GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW

Załącznik do Uchwały Nr V / 30 / 2011 Rady Gminy Brudzew z dnia 3 marca 2011 roku w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Brudzew. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW MARZEC 2011

SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 3 2. SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W KRAJU... 5 3. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZNIE W GMINIE... 7 4. CELE PROGRAMU... 15 5. MONITOROWANIE I REALIZACJA PROGRAMU... 18 6. ZAŁĄCZNIKI... 19 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 2

1. WPROWADZENIE Na zagadnienie przemocy domowej możemy spojrzeć z wielu perspektyw, bowiem przemocą domową zajmuje się szereg dyscyplin naukowych, takich jak: psychologia, pedagogika, prawo, socjologia, polityka społeczna itp. Dlatego też precyzyjne zdefiniowanie tego zjawiska nastręcza wielu problemów interpretacyjnych. Przemoc w rodzinie można oceniać w kategoriach prawnych, moralnych, psychologicznych i społecznych. Najprostszą i dostępną dla przeciętnego człowieka definicją przemocy jest definicja zawarta w Słowniku Języka Polskiego. Określa ona przemoc jako fizyczną przewagę wykorzystywaną do czynów bezprawnych dokonywanych na kimś, lub narzuconą bezprawnie władzę, panowanie. Na potrzeby niniejszego Programu, najbardziej odpowiednią jest definicja przemocy zawarta w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180 poz. 1493). Artykuł 2 pkt 2 tejże ustawy definiuje przemoc w rodzinie, jako jednorazowe albo powtarzające się, umyślnie działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Wyróżniamy kilka rodzajów przemocy, które mają swoje charakterystyczne wyznaczniki, ale też wiele elementów wspólnych. Każda forma przemocy powoduje ból, cierpienie, zawsze narusza prawa i dobra osobiste ofiary i jest intencjonalna. Przemoc w rodzinie ogranicza się do pięciu podstawowych rodzajów. Jest to przemoc fizyczna, przemoc psychiczna, przemoc seksualna, przemoc ekonomiczna i zaniedbanie. Ofiarami przemocy w rodzinie są na ogół kobiety i dzieci. Rzadko mężczyźni, chociaż ostatnio w literaturze fachowej spotykamy się coraz częściej z odnotowaniem faktu stosowania przemocy także wobec mężczyzn. Kategorią ofiar przemocy, o której mówi się nieco rzadziej niż o dzieciach i kobietach, są osoby niepełnosprawne i ludzie starzy. Ofiary przemocy to osoby słabe fizycznie, psychicznie, o niskim poczuciu własnej wartości, zależne w jakiś sposób od sprawcy. Zależność ta może mieć wymiar psychiczny, fizyczny i ekonomiczny. Czasami ofiara staje się ofiarą z przyzwyczajenia. Bywa, że kobieta uzyskuje niezależność ekonomiczną, ale poddawanie się atakom przemocy stało się jak gdyby jej codziennością. Przyzwyczaiła się i mimo braku zależności od sprawcy, nie znajduje w sobie siły i odwagi, by przeciwstawić się sytuacji, w której dochodzi do przemocy. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 3

Ofiara przemocy, jeśli przez lata była poniżana i wykorzystywana, potrzebuje dużo czasu, aby odbudować świadomość swojej wartości. Wielu ofiarom udaje się przeciwstawić sprawcy, niemniej jednak większość potrzebuje pomocy innych. Bez odpowiedniego wsparcia ofiara przemocy nigdy nie zdobędzie się sama na odwagę, żeby przeciwstawić się stosowaniu wobec niej przemocy. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 4

2. SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W KRAJU Przestępstwa z art. 207 KK, tj. polegające na znęcaniu się nad członkiem rodziny, należą w Polsce do najczęściej popełnianych. Na liście przestępstw zgłaszanych organom ścigania znajdują się na trzecim miejscu. Statystyki policyjne, stanowiące dalece niewystarczające, ale nadal podstawowe źródło informacji o skali zjawiska, ujawniają, że w latach 90 liczba przypadków znęcania się nad członkami rodziny wzrosła ponad dwukrotnie. Wielokrotnie wzrosła liczba osób podejrzanych o dokonanie tego przestępstwa. W 1990 r. w skali całego kraju zarejestrowano 11.503 podejrzanych o stosowanie przemocy w rodzinie, zaś w roku 2001 33.332 (w tym: 32.026 mężczyzn i 1.130 kobiet). Wzrasta liczba przestępstw związanych z przemocą w rodzinie, popełnianych ze szczególnym okrucieństwem i takich, których następstwem jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie w roku 2002 z art. 207 2 i 3 dokonano 184 przestępstwa, a w roku 2003 popełniono 222 przestępstwa. Szczególnie alarmujące są statystyki dotyczące zabójstw, w których motywem są tzw. nieporozumienia rodzinne. Zabójstwa na tym tle stanowią ok. 27% ogółu zabójstw w Polsce. Zdaniem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, najczęściej do przemocy w rodzinie dochodzi pod wpływem alkoholu. Jak piszą przedstawiciele PARP-y, w ostatnich latach znacznie wzrosła liczba osób zagrożonych uzależnieniem od alkoholu. Szacowany wzrost liczby osób zagrożonych uzależnieniem od alkoholu na podstawie testu przesiewowego CAGE, który pojawił się w badaniach zarówno w 2002, jak i w 2005 roku wynosi ok. 36%. W badaniach z 2005 r. 6,7% konsumentów alkoholu pytanych o ostatnie 12 miesięcy życia miało pozytywny wynik testu (co najmniej dwie pozytywne odpowiedzi). Odnosząc ten wynik do całej populacji konsumentów (jak pokazują badania jest to ok. 25 mln osób), można szacować, iż liczba osób zagrożonych uzależnieniem od alkoholu wynosi obecnie w Polsce ok. 1,5-1,6 mln. To prawie dwukrotnie więcej niż wynosiły szacunki sprzed ostatnich 4-5 lat. Należy podkreślić, iż jednym z najczęstszych zagrożeń życia rodzinnego związanym z nietrzeźwością jest przemoc w rodzinie. Według CBOS-u (2002 r.) w niemal co piątej polskiej rodzinie (18%) dochodzi do konfliktów z powodu nadużywania alkoholu. Z kolei badania z lutego 2005 r. pokazują, że 8% badanych akcentowało, iż przyczyną konfliktów i nieporozumień w rodzinie jest nadużywanie alkoholu przez domowników. Zwykle respondenci mówili o nadużywaniu alkoholu i alkoholizmie innych domowników, rzadko o swoim. Należy pamiętać, że przemoc w rodzinie wiąże się z lękiem ofiar i świadków przed ujawnianiem takich przypadków. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 5

W związku z powyższym przedstawione dane mogą nie w pełni odzwierciedlać rzeczywistość skali zjawiska. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180 poz. 1493 ze zm.) do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym: 1) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, 2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie, 3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia, 4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Niniejszy Program został opracowany w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Brudzewie przy merytorycznym wsparciu Ośrodka Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych Centrum AV w Częstochowie. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 6

3. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZNIE W GMINIE Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w gminie Brudzew została oparta na badaniu źródeł zastanych oraz analizie skonstruowanych specjalnie do tego celu ankiet. Zostały one przekazane zarówno placówkom edukacyjnym, jak i liderom lokalnej społeczności. 3.1. ZJAWISKO AGRESJI I PRZEMOCY W ŚRODOWISKU DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ ORAZ W DOMU RODZINNYM W celu uzyskania informacji o problemach agresji i przemocy w środowisku dzieci i młodzieży szkolnej oraz w domu rodzinnym zostały rozesłane do szkół gminy ankiety (załącznik nr 1). Pozwoliły one dokonać diagnozy w ww. zakresie, a także uzyskać informacje o już realizowanych działaniach profilaktycznych i leczniczych oraz koniecznych do podjęcia przedsięwzięciach. W sumie do badania przedłożono ankiety z czterech placówek z Przedszkola Gminnego w Brudzewie, Szkół Podstawowych w Galewie i Koźminie z filią w Krwonach oraz Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Brudzewie. Agresja i przemoc na terenie szkoły i w domu rodzinnym Agresja i przemoc, w tym: poniżanie, zastraszanie, znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy, zmuszanie do palenia papierosów Występuje Przedszkole Gminne w Brudzewie Liczba ujawnionych przypadków Nie występuje X Przemoc w rodzinie X Szkoła Podstawowa w Koźminie z filią w Krwonach Agresja i przemoc, w tym: poniżanie, zastraszanie, znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy, zmuszanie do palenia papierosów X Przemoc w rodzinie X 2 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 7

