KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Podobne dokumenty
KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Wprowadzenie do architektury komputerów. Taksonomie architektur Podstawowe typy architektur komputerowych

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Architektura komputerów

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE.

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) -

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Architektura Systemów Komputerowych

Interfejs urządzeń peryferyjnych

Magistrale i gniazda rozszerzeń

Architektura komputerów

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Autor: Jakub Duba. Interjesy

Charakterystyka mikrokontrolerów. Przygotowali: Łukasz Glapiński, Mateusz Kocur, Adam Kokot,

Rysunek 1 Schemat maszyny von Neumanna

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Komunikacja z urzadzeniami zewnętrznymi

METROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki

Technika Mikroprocesorowa

Architektura i magistrale komputerów przemysłowych

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play

Sprawdzian test egzaminacyjny GRUPA I

Podstawy Informatyki Systemy sterowane przepływem argumentów

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia

Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

MAGISTRALE MIKROKONTROLERÓW (BSS) Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Zagadnienia zaliczeniowe z przedmiotu Układy i systemy mikroprocesorowe elektronika i telekomunikacja, stacjonarne zawodowe

Architektura komputerów

Systemy na Chipie. Robert Czerwiński

Architektura Systemów Komputerowych. Rozwój architektury komputerów klasy PC

Architektura komputerów

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

Charakterystyka mikrokontrolerów

Układy wejścia/wyjścia

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI

Technologie informacyjne - wykład 2 -

CZYM JEST KARTA GRAFICZNA.

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski

Wykład Mikroprocesory i kontrolery

Budowa i sposób działania płyt głównych

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa Wstęp... 11

Interfejsy systemów pomiarowych

STM32Butterfly2. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107

Podsystem graficzny. W skład podsystemu graficznego wchodzą: karta graficzna monitor

Interfejsy szeregowe TEO 2009/2010

Architektura komputera

1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zestawienie połączenia pomiędzy dwoma sterownikami PLC za pomocą protokołu Modbus RTU.

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Komunikacja w mikrokontrolerach. Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych

Technika mikroprocesorowa

Topologie sieciowe. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Systemy i sieci komputerowe klasa 1 Dział I charakterystyka komputera PC 20 godzin

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja. do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: SYSTEMY CYFROWE 1.

MAGISTRALE I/O DLA DSI II

PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH

Wykład 4. Interfejsy USB, FireWire

Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania

mgr inż. Tadeusz Andrzejewski JTAG Joint Test Action Group

STM32 Butterfly. Zestaw uruchomieniowy dla mikrokontrolerów STM32F107

Interfejsy. w systemach pomiarowych. Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Urządzenia Techniki. Klasa I TI 3. PŁYTA GŁÓWNA. BIOS.

Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz.

Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości

Architektura harwardzka Architektura i organizacja systemu komputerowego Struktura i funkcjonowanie komputera procesor, rozkazy, przerwania

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu

dr inż. Jarosław Forenc

MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika

Transkrypt:

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 3

Prawo autorskie Niniejsze materiały podlegają ochronie zgodnie z Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83 z późniejszymi zmianami). Materiał te udostępniam do celów dydaktycznych jako materiały pomocnicze do wykładu z przedmiotu Komputerowe Systemy Pomiarowe prowadzonego dla studentów Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. Mogą z nich również korzystać inne osoby zainteresowane tą tematyką. Do tego celu materiały te można bez ograniczeń przeglądać, drukować i kopiować wyłącznie w całości. Wykorzystywanie tych materiałów bez zgody autora w inny sposób i do innych celów niż te, do których zostały udostępnione, jest zabronione. W szczególności niedopuszczalne jest: usuwanie nazwiska autora, edytowanie treści, kopiowanie fragmentów i wykorzystywanie w całości lub w części do własnych publikacji. Eligiusz Pawłowski KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 2

Uwagi dydaktyczne Niniejsza prezentacja stanowi tylko i wyłącznie materiały pomocnicze do wykładu z przedmiotu Komputerowe Systemy Pomiarowe prowadzonego dla studentów Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. Udostępnienie studentom tej prezentacji nie zwalnia ich z konieczności sporządzania własnych notatek z wykładów ani też nie zastępuje samodzielnego studiowania obowiązujących podręczników. Tym samym zawartość niniejszej prezentacji w szczególności nie może być traktowana jako zakres materiału obowiązujący na egzaminie. Na egzaminie obowiązujący jest zakres materiału faktycznie wyłożony podczas wykładu oraz zawarty w odpowiadających mu fragmentach podręczników podanych w wykazie literatury do wykładu. Eligiusz Pawłowski KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 3

