Język polski Gimnazjum klasa II wrzesień treści nauczania na podstawie podręczników Słowa na czasie 2 (do kształcenia literackiego oraz językowego) KLASA II Zagadnienia Treści nauczania Dział I Blok 1 Historia literatury Oświecenie epoka rozumu - obraz epoki oświecenia: najważniejsze zjawiska historyczne, społeczne i kulturowe (filozofia, nauka, sztuka) - rozum jako droga poznania świata i człowieka - wychowawcza rola literatury wzorce i antywzorce - krytyka obyczajów i stosunków społecznych, min sarmatyzmu - moralistyka oświeceniowych bajek obnażanie ludzkich wad - obywatelska troska o losy ojczyzny - miłość sentymentalna przykładem oświeceniowej tematyki Pojęcia: utylitaryzm, dydaktyzm, racjonalizm, empiryzm, patriotyzm, sarmatyzm, sentymentalizm, klasycyzm, rokoko, encyklopedia, bajka, komedia, sielanka, powieść, metafora, symbol, alegoria, sytuacja liryczna, powieść podróżnicza Propozycje lektur w kl II (symbolem gwiazdki oznaczono utwory z podstawy programowej) - *I Krasicki: wybrane bajki - JU Niemcewicz Powrót posła (fragm) 1 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku
- FD Kniaźnin, wybrany utwór - J Wybicki Pieśń Legionów Polskich we Włoszech - J Swift Przygody Guliwera (fragm) - *A Mickiewicz: wybrana ballada - *A Mickiewicz Dziady cz II - *A Mickiewicz Reduta Ordona - *J Słowacki: Balladyna - *A Fredro Zemsta - EJ Brontë Wichrowe Wzgórza (fragm) - *B Prus Kamizelka - *H Sienkiewicz Krzyżacy - H Sienkiewicz Sachem (fragm) - M Konopnicka: wybrany utwór - A Asnyk: wybrany utwór - Ch Dickens Opowieść wigilijna (fragm) - A Czechow Śmierć urzędnika (fragm) - S Żeromski: Syzyfowe prace (fragm) - Kazimierz Przerwa-Tetmajer: wybrany utwór - Jan Kasprowicz: wybrany utwór - S Wyspiański Wesele (fragm) - W Reymont Chłopi (fragm) - J London Zew krwi (fragm) - wybrane wiersze poetów XX w, np: A Bursy, M Białoszewskiego, M Hillar, E Stachury, J Kaczmarskiego - wybrane utwory współczesnej literatury polskiej i światowej, np: *R Kapuścińskiego, C Miłosza, JM Rymkiewicza, E Redlińskiego, J Twardowskiego, Z Kossak- -Szczuckiej, A de Saint-Exupéry ego, JL Borgesa, E Segala - *wybrane utwory literatury młodzieżowej, np: E Nowak, G Bąkiewicz, M Fox, K Siesickiej, M Szwai, D Terakowskiej, Z Chądzyńskiej, J Gaardera, Ch Paoliniego 2 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku
- *wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu, np artykuły i wywiady z Victora Gimnazjalisty, ogólnopolskich gazet codziennych i tygodników Zadania do wykonania: Oświecenie epoka rozumu Test podsumowujący rozdział I podręcznika do kształcenia literackiego i kulturowego Słowa na czasie 2 Przeczytaj tekst i wykonaj zadania Immanuel Kant Co to jest Oświecenie? Fragment, tłumaczenie: Adam Landman Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa [] Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło Oświecenia Lenistwo i tchórzostwo to przyczyny, dla których tak wielka część ludzi, mimo wyzwolenia ich przez naturę z obcego kierownictwa, pozostaje chętnie niepełnoletnimi przez całe swoje życie Te same przyczyny sprawiają, że inni mogą tak łatwo narzucić się im jako opiekunowie To bardzo wygodne być niepełnoletnim Jeśli posiadam książkę, która zastępuje mi rozum, opiekuna duchownego, który zamiast mnie posiada sumienie, lekarza, który zamiast mnie ustala moją dietę itd, itd nie muszę sam o nic się troszczyć Nie potrzebuję myśleć, jeśli tylko mogę za wszystko zapłacić; inni już zamiast mnie zajmą się tą kłopotliwą sprawą [] Toteż każdemu pojedynczemu człowiekowi trudno jest wydobyć się z niepełnoletności, która stała się prawie jego drugą naturą Polubił ją nawet, tę swoją niepełnoletność i nie jest rzeczywiście zdolny tak od razu zacząć posługiwać się swym własnym rozumem nigdy bowiem nie pozwolono mu nawet uczynić próby w tym kierunku [] Toteż tylko niewielu ludziom udało się wydobyć z niepełnoletności dzięki własnej pracy swojego ducha i stanąć pewnie na swych własnych nogach [] Do wejścia na drogę Oświecenia nie potrzeba niczego prócz wolności: i to wolności najnieszkodliwszej spośród wszystkiego, co nazwać można wolnością, mianowicie wolności czynienia wszechstronnego, publicznego użytku ze swego rozumu A jednak ze wszystkich stron słyszę pokrzykiwanie: nie myśleć! Oficer woła: nie myśleć! ćwiczyć! Radca finansowy: nie myśleć! płacić! Ksiądz: nie myśleć! wierzyć! [] Wszędzie więc mamy do czynienia z ograniczeniami wolności Które jednak z nich są przeszkodą dla Oświecenia, a które nie i raczej nawet pomagają Oświeceniu na to pytanie odpowiadam: publiczny użytek ze swego rozumu musi być zawsze wolny i tylko taki użytek może doprowadzić do urzeczywistnienia się Oświecenia wśród ludzi [] M Łojek, Teksty filozoficzne dla uczniów szkół średnich, Warszawa 1987 3 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku
