R A P O R T Z R E A L I Z A C J I A K C J I L A T O 2 0 1 1 Kraków, 2011
Spis treści 1. Podstawy prawne sprawowania nadzoru nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży 2. Organizacja nadzoru nad wypoczynkiem 3. Wyniki kontroli 4. Podsumowanie 5. Załączniki
Podstawy prawne sprawowania nadzoru nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży Prawne podstawy sprawowania nadzoru nad wypoczynkiem zostały sformułowane w następujących przepisach: 1. Art. 31. ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.): Kurator oświaty, w imieniu wojewody, wykonuje zadania i kompetencje w zakresie oświaty określone w ustawie i przepisach odrębnych na obszarze województwa, a w szczególności: 13) koordynuje, wspomaga i nadzoruje organizację wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze województwa w okresie ferii letnich i zimowych ; 2. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (tekst ujednolicony Dz. U. z 2009r. Nr 218, poz. 1696). Rozporządzenie zostało znowelizowano i weszło w życie w dniu 1 marca 2010 roku. Określa ono w sposób szczegółowy obowiązki organizatorów wypoczynku, w tym dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa wypoczywającym dzieciom i młodzieży, procedurę zgłaszania wypoczynku, kwalifikacje, jakimi powinni legitymować się kierownik placówki i zatrudniani wychowawcy, ich obowiązki, a także obowiązki kuratora w zakresie rejestrowania wypoczynku oraz trybie upubliczniania informacji o wydanych zaświadczeniach. W 16 ust. 1 przytaczanego rozporządzenia określono kompetencje kuratora oświaty uprawniające do zawieszenia lub zakończenia wypoczynku w przypadku ujawnienia okoliczności świadczących o prowadzeniu, przez organizatora, działalności niezgodnie z obowiązującymi przepisami, a w szczególności stwierdzenia warunków zagrażających zdrowiu lub bezpieczeństwu dzieci i młodzieży. Organizacja nadzoru nad wypoczynkiem Organizatorzy dokonywali rejestracji wypoczynku w formie elektronicznej wypełniając "Formularz zgłoszeniowy", znajdujący się na stronie internetowej pod adresem: https://wypoczynek.men.gov.pl/. Pod w/w adresem znajdowały się również wszelkie niezbędne informacje dotyczące zgłoszenia oraz rejestracji. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgłoszeniu w elektronicznej bazie wypoczynku podlegały wszystkie formy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej. Małopolski Kurator Oświaty zdecydował, że rejestracja wypoczynku prowadzona była przez wyznaczonych wizytatorów Oddziału Wspomagania i Rozwoju Edukacji w Wydziale Nadzoru Pedagogicznego i Rozwoju Edukacji.. Na podstawie elektronicznego zgłoszenia wypoczynku oraz wydruku formularza, wydawane były zaświadczenia potwierdzające fakt dokonania rejestracji w Kuratorium Oświaty. W celu udzielenia pomocy organizatorom wypoczynku, na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie (www.kuratorium.krakow.pl) umieszczono najważniejsze informacje dotyczące: procedury postępowania obowiązującej w czasie rejestracji wypoczynku, kwalifikacji, którymi powinni legitymować się kierownicy placówek wypoczynku oraz wychowawcy, dokumentacji potwierdzającej kwalifikacje kadry pedagogicznej, obowiązków kierowników i wychowawców. W formie elektronicznej przekazano również pewne informacje rodzicom i opiekunom dzieci/młodzieży korzystającej z wypoczynku. Rodzice otrzymywali informację o tym, że: mogą sprawdzić, w elektronicznej bazie danych, czy wypoczynek zgłoszono do Kuratorium zgodnie z obowiązującymi przepisami;
