PROGRAM ĆWICZEŃ WYDZIAŁ LEKARSKI 2011/2012 Ćwiczenie 1 03 05.10.2011 Wprowadzenie do zajęć prosektoryjnych. Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim. Ogólne miana anatomiczne. Płaszczyzny, osie i kierunki ciała. Budowa kości (kształt kości, właściwości fizyczne, biologiczne, okostna, ochrzęstna, unaczynienie i unerwienie). Połączenia ścisłe, połączenia maziowe. Podstawowe i dodatkowe składniki stawu. Rodzaje i klasyfikacja stawów (przykłady). Mechanika stawów. Ćwiczenie 2 06 07.10.2011 Kościec osiowy. Kręgosłup: budowa kręgu, typowe i nietypowe kręgi szyjne i piersiowe, kręgi lędźwiowe, kość krzyżowa, kręgi guziczne. Typy połączeń występujących w obrębie kręgosłupa. Kręgosłup jako całość. Mechanika kręgosłupa. Szkielet klatki piersiowej. Budowa żeber i mostka. Połączenia występujące w obrębie klatki piersiowej. Klatka piersiowa jako całość. Przy budowie stawów obowiązuje znajomość: powierzchni stawowych, przyczepów torebki stawowej, więzadeł z przyczepami oraz innych elementów dodatkowych stawów. Określenie typu stawu ze względu na ilość tworzących je kości, ukształtowanie powierzchni stawowych, ilości osi ruchu. Ćwiczenie 3 10 12.10.2011 Kościec kończyny górnej. Obręcz kończyny górnej: budowa łopatki i obojczyka, połączenia ścisłe i stawowe kości obręczy kończyny górnej. Część wolna kończyny górnej: budowa kości ramiennej, staw ramienny. Ćwiczenie 4 13 14.10.2011 Część wolna kończyny górnej: budowa kości promieniowej i łokciowej, budowa kości ręki: nadgarstka, kości śródręcza, kości palców. Połączenia ścisłe i stawowe części wolnej kończyny górnej. Staw łokciowy, promieniowo nadgarstkowy, stawy ręki. Budowa i mechanika poszczególnych stawów. Ćwiczenie 5 17 19.10.2011 Kościec kończyny dolnej. Obręcz kończyny dolnej: budowa kości biodrowej, kulszowej, łonowej. Typy połączeń występujące w miednicy. Miednica jako całość. Ćwiczenie 6 20 21. 10.2011
Część wolna kończyny dolnej: budowa kości udowej, piszczelowej, strzałki. Połączenia kości kończyny dolnej. Staw biodrowy, staw kolanowy. Budowa i mechanika stawów. Ćwiczenie 7. 24 26.10.2011 Kości stopy. Staw skokowo goleniowy, stawy stopy (budowa i mechanika). Anatomia kliniczna i rentgenowska układu kostnego. Ćwiczenie 8 27-28.10. 2011 Ogólna budowa układu mięśniowego : budowa makroskopowa mięśni, podział mięśni, mechanizmy wspomagające czynność mięśni.. Naczynia i nerwy mięśni. Płytka motoryczna Ogólna budowa układu nerwowego obwodowego: komórka nerwowa budowa nerwu rdzeniowego. Ogólna budowa układu autonomicznego. pień współczulny, zwoje Schemat krążenia dużego. Kończyna górna. Okolice kończyny górnej. Mięśnie i powięzie obręczy kończyny górnej, przyczepy, czynność. Naczynia tętnicze i żylne układu głębokiego obręczy kończyny górnej, przebieg naczyń i ich odgałęzienia. Sieci tętnicze obręczy. Węzły chłonne pachowe. Nerwy obręczy kończyny górnej. Splot ramienny: budowa, położenie, część nadobojczykowa, część podobojczykowa, gałęzie długie i krótkie splotu, przebieg nerwów, zakres unerwienia. Unerwienie ruchowe mm obręczy, unerwienie skórne, objawy wynikające z uszkodzenia nerwów. Unerwienie autonomiczne. Ćwiczenie 9 31-02.11. 2011 (Seminarium) Podsumowanie wiadomości dotyczących układu kostno-stawowego. Przegląd preparatów Ćwiczenie 10 03-04.11. 2011 Ramie. Mięśnie i powięzie ramienia, przyczepy mięśni i czynność. Naczynia tętnicze i żylne układu głębokiego, przebieg naczyń i ich odgałęzienia. Unerwienie mięśni ramienia ruchowe, unerwienie czuciowe skóry ramienia. Przebieg poszczególnych nerwów, objawy wynikające z ich uszkodzenia. Węzły chłonne. Ćwiczenie 11 07-09.11.2011 Przedramie. Mięśnie i powięzie przedramienia, przyczepy mięśni i czynność. Naczynia tętnicze i żylne układu głębokiego przedramienia - topografia naczyń i ich odgałęzienia. Unerwienie ruchowe mięśni przedramienia, unerwienie skóry przedramienia Ręka. Mięśnie i powięzie ręki mięśnie kłębu, mięśnie kłębika, mięśnie śródręcza. Przyczepy i ich czynność. Naczynia ręki tętnicze i żylne: łuk dłoniowy powierzchowny i głęboki, żyły głębokie. Unerwienie mięśni ręki, unerwienie skóry ręki. Objawy kliniczne wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów.
