PORADNIK PROJEKTANTA ROZDZIAŁ I - Izolacje techniczne, teoria izolacji
SPIS TREŚCI Wskaźnik energii końcowej, czyli dlaczego należy dobrze izolować?....3 Teoria izolacji podstawowe pojęcia...4 Jaka izolacja dla konkretnego rodzaju i temperatury powierzchni?...5 Przykład...6 2
WSKAŹNIK ENERGII KOŃCOWEJ, CZYLI DLACZEGO NALEŻY DOBRZE IZOLOWAĆ? Do podstawowych zadań izolacji technicznych należy ograniczenie i utrzymanie na założonym poziomie strat ciepła z urządzeń oraz przewodów instalacyjnych. Stosuje się je zarówno w przypadku układów grzewczych i chłodzących, jak i wentylacyjnych. Rola izolacji systemów tego typu jest tym bardziej istotna, im większe różnice temperatur występują pomiędzy transportowanym czynnikiem, a otoczeniem. Na poziomie projektu dostrzegamy to m.in. poprzez wskaźnik energii końcowej EK. Wskaźnik energii końcowej EK informuje o rocznym zapotrzebowaniu budynku na energię do ogrzania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej, uwzględniając przy tym sprawność instalacji oraz możliwe straty ciepła z układu. Transport ciepła kosztuje, a jego koszt w bardzo dużej mierze zależy od poprawnie zaprojektowanej i wykonanej izolacji instalacji. Wskaźnik energii końcowej EK, który w niewielkim stopniu przekracza wartość wskaźnika energii użytkowej, sugeruje wysoko sprawny układ ogrzewania, na który składa się wydajna pompa ciepła lub kocioł grzewczy, wysokiej jakości system termostatyczny i przede wszystkim odpowiednio zaizolowane instalacje. Wartość ta ma bezpośrednie przełożenie na faktyczne koszty eksploatacji budynku. WSKAŹNIK EK, KTÓRY W NIEWIELKIM STOPNIU PRZEKRACZA WARTOŚĆ WSKAŹNIKA ENERGII UŻYTKOWEJ, SUGERUJE WYSOKO SPRAWNY UKŁAD OGRZEWANIA. ENERGIA PIERWOTNA EP SUROWCE ENERGETYCZNE Kierunek dostawy energii WYTWARZANIE I PRZESYŁ Straty ENERGIA KOŃCOWA EK ODBIÓR W BUDYNKU Kierunek obliczeń zapotrzebowania energii SYSTEM INSTALACYJNY Straty ENERGIA UŻYTKOWA E P + C.W.U. WYKORZYSTANIE 3
PORADNIK PROJEKTANTA TEORIA IZOLACJI PODSTAWOWE POJĘCIA Do zadań rozwiązań izolacyjnych określanych jako izolacje techniczne należy ograniczanie przepływu ciepła w niepożądanym kierunku. Zakresem tym objęte są zwykle elementy o temperaturze od 0 C do 700 C. WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODZENIA CIEPŁA Tak szeroki zakres temperatur oznacza, że przewodność cieplna zmienia się stosunkowo często w zależności od zastosowanego produktu izolacyjnego. Czyni to dobór właściwego rozwiązania zadaniem szczególnie istotnym. Teoria izolacji obejmuje najbardziej podstawowe i najważniejsze działy termodynamiki, których znajomość jest niezbędna, aby wykonać standardowe obliczenia projektowe. Zdolność materiału do przewodzenia ciepła, inaczej zdolność termoizolacyjna materiału. Im mniejsza jest wartość λ, tym lepsza zdolność izolacyjna materiału. Wielkość λ wyrażana w W/(mK). OPÓR CIEPLNY Opór, jaki wyrób o określonej grubości stawia przenikaniu ciepła. Parametr ten zależy od wartości lambda (λ) i grubości (d) zgodnie z wzorem: R = d/λ. Im większy opór cieplny, tym lepsza zdolność izolacyjna materiału. Wielkość wyrażana w m²k/w. WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA Współczynnik przenikania ciepła charakteryzuje konkretną przegrodę i stanowi miarę przenikania ciepła między powierzchnią i otaczającym środowiskiem. Zależy od materiału i temperatury powierzchni, a także temperatury i ruchu otaczającego środowiska. Wielkość wyrażana w W/(m²K). 4
JAKA IZOLACJA DLA KONKRETNEGO RODZAJU I TEMPERATURY POWIERZCHNI? Rysunek 1. Teoretyczna przewodność cieplna wełny kamiennej W/(m C) 0,10 0,090 0,080 0,070 0,060 0,050 0,040 Jak już wspomniano, głównym zadaniem izolacji jest wytworzenie oporu cieplnego, czyli ograniczenie przepływu ciepła przez konstrukcję. Aby spełnić te wymagania możliwie jak najbardziej skutecznie, potrzebny jest dostęp do danych materiałowych produktu, który planujemy zastosować. Dlatego też przed przystąpieniem do właściwych prac obliczeniowych należy dokonać wyboru odpowiedniego wyrobu izolacyjnego. Jeżeli wybieramy spośród produktów z wełny kamiennej Paroc, dla poprawnego wyboru decydujące znaczenie będą miały dwa czynniki: kształt konstrukcji, w skład której ma wchodzić dany element temperatura izolowanego elementu Dobór właściwego produktu izolacyjnego jest szczególnie istotny z uwagi na przewodność cieplną w aktualnej temperaturze ośrodka. Wartość, którą