.pl LEADER 2014 2020 szansą na rozwój wsi! Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 6 grudnia 2016 1 / 10
.pl Co robi młody człowiek, który nie chce przejąć gospodarstwa rolnego od rodziców? Przyszły młody rolnik najczęściej ucieka do miasta. Polska wieś z roku na rok wyludnia się coraz bardziej, a ci co pozostają starzeją się. Na wsiach potrzebne jest, jak rybie woda, myślenie innowacyjne i chęć wspólnego działania. LEADER to strategia, dzięki której można zrealizować wiele projektów służących rozwojowi wsi i uatrakcyjnieniu okolicy dla mieszkańców. Wsparcie finansowe w ramach LEADER sięgać może nawet pół miliona złotych. W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach 2014 2020 powstał LEADER, czyli rozwój lokalny, kierowany przez społeczność (RLKS), wspierany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). W Rawie Mazowieckiej (1-2.12.2016) miała miejsce konferencja LEADER 2014 2020. Rozmawiano o tym co było (LEADER 2007 2013), sytuacji obecnej i o tej, która pojawi się po roku 2020, nad którą należy rozpocząć prace teraz, aby ułatwić funkcjonowanie instytucjom sprawującym pieczę nad realizowanymi projektami. Na konferencji pojawili się członkowie Lokalnych Grup Działania (LGD) z całej Polski i organizacji związanych z rozwojem polskiej wsi. Wymieniali swoje doświadczenia, mówili o aktualnych problemach i proponowali zmiany. LGD, czyli lokalna grupa działania, to rodzaj współdziałania pomiędzy instytucjami państwowymi a grupami prywatnymi, mający na celu działanie na rzecz społeczności w danym regionie (zazwyczaj obszarach wiejskich). Członkami organizacji LGD są zarówno mieszkańcy konkretnego obszaru, jak i przedstawiciele sektora publicznego i pozarządowego, a działalność LGD ma za zadanie promować region, zwiększać w nim jakość życia, czy też podnosić aktywność społeczno-gospodarczą jego mieszkańców. 2 / 10
.pl Ryszard Kamiński, prezes Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich. LEADER powstał jako pomysł, inicjatywa po to, żeby zaradzić nieskutecznym programom głównego nurtu we Wspólnej Polityce Rolnej. Szukano nowych pomysłów na to, żeby wieś się rozwijała i nie wyludniała. Początkowo LEADER był odbierany jak jeszcze jeden program, a nie inicjatywa wspólnotowa tłumaczył Ryszard Kamiński, prezes Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich. Musimy wrócić do filarów LEADER-a, przede wszystkim do animacji, bo pojawia się w Grupach coraz więcej młodych osób. My na początku braliśmy udział w wielu wyjazdach studyjnych, podpatrywaliśmy, jak działają inne Grupy w Polsce i za granicą, braliśmy udział w warsztatach i szkoleniach. Co zamierza wprowadzić Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie rozwoju LEADER? 3 / 10
.pl Ryszard Zarudzki, Podsekretarz Stanu, Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jeżeli mamy rozpocząć dyskusję o przyszłości, należy wypunktować 4 najważniejsze zadania ze strony Ministerstwa. Po pierwsze, należy wprowadzić uproszczenia we wdrażaniu podejścia LEADER, po drugie zwiększenie roli Lokalnych Grup Działania, po trzecie lokalna strategia jako kompleksowy dokument strategiczny oraz zwiększenie roli RLKS, czyli rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność mówił Ryszard Zarudzki, Podsekretarz Stanu i Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podsumowanie LEADER-a 2007 2013 obejmowało omówienie licznych spotkań koordynacyjnych, konferencji, wizyt studyjnych, warsztatów i szkoleń. Szeroko opisano największe wyzwania, sukcesy, najmilsze wspomnienia, mówiono o tym, czego brakowało w poprzednim okresie, oraz przybliżono najbardziej interesujące projekty LEADER-a 2007 2013. Joanna Gierulska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich, MRiRW. 4 / 10
.pl LEADER to jest współpraca, partnerstwo, wymiana doświadczeń, dobrych praktyk, ale również nauka. Jest to współpraca instytucji. Przez te wszystkie lata mieliśmy kilkanaście, może kilkadziesiąt spotkań koordynacyjnych z samorządami województw, gdzie na bieżąco staraliśmy się omawiać problemy, przygotować wspólnie rozwiązania. Mieliśmy spotkania koordynacyjne z Agencją. Mieliśmy powołaną grupę, która wspólnie przygotowywała procedury wdrażania. Funkcjonowanie LEADER-a przez te wszystkie lata to była bardzo ciężka praca bardzo wielu ludzi mówiła Joanna Gierulska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich, MRiRW. Podczas Konferencji zaprezentowano również wyniki rozwoju podejścia Leader 2007 2013 i wysunięto rekomendacje na przyszły okres: 2014 2020. Iza Grabowska, Evaluation for Government Organizations. Pierwsza kwestia to szczegółowa diagnoza wszystkich LGD, zarówno sieci współpracy wewnątrz,jak i na zewnątrz LGD, jaki jest potencjał rozwojowy, edukacyjny. Należy się również zastanowić, ile osób pracuje i czym te osoby się zajmują. Kolejną bardzo ważną kwestią jest dzielenie się wiedzą z LGD, ponieważ Grupy są na różnym poziomie rozwoju. Rozsądne zaplanowanie systemu dzielenia się wiedzą pomiędzy najsilniejszymi LGD a najsłabszymi będzie kluczowe zalecała Iza Grabowska z EGO (Evaluation for Government Organizations S.C.) LEADER to jest współpraca, partnerstwo, wymiana doświadczeń, dobrych praktyk, ale również nauka. Jest to współpraca instytucji. Joanna Gierulska, MRiRW 5 / 10