mogą zgłosić do kuratora oświaty, niepokojące ich sygnały i zauważone nieprawidłowości. W celu ułatwienia kontaktu podano numery telefonów, osób odpowiedzialnych w Kuratorium Oświaty w Krakowie za organizację nadzoru nad wypoczynkiem. Ponadto, specjalnie dla rodziców, opracowano i opublikowano na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie szczegółowe informacje dotyczące wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej wynikające z cyt. rozporządzenia. We współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej rozpropagowano Poradnik Bezpiecznego Wypoczynku (700 sztuk) wśród organizatorów i uczestników wypoczynku oraz potencjalnych przyszłych organizatorów, a także wśród rodziców dzieci i młodzieży. Podczas wakacji 2011 r. zorganizowano 2913 turnusów wyjazdowych, w których uczestniczyło 142 592 dzieci. W Kuratorium Oświaty zarejestrowano 2 231 organizatorów. Największą liczbę wypoczynków zorganizowano w obiektach hotelowych lub innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelowe. Pozostałe wypoczynki odbywały się: - w obiektach okazjonalnych (szkoły, domy parafialne), - bez stałej infrastruktury komunalnej (obozy pod namiotami), - jako obozy wędrowne. Organizatorami wypoczynku były w większości biura podróży, a ponadto fundacje, osoby fizyczne, stowarzyszenia, kluby sportowe, parafie, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej, Caritas, a także szkoły. W przeważającej większości, wypoczynek był organizowany w formie kolonii lub obozów (sportowych, warsztatów artystycznych, profilaktycznych, tanecznych, zdrowotnych, integracyjnych, językowych). W miejscu zamieszkania zorganizowano 143 turnusy dla 11636 dzieci. Zostały one zorganizowane przez 106 podmiotów. Dzieci i młodzież z Małopolski odpoczywała również poza granicami naszego województwa oraz kraju. Wypoczynek poza granicami Polski zorganizowano dla 11 440 dzieci w 62 turnusach przez 242 organizatorów mających swoje siedziby na terenie województwa małopolskiego. 952 organizatorów wypoczynku z terenu Małopolski zrealizowało poza terenem naszego województwa 952 obozy lub kolonie dla 47080 uczestników. Na terenie Małopolski organizowano liczne wypoczynki dla dzieci i młodzieży z całej Polski. Najczęściej była to młodzież z Mazowsza i województwa zachodniopomorskiego. Dla 71 953 uczestników zorganizowano 1547 turnusów (1547 organizatorów). Wypoczynek zorganizowany na terenie Małopolski z innych województw: Lp. Województwo Liczba wypoczynków Liczba dzieci 1 dolnośląskie 37 1966 2 kujawsko-pomorskie 52 2019 3 lubelskie 141 6728 4 lubuskie 29 1166 5 łódzkie 96 3797 6 mazowieckie 290 14240 7 opolskie 61 4001 8 podkarpackie 85 3815
Lp. Województwo Liczba wypoczynków Liczba dzieci 9 podlaskie 45 2235 10 pomorskie 109 5187 11 śląskie 252 11131 12 świętokrzyskie 77 3598 13 warmińsko-mazurskie 42 1636 14 wielkopolskie 96 4313 15 zachodniopomorskie 135 6121 Ogółem 1547 71953 Wyniki kontroli Zarejestrowane placówki wypoczynku były poddawane kontrolom przeprowadzanym przez wizytatorów Kuratorium Oświaty w Krakowie. Placówki przeznaczone do kontroli wybierano w sposób losowy. Obligatoryjnymi kontrolami obejmowano placówki, z których docierały informacje mogące świadczyć o nieprawidłowościach w organizacji wypoczynku. Kontrole przeprowadzano z wykorzystaniem arkuszy kontroli (załącznik nr 1 i 2) oddzielnie dla kontroli wypoczynku w miejscu zamieszkania, oddzielnie dla pozostałych form. Harmonogramy kontroli opracowywano w okresach dwutygodniowych, tak też były sporządzane raporty z przeprowadzonych kontroli z uwzględnieniem stwierdzonych uchybień i wydanych zaleceń. O wynikach kontroli systematycznie informowano, drogą elektroniczną, Małopolski Urząd Wojewódzki. Celem kontroli wypoczynku było sprawdzenie warunków organizacyjnych i