Dopływ powietrza do kominka Omawiając dopływ powietrza do spalania trzeba uwzględnić różne konstrukcje komór paleniskowych. Na polskim rynku dostępne są wkłady i piece nieposiadające bezpośredniego dopływu powietrza do paleniska oraz takie, które posiadają odpowiednie króćce przystosowane do jego poboru. Obojętnie jaki wkład czy piec będzie instalowany, powietrze do spalania trzeba mu dostarczyć. Urządzenia nieposiadające bezpośredniego dopływu powietrza do paleniska wymagają innej instalacji jego dopływu i nie wszędzie mogą być instalowane (wentylacja mechaniczna wywiewna). Instalacje urządzeń, które pobierają w procesie spalania powietrze muszą być przemyślane i zgodne z obowiązującym w Polsce Prawem Budowlanym. We wkładach i piecach kominkowych spalamy drewno, brykiet drewniany lub drobny brykiet drewniany zwany pelletami. Wszystkie te materiały do spalania potrzebują powietrza. Czas spalania w tych urządzeniach jest różny, może trwać kilka, kilkanaście godzin, a nawet możemy utrzymywać ciągłe spalanie. W związku z powyższym, aby utrzymać proces spalania, musimy dostarczyć tym urządzeniom odpowiednią ilość powietrza, liczoną w metrach sześciennych. Ilość powietrza zużywanego w urządzeniu zależy od jego konstrukcji, wielkości paleniska, czopucha, średnicy wylotu spalin. Schemat podłączenia powietrza z zewnątrz il. Jotul
Skutki podciśnienia w pomieszczeniu fot. Jotul Wkłady i piece kominkowe, które posiadają wyższą sprawność, zużywają mniej powietrza do spalania. Co na ten temat nasze Prawo Budowlane? (Z przykrością trzeba wspomnieć, że podczas tworzenia prawa i ustaw nie poproszono o konsultacje ludzi z Branży Kominkowej, która w Polsce jest stosunkowo młoda, ale już doświadczona, na pewno wprowadzilibyśmy trochę istotnych i ważnych zmian). ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Z dnia 15 czerwca 2002 r.)wprowadza pewne ustalenia, które nas obowiązują podczas instalowania tych urządzeń. 132. 3. Kominki opalane drewnem z otwartym paleniskiem lub zamkniętym wkładem kominkowym mogą być instalowane wyłącznie w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynkach wielorodzinnych, w pomieszczeniach: 1. 2. 3. 4. o kubaturze wynikającej ze wskaźnika 4 m3/kw nominalnej mocy cieplnej kominka, lecz nie mniejszej niż 30 m3, spełniających wymagania dotyczące wentylacji, o których mowa w 150 ust. 9, posiadających przewody kominowe określone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1, w których możliwy jest dopływ powietrza do paleniska kominka w ilości: a) co najmniej 10 m3/h na 1 kw nominalnej mocy cieplnej kominka - dla kominków o obudowie zamkniętej, b) zapewniającej nie mniejszą prędkość przepływu powietrza w otworze komory spalania niż 0,2 m/s - dla kominków o obudowie otwartej. Na ilość pobieranego powietrza, jak już wspomniałem, wpływ ma wielkość i konstrukcja komory paleniskowej i jej rozwiązania techniczne, ale to nie wszystko. Olbrzymi wpływ na zapotrzebowanie powietrza do urządzenia ma także: usytuowanie budynku w terenie, obciążenie wiatrem, wysokość i przekrój kanału dymowego w kominie. Instalator, a w procesie projektu architekt, powinien na te szczegóły zwrócić uwagę.
