INŻYNIERIA W ROLNICTWIE. MONOGRAFIE 13 ENGINEERING IN AGRICULTURE. MONOGRAPHS 13 Wacław Romaniuk, Marcin Majchrzak PRZYGOTOWANIE I ZADAWANIE PASZ TREŚCIWYCH I OBJĘTOŚCIOWYCH ORAZ SPOSOBY ICH MAGAZYNOWANIA W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH I FARMERSKICH STORAGE, PREPARATION AND DISCHARGE OF BULK AND CONCENTRATE FEEDS IN FAMILY FARMS AND FARMING ENTERPRISES Falenty 2013 WYDAWNICTWO ITP
INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn tel./fax 22 628-37-63; www.itep.edu.pl; e-mail: itep@itep.edu.pl DYREKTOR INSTYTUTU prof. dr hab. Edmund Kaca Oddział w Warszawie ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa tel. 22 542-11-00, fax 22 542-11-50 Kierownik Oddziału prof. dr hab. Aleksander Szeptycki KOLEGIUM REDAKCYJNE prof. dr hab. Aleksander Szeptycki przewodniczący prof. dr hab. J.Lech Jugowar prof. dr hab. Zdzisław Wójcicki prof. dr hab. Jan Pawlak prof. dr hab. Krzysztof Wierzbicki Recenzenci dr hab. Jan Barwicki, prof. nadzw., prof. dr hab. Józef Szlachta Redakcja naukowa prof. dr hab. Wacław Romaniuk Kierownik Działu Wydawnictw: dr hab. Halina Jankowska-Huflejt, prof. nadzw. Projekt okładki: Halina Jankowska-Huflejt Opracowanie redakcyjne: Barbara Wciślińska Skład komputerowy i przygotowanie do druku: Anna Wysocka Copyright by Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach (ITP), 2013 ISBN 978-83-62416-59-2 ISSN 2083-9545 Adres redakcji: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn tel. 22 720-05-98; www.itep.edu.pl; e-mail: wydawnictwo@itep.edu.pl Realizacja wydania: Agencja Wydawniczo-Poligraficzna Gimpo 02-778 Warszawa, ul. M. Grzegorzewskiej 8. Ark. wyd. 7,5. Nakład 200 egz.
Spis treści 1. WSTĘP...5 2. PRZYGOTOWANIE I ZADAWANIE PASZ TREŚCIWYCH...7 2.1. Wymagania zootechniczne i właściwości pasz treściwych...7 2.2. Charakterystyka ziarna zbóż...8 2.3. Technologia magazynowania pasz treściwych...9 2.3.1. Magazyny składowania podłogowego...10 2.3.2. Magazyny silosowe...12 2.3.3. Urządzenia do transportu pasz treściwych...14 2.4. Rodzaje maszyn do rozdrabniania...21 2.5. Określanie stopnia rozdrobnienia...21 2.6. Śrutowniki...23 2.6.1. Śrutowniki tarczowe...23 2.6.2. Śrutowniki walcowe...25 2.7. Rozdrabniacze bijakowe...27 2.7.1. Budowa i zasada działania...27 2.7.2. Części i zespoły konstrukcyjne rozdrabniaczy bijakowych...28 2.7.3. Przykłady rozdrabniaczy stosowanych w rolnictwie...30 2.7.4. Rozdrabniacze uniwersalne i zgniatacze...32 2.8. Dozowniki i urządzenia dozujące...34 2.9. Mieszarki...37 2.9.1. Mieszarki porcjowe...38 2.9.2. Mieszarki z mieszadłem poziomym...38 2.9.3. Mieszarki z mieszadłem pionowym...39 2.9.4. Wymagania dotyczące jakości pracy linii przygotowania pasz...44 3. PROCES GRANULACJI PASZ...52 3.1. Zespoły granulujące...52 3.2. Zalety pasz granulowanych...57 4. PRZYGOTOWANIE I ZADAWANIE PASZ OBJĘTOŚCIOWYCH...60 4.1. Rodzaje pasz objętościowych...60 4.1.1. Siano...61 4.1.2. Sianokiszonka...63 4.1.3. Kiszonka...64 4.2. Magazynowanie pasz objętościowych...65 4.3. Sposób pobierania i transportu pasz objętościowych...78 4.4. Sposób przygotowania i zadawania pasz w systemach TMR i PMR...84 4.4.1. Przygotowanie i zadawanie pasz w systemie TMR...85 4.4.2. Przygotowanie i zadawanie pasz w systemie PMR...93 5. BADANIA EKSPLOATACYJNE ZABIEGU PRZYGOTOWANIA I ZADAWANIA PASZ...97 5.1. Metody badań...97 5.2. Wyniki badań...101 5.3. Podsumowanie i wnioski...118 6. BIBLIOGRAFIA...120 Streszczenie...123
