Załącznik nr 1 Uzasadnienie pozytywnej opinii wniosku o nadanie dr inż. Justynie Starzyk stopnia doktora habilitowanego nauk rolniczych w dyscyplinie agronomia Informacje o Kandydatce Pani dr inż. Justyna Starzyk (nazwisko panieńskie Klama) tytuł magistra inżyniera rolnictwa uzyskała w roku 1998 roku na Wydziale Rolniczym Akademii Rolniczej im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu (obecnie Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu). W roku 2001 Habilitantka została zatrudniona w Katedrze Mikrobiologii Rolnej Akademii Rolniczej w Poznaniu na stanowisku asystenta. Stopień doktora inżyniera nauk rolniczych w zakresie agronomii został Jej nadany decyzją Rady Wydziału Rolniczego w roku 2002 na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Badania nad bakteriami z rodzajów Herbaspirillum i Acetobacter, przygotowanej pod promotorstwem prof. dr hab. Aleksandry Sawickiej. Od 2003 roku pracuje do dziś w Katedrze Mikrobiologii Ogólnej i Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na stanowisku adiunkta. Ocena osiągnięcia naukowego Osiągnięcie naukowe dr inż. Justyny Starzyk zatytułowane Wybrane aspekty zastosowania preparatu efektywne mikroorganizmy w produkcji roślinnej oraz w procesach kompostowania" dokumentuje monotematyczny cykl 6 oryginalnych prac naukowych. Stanowią je prace opublikowane w latach 2010-2015: 1. Klama J., Jędryczka M., Wisniewska H., Gajewski P. 2010. Ocena stopnia rozwoju oraz kondycji fizjologicznej ozimych roślin pszenicy i rzepaku w uprawie z zastosowaniem Efektywnych Mikroorganizmów. Nauka Przyroda Technologie, 4(6), #81. 2. Frąszczak B., Kleiber T., Klama J. 2012. Impact of Effective Microorganisms on yields and nutrition of sweet basil (Ocimum basilicum L.) and microbiological properties of the substrate. African Journal of Agricultural Research, 7(43), 5756-5765. 3. Kleiber T., Starzyk J., Bosiacki M. 2013. Effect of nutrient solution, Effective Microorganisms (EM-A), and assimilation illumination of plants on induction of the growth of lettuce (Lactuca sativa L.) in hydroponic cultivation. Acta Agrobotanica, 66(1), 27-38. 1
4. Starzyk J., Jakubus M., Swędrzyńska D. 2013. Ocena wpływu dodatków wzbogacających kompostowaną korę sosnową na liczebność bakterii i grzybów oraz ich aktywność enzymatyczną. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set Environment Protection), 15, 2683-2696. 5. Starzyk J., Czekała W. 2014. The influence of admixtures accelerating the pine bark composting process on variation in the bacteriological state of composts. Archives of Environmental Protection, 40(4), 125-135. 6. Starzyk J., Wiśniewska H. 2015. Odporność pszenicy jarej na fuzariozę kłosów po zastosowaniu Efektywnych Mikroorganizmów. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 15(1), 101-111. Sumaryczna liczba punktów wg ujednoliconego wykazu czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 31 grudnia 2014r. wynosi 64, a współczynnik IF pracy indeksowanej w bazie Journal Citation Report 1,970. Wspólnym mianownikiem prac dokumentujących osiągnięcie naukowe Habilitantki jest weryfikacja wpływu preparatu mikrobiologicznego, znanego na rynku i w literaturze naukowej jako efektywne mikroorganizmy, na wzrost, rozwój i aktywność fizjologiczną roślin rolniczych i ogrodniczych, oraz zbadanie możliwości wykorzystania tego biopreparatu w procesach kompostowania. Kandydatka wykazała między innymi, że: 1) biopreparat nie wywierał korzystnego wpływu na rozwój sałaty masłowej w uprawie hydroponicznej oraz bazylii słodkiej uprawianej na torfie. W odniesieniu do ostatniego gatunku wykazano nawet ujemny wpływ tego preparatu na rozwój roślin, 2) w doświadczeniach przeprowadzonych