realizacji zadań programowych placówek wypoczynku oraz ocena stanu wypoczynku dzieci i młodzieży. W kontrolowanych placówkach szczególną uwagę zwracano na bezpieczeństwo, zgodność zadań zaplanowanych z ich realizacją oraz przestrzeganie przepisów obowiązujących organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży. Liczbę przeprowadzonych kontroli wraz z podziałem terytorialnym na Delegatury Kuratorium Oświaty w Krakowie podano w poniższej tabeli. Lp. Wydział/Delegatura Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba wydanych zaleceń Liczba placówek, w których wydano zalecenia 1 Nowy Sącz 49 14 11 2 Nowy Targ 48 24 17 3 Tarnów 35 3 3 4 Wadowice 47 4 4
Lp. Wydział/Delegatura Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba wydanych zaleceń Liczba placówek, w których wydano zalecenia 5 Kraków 90 40 24 RAZEM 269 85 59 Z powyższego zestawienia wynika, że odsetek przeprowadzonych kontroli jest równomiernie rozłożony w całym województwie, niezależnie od liczby zarejestrowanych na danym terenie placówek. Wartym odnotowania jest fakt, iż w trakcie kontroli ujawniano pojedyncze placówki, które nie zostały zarejestrowane, a więc nie dokonały zgłoszenia. Takie przypadki ujawniono, między innymi, w powiecie krakowskim i myślenickim. Organizatorzy zostali zobowiązani do niezwłocznego zarejestrowania wypoczynku. Kontrole najczęściej przeprowadzał jednoosobowo wizytator. Niektóre z nich były realizowane w ramach akcji Bezpieczne wakacje i przeprowadzone wspólnie z Policją, która wspierała KO swoim środkiem transportu. Umożliwiło to zrealizowanie większej, niż w ubiegłym roku, liczby kontroli. W powiecie tatrzańskim przedstawiciele Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Zakopanem stwierdzili, podczas analizy bazy zgłoszeniowej MEN, że niektórzy organizatorzy posługują się sfałszowanymi opiniami dotyczącymi stanu bezpieczeństwa pożarowego. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Zakopanem przesłała informację do MKO dotyczącą 4 takich obiektów. O tych przypadkach, przedstawiciele PPSP, zawiadomili Prokuraturę Rejonową w Zakopanem i zwiększyli liczbę kontroli obiektów wypoczynkowych. W dniu 26 lipca 2011 r. liczba placówek, które otrzymały ocenę negatywną wynosiła już 22. W wyniku ścisłej współpracy Kuratorów Oświaty z poszczególnych województw udało się zapobiec rejestrowaniu większości wypoczynków we wskazanych obiektach. Małopolski Kurator Oświaty wydał 3 decyzje zobowiązujące organizatorów do przeniesienia uczestników wypoczynku do bezpiecznych obiektów bądź zapewnienie im natychmiastowego powrotu do domu. W wyniku interwencji zrealizowano 16 kontroli doraźnych na wniosek rodziców uczestników wypoczynku, PPSP bądź Sanepidu. W trakcie kontroli stwierdzono rażące zaniedbania w 16 obiektach. Powodem był brak zapewnienia uczestnikom wypoczynku bezpiecznych warunków pobytu. Ponadto w 6 przypadkach zalecono niezwłocznie powołać kierowników poszczególnych placówek wypoczynku (każdej kolonii osobno) zorganizowanych w różnych miejscach W pozostałych skontrolowanych placówkach wydane zalecenia pokontrolne najczęściej dotyczyły: braku opracowanego przydziału zakresu czynności dla poszczególnych pracowników (7 zaleceń), braku kompletu dokumentów związanych z organizowanym wypoczynkiem (6), zaniechania obowiązków kierownika w zakresie zapoznania personelu z obowiązującymi przepisami dot. organizacji wypoczynku (2), braku dokumentów związanych z zapoznaniem uczestników wypoczynku z obowiązującymi regulaminami. Nie budziło zastrzeżeń dbanie o ład i porządek w pokojach mieszkalnych, opracowanie rozkładów dnia uczestników wypoczynku oraz ich przestrzeganie.
