WARSZTATY EKO systemy na terenie Gminy Miasta Sanoka Muzeum Knieja Nowosiółki 28-09-2015
1. Typy użytków zielonych
Umocowanie prawne użytków zielonych Rozp. Ministra Reg. i Budownictwa z dnia 29 marca 2001, w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Dz. U. z dnia 2 maja 2001 r. Zał. 5 Użytki rolne dzielone są na: Grunty rolne Sady Łąki trwałe Pastwiska trwałe
Klasyfikacja łąk Ze względu na genezę wyróżnia się łąki: naturalne półnaturalne sztuczne
Ze względu na czas trwania użytkowania wyróżnia się łąki: trwałe użytkowane trwale lub w okresach wieloletnich, przemienne użytkowane krótko i ujmowane w płodozmiany polowe. Ze względu na produkcyjność i intensywność użytkowania wyróżnia się łąki: małowartościowe, niskoproduktywne, intensywne. Ze względu na położenie wyróżnia się łąki: niżowe dolinowe, niżowe pozadolinowe, górskie.
Ze względów siedliskowych wyróżnia się łąki: grądowe (grądy) położone w miejscach suchych, zależne od opadów, optymalnie użytkowane łąkowo-pastwiskowo, zalewne (łęgi) położone w dolinach rzek na terasach zalewowych, cechują się zmiennymi warunkami wodnymi, bagienne i pobagienne (bielawy i murszowiska) położone w miejscach o wysokim poziomie wód, zwykle stagnujących.
Ze względów fitosocjologicznych wyróżnia się, na siedliskach wilgotnych: łąki trzęślicowe (Molinion) łąki ostrożeniowe (Calthion palustris) Buduje je roślinność należąca do zbiorowiska Cirsietum rivularis. łąki selernicowe (Cnidion dubii) łąki wyczyńcowe (Alopecurion pratensis) łąki solniskowe (Glauco-Puccinellietalia) Na siedliskach świeżych: łąki rajgrasowe (Arrhenatherion)
Heracleum sosnovskyi i inne rośliny inwazyjne w powiecie sanockim Monitoring Program zwalczania Doświadczenia
Drogi rozprzestrzeniania hera sos
Siedliska najczęściej zajmowane przez hera sos
Występowanie hera sos w zbiorowiskach z załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG 3220 Rzeki alpejskie i roślinność zielna wzdłuż ich brzegów (San, Osława, Wisłok) 3230 Rzeki alpejskie i ich roślinność krzewiasta z Myricaria germanica (Osława, Wisłok) 6230 * Murawy z Nardus, bogate w gatunki, na podłożu krzemionkowym w strefach górskich (i podgórskich w Europie kontynentalnej) (Wisłok Wielki, Czaszyn) 6510 Nizinne łąki kośne (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) (Płonna, Czaszyn, Wola Sękowa) 91E0 * Lasy aluwialne z Alnus glutinosa oraz Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) (San, Osława, Wisłok) Symbol (*) oznacza typy siedlisk o pierwszorzędnym znaczeniu (typy siedlisk priorytetowych)
Środki i metody zwalcznia
Efekty zwalczania hera sos w 2014-tym Średnia z 75 stanowisk 89,3% Średnia z 16 pow. kontrolnych 73,47% Średnia z obu ocen 81,4% Skuteczność w Gminach: Besko 1 stanowisko 95% Bukowsko 29 stanowisk 86,6% Komańcza 17 stanowisk 90% Sanok 6 stanowisk 95,3% Tyrawa Wołowska 2 stanowiska 90% Zagórz 20 stanowisk 90,5% Stanowiska w grupach skuteczności: 100% - 25 stanowisk 95% - 9 stanowisk 90% - 9 stanowisk 85% - 10 stanowisk 80% - 12 stanowisk 75% - 6 stanowisk 70% - 3 stanowiska 65% 1 stanowisko Uwaga: Stanowisko traktowane jest jako suma miejsc zaznaczonych na jednej ortofotomapie.