Zespół Szkolno-Gimnazjalny w Brudzewie Agresja i przemoc, w tym: poniżanie, zastraszanie, znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy, zmuszanie do palenia papierosów X 68 Przemoc w rodzinie X 30 Badania własne Centrum AV. Analizując powyższe zestawienie, należy stwierdzić, iż zjawisko agresji i przemocy występuje w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Brudzewie oraz w domach rodzinnych uczniów uczęszczających do placówek szkolnych, nie zarejestrowano go natomiast w przypadku dzieci (i ich rodzin) przedszkolnych. Warto również podkreślić, iż dużo większe nasilenie tego problemu odnotowano wśród uczniów (i ich rodzin) uczęszczających do placówki prowadzącej edukację na poziomie ponadpodstawowym. We wszystkich ankietowanych placówkach przeprowadzane były również badania służące diagnozowaniu środowiska szkolnego pod kątem występowania problemu agresji i przemocy. Badania te wykazały, iż wśród uczniów zdarzają się przypadki stosowania agresji i przemocy, niemniej jednak mają one charakter jednostkowy (zjawiska tego nie stwierdzono w przedszkolu). Uzyskane wyniki zostały przedstawione rodzicom i stały się przyczynkiem do organizacji spotkań poświęconych tematyce agresji i przemocy z lekarzami specjalistami oraz przedstawicielami policji. W przypadku Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Brudzewie posłużyły one ponadto do opracowania programu poprawy efektywności wychowania i opieki. W celu przeciwdziałania zjawisku agresji i przemocy placówki prowadzą zajęcia profilaktyczne. Przybierają one m.in. formę rozmów z dziećmi i młodzieżą, projekcji filmów oraz spotkań z przedstawicielami instytucji wspierających szkoły w procesie wychowywania (dodatkowo w Szkole Podstawowej w Koźminie z filią w Krwonach realizowany jest Wielkopolski Program Prewencyjny Bezpieczna szkoła ). Jednocześnie niektóre placówki podkreślały potrzebę rozszerzenia dotychczasowych działań profilaktycznych i naprawczych w zakresie agresji i przemocy o organizowanie spotkań rodziców z pedagogiem i psychologiem, mających m.in. na celu uświadomienie im odpowiedzialności za wychowanie dziecka, wskazywanie uczniom poprawnych zachowań świadczących o pozytywnym procesie dorastania młodego człowieka oraz podnoszenie autorytetu nauczyciela. Wśród różnych form pomocy szkoły proponują uczniom i rodzicom dotkniętym problemem agresji i przemocy m.in. zajęcia pozalekcyjne, wsparcie koleżeńskie, GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 8

