Działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych wspierające samorządowy i obywatelski wymiar polskiej polityki zagranicznej Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwo Spraw Zagranicznych 1
Mechanizm WSiOPPZ jako element dyplomacji publicznej i kulturalnej dyplomacja publiczna i kulturalna działania realizowane w kraju działania realizowane za granicą współpraca instytucjonalna z partnerami przedsięwzięcia komunikacyjne wsparcie debaty na poziomie regionalnym 2
Polityka zagraniczna we współczesnym świecie to więcej niż tradycyjna dyplomacja. Kontakty i inicjatywy na poziomie społeczeństw, jednostek samorządów lokalnych i organizacji społecznych wnoszą do niej ogromną wartość dodaną, czynią ją nie tylko bardziej skuteczną, lecz także lepiej rozumianą przez obywateli. 3
Współpraca zagraniczna realizowana prze samorządy powinna być dla nich narzędziem, które wspiera realizację potrzeb lokalnej społeczności na różnych płaszczyznach i w dziedzinach kluczowych dla rozwoju regionu. 4
Zasady i zakres podejmowania działań międzynarodowych przez jednostki samorządu terytorialnego regulowane są w: Konstytucji RP (art. 172 ust. 2), ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (art. 18 pkt 13 i 14, art. 41 ust. 2 pkt 5, art. 75-77), ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (art. 12 pkt 9a, art. 75a), ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (art. 7 ust. 1 pkt 20, art. 18 ust. 2 pkt 12a, art. 84a ), ustawie z dnia 15 września 2000 r. o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych, ustawie z dnia 8 listopada 2008 r. o europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej 5
W celu wsparcia samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej MSZ utworzyło w 2012 r. stały instrument wsparcia (WSiO) działań partnerów zawierającego precyzyjne alokacje budżetowe i jasno sprecyzowane kierunki działania. Dodatkowo, w 2013 r. powołano w strukturach MSZ zespół, którego zadaniem jest koordynacja na poziomie ministerstwa wsparcia działań partnerów z zakresu współpracy międzynarodowej.
Cele mechanizmu wsparcia samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej: poszerzanie i dywersyfikowanie zakresu debaty publicznej o polityce zagranicznej, wzmocnienie zaplecza merytorycznego dla polskiej polityki zagranicznej zwłaszcza na poziomie regionalnym, przybliżanie i objaśnianie szczegółów polityki zagranicznej państwa obywatelom i wybranym grupom odbiorców. 7
ukierunkowanie działań partnerów zgodnie z priorytetami ppz zapewnienie koordynacji działań i jednolitości przekazu budowanie potencjału partnerów i podnoszenie ich kompetencji zaktywizowanie społeczności na poziomie regionalnym i lokalnym wokół zagadnień ppz 8
Obszary wspierania przez MSZ samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej: współpraca instytucjonalna, działania wynikające ze zobowiązań ustawowych MSZ wobec samorządów, wsparcie działań realizowanych przez partnerów, realizacja działań własnych w regionach. 9
Współpraca instytucjonalna: udział w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu (Zespół ds. Międzynarodowych), udział w posiedzeniach Konwentu Marszałków, Związku Województw, uczestnictwo w spotkaniach korporacji samorządowych, wsparcie realizacji idei Stałej Ogólnopolskiej Konferencji Współpracy Międzynarodowej Samorządu. 10
Działania wynikające ze zobowiązań ustawowych MSZ udzielanie zgody na: realizację inicjatywy zagranicznej samorządu, przyjęcie i uchwalenie Priorytetów współpracy zagranicznej województwa, przystąpienie jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych, przystąpienie jednostek samorządu terytorialnego lub podmiotu prawa publicznego do Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej. 11
Wsparcie działań realizowanych przez partnerów: wsparcie merytoryczne i organizacyjne inicjatyw partnerów, współorganizacja przedsięwzięć, udzielanie w drodze konkursu otwartego dotacji celowych na realizację projektów, prowadzenie dedykowanej zakładki internetowej na portalu MSZ. 12
Realizacja działań w regionach: uruchomienie sieci Ośrodków Debaty Międzynarodowej, inicjowanie i stymulowanie debaty na poziomie regionalnym, realizacja kampanii informacyjnych. 13
Przykłady interesujących działań: Badanie ogólnopolskie dotyczące aktywności międzynarodowej samorządów, w tym czynników wpływających na jej rozwój i kierunki (Związek Miast Polskich) Stworzenie platformy internetowej jako narzędzia wymiany informacji i dobrych praktyk w zakresie działań międzynarodowych realizowanych przez różne podmioty regionu (Województwo Świętokrzyskie) Opracowanie strategii współpracy transgranicznej (Województwo Lubelskie)
Więcej informacji: Wydział ds. wsparcia samorządowego i obywatelskiego wymiaru polskiej polityki zagranicznej Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwo Spraw Zagranicznych tel. 022 523 71 82 fax 022 523 71 89