Podstawowe parametry systemów interfejsu Do podstawowych parametrów każdego systemu interfejsu można zaliczyć: 1 Zasięg i szybkość transmisji, 2 Struktura połączeń: logiczna i fizyczna, 3 Sposób transmisji porcji informacji: bitów, bajtów i ramek, 4 Zasada czasowej koordynacji transmisji (synchronizacja), 5 Sposób adresowania urządzeń, 6-Parametry elektryczne, mechaniczne, okablowanie. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 4

Struktury połączeń logicznych w systemach interfejsu Logiczna struktura połączeń opisuje drogę, którą pokonują dane podczas transmisji w systemie interfejsu od jednego urządzenia do następnych, niezależnie od fizycznego sposobu realizacji połączeń (okablowania). Wyróżniamy następujące struktury połączeń logicznych: 1 radialna (gwiaździsta, ang. star), 2 drzewo, (ang. tree), 3 magistrala (ang. bus), 4 kaskadowa otwarta i zamknięta (ang. daisy chain,). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 5

Struktura logiczna typu radialnego, gwiaździsta (star) Każde urządzenie U1, U2, U3,... jest dołączone do kontrolera K oddzielnym interfejsem RS 232, USB, Centronics (tryb standardowy SPP) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 6

Struktura logiczna typu drzewo (tree) Struktura logiczna gwiaździsta rozbudowana dzięki zastosowaniu koncentratorów H (ang. Hub) USB KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 7

Struktura logiczna typu magistrala (bus) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K dołączone są poprzez układy interfejsu równolegle do magistrali, zakończonej (opcjonalnie) terminatorami T. ISA, PCI, RS485, IEEE 488, SPI, I2C KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 8

Struktura logiczna typu magistrala, przykład SPI SCLK Serial Clock (output from master) MOSI/SIMO Master Output, Slave Input (output from master) MISO/SOMI Master Input, Slave Output (output from slave) SS Slave Select (active low; output from master) SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji magistrali KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 9

Struktura logiczna typu magistrala, przykład I2C I2C (Inter-Integrated Circuit) w konfiguracji magistrali KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 10

Struktura logiczna kaskadowa zamknięta (daisy chain - ring) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K tworzą zamknięty łańcuch (kaskadę) elementów. Wianek ze stokrotek - daisy chain SPI, JTAG, MIDI KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 11

Struktura logiczna kaskadowa zamknięta, przykład SPI SCLK Serial Clock (output from master) MOSI/SIMO Master Output, Slave Input (output from master) MISO/SOMI Master Input, Slave Output (output from slave) SS Slave Select (active low; output from master) SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji kaskady KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 12

Struktura logiczna kaskadowa zamknięta, przykład JTAG TDI (Test Data In) TDO (Test Data Out) TCK (Test Clock) TMS (Test Mode Select) TRST (Test Reset) optional. JTAG (Joint Test Action Group) konfiguracja daisy chain KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 13

Struktura logiczna kaskadowa otwarta (daisy chain - linear) Wszystkie urządzenia U1, U2, U3,... oraz kontroler K tworzą łańcuch (kaskadę) elementów zakończony (opcjonalnie) terminatorem T IEEE 1284 (rozszerzony Centronics) w trybie ECP/EPP KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 14

Struktury połączeń fizycznych w systemach interfejsu Fizyczna struktura połączeń opisuje mapę połączeń w systemie interfejsu - sposób okablowania, bez względu na logiczną organizację przepływu danych pomiędzy urządzeniami. Logiczna struktura połączeń w pewnym zakresie ogranicza możliwe do zastosowania struktury fizyczne połączeń. Stosuje się to samo nazewnictwo! Przykłady: Struktura logiczna radialna możliwa jest tylko również radialna struktura fizyczna (np. RS232), Struktura logiczna magistrala możliwa struktura fizyczna typu radialnego, drzewa, magistrali (IEEE 488). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 15

Struktury połączeń fizycznych - przykład RS232 Struktura logiczna radialna narzuca również radialną strukturę fizyczną KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 16