pedagogizację, rozmowy indywidualne, organizowanie konsultacji w placówkach specjalistycznych (np. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej) i udzielanie informacji o możliwości uzyskania pomocy. Określając badania, jakie należałoby przeprowadzić wśród dzieci, młodzieży i rodziców w celu lepszego zdiagnozowania problemu agresji i przemocy oraz skuteczniejszego niesienia pomocy ww. grupom, przedstawiciele szkół wskazywali na potrzebę zintensyfikowania wywiadów środowiskowych i badań ankietowych oraz konieczność zgłaszania każdego ujawnionego przypadku ww. patologii właściwym organom. Wśród instytucji i organizacji, z którymi szkoły podejmują współpracę w zakresie przeciwdziałania agresji i przemocy, ankietowani wskazywali: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodek Zdrowia i Posterunek Policji w Brudzewie oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, Ośrodek Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień, Sąd Rejonowy (Wydział III Rodzinny i Nieletnich) i Komendę Powiatową Policji w Turku. Ponadto sygnalizowali potrzebę podjęcia współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz dziecka i rodziny, m.in. z Towarzystwem Pomocy Dzieciom w Koninie. 3.2. ZJAWISKO PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE W OCENIE ŚRODOWISKA LOKALNEGO Analiza zjawiska przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym jest elementem postępowania diagnostycznego, które ma na celu określenie skali problemu i wskazanie ewentualnych kierunków jego rozwiązywania. Podstawowym narzędziem badawczym, za pomocą którego diagnozowano ww. zjawisko w środowisku lokalnym, była ankieta (załącznik nr 2) rozesłana do osób mających wpływ na kształt lokalnej polityki społecznej, między innymi do osób reprezentujących wybrane instytucje lokalne, takie jak: ośrodek zdrowia, kościół, szkoła, organizacje pozarządowe, a także do lokalnych przedsiębiorców, pracowników socjalnych GOPS-u, radnych, mieszkańców gminy. Poniższe wykresy ukazują skalę problemu przemocy w rodzinie w gminie oraz prezentują opinie badanych na temat przyczyn tej patologii społecznej oraz oferty pomocy dla osób nią dotkniętych. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 9

Czy przemoc w rodzinie jest dużym problemem społecznym? 7% 7% 57% 29% tak raczej tak raczej nie trudno powiedzieć Badania własne Centrum AV. Zdecydowana większość respondentów (łącznie 86%) stwierdziła, iż przemoc w rodzinie jest dużym problemem społecznym. Wynika to prawdopodobnie z faktu, iż przemoc domowa zdarza się stosunkowo często i jest zjawiskiem dość powszechnym. Odmiennego zdania było jedynie 7% badanych i tyleż samo osób nie potrafiło sprecyzować swojego stanowiska w tej kwestii. Czy w rodzinach zamieszkujących na terenie gminy istnieje zjawisko przemocy domowej? Jaka jest skala problemu przemocy w rodzinie na terenie gminy? 13% 7% 40% 20% 7% 46% 40% znam takie przypadki słyszałem o takich przypadkach nie znam takich przypadków nie słyszałem o takich przypadkach 27% średnia niska trudno powiedzieć wysoka Badania własne Centrum AV. Zdecydowana większość badanych (łącznie 80%) przyznała, iż zna bądź słyszała o przypadkach występowania tej patologii w gminie, co należy uznać za zjawisko wielce niepokojące. Istnienie tego problemu potwierdzają dane Posterunku Policji w Brudzewie, według których na terenie gminy zamieszkuje 16 rodzin objętych w związku z przemocą domową procedurą Niebieskiej Karty. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 10

Odmienną opinię w tej sprawie wyraziło w sumie 20% respondentów. Jednocześnie blisko połowa ankietowanych (46%) stwierdziła, iż skala występowania tego problemu w gminie jest średnia, 27% osób uznało ją za niską, 7% za wysoką, a co piąty ankietowany nie miał w tej kwestii zdania. Ofiary przemocy w rodzinie Sprawcy przemocy w rodzinie 46% 4% 50% 13% 87% dzieci żona inni członkowie rodziny mąż inni członkowie rodziny Badania własne Centrum AV. Według ankietowanych, najczęściej ofiarami przemocy w rodzinie są dzieci (50%) oraz żony (46%). Z pewnością taki rozkład odpowiedzi jest z jednej strony wynikiem własnych doświadczeń badanych, a z drugiej strony powszechnie panujących stereotypów w tej materii. Jeśli natomiast chodzi o sprawcę przemocy w rodzinie, zdecydowana większość ankietowanych (87%) wskazała, że tą osobą jest mąż. Na podstawie powyżej przedstawionych danych rysuje się zatem modelowy obraz przemocy w rodzinie: sprawcą przemocy jest mąż, a ofiarami jego żona i dzieci. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 11

