SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL A7-0161/2013 30.4.2013



Podobne dokumenty
PROJEKT SPRAWOZDANIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA

Komisja Prawna Przewodniczący

OPINIA. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski 2015/2258(INI) Komisji Prawnej. dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

Komisja Prawna. dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. SPRAWIEDLIWOŚCI I KONSUMENTÓW

PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia

OPINIA. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski 2016/2012(INI) Komisji Prawnej. dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

*** PROJEKT ZALECENIA

PARLAMENT EUROPEJSKI

PROJEKT SPRAWOZDANIA

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0278/2. Poprawka. Christel Schaldemose i inni

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

***II PROJEKT ZALECENIA DO DRUGIEGO CZYTANIA

PARLAMENT EUROPEJSKI

PROJEKT SPRAWOZDANIA

***II ZALECENIE DO DRUGIEGO CZYTANIA

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

UZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI

TEKSTY PRZYJĘTE. uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

Parlament Europejski 2015/0068(CNS) PROJEKT OPINII

Dokument z posiedzenia B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI. złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B7-0000/2013

PROJEKT SPRAWOZDANIA

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Dokument z posiedzenia

PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych DOKUMENT ROBOCZY

Dokument z posiedzenia

UZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI

* SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski A8-0361/

Wniosek DECYZJA RADY

*** PROJEKT ZALECENIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA

*** ZALECENIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski A8-0192/

Komisja Prawna Przewodniczący

Matthias Groote Przewodniczący Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności BRUKSELA

* SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski A8-0054/

PROJEKT SPRAWOZDANIA

Komisja Kultury i Edukacji. dla Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

* PROJEKT SPRAWOZDANIA

PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

PROJEKT SPRAWOZDANIA

*** PROJEKT ZALECENIA

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

W SPRAWIE WPROWADZENIA W ŻYCIE DYREKTYWY O POMOCY PRAWNEJ

Wytyczne w sprawie rozpatrywania skarg w sektorze papierów wartościowych i bankowości

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 27 stycznia 2017 r. (OR. en)

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Transpozycja, wykonanie i egzekwowanie dyrektywy 2005/29/WE dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych na rynku wewnętrznym oraz dyrektywy

Wniosek DECYZJA RADY

RESOL-VI/ sesja plenarna w dniach 22 i 23 marca 2017 r. REZOLUCJA. Praworządność w UE z perspektywy lokalnej i regionalnej

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

15349/16 dh/mo/as 1 DGD 2A

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

*** PROJEKT ZALECENIA

* SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski A8-0124/

PARLAMENT EUROPEJSKI Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych. dla Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

DOSTĘP DO INFORMACJI, PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO I PRAWNEGO ORAZ POMOCY PRAWNEJ - PROPONOWANE ROZWIĄZANIA

PARLAMENT EUROPEJSKI

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

Wytyczne Współpraca między organami zgodnie z art. 17 i 23 rozporządzenia (UE) nr 909/2014

POPRAWKI PL Zjednoczona w różnorodności PL 2009/2170(INI) Projekt sprawozdania Diana Wallis (PE v02-00)

Wniosek DECYZJA RADY

SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w róŝnorodności PL A7-0188/ w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Alexandra Alvaro (2013/2106(IMM))

*** PROJEKT ZALECENIA

***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

Opinia 3/2018. w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy bułgarski organ nadzorczy. dotyczącego

przyjęta 4 grudnia 2018 r. Tekst przyjęty

PROJEKT SPRAWOZDANIA

Wniosek DECYZJA RADY

PROJEKT SPRAWOZDANIA

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, Konwencji Rady Europy o zapobieganiu terroryzmowi (CETS No.

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) / z dnia r.

