I II III IV I HIGIENA W GABINECIE KOSMETYCZNYM Ogólne zasady higieny w gabinecie kosmetycznym Higiena produktów i materiałów używanych do makijażu Postępowanie z odpadami Bezpieczeństwo i ochrona pracy w gabinecie kosmetycznym HIGIENA W GABINECIE KOSMETYCZNYM Gabinet kosmetyczny należy traktować jak gabinet zabiegowy, w którym oprócz kosmetyki upiększającej, właściwego pielęgnowania skóry, kuracji odmładzających i kosmetyki korekcyjnej często wykonuje się zabiegi związane z naruszaniem ciągłości naskórka!!!. Szczegółowe wymagania sanitarne oraz standardowe zasady higienicznego postępowania uregulowane zostały Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia17 lutego 2004 r. (Dz.U.2004.31.273). Dlaczego należy przestrzegać zasad higieny? Klienci korzystający z usług duża liczba osób z nieznanym wywiadem (infekcje, nosicielstwo). Wykonywanie zabiegów ryzyko zakażeń (krwiopochodnych, bakteryjnych, grzybiczych) w relacji klient pracownik. Używanie do zabiegów narzędzi i sprzętu wielokrotnego użytku ryzyko zakażeń w relacji klient klient. Istnieje zagrożenie zakażenia wirusami np.: - wirusowym zapaleniem wątroby typu B, C HBV, HCV, HIV; - bakteriami chorobotwórczymi np.. gronkowcem - zakażenia skóry wywołane przez grzyby Zakażenie to może dotyczyć zarówno klienta jak i pracownika gabinetu, ponieważ mikroorganizmy mogą być przenoszone za pośrednictwem nie umytych rąk, niezdezynfekowanego i niewysterylizowanego sprzętu. PODSTAWOWE ASPEKTY HIGIENY W GABINECIE Podstawową strategią w zapobieganiu zagrożeniom jest zapewnienie higieny. Każdy zabieg związany z bezpośrednim kontaktem z klientem niesie ryzyko zakażeń poprzez przenoszenie drobnoustrojów patogennych mogących być przyczyną wielu groźnych chorób. Drobnoustroje kolonizujące skórę człowieka po naruszeniu ciągłości tkanek mogą wnikać w głąb stając się przyczyną zakażenia endogennego. Do zakażeń egzogennych może dojść w sytuacji używania sprzętu wielorazowego użytku.
Źródłem zakażenia mogą być mikroorganizmy pochodzące od innej osoby lub bytujące w środowisku. Mikroorganizmy są niemożliwe do identyfikacji zmysłami człowieka na 1 milimetrze kwadratowym powierzchni może znajdować się ok. tysiąca komórek KOMPLEKS ZABIEGÓW HIGIENICZNYCH Pod pojęciem higieny rozumiemy: działania profilaktyczne służące zachowaniu zdrowia człowieka. Antyseptyka Dezynfekcja Sterylizacja Podział działań higienicznych ze względu na obszary działań: dezynfekcja i sterylizacja narzędzi i sprzętu wielokrotnego użytku; mycie i dezynfekcja rąk kosmetyczki; dezynfekcja skóry klienta przed zabiegiem; mycie i dezynfekcja powierzchni środowiska pracy; postępowanie z odpadami Aseptyka - postępowanie bezbakteryjne; działanie mające na celu zapobieganie pojawianiu się chorobotwórczych drobnoustrojów w danym środowisku, Aseptyczny wolny od drobnoustrojów, Antyseptyczny przymiotnik określający środki używane do niszczenia drobnoustrojów ANTYSEPTYKA wyjaławianie zespół zabiegów chemicznych i fizycznych zmierzających do zabicia mikroorganizmów (wirusów, bakterii, pierwotniaków, grzybów) na powierzchni ciała (skóra, błony śluzowe, wytwory naskórka), w pomieszczeni i na rozmaitych przedmiotach. Termin ten pochodzi od słów greckich anty- przeciw, septikos czyniący zgniliznę; czyli oznacza dosłownie działania przeciwgnilne. OCZYSZCZANIE - mechaniczne usuwanie brudu w tym także zarazków bez ilościowego i jakościowego zdefiniowania; DEZYNFEKCJA celowe niszczenie lub inaktywacja pewnych niepożądanych drobnoustrojów w zdefiniowanych ilościach poprzez nieodwracalne ingerencje w ich strukturę lub przemianę materii (dezynfekcja termiczna działanie wysokiej temperatury, dezynfekcja chemiczna działanie substancji chemicznych zawartych w środkach dezynfekcyjnych), mające na celu zapobieganiu ich dalszemu rozprzestrzenianiu się. Sposoby dezynfekcji: przez zanurzenie, przez spryskanie, przez przetarcie. STERYLIZACJA celowe niszczenie lub inaktywacja wszystkich drobnoustrojów