Czy zna Pani/Pan rodziny, w których dzieci są bite i krzywdzone? 21% 7% 43% 29% słyszałem o takich rodzinach nie słyszałem o takich rodzinach znam nieliczne takie rodziny znam wiele takich rodzin Badania własne Centrum AV. Pogląd, iż dzieci są najczęściej ofiarami przemocy w rodzinie potwierdzili ankietowani, odpowiadając na pytanie o znajomość rodzin, w których dzieci są bite i krzywdzone. Zdecydowana większość respondentów (łącznie 71%) przyznała, iż słyszała o takich rodzinach, a nawet zna takie rodziny. Odmiennego zdania było 29% badanych. Przyczyny przemocy w rodzinie 8% 4% 4% 59% 25% alkoholizm ubóstwo niedopasowanie społeczne konflikt międzypokoleniowy narkomania Badania własne Centrum AV. Blisko 60% respondentów stwierdziło, iż alkoholizm jest najczęstszą przyczyną przemocy w rodzinie. Pogląd ten potwierdzają dane Posterunku Policji w Brudzewie. Wśród istotnych powodów tego zjawiska badani wymienili również ubóstwo (25%). Za najmniej GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 12

ważne przyczyny przemocy w rodzinie ankietowani uznali niedopasowanie społeczne (8%) oraz konflikt międzypokoleniowy i narkomanię (po 4%). Ocena działań profilaktycznych związanych z problemem przemocy w rodzinie 7% 34% 25% 34% niewystarczające dostateczne dobre bardzo dobre Badania własne Centrum AV. Oceniając realizowane w gminie działania profilaktyczne związane z problemem przemocy w rodzinie, większość ankietowanych (łącznie 66%) miała pozytywne zdanie, uznając je za dobre (34%), dostateczne (25%), a nawet bardzo dobre (7%). Odmienne zdanie w tej kwestii wyraziło jednak aż 34% badanych. Czy oferta pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie jest wystarczająca? Czy oferta pomocy dla sprawców przemocy w rodzinie jest wystarczająca? 20% 7% 7% 33% 13% 7% 40% 13% 33% raczej tak raczej nie trudno powiedzieć tak nie 27% raczej tak raczej nie nie trudno powiedzieć tak Badania własne Centrum AV. O ile respondenci w większości pozytywnie wypowiedzieli się na temat realizowanych w gminie działań profilaktycznych związanych z problemem przemocy GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 13

w rodzinie, o tyle, oceniając ofertę pomocy osobom dotkniętym tą patologią, mieli już zdania podzielone. Wydając opinię o ofercie wsparcia udzielanego ofiarom przemocy w rodzinie, łącznie 40% badanych stwierdziło, iż jest ona raczej wystarczająca lub wystarczająca i tyleż samo osób było odmiennego zdania. Jednocześnie aż 20% ankietowanych nie sprecyzowało swojego stanowiska w tej kwestii. Jeśli natomiast chodzi o ocenę oferty pomocy świadczonej sprawcom pomocy, to w sumie 47% respondentów odpowiedziało, iż jest ona raczej wystarczająca lub wystarczająca. 40% osób wyraziło przeciwny pogląd, a 13% badanych nie miało w tej sprawie zdania. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 14

4. CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY PROGRAMU: PRZECIWDZIAŁANIE ZJAWISKU PRZEMOCY W RODZINIE I SKUTECZNE ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW Z NIM ZWIĄZANYCH GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 15

Cel szczegółowy 1: Rozwój współpracy w zakresie budowy spójnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Działania: Systematyczne monitorowanie zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy. Analiza istniejącej infrastruktury instytucji pomagającym ofiarom przemocy w rodzinie. Analiza skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą. Powołanie Zespołu Interdyscyplinarnego. Cel szczegółowy 2: Podnoszenie świadomości społeczeństwa gminy w zakresie skali i możliwości przeciwdziałania przemocy w rodzinie Działania: Organizacja akcji informacyjnych propagujących pozytywne postawy w stosunkach międzyludzkich. Systematyczne podnoszenie wiedzy na temat przemocy w rodzinie, w szczególności wśród nauczycieli i pedagogów szkolnych, służb społecznych, osób duchownych. Opracowanie przystępnych informacji na temat procedur ochrony prawnej i wsparcia psychicznego dla świadków przemocy w rodzinie. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 16