143. 1. W budynkach usytuowanych w II i III strefie obciążenia wiatrem, określonych Polskimi Normami, należy stosować na przewodach dymowych i spalinowych nasady kominowe zabezpieczające przed odwróceniem ciągu, przy zachowaniu wymagań 146 ust. 1. 2. Nasady kominowe, o których mowa w ust. 1, należy również stosować na innych obszarach, jeżeli wymagają tego położenie budynków i lokalne warunki topograficzne. 3. Wymagania ust. 1 i 2 nie dotyczą palenisk i komór spalania z mechanicznym pobudzaniem odpływu spalin. Kierunek wiatru i jego siła ma istotny wpływ na miejsce usytuowania czerpni powietrza do kominka. Budynek, który stoi na drodze wiatru jest poddawany nadciśnieniu i podciśnieniu. Czerpnie powietrza montujemy w nadciśnieniu - powinna być umieszczona od strony dominujących wiatrów. W innych miejscach może wysysać spaliny, utrudniać rozpalenie w kominku, doprowadzić do zadymienia salonu jak i całego budynku. Odwrotny ciąg spowoduje wychładzanie kanału dymowego w kominie. Te przykrości mogą spotkać klientów, którzy zakupili wkłady kominkowe i piece z bezpośrednim dopływem powietrza do komory paleniskowej i nie zastosowali przepustnic w kanałach doprowadzających powietrze. Niedopuszczalne jest zamontowanie kanału doprowadzającego powietrze do spalania bez przepustnicy - mechanicznej sterowanej ręcznie, lub coraz modniejszych i bardzo skutecznych elektronicznych regulatorów dopływu powietrza (np. firmy TATAREK). Jest ich całe mnóstwo, do kominków z dystrybucją powietrza ciepłego konwekcyjnego bez wymuszenia przez wentylator, z wentylatorem i do zespołów wodnych, gdzie wykorzystana jest moc konwekcyjna i wymiennika wodnego. Podstawowe funkcje regulatora: sterowanie pracą przepustnicy doprowadzającej powietrze do komory spalania na podstawie pomiaru temperatury w palenisku, sterowanie pracą klapy regulującej ciąg kominowy, sterowanie innymi urządzeniami współpracującymi z instalacją (ogrzewanie wspomagające, wentylacja itp.) akumulatorowe zasilanie awaryjne podtrzymujące w przypadku zaniku napięcia w sieci energetycznej pracę przepustnicy, współpraca z dowolnym urządzeniem kontrolującym stężenie tlenku węgla (CO) w pomieszczeniu. Zawór sterujący dopływem powietrza do komory paleniskowej w czasie eksploatacji kominka musi być otwarty. Przepustnice mechaniczne ręczne są tak skonstruowane, że mamy możliwość płynnej regulacji przepływu powietrza. Elektroniczne są bardziej precyzyjne i robią to za nas. Jeżeli nie palimy w kominku przepustnica musi być zamknięta. I tu mamy problem, czy zamkniecie przepustnicy ma być szczelne czy lekko otwarte? Jeżeli zamkniemy szczelnie dopływ powietrza do komory paleniskowej, a w kominku jest jeszcze żar i niedopalony węgiel drzewny, może dojść do wybuchu gazów w komorze paleniskowej lub kanale dymowym. Minimalny przepływ powietrza nie dopuści do stężenia gazów palnych.
To niebezpieczeństwo istnieje wówczas, gdy nie jesteśmy pewni czy istnieje jeszcze żar w komorze spalania. Ale gdy na zewnątrz domu jest niska temperatura powietrza (poniżej zera) przy nieszczelnej przepustnicy nastąpi wychładzanie paleniska, czopucha, i kanału dymowego. Będziemy mieli problemy z ponownym rozpalaniem, wychłodzenie kanału dymowego zablokuje odpływ dymu, a podczas rozpalania dym będzie się cofać do pomieszczenia. To może zdarzyć się wówczas, kiedy potocznie mówiąc nastąpi "korek" w kanale dymowym. Jest na to sposób - nad półka dymową w czopuchu zapalamy papier, rozgrzejemy w ten sposób kanał dymowy, aby powstał w nim ciąg. Przepustnica szczelna czy nie? Oto jest pytanie Gdy przepustnica powietrza zewnętrznego nie jest szczelna, a mamy kominek z wymiennikiem wodnym, to podczas mrozów może dojść do zamrożenia wody w wymienniku i rozsadzenia go. Ten system doprowadzający powietrze bezpośrednio do komory paleniskowej jest połączeniem szczelnym od momentu pobrania zimnego powietrza z zewnątrz do wylotu na szczycie kanału dymowego komina. Przepływające zimne powietrze -10 o C zamrozi wkład kominkowy i wymiennik wodny, woda w wymienniku zamarznie i może rozsadzić płaszcz wodny. Obowiązkiem jest zamykanie przepustnicy powietrza i regulatorów doprowadzających powietrze do spalania przy kominku, jeżeli skończyliśmy palenie w nim. Pamiętajmy, że omówione kwestie dotyczą tylko tych wkładów i pieców kominkowych, które posiadają bezpośredni dopływ powietrza do komory paleniskowej. Urządzeń nieposiadających bezpośredniego dopływu powietrza dostępnych jest wiele. Nie chciałbym porównywać, które z nich są lepsze, bezpieczniejsze, sprawniejsze, z których nie wydobywa się dym itp. Przybliżę kilka zagrożeń podczas ich eksploatacji. Wkłady kominkowe i piece, które nie mają bezpośredniego dopływu powietrza do paleniska, do utrzymania procesu spalania muszą mieć dostarczone powietrze z zewnątrz. Najlepiej pod kominkiem lub piecem, a jeśli to jest niemożliwe, to jak najbliżej urządzenia. Urządzenia te pobierają potrzebne powietrze do spalania z pomieszczenia, w którym są zainstalowane. Jeżeli powietrza brakuje, kominek zaczyna źle funkcjonować. Co wtedy się dzieje? Utrudniony jest proces rozpalania, dym cofa się do pomieszczenia, szyba szybko pokrywa się sadzą, brak widoku ognia w komorze spalania, nie możemy osiągnąć odpowiedniej temperatury w urządzeniu, kominek lub piec nie nagrzewa się i nie oddaje ciepła na zewnątrz, w ogrzewanych pomieszczeniach jest chłodno, wytwarza podciśnienie w pomieszczeniach, wszystkimi szparami i nieszczelnościami napływa zimne powietrze do wnętrza domu, kratkami wentylacyjnymi wywiewnymi napływa do pomieszczeń zimne powietrze z zewnątrz. Często kanałem wentylacyjnym umieszczonym obok kanału dymowego zasysa dym do pomieszczenia, w którym czuć wędzarnią, bardzo szybko zarasta kanał dymowy sadzą, bistrem, kreozotem. Jeżeli systematycznie nie czyścimy kanału dymowego możemy spodziewać się pożaru komina, brak odpowiedniej ilości powietrza w komorze spalania prowadzi do niecałkowitego i niezupełnego spalenia materiału palnego (drewna), spalamy trzykrotnie więcej opału, a efekty mierne, w pomieszczeniach chłodno. A to nie wszystko. Co na ten temat nasze prawo? 150.