podaje się dla średniej temperatury panującej w izolacji, może się zmieniać dość znacznie w zależności od rodzaju izolacji. Zwłaszcza w wyższych temperaturach. Temperaturę średnią oblicza się w oparciu o temperaturę ośrodka i temperaturę na powierzchni izolacji zgodnie z równaniem (1): t m = (t j + t e )/2 mata lamellowa mata na siatce otulina 0 50 100 150 200 250 300 Temperatura średnia [ C] gdzie: t m temperatura średnia [ C] t j temperatura ośrodka [ C] t e temperatura na powierzchni izolacji [ C] Jeżeli znana jest temperatura średnia, da się określić przewodność cieplną danego produktu izolacyjnego. Można tego dokonać albo posługując się rys. 1 5
PRZYKŁAD ZADANIE: Przewód rurowy izolujemy przy użyciu otuliny PAROC Section. Temperatura ośrodka wynosi 330 C, a temperatura powietrza 20 C. Jaka będzie przewodność cieplna zastosowanej izolacji? ROZWIĄZANIE: Przyjmujemy, że temperatura na powierzchni zewnętrznej izolacji jest wyższa o 30 C od temperatury powietrza otaczającego. Znane wartości wstawiamy do równania (1). t m = (330 + 50)/2 = 190 C Z wykresu na rys. 1. odczytujemy: λ 190 = 0,055 W/(m C). t m = 190 C t e = 50 t i = 330 C 6
W NASTĘPNYM ROZDZIALE: IZOLACJA TERMICZNA Jakie są aktualne wymagania izolacji cieplnej przewodów i komponentów HVAC? O czym nie mówią Warunki Techniczne? Jaka minimalna grubość izolacji dla lambdy innej, niż 0,035 W/(m²K)? Jak obliczyć czas zamarzania czynnika oraz spadek temperatury medium? Na jakie rozwiązania izolacyjne warto zwrócić uwagę? 7
Paroc jest wiodącym producentem energooszczędnych rozwiązań izolacyjnych w regionie Morza Bałtyckiego. W naszej działalności skupiamy się na potrzebach klienta i personelu, ciągłych innowacjach, wzroście rentowności oraz zrównoważonym rozwoju. W skład asortymentu Paroc wchodzą izolacje budowlane, izolacje techniczne, izolacje morskie, płyty warstwowe i produkty akustyczne. Wyroby PAROC są wytwarzane w Finlandii, Szwecji, na Litwie i w Polsce, a począwszy od 2013 roku, także w Rosji. Grupa Paroc posiada biura sprzedaży i przedstawicieli w 14 krajach w Europie. IZOLACJE BUDOWLANE oferują szeroką gamę produktów i rozwiązań izolacyjnych dla wszystkich typów budynków. Produkty izolacji budowlanych są stosowane głównie do izolacji termicznej, ogniowej i akustycznej ścian zewnętrznych, dachów, stropów, podłóg, piwnic, stropów międzykondygnacyjnych i ścian działowych. PRODUKTY AKUSTYCZNE to dźwiękochłonne sufity i panele ścienne, a także produkty do kontroli hałasu w warunkach przemysłowych. IZOLACJE TECHNICZNE to produkty stosowane do izolacji termicznej, ogniowej, akustycznej oraz izolacji przeciwkondensacyjnej we wnętrzach budynków (HVAC systemy klimatyzacji, wentylacji i ogrzewania), a także w procesach przemysłowych i rurociągach, urządzeniach przemysłowych i konstrukcjach okrętowych. PŁYTY WARSTWOWE to ogniochronne, lekkie panele z rdzeniem z wełny kamiennej i obustronnym pokryciem z blachy stalowej. Płyty PAROC stosowane są w fasadach, ścianach działowych i stropach w obiektach użyteczności publicznej, budynkach handlowych i przemysłowych. WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI Z TYTUŁU GWARANCJI Informacje zawarte w niniejszej broszurze opisują warunki i właściwości techniczne przedstawionych produktów, obowiązujące w momencie publikacji tego dokumentu, do czasu zastąpienia go przez nowszą wersję drukowaną lub cyfrową. Najnowsza wersja tej broszury jest zawsze dostępna na stronie internetowej firmy Paroc. Nasz materiał informacyjny przedstawia zastosowania, dla których funkcje i właściwości techniczne naszych produktów zostały zatwierdzone. Jednakże informacje te nie są równoznaczne z udzieleniem gwarancji handlowej. Nie bierzemy odpowiedzialności za komponenty innych producentów użytych w danym zastosowaniu lub podczas instalacji naszych produktów. Nie gwarantujemy właściwości naszych produktów, jeżeli są one stosowane w obszarze lub w warunkach, które nie zostały uwzględnione w naszych materiałach informacyjnych. Z powodu ciągłego rozwoju naszych produktów, zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian w naszym materiale informacyjnym w dowolnym momencie. PAROC jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Paroc Group. Wydanie: lipiec 2016 Paroc 2016 TIPO0716 PAROC POLSKA SP. Z O.O. ul. Gnieźnieńska 4 62-240 Trzemeszno Telefon +61 468 21 90 www.paroc.pl A MEMBER OF PAROC GROUP