Warszawa, kwiecień 2011 BS/45/2011 OCENA DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, ZUS I OFE
Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a, 00-503 Warszawa e-mail: sekretariat@cbos.pl; info@cbos.pl http://www.cbos.pl (48 22) 629 35 69
W comiesięcznym badaniu 1 CBOS Polacy oceniają działalność parlamentu i prezydenta. Ostatnio w kolejnych sondażach monitorujemy również odczucia na temat funkcjonowania dwóch instytucji, które od pewnego czasu znajdują się w kręgu szczególnego zainteresowania opinii publicznej, tj. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Otwartych Funduszy Emerytalnych. OCENY PARLAMENTU Po ubiegłomiesięcznej niewielkiej poprawie notowań parlamentu, w kwietniu ponownie obserwujemy ich nieznaczne pogorszenie. Ponad dwie trzecie Polaków (67%) źle ocenia działalność izby niższej, a dobre zdanie ma o niej niespełna co piąty (19%). W stosunku do wyników marcowych o 3 punkty (do 52%) zwiększyła się grupa osób krytycznie wypowiadających się o pracy senatorów i o tyle samo zmalał odsetek oceniających ją pozytywnie (do 22%). Tabela 1 Oceniane instytucje Oceny Wskazania respondentów według terminów badań II III IV V VII IX X XI XII I II III IV 2010 2011 Zmiany III IV 11 Sejm Senat dobra 19 18 29 29 30 31 27 27 24 25 24 23 18 21 19 2 zła 68 70 57 55 53 51 56 57 59 60 59 62 67 65 67 +2 Trudno powiedzieć 13 12 14 16 17 18 17 16 17 15 17 15 15 14 14 0 dobra 22 20 33 31 31 33 32 29 25 28 26 27 22 25 22 3 zła 52 54 39 41 41 36 41 44 47 45 45 44 50 49 52 +3 Trudno powiedzieć 26 26 28 28 29 31 27 26 27 27 29 29 28 26 26 0 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (251) przeprowadzono w dniach 7 13 kwietnia 2011 roku na liczącej 1192 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
- 2-100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% I '98 ZMIANY OPINII O SEJMIE XII V IX X X X X X X X X X X I '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 DOBRA ZŁA VIX IIV '11 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% I '98 ZMIANY OPINII O SENACIE XII V IX X X X X X X X X X X I '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 DOBRA ZŁA VIXI IV '11 Z uznaniem o pracy parlamentu częściej niż inni wypowiadają się najmłodsi respondenci, w tym także osoby uczące się bądź studiujące, jak również dobrze oceniający swoją sytuację materialną. We wszystkich analizowanych elektoratach partyjnych przeważają krytyczne oceny działalności Sejmu. Relatywnie najwięcej opinii przychylnych jest wśród zwolenników partii rządzącej. Podobnie w przypadku notowań Senatu, z tym że tu potencjalni wyborcy PO częściej wystawiają ocenę pozytywną niż negatywną. Tabela 2 Oceny działalności Sejmu Potencjalne elektoraty dobra zła Trudno powiedzieć PO 42 50 8 SLD 19 69 12 PiS 14 75 11 Niezamierzający głosować 9 77 14 Tabela 3 Oceny działalności Senatu Potencjalne elektoraty dobra zła Trudno powiedzieć PO 46 31 23 SLD 27 44 29 PiS 20 59 21 Niezamierzający głosować 13 64 23
- 3 - OCENY PREZYDENTA W kwietniu obserwujemy pogorszenie ocen pracy prezydenta Bronisława Komorowskiego. Co prawda nadal ponad połowa Polaków (54%) odnosi się do niej z aprobatą, jednak od marca odsetek ten zmniejszył się o 4 punkty. W podobnym stopniu przybyło osób wyrażających negatywną opinię o działalności głowy państwa (28%, wzrost o 6 punktów). To najliczniejsza grupa krytyków odnotowana w tej kadencji. CBOS RYS. 1. JAK BY PAN(I) OCENIŁ(A) DZIAŁALNOŚĆ PREZYDENTA BRONISŁAW KOMOROWSKIEGO? Raczej dobrze 46% 8% Zdecydowanie dobrze Raczej źle 8% 18% Trudno powiedzieć Zdecydowanie źle Tabela 4 Oceny działalności prezydenta Wskazania respondentów według terminów badań VIII IX X XI XII I II III IX X XI XII I II III IV Zmiany 2009 2010 2011 III IV 11 Dobra 27 24 26 27 24 25 30 26 31 47 47 50 55 53 56 58 54 4 Zła 59 64 63 61 62 61 58 62 58 17 21 20 18 20 19 22 28 +6 Trudno powiedzieć 14 11 11 12 14 14 12 12 11 36 32 30 27 27 25 20 18 2 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% II '98 VIIXXII V IX '99 '00 ZMIANY OPINII O PREZYDENCIE Aleksander Kwaśniewski '01 '02 '03 '04 DOBRA '05 '06 ZŁA Lech Kaczyński '07 '08 Bronisław Komorowski '09 I '10 IX I IV '11