Contents 1. INTRODUCTION...5 2. PREPARATION AND DISCHARGE OF CONCENTRATE FEEDS...7 2.1. Zootechnical requirements and property of concentrate feeds...7 2.2. Cereals characteristic...8 2.3. Storage technology of concentrate feeds...9 2.3.1. Floor storage systems...10 2.3.2. Silo storage systems...12 2.3.3. Equipment for concentrate feeds transportation...14 2.4. Types of equipment for grain crushing...21 2.5. Evaluation of crushing degree of grain...21 2.6. Crushing equipment...23 2.6.1. Disk crushers...23 2.6.2. Roll crushers...25 2.7. Hammer shreders...27 2.7.1. Construction and principle of operation...27 2.7.2. Parts and sets of hammer shreders...28 2.7.3. Examples of shreders utilized in agriculture...30 2.7.4. Universal shreders and roll millers...32 2.8. Batchers and batching devices...34 2.9. Mixers...37 2.9.1. Ration mixers...38 2.9.2. Mixers with horizontal agitator...38 2.9.3. Mixers with vertical agitator...39 2.9.4. Requirements for quality of work of feed preparation line...44 3. FEED GRANULATION PROCESS...52 3.1. Granulation equipment...52 3.2. Advantages of granulated feeds...57 4. PREPARATION AND DISCHARGE OF BULK FEEDS...60 4.1. Sorts of bulk feeds...60 4.1.1. Hay...61 4.1.2. Haysilage...63 4.1.3. Silage...64 4.2. Storage of bulk feeds...65 4.3 Procedure of extraction and transportation of bulk feeds...78 4.4. Procedure of preparation and discharge TMR and PMR systems...84 4.4.1. Preparation and discharge in TMR system...85 4.4.2. Preparation and discharge in PMR system...93 5. EXPLOITATION TESTS CONCERNING OPERATION OF FEED PREPARATION AND DISCHARGE...97 5.1. Research methods...97 5.2. Research results...101 5.3. Assumption and proposals...118 6. BIBLIOGRAPHY...120 Summary...124
Streszczenie W niniejszej monografii przedstawiono podstawowe dane wyjściowe do produkcji pasz treściwych i objętościowych w gospodarstwach rodzinnych i farmerskich. Zaprezentowane rozwiązania techniczne urządzeń do przygotowania pasz treściwych i objętościowych umożliwiają wybór rozwiązań dostosowanych do potrzeb profilu ekonomicznego gospodarstwa ze względu na uwarunkowania ekonomiczne i kierunek produkcji. Przedstawione propozycje przygotowania pasz pełnoporcjowych i objętościowych były przedmiotem badań w oborach specjalizujących się w produkcji mleka i mięsa wołowego w gospodarstwach rodzinnych. Wynikiem badań była ocena kosztów eksploatacji maszyn i urządzeń linii przygotowania i zadawania pasz w gospodarstwach o różnych systemach utrzymania bydła. W pracy zawarto obszerne podstawy analityczne, umożliwiające opracowanie wytycznych do prowadzenia badań na potrzeby pracowników naukowych i podejmowanych przez studentów prac dyplomowych. Wyniki badań mogą też służyć do doskonalenia i modernizacji technologii chowu bydła, zwłaszcza w oborach wolnostanowiskowych, specjalizujących się w produkcji mleka lub mięsa wołowego. Summary In this monography presented fundamental preliminary data for production of concentrate and bulky feeds in family farms. Also there are presented technical developments of equipment for preparation of concentrate and bulky feeds giving possibilities of choice for proper economical profile taking into account farm condition and direction of business development in the future. Proposed feeding line systems were taken for providing research work on existing family farms specialized in milk and meet production. Esspecially there were taken into consideration costs of feed preparation and discharge in barns with different technology and different type of equipment utilized for mechanization of this operation. Results presented in this monography can be utilized by students for preparation diploma thesis and also by scientists during providing research work connected with development of new feeding systems in milk and beef production.