1 Wybierz właściwe dokończenie zdania Zaznacz odpowiedź A, B, C lub D (1 p) Według Immanuela Kanta Oświecenie to A prowadzenie działalności zmierzającej do podniesienia poziomu wiedzy i kultury B nieskrępowane prawo do postępowania niezależnie od istniejącego porządku społecznego C wyzwolenie się człowieka z zależności od innych i umiejętność kierowania się własnym rozumem D nazwa okresu w historii kultury i literatury europejskiej głoszącego kult rozumu i wiedzy 2 W tabeli przedstawiono trzy tezy Jeśli stwierdzenie jest zgodne z tekstem Kanta, zaznacz literę P, a jeśli nie jest, zaznacz literę F (1 p) 1 2 3 Oświecenie bierze się z prawdziwej zdolności i odwagi do wolnego oraz krytycznego posługiwania się rozumem Człowiek oświecony powinien używać własnego rozumu i wiedzy dla dobra ogółu Każdy człowiek jest w stanie w pełni, samodzielnie i bez trudności osiągnąć oświecenie P P P F F F 3 Podkreśl trzy cechy, które według Kanta są przeszkodą na drodze do osiągnięcia oświecenia przez człowieka (2 p) wygodnictwo, odwaga, opieszałość, lekkomyślność, ostrożność, tchórzostwo 4 Jak brzmi przewodnie hasło Oświecenia? Zacytuj odpowiedni fragment z tekstu (1 p) 5 W tekście Kanta wyraz niepełnoletność oznacza (1 p) A beztroskie dzieciństwo B brak pełnej zdolności prawnej C pozbawienie sprawności umysłowej D brak samodzielnego myślenia 6 Epokę oświecenia nazywano także wiekiem (1 p) A światła B rozumu C prawdy D edukacji 7 Najważniejsze oświeceniowe koncepcje filozoficzne to (1 p) A sentymentalizm i stoicyzm B racjonalizm i empiryzm C empiryzm i epikureizm 4 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku
D racjonalizm i cynizm 8 Wypisz trzech twórców Wielkiej encyklopedii francuskiej (1 p) 9 Przyporządkuj stylom w sztuce oświeceniowej odpowiednie cechy Przy nazwie każdego stylu wpisz właściwe litery (2 p) A harmonia B dekoracyjność C swoboda kompozycji D symetria E lekkość F równowaga G asymetria H ład I Klasycyzm: II Rokoko: Przeczytaj tekst i wykonaj zadania Ignacy Krasicki Jagnię i wilcy Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie Dwóch wilków jedno w lesie nadybali jagnię Już go mieli rozerwać, rzekło: Jakim prawem? Smacznyś, słaby i w lesie! - Zjedli niezabawem 10 Udowodnij, że powyższy utwór to bajka (podaj 3 cechy tego gatunku) (1 p) 11 Wybierz właściwe uzupełnienia zdania Zaznacz odpowiednią cyfrę i literę (1 p) Utwory Ignacego Krasickiego miały charakter 1 filozoficzny, A ich głównym zadaniem było pouczanie i wychowywanie 2 sentymentalny, ponieważ B przedstawiały refleksje nad światem 3 dydaktyczny, C były przesadnie nacechowane uczuciowo 12 Podaj dwa tytuły czasopism w okresie oświecenia (1 p) 13 Wymień trzy wydarzenia mające istotny wpływ na rozwój kultury polskiej w epoce oświecenia (dot powstawania instytucji oświatowych, kulturalnych) 14 Synonimem wyrazu idylla jest słowo (1 p) A igraszka (2 p) 5 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku
B żart C ideał D sielanka 15 Przedstawicielem sentymentalizmu był A J J Rousseau B I Kant C J Locke D JU Niemcewicz 16 Czy bajkę Jagnię i wilcy można odczytywać w kontekście polskich realiów historycznych? Na czym ten związek polega? Odpowiedz, używając 6-8 zdań (6 p) UWAGA! W NASTĘPNYM MIESIĄCU UCZEŃ MOŻE SIĘ SKUPIĆ NA PRACY W ĆWICZENIACH (podręcznik do kształcenia językowego): rozdział 1 i 2 Można przesłać skany napisanych przez ucznia testów Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności, które są zamieszczane pod koniec każdego rozdziału (bez wypracowania) Wiem, co trzeba 6 Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im Z I J Moraczewskich w Sulejówku