inne rośliny inwazyjne
Inwentaryzacja przyrodnicza cennych obszarów Natura 2000 Ziemia Sanocka
Gatunki specjalnej troski i gatunki inwazyjne
Rzadkie gatunki kręgowców i bezkręgowców
Wnioski: Wypas korzystnie wpływa na bioróżnorodność łąk i pastwisk (zgryzanie nawożenie i rozsiewanie roślin) Zwiększa się stabilność ekosystemów wytworzonych w wyniku wielowiekowej gospodarki na tych terenach. Wiele gatunków kręgowców (sowy, duże drapieżniki) i bezkręgowców (gatunki związane z krowieńcami, rzadkie owady i pająki) znajdują tu miejsce do żerowania i mieszkania Należy podjąć działania korygujące wymogi programów rolno-środowiskowych. Wtórnie bogate florystycznie łąki są podstawą do najwyższej jakości wołowiny i mleka z tych terenów Wtórnie są to tereny gdzie można prowadzić zajęcia dydaktyczne dla studentów i uczniów różnego typu szkół Wtórnie stwarza to istotne przesłanki do rozwoju działalności agroturystycznej w oparciu o zdrową żywność i różnorodność gatunków i siedlisk
Przyszłość długofalowe działanie Badania Ochrona Monitoring Promocja Produkcja Agroturyzm Szkolenia
Wielka eksterminacja W Polsce, podobnie jak na całym terytorium Europy, obserwuje się wzrastające lawinowo zagrożenie flory z powodu działalności człowieka. Proces ten nazywany jest wielką eksterminacją. Tempo wymierania gatunków wyprzedziło i to wielokrotnie, tempo powstawania, zagrażając równowadze układów biologicznych nie tylko poszczególnych reginów, ale Ziemi jako całości. (Mirek, Piękoś-Mirek 1989). Proces ma charakter globalny i dotknął wszystkie grupy organizmów W Polsce wymarło już przynajmniej 38 gatunków roślin naczyniowych. Wiele innych traci swoje stanowiska, kurczą się ich zasięgi. Wyrazem stanu zagrożenia flory są tzw. czerwone księgi i czerwone listy.
Częstość występowania w Polsce różnych grup roślin chronionych: gatunki wymarłe gatunki częste i bardzo częste gatunki bardzo rzadkie 22% 2% 8% gatunki dość częste 14% 22% 32% gatunki rzadkie gatunki dość rzadkie Wg H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek 2003. Nieco zmienione.
Udział różnych grup ekologicznych wśród roślin chronionych Gatunki z torfowisk gatunki wodne Gatunki innych grup Gatunki łąkowe 17% Gatunki muraw kserotermicznych 11% Gatunki ciepłolubnych lasów i zarośli 12% 7% 6% 8% 12% 4% Gatunki łęgów i olsów Gatunki górskich muraw i skał A B C 9% D Gatunki ziołorośli E i traworośli F 7% G H 7% I J H Gatunki borów Gatunki lasów liściastych Wg H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek 2003. Nieco zmienione.
Rośliny ginące i zagrożone w Karpatach Flora Polska liczy 2300 gat. Flora Karpat polskich ok. 1700 gat. Z tej liczby wymarłych, ginących i zagrożonych jest ok. 450 gat. ( 28 % flory Karpat) W systemie ocen kategorii zagrożenia zgodnym z zaleceniami IUCN (Lucas, Synge 1978) grupa ta przedstawia się następująco: wymarłe Ex (Extinct) 35 gatunków wymierające E (Endangered) 68 gatunków zagrożone V (Vulnerable) 119 gatunków rzadkie R (Rare) 156 gatunków o nieokreślonym zagrożeniu I (Indeterminate) 68 gatunków W sumie 446 gatunków
Rośliny chronione użytków zielonych.
Agrimonia pilosa LEDEB. - Rzepik szczeciniasty
Botrychium lunaria (L.) SW. - Podejźrzon księżycowy
Carlina acaulis L. - Dziewięćsił bezłodygowy
Centaurium erythraea RAFN - Centuria pospolita (C. zwyczajna)
Crocus scepusiensis (REHMANN & WOŁ.) BORBÁS - Szafran spiski
Ononis arvensis L. Wilżyna bezbronna
Dziękuję za uwagę! Kontakt: Mail: marian.szewczyk@gmail.com