włącznie z przetrwalnikami) w zdefiniowanych ilościach poprzez nieodwracalne ingerencję w ich strukturę lub przemianę materii. Art. 11.2. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17.02.2004 r. mówi, że wszystkie narzędzia i sprzęt, których stosowanie może powodować naruszenie ciągłości tkanek po każdorazowym użyciu należy zdezynfekować, umyć i poddać sterylizacji. METODY DEZYNFEKCJI Naświetlanie promieniami UV giną tylko drobnoustroje bezpośrednio napromieniowane Gotowanie giną wszystkie formy wegetatywne bakterii, natomiast nie zostają zniszczone przetrwalniki Metody chemiczne METODY STERYLIZACJI FIZYCZNE Poddawanie parze wodnej pod ciśnieniem autoklaw, Działanie suchego gorącego powietrza o T: 180 stop. C przez 30 min. lub 160 stop. C przez 120 min. tzw. suszarki CHEMICZNE Działanie za pomocą substancji chemicznych. Często ten sam środek może być używany jako preparat do dezynfekcji jak i sterylizacji. Różnica w działaniu wynika z zastosowania różnych stężeń lub czasu jaki się daje temu środkowi na działanie. DEZYNFEKCJA NARZĘDZI I SPRZĘTU Narzędzia nie powodujące ciągłości skóry, po każdym użyciu należy oczyścić, umyć i zdezynfekować. Preparaty alkoholowe w areozolu o krótkim czasie działania dokładnie wnikają w szczeliny i po odparowaniu nie pozostawiają śladu. Zalecane do dezynfekcji powierzchni (pole pracy) oraz pilników, polerek. Narzędzia powodujące naruszenie ciągłości tkanek, po każdym użyciu należy poddać dezynfekcji przez zanurzenie, następnie umyć i poddać sterylizacji. DEZYNFEKCJA PRZEZ ZANURZENIE Dezynfekcję przeprowadza się w wannie dezynfekcyjnej- pojemnik wyposażony w sito i szczelną pokrywkę, wykonany z materiału odpornego na kontakt z substancjami chemiczne zawartymi w środkach dezynfekcyjnych; Przygotowanie odpowiedniego tzw. roztworu roboczego odpowiednie stężenie środka o szerokim spektrum działania (nazwa preparatu, data, osoba przygotowująca roztwór)
Całkowite zanurzenie narzędzi przez okres podany przez producenta (narzędzia powinny być otwarte). CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW DEZYNFEKCYJNYCH Prawidłowy dobór środka dezynfekcyjnego ma wpływ na efekt i bezpieczeństwo procesu dezynfekcji. Kryteria doboru środków dezynfekcyjnych: niska toksyczność (wobec klienta i personelu); tolerancja materiałowa (stosowany środek nie może ujemnie wpływać na narzędzia i sprzęt); oczekiwana skuteczność mikrobójcza; właściwości myjące; dobra biodegradacja; ekonomika. Parametry środków dezynfekcyjnych: spektrum działania ( mikroorganizmy niszczone przez dany środek: B, Tbc, F, V, S); czas dezynfekcji (czas potrzebny do zniszczenia drobnoustrojów); stężenie (przygotowanie tzw. roztworu roboczego o odpowiednim stężeniu); substancja aktywna -związek chemiczny wykazujący działanie biobójcze: alkoholowe, aldehydowe, fenolowe, chlorowe, na bazie aktywnego tlenu, na bazie czwartorzędowych zwiazków amoniowych (QAC), glukoprotamina Preparaty do dezynfekcji narzędzi: Seku Extra Sekusept aktiv Sekusept pulver / pulver classic + aktywator Sekudrill DEZYNFEKCJA W MYJKACH ULTRADŹWIĘKOWYCH Dezynfekcja w myjce ultradźwiękowej z zastosowaniem środka o parametrach dla myjki ultradźwiękowej skrócenie czasu dezynfekcji przez zanurzenie w roztworze roboczym, uzyskanie czystości mikrobiologicznej, wysoka precyzja mycia. Dezynfekcja w myjce ultradźwiękowej z zastosowaniem środka, który nie ma podanych specjalnych parametrów dla zastosowania z wykorzystaniem ultradźwięków taki sam czas dezynfekcji przez zanurzenie w roztworze roboczym jak standardowo w wannie dezynfekcyjnej, uzyskanie czystości mikrobiologicznej, wysoka precyzja mycia.
