REZERWY STRATEGICZNE

REZERWY STRATEGICZNE

2 Nowa regulacja Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz. 1496 oraz z 2011 r. Nr 94, poz. 551) wejście w życie: 5 lutego 2011 r. traci moc ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych

3 Najważniejsze rozwiązania systemowe wprowadzenie jednego rodzaju rezerw: rezerwy strategiczne obowiązek opracowywania Rządowego Programu Rezerw Strategicznych, przyjmowanego przez Radę Ministrów upoważnienie tylko jednego organu ministra właściwego do spraw gospodarki do tworzenia, udostępniania i likwidowania rezerw strategicznych zasada poprzedzania propozycji utworzenia rezerw danego asortymentu analizą ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa, do których zwalczania lub przeciwdziałania im ten asortyment miałby zastosowanie dopuszczenie możliwości utrzymywania rezerw strategicznych, które nie są własnością Skarbu Państwa, na podstawie odpłatnej umowy

4 Charakterystyka systemów rezerw CECHA REZERWY PAŃSTWOWE REZERWY STRATEGICZNE Rodzaje rezerw Organy uprawnione do tworzenia rezerw Podstawa tworzenia rezerw Metodyka tworzenia rezerw Procedury Odpowiedzialność za system dwa: 1) mobilizacyjne, 2) gospodarcze, z wyodrębnionymi stanami zastrzeżonymi do celów mobilizacyjnych wiele: ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie zapotrzebowania resortów zgłaszane ministrowi właściwemu do spraw gospodarki jeden: rezerwy strategiczne jeden: minister właściwy do spraw gospodarki Rządowy Program Rezerw Strategicznych przyjmowany przez Radę Ministrów, stanowiący określenie zadań w zakresie rezerw, w tym ich tworzenie, utrzymywanie i likwidację brak analiza ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa państwa, do których zwalczania lub przeciwdziałania im określony asortyment miałby zastosowanie niewystarczające, niekompletne, nieaktualne przepisy dwóch rozporządzeń rozproszona szczegółowo określone w ustawie dla tworzenia, udostępnienia i likwidacji rezerw strategicznych oraz ich finansowania powierzona jednemu organowi - ministrowi właściwemu do spraw gospodarki Własność rezerw tylko Skarbu Państwa rezerwy mogą stanowić też asortyment: powierzony organom administracji publicznej, będący własnością przedsiębiorców lub innych podmiotów

5 W jakim celu tworzy się rezerwy? Rezerwy strategiczne tworzy się na wypadek: zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa zagrożenia bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej w celu wsparcia realizacji zadań w zakresie: bezpieczeństwa i obrony państwa odtworzenia infrastruktury krytycznej złagodzenia zakłóceń w ciągłości dostaw służących funkcjonowaniu gospodarki i zaspokojeniu podstawowych potrzeb obywateli ratowania życia i zdrowia obywateli wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ustawy)

6 Finansowanie Rezerw Strategicznych Program rezerw finansowany jest z budżetu państwa w postaci: dotacji celowej przeznaczonej na: zakup asortymentów do rezerw i przechowywanie; (w tym magazynowanie, wymianę, zamianę i konserwację) oraz na likwidację rezerw strategicznych; inwestycje Agencji związane z budową lub modernizacją magazynów. dotacji podmiotowej przeznaczonej na: dofinansowanie kosztów działalności bieżącej Agencji wykonującej zadania państwa w obszarze rezerw i zapasów państwowych rezerwa celowa - na finansowanie działań w sytuacjach zagrożeń powstałych na skutek zdarzeń, których nie można było przewidzieć ani im przeciwdziałać - uruchomienie rezerwy celowej nastąpi jedynie w przypadku konieczności udostępnienia rezerw strategicznych na zasadach określonych w ustawie lub pilnej potrzeby utworzenia nowych rezerw nieobjętych Programem (art. 11 i 12 ustawy)

7 Jak się tworzy rezerwy strategiczne? Rezerwy tworzy minister właściwy ds. gospodarki, w drodze decyzji, zgodnie z ustaleniami Programu lub poza Programem. Decyzja o utworzeniu rezerw zawiera co najmniej: określenie asortymentu i ilości przeznaczenie rezerwy Decyzje wykonuje Agencja Rezerw Materiałowych, dokonując zakupu określonej ilości asortymentu oraz przechowując zakupiony asortyment lub zawierając umowy gotowości (art. 17). gdy nie mają zastosowania przepisy o zamówieniach publicznych Agencja stosuje przejrzyste, niedyskryminacyjne i konkurencyjne warunki wyłaniania sprzedawcy tego asortymentu lub podmiotu, z którym zostanie zawarta umowa (kilkuetapowy proces). (art. 13 ustawy)