w warunkach szklarniowych jedynym wyraźnym pozytywnym efektem działania biopreparatu była poprawa stanu odżywienia roślin w składniki mineralne (N, P, K), 3) w doświadczeniach polowych, w których stosowano biopreparat w uprawie różnych odmian pszenicy i rzepaku ozimego oraz pszenicy jarej uzyskano niejednoznaczne wyniki, mierzone parametrami wzrostu roślin oraz zawartości chlorofilu w liściach. Wpływ biopreparatu zależał od gatunku rośliny, odmiany, dawki i sposobu jego aplikacji, 4) biopreparat wykazał antagonistyczne oddziaływanie w stosunku do patogenicznego grzyba Fusarium, co przyczyniło się do istotnego zahamowania rozwoju objawów chorobowych na roślinach pszenicy jarej. Najskuteczniejszym sposobem ograniczania występowania fuzariozy u pszenicy jarej było stosowanie biopreparatu doglebowo w połączeniu z opryskiwaniem roślin, 2
5) pozytywny wpływ biopreparatu kompostowaniu trudno biodegradowalnych materiałów roślinnych obfitujących w ligninę uwidocznił się tylko w warunkach wzbogacenia matrycy dodatkowo materiałem zawierającym łatwo przyswajalny azot, przykładowo poprzez wprowadzenie zielonej masy roślin. Zdaniem Recenzentów przeprowadzone badania należy ocenić jako wartościowe i bardzo przydatne, wnoszące nowe elementy w wiedzę z zakresu możliwości wykorzystania biopreparatu w praktyce rolniczej i ogrodniczej, a także w procesie kompostowania materiałów roślinnych. W końcowej konkluzji wszyscy członkowie Komisji pozytywnie ocenili osiągnięcie i stwierdzili, że spełnia ono wymogi Art. 16 Ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki z dnia 14 marca 2003 roku. Ocena działalności naukowej Zainteresowania naukowe dr inż. Justyny Starzyk koncentrują się wokół szeroko pojętej mikrobiologii gleby. Ze względu na poruszaną tematykę można wyróżnić cztery główne grupy zagadnień: 1) badania reakcji bakterii endotroficznych na zabiegi nawozowe i czynniki środowiskowe oraz ich wpływu na rośliny; 2) poszukiwania możliwości zwiększania efektywności biologicznego wiązania azotu przez diazotrofy oraz ich wpływu na rośliny w kontekście asocjacyjnych współzależności między mikroorganizmami 3) wpływu środków ochrony roślin na stan mikrobiologiczny oraz aktywność biochemiczną gleby 4) wpływu nawozów organicznych i mineralnych na liczebność wybranych grup drobnoustrojów oraz aktywność biochemiczną podłoża w uprawie roślin rolniczych i ogrodniczych. Dorobek publikacyjny dr inż. Justyny Starzyk liczy, poza pracami wchodzącymi w skład osiągnięcia, 36 pozycji, w tym 11 publikacji naukowych w czasopismach o IF od 0,188 do 2,293. Prace z IF publikowała w takich czasopismach jak: Polish Journal of Microbiology, Polish Journal of Environmental Studies, Archive of Environmental Protection, Construction and Building Materials, Acta Scientarum Polonorum, Hortorum Culturs, Environmental Technology, Rocznik Ochrona Środowiska. Oceniana była redaktorem opracowania Mikroorganizmy w ochronie środowiska glebowego, pracy zbiorowej wydanej przez UP w Poznaniu. Jej aktywność konferencyjna przyniosła liczne publikacje w materiałach 3
konferencyjnych (6 pozycji, w tym 1 w języku angielskim) oraz w streszczeniach konferencyjnych (43 pozycje, w tym 6 w języku angielskim). Sumaryczny IF wszystkich publikacji naukowych, zgodnie z rokiem wydania, wynosi 11,411 pkt, a łączna liczba punktów za publikacje z IF 226. Liczba punktów za pozostałe publikacje wynosi 142, co daje łącznie 368 punktów. Liczba cytowań prac Kandydatki według Web of Science (WoS) wynosi 19, a indeks Hirscha = 3. W podsumowaniu, wszyscy członkowie Komisji podkreślili, że dorobek naukowy Habilitantki dotyczy zagadnień o dużym znaczeniu dla mikrobiologii gleby. Dostarcza wielu nowych i