- 4 - We wszystkich wyodrębnionych grupach społeczno-demograficznych przeważa uznanie dla działalności prezydenta. Na tle innych, relatywnie częściej niezadowolone są z niej osoby będące w złej sytuacji materialnej, praktykujący religijnie kilka razy w tygodniu, a spośród grup zawodowych: rolnicy, prywatni przedsiębiorcy, technicy i średni personel. Jeśli chodzi o poglądy polityczne, pracę prezydenta najczęściej aprobują respondenci o lewicowej orientacji politycznej, natomiast krytykują zwolennicy prawicy. Działalność prezydenta cieszy się niemal powszechnym uznaniem wśród wyborców PO. Dobre oceny dominują również w elektoracie SLD, choć już nie w takim stopniu, natomiast zwolennicy PiS w większości są niezadowoleni z funkcjonowania tego urzędu. Tabela 5 Oceny działalności prezydenta Bronisława Komorowskiego Potencjalne elektoraty dobra zła Trudno powiedzieć PO 90 6 4 SLD 68 14 18 PiS 28 61 11 Niezamierzający głosować 45 31 24 Pracę prezydenta Bronisława Komorowskiego chwali trzy czwarte głosujących na niego w II turze wyborów prezydenckich i niespełna jedna trzecia wyborców jego kontrkandydata. Ponad połowa elektoratu Jarosława Kaczyńskiego ma złe zdanie o działalności głowy państwa. Tabela 6 Elektoraty w II turze wyborów prezydenckich Oceny działalności prezydenta Bronisława Komorowskiego dobra zła Trudno powiedzieć Głosujący na Bronisława Komorowskiego 74 12 14 Głosujący na Jarosława Kaczyńskiego 30 51 19 Niegłosujący 45 31 24 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI ZUS I OFE Od zeszłego miesiąca ubyło osób dobrze oceniających funkcjonowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (29%, spadek o 7 punktów), co jednak nie przełożyło się na znaczący wzrost dezaprobaty, którą deklaruje połowa Polaków (50%). Od marca przybyło natomiast osób niepotrafiących ustosunkować się do działalności tej instytucji.
- 5 - Tabela 7 Oceny ZUS Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany X XI XII I II III IV I II III IV III IV 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 11 Dobra 20 22 20 22 22 22 22 35 27 36 29 7 Zła 62 57 56 54 57 56 59 44 52 48 50 +2 Trudno powiedzieć 18 21 24 24 21 22 19 21 21 16 21 +5 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% ZMIANY OPINII O ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 0% X 2009 XI XII I 2010 II III IV I 2011 II III IV DOBRA ZŁA Trudno powiedzieć Gorsze niż przed miesiącem są oceny dotyczące działalności Otwartych Funduszy Emerytalnych. O 5 punktów (do 24%) zmniejszył się odsetek wyrażających pozytywną opinię o ich funkcjonowaniu, w podobnym stopniu zwiększyła się liczba niemających na jego temat zdania. Niezmiennie zaś co trzeci badany (32%) ocenia je źle. Tabela 8 Wskazania respondentów według terminów badań Zmiany Oceny OFE II 2010 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 III IV 11 Dobra 20 23 21 29 24 5 Zła 36 28 34 33 32 1 Trudno powiedzieć 44 49 45 38 44 +6 Pozytywne opinie o funkcjonowaniu ZUS przeważają wśród najstarszych respondentów (mających 65 lat i więcej), w grupach emerytów i rencistów, a także wśród osób najsłabiej wykształconych, natomiast zdanie wyraźnie gorsze mają ludzie z wyższym wykształceniem, przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści, prywatni przedsiębiorcy oraz pracownicy administracyjno-biurowi.
- 6 - Dobre opinie o działalności OFE częściej niż złe deklarują młodsi respondenci (do 34 lat), w tym także uczniowie i studenci, jak również osoby uzyskujące najniższe dochody per capita w gospodarstwie domowym. W kwietniu w niewielkim stopniu pogorszyły się opinie o pracy parlamentu i nieco bardziej na temat działalności prezydenta Bronisława Komorowskiego. Nie bez znaczenia dla wzrostu krytycyzmu wobec prezydenta były najprawdopodobniej obchody rocznicowe katastrofy smoleńskiej, w czasie których bardzo mocno swoją obecność zaznaczyło opozycyjne PiS. Opracował Michał FELIKSIAK