Organizatorzy w sposób należyty dbają o higienę wypoczynku, a także o bezpieczeństwo wypoczywających. Pewne zastrzeżenia budzi natomiast formalna strona organizacji wypoczynku, a w szczególności elektroniczne dokumentowanie jego organizacji. Zdarzały się również złe warunki mieszkalne, które zaproponowano wypoczywającym. Podsumowanie Przeprowadzone kontrole upoważniają do sformułowania następujących uogólnień: a) część organizatorów wypoczynku nie zadbała o właściwe warunki pobytu dzieci (brak pozytywnej opinii straży, złe warunki lokalowe), b) kierownicy i wychowawcy placówek wypoczynku zorganizowanego w okresie wakacji 2011 r. na terenie województwa małopolskiego zwracali szczególną uwagę na bezpieczeństwo dzieci i młodzieży (opracowanie i zapoznanie uczestników wypoczynku z zasadami bezpieczeństwa), c) programy i plany pracy realizowane podczas wypoczynku w większości zapewniają zróżnicowane i atrakcyjne formy zajęć oraz wypełniają całkowicie czas uczestnikom. Główną formę wypoczynku stanowiły wycieczki turystyczno-krajoznawcze z wykorzystaniem walorów regionu, w którym wypoczywały dzieci i młodzież, d) personel, w zdecydowanej większości kontrolowanych placówek, wykazał się dbałością o dobre warunki zakwaterowania i wyżywienia, e) odnotowano, bardzo dobrą współpracę ze służbami zaangażowanymi w organizację kontroli wypoczynku (Policją, Strażą Pożarną, Sanepidem). Słabe strony organizatorów wypoczynku są następujące: Nieprawidłowe zatrudnianie kierowników wypoczynku kilka wypoczynków w tej samej lub różnych miejscowościach podlegających nadzorowi jednej osoby. Ponadto: a) kierownicy placówek często nie ustalają i nie przydzielają szczegółowych zakresów czynności pracownikom, b) stosunkowo duża grupa wychowawców nie jest odpowiednio przygotowana do pracy z dziećmi i młodzieżą sprawiającymi problemy wychowawcze, c) zaobserwowano pewne problemy z dochowaniem terminów związanych ze zgłoszeniem wypoczynku, a także prawidłowym wypełnieniem dokumentów przygotowanych w formie on line. W związku z powyższym nasuwają się następujące wnioski: 1. W dalszym ciągu należy prowadzić akcję edukacyjną na stronie internetowej Kuratorium Oświaty umieszczając informacje dotyczące organizowania różnych form wypoczynku ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków organizatorów oraz obowiązujących ich terminów oraz sposobów wykorzystania możliwości stwarzanych przez elektroniczną bazę zgłoszeniową, 2. W kryteriach przetargowych dotyczących wypoczynku dofinansowanego przez MKO należy uwzględnić wymagania wobec wychowawców (ze względu na zdarzające się problemy wychowawcze nie powinni to być studenci, czy też początkujący nauczyciele).
Załącznik nr 1... pieczątka kuratorium... data; miejscowość ARKUSZ KONTROLI WYPOCZYNKU - LATO 2011 Przeprowadzonej przez:... w dniu... Podstawa prawna: 15 rozporządzenia MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67, z późn. zm.). Kontrola zaplanowana: TAK/NIE Kontrola przeprowadzona na skutek interwencji (rodziców/opiekunów, innych):. Kontrola przeprowadzona na wniosek odpowiedniego organu:. I. Dane ogólne 1. Nazwa organizatora wypoczynku:... 2. miejscowość wypoczynku:.... 3. Zgłoszenie wypoczynku w Kuratorium Oświaty (nr zaświadczenia, data wydania):... 4. Czas trwania wypoczynku od... do... liczba turnusów.... II. Dofinansowanie: a) Kuratorium Oświaty TAK / NIE, b) Ministerstwo Edukacji Narodowej TAK / NIE