Ćwiczenie 12 10.11.2011 Przegląd preparatów (seminarium) Ćwiczenie 13-14 - 16.11.2011 Elementy topograficzne kończyny górnej: Dół i jama pachowa - ograniczenie, zawartość Trójkąt obojczykowo-piersiowy - ograniczenie, zawartość Dól łokciowy - ograniczenie zawartość Kanał nadgarstka ograniczenie, zawartość Unaczynienie żylne powierzchowne kończyny górnej. Anatomia radiologiczna. Obrazy NMR, angiografie kończyny górnej. Ćwiczenie 14 17-18.11.2011 Kończyna dolna. Okolice kończyny dolnej. Mięśnie obręczy kończyny dolnej: podział, przyczepy, czynność. Kaletki maziowe. Naczynia tętnicze i żyły układu głębokiego obręczy kończyny dolnej: tętnica biodrowa zewnętrzna (przebieg tętnicy i jej odgałęzienia), gałęzie ścienne tętnicy biodrowej wewnętrznej. Nerwy obręczy kończyny dolnej. Splot lędźwiowy: budowa, położenie. Gałęzie długie i krótkie splotu lędźwiowego, przebieg i zakres unerwienia. Objawy wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów. Splot krzyżowy: budowa. położenie, zakres unerwienia. Gałęzie krótkie i długie splotu krzyżowego, przebieg i zakres unerwienia. Objawy wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów. Ćwiczenie 15 21-23.11.2011 Udo. Mięśnie uda. Przyczepy, czynność mięśni. Powięzie. Kaletki maziowe. Naczynia tętnicze i żyły układu głębokiego uda przebieg naczyń i ich gałęzi. Sieci tętnicze w obrębie uda. Naczynia i węzły chłonne. Unerwienie ruchowe mięśni uda, unerwienie skóry uda, przebieg nerwów i zakres zaopatrzenia. Objawy wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów Ćwiczenie 16 24-25.11.2011 Podudzie. Mięśnie podudzia. Przyczepy, czynność mięśni. Powięzie, troczki, kaletki maziowe. Naczynia tętnicze i żyły układu głębokiego goleni, przebieg naczyń i ich gałęzie Sieci tętnicze. Naczynia i węzły chłonne. Unerwienie ruchowe mm podudzia, unerwienie skórne podudzia: Stopa. Mięśnie stopy: Powięzie. Kaletki maziowe. Pochewki ścięgien kończyny dolnej. Naczynia tętnicze i żylne stopy. Łuki i sieci tętnicze stopy. Unerwienie ruchowe mięśni stopy, unerwienie skórne stopy. Objaw wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów Unaczynienie żylne powierzchowne kończyny dolnej, zespolenia układu pow. z głębokim Ćwiczenie 17 28-30.11. 2011 Anatomia kliniczna i radiologiczna kończyny dolnej Anatomia struktur powierzchownych kończyny dolnej
Elementy topograficzne obręczy kończyny dolnej. Rozstęp mięśni, rozstęp naczyń, ograniczenia i zawartość. Otwór kulszowy większy: otwór nadgruszkowy, otwór podgruszkowy ograniczenia i zawartość. Otwór kulszowy mniejszy ograniczenia i zawartość. Kanał zasłonowy ograniczenia i zawartość. Elementy topograficzne uda. Kanał udowy. Trójkąt udowy. Kanał przywodzicieli ograniczenia i zawartość. Miejsca zmniejszonego oporu, przepuklina udowa wrota oraz budowa i zawartość worka przepuklinowego Elementy topograficzne podudzia. Dół podkolanowy ograniczenia i zawartość. Kanał kostki przyśrodkowej oraz kanał kostki bocznej ograniczenia i zawartość. Sklepienie stopy. Ćwiczenie 18 01-02.12.2011 Zaliczenie układu narządu ruchu z unaczynieniem, unerwieniem oraz elementami topograficznymi. Zaliczenie teoretyczne w trakcie wykładu. Zaliczenie praktyczne w trakcie ćwiczeń (seminarium). Ćwiczenie 19 05-07.12. 2011 Kości czaszki mózgowej. Budowa szczegółowa. CZASZKA Ćwiczenie 20 08-09.12.2011 Kości czaszki twarzowej. Budowa szczegółowa. CZASZKA Ćwiczenie 21 12-14.12.2011 CZASZKA Połączenia występujące w obrębie czaszki. Doły i jamy czaszki. Czaszka jako całość. Ćwiczenie 22 15-16.12.2011 GŁOWA I SZYJA Okolice głowy i szyi. Mięśnie i powięzie głowy i szyi: mięśnie powierzchowne szyi, mięśnie podpotyliczne, mięśnie nadgnykowe, mięśnie podgnykowe, mięśnie głębokie szyi. Elementy topograficzne: przestrzenie szyi, trójkąty szyi, ograniczenia i zawartość. Szczelina mięśni pochyłych przednia i tylna ograniczenia i zawartość. Powrózek naczyniowo- nerwowy szyi, położenie i zawartość. Nerwy czaszkowe. podział czynnościowy.
