Park Naukowo-Technologiczny Technopark Gliwice dobre praktyki w dziedzinie inkubacji przedsiębiorstw Przedsiębiorcze osoby z łatwością i niezwykłą precyzją poruszają się w środowisku udogodnień przygotowanych dla rodzących się pomysłów biznesowych. Szczególnie przedstawiciele uczelni technicznych, pracujący nad rozwiązaniami technologicznymi starają się doprowadzić do komercjalizacji projektów lub częściej do komercyjnego wykorzystania nabytej wiedzy i umiejętności. Utworzona w Polsce sieć parków naukowo-technologicznych oraz inkubatorów technologicznych przyczynia się w ogromnym stopniu do promocji przedsiębiorczości akademickiej ale co najważniejsze realizuje szereg działań mających na celu wspomaganie tworzonych przedsiębiorstw. Instytucje będące pośrednikami w realizacji działań współfinansowanych przez Unię Europejską umożliwiają wspomaganie działań szkoleniowych, preinkubacyjnych oraz inkubacyjnych. Liczne projekty związane z dofinansowaniem projektów innowacyjnych cieszą się zainteresowaniem wielokrotnie przekraczającym możliwości budżetów projektów. Każda z instytucji otoczenia biznesu wypracowała swój własny system wsparcia i obsługi przedsiębiorców zgodny z istniejącymi standardami. O sukcesie w procesach inkubacji przedsiębiorstw decyduje jednak indywidualne spojrzenie na każdy ze zgłaszanych do wsparcia pomysłów. Najbardziej elastyczni projektodawcy potrafią korzystać z wsparcia merytorycznego oferowanego przez instytucje otoczenia biznesu, samorządowe i uczelniane, a także wsparcia finansowego przyznawanego na różnych poziomach dofinansowania. Park Naukowo-Technologiczny TECHNOPARK GLIWICE zapewnia zarówno pomoc merytoryczną jak i finansową. W minionych trzech latach proces preinkubacji i inkubacji przeszło ponad 30 przedsiębiorstw, ponad 1000 studentów i naukowców skorzystało z różnorodnych programów szkoleniowych, ponadto studenci i naukowcy skorzystali z ponad tysiąca godzin doradztwa. Większość ze współpracujących z Parkiem przedsiębiorstw powstała od 2-5 lat temu i obecnie posiadają ugruntowaną pozycję rynkową. Najistotniejszym czynnikiem decydującym o wzrastającym zainteresowaniu TECHNOPARKIEM GLIWICE jest jego potencjał i otoczenie. Park znajduje się na terenie miasteczka akademickiego Politechniki Śląskiej i stał się centrum biznesowym uczelni. Naukowcy i studenci korzystają z unikalnej atmosfery sprzyjającej tworzeniu nowych wspólnych projektów biznesowych. Większość powołanych przedsiębiorstw jest przez osoby zarządzające i pracowników związane z gliwicką uczelnią. Do dyspozycji
projektodawców przygotowano ponad 2000 m 2 powierzchni nowoczesnego budynku z pomieszczeniami o od 18 do 100m 2. Przedsiębiorcy korzystają z pełnego umeblowania i wyposażenia komputerowego pomieszczeń. Park Naukowo-Technologiczny współpracuje z przedsiębiorcami na podstawie jednego z trzech rodzajów umów. Przedsiębiorcy w zależności od zaawansowania swojej działalności podpisują umowę preinkubacyjną, inkubacyjną lub długoterminową. Znaczącą usługą na rzecz projektodawców jest wstępna weryfikacja technologiczna pomysłu, a także profesjonalne przygotowanie planu biznesu przedsięwzięcia. Studenci, naukowcy oraz inni pomysłodawcy korzystają z bieżącego wsparcia doradczego oraz szkoleniowego. TECHNOPARK GLIWICE jest również pośrednikiem pomiędzy instytucjami finansowymi i doradczymi, a przedsiębiorcami poszukującymi tych usług. Uczelniany konkurs Mój pomysł na biznes oraz liczne projekty dotacyjne przyczyniły się do wzrostu ilości nowych pomysłów w fazie zalążkowej które są inkubowane w Parku Naukowo-Technologicznym. Szczególnie Działanie 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz Działanie 6.2 - Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Programu Operacyjnego - Kapitał Ludzki cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Od 2009 roku instytucja prowadzi dwa własne programy