Struktury połączeń fizycznych - przykład IEEE 488 Struktura logiczna magistrala umożliwia różne struktury fizyczne Fizyczna gwiazda Fizyczna magistrala Fizyczna drzewo KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 17

Sposoby transmisji porcji informacji w systemach interfejsu Sposoby transmisji porcji informacji bitów, bajtów i ramek danych: 1 Transmisja szeregowa: bity, bajty i ramki szeregowo, 2 Transmisja równoległa: bity równolegle (jeden lub kilka bajtów jednocześnie), 3 Transmisja szeregowo-równoległa: bity równolegle, bajty i ramki szeregowo. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 18

Transmisja szeregowa Transmisja szeregowa: bity, bajty i ramki szeregowo (np.rs232), KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 19

Transmisja równoległa (szeregowo-równoległa) Transmisja szeregowo-równoległa: bity równolegle, bajty i ramki szeregowo (np. IEEE 488). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 20

Czasowa koordynacja transmisji w systemach interfejsu Sposoby transmisji zapewniające czasową koordynację przesyłu danych pomiędzy nadajnikiem i odbiornikiem: 1 Transmisja synchroniczna: z transmisją sygnału zegarowego oddzielną linią lub jednocześnie wspólną linią z danymi, 2 Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją programową (start-stopową) lub sprzętową (ang. handshaking). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 21

Transmisja synchroniczna z oddzielną linią zegarową Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym oddzielną linią (aktywne jedno ze zboczy lub poziom sygnału). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 22

Transmisja synchroniczna przykład I2C Transmisja synchroniczna I2C: dane transmitowane są linią SDA (Serial DAta line) synchronicznie z sygnałem zegarowym przesyłanym oddzielną linią SCL (Serial CLock line). Kolejne bity b1, b2,... bn są przesyłane w czasie trwania stanu wysokiego sygnału zegarowego. Dodatkowe kombinacje S i P rozpoczynają i kończą transmisję całego bajtu danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 23

Transmisja synchroniczna bez linii zegarowej Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym tą samą linią dzięki modulatorowi M i demodulatorowi D. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 24

Transmisja synchroniczna bez linii zegarowej-przykład DCF77 Transmisja synchroniczna: dane DATA transmitowane synchronicznie z sygnałem zegarowym CLK przesyłanym tym samym radiowym kanałem transmisji za pomocą modulacji amplitudy fali nośnej 77,5kHz. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 25

Transmisja asynchroniczna z synchronizacją start-stopową RS232 I2C Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją start-stopową w interfejsie RS232 i I2C KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 26

Transmisja asynchroniczna z synchronizacją sprzętową Transmisja asynchroniczna: z synchronizacją sprzętową (ang. handshaking) w interfejsie Centronics w trybie SPP. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 27

Adresowanie urządzeń w systemach interfejsu Sposoby adresowania urządzeń w systemach interfejsu: 1 Struktura logiczna gwiaździsta oddzielny interfejs dla każdego urządzenia, 2 Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS (ang. Chip Select) dla każdego urządzenia, 3 Adresowanie magistralą adresową przesyłanie adresu równolegle magistralą adresową, 4 Adresowanie polem adresowym w ramce danych przesyłanie adresu szeregowo w polu adresowym ramki danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 28

Adresowanie urządzeń w strukturze gwiaździstej Struktura logiczna gwiaździsta adresowanie urządzeń jest zbędne, każde urządzenie dołączone jest do kontrolera oddzielnym interfejsem, nie ma możliwości wystąpienia konfliktu przy przesyle danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 29

Adresowanie urządzeń sygnałami wyboru CS Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS (ang. Chip Select) dla każdego urządzenia, dane przesyłane magistralą danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 30

Adresowanie urządzeń sygnałami wyboru CS - przykład SPI Adresowanie sygnałami wyboru urządzenia oddzielny sygnał wyboru CS dla każdego urządzenia w systemie SPI (Serial Peripheral Interface Bus) w konfiguracji magistrali, sygnały wyboru oznaczone SS1, SS2, SS3 (Slave Select), aktywny stan niski. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 31

Adresowanie urządzeń magistralą adresową Adresowanie magistralą adresową adres przesyłany jest równolegle magistralą adresową, każde urządzenie posiada własny dekoder adresowy dekodujący jego adres i generujący sygnał wyboru urządzenia CS. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 32

