Szczecin, dnia 20.09.2010r. Realizacja projektu pt. REWITALIZACJA KANAŁU ELBLĄSKIEGO NA ODCINKACH: JEZIORO DRUŻNO MIŁOMŁYN, MIŁOMŁYN ZALEWO, MIŁOMŁYN OSTRÓDA STARE JABŁONKI, Przedsięwzięcie: PRZEBUDOWA ŚLUZ: MIŁOMŁYN, OSTRÓDA, MAŁA RUŚ Opracowanie: BADANIE UROBKU Z PODCZYSZCZENIA DNA KANAŁU Przedsięwzięcie pt. Rewitalizacja Kanału Elbląskiego na odcinkach: Jezioro Drużno Miłomłyn, Miłomłyn Zalewo, Miłomłyn Ostróda Stare Jabłonki, ma na celu poprawę warunków Żeglugowych na Kanale, bezpieczeństwa użytkowników Kanału, a także poprawę warunków pracy obsługi śluz. Śluzy Miłomłyn, Ostróda i Mała Ruś położone są w woj. warmińsko mazurskim na szlaku Żeglugowym powszechnie nazywanym Kanałem Elbląskim. Kanał został wpisany do Rejestru Zabytków w 1978 roku pod nr 42/78 w Elblągu oraz w 1979 roku pod numerem 1413 w Olsztynie. W/w śluzy wraz z terenem przyległym położone są m.in. w: 1. Sąsiedztwie Obszaru Natura 2000 Dolina Drwęcy (dot. śluzy Ostróda) 2. Obszarze Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego. Śluza Miłomłyn położona jest w miejscowości Miłomłyn w woj. warmińsko mazurskim. Jest śluzą komorową o konstrukcji betonowej z wrotami wspornymi jednoskrzydłowymi z mechanizmami cięgnowo - łańcuchowymi o napędzie ręcznym. Komora jest napełniana i opróżniana przez zastawki we wrotach (także o napędzie ręcznym). Na wrotach znajdują się drewniane pomosty służące do obsługi zastawek. Przy dolnej głowie śluzy znajduje się most drogowy w ciągu drogi Miłomłyn - Zalewo. Śluza Ostróda położona jest w Ostródzie przy ul. Mickiewicza w woj. warmińsko mazurskim. Jest śluzą komorową o konstrukcji betonowo - ceglanej z wrotami wspornymi dwuskrzydłowymi z mechanizmami cięgnowymi sztywnymi o napędzie ręcznym. Komora jest napełniana i opróżniana przez zastawki we wrotach (także o napędzie ręcznym). Na wrotach znajdują się drewniane pomosty służące do obsługi zastawek. Przy dolnej głowie śluzy znajduje się most drogowy w ciągu ul. Mickiewicza. Mała Ruś znajduje się w miejscowości Zwierzewo, na obszarze gminy Ostróda w woj. warmińsko - mazurskim. Jest śluzą komorową o konstrukcji ceglano - betonowej z wrotami wspornymi dwuskrzydłowymi z cięgnami sztywnymi o napędzie ręcznym. 1
Komora jest napełniana i opróżniana przez zastawki we wrotach. Na wrotach znajdują się drewniane pomosty służące do obsługi zastawek. Nad stanowiskiem dolnym śluzy znajduje się most drogowy o sklepieniu łukowym z cegły klinkierowej (poza administracją RZGW). Śluza umożliwia pokonanie przez jednostki pływające różnicy poziomów wody wynoszącej do 1.64m między Jez. Szeląg Wielki (stanowisko górne) a Jez. Pauzeńskim (stanowisko dolne). W celu zbadania czy urobek z dna akwenu wodnego jest zanieczyszczony, dla każdej z