realizowane w ramach Działania 6.2 natomiast pięć parkowych firm otrzymało dofinansowanie w ramach Działania 8.1 na projekty o wartości od 300 tysięcy do 1 miliona złotych. Przedsiębiorstwa realizują liczne wspólne przedsięwzięcia projektowe na rzecz i we współpracy z Politechnika Śląską w ramach Działania 1.4 4.1 Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe oraz wdrożenie wyników tych prac Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Naukowcy uzyskują wsparcie szkoleniowe i doradcze w ramach autorskich programów Przedsiębiorczy naukowiec oraz akademia biznesu. Programy zawierają kilka komponentów w szkoleniowych dopasowanych do rozpoznanych potrzeb środowiska Politechniki Śląskiej. Jedną z najbardziej aktywnych firm działających w TECHNOPARKU GLIWICE jest przedsiębiorstwo I3D Spółka z o.o., która współpracuje z Parkiem od momentu oddania do użytku nieruchomości. Przedsiębiorstwo dzięki uzyskaniu finansowania zewnętrznego pochodzącego z funduszy Venture Capital, Działania 8.1 PO-IG oraz mniejszych projektów unijnych w ciągu dwóch lat istnienia wypączkowało tworząc grupę czterech dynamicznych przedsiębiorstw. Firma specjalizuje się w tworzeniu interaktywnych aplikacji i wizualizacji 3D. Przedsiębiorstwo w pierwszych dwóch latach istnienia korzystało z usług Parku na zasadach inkubacji przedsiębiorstw. Oprócz negocjowanych stawek czynszu pracownicy przedsiębiorstwa korzystali ze szkoleń i usług doradczych.
Zakres działania firmy wymagał również ścisłej kooperacji z Wydziałem Mechanicznym Technologicznym Politechniki Śląskiej z którą sąsiaduje Park. W ramach kooperacji z takimi potentatami jak EON Reality oraz IBM Deep Computing przy realizacji projektów dla światowych korporacji jak Boeing, Exxon Mobil czy Saudi Aramco przedsiębiorstwo wytworzyło know-how w zakresie konstruowania obiektów w wirtualnej rzeczywistości. Przedsiębiorstwo opiera się na młodym, trzydziestoosobowym zespole grafików, projektantów i programistów wywodzącym się z grona naukowców i studentów Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 2008 roku I3D spółka z o.o. utworzyła w Gliwicach Centrum Wirtualnej Rzeczywistości które jest wyposażonym w najnowocześniejszy sprzęt miejscem do prezentowania interaktywnych aplikacji 3D unikalnym na skale europejską. Tworzone aplikacje i rozwiązania sprzętowe mają za zadanie przenoszenie użytkownika do wirtualnego świata. Nowe możliwości prezentacyjne, pozwalają między innymi na rekonstrukcję historycznych miejsc, urządzeń przemysłowych, przeglądanie zasobów muzeów, a przede wszystkim kontakt użytkownika z nowoczesną technologią. Grupa I3D rozwija swoje kompetencje współpracując zarówno z krajowymi centrami naukowymi (Politechnika Śląska) jak i wymieniając się doświadczeniami z innymi ośrodkami tworzenia wirtualnej rzeczywistości na całym świecie. Od końca 2008 roku firmę i3d tworzy grupa spółek, w których skład wchodzi: i3d Home spółka założona w celu realizacji projektu ihome, Laboratorium Wirtualnej Rzeczywistości łączące biznes z nauką i tworzące wirtualne miasto, i3d Science spółka realizująca projekt Edukacja Przyszłości oraz i3d Network spółka zajmująca się oprzyrządowaniem Wszystkie spółki realizują projekty finansowane z funduszy unijnych. Prezes firmy I3D Spółka z o.o. Jacek Jędrzejowski wskazuje iż Misją zespołu jest dostarczanie klientom rozwiązań najwyższej jakości, łączących niezwykle atrakcyjną szatę graficzną z funkcjonalnościami pozwalającymi usprawniać procesy marketingowe, sprzedażowe, szkoleniowe i inne Centrum Szkoleń Inżynierskich EMT-SYSTEMS zostało utworzone przez dr inż. Grzegorza Wszołka, pracownika Instytutu Automatyzacji Procesów Technologicznych i Zintegrowanych Systemów Wytwarzania Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej, który swoją karierę naukową rozpoczął w 1999 roku i kontynuuje ją do dziś na stanowisku adiunkta.