.pl Podczas kilku lat działań w podejściu LEADER wprowadzono zmiany, które miały za zadanie ułatwienie LGD realizowania zamierzonych strategii. Przede wszystkim wprowadziliśmy ryczałt, projekty grantowe, zamiast małych projektów, otwarty katalog celów i działań oraz premie na przedsiębiorczość wymieniał Ryszard Zarudzki. Czy z podejściem LEADER co jest nie tak? Na konferencji kilkakrotnie padało stwierdzenie, że potrzebne są uproszczenia i ułatwienia we wprowadzaniu wniosków, analizie konkursów oraz dalszych działań z nimi związanych. Zbyt wiele czasu zajmowała biurokracja i papierologia, a za mało czasu pracownicy LGD mieli na inne istotne sprawy, jak animacja, nawiązywanie współpracy oraz wizyty studyjne. To właśnie ma się zmienić w najbliższym czasie. Magdalena Zdunek, naczelnik Wydziału Leader Departamentu Działań Delegowanych ARiMR. Na stronie Agencji pojawił się link, w którym umieszczono najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami dla beneficjentów ogłosiła Magdalena Zdunek, naczelnik Wydziału Leader 6 / 10
.pl Departamentu Działań Delegowanych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Nareszcie zostały udostępnione na stronie Agencji generatory wniosków. Inspiracją dla Lokalnych Grup Działania mają być dobre praktyki i doświadczenia pozostałych Grup. Podzielono je w zależności od sektora, w którym działania były realizowane: innowacyjność, pozytywny wpływ na klimat i środowisko, aktywizacja grup defaworyzowanych (inicjatywy społeczne, np. dla seniorów, zajęcia, kółka lub kluby), wykorzystanie środków regionalnych i z PROW-u do osiągania celów LSR. 7 / 10
.pl LEADER przede wszystkim kojarzy się z kołami gospodyń wiejskich, imprezami i festynami wiejskimi. Bardzo ciekawe projekty dotyczyły projektów zrealizowanych w sektorze pozytywny wpływ na klimat i środowisko. W ramach tej inicjatywy na wsiach powstały łąki kwietne, obszary nektarodajne, zbiorniki retencyjne, zielone podwórka, termomodernizacje budynków, zamontowano też kolektory słoneczne. Z czym się kojarzy LEADER? LEADER przede wszystkim kojarzy się z kołami gospodyń wiejskich, imprezami i festynami wiejskimi, na których promuje się regionalne produkty, ale również tradycjami wiejskimi, jak np. zawody ochotniczej straży pożarnej. W Lokalnych Grupach Działania można jednak robić bardzo wiele ciekawych i dochodowych rzeczy. Aby spełnić wymogi w konkursie, należy przedstawić pomysł unikalny, ale jednocześnie potrzebny w danym regionie. Najczęściej realizowane działania dotyczą: produktów lokalnych i z własnego gospodarstwa, dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego, kulinarnego oraz turystycznego, zwiększenia atrakcyjności obszaru, bądź są to projekty służące ochronie środowiska i zmianom klimatu, ale przede wszystkim innowacji. 8 / 10
.pl Mirosława Mochocka, zastępca dyrektora ds. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego. W dzisiejszych realiach i dzisiejszych przepisach należy położyć największy nacisk na uspołecznienie procesu przygotowania strategii. Jeżeli mieszkańcy są zaangażowani w ten proces, jednocześnie akceptują realizowane projekty, to częściej będą brać w nich udział tłumaczyła Mirosława Mochocka, zastępca dyrektora ds. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego. Podczas konferencji omówiono również wyzwania dla obszarów wiejskich wynikające z deklaracji CORK II oraz Manifestu Wiejskiego. Wśród nich powstała dyskusja na temat rozwoju działalności na obszarach wiejskich, mających na celu skrócenie łańcucha dostaw żywności. Można wnioskować, że w przyszłości duże wsparcie RLKS oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi będą miały projekty powiązane ze skróceniem łańcucha dostaw, ale również z odpowiedzialnym i zrównoważonym rozwojem, mającym na uwadze ochronę klimatu i środowiska, ale jednocześnie będą musiały podążać z duchem innowacyjności. Wieś będzie silna, jeśli będzie zarządzana przez liderów potrafiących motywować i inspirować 9 / 10
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org).pl lokalną społeczność. Niezbędne jest wsparcie lokalnych liderów wiejskich w budowaniu demokracji obywatelskiej i współpracy opierającej się na wzajemnym zaufaniu i pokonywaniu problemów w przyszłości. Naszym celem jest, aby stworzyć wieś naszą (teraźniejszą i przyszłościową), w której dobrze się żyje i do której zawsze chce się wracać tymi słowami podsumowano proponowane deklaracje dla LEADER-a po 2020 r. Wyraź się! Czy w Twojej wsi zostały wprowadzone działania LEADER? Tak Nie $('.swithcyes-23,.wrapperyes-23').on('click', function(){ $('.yescheck').prop('checked', true); $('#v-23').trigger('click'); }); $('.swithcno-23,.wrapperno-23').on('click', function(){ $('.nocheck').prop('checked', true); $('#v-23').trigger('click'); }); Zobacz również: Samorządy Województw a nabory wniosków na PROW Jak zmienia się polska wieś? Co pokazują badania? PROW a Lokalne Grupy Działania 10 / 10