WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY Miejsce na kod ucznia: ETAP WOJEWÓDZKI 2008/2009 Suma punktów:.../80pkt Instrukcja dla ucznia: 1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Powinien zawierać 6 stron (17 zadań) oraz załącznik (mapa Europy). 2. Dbaj o czytelność pisma. 3. Nie uŝywaj korektora i kalkulatora. Odpowiedzi wpisuj długopisem. 4. Czas pracy 90 minut. śyczymy powodzenia! Zadanie 1. ( 0 5pkt) Uzupełnij brakujące elementy schematu tak, aby został zilustrowany ruch obiegowy Ziemi dookoła Słońca. a) Zaznacz strzałką na równiku (na dowolnie wybranym rysunku Ziemi) kierunek ruchu obrotowego Ziemi. b) W pola obok rysunków Ziemi wpisz datę rozpoczęcia kolejnych pór roku. c) W miejsca kropek wpisz nazwy astronomicznych pór roku. d) Zaznacz strzałką na orbicie kierunek ruchu obiegowego Ziemi. Zadanie 2. ( 0 3pkt) Które z poniŝszych zdań są prawdziwe? Wybierz trzy i podkreśl je. A. Stojąc na Biegunie Północnym widzimy Gwiazdę Polarną w zenicie. B. Noc polarna na szerokości 80 N trwa pół roku. C. 22 czerwca Słońce w południe świeci w zenicie nad równikiem. D. 21 marca dzień jest dłuŝszy w Warszawie niŝ w Sydney. E. Z największą prędkością liniową poruszają się punkty na równiku. F. Spłaszczenie Ziemi na biegunach jest wynikiem ruchu obrotowego Ziemi. 1
Zadanie 3. ( 0 7pkt) ŚnieŜka (50 45 N, 15 45 E) jest najwyŝszym szczytem Sudetów, leŝy na wysokości 1 602m n.p.m. Na podstawie danych zawartych w tabeli wykonaj polecenia: miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII temp. ( C) -7,7-7,4-5,1-1,4 3,5 6,8 8,7 8,5 5,6 1,2-2,6-5,4 opady (mm) 105 99 94 95 112 136 160 136 102 105 102 103 a) Oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza.... b) Zredukuj temperaturę powietrza w lipcu do poziomu morza (przyjmując do obliczeń gradient wilgotnoadiabatyczny 0,6 C/100m). Dla uproszczenia przyjmij wysokość ŚnieŜki 1600m n.p.m. Temperatura w lipcu zredukowana do poziomu morza wynosi... c) Oblicz róŝnicę czasu słonecznego między ŚnieŜką a Warszawą (52 15 N, 21 00 E). RóŜnica czasu słonecznego między ŚnieŜką a Warszawą wynosi... d) Powierzchnia Karkonoskiego Parku Narodowego wynosi 56km 2. Oblicz powierzchnię parku na mapie w skali 1:200 000. Powierzchnia Karkonoskiego Parku Narodowego na mapie będzie wynosiła... e) Podkreśl nazwę wiatru wiejącego w Sudetach: bryza, fen, tajfun. Zadanie 4. ( 0 11pkt) Korzystając z konturowej mapy Polski wykonaj polecenia: a) Podaj nazwy państw, na obszarze których znajdują się źródła rzek: Bug -... Narew -... Odra -... Wisła -... b) Wpisz, nazwę rzeki, na której został utworzony sztuczny zbiornik: Goczałkowicki -... Jeziorsko -... Soliński -... Zegrzyński -... c) Na mapie konturowej Polski wpisz w kółka numery przyporządkowane kanałom: 1. Augustowski, 3. Elbląski, 2. Bydgoski, 4. Gliwicki. d) Ustal kolejność podanych miast: Toruń, Sandomierz, Kraków, Warszawa wzdłuŝ biegu Wisły. źródło Wisły............ ujście Wisły 2
Zadanie 5. ( 0 4pkt) Jezioro Gopło zajmuje powierzchnię 21,8km 2, a jego maksymalna głębokość wynosi 16,6m. Jest ono (podkreśl prawidłowe odpowiedzi): 1. Największym jeziorem w Polsce: TAK NIE 2. Najgłębszym jeziorem w Polsce: TAK NIE 3. Jeziorem: rynnowym cyrkowym morenowym 4. LeŜy na obszarze pojezierza: Mazurskiego Pomorskiego Wielkopolskiego Zadanie 6. ( 0 10pkt) Statek wypłynął z Gdańska (nr 5 na mapie Morza Bałtyckiego) w rejs po Bałtyku. W czasie Ŝeglugi zawijał kolejno do portów (oznaczonych na mapie cyframi 1, 2, 3, 4). Porty te znajdują się w stolicach państw. a) Podaj nazwy miast oraz państw, w których znajdują się porty: miasto państwo 1....... 2....... 3....... 