Pomysł utworzenia firmy zrodził się jako odpowiedź na możliwość udziału w IV edycji konkursu Mój Pomysł na Biznes organizowanego przez Biuro Karier Studenckich Politechniki Śląskiej. Wspólnie z dr inż. Andrzejem Bajerem i mgr inż. Piotrem Michalskim dr Wszołek utworzył koncepcję powstania i uruchomienia Centrum Szkoleń i Aktywizacji Zawodowej, którego głównym zadaniem miało być oferowanie usług szkoleniowych adresowanych do klientów z przemysłu i sektora edukacji z zakresu mechatroniki i szeroko pojmowanych technik automatyzacji i projektowania. Misją miało być dostarczenie na rynek regionu śląskiego bogatej oferty szkoleń przemysłowych przeprowadzanych w warunkach profesjonalnie wyposażonych laboratoriów i sal dydaktycznych, w oparciu o wyspecjalizowaną kadrę naukowo-techniczną, z możliwością dostosowywania tematyki szkoleń do indywidualnych potrzeb uczestników. Wynikiem uczestnictwa w konkursie było wyróżnienie powiązane z nagrodą pieniężną. Dr Wszołek przygotował finalny plan biznesu w ramach współpracy z TECHNOPARKIEM GLIWICE. Projekt "Projektowanie mechatronicznych stanowisk edukacyjnych oraz oferowanie usług szkoleniowych" uzyskał akceptację i został przez Park dofinansowany, jednocześnie została utworzona firma EMT-SYSTEMS, która z sukcesem zaczęła realizować szkolenia inżynierskie, na początku przede wszystkim dotyczące zagadnień pneumatyki przemysłowej i hydrauliki siłowej. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowania sektora przemysłowego zlokalizowanego przede wszystkim w Województwie Śląskim (General Motors Polska, FIAT itp.) na dedykowane szkolenia inżynierskie, firma zaczęła rozszerzać ofertę szkoleń o zagadnienia CAD/CAM/CAE oraz mechatronikę i budownictwo. Dr Wszołek zgłosił ponownie swój udział w następnej edycji konkursu "Mój Pomysł na Biznes, gdzie zdobył 2 miejsce. Wśród Firm współpracujących z Centrum Szkoleń Inżynierskich znajdują się m.in.: General Motors, Fiat Auto Poland, Delphi Poland, Bridgestone, Vattenfall, Timken, HP, Zakłady Farmaceutyczne Polpharma, Man Bus, Huta Łabędy i wiele innych. Firma szkoli również pracowników naukowych wyższych uczelni (Politechnika Śląska, Politechnika Opolska, Uniwersytet Rzeszowski i inne). Przedsiębiorstwo uczestniczy w projektach szkoleniowych współfinansowanych przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Zrealizowane zostały m.in. projekty: - Inwestycja w wiedzę motorem innowacyjności w regionie - Własna Firma Nowe horyzonty - LIDER INNOWACJI rozwój kompetencji pracowników BSH - szkolenie realizowane w ramach projektu W kierunku zatrudnienia - realizacja zadania Podnoszenie kompetencji akademickiej kadry dydaktycznej UR w projekcie Budowa potencjału dydaktycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego na poziomie europejskim.