Adresowanie urządzeń magistralą adresową ISA PC/XT Adresowanie magistralą adresową przykład 8-bitowej magistrali ISA w komputerach IBM PC/XT - przesyłanie adresu równolegle magistralą adresową: 20 linii adresowych ADDR0.. ADDR19 na stykach A31.. A12 złącza krawędziowego 2x31 styków. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 33

Adresowanie urządzeń polem adresowym w ramce danych Adresowanie polem adresowym w ramce danych przesyłanie adresu szeregowo w polu adresowym ramki danych. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 34

Adresowanie urządzeń polem adresowym w ramce danych I2C Adresowanie polem adresowym w ramce danych przykład transmisji szeregowej w interfejsie I2C. Adres i dane transmitowane są linią SDA (Serial DAta line) synchronicznie z sygnałem zegarowym na linii SCL (Serial CLock line). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 35

Parametry elektryczne i mechaniczne systemów interfejsu Do podstawowych parametrów elektrycznych i mechanicznych systemu interfejsu można zaliczyć: 1 Rodzaj sygnału: prądowy lub napięciowy, 2 Poziomy napięć (prądów) dla stanów logicznych 0 i 1, 3 Konfiguracja linii niesymetryczna, względem ziemi: symetryczna lub 4 System złączy: szufladowe, krawędziowe, koncentryczne, 5 Okablowanie: skrętka, przewody koncentryczne, ekranowanie KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 36

Poziomy napięć stanów logicznych standardowego RS232 KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 37

Poziomy napięć stanów logicznych RS232-5V i innych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 38

Poziomy napięć stanów logicznych standardowego TTL KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 39

Symetryczna linia przesyłowa przykład RS422 Konfiguracja symetryczna linii względem interfejsu 422 KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 40

Poziomy napięć stanów logicznych TTL i pochodnych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 41

Podstawowe systemy złączy Najczęściej stosowane rodzaje złączy w systemach interfejsów: 1 Złącza szufladowe 2 Złącza krawędziowe 3 Złącza koncentryczne KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 42

Systemy złączy - szufladowe Szufladowe Amphennol Szufladowe D-SUB Cannon Kabel Centronics KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 43

Systemy złączy - krawędziowe Złącze Krawędziowe KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 44

Systemy złączy - koncentryczne Gniazdo BNC Wtyczka i trójnik BNC Złącze koncentryczne BNC koncentryczne KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 45

Systemy interfejsu współczesnych KSP 1 Interfejsy kasetowe: - magistrale komputerów klasy IBM PC: ISA, PCI, PCMCIA - magistrale komputerów specjalizowanych: PXI - magistrale kaset pomiarowych: VXI, CAMAC 2 Interfejsy przyrządowe: - interfejsy równoległe: IEEE 488, IEEE1284 - interfejsy szeregowe: RS232, RS422, RS485, USB, IEEE 1394 - interfejsy czujników: I2C, 1-wire, SPI 3 Interfejsy sieciowe: - Ethernet - CAN, PROFIBUS KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 46

Podstawowe struktury współczesnych komputerów 1 Architektura von Neumanna: komputery klasy PC i podobne, wyposażone w BIOS oraz system operacyjny. Pierwsza konstrukcja: EDVAC, Los Alamos, rok 1945. Opracowany na University of Pensylvania na zamówienie United States Army 2 Architektura harwardzka: mikrokontrolery jednoukładowe, procesory sygnałowe DSP, programowalne sterowniki logiczne PLC. Pierwsza konstrukcja: Mark I, Harvard, rok 1944. Zbudowany przez firmę IBM na zamówienie United States Navy i zainstalowany na Harvard University (więcej na pierwszym wykładzie) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 47

Architektura von Neumanna krótka historia John von Neumann, 1940r. Architektura komputerowa która została opisana w 1945 r. w raporcie "First Draft of a Report on the EDVAC" przez Johna von Neumanna, efekt wspólnych prac z Johnem W. Mauchly ym i Johnem Presper Eckertem, prowadzonych na zlecenie rządu USA w laboratorium Los Alamos. EDVAC - Electronic Discrete Variable Automatic Computer (elektroniczny automatyczny licznik zmiennych dyskretnych). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 48

Architektura von Neumanna krótka historia Strona tytułowa wstępnego raportu (draft) z kontraktu wartego 100 000 US$, ostateczny koszt wyniósł 500 000 US$, KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 49