analizowanych lokalizacji śluz: Ostróda, Mała Ruś oraz dla kanału ulgi przy śluzie Miłomłyn pobrano próbki rdzeniowe z trzech różnych miejsc. Próbki zbadano akredytowanymi metodami (Zał. 1), na zawartość metali i związków organicznych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (D.U. z 2002r, Nr 55 Poz. 498), rodzaje oraz stężenia substancji, które powodują, że urobek pochodzący z pogłębiania akwenów morskich w związku z utrzymaniem infrastruktury zapewniającej dostęp do portów, także z pogłębiania zbiorników wodnych, stawów, cieków naturalnych, kanałów i rowów w związku z utrzymaniem i regulacją wód jest zanieczyszczony w przypadku gdy zostaną przekroczone dopuszczalne wartości metali oraz związków organicznych wymienione w punkcie 1 i 2. Punkt 1. Metale 1) Arsen w stężeniu równym lub wyższym od 30 suchej masy 2) Chrom w stężeniu równym lub wyższym od 200 suchej masy 3) Cynk w stężeniu równym lub wyższym od 1000 suchej masy 4) Kadm w stężeniu równym lub wyższym od 7,5 suchej masy 5) Miedź w stężeniu równym lub wyższym od 150 suchej masy 6) Nikiel w stężeniu równym lub wyższym od 75 suchej masy 7) Ołów w stężeniu równym lub wyższym od 200 suchej masy 8) Rtęć w stężeniu równym lub wyższym od 1 suchej masy Punkt 2. Związki organiczne: 1) Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne () a) Benzo(a)antracen w stężeniu równym lub wyższym od 1,5 suchej masy b) Benzo(b)fluoranten w stężeniu równym lub wyższym od 1,5 suchej masy c) Benzo(k)fluoranten w stężeniu równym lub wyższym od 1,5 suchej masy d) Benzo(ghi)perylen w stężeniu równym lub wyższym od 1,0 suchej masy e) Benzo(a)piren w stężeniu równym lub wyższym od 1,0 suchej masy f) Dibenzo(a,h)antracen w stężeniu równym lub wyższym od 1,0 suchej masy g) Indeno(1,2,3-c,d)ipren w stężeniu równym lub wyższym od 1,0 suchej masy 2) Polichlorowane bifenyle () Suma kongenerów 28, 52, 101, 118, 138, 153 i 180 w stężeniu równym lub wyższym od 0,3 suchej masy 2
Metody badań Wszystkie metody badań wykorzystane do zbadania próbek rdzeniowych są metodami akredytowanymi. Badanie ilościowe Norma Metale (c. stałe) ISO 11885 Rtęć (Hg) DIN ISO 16772 Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne () DIN 38414 S23 Polichlorowane bifenyle () ISO 10382 i badań i badań dla próbek rdzeniowych pobranych z dna Kanału Elbląskiego (numery próbek 1-3) lokalizacja Śluza Ostróda (Zał. 2). Składniki badań 1 2 3 Jednostka Arsen 3 2,5 2 Ołów 11 18 4,7 Kadm 0,23 1,3 0,09 Chrom 6,5 6,2 8,5 Miedź 5,9 4,7 1,6 Nikiel 3,6 3,3 3 Cynk 66 38 16 Rtęć <0,03 <0,03 <0,03 Benzo(a)antracen 0,609 0,193 Benzo(b)fluoranten 0,681 0,225 0,0475 Benzo(k)fluoranten 0,394 0,0966 Benzo(ghi)perylen 0,466 0,113 Benzo(a)piren 0,896 0,225 0,0475 Dibenzo(a,h)antracen Indeno(1,2,3-c,d)piren 0,573 0,129 0,0475 nr 28 <0,01 <0,01 <0,01 nr 52 <0,01 <0,01 <0,01 nr 101 <0,01 <0,01 <0,01 nr 118 <0,01 <0,01 <0,01 nr 138 <0,01 <0,01 <0,01 nr 153 <0,01 <0,01 <0,01 nr 180 <0,01 <0,01 <0,01 1,2,3 miejsce lokalizacji poboru prób rdzeniowych osadów dennych zgodnie z mapą (Zał. 2) 3
