyczne Nadużywanie leku bez uzależnienia, cele niemedyczne, lub niezgodne z przeznaczeniem Zależnośćlekowa psychiczny i fizyczny stan wywołany interakcjąz lekami, przymus okresowego lub ciągłego przyjmowania. Środek odurzający lub psychotropowy Środek zastępczy
Uzależnienie Uzależnienie psychiczne Uzależnienie fizyczne Zespół z odstawienia Uzależnienie społeczne relacja człowiek grupa, Tolerancja zmniejszenie wrażliwości, koniecznośćzwiększenia dawki, odwracalny stan, efekt krzyżowy
Typy zależności lekowych Alkoholowo-barbituranowy Amfetaminowy Konopii indyjskich Kokainowy Halucynogenny Morfinowy Wziewny
Alkoholowo-barbituranowy Alkohol etylowy, barbiturany, anksjolityki, fenacetyna Zależność psychiczna Zależność fizyczna, zespół odstawienny Tolerancja krzyżowa Działanie toksyczne Euforyzująco, a następnie nasennie
Amfetaminowy Tylko zależność psychiczna Wzrost tolerancji Pobudzenie, bezsenność, przyśpieszenie toku myślenia, spadek łaknienia Psychozy, zespoły majaczeniowe
Konopie indyjskie CannabisSativa, Substancja aktywna: Tetrahydrokanabinol(THC), Marichuana szczytowe części roślin i kwiatów (0.5-5% THC Haszysz żywica z kwiatów (x3) (2-19% THC) Olej haszyszowy (x5) (10-30% THC) Palenie, ciastka Akapulko, gold, haga, joint, gandzia, gras, grin, hasz, macocha, maligna, marycha, skręt, trawa, trawka
Konopie indyjskie Silna zależność psychiczna Brak zależności fizycznej Brak rozwoju tolerancji Sposób przyjmowania: błona śluzowa nosa, palenie
Konopie indyjskie Działanie: pobudzająco, euforyzująco, niepokój, zaburzenia snu, upośledzona całościowa interpretacja obrazu, wyraźniejsze widzenie szczegółów, nadwrażliwośćna bodźce, marzenia senne na jawie, brak uczucia upływu czasu Halucynacje
Konopie indyjskie Działania niepożądane: - skłonność do ulegania sugestiom - zagubienie - nieracjonalne myśli - zwiększone napięcie - pogorszenie pamięci - przyśpieszone tętno - zawroty głowy - niepokój i napięcie -apatia -lęki i urojenia -niemożnośćskupienia uwagi na wielu rzeczach jednocześnie
Typ kokainowy Krasnodrzew peruwiański, liście koki Silna zależność psychiczna Brak zależności fizycznej i zespołu odstawiennego Wzrost aktywności psychoruchowej, przyspieszenie toku myślenia, nadludzka siła, brak uczucia głodu, znużenia Omamy
Typ kokainowy Powikłania Otępienie intelektualne, Wzrost aktywności współczulnej, wzrost ciśnienia tętniczego, szerokie źrenice, zawałserca, udar mózgu, odklejenie sięłożyska, poronienie, zaburzenia rytmu serca, tętniak aorty Nazwy: Baseball, biała dama, coca, crak, ewka, lady, pasta, szampan, śnieg
Typ kokainowy Zanieczyszczenia Kokaina + alkohol etylowy poważne powikłania Działka 30-50 mg, 45-90 min
Typ halucynogenny LSD dietylamid kwasu lizergowego, meskalina Grzyby halucynogenne Łysiczka lancetowata Kołpaczek szorstkozarodnikowy Substancje psychoaktywne: Psylocybina Psylocyna Muskinol Baeocystyna
Typ halucynogenny Zależność psychiczna niewielkiego stopnia Brak zależności fizycznej i tolerancji Omamy, złudzenia, kolorowe wizje, zmienione poczucie kształtów i barw, pobudzenie Urojenia wielkościowe, mistyczne
Typ halucynogenny Działania niepożądane Niepokój, lęk, wzrost ciśnienia tętniczego Powikłania: nawracające objawy psychotyczne, majaczeniowe, Zmiany zachowania w trakcie przyjmowania leku
Bieluńdziędzierzawa (Datura stramonium) Roślina jednoroczna z rodziny psiankowatych, występująca równieżna terenie Polski. Zawiera atropinę, która w niewielkich ilościach działa pobudzająco, w większych halucynogennie, a w niewiele większych niżdawka halucynogenna (tylko o około 10%) stanowi TRUCIZNĘ! Po zażyciu bielunia halucynacje sąbardzo nieprzyjemne (tonięcie, palenie się, walka z dzikimi zwierzami).