GWARANCJA STERYLNOŚCI NARZĘDZI: zachowanie właściwego toku postępowania przed sterylizacją; właściwe przeprowadzanie procesu sterylizacji; odpowiednie postępowanie z materiałem po przeprowadzonym procesie. OGNIWA STERYLIZACYJNEGO ŁAŃCUCHA ZALEŻNOŚCI: dezynfekcja po użyciu; dokładne mycie, wysuszenie, dokonanie przeglądu; odpowiednie opakowanie w specjalne opakowania sterylizacyjne; właściwe ułożenie w komorze sterylizacyjnej; kontrola procesu; wyładunek z komory; przechowywanie; aseptyczne otwarcie opakowania; użycie. STERYLIZACJA PARĄ WODNĄ Sterylizacja parowa osiąga pełny efekt, jeżeli para nasycona oddziałuje na sterylizowany materiał przez ściśle określony czas. Wszystkie powierzchnie sterylizowanych materiałów muszą być w kontakcie z parą. Ważnym czynnikiem jest usunięcie powietrza z komory sterylizatora, w tym także z załadunku, oraz jakość pary. Należy dokonywać pomiary danych fizycznych w czasie sterylizacji. Parametry fizyczne powinny być kontrolowane i monitorowane w sposób ciągły. AUTOKLAW - urządzenie przeznaczone do sterylizacji parą wodną. CZYNNIK STERYLIZUJĄCY: nasycona para wodna w nadciśnieniu; w temperaturze 121C (nadciśnienie 1 atmosfery) ; w temperaturze 134 C (nadciśnienie 2 atmosfery). KONTROLA PROCESÓW STERYLIZACJI Procesy sterylizacji należy kontrolować wskaźnikami: Fizycznymi określają stan techniczny urządzenia, zamontowane są na stałe w sterylizatorze (termometry, monometry, kontrolki świetlne) Biologicznymi informują o fakcie zabicia drobnoustrojów, zawierają spory wyselekcjonowanych bakterii wysoce opornych na czynniki sterylizujące. Chemicznymi zawierają substancje, które po osiągnięciu wymaganych parametrów sterylizacji zmieniają barwę. Informacje o przeprowadzonym procesie sterylizacji otrzymuje się natychmiast po jego zakończeniu.
HIGIENA RĄK skuteczny sposób zmniejszenia częstości zakażeń, podczas przeprowadzania zabiegów. Przygotowanie kosmetyczki do zabiegu Mycie rąk przy użyciu mydła mające na celu usunięcie brudu, drobnoustrojów znajdujących się na powierzchni skóry. Prawidłowe mycie rąk przez 1 minutę powoduje znaczną redukcję liczby drobnoustrojów i jest postępowaniem wystarczającym, jeżeli nie było kontaktu z materiałem zakażonym. Higieniczne mycie rąk z zastosowaniem środka do higienicznego mycia rąk mające na celu redukcję większej liczby drobnoustrojów przejściowych niż przy myciu rąk przez 1 minutę zwykłym mydłem w płynie. Każdy etap higienicznego mycia rąk o się pięciokrotnie w czasie 30-60 sekund, używając około 5 ml preparatu. Nie należy zmniejszać zaleconej ilości preparatu, ani skracać zalecanego czasu. Na koniec osuszyć ręce ręcznikiem jednorazowym. Higieniczna dezynfekcja rąk wykonywana preparatami alkoholowymi. Preparat stosuje się w ilości nie mniejszej niż zalecana przez producenta dawka 3-5 ml, który wciera się w suche ręce i nadgarstek. Ręce pozostawia się wilgotne przez czas 30-60 sekund. Po dokładnym wysuszeniu rąk można ubrać jednorazowe rękawice. Preparaty do dezynfekcji skóry Skinman Soft DEZYNFEKCJA SKÓRY Przerwanie ciągłości warstwy ochronnej => przedostawanie się mikroorganizmów chorobotwórczych do wnętrza organizmu. Nie odkażona, źle odkażona skóra => ryzyko infekcji. Preparat do dezynfekcji skóry przed zabiegiem Skinsept pur Incidin M Spray Extra MYCIE I DEZYNFEKCJA POWIERZCHNI ŚRODOWISKA PRACY Do dezynfekcji powierzchni stosuje się preparaty wykazujące działanie dezynfekujące w czasie do 15 minut. Nie należy stosować preparatów zawierających formaldehyd. W obecności klientów i personelu dezynfekować tylko małe powierzchnie. Stosowanie spryskiwaczy do aplikacji preparatu dezynfekcyjnego powinno być ograniczone do małych i trudno dostępnych powierzchni. Preparaty do dezynfekcji powierzchni Incidur Spray Incidin Liquid Spray Incides N