III. Uczestnicy 1. Liczba kart kwalifikacyjnych uczestników:.... 2. Liczba grup:... ; liczebność grup: dzieci poniżej 10 roku życia... dzieci i młodzież powyżej 10 roku życia.... Uwagi:... IV. Kadra Pedagogiczna 1. Nazwisko i imię kierownika/ komendanta... 2. Kwalifikacje do kierowania wypoczynkiem.... Uwagi: 3. Liczba zatrudnionych wychowawców ogółem..., wychowawcy posiadają kwalifikacje TAK/NIE Uwagi: 4. Personel pracujący z dziećmi (oprócz wychowawców, zaznaczyć X właściwe): ratownicy... psycholog... pedagog... rehabilitanci... przewodnicy...inne osoby (wymienić)... 5. Dokumentacja kierownika wypoczynku (zaznaczyć właściwe X) a) kopie dokumentów potwierdzających kwalifikacje zatrudnionych wychowawców: tak... nie... b) plan pracy: tak nie c) rozkład dnia wypoczynku: tak nie... d) zakresy czynności poszczególnych pracowników: tak... nie... niektórych...,
Uwagi: 6. Kierownik wypoczynku prowadzi: a) kontrolę realizacji planu pracy: tak... nie..., b) kontrolę realizacji rozkładu dnia wypoczynku: tak... nie... Uwagi: 7. Dokumentacja wychowawców wypoczynku (zaznaczyć właściwe X): a) plany pracy wychowawczej grupy: tak... nie... nie wszyscy... b) dzienniki zajęć: tak... nie... nie wszyscy... Uwagi: V. Informacje dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku: (zaznaczyć właściwe X). 1. warunki zakwaterowania: bardzo dobre... dobre... zadowalające... niezadowalające... 2. wyposażenie w pomoce i sprzęt do zajęć rekreacyjno sportowych: bardzo dobre... dobre... zadowalające... niezadowalające... 3. stan urządzeń sanitarnych: bardzo dobry... dobry... zadowalający... niezadowalający... 4. opinia właściwej miejscowo komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej lub protokół okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej... 5. Regulaminy obowiązujące w czasie trwania wypoczynku (wymienić):
6. Dokumentacja potwierdzająca zapoznanie uczestników wypoczynku z regulaminami obowiązującymi w trakcie jego trwania: jest... nie ma... nie wszystkich... 7. Ubezpieczenie uczestników wypoczynku (numer polisy) :..... 8. Rejestr wypadków (liczba, rodzaj wypadku)...... 9. Opieka medyczna:..... VI. Uogólnione uwagi i wnioski:.............................. VII. Zalecenia:...................... ( data i podpis kierownika wypoczynku). (podpis kontrolującego wypoczynek)
Załącznik nr 2... pieczątka kuratorium...... data; miejscowość LATO 2011 ARKUSZ KONTROLI WYPOCZYNKU W MIEJSCU ZAMIESZKANIA przeprowadzonej przez w dniu Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67, z późn. zm.). I. METRYCZKA WYPOCZYNKU 1. Nazwa i adres organizatora:...... 2. Numer zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku:. 3. Czas trwania zajęć: (od dnia do dnia).. (od godz. do godz.).. 4. Nazwisko i imię dyrektora placówki:... 5. Nazwisko i imię osoby odpowiedzialnej za przebieg ferii;... 6. Formy zorganizowanych zajęć:........................
II. PRACOWNICY PEDAGOGICZNI 1. Liczba zatrudnionych nauczycieli instruktorów ogółem:... 2. Liczba nauczycieli w dniu kontroli:.. 3. Inny personel pracujący z dziećmi (proszę zakreślić): a) Instruktorzy b) Przewodnicy c) inni:... III. UCZESTNICY 1. Liczba uczestników ogółem:. 2. Liczba uczestników zgłoszonych przez szkoły:.. 3. Liczba uczestników zgłoszonych indywidualnie:.. 4. Liczba grup:... liczebność grup... 5. Liczba uczestników w dniu kontroli: IV. DZIAŁALNOŚĆ WYCHOWAWCZA, OPIEKUŃCZA I PROFILAKTYCZNA 1. Planowany program zajęć i imprez: a) różnorodność oferty (ze względu na wiek i zainteresowania): b) posiadane regulaminy 2. Ocena realizacji programu opiekuńczo wychowawczego i profilaktycznego: a) atrakcyjność zajęć b) wyposażenie w pomoce i sprzęt do prowadzenia zajęć
c) prowadzenie dokumentacji wychowawczej (rozkład dnia, dzienniki zajęć) 3. Dożywianie uczestników zajęć: V. BAZA 1. Warunki placówki:. 2. Estetyka pomieszczeń:.. 3. Stan urządzeń sanitarnych: 4. Inne uwagi: VI. DODATKOWE INFORMACJE O PLACÓWCE VII. Zalecenia....... (podpis kierownika wypoczynku)... (podpis kontrolującego wypoczynku)