WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW w roku szkolnym 2011/2012 ETAP REJONOWY Kod ucznia Drogi Uczniu! Przed Tobą zadania drugiego już etapu konkursu historycznego. 1. Na rozwiązanie zadań masz 90 minut. 2. Możesz uzyskać maksymalnie 53 punkty. 3. Jeśli zdobędziesz 90% czyli 48 punktów, to przechodzisz do następnego etapu. 4. Odpowiedzi udzielaj w teście. 5. Odpowiedzi do zadań zamkniętych zakreślaj kółkiem. 6. Pisz starannie długopisem. 7. Nie używaj korektora ani gumki 8. Jeśli się pomylisz w zadaniach zamkniętych, przekreśl otoczoną kółkiem, błędnie wybraną odpowiedź ( np. A ) i zaznacz inną, którą uznasz za poprawną 9. Jeśli się pomylisz w zadaniach otwartych, skreśl i zapisz poprawną odpowiedź. POWODZENIA! 1
1. Centralnymi ośrodkami administracji w państwie Mieszka I były osady obronne zwane grodami. Uzupełnij dwa zdania wpisując właściwy wyraz w miejsce wykropkowane (0-1pk) A. Grodami zarządzali specjalni urzędnicy zwani... B. W następnych wiekach takich urzędników nazywano... 2. Szczytniki w dawnej Polsce to wieś służebna, której nazwa jest związana ze świadczeniem wykonywanym na rzecz księcia i jego dworu. Czym zajmowali się rzemieślnicy Szczytnik? (0-1pk)... 3. Dopasuj wyjaśnienie poszczególnych pojęć. Wpisz odpowiednią literę z tabeli w miejsce wykropkowane obok pojęcia: (0-4pk) A. regalia... B. gildie... C. nobilitacja... D. myto... 1 Związki łączące średniowiecznych kupców. 2 Zastrzeżona dla władcy wyłączność korzystania z pewnych praw. 3 Opłata za przewozy, przejazdy przez groble, mosty, rogatki. 4 Prawna forma wejścia do stanu szlacheckiego osoby nie mającej szlacheckich przodków. 4. Lokacja miast i wsi w średniowiecznej Polsce wiązała się z tworzeniem samorządu, który posiadał ustalony przez prawo zakres samodzielnego rozstrzygania spraw. Napisz kto reprezentował: (0-2pk) A. samorząd miejski:... i... B. samorząd wiejski... i... 5. Poniższy obrazek wraz z podpisem, Jak napiszemy wieczysty czy wietrzysty?, przedstawia w sposób humorystyczny, podpisanie pokoju przez syna Władysława Łokietka. Przyjrzyj się uważnie ilustracji, a następnie odpowiedz na pytania pod obrazkiem. (0-3pk) 2
Zbigniew Jujka, Poprawki do historii, Warszawa 1990, s.70 A. Ten pokój podpisany został w (podaj miejsce)... B. Jak zinterpretujesz ironię zawartą w wyrazach zapisanych w cudzysłowiu.... 6.Przeanalizuj podane mapki przedstawiające ziemie polskie. Nadaj im tytuły, uzupełniając zapis w ramce znajdującej się obok każdej mapki. (0-3 pk ) 3
Polska w czasach...... RZECZPOSPOLITA...... Polska w czasach...... 4
7.Przeczytaj uważnie tekst źródłowy zaczerpnięty z kroniki Galla Anonima, a następnie uzupełnij zdania odwołując się do wiedzy źródłowej i pozaźródłowej (0-3 pk.) Był bowiem pewien człowiek imieniem Miecław [Masław],cześnik i sługa jego ojca Mieszka, a po śmierci tegoż we własnym przekonaniu książę i naczelnik Mazowszan. [ ]ufny w odwagę swego wojska, a nadto zaślepiony żądzą zgubnej ambicji, próbował zuchwale sięgnąć po to, co mu się nie należało [ ]. Stąd też do takiej posunął się hardości i pychy, że odmawiał posłuszeństwa Kazimierzowi, a nadto z bronią w ręku i podstępem stawiał mu opór. Źródło: Gall Anonim, Kronika polska, Wrocław 2003, s. 45 A. Opisywany fragment odnosi się do wydarzenia z czasów (podaj władcę Polski)... B. Wydarzenie, które opisuje kronikarz to.... C. Dotyczy ono ziemi polskiej... 8. Szlachta polska skupiona wokół programu naprawy Rzeczpospolitej, zwanego ruchem egzekucyjnym, w XVI wieku wysuwała wiele rządań wobec króla. Osiągnięciem ruchu egzekucyjnego nie było: (0-1 pk) A. Lustracja (spis) dóbr koronnych B. Ujednolicenie miar i wag C. Reforma monetarna D. Przeprowadzenie reformy podatkowej 9. Unia polsko-litewska w Lublinie 1569 roku była unią realną. Spośród podanych w ramce określeń wybierz te, które były wspólne dla Korony i Litwy, oraz te, które były odrębne. Wpisz w miejca wykropkowane odpowiednie litery oznaczające wyrazy.(0-2 pk.) A. król B. sądy C. skarb D. armia E. polityka zagraniczna F. urzędy centralne G. sejm I. WSPÓLNE:... II. ODRĘBNE:... 5