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

Dokument z posiedzenia B7-0204/2010 PROJEKT REZOLUCJI. złożony w odpowiedzi na pytanie wymagające odpowiedzi ustnej B7 0204/2010

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

* PROJEKT SPRAWOZDANIA

Wniosek DECYZJA RADY

***II PROJEKT ZALECENIA DO DRUGIEGO CZYTANIA

Wniosek DECYZJA RADY

9116/19 IT/alb JAI.2. Bruksela, 21 maja 2019 r. (OR. en) 9116/19

OPINIA. PL Zjednoczona w różnorodności PL 2013/2043(INI) Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 maja 2017 r. (OR. en)

Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

TECHNIKI INFORMACJI I KOMUNIKACJI. I SSA I stopnia

SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski A8-0299/

PROJEKT OPINII. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski 2017/0144(COD) Komisji Budżetowej

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 czerwca 2015 r. (OR. en) Uwe CORSEPIUS, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej

Transkrypt:

PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Dokument z posiedzenia 30.4.2013 A7-0161/2013 SPRAWOZDANIE w sprawie poprawy dostępu do wymiaru sprawiedliwości: pomoc prawna w sporach transgranicznych (2012/2101(INI)) Komisja Prawna Sprawozdawca: Tadeusz Zwiefka RR\935148.doc PE504.231v02-00 Zjednoczona w różnorodności

PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 3 UZASADNIENIE... 9 OPINIA KOMISJI RYNKU WEWNĘTRZNEGO I OCHRONY KONSUMENTÓW... 11 WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI... 15 PE504.231v02-00 2/15 RR\935148.doc

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie poprawy dostępu do wymiaru sprawiedliwości: pomoc prawna w sporach transgranicznych (2012/2101(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając dyrektywę Rady 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze 1, uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 23 lutego 2012 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stosowania dyrektywy 2003/8/WE w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze (COM(2012)0071), uwzględniając art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, uwzględniając Konwencję haską z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych, uwzględniając art. 48 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7-0161/2013), A. mając na uwadze, że art. 47 ust. 3 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, iż [p]omoc prawna jest udzielana osobom, które nie posiadają wystarczających środków, w zakresie, w jakim jest ona konieczna dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości ; B. mając na uwadze, że dyrektywa Rady 2003/8/WE zawiera przepisy zapewniające dostęp do wymiaru sprawiedliwości obywatelom będącym stroną sporów transgranicznych; C. mając na uwadze, że podstawowy przepis tej dyrektywy zapewnia, iż nie można odmówić pomocy prawnej wyłącznie na podstawie tego, że spór ma charakter transgraniczny, a zatem każde państwo członkowskie zachowuje swój własny system prawny, ale musi on być dostępny dla osób z innych państw członkowskich; D. mając na uwadze, że dyrektywa ustanawia warunki udzielania transgranicznej pomocy prawnej, związane w szczególności ze środkami finansowymi, istotą sporu oraz jego transgranicznym charakterem; 1 Dz.U. L 26 z 31.1.2003, s. 41. RR\935148.doc 3/15 PE504.231v02-00

E. mając na uwadze, że pomoc prawna musi być udzielona jedynie osobom, którym brak środków finansowych uniemożliwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości bez takiej pomocy; F. mając na uwadze, że środki te poddaje się ocenie na podstawie wytycznych obowiązujących w państwie członkowskim siedziby sądu, a w szeregu państw członkowskich obowiązują ustalone pułapy; G. mając na uwadze, że pułapy te różnią się znacząco pomiędzy państwami członkowskimi, a obywatel uznany za potrzebującego pomocy prawnej w jednym państwie członkowskim może nie być uznany za takiego w innym państwie członkowskim, a także mając na uwadze, że art. 5 ust. 4 dąży w pewien sposób do zajęcia się tym problemem; H. mając na uwadze, że aby zająć się tymi rozbieżnościami, należy rozważyć, czy obywatele powinni też mieć możliwość ubiegania się o pomoc prawną w państwie członkowskim zamieszkania, tak aby wniosek był rozpatrywany przez organy tego państwa członkowskiego; I. mając na uwadze, że dla dobra zarówno obywateli, jak i organów stosujących dyrektywę, obywatelom w przypadku transgranicznych wniosków o pomoc prawną należy dać wybór, czy wniosek ma być rozpatrywany w państwie członkowskim zamieszkania czy w państwie członkowskim siedziby sądu lub wykonania wyroku; J. mając na uwadze, że gdyby istniał taki wybór, organy państwa członkowskiego mogłyby stosować własne kryteria zamiast przekazywania wniosku dalej lub kierowania się warunkami i wytycznymi innych państw członkowskich; K. mając na uwadze, że obywatele, których prawo do pomocy prawnej zostało uznane w państwie członkowskim zamieszkania, mogliby otrzymywać odpowiednie zaświadczenie, które byłoby uznawane przez organy państwa członkowskiego siedziby sądu lub wykonania wyroku; L. mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą transgraniczna pomoc prawna pokrywa także dodatkowe koszty związane ze sprawami transgranicznymi, takie jak tłumaczenie ustne i pisemne oraz koszty podróży; M. mając na uwadze, że informacje wyjaśniające rodzaje pomocy prawnej, jakimi dysponuje obywatel, muszą być sformułowane w jednym z języków Unii, aby zagwarantować, że obywatel został właściwie poinformowany w zrozumiałym dla niego języku; N. mając na uwadze, że Konwencja haska z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych zawiera podobne przepisy na szczeblu międzynarodowym, lecz stosuje ją tylko 17 spośród 27 państw członkowskich; O. mając na uwadze, że należy w związku z tym zachęcić pozostałe państwa członkowskie do zawarcia lub ratyfikacji tej konwencji; Stosowanie dyrektywy 2003/8/WE PE504.231v02-00 4/15 RR\935148.doc