- realizacja szkolenia w ramach projektu Leonardo da Vinci będącego częścią programu edukacyjnego Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie" Centrum Szkoleń Inżynierskich EMT-Systems specjalizuje się w organizacji kursów i szkoleń z zakresu mechatroniki i szeroko pojmowanych technik inżynierskich. Szkolenia obejmują swoim zakresem techniki automatyzacji, projektowania, mechatronikę oraz zagadnienia budownictwa. Centrum Szkoleń Inżynierskich działa przy Parku Naukowo Technologicznym przy Politechnice Śląskiej i związane jest umowami współpracy z Politechniką Śląską Technoparkiem oraz Górnośląskim Centrum Edukacyjnym, dotyczącymi wykorzystania profesjonalnych pracowni dydaktycznych i Laboratoriów tych Instytucji do realizacji szkoleń i kursów. Profesjonalizm kadry, innowacyjne rozwiązania wykorzystujące aktualne osiągnięcia nauki, profesjonalne laboratoria oraz nowatorskie metody nauczania gwarantują wysoką jakości usług. Siedzibą Centrum Szkoleń Inżynierskich jest Park Naukowo-Technologiczny przy Politechnice Śląskiej z profesjonalną infrastrukturą umożliwiającą prowadzenie szkoleń na wysokim poziomie. właściciel firmy dr Grzegorz Wszołek. Znaczną część inkubowanych przedsiębiorstw w Parku Naukowo-Technologicznym tworzą jednoosobowe firmy eksperckie funkcjonujące w oparciu o zakupiony przez Park sprzęt technologiczny i oprogramowanie inżynierskie. Właściciele przedsiębiorstw to wysokiej klasy specjaliści będący jednocześnie najczęściej pracownikami naukowymi uczelni. Na etapie tworzenia infrastruktury technicznej instytucji starannie wyselekcjonowano przedsiębiorstwa które mogłyby świadczyć komercyjnie usługi inżynierskie na planowanym do zakupu sprzęcie. Przedsiębiorstwa takie jak MES-TECH, RP-TECH, TiM High Technology, Smartpol czy Measurement świadczą obecnie zaawansowane usługi inżynierskie na rzecz przedsiębiorstw jak i jednostek badawczorozwojowych. Obecnie w ramach Parku Naukowo-Technologicznego działa 25 przedsiębiorstw znacznie zróżnicowanych pod względem stopnia rozwoju, wielkości zatrudnienia oraz ambicji osób zarządzających odnośnie docelowej wielkości firmy. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami w pierwszym rzędzie czynnik ekonomiczny i doradczy powoduje zainteresowanie rozwijaniem pomysłów technologicznych w ramach zaawansowanych instytucji otoczenia biznesu takich jak Park Naukowo-Technologiczny. Na kolejnych miejscach pomysłodawcy wskazują bliskość Uczelni oraz pozytywny klimat pomiędzy dynamicznie rozwijającymi się przedsiębiorstwami. Przedsiębiorcy zainteresowani są
bardzo zaawansowanymi szkoleniami technologicznymi, finansowymi i patentowymi czego nie znajdują w ofercie wielu innych instytucji otoczenia biznesu. Przedsiębiorstwa tworzone przez naukowców i studentów najczęściej powstają w wyniku uczestnictwa projektodawców w projektach realizowanych zarówno przez Politechnikę Śląską jak i Park Naukowo-Technologiczny TECHNOPARK GLIWCE. Projekty kierowane są głównie do studentów i pracowników naukowych Uczelni w wyniku czego większość wdrażanych projektów to projekty wysoce innowacyjne i technologiczne. W 2010 roku planuje się rozpoczęcie procesu inkubacji dla kilkunastu nowych mikroprzedsiębiorstw, a dzięki perspektywie uzyskania wsparcia finansowego mogącego pozwolić na zaangażowanie w pomysły wysoce kapitałochłonne planowane jest również rozpoczęcie współpracy z pomysłodawcami chcącymi tworzyć spółki kapitałowe. Jacek Kotra