fig{'html_ XVI OGÓLNOPOLSKIE SYMPOZJUM AGROTURYSTYCZNE Zagrody edukacyjne jako przykład innowacyjnej przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Małgorzata Bogusz Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Elżbieta Kmita-Dziasek Centrum Doradztwa Rolniczego, Oddział w Krakowie
Plan wystąpienia 1. Wprowadzenie do zagadnienia 2. Cel, zakres i metodyka badań 3. Case study przykłady innowacyjnej przedsiębiorczości w zagrodach edukacyjnych 4. Podsumowanie i wnioski 2
Wprowadzenie Zagroda Edukacyjna: gospodarstwo wiejskie posiadające zwierzęta gospodarskie lub uprawy rolnicze przeznaczone do prezentacji dla grup dzieci i młodzieży przyjmowanych w ramach programów szkolnych lub udostępniane jako atrakcja turystyczna dla rodzin z dziećmi i dorosłych podróżujących indywidualnie oraz realizujące programy edukacyjne w zakresie co najmniej dwóch z dziedzin: produkcja roślinna, produkcja zwierzęca, przetwórstwo płodów rolnych, świadomość, edukacja ekologiczna i konsumencka, dziedzictwo kultury materialnej wsi, tradycyjne zawody, rękodzieło i twórczość ludowa. 3
Cel i zakres Celem głównym badań: jest ocena funkcjonowania zagród edukacyjnych jako innowacyjnych rozwiązań w zakresie drobnej przedsiębiorczości w obszarze turystyki wiejskiej. Zakres problemowy badań: obejmował opis oraz diagnozę stanu i rozwoju zagród edukacyjnych jako przykładu innowacyjnej przedsiębiorczości. 4
Materiały źródłowe Materiał źródłowy pierwotny: Wywiady - z właścicielami zagród edukacyjnych Materiał źródłowy wtórny: Materiały statystyczne z bazy Centrum Doradztwa Rolniczego, Oddział w Krakowie 5
Case study: kryteria doboru Kryteria doboru: przynależność do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych, forma organizacyjna gospodarstwa edukacyjnego, podmiot prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą objętą zakresem aktywności zagrody edukacyjnej. 6
Case study: Gospodarstwo agroturystyczne posiadające specjalistyczną ofertę edukacyjną świadczące usługi wyłącznie dla własnych gości. Pytlówka 7
Case study: Pytlówka położenie: woj. świętokrzyskie, rozpoczęcie prowadzenia działalności: 1999r. powierzchnia gospodarstwa: 5,69 ha, produkcja roślinna (czarna porzeczka, warzywa), produkcja zwierzęca (drób, kuce), 5 pokoi, 20 miejsc noclegowych, przynależność do Sieci Zagród Edukacyjnych 2010 r., 3 pakiety edukacyjne, główne źródło dochodu stanowi agroturystyka, działalność edukacyjna na poziomie kilku % w strukturze dochodów gospodarstwa. 8
Case study: Gospodarstwo agroturystyczne posiadające specjalistyczną ofertę edukacyjną działające jako przedsiębiorstwo. Ekofarma WPPHU Vitalis 9
Case study: Ekofarma WPPHU Vitalis położenie: woj. warmińsko-mazurskie, działalność gospodarcza: przetwórstwo rolnospożywcze, usługi turystyczne, powierzchnia gospodarstwa: 90 ha, produkcja roślinna (m.in. łąki i pastwiska), produkcja zwierzęca (bydło, konie, owce, kozy, króliki, drób), 80 miejsc noclegowych, przynależność do Sieci Zagród Edukacyjnych 2014 r., 4 pakiety edukacyjne, główne źródło dochodu stanowi przetwórstwo, działalność edukacyjna z turystyką stanowi ok 10% w strukturze dochodów. 10
Case study: Gospodarstwo rolne świadczące usługi edukacyjne działające jako mikroprzedsiębiorstwo. Babaluda 11
Case study: Babluda położenie: woj. kujawsko-pomorskie, działalność gospodarcza: usługi edukacyjne, powierzchnia gospodarstwa: 1,70 ha, produkcja roślinna (ogrodnictwo), produkcja zwierzęca (owce, kozy, drób), przynależność do Sieci Zagród Edukacyjnych 2012 r., 4 pakiety edukacyjne, główne źródło dochodu stanowi działalność edukacyjna. 12
Case study: Gospodarstwo rolne z działalnością w zakresie przetwórstwa spożywczego świadczące usługi edukacyjne jako przedsiębiorstwo. Kozia łąka 13
Case study: Kozia łąka położenie: woj. dolnośląskie, działalność gospodarcza: przetwórstwo rolnospożywcze, powierzchnia gospodarstwa: 7,06 ha, produkcja roślinna (m.in. łąki i pastwiska), produkcja zwierzęca (kozy ok. 100 szt.), przynależność do Sieci Zagród Edukacyjnych 2014 r., 2 pakiety edukacyjne, główne źródło dochodu stanowi przetwórstwo, działalność edukacyjna z turystyką stanowi ok kilku % w strukturze dochodów. 14
Wnioski Wzbogacenie działalności rolniczej o innowacyjną funkcję edukacyjną nie jest zależne od wielkości gospodarstwa. Funkcja ekonomiczna usług edukacyjnych gospodarstw rolnych jest determinowana skalą podstawowej działalności rolniczej i wraz z jej wzrostem ustępuje miejsca funkcji promocyjnej. 15
Wnioski Wszystkie analizowane gospodarstwa już wcześniej prowadziły edukację, a wstąpienie do Sieci Zagród Edukacyjnych miało na celu sformalizowanie tych usług. Z większości opisanych przypadków, działalność edukacyjna nie stanowi głównego czy nawet znacznego źródła dochodu. Jednak właściciele nadal chcą ją rozwijać, ponieważ dla każdego z nich jest to przede wszystkim pasja. 16
XVI OGÓLNOPOLSKIE SYMPOZJUM AGROTURYSTYCZNE Dziękujemy za uwagę! Małgorzata Bogusz Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Elżbieta Kmita-Dziasek Centrum Doradztwa Rolniczego, Oddział w Krakowie