1. gratuluje Komisji przedstawionego sprawozdania ze stosowania dyrektywy 2003/8/WE; 2. ubolewa, że Komisja nie zajmuje się osobno kwestią procedur europejskich, do których dyrektywa w sprawie pomocy prawnej również ma zastosowanie, takich jak europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, mimo że oczywiście można było dogłębnie zbadać stosowanie tej dyrektywy do wspomnianej wyżej procedury w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.; 3. odnotowuje z zadowoleniem, że wszystkie państwa członkowskie dokonały transpozycji dyrektywy; zauważa jednak, że wykładnia niektórych punktów dyrektywy różni się pomiędzy państwami członkowskimi; 4. wskazuje, że kolejne sprawozdanie powinno obejmować liczbę i merytoryczny charakter przypadków w poszczególnych krajach, tak aby uzyskać bardziej szczegółowy i dokładny zarys stosowania instrumentu; Zwiększenie świadomości prawa do transgranicznej pomocy prawnej 5. ubolewa nad faktem, że stosunkowo niewielu obywateli i prawników zdaje się mieć świadomość praw wynikających z dyrektywy; 6. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia środków w celu zwiększenia świadomości prawa do transgranicznej pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych oraz do usprawnienia w ten sposób swobodnego przepływu obywateli; 7. wyraża uznanie dla pracy wykonywanej na europejskim portalu e-sprawiedliwość, dla pracy europejskiej sieci sądowej, a także projektu e-codex (wymiana informacji z dziedziny e-sprawiedliwości poprzez wymianę danych online), zwłaszcza w odniesieniu do dostępności na europejskim portalu e-sprawiedliwość formularzy wniosków o pomoc prawną, o których mowa w dyrektywie Rady 2003/8/WE; apeluje jednakże o większą jasność tych formularzy wniosków o pomoc prawną i łatwy dostęp do nich na wszystkich wyżej wymienionych platformach, w tym o jasne i praktyczne informacje dotyczące najlepszego sposobu występowania o pomoc prawną w poszczególnych państwach członkowskich w transgranicznych sporach cywilnych i handlowych; 8. wzywa ponadto Komisję i państwa członkowskie do rozpoczęcia skutecznej kampanii informacyjnej z myślą o dotarciu do szerokiego grona potencjalnych beneficjentów oraz prawników; 9. jest również zdania, że inne europejskie procedury, np. postępowanie w sprawie drobnych roszczeń czy postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, nie są dobrze znane i nie staną się popularne, ponieważ bieżąca polityka informacyjna nie prowadzi do znacznego zwiększenia wiedzy na ich temat; 10. zauważa, że można by posłużyć się nowymi technologiami i narzędziami komunikacyjnymi w celu ułatwienia dostępu do informacji o pomocy prawnej; zaleca w związku z tym Komisji oraz państwom członkowskim wykorzystywanie szerokiego wachlarza kanałów komunikacyjnych, łącznie z kampaniami internetowymi, a także wykorzystywanie platform interaktywnych, takich jak portal e-sprawiedliwość, jako RR\935148.doc 5/15 PE504.231v02-00