II HIGIENA PRODUKTÓW I MATERIAŁÓW UŻYWANYCH DO MAKIJAŻU Mycie pędzli mydłem lub szamponem Pędzle, których używamy do codziennego makijażu wymagają regularnego mycia (co najmniej raz na dwa tygodnie). Najlepiej jest to robić myjąc pędzle w ciepłej wodzie z dodatkiem zwykłego mydła (np. mydło szare) lub delikatnego szamponu. Następnie powinno się je dokładnie wypłukać i pozostawić rozłożone na płasko do wyschnięcia. Konieczne jest usuwanie bakterii i sebum, osadzających się na włoskach, aby nie doprowadzić do zanieczyszczenia oraz pogorszenia stanu cery. Oczyszczanie pędzli specjalistycznymi płynami niektóre marki oferują specjalne płyny do czyszczenia pędzli. Z łatwością usuwają z pędzla barwniki z kosmetyków. Zanurz pędzel w płynie, a następnie wycieraj nim o chusteczkę higieniczną lub papierowy ręcznik kuchenny. Powtarzaj czynność dopóki pędzel nie będzie czysty. Osuszanie pędzli Nie należy wyciskać i wycierać wody z pędzli (ryzyko deformacji włosia i wypadania pojedynczych kępek). Pędzle powinny być pozostawione do samoistnego wyschnięcia, najlepiej włosiem do dołu. Jeśli nie ma takiej możliwości, należy je położyć płasko na ręczniku (wchłonie wilgoć). Niedopuszczalne jest suszenie pędzli na kaloryferach i w ich pobliżu, na słońcu lub przy użyciu suszarki. W przeciwnym razie nawet te najlepsze nie przetrwają zbyt długo. Gąbeczki do nakładania podkładu powinno się odświeżać częściej niż pędzle, gdyż na nich szybciej namnażają się bakterie. Najlepiej jest to robić dwa razy w tygodniu. Należy je myć podobnie jak pędzle w wodzie z dodatkiem zwykłego mydła, szamponu lub żelu antybakteryjnego do twarzy. Aby lepiej wymyć je także od wewnątrz, często wyciskaj je pod letnią, bieżącą wodą. Puszek do pudru najlepiej jest prać przynajmniej raz na tydzień w ciepłej wodzie z dodatkiem mydła lub szamponu (w ekstremalnych przypadkach, kiedy jest na nim bardzo dużo tłustego kosmetyku, można go wyprać z dosłownie odrobiną płynu do naczyń, który dobrze rozpuszcza tłuszcz po czym bardzo dokładnie wypłukać). Puszki pierzemy wygniatając je delikatnie palcami, najlepiej na płasko, by się nie zdeformowały. W ten sam sposób płuczemy, a następnie odciskamy w ręcznik bądź ręczniczek papierowy. Po zabiegu zostawiamy do całkowitego wyschnięcia. Szczoteczki do tuszu, czy grzebyki do rozczesywania rzęs również potrzebują co nieco naszej uwagi. W przeciwnym wypadku grudki tuszu dostaną się do naszego kosmetyku i ozdobią nam twarz czarnymi piegami. Zapobiegniemy też nadmiernemu sklejaniu i obciążaniu rzęs. Szczoteczki myjemy tradycyjnie w ciepłej wodzie z mydłem lub szamponem, dokładnie je płucząc i wycierając w papierowy
ręczniczek aż do momentu, aż szczoteczka nie będzie pozostawiać ciemnych śladów (lub ujrzymy pierwotny kolor szczoteczki ;) Aby kosmetyki nie zmieniły konsystencji, wyglądu, koloru i zapachu należy bezwzględnie chronić je przed nadmiernym działaniem światła i zmianami temperatury. Produkt i okres trwałości Podkłady i preparaty tuszujące cienie pod oczami: ich okres trwałości wynosi około jednego roku. Ponieważ produkty te pozostają w bezpośrednim kontakcie ze skórą, należy je prawidłowo przechowywać: wyjmować przy pomocy czystych akcesoriów i dobrze zamykać opakowania. Pudry sypkie i kompaktowe: ponieważ nie zawierają wody, mają długi okres trwałości, powyżej trzech lat. Szminki i błyszczyki do ust: szminki do ust posiadają okres trwałości co najmniej trzech lat pod warunkiem, że nie są wystawione na działanie źródeł ciepła. Matowe szminki maja tendencje do szybszego wysychania. Szminkę należy używać dla jednej osoby, przy używaniu szminki dla wielu osób, nakładać ją przy pomocy czystej i zdezynfekowanej