Architektura von Neumanna Architektura von Neumanna składa się z trzech części: - procesora zawierającego układ sterowania i ALU, - pamięci, wspólnej dla danych i programu, - urządzenia wejścia-wyjścia. Architektura von Neumanna charakteryzuje się: - skończoną i funkcjonalnie pełną listą rozkazów, - możliwością wprowadzenia programu i danych do pamięci poprzez urządzenia wejścia-wyjścia, - jednakową dostępnością programu i danych dla procesora możliwość modyfikacji programu przez procesor, - sekwencyjnym przetwarzaniem danych według instrukcji odczytywanych przez procesor z pamięci. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 50

Architektura von Neumanna Architektura von Neumanna wspólna pamięć programu i danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 51

Architektura harwardzka (Harvard Mark I, 1944) Architektura harwardzka składa się z trzech części: - procesora, - oddzielnych pamięci programu i pamięci danych - urządzenia wejścia-wyjścia. Architektura harwardzka charakteryzuje się: - brakiem możliwości wprowadzenia programu do pamięci poprzez urządzenia wejścia-wyjścia, - brakiem możliwości modyfikacji programu przez procesor, - brak możliwości programowania, praca ze stałym programem, - wysoką wydajnością dzięki możliwości równoczesnego pobierania instrukcji i danych z oddzielnych pamięci. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 52

Architektura harwardzka Architektura harwardzka rozdzielona pamięć programu i danych KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 53

Architektura harwardzka-procesor AVR ATmega Źródło: ATmega8 Data Sheet: 8-bit with 8K Bytes In-System Programmable Flash KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 54

Źródło: Architektura harwardzka-realizacja w procesorze DSP The Scientist and Engineer's Guide to Digital Signal Processing by Steven W. Smith, Ph.D. (Analog Devices) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 55

Architektura von Neumanna realizacje w komputerach PC Historyczny rozwój struktury komputerów PC: - szynowa z pojedynczą magistralą (ISA) - szynowa z podwójną magistralą (FSB + ISA) - szynowa z potrójną magistralą (FSB + PCI + ISA) - szynowe ze zredukowaną liczbą magistral (PCIe) KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 56

Architektura pojedynczej magistrali struktura ISA W standardzie ISA (Industry Standard Architecture) wszystkie elementy pracują z tą samą szybkością, magistrala podzielona jest na kilka części układami buforującymi KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 57

Architektura pojedynczej magistrali - właściwości Wprowadzona na szeroką skalę w PC. Podstawą architektura jest szyna (zespół przewodów połączonych z gniazdami). Komputer ma postać kasety lub szafy z wymiennymi modułami szufladami Łatwa rekonfiguracja i rozbudowa komputera. Stosunkowo niska cena. Sterowniki urządzeń wejścia-wyjścia dostępne do procesora w taki sam sposób jak pamięć. Model szynowy stanowi wygodny model logiczny komputera, niezależnie od fizycznej implementacji (wszystkie współczesne komputery mają model logiczny (programowy) bazujący na modelu szynowym). Architektura szynowa jest typową architekturą systemów mikroprocesorowych i mikrokomputerów (w komputerach osobistych, stacjach roboczych i serwerach była stosowana do ok. 1994 roku). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 58

Architektura pojedynczej magistrali - problemy Długość i struktura połączeń ogranicza szybkość transmisji magistrali Dysproporcja wydajności procesora i pamięci jest dodatkowo powiększana przez wolną transmisję danych na szynie Krytyczna jest szybkość dostępu procesora do pamięci (inne transmisje, np. do i z urządzeń wejścia-wyjścia, zachodzą stosunkowo rzadko i mogą być realizowane wolniej). Długość szyny wynika z konieczności dołączenia wielu urządzeń - sterowników wejścia wyjścia KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 59

Architektura podwójnej magistrali - struktura Pamięć i układy wejścia/wyjścia pracują z różną szybkością KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 60

Architektura podwójnej magistrali - właściwości Szybka, krótka magistrala (szyna) łączy procesor (lub procesory) z pamięcią i ew. pamięcią podręczną kieszenią (ang.cache). Wolna (dłuższa) szyna (magistrala) obsługuje sterowniki urządzeń wejścia wyjścia. Obie magistrale (szyny) są połączone za pomocą mostu (ang. bridge). Logicznie obie szyny są widziane przez procesor jak jedna, ale różnią się głównie parametrami elektrycznymi i wydajnością. Architektura stosowana w komputerach PC w latach 1994-1998. Standardy EISA, MCA, VESA (VLB). KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 61