tanich sposobów docierania do obywateli; 11. zauważa, że w celu zapewnienia ciągłości wszczętych postępowań należy usprawnić sposoby tymczasowego i trwałego przechowywania formularzy niezbędnych do wystąpienia o pomoc prawną, jak również formularzy dotyczących innych procedur, zwłaszcza postępowania w sprawie drobnych roszczeń, zapewniając m.in. by były one jednakowo widoczne we wszystkich językach, w tym na stronie internetowej europejskiego atlasu sądowego w sprawach cywilnych, jak i na portalu e- Sprawiedliwość ; wzywa Komisję, by niezwłocznie podjęła działania w tym celu; Zapewnienie kompetentnego wsparcia prawnego 12. uważa, że należy ustanowić bazy danych prawników posiadających umiejętności w zakresie języków i prawa porównawczego, wystarczające do występowania w sprawach obejmujących transgraniczną pomoc prawną, co zapewni wyznaczanie tych prawników, którzy są zdolni prowadzić takie sprawy; choć uznaje istnienie transgranicznych baz danych prawniczych, takich jak platforma Find-a-Lawyer (Znajdź prawnika), za przykład dobrej praktyki w tej dziedzinie, apeluje o dalsze opracowywanie tego typu narzędzi z myślą o włączeniu ich do bazy danych prawników na portalu e-sprawiedliwość ; 13. sugeruje, że pożądane byłyby specjalne systemy szkoleń rozwijających kompetencje transgraniczne prawników, z naciskiem na kursy językowe i prawo porównawcze; apeluje do Komisji, by we współpracy z państwami członkowskimi wsparła wprowadzenie specjalnych szkoleń dla adwokatów świadczących usługi w ramach pomocy prawnej; 14. przyznaje, że pomoc prawna i szkolenia powodują koszty w państwach członkowskich oraz że w obecnej sytuacji gospodarczej środki finansowe na te cele mogą być ograniczone w wielu państwach członkowskich; apeluje w związku z tym do Komisji o dostarczenie w miarę możliwości państwom członkowskim środków finansowych na zapewnienie spójnego szkolenia wysokiej jakości na temat transgranicznej pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych; Ułatwienie działania dyrektywy dla dobra obywateli 15. podkreśla znaczenie zapewnienia prostoty procedur rozpatrywania wniosków, tak aby obywatele zawsze byli w stanie ubiegać się o pomoc prawną bez pomocy prawnika; proponuje, aby obywatele zaangażowani w te procedury byli automatycznie informowani o istnieniu portalu prawnego e-sprawiedliwość w celu ułatwienia im dostępu do informacji; 16. uważa za stosowne wyznaczenie w oparciu o istniejące krajowe systemy pomocy prawnej jednego właściwego organu ds. pomocy prawnej w sporach transgranicznych z głównym biurem w każdym państwie członkowskim, które przyjmowałoby i przekazywało dalej wnioski o pomoc prawną; 17. jest zdania, że przy ustalaniu gospodarczych kryteriów przyznania pomocy prawnej należy lepiej uwzględnić zróżnicowane koszty życia w państwach członkowskich i wyjaśnić, w jaki sposób należy brać pod uwagę te różnice; PE504.231v02-00 6/15 RR\935148.doc