LSD Acid, bluecheer, bluedots, bluedrops, blue haeven, kwas, kwaśny, papier, zag Znaczki: batman, bluebanana, bóg słońce, Mario, sierp i młot Kostki cukru, znaczki pocztowe, kolorowe papierki
Typ morfinowy Opiody Morfina, heroina, pochodne makowca
Typ morfinowy Silna zależność psychiczna Szybki rozwój zależności fizycznej Znacznego stopnia rozwój tolerancji Groźny dla życia zespół z odstawienia
Typ morfinowy Działanie euforyzujące, błogostan, zmieniona rzeczywistość, wolna od trosk i problemów Heroina, kompot, hera, baiała dama, brown sugar, chinawhite, harryjones, królowa, scag, tar, white zombie, wietnam
Działania niepożądane: Szpilkowate źrenice, zwolnieni oddechu, bradykardia, spadek ciśnienia tętniczego Coraz większe dawki, czas działania 6-8 godzin Zainteresowanie jedynie zdobyciem dawki Odstawienie: wzrost ciśnienia, dreszcze, gorączka, bóle, wymioty, skurcze mięśni
Typ wziewny Działanie podobne do alkoholu Kolorowe wizje Upośledzenie koncentracji, apatia. Męczliwość, osłabienie pamięci Nefropatia
Uwarunkowania Motywy Czynniki osobowościowe (lęk, nerwice, wrażliwość) Uwarunkowania społeczno-kulturowe: Rodzina, szkoła, Niepowodzenia, kryzys wartości, autorytetów, Moda, konsumpcja
Konsekwencje Ostre zaburzenia czynności psychicznych Ostre zaburzenia psychomotoryczne Zaburzenia norm etycznych Powikłania medyczne Straty ekonomiczne
Leczenie, profilaktyka Dobrowolność detoksykacja psychoterapia MONAR Profesjonaliści, poradnie, przychodnie Igły, strzykawki, program metadonowy Zagadnienia socjoekonomiczne
Alkoholizm Uzależnienie od alkoholu, zespółuzależnienia od alkoholu, nałóg alkoholowy, alkoholizm przewlekły, choroba alkoholowa WHO: 1. niesprawność(problemy) związane z alkoholem 2. zespół uzależnienia od alkoholu
Zespółuzależnienia od alkoholu Zmiany w zachowaniu: Zmiana sposobu picia (inna niż dotychczas) Wzrost dobowej dawki Większe dawki w celu uniknięcia zespołu abstynencyjnego Ciągi z okresami całkowitej abstynencji Brak (lub osłabienie) reakcji na wzmocnienie negatywne.
Zespółuzależnienia od alkoholu Zmiany psychiczne: Upośledzenie lub utrata kontroli nad piciem (łamanie postanowień) Niemożność przerwania ciągu Głód alkoholowy Koncentracja na sprawach związanych z alkoholem
Zespółuzależnienia od alkoholu Zmiany somatyczne: Zespół abstynencyjny Picie w celu uniknięcia zespołu Wzrost tolerancji (również krzyżowej) Powikłania: Polineuropatia Zaburzenia pamięci (zespół Korsakowa) Otępnie Padaczka poalkoholowa Niedobory Uszkodzenie wątroby
Nadużywanie Co najmniej jednomiesięczne picie (mimo wiedzy) Pojawienie sięsytuacji niebezpiecznych (z powodu picia, kaca lub zespołu odstawiennego) Wzrost tolerancji Dziewięć kroków
Dziewięćkroków Picie > niż zaplanowano Nieudana próba przerwania Poświęcanie czasu na zdobycie alkoholu Picie i zespół abstynencyjny w okresie pracy Uposledzeniefunkcji zawodowych, społecznych czy rodzinnych Tolerancja Zespół odstawienny Picie w celu uniknięcia zespołu odstawiennego
Alkohol etylowy Do 0.05 %: opóźnienie reakcji na bodźce zewnętrzne, zaburzona koordynacji równowaga Do 0,2%: euforia, podniecenie, euforia > 0.02%: spadek napięcia mięśniowego, sen
Rodzina a alkohol Wycofanie się w ramach małżeństwa Ochrona alkoholika Ochrona ineteresów rodziny Odgrywabnie scen Koalkocholizm
Rodzina może pomóc AA (1935, 1976) Al (ANON)rodzina Al AlTeen ACOA (rodzina)