oryginalnych danych wyjaśniających zjawiska zachodzące w środowisku glebowym. Ma też ważne aspekty utylitarne, gdyż kwestie związane z aktywnością mikroflory mają ogromne znaczenie w produkcji rolniczej, ogrodniczej i w ochronie środowiska. Ponadto, wszystkie publikacje cechuje wysoki poziom, poczynając od koncepcji badań, postawionego celu, a kończąc na uzasadnionych wnioskach. Ocena działalności, dydaktycznej, organizacyjnej, popularyzatorskiej oraz współpracy międzynarodowej Wszyscy członkowie Komisji pozytywnie ocenili działalność dydaktyczną, organizacyjną i popularyzatorską dr inż. Justyny Starzyk. Kandydatka realizuje 9 przedmiotów, dla których autorsko opracowała programy i sylabusy. Zajęcia te prowadzi dla studentów kilku kierunków studiów: Biotechnologia, Rolnictwo, Ochrona Środowiska oraz Biologia stosowana. Przeprowadziła dwa wykłady dla studentów Studium Doktoranckiego na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu. Habilitantka była opiekunem 66 prac dyplomowych, w tym 44 prac magisterskich, 6 licencjackich oraz 16 inżynierskich. Jest opiekunem Koła Naukowego Rolników, sekcji Mikrobiologicznej. Uczestniczyła w 5 programach finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w tym w jednym z nich była głównym wykonawcą. W trakcie kariery naukowej uczestniczyła w 21 konferencjach naukowych, w tym 5 zagranicznych i 16 ogólnopolskich. Przedstawiła na nich łącznie 57 tematów, w tym 11 w języku angielskim. W roku 2010 pełniła funkcję sekretarza 44 Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Dydaktycznej Mikroorganizmy w ochronie środowiska glebowego. Wygłaszała także wykłady w ramach spotkań Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a także dla praktyków rolników i dystrybutorów nawozów. Należy również dodać, że Habilitantka wykonała 6 recenzji dla różnych czasopism naukowych, odbyła 8 staży naukowych i pobytów szkoleniowych, w tym 1 zagraniczny. 4
Wniosek końcowy Wszystkie recenzje są obiektywne i wnikliwe, a dyskusja na posiedzeniu Komisji potwierdziła zasadność opinii zamieszczonych w recenzjach. Reasumując Komisja stwierdza, że oceniany dorobek naukowy, dydaktyczny oraz organizacyjny dr inż. Justyny Starzyk odpowiada wymaganiom stawianym kandydatom do stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk rolniczych w dyscyplinie agronomia. Habilitantka powiększyła znacznie swój dorobek naukowy po ostatnim awansie, czego dowodem jest, między innymi, duża liczba publikacji w czasopismach znajdujących się w bazie Journal Citation Report (sumaryczny IF = 11,411). Monotematyczny cykl 6 oryginalnych publikacji, poświęconych oddziaływaniu biopreparatu efektywne mikroorganizmy na rośliny i procesy kompostowania, stanowi istotny wkład Habilitantki w rozwój uprawianej dyscypliny naukowej. Zdaniem Komisji Habilitantka jest doświadczonym i wszechstronnym dydaktykiem, czego dowodem jest imponujący dorobek w działalności dydaktycznej i popularyzatorskiej. Jest ona także dobrym organizatorem badań oraz życia naukowego bierze ona udział w realizacji projektów badawczych, aktywnie uczestniczy w konferencjach naukowych zagranicznych i krajowych, wykonuje recenzje dla czasopism naukowych, a także aktywnie działa w towarzystwach naukowych i w różnych programach upowszechniających naukę. Wszyscy członkowie Komisji stwierdzili, że: Przedstawione osiągnięcia w obszarach działalności Habilitantki stanowią uzasadnienie pozytywnej opinii wniosku o nadanie dr inż. Justynie Starzyk stopnia doktora habilitowanego nauk rolniczych w dyscyplinie agronomia. Poznań, 12 stycznia 2016 roku Sekretarz Komisji Habilitacyjnej Przewodniczący Komisji Habilitacyjnej dr hab. Przemysław Barłóg prof. dr hab. Andrzej Kotecki 5