18. sugeruje, że wnioskodawcom należy dać wybór ubiegania się o pomoc prawną w państwie członkowskim zamieszkania lub w państwie członkowskim siedziby sądu lub wykonania wyroku; zauważa, że w ramach takich ustaleń organy państwa członkowskiego byłyby w stanie stosować własne kryteria przy podejmowaniu decyzji w sprawie wniosku; 19. proponuje, aby każda decyzja władz państwa członkowskiego zamieszkania o przyznaniu pomocy prawnej, udokumentowana wspólnym zaświadczeniem była także skuteczna w państwie członkowskim siedziby sądu lub państwie wykonania wyroku; 20. zaleca, aby koszty pokrywane w związku ze świadczeniem pomocy prawnej obejmowały też koniecznie koszty każdego obowiązkowego stawienia się przed sędzią lub innym organem dokonującym oceny wniosku oraz inne koszty z tym związane; 21. apeluje do Komisji i państw członkowskich, by zwróciły szczególną uwagę na grupy najbardziej podatne na zagrożenia, by zagwarantować, że ich potrzeby są należycie uwzględniane; 22. zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego zmiany dyrektywy zgodnie z powyższymi propozycjami, z myślą o ustanowieniu wyższych wspólnych standardów transgranicznej pomocy prawnej; Wspieranie innych form pomocy prawnej 23. zachęca państwa członkowskie do stworzenia bardziej skutecznych systemów współpracy między władzami publicznymi a organizacjami pozarządowymi, aby zapewnić obywatelom łatwiejszy dostęp do pomocy prawnej i doradztwa prawnego; 24. chciałby, aby wprowadzono system przekazywania wiadomości między krajowymi wymiarami sprawiedliwości w celu przekazywania innym państwom członkowskim informacji o wniosku o pomoc złożonym w danym państwie członkowskim; 25. sugeruje także większą współpracę Komisji, państw członkowskich oraz prawniczych organów i organizacji zawodowych, takich jak europejskie i krajowe izby adwokackie czy stowarzyszenia prawnicze; 26. z zadowoleniem przyjmuje liczne inicjatywy, które okazały się dobrym przykładem najlepszych praktyk w dziedzinie bezpłatnego doradztwa prawnego, takie jak agencje pro bono i uniwersyteckie poradnie prawne; 27. zachęca państwa członkowskie do zapewnienia dostępności pomocy przedsądowej i ułatwienia dostępu do niej, w tym doradztwa na temat alternatywnych metod rozstrzygania sporu, które często okazują się tańsze i mniej czasochłonne niż postępowanie sądowe; Międzynarodowe aspekty pomocy prawnej 28. apeluje do państw członkowskich, które nie zawarły lub nie ratyfikowały dotychczas Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych, aby to uczyniły, zapewniając dzięki RR\935148.doc 7/15 PE504.231v02-00

temu obywatelom lepszy dostęp do wymiaru sprawiedliwości poza granicami Unii Europejskiej; o o o 29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i państwom członkowskim. PE504.231v02-00 8/15 RR\935148.doc

UZASADNIENIE Dyrektywa Rady 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w celu usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze to bardzo ważny akt prawny dla obywateli Unii, ponieważ ma na celu zapewnienie także mniej zamożnej części społeczeństwa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w innych państwach członkowskich, na przykład w przypadku skorzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się czy korzystania z rynku wewnętrznego. 1. Stosowanie dyrektywy Dyrektywa obowiązuje od 2004 r. W 2012 r. Komisja przedstawiła pierwsze sprawozdanie oceniające stosowanie dyrektywy. Sprawozdawca odnosi się przychylnie do sprawozdania Komisji i zauważa z zadowoleniem, że w jej ocenie zasadniczo wszystkie państwa członkowskie skutecznie stosują tę dyrektywę. Komisja odnotowuje, że niektóre państwa członkowskie nie zawsze stosują poszczególne przepisy w pełnym wymiarze. W takim przypadku Komisja powinna skorzystać z uprawnień przysługujących jej na mocy Traktatu i wyegzekwować stosowanie prawa UE. Dyrektywa, o której mowa, ma zastosowanie jedynie w sprawach cywilnych i handlowych. Nie obejmuje ona w szczególności sporów karnych ani sporów z dziedziny prawa publicznego. Definicję spraw cywilnych i handlowych należy rozumieć zgodnie z niezależną koncepcją zawartą w prawie UE, co oznacza, że niektóre spory, które w pewnych państwach członkowskich mogłyby być uznane za spory z zakresu prawa publicznego, mogą w rzeczywistości podlegać przepisom tej dyrektywy. 2. Informowanie społeczeństwa Główny problem, który można stwierdzić w odniesieniu do dyrektywy, to fakt, że jest ona zbyt mało znana. Komisja stwierdziła, że jedynie 12% obywateli wie o istnieniu transgranicznej pomocy prawnej 1. Skoro obywatele nie wiedzą o możliwości ubiegania się o transgraniczną pomoc prawną, nie będą w stanie skorzystać z tego prawa, jeżeli znajdą się w potrzebie. Dlatego należy podjąć działania w celu skuteczniejszego informowania społeczeństwa, a w szczególności prawników, o transgranicznej pomocy prawnej. 3. Praktyczne usprawnienia Jednym z problemów w przypadku przyznania pomocy prawnej i powołania prawnika mogą być trudności w porozumiewaniu się między prawnikiem i klientem ze względu na nieznajomość języka lub niezrozumienie systemu prawnego kraju, z którego każdy z nich pochodzi. Należy zatem podjąć działania, aby dopilnować, by prawnicy powoływani w takich 1 Eurobarometr, badanie specjalne nr 351, http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_351_en.pdf. RR\935148.doc 9/15 PE504.231v02-00