NC VII ( n. twarzowy). Przy omawianiu poszczególnych NC w trakcie całego bloku dotyczącego anatomii głowy i szyi obowiązują nazwy oraz rodzaje jąder nerwów czaszkowych, miejsca wyjścia nerwów z mózgowia i czaszki, funkcjonalne części składowe, zwoje NC, gałęzie nerwów, przebieg i zakres unerwienia, objawy kliniczne wynikające z uszkodzenia poszczególnych nerwów. Drogi nerwowe związane z nerwami czaszkowymi będą omawiane w II semestrze. Ćwiczenie 23 02.01-04.01.2012 Topografia oczodołu. Oko: gałka oczna, narządy dodatkowe oka: mięśnie gałki ocznej, narząd łzowy. Unaczynienie tętnicze i żylne oka, unerwienie oka. Nerwy czaszkowe: wzrokowy (NC II), okoruchowy (NC III), bloczkowy (NC IV), odwodzący (NC VI), trójdzielny, nerw oczny (NCV1). Tętnica oczna. Ucho. Ucho zewnętrzne: małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny. Ucho środkowe: błona bębenkowa, jama bębenkowa, kosteczki słuchowe oraz ich stawy i mięśnie, trąbka słuchowa. Ucho wewnętrzne: błędnik kostny, błędnik błoniasty, błędnik przedsionkowy, błędnik ślimakowy. Unaczynienie i unerwienie ucha. Nerw przedsionkowo ślimakowy (NC VIII) Ćwiczenie 24 05.01.2012 Przegląd preparatów (seminarium) Ćwiczenie 25-09 11.01.2012 Nos zewnętrzny. Jama nosowa i zatoki przynosowe. Unaczynienie i unerwienie nosa zewnętrznego i jamy nosowej. Jama ustna: przedsionek jamy ustnej, jama ustna właściwa, gruczoły ślinowe większe i mniejsze, zęby, język i mięśnie języka, gardziel. Unaczynienie i unerwienie jamy ustnej. Nerwy czaszkowe: krańcowy (NC0), węchowe (NCI), n. trójdzielny (NCV1, V2,V3). twarzowy (NCVII), n. językowogardłowy (NCIX), n. błędny (NCX), n. podjęzykowy (NCXII). Elementy topograficzne: przestrzeń zażuchwowa - ograniczenia i zawartość. Topografia stawu skroniowo żuchwowego. Ćwiczenie 26 12 13.01.2012 Gardło: część nosowa gardła, część ustna gardła, część krtaniowa gardła, mięśnie gardła, Unaczynienie i unerwienie gardła. Pierścień chłonny gardła. Elementy topograficzne: przestrzeń przygardłowa przestrzeń zagardłowa, ograniczenia i zawartość. Krtań: chrząstki krtani, połączenia występujące w obrębie krtani mięśnie krtani, jama krtani. Unaczynienie i unerwienie krtani. Przełyk część szyjna. Nerwy czaszkowe: językowo gardłowy (NC IX), n. błędny (NC X).
Ćwiczenie 27 16 18.01.2012 Naczynia głowy i szyi. Tętnica szyjna zewnętrzna gałęzie t. szyjnej zewnętrznej z przebiegiem i zakres ich unaczynienia. Tętnica podobojczykowa pień tarczowo-szyjny, pień żebrowo-szyjny; żyła szyjna wewnętrzna - przebieg i dopływy; żyła szyjna zewnętrzna - przebieg i dopływy Zatoki opony twardej, naczynia i węzły chłonne głowy. Tarczyca - budowa, położenie, funkcja, unaczynienie i unerwienie. Naczynia i węzły chłonne szyi. Nerw dodatkowy (NC XI). Splot szyjny - położenie, gałęzie,zakres unerwienia. Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych odcinka szyjnego Układ nerwowy autonomiczny głowy i szyi. Anatomia czynnościowa i radiologiczna czaszki oraz głowy i szyi. Ćwiczenie 28 19 20.01.2012 Zaliczenie praktyczne czaszki, głowy i szyi. Zaliczenie testowe w trakcie wykładu (seminarium) Ćwiczenie 29 23 25.01.2011 Zaliczenia poprawkowe praktyczne III terminy kolokwium osteologia kończyna górna i dolna. Zaliczenie testowe w trakcie wykładu (seminarium) Ćwiczenie 30 26 27.01.2011 Zaliczenie poprawkowe praktyczne (II termin) kolokwium czaszka, głowa i szyja. (seminarium) Ćwiczenie 29 27.01 28.01.2011? Zaliczenie poprawkowe praktyczne (III termin) kolokwium czaszka, głowa i szyja. Zaliczenie testowe w trakcie wykładu.