1 STOWARZYSZENIE CENTRUM INICJATYW MIĘDZYKULTUROWYCH KSZTAŁCIMY SENIORÓW
2 Od 2013 roku krąg odbiorców realizowanych przez Stowarzyszenie Centrum Inicjatyw Międzykulturowych projektów i akcji powiększył się o seniorów słuchaczy Mazowieckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy Mazowieckim Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie. Główną przesłanką implementacji projektów na rzecz tej grupy społecznej jest pogłębianie jej wiedzy na temat odmiennych kultur, tradycji oraz obyczajów pielęgnowanych wśród obcokrajowców mieszkających w Polsce. Naszym priorytetem jest tym samym szerzenie idei tolerancji i szacunku dla inności często postrzeganej przez pryzmat utartych schematów, uprzedzeń oraz stereotypów.
3 Nasze spotkania w ramach projektu "Przez Świat Orientu" bardzo nas, słuchaczy Mazowieckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przybliżyły do tej arcyciekawej tematyki. Poznanie innej kultury, bliskie zetknięcie się z nią na różnych polach, to jej zrozumienie, ale także nauka tolerancji dla innych obyczajów, religii i zachowań, na co dzień i od święta. Świetnie to wszystko przybliżyła nam pani Marta, która dla nas poświęciła swój czas, cierpliwie udzielała wyjaśnień, demonstrowała i objaśniała arabskie zjawiska. WANDA PIŁACZ
4 PRZEZ ŚWIAT ORIENTU Projekt składał się z pięciu spotkań trwających od marca do maja 2013 roku i obejmujących zajęcia o tańcu połączone z pokazem slajdów, mini-lekcję arabskiego oraz trzy wyjścia do meczetu, na cmentarz muzułmański i do restauracji arabskiej. Jego nadzrzędnym celem było ukazanie seniorom świata islamu z innej strony niż ta pokazywana zazwyczaj w mass-mediach i obrosła licznymi stereotypami. Spotkania miały w zamyśle ułatwić zrozumienie "Innego", otwarcie się na odrębną kulturę, a także sprowokować dyskusje na tematy z pierwszych stron gazet, takie jak terroryzm, dżihad, muzułmańscy imigranci w Europie, przyszłość relacji chrześcijaństwo-islam. Poznanie innej kultury pomogło seniorom uzmysłowić sobie umowny i względny charakter zasad, które obowiązują w poszczególnych społecznościach. Jednocześnie wycieczki do warszawskiego meczetu, na cmentarz muzułmański i do libańskiej restauracji pozwoliły uwrażliwić słuchaczy na obecność muzułmanów w przestrzeni miejskiej stolicy i spojrzeć na nią zupełnie innymi oczami. Każde spotkanie miało własny temat przewodni oraz ukazywało inny aspekt kultury Świata Orientu: religię, obrzędowość, kuchnię, taniec, język. Projekt spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem ze strony seniorów. Wiele osób bało się wcześniej wejść do warszawskiego meczetu na ul. Wiertniczej, nie znało libańskiej restauracji Fenicja, choć mieści się ona w samym centrum miasta. Niektórym uczestnikom spotkania slajdy z krajów muzułmańskich przypomniały dawne podróże. Inni z racji trudnych czasów, na które przypadła ich młodość, nie mieli zapewne okazji zobaczyć Orientu na własne oczy. Wydaje się, że projekt przypadł do gustu każdej z grup. Pierwsze spotkanie miało charakter informacyjny i było swoistego rodzaju wprowadzeniem do świata muzułmańskiego. Członkini CIM, arabistka Marta Minakowska, przedstawiła na slajdach pięć różnych krajów kręgu omawianej kultury. Były to kolejno Liban, Tunezja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Turcja oraz Albania. Poza ukazaniem atrakcyjności turystycznej i bogatej historii tych państw, prezentacja mała na celu także przełamanie stereotypu o tym, że każdy muzułmanin jest Arabem, a każdy Arab muzułmaninem. Prezentacja fotografii przepleciona została dwoma pokazami tańca orientalnego w wykonaniu Joanny Suskiej, arabistki doktoryzującej się i specjalizującej w dziedzinie tańca orientalnego i arabskich tańców ludowych. Joanna wystąpiła ze swoimi trzema uczennicami ze Szkoły Tańca Riviera w dwóch odsłonach tańcu ludowym oraz rewiowym. Drugie spotkanie odbyło się w warszawskim meczecie na ul. Wiertniczej 103. Już od progu było ciekawie i inaczej pierwsze zdjęcia zostały zrobione pod zdobnymi łukami na zewnątrz budynku. Nie wszyscy wiedzieli także o tym, że przed wejściem należy zdjąć buty. Uczestnicy mieli możliwość nie tylko obejrzeć wnętrze meczetu, lecz także porozmawiać z dwoma imamami. Po krótkim wstępie Marty Minakowskiej imam Nezar Charif odpowiadał na pytania na temat praktyki muzułmańskiej oraz warszawskiej gminy, imam Sami S. A. Khindil przybliżył zaś słuchaczom historię Uniwersytetu Al-Azhar w Kairze, w którym sam pobierał nauki. Rashad ElTayeb, Sekretarz Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie, opowiadał o historii mniejszości muzułmańskiej na ziemiach polskich i w samej stolicy. Wyjątkowo ciepłe przyjęcie w meczecie spotkało się z wielkim uznaniem.
5 W RAMACH PROJEKTU SENIORZY ODWIEDZILI TAKŻE Muzułmański Cmentarz Tatarski Biblioteka Mazowieckiego Centrum Kultury Libańska Restauracja Fenicja Spacer po cmentarzu był okazją nie tylko do zobaczenia jak wygląda muzułmański cmentarz, lecz także rozmowy na temat śmierci w islamie i związanych z nią obyczajów oraz samej ceremonii pogrzebowej. W dyskusji pojawiły się także tematy budzące kontrowersje nie tylko wśród muzułmanów, jak kremacja czy eutanazja. W zacisznej, klimatycznej bibliotece seniorzy zgłębiali tajniki języka arabskiego oraz poznawali jego miejsce na językowej mapie świata. Arabski jako język modlitw muzułmańskich oraz Koranu nie mógł zostać pominięty w ramach spotkań przybliżających muzułmański krąg kulturowy. Na sam koniec uczestnicy poznali swoje imiona po arabsku. Seniorzy mogli poznać kulturę arabską od zupełnie nowej, kulinarnej strony, próbując hummusu i baklawy, popijanych aromatyczną kawą i herbatą arabską. Tematem spotkania były również chusty noszone przez muzułmanki i które, znane w Polsce przede wszystkim pod nazwą "afaratki", były prezentem dla uczestników projektu.
6 WĘDRÓWKA PRZEZ CZARNY KONTYNENT To nowy projekt, który realizujemy w 2014 roku. Skierowany jest również do grupy słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy Mazowieckim Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie. Organizowane w ramach niego warsztaty, jak na przykład te pod hasłem "Smaki i zapachy Afryki", dają seniorom nie tylko sposobność poznania podstawowych faktów o Afryce, aktywnego udziału w przygotowywanych przedsięwzięciach, lecz także integracji z osobami wywodzącymi się z tego regionu świata.
7 KONTAKT Centrum Inicjatyw Międzykulturowych Ulica Turecka 3/27 00-745 Warszawa Przygotowała AGNIESZKA EWA PYRZYK