sprawach wystarczająco dobrze znali dany język i zagraniczny system prawny. Można to osiągnąć na przykład poprzez stworzenie baz danych prawników posiadających takie umiejętności, tam gdzie takie bazy jeszcze nie istnieją. Aby zwiększyć poziom kompetencji, państwa członkowskie mogłyby również rozważyć możliwość powołania jednego organu przyjmującego i przekazującego sprawy w każdym z nich, dopilnowując tym samym, aby urzędnicy zajmujący się tymi przypadkami posiadali wystarczające doświadczenie. W krajach, gdzie transgraniczna pomoc prawna jest świadczona w decentralizowany sposób, poszczególne urzędy mają często bardzo niewiele tego typu spraw, co oznacza, że urzędnicy mogą nie mieć wystarczającego doświadczenia, aby należycie rozpatrywać wnioski. Innym aktualnym problemem jest istnienie w poszczególnych państwach członkowskich różnych pułapów czy wytycznych dotyczących przyznawania pomocy prawnej. Oznacza to, że osoba, która byłaby uprawniona do uzyskania pomocy prawnej w państwie członkowskim zamieszkania niekoniecznie będzie do tego uprawniona w państwie członkowskim, w którym toczy się spór. W związku z tym oraz uwzględniając, że władzom państwa członkowskiego zamieszkania może być łatwiej porozumieć się z ubiegającym się o pomoc i ocenić jego sytuację finansową, sprawozdawca chciałby zaproponować nowe rozwiązanie: osoba ubiegająca się o pomoc powinna móc wybrać, czy ubiega się o przyznanie pomocy prawnej w państwie członkowskim zamieszkania czy w państwie członkowskim, w którym potrzebuje pomocy. Każdy organ władzy stosowałby własne pułapy i wytyczne. W przypadku przyjęcia wniosku przez władze państwa członkowskiego zamieszkania obywatel otrzymywałby zaświadczenie potwierdzające przyznanie prawa do pomocy, które z kolei byłoby akceptowane przez władze w drugim państwie członkowskim bez przeprowadzania nowej oceny sytuacji. Byłoby to znaczne ułatwienie dla obywateli (a także dla właściwych organów) i przyspieszyłoby postępowanie. Należy zatem zwrócić się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego zmiany dyrektywy zgodnie z powyższymi propozycjami. 5. Stosunki międzynarodowe Konwencja haska z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych zawiera podobne przepisy dotyczące prawa do pomocy prawnej, które obowiązują w skali międzynarodowej. Liczba państw stosujących konwencję jest stosunkowo niewielka, lecz wciąż rośnie. Konwencja obowiązuje jedynie w 17 z 27 państw członkowskich. Należy zachęcać państwa członkowskie do przystąpienia do konwencji, w razie konieczności na mocy decyzji Rady, mając na uwadze fakt, że obywatele tych państw korzystaliby z dostępu do pomocy prawnej również w niektórych państwach trzecich. PE504.231v02-00 10/15 RR\935148.doc

