BEZPIECZNY KRAKÓW Prezentacja założeń programu. Wyniki badań nad poczuciem bezpieczeństwa. Dr Michalina Szafrańska Katedra Socjologii Prawa Wydział Prawa i Administracji UJ E-mail: michalina.szafranska@uj.edu.pl
Bicie głową o chodnik, złamane nosy, zakrwawione ofiary. To sceny nie z peryferyjnych dzielnic, ale samego centrum Krakowa. Czy pęka mit o bezpiecznym, Starym Mieście? Wyborcza.pl Samonakręcająca się spirala agresji w ostatnich miesiącach wyraźnie przyspieszyła. ( ) Sytuacja spowszedniała do tego stopnia, że niektórzy żartują, że w herb miasta trzeba by wpisać nóż. Gazeta Polska W Krakowie od noży nie giną już tylko kibole załatwiający swoje porachunki na peryferyjnych osiedlach, ale również zupełnie przypadkowi przechodnie, i to w samym centrum miasta. Gazeta Krakowska
gród Kraka nożem i maczetą stoi Kraków miastem bandyckim zbrodnia goni zbrodnię Inne miasta w Polsce nie mają takiego problemu. Mówienie, że 10 lat temu było lepiej, jest obrażające. Może trzeba ściągnąć policjantów z Nowego Jorku, z Harlemu. W późnych godzinach nocnych Kraków spływa krwią".
CYKL PANIKI MORALNEJ POKAZOWE DZIAŁANIA W SFERZE STANOWIENIA I STOSOWANIA PRAWA REAKCJA POLITYKÓW PANIKA MORALNA - zjawisko nagłego rozprzestrzeniania się nieuzasadnionego lęku społecznego spowodowanego rzekomo nadzwyczajnym zagrożeniem dla społecznie istotnych wartości WZROST SPOŁECZNYCH OBAW NAGŁOŚNIENIE MEDIALNE WYDARZENIA
DIAGNOZA STANU BEZPIECZEŃSTWA porównanie Krakowa do pięciu innych dużych miast: Łodzi, Wrocławia, Poznania, Gdańska i Warszawy ustalano wskaźnik przestępczości (na 100 000 mieszkańców) dwóch kategorii czynów: bez użycia przemocy (m.in. kradzież, kradzież z włamaniem, kradzież samochodu, uszkodzenie rzeczy) z użyciem przemocy (m.in. przestępstwa rozbójnicze, bójka, pobicie, zabójstwo) Na tle sześciu dużych miast w Polsce Kraków wypadł wyjątkowo dobrze. Zawsze plasował się w pierwszej trójce miast z najniższym współczynnikiem przestępczości, a w odniesieniu do cięższych przestępstw przeciwko mieniu oraz zabójstw miał współczynnik najniższy.
DIAGNOZA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA Czy według Pana(i) Kraków jest bezpiecznym miastem [N=1009]? Nie wiem 2% Nie 40% Tak 58% Tak Nie Nie wiem listopad 2013 r.
Czy czuje się Pan(i) bezpiecznie w okolicy swojego bloku/domu [N=1009]? Nie 13% Nie wiem 1% Tak 86% Tak Nie Nie wiem listopad 2013 r.
Porozumienie Prezydenta Miasta Krakowa oraz Rektora UJ na rzecz bezpieczeństwa w Krakowie (od 2014 r.) o cykliczne (co pół roku) reprezentatywne badania sondażowe na temat poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Krakowa o trzy konferencje dla lokalnych praktyków i obywateli o kilkanaście debat z przedstawicielami samorządu dzielnicowego dotyczących bezpieczeństwa w poszczególnych dzielnicach oraz sposobów jego zapewniania o przygotowanie raportów dla każdej z dzielnic na temat tzw. hot spotów (miejsc koncentrowania się przestępczości) o przygotowanie przewodników Bezpieczeństwo instrukcja obsługi dotyczących lokalnego bezpieczeństwa dla działaczy samorządowych oraz przedstawicieli szkół o badania nad stosunkiem mieszkańców Krakowa do monitoringu miejskiego o opracowanie raportu zawierającego rekomendacje dotyczące rozbudowy monitoringu wizyjnego w Krakowie o przygotowanie projektu nowelizacji programu Bezpieczny Kraków
BADANIA ILOŚCIOWE BEZPIECZEŃSTWO W KRAKOWIE METODA: wywiady telefoniczne kwestionariusz: 33 pytania (zamknięte, z kafeterią dla ankietera, półotwarte, otwarte) CZAS: 2014 2017 (2 edycje rocznie) REALIZACJA: BBS Obserwator na zlecenie Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego UMK we współpracy z Katedrą Socjologii Prawa UJ DOBÓR I STRUKTURA PRÓBY: minimum 1800 osób w każdej z 18 dzielnic minimum 100 wywiadów próba reprezentatywna ze względu na płeć i wiek
KOMPONENT EMOCJONALNY KOMPONENT POZNAWCZY KOMPONENT BEHAWIORALNY TRÓJKOMPONENTOWA KONCEPCJA STRACHU PRZED PRZESTĘPCZOŚCIĄ poczucie bezpieczeństwa obawa przed byciem ofiarą przestępstwa ocena bezpieczeństwa ocena prawdopodobieństwa stania się ofiarą przestępstwa dyspozycja do stosowania środków ostrożności
KOMPONENT POZNAWCZY Czy według Pana(i) Kraków jest bezpiecznym miastem?
KOMPONENT POZNAWCZY Czy według Pana(i) dzielnica, w której Pan(i) mieszka jest bezpieczna?
KOMPONENT EMOCJONALNY Czy czuje się Pan(i) bezpiecznie, spacerując w okolicy miejsca zamieszkania w ciągu dnia? Czy czuje się Pan(i) bezpiecznie, spacerując w okolicy miejsca zamieszkania po zmroku? (odsetek odpowiedzi twierdzących w edycjach wrześniowych) 100 90 80 70 93,3 93,2 95,3 60 50 46,8 52,6 56,1 40 30 20 10 0 2014 2015 2016 w ciągu dnia po zmroku
ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE REALIZACJI PROGRAMU BEZPIECZNY KRAKÓW 1) Koordynacja działań organów miasta, Policji, miejskich służb, straży, NGO oraz innych podmiotów służąca integracji działań na rzecz bezpieczeństwa. 2) Stosowanie innowacyjnych rozwiązań opartych o dowody naukowe (evidence-based policy) służących poprawie bezpieczeństwa i poczucia bezpieczeństwa. 3) Racjonalne łączenie prewencji I. stopnia i II. stopnia. 4) Budowanie kultury dialogu.
ZAŁOŻENIA PRZYŚWIECAJĄCE TWÓRCOM PROGRAMU program jako wartość dodana przejrzyste określenie form i źródeł finansowania przygotowanie planu ewaluacji oraz promocji programu skoncentrowanie się na kilku wybranych bieżących problemach
CEL OGÓLNY: wzmocnić bezpieczeństwo i poczucie bezpieczeństwa w Krakowie CELE SZCZEGÓŁOWE: I: Zaktywizować i wyedukować mieszkańców w zakresie zachowań w obliczu zagrożeń bezpieczeństwa i porządku publicznego. II: Ograniczyć agresję i przemoc w szkole. III: Poprawić bezpieczeństwo w ruchu drogowym (zwłaszcza tzw. niechronionych uczestników ruchu). IV: Stworzyć warunki do implementacji założeń prewencji przestrzennej.
Dziękuję za uwagę!