Architektura podwójnej magistrali - problemy Architektura dwuszynowa - problemy: Niektóre urządzenia zewnętrzne wymagają bardzo szybkiej transmisji. Szczególnie wymagające są karty graficzne. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 62

Architektura potrójnej magistrali struktura FSB-PCI-ISA Pamięć i różne układy wejścia/wyjścia pracują z różną szybkością KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 63

Architektura potrójnej magistrali - właściwości Trzy szyny (magistrale):» procesora i pamięci (FSB ang. front side bus)» szybkich urządzeń zewnętrznych (PCI)(ang. Peripheral Component Interconnect)» wolnych urządzeń zewnętrznych (ISA) (ang. Industry Standard Architecture) Typy mostków:» mostek północny (ang. northbridge) - łączy szynę procesora z szyną szybkich urządzeń» mostek południowy (ang. southbridge) - łączy szynę szybkich urządzeń z szyną wolnych urządzeń Używana w komputerach PC 1999-2002» w praktyce most południowy zawierał sterowniki niektórych urządzeń» sterownik pamięci umieszczony w moście północnym KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 64

Architektura potrójnej magistrali - problemy szybka szyna zbyt wolna dla podsystemu graficznego wobec rosnącej integracji wolna szyna stała się zbędna KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 65

Architektura uproszczona struktura FSB - PCI Rezygnacja z ISA, bezpośrednie połączenie mostów, dodane AGP KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 66

Architektura uproszczona PCI - właściwości Organizacja PC - rok 2004: Nie ma szyny wolnych urządzeń wejścia-magistrali ISA. Część połączeń szynowych została zastąpiona połączeniami typu punkt-punkt, o dużo większej przepustowości. Mostek północny zawiera sterownik pamięci. Mostek południowy nie pełni roli mostu pomiędzy szynami, lecz zawiera sterowniki większości niezbędnych w komputerze PC urządzeń zewnętrznych. Wprowadzono AGP (ang. Accelerated Graphics Port lub Advanced Graphics Port) zmodyfikowana magistrala PCI opracowana przez firmę Intel KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 67

Architektura uproszczona PCI - problemy Długość i struktura połączeń ogranicza szybkość transmisji KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 68

Architektura uproszczona PCIe struktura PCIe Wprowadzone PCIe, magistrala szeregowa wypierająca AGP, PCI, ISA KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 69

Architektura uproszczona PCIe - właściwości Organizacja PC - rok 2006: Sterownik pamięci umieszczony jest w procesorze. Mostek północny wyposażony w indywidualne łącza dla sterowników urządzeń zewnętrznych, zrealizowane w standardzie PCI express. Mostek południowy jest zintegrowanym sterownikiem urządzeń zewnętrznych. Szyna PCI została zachowana w celu umożliwienia podłączenia starszych sterowników urządzeń (skazana na usunięcie podobnie jak ISA). PCI Express PCI-s (PCIe, PCI-E), znana również jako 3GlO (3rd Generation I/O), szeregowa magistrala komunikacyjna KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 70

Podsumowanie 1.Do podstawowych parametrów opisujących system interfejsu można zaliczyć: zasięg i szybkość transmisji, strukturę logiczną i fizyczną połączeń, sposób transmisji porcji informacji, sposób synchronizacji transmisji, sposób adresowania urządzeń, parametry elektryczne, mechaniczne i okablowanie. 2.Struktura logiczna i fizyczna są ze sobą w pewnym zakresie powiązane. 3.Transmisję danych można zorganizować szeregowo lub równolegle (szeregowo-równolegle), synchronicznie lub asynchronicznie. 4.W logicznej strukturze połączeń innej niż gwiaździsta konieczne jest adresowanie urządzeń. 5.Parametry elektryczne systemu interfejsu przede wszystkim określają poziomy napięć lub prądów przypisanych logicznym wartościom 0 i 1. 6.Parametry mechaniczne systemu interfejsu opisują przede wszystkim zastosowany system złącz i okablowania. 7.Interfejsy współczesnych komputerów zorganizowane są w strukturze magistrali. KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 71

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ KSP, zjazd 3 dr inż. Eligiusz Pawłowski 72