12.4.2013 OPINIA KOMISJI RYNKU WEWNĘTRZNEGO I OCHRONY KONSUMENTÓW dla Komisji Prawnej w sprawie poprawy dostępu do wymiaru sprawiedliwości: pomoc prawna w sporach transgranicznych 2012/2101(INI) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Hans-Peter Mayer WSKAZÓWKI Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Prawnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek: 1. ubolewa, że pierwsze sprawozdanie Komisji dotyczące stosowania dyrektywy 2003/8/WE zostało zlecone dopiero w 2010 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu dopiero w 2012 r., w związku z czym słabe punkty dyrektywy były analizowane dopiero 10 lat po jej wejściu w życie; 2. ubolewa, że Komisja nie zajmuje się osobno kwestią procedur europejskich, do których dyrektywa w sprawie pomocy prawnej również ma zastosowanie, takich jak europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, mimo że oczywiście można było dogłębnie zbadać stosowanie tej dyrektywy do wspomnianej wyżej procedury w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.; 3. ubolewa, że w państwach członkowskich nie tylko konsumentom i przedsiębiorcom, ale i przedstawicielom zawodów prawniczych i stowarzyszeniom ochrony konsumentów znana jest przeważnie wyłącznie krajowa, a nie europejska pomoc prawna; 4. jest zdania, że nie są dobrze znane również inne europejskie procedury, np. postępowanie w sprawie drobnych roszczeń czy postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, a bieżąca polityka informacyjna również nie doprowadzi do znacznego zwiększenia wiedzy na ich temat; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dostarczania zrozumiałych i dostępnych informacji o pomocy na etapie poprzedzającym wszczęcie postępowania sądowego i o stosowaniu alternatywnych metod rozwiązywania sporów; 5. apeluje o stworzenie aktualnej i łatwej w obsłudze ogólnounijnej bazy pomocy prawnej, RR\935148.doc 11/15 PE504.231v02-00

w której można by wyszukiwać adwokatów mogących zająć się sprawami beneficjentów unijnej pomocy prawnej; uważa, że w związku z tym należy podać język(-i), jakim(-i) posługuje się adwokat, oraz porządek(-ki) prawny(-e), w którym(-ych) się specjalizuje; apeluje do Komisji, by we współpracy z państwami członkowskimi wsparła wprowadzenie specjalnych szkoleń dla adwokatów świadczących usługi w ramach pomocy prawnej; 6. apeluje do Komisji i państw członkowskich, by zwróciły szczególną uwagę na grupy najbardziej podatne na zagrożenia, by ich potrzeby zostały należycie uwzględnione; 7. uważa za stosowne wyznaczenie w oparciu o istniejące krajowe systemy pomocy prawnej jednego właściwego organu ds. pomocy prawnej w sporach transgranicznych z głównym biurem w każdym państwie członkowskim, które przyjmowałoby i przekazywało dalej wnioski o pomoc prawną; 8. wskazuje, że kolejne sprawozdanie powinno obejmować liczbę i merytoryczny charakter przypadków w poszczególnych krajach, tak aby uzyskać bardziej szczegółowy i dokładny zarys stosowania instrumentu; 9. zauważa, że w celu zapewnienia ciągłości wszczętych postępowań należy usprawnić sposoby tymczasowego i trwałego przechowywania formularzy niezbędnych do wystąpienia o pomoc prawną, jak również formularzy dotyczących innych procedur, zwłaszcza postępowania w sprawie drobnych roszczeń, zapewniając m.in. by były one jednakowo widoczne we wszystkich językach, w tym na stronie internetowej europejskiego atlasu sądowego w sprawach cywilnych, jak i na portalu e- Sprawiedliwość ; wzywa Komisję, by niezwłocznie podjęła działania w tym celu; 10. podkreśla, że choć Europejska Sieć Sądowa w sprawach cywilnych i handlowych, o której mowa w sprawozdaniu, podaje informacje na temat pomocy prawnej, to nie zaktualizowała ich od 12 lipca 2007 r.; 11. jest zdania, że przy ustalaniu gospodarczych kryteriów przyznania pomocy prawnej należy lepiej uwzględnić zróżnicowane koszty życia w państwach członkowskich i wyjaśnić, w jaki sposób należy brać pod uwagę te różnice; 12. podkreśla konieczność poprawy i wyjaśnienia ekonomicznych kryteriów uzyskania pomocy prawnej, z myślą o uniknięciu szkodliwych rozbieżności w interpretacji, np. kiedy państwo członkowskie pochodzenia potwierdza prawo do skorzystania z pomocy, a właściwy sąd odmawia jej przyznania lub odwrotnie, czy też kiedy dokumenty przekazane przez wnioskodawcę zamieszkałego w innym państwie członkowskim w celu poświadczenia jego sytuacji ekonomicznej trudno zinterpretować w państwie, do którego zwrócono się o pomoc prawną; 13. zaleca, aby koszty pokrywane w związku ze świadczeniem pomocy prawnej obejmowały też koszty każdego obowiązkowego stawienia się przed sędzią lub innym organem dokonującym oceny wniosku oraz inne koszty z tym związane; 14. apeluje do państw członkowskich, by podjęły więcej starań o spełnienie postanowień art. 18 dyrektywy 2003/8/WE (Informacja); PE504.231v02-00 12/15 RR\935148.doc