szpatułki. Kredki do oczu, do ust i kredki wielofunkcyjne: produkt o długim okresie trwałości. Należy je bezwzględnie chronić za pomocą zatyczki i w celu zachowania absolutnej czystości systematycznie je ostrzyć przed użyciem. Tusze do rzęs: okres trwałości od trzech do sześciu miesięcy. Ryzyko zanieczyszczenia na skutek przedostania się powietrza i różnych cząsteczek. Nakładać czystą i zdezynfekowaną spiralą do rzęs w przypadku wykonywania makijażu, ponieważ z reguły tusz stosuje się tylko dla jednej osoby, jako że nakładany jest w pobliżu oczu. Konturówka do oczu: okres trwałości: od trzech do sześciu miesięcy w przypadku konsystencji płynnej i kremowej. To samo ryzyko zanieczyszczenia, co w przypadku tuszu do rzęs. Starannie czyścić pędzelki konturówek do oczu przed każdym użyciem w czasie wykonywania makijażu. Widoczne oznaki Rozdzielenie się emulsji, czemu towarzyszy zapach zjełczałego tłuszczu, zmiana konsystencji lub wysuszenia. Jedyna widoczna oznaka przeterminowania pudru kompaktowego: puder nieprawidłowo się kruszy. Niezawodna oznaka przeterminowania: produkt ma smak i zapach zjełczałego tłuszczu. Brak szczególnej oznaki. Brak szczególnej oznaki. Należy regularnie wymieniać i nie czekać, aż produkt zmieni swe właściwości lub wyschnie. Brak szczególnej oznaki. Należy regularnie wymieniać i nie czekać, aż produkt zmieni swe właściwości lub wyschnie. III POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Ustawa z dnia 27.06.2001 r. o odpadach(dz. U. nr 62, poz. 628 z późn. zm.) określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska. Większość odpadów może być gromadzona nieselektywnie. Część odpadów powinna być gromadzona selektywnie (żarówki UV). Odpady powinny być gromadzone w pojemnikach zamykanych, zaopatrzonych w worki foliowe.
IV Pojemniki na odpady umieszcza się w każdym pomieszczeniu, gdzie świadczone są usługi. Przedmioty o ostrych końcach i krawędziach powinny być zbierane do pojemników sztywnych, odpornych na przebicie. Odpady do momentu odbioru powinny być przechowywane, w przystosowanym do tego celu wydzielonym miejscu, odizolowanym od części, gdzie świadczone są usługi. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA PRACY W GABINECIE KOSMETYCZNYM Organizacja pracy w gabinecie kosmetycznym polega na odpowiednim zsynchronizowaniu czynności, tak aby praca przebiegała sprawnie przy najmniejszym zmęczeniu kosmetyczki. Funkcjonalne rozmieszczenie mebli i urządzeń. Łatwy dostęp do szafek, aparatów, narzędzi i urządzeń pomocniczych, Preparaty i pojemniki powinny być zaopatrzone w wyraźne, estetyczne opisy, Systematyczna kontrola wszystkich urządzeń i ich prawidłowa konserwacja (wszystkie aparaty elektryczne powinny być uziemione, a kable i wtyczki sprawdzone, naprawa urządzeń tylko przez serwis). Aparatura musi być utrzymana w czystości, wszystkie urządzenia codziennie przecieramy środkiem dezynfekcyjnym. Na aparaturze nie można kłaść żadnych wilgotnych przedmiotów. Podłoga musi być łatwo zmywalna i antypoślizgowa. Należy przestrzegać wszystkich przepisów podczas korzystania z urządzeń elektrycznych (w przypadku rażenia prądem należy odciąć rażonego od źródła prądu przez wyłączenie wtyczki z kontaktu lub odciągnąć pacjenta z miejsca zagrożenia, lecz po uprzednim zabezpieczeniu się przed prądem założyć rękawiczki. W razie utraty przytomności zastosować sztuczne oddychanie i wezwać lekarza). Przy opuszczaniu gabinetu wszystkie urządzenia należy wyłączyć z sieci. Na stoliku zabiegowym zawsze powinien być porządek, a podczas zabiegu wszystkie preparaty powinny być ustawione w takiej kolejności w jakiej będą używane. Podczas zabiegów z prądem pacjent zdejmuje wszystkie metalowe przedmioty, kosmetyczka również.