1. Instalowane w pomieszczeniu urządzenia, w szczególności zużywające powietrze, nie mogą wywoływać zakłóceń ograniczających skuteczność funkcjonowania wentylacji. 2. W pomieszczeniu z paleniskami na paliwo stałe, płynne lub z urządzeniami gazowymi pobierającymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin przewodem od urządzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione. 3. Przepisu ust. 9 nie stosuje się do pomieszczeń, w których zastosowano wentylację nawiewno-wywiewną zrównoważoną lub nadciśnieniową. W większości budynków, gdzie instalujemy nasze urządzenia grzewcze, pomieszczenia są wyposażone w wentylację mechaniczna wywiewną (kuchnia - okap z wentylatorem wyciągowym, WC i łazienka - wentylator wyciągowy). Urządzenia nieposiadające bezpośredniego dopływu powietrza do komory paleniskowej, w tych pomieszczeniach nie powinny być instalowane. Doprowadzamy powietrze zewnętrzne pod kominek czy piec i uważamy, że jesteśmy zgodni z obowiązującym prawem. Oj nie do końca. Potrzebny jest nam bilans zużywanego i wentylowanego powietrza. Wentylacja jest skuteczna tylko wtedy, kiedy zaprojektowana jest prawidłowo i ilość dostarczanego powietrza jest wystarczająca. Ilość wywiewanego i zużywanego powietrza przez kominek może być zbyt duża i doprowadzić do zaistnienia podciśnienia w pomieszczeniach. Skutki opisałem wcześniej. Oprócz tego, przez kanał z powietrzem zewnętrznym doprowadzonym pod kominkiem będzie napływać chłodne lub zimne powietrze do pomieszczenia i ochładzać podłogę w salonie kominkowym. Zawsze i obowiązkowo montujemy dwójnik lub trójnik z regulacją przepływu zimnego powietrza. Gdy urządzenie grzewcze jest eksploatowane, przepustnica jest otwarta, gdy nie palimy w kominku, przepustnica musi być zamknięta. Niezbyt to komfortowa sytuacja. Jak temu zaradzić? Kominki i piece nieposiadające bezpośredniego dopływu powietrza do komór spalania muszą być instalowane tylko w tych pomieszczeniach gdzie występuje nadciśnienie. 150 1. Przepisu ust. 9 nie stosuje się do pomieszczeń, w których zastosowano wentylację nawiewno-wywiewną zrównoważoną lub nadciśnieniową. Kilka słów o czerpniach i kanałach powietrza zewnętrznego. Montowane są w nadciśnieniu (od strony dominujących wiatrów), nad poziomem gruntu tak, aby nie została zasypana liśćmi śniegiem. Czerpnia powinna mieć siatkę (uwaga - niezbyt gęstą, małe oczka ograniczają przepływ powietrza), z daszkiem - chroni przed opadami deszczu, śniegu. Kanały doprowadzające powietrze powinny być w miarę możliwości gładkie. Jeżeli przechodzą przez pomieszczenia piwniczne, powinny być zaizolowane termicznie (skraplanie). Należy starać się zastosować jak najmniej kolanek (zwiększają opory przepływu powietrza). Nie pobieramy powietrza do kominków i pieców z czynnych lub nieczynnych kanałów wentylacyjnych (olbrzymie opory przepływu powietrza). Podczas prac montażowych kierujmy się zdrowym rozsądkiem i bezpieczeństwem naszego klienta. Autor: Wojciech Dymnicki Źródło: www.kominek.org.pl
KONTAKT Czasopismo Kominek Tel: +48 12 431 05 07 Fax: +48 12 431 05 07 Adres: Wolska 7 30-663 Kraków