Cel szczegółowy 3: Zwiększenie dostępności pomocy rodzinom, w których stosowana jest przemoc, a w szczególności zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie Działania: Udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie. Oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie. Wskaźniki: Dla realnej oceny funkcjonowania programu konieczny jest zestaw wskaźników. Wśród istniejących najbardziej adekwatne będą: dane statystyczne na temat przestępczości związanej z przemocą w rodzinie, ilość organizowanych programów, akcji oraz liczba ich uczestników, liczba osób przeszkolonych i wyedukowanych, liczba rodzin wspomaganych z tytułu ww. problemów. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 17

5. MONITOROWANIE I REALIZACJA PROGRAMU Monitorowanie Programu odbywać się będzie na podstawie corocznej sprawozdawczości z wykonywania zadań oraz bieżącej analizy realizacji poszczególnych projektów ze szczególnym uwzględnieniem osiąganych efektów. Jednostką koordynującą będzie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brudzewie. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Brudzew będzie realizowany przez instytucje zobligowane do działań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, organizacyjnie i merytorycznie do tego przygotowane, w tym w szczególności: 1) Zespół Interdyscyplinarny, 2) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brudzewie, 3) Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Brudzewie, 4) Urząd Gminy Brudzew, 5) Placówki oświatowe, 6) Placówki służby zdrowia, 7) Policję. Niniejszy Program jest programem ramowym, wytyczającym kierunki działania, może podlegać uzupełnieniom i modyfikacjom wynikającym z bieżących doświadczeń, jak i zmian organizacyjnych i prawnych. Środki finansowe na realizację programu pochodzą ze źródeł własnych samorządu gminnego oraz ze źródeł zewnętrznych. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 18

6. ZAŁĄCZNIKI Nr 1. Wzór ankiety Problemy agresji i przemocy w środowisku dzieci i młodzieży szkolnej oraz w domu rodzinnym Nr 2. Wzór ankiety Problem przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym ankieta anonimowa. Nr 3. Wzór ankiety Potrzeby gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w opinii kadry Ośrodka Pomocy Społecznej GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 19

Załącznik nr 1 Pieczęć szkoły PROBLEMY AGRESJI I PRZEMOCY W ŚRODOWISKU DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ ORAZ W DOMU RODZINNYM Ankieta ma na celu dokonanie diagnozy pod kątem występowania problemów agresji i przemocy w środowisku szkolnym i domu rodzinnym oraz realizacji działań profilaktycznych i leczniczych prowadzonych w tym zakresie względem dzieci i młodzieży. Prosimy, aby została wypełniona przez pedagoga szkolnego lub, w przypadku jego braku, przez dyrektora. 1. Nazwa i adres szkoły:... 2. Liczba uczniów:... 3. Czy na terenie szkoły oraz w domu rodzinnym uczniów występuje problem przemocy w rodzinie? (proszę zaznaczyć we właściwej kratce znakiem X obecność problemu oraz podać przybliżoną liczbę stwierdzonych przypadków w roku szkolnym 2006/2007). Występuje Liczba ujawnionych przypadków Nie występuje Agresja i przemoc, w tym (poniżanie, zastraszanie, znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy, zmuszanie do palenia papierosów) Przemoc w rodzinie 4. Czy przeprowadza się badania służące diagnozowaniu środowiska szkolnego pod kątem występowania problemu agresji i przemocy (właściwe podkreślić)? tak nie a. Jeśli tak, to jakie badania dotychczas przeprowadzono? b. Jakie były ich wyniki? GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 20