15. wzywa Komisję do wspierania ogólnoeuropejskich kampanii informacyjnych skierowanych zarówno do ogółu społeczeństwa, jak i przedstawicieli zawodów prawniczych; wzywa państwa członkowskie, by podjęły skuteczniejsze działania w celu lepszego informowania konsumentów, przedsiębiorstw i poszczególnych podmiotów świadczących pomoc socjalną o europejskich środkach w zakresie transgranicznych sporów cywilnych i handlowych oraz o związanych z nimi możliwościach, zwłaszcza w odniesieniu do prawa do uzyskania pomocy prawnej; 16. jest zdania, że państwa członkowskie muszą wspierać rozstrzyganie sporów sądowych również w przypadkach świadczenia europejskiej pomocy prawnej za pomocą oszczędnych i nowoczesnych środków komunikacji, zwłaszcza ze względu na stale rosnący rynek wewnętrzny; wzywa Komisję, aby wspierała takie działania finansowo i koncepcyjnie; 17. apeluje do Komisji, by przedłożyła zmieniony wniosek w celu wyeliminowania wymienionych w jej sprawozdaniu (COM(2012)0071) uchybień i niedociągnięć w zakresie interpretacji oraz uwzględnienia pominiętych sytuacji, a także by doprowadziła do dalszego ujednolicenia przepisów państw członkowskich w celu zapobieżenia kolejnym nieporozumieniom i lukom prawnym; 18. wzywa Komisję do zadbania, aby państwa członkowskie, które po niemal 10 latach nadal nie wdrożyły w pełni przedmiotowych przepisów, teraz uczyniły to niezwłocznie; 19. apeluje do państw członkowskich, które nie podpisały lub nie ratyfikowały jeszcze konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych, aby to uczyniły. RR\935148.doc 13/15 PE504.231v02-00

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI Data przyjęcia 11.4.2013 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 27 0 1 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego Adam Bielan, Preslav Borissov, Jorgo Chatzimarkakis, Sergio Gaetano Cofferati, Birgit Collin-Langen, Lara Comi, António Fernando Correia de Campos, Cornelis de Jong, Christian Engström, Vicente Miguel Garcés Ramón, Philippe Juvin, Hans-Peter Mayer, Franz Obermayr, Sirpa Pietikäinen, Mitro Repo, Zuzana Roithová, Christel Schaldemose, Andreas Schwab, Catherine Stihler Jürgen Creutzmann, Ashley Fox, María Irigoyen Pérez, Emma McClarkin, Sylvana Rapti, Olle Schmidt, Olga Sehnalová, Sabine Verheyen Jutta Steinruck PE504.231v02-00 14/15 RR\935148.doc

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI Data przyjęcia 25.4.2013 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 24 0 0 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Christian Engström, Marielle Gallo, Giuseppe Gargani, Sajjad Karim, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mészáros, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Dimitar Stoyanov, Rebecca Taylor, Alexandra Thein, Cecilia Wikström, Tadeusz Zwiefka Piotr Borys, Eva Lichtenberger, Angelika Niebler, József Szájer Sylvie Guillaume, Jürgen Klute, Jacek Olgierd Kurski, Andrés Perelló Rodríguez RR\935148.doc 15/15 PE504.231v02-00