8 Tworzenie rezerw strategicznych poza Programem Minister właściwy ds. gospodarki może utworzyć rezerwy nieobjęte programem jeżeli: w przypadku zagrożeń wystąpił brak albo znaczny deficyt rezerw strategicznych niepodlegających odtworzeniu, niezbędnych do zapobieżenia lub usunięcia skutków tych zagrożeń określony asortyment jest niezbędny w celu przeciwdziałania skutkom nieprzewidzianego zagrożenia z rekomendacji organizacji międzynarodowych wynika pilna potrzeba utworzenia rezerw strategicznych, w celu przeciwdziałania skutkom nieprzewidzianego wcześniej zagrożenia (art. 14 ustawy)

9 Zadania dla ministra gospodarki wynikające z ustawy o rezerwach strategicznych Przeprowadzenie obowiązkowego przeglądu rezerw mobilizacyjnych Art. 56. Rezerwy mobilizacyjne utworzone przez ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów na podstawie ustawy, o rezerwach państwowyvh, z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy podlegają obowiązkowemu przeglądowi, przeprowadzanemu przez ministra właściwego do spraw gospodarki, nie później niż w okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Przegląd przeprowadza się w celu określenia asortymentu i ilości rezerw mobilizacyjnych, których utrzymywanie uznaje się za uzasadnione ekonomicznie i celowe ze względu na realizację Programu. Opracowanie projektu Rządowego Programu Rezerw Strategicznych Art. 59. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki, w terminie 15 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przedłoży Radzie Ministrów projekt pierwszego Programu. Zatwierdzenie procedur udostępnienia oraz likwidacji rezerw Art. 60 w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Prezes Agencji opracowuje i przedstawia po raz pierwszy procedury.

10 Rządowy Program Rezerw Strategicznych Asortymenty rezerw strategicznych i ich ilości określa Rządowy Program Rezerw Strategicznych (dalej Program ) Projekt Programu opracowuje minister właściwy do spraw gospodarki we współpracy z: Ministrem Obrony Narodowej ministrem właściwym do spraw wewnętrznych ministrem właściwym do spraw rolnictwa i rynków rolnych Ministrem Sprawiedliwości ministrem właściwym do spraw transportu ministrem właściwym do spraw zdrowia Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego innymi organami administracji rządowej realizującymi zadania w zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa, zarządzania kryzysowego i ochrony infrastruktury krytycznej oraz bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy)

11 Rządowy Program Rezerw Strategicznych cd Program opracowuje się na okres 5 lat, - może być corocznie aktualizowany w związku ze zmianą okoliczności, które stanowią przesłanki jego opracowania (możliwość wystąpienia lub zaistnienie zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa, bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego, klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej; sytuacja gospodarcza i społeczna państwa; stan i perspektywy koniunktury na świecie; zobowiązania międzynarodowe RP) Projekt Programu lub jego aktualizacja są przedkładane Radzie Ministrów najpóźniej do 30 kwietnia danego roku Rada Ministrów przyjmuje Program lub jego aktualizację w drodze uchwały do 31 maja danego roku przyjęty przez Radę Ministrów Program minister właściwy do spraw gospodarki niezwłocznie przekazuje współpracującym organom

12 Zawartość Programu projekt Programu - stanowiący dokument rządowy - jest procedowany zgodnie z Uchwałą Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.) projekt Programu zawiera w szczególności: analizę ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń oraz wynikające z tej analizy wnioski dotyczące tworzenia, utrzymywania i likwidacji rezerw strategicznych ocenę sytuacji gospodarczej i społecznej państwa ocenę perspektyw koniunktury na świecie dane dotyczące asortymentów rezerw strategicznych i ich ilości, jakie należy utworzyć w poszczególnych latach, ze wskazaniem ich planowanego przeznaczenia, przewidywane koszty tworzenia, przechowywania i likwidacji rezerw strategicznych w poszczególnych latach przewidywane koszty funkcjonowania Agencji, w podziale na poszczególne lata informację o zobowiązaniach międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej i rekomendacjach organizacji międzynarodowych w zakresie objętym Programem zalecenia wynikające z realizacji obowiązującego Programu, dotyczące odtworzenia rezerw strategicznych wykorzystanych lub zużytych oraz likwidacji określonych asortymentów rezerw strategicznych (art. 9 ust. 1 ustawy)