c. Jakie działania podjęto w związku z uzyskanymi wynikami? 5. Czy w szkole prowadzi się zajęcia profilaktyczne z zakresu agresji i przemocy? 6. Jakie działania profilaktyczne i naprawcze w zakresie problematyki agresji i przemocy są konieczne do przeprowadzenia na terenie szkoły? 7. Jakie formy pomocy szkoła proponuje uczniom stosującym agresję i przemoc oraz pochodzącym z rodzin dotkniętych problemem przemocy domowej? 8. Jakie formy pomocy szkoła proponuje rodzicom dotkniętym problemem przemocy domowej? 9. Jakie badania należałoby przeprowadzić wśród dzieci, młodzieży i rodziców na terenie gminy w celu lepszego zdiagnozowania problemów przemocy w rodzinie oraz skuteczniejszego niesienia pomocy ww. grupom? 10. Z kim szkoła podejmuje współpracę w zakresie przeciwdziałania problemowi przemocy w rodzinie? a. instytucje i organizacje z terenu naszej gminy (nazwa i zakres współpracy) GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 21

b. instytucje i organizacje spoza terenu naszej gminy (nazwa i zakres współpracy) 11. Z kim należałoby podjąć współpracę, by skuteczniej przeciwdziałać problemowi przemocy w rodzinie? a. instytucje i organizacje z terenu naszej gminy (nazwa i zakres współpracy) b. instytucje i organizacje spoza terenu naszej gminy (nazwa i zakres współpracy)...... podpis i telefon kontaktowy osoby wypełniającej data GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 22

Załącznik nr 2 PROBLEM PRZEMOCY W RODZINIE W ŚRODOWISKU LOKALNYM ANKIETA ANONIMOWA 1. Czy postrzega Pani/Pan przemoc w rodzinie jako duży problem społeczny? (właściwe podkreślić) tak, raczej tak, raczej nie, nie, trudno powiedzieć. 2. Czy według Pani/Pana oceny w rodzinach zamieszkujących na terenie gminy istnieje zjawisko przemocy domowej? (właściwe podkreślić) znam takie przypadki; słyszałem o takich przypadkach; nie znam takich przypadków; nie słyszałem o takich przypadkach. 3. Czy zna Pani/Pan rodziny, w których dzieci są bite i krzywdzone (doznają krzywdy fizycznej i psychicznej)? (właściwe podkreślić) znam wiele takich rodzin, znam nieliczne takie rodziny, słyszałem o takich rodzinach, nie słyszałem o takich rodzinach. 4. Jaka jest skala problemu przemocy w rodzinie na terenie gminy? (właściwe podkreślić) wysoka, średnia, niska, trudno powiedzieć. 5. Jaka jest najczęstsza przyczyna przemocy w rodzinie? (właściwe podkreślić) alkoholizm, narkomania, ubóstwo, niedopasowanie charakteru małżonków, konflikt międzypokoleniowy, trudno powiedzieć; inne... 6. Kto według Pani/Pana jest najczęściej ofiarą przemocy w rodzinie? (właściwe podkreślić) mąż, żona, dzieci, inni członkowie rodziny, nie wiem 7. Kto według Pani/Pana jest najczęściej sprawcą przemocy w rodzinie? (właściwe podkreślić) mąż, żona, dzieci, inni członkowie rodziny, nie wiem 8. Jak Pani/Pan ocenia realizowane w gminie działania profilaktyczne związane z problemem przemocy w rodzinie (powszechność, dostępność, różnorodność ofert)? (właściwe podkreślić) bardzo dobrze, dobrze, dostatecznie, niewystarczająco, nie mam zdania. 9. Czy realizowana w gminie oferta pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie jest wystarczająca? (właściwe pokreślić) tak, raczej tak, raczej nie, nie, trudno powiedzieć. 10. Czy realizowana w gminie oferta pomocy dla sprawców przemocy w rodzinie jest wystarczająca? (właściwe pokreślić) tak, raczej tak, raczej nie, nie, trudno powiedzieć. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 23

Załącznik nr 3 POTRZEBY GMINY W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W OPINII KADRY OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W ramach profilaktyki odnoszącej się do zjawiska przemocy w rodzinie najbardziej pożądane byłoby podjąć następujące działania: W celu niesienia skutecznej pomocy osobom zagrożonym i dotkniętym problemem przemocy w rodzinie najbardziej pożądane byłoby podjąć następujące działania: GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BRUDZEW 24