10.Z jakim osiągnięciem lub dziełm związane są następujące postacie. Wpisz odpowiedni numer obok nazwiska: (0-4 pk) A. Stanisław Konarski... B. Wojciech Bogusławski... C. Adam i Józef Załuscy... D. Hugo Kołłątaj... 1. Działacz KEN 2. Twórca teatru norodowego 3. Collegium Nobilium 4. pierwsza publiczna biblioteka w Warszawie 11. Do poniższych określeń dopisz władcę związanego z nimi:(0-3 pk.) A. dymitriada... B. śluby lwowskie... C. Lew Lechistanu... 12. Do bitwy podaj dowódcę wojsk polskich (0-3 pk.) A. pod Kłuszynem 1610 r.... B. pod Kirchholmem 1605 r... C. pod Trzcianą 1629 r... 13. Sejm Wielki obradujący w latach 1787-1792 został skonfederowany. Oznaczało to, że w czsie głosowania (0-1pk) A. nie obowiązywało... B. decyzje podejmowano... 14. Gdzie, kiedy i w jakim celu zwołany był ostatni sejm w polsko-litewskiej Rzeczpospolitej? (0-3pk) A. miejsce... B. rok... C. Cel (wymineń jeden)... 15. Na mocy jakiego dokumentu mieszczan dopuszczono do urzędów w państwie polskim i pozwolono im nabywać majątki ziemskie, co do tej pory było wyłącznie zastrzeżone dla szlachty? Podaj nazwę i rok wydania dokumentu.(0-2 pk.) NAZWA DOKUMENTYU:... ROK WYDANIA:... 6
16. 3 maja 1791 roku uchwalono w Polsce konstytucję, która była pierwszą w Europie ustawą zasadniczą. Wymień co najmniej dwie konstytucje nadane dla Polaków w czasie zaborów w latach 1795-1815. W tym celu uzupełnij tabelę:(0-2 pk.) Nazwa konstytucji Rok nadania Kto nadał 17. Na podstawie krótkiego fragmentu charakterystyki zastanów się kogo ona dotyczy. Odpowiedź zapisz w tabeli. Podaj imię i nazwisko. (0-3 pk.) Uczestnicy powstań narodowych i walk o wolną Polskę. Fragment charakterystyki Miał stopień generalski i był naczelnym kapelanem wojsk powstańczych. Jego oddziały wytrwał w walkach na Podlasiu, aż do jesieni 1864 roku W Szkole Rycerskiej wyszkolono go na inżyniera wojskowego i ukształtowano na patriotę. W czasie insurekcji kościuszkowskiej organizacja powstania w Wilnie spoczywała w jego rękach Był weteranem wojsk napoleońskich. W czasie powstania listopadowego był jego pierwszym dyktatorem. Nie wierzył w zwycięstwo powstania i dlatego był zwolennikiem próby porozumienia z carem Kogo dotyczy fragment charakterystyki A. B. C. 18. Na Wielkiej Emigracji po upadku powstania listopadowego powstały polskie ugrupowania polityczne, które żywo debatowały na temat klęski powstania i przyszłości państwa polskiego. Dopasuj poglądy do podanego ugrupownia emigracyjnego. Zapisz odpowiednie numery przy nazwie ugrupowania (0-3 pk.) A. Hotel Lamber... B. Gromady Kudu Polskiego... C. Towarzystwo Demokratyczne Polskiepodanych... 7
I. za upadek powstania winili głównie szlachtę i tym tłumaczyli konieczność likwidacji jej jako stanu społecznego. Uważali że ziemia i środki produkcji powinny znaleźć się w rekach ludu. II.tworzyli własy rodzaj emigracyjnego ministerstwa spraw zagranicznych Liczyli w przyszłości na pomoc państw Europy Zachodniej, głównie Anglii i Francji. Dążyli do przywrócenia pełnej autonomii Królestwa Polskiego III. Polskę widzieli w przyszłości jako państwo demokratyczne, w walce o które wielką rolę odegra lud. Byli za nadaniom chłopom ziemi na własność bez odszkodowania. Chcieli powstania, które objęłoby wszystkie trzy zaboy. 19. Skutkiem jakiego powstania były następujące decyzje? Podaj nazwę powstania i rok jego wybuchu. (0-4 pk) A. Kraj Przywiślański...... B. pacyfikacja wsi galicyjskiej przez wojska austriackie...... C. pretekst do likwidacja autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego...... D. noc paskiewiczowska...... 20. Edukacja to bardzo ważna dziedzina życia. Dlatego też Polacy w różnych okresach dziejów troszczyli się o naukę, otwierając nowe szkoły. Po upadku powstania styczniowego powstał nielegalny Uniwersytet Latający.( 0-1 pk.) Odpowiedz na dwa pytania dotyczące tej szkoły. I. Gdzie (miasto) powstał ten uniwersytet?... II. Dla kogo był przeznaczony?... 21 Napisz, jakie państwo i w którym rozbiorze zagarnęło ziemie zaznaczone na mapie literami: A, B, C i D (0-2 pk). 8
A.... B.... C.... D.... 22. Przeczytaj uważnie podane zdarzenia, a następnie zapisz literę A przy tym, które było chronologicznie pierwsze, oraz B przy tym, które było chronologicznie ostatnie. (0-2 pk.) Utworzenie Królestwa Polskiego... Pokój w Tylży... początki Wielkiej Emigracji... Rugi pruskie... Wybuch powstania styczniowego... 9