13 Pierwsza edycja Programu na lata 2013-2017 Wykaz prac legislacyjnych i pozalegislacyjnych Rady Ministrów numer ID27 program wieloletni w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) Program jest uzupełniony niejawną informacją o asortymencie rezerw strategicznych - ilość, wartość, finansowanie, wykorzystanie i rozmieszczenie, według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. do Programu dołączono Sprawozdanie zbiorcze z przeglądu rezerw mobilizacyjnych Minister Gospodarki przedłożył projekt Programu w dniu 30.04.2012r. Stały Komitet Rady Ministrów trzykrotnie rozpatrywał projekt (17 maja; 14 czerwca oraz 6 września br.) 6 września 2012 r. rekomendował Radzie Ministrów

14 Organy zaangażowane w realizację Rządowego Programu Rezerw Strategicznych na lata 2013-2017 Minister Obrony Narodowej Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Minister Sprawiedliwości Minister Infrastruktury Minister Zdrowia Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego 15 wojewodów (Wojewoda Opolski nie zgłosił propozycji asortymentowych)

15 Analiza ryzyka i niepewności określono opisowo kategorie prawdopodobieństwa i klasy skutków (analiza jakościowa) opracowano katalog zagrożeń (na podstawie Raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego przygotowanego przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa) podzielono zagrożenia na pięć typów: naturalne, techniczne, biologiczne, społeczne, gospodarcze katalog uwzględnia agresję militarną, ale zagrożenia tego nie poddano analizie (w przypadku wystąpienia tego zagrożenia rezerwy będą przeznaczone wyłącznie na potrzeby Sił Zbrojnych)

16 Wnioski wynikające z analizy ryzyka i niepewności Hierarchizacja zagrożeń według wag: waga I zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, umiarkowane lub niskie, a skutki katastrofalne, np. powodzie, skażenia chemiczne, pandemie waga II zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki poważne, np. pożary, epidemie, silne wiatry i huragany, skażenia radiacyjne, terroryzm waga III zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki umiarkowane, np. obfite opady śniegu, mrozy, katastrofy budowlane waga IV zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest umiarkowane, a skutki łagodne, np. kreacja rynku poprzez monopole/oligopole branżowe

17 Przewidywane koszty finansowania Programu LATA 2013 2014 2015 2016 2017 Dotacja celowa (tys. zł) Dotacja podmiotowa (tys. zł) 345 749 360 507 343 778 361 458 400 509 76 625 79 307 82 083 84 955 87 929 Uwzględniająca koszty przechowywania rezerw w magazynach własnych Dotacje łącznie (tys. zł) 422 374 439 814 425 861 446 413 488 438 Rezerwa celowa (tys. zł) 25 000 25 000 25 000 25 000 25 000

18 Udział nakładów na Program w rozbiciu na asortyment ropa i produkty naftowe utrzymywanie : 32 % tworzenie nowych asortymentów: 10 % zakup wymiana/zamiana: 96 % koszty łączne: 65 % rolnospożywcze utrzymywanie : 42 % tworzenie nowych asortymentów: 74 % zakup wymiana/zamiana: 0 koszty łączne: 22 % medyczne utrzymywanie : 10 % tworzenie nowych asortymentów: 9 % zakup wymiana/zamiana: 3 % koszty łączne: 6 % surowce i urządzenia: utrzymywanie :16 % tworzenie nowych asortymentów: 7 % zakup wymiana/zamiana: 1 % koszty łączne: 6 %

19 Korzyści wynikające z przyjęcia Programu ustanowienie instrumentu, poprzez który Rada Ministrów umożliwi Ministrowi Gospodarki zabezpieczenie państwa w rezerwy strategiczne gwarancja finansowania zadań w obszarze rezerw zaplanowanych w perspektywie średniookresowej zapewnienie sprawnego zarządzania rezerwami strategicznymi usprawnienie zadań realizowanych przez ARM elastyczna zamiana/wymiana

20 Rola Agencji Rezerw Materiałowych utrzymywanie rezerw (przechowywanie, wymiana, zamiana) wykonywanie decyzji Ministra Gospodarki dotyczących: tworzenia i likwidacji rezerw ujętych w Programie oraz poza Programem udostępnienia rezerw strategicznych w przypadku wystąpienia zagrożeń szeroko rozumianego bezpieczeństwa państwa organom administracji rządowej utrzymywanie infrastruktury

21 Dziękuję za uwagę Departament Bezpieczeństwa Gospodarczego Wydział Rezerw Strategicznych Naczelnik Izabela Walczak email: izabela.walczak@mg.gov.pl tel +48 22 693 58 08 Zespół: Joanna Grad Edyta Sztabińska Anna Zulczyk Bartosz Pelk