i badań dla próbek rdzeniowych pobranych z dna Kanału Elbląskiego (numery próbek 4-6) lokalizacja Śluza Mała Ruś (Zał. 3). Składniki badań 4 5 6 Jednostka Arsen 2,5 1,9 2 Ołów 120 19 60 Kadm 0,4 0,15 0,42 Chrom 5,2 3,4 6,9 Miedź 11 3,2 14 Nikiel 2,8 1,6 3,8 Cynk 170 28 110 Rtęć 0,1 0,04 0,11 Benzo(a)antracen 0,827 0,248 0,816 Benzo(b)fluoranten 1,09 0,316 1,07 Benzo(k)fluoranten 0,414 0,135 0,459 Benzo(ghi)perylen 0,395 0,203 0,638 Benzo(a)piren 0,902 0,293 0,816 Dibenzo(a,h)antracen 0,075 0,076 Indeno(1,2,3-c,d)piren 0,583 0,181 0,612 nr 28 <0,01 <0,01 <0,01 nr 52 <0,01 <0,01 <0,01 nr 101 <0,01 <0,01 <0,01 nr 118 <0,01 <0,01 <0,01 nr 138 <0,01 <0,01 <0,01 nr 153 <0,01 <0,01 <0,01 nr 180 <0,01 <0,01 <0,01 4,5,6 miejsce lokalizacji poboru prób rdzeniowych osadów dennych zgodnie z mapą (Zał. 3) 4
i badań dla próbek rdzeniowych pobranych z dna Kanału Elbląskiego (numery próbek 7-9) lokalizacja kanał ulgi przy śluzie Miłomłyn (Zał. 4). Składniki badań 7 8 9 Jednostka Arsen 8,2 3,4 4,2 Ołów 34 21 8,1 Kadm 0,5 0,14 0,09 Chrom 16 5,2 5,5 Miedź 23 16 7 Nikiel 11 3,6 4,3 Cynk 84 90 21 Rtęć 0,27 0,15 0,03 Benzo(a)antracen 0,428 Benzo(b)fluoranten 0,428 Benzo(k)fluoranten 0,178 Benzo(ghi)perylen 0,132 0,214 Benzo(a)piren 0,199 0,428 Dibenzo(a,h)antracen 0,053 Indeno(1,2,3-c,d)piren 0,265 0,303 nr 28 <0,01 <0,01 <0,01 nr 52 <0,01 <0,01 <0,01 nr 101 <0,01 <0,01 <0,01 nr 118 <0,01 <0,01 <0,01 nr 138 <0,01 <0,01 <0,01 nr 153 <0,01 <0,01 <0,01 nr 180 <0,01 <0,01 <0,01 7,8,9 miejsce lokalizacji poboru prób rdzeniowych osadów dennych zgodnie z mapą (Zał. 4) 5
i badań dla próbek rdzeniowych pobranych z dna Kanału Elbląskiego (numery próbek 10-11) lokalizacja Kanał Ulgi (Zał. 4). Składniki badań 10 11 Jednostka Arsen 8,6 1,4 Ołów 22 8,8 Kadm 0,38 0,12 Chrom 15 5,9 Miedź 16 12 Nikiel 12 4,5 Cynk 76 52 Rtęć 0,05 <0,03 Benzo(a)antracen <0,1 0,391 Benzo(b)fluoranten <0,1 0,636 Benzo(k)fluoranten <0,1 0,278 Benzo(ghi)perylen <0,1 0,346 Benzo(a)piren <0,1 0,541 Dibenzo(a,h)antracen <0,1 <0,1 Indeno(1,2,3-c,d)piren <0,1 0,442 nr 28 <0,01 <0,01 nr 52 <0,01 <0,01 nr 101 <0,01 <0,01 nr 118 <0,01 <0,01 nr 138 <0,01 <0,01 nr 153 <0,01 <0,01 nr 180 <0,01 <0,01 10,11 miejsce lokalizacji poboru prób rdzeniowych osadów dennych zgodnie z mapą (Zał. 4) Wnioski Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, iż urobek z dna Kanału Elbląskiego nie jest zanieczyszczony, zgodnie z D.U. z 2002r, Nr 55 Poz. 498. 6