4....... b) Określ, w jakim kierunku od portu 1 połoŝony jest Gdańsk (5).... c) Odczytaj i zapisz wartość azymutu kierunku między Wyspami Alandzkimi (zaznaczone literami WA) a portem nr 4.... d) Rozpoznaj obiekty oznaczone literami: A wyspa... C półwysep... B zatoka... D zatoka... Zadanie 7. ( 0 1pkt) Rozciągłość południkowa Bałtyku wynosi 12. Oblicz rozciągłość południkową w kilometrach. Rozciągłość południkowa Bałtyku w kilometrach wynosi... Zadanie 8. ( 0 2pkt) Na mapie Bałtyku zaznaczono fragmenty wybrzeŝy (pola I, II). Rozpoznaj typy zaznaczonych wybrzeŝy i podaj ich nazwy. I.... II.... Zadanie 9. ( 0 3pkt) Średnie zasolenie Morza Bałtyckiego wynosi 7-8. Wymień trzy czynniki, które wpłynęły na niskie zasolenie Bałtyku. 1.... 2.... 3.... 3
Zadanie 10. ( 0 4pkt) Oznacz literą P zdania prawdziwe, literą F zdania fałszywe. A. Amplituda pływów na Morzu Bałtyckim wynosi kilka metrów................. B. Cały obszar Polski znajduje się w zlewisku Morza Bałtyckiego................. C. Morze Bałtyckie to płytkie morze szelfowe......................... D. Najwięcej jezior w Polsce znajduje się na Pojezierzu Pomorskim................ E. Najwięcej zbiorników retencyjnych w Polsce powstało na górnych dopływach Wisły i Odry..... F. Polskie rzeki mają ustrój deszczowo-śnieŝny........................ G. W Europie Północnej licznie występują rzeki okresowe.................... H. Źródła Wisły znajdują się na stokach Baraniej Góry..................... Zadanie 11. ( 0 4pkt) Na mapach zaznaczono strzałkami wybrane masy powietrza napływające nad obszar Polski. Podaj nazwy mas powietrza wpływających na opisane stany pogody w Polsce. 1. Zimą bardzo niska temperatura, słonecznie, moŝliwe krótkotrwałe obfite opady śniegu.... 2. Zimą niska temperatura, słonecznie i sucho.... 3. Latem gorąco i sucho; jesienią słoneczna pogoda, zwana babim latem.... 4. Latem ochłodzenie, wzrost zachmurzenia, opady deszczu.... Zadanie 12. ( 0 5pkt) Uzupełnij tabelę wpisując nazwę krainy geograficznej w Polsce, na obszarze której znajdują się wymienione obiekty. obiekt kraina geograficzna Wydmy nad Jeziorem Łebsko Jaskinia Raj Maczuga Herkulesa Meczety w Bohonikach i Kruszynianach Zespół pałacowo parkowy Łazienki Królewskie Zadanie 13. ( 0 2pkt) W kaŝdym zestawieniu skreśl fałszywą odpowiedź, tak aby zdanie zawierało prawdziwą informację. Cechą polskiego rolnictwa, w porównaniu z cechami rolnictwa w krajach Europy Zachodniej, jest: 1. NiŜszy / wyŝszy udział zatrudnionych w rolnictwie. 2. NiŜszy / wyŝszy poziom wykształcenia rolników. 3. Mniejsza / większa przeciętna wielkość gospodarstw. 4. NiŜsze / wyŝsze zuŝycie nawozów sztucznych. 4
Zadanie 14. ( 0 6pkt) Na podstawie opisu rozpoznaj typ gleby. Wpisz do tabeli jej nazwę. Przyporządkuj właściwy profil gleby do opisu. opis gleby typ gleby nr profilu A. Jedna z najurodzajniejszych gleb na świecie, powstaje na obszarach stepów. B. Tworzy się pod lasami iglastymi strefy umiarkowanej, jest mało urodzajna. C. Powstaje na podłoŝu wapiennym, jest Ŝyzna, ale trudna w uprawie. D. Powstaje w dolinach i deltach rzek. Profil nr 1 Profil nr 2 Profil nr 3 Profil nr 4 Zadanie 15. ( 0 3pkt) Wymienione bogactwa mineralne Polski przyporządkuj ośrodkom ich wydobycia (jeden ośrodek zostanie bez przyporządkowania). 1. siarka A. Inowrocław 2. węgiel kamienny B. Olkusz 3. węgiel brunatny C. Lubin 4. sól kamienna D. Tarnobrzeg 5. rudy miedzi E. Bełchatów F. Bytom 1.... 2.... 3.... 4.... 5.... 5
Zadanie 16. ( 0 3pkt) Wpisz w nagłówki kolumn tabeli nazwy państw wybierając z podanych poniŝej. Białoruś, Czechy, Litwa, Niemcy, Słowacja, Ukraina Powierzchnia (tys. km 2 ) 49,0 357,0 207,6 78,9 603,6 Długość granicy z Polską (km) 541 467 418 796 535 Grunty orne (%) 30,1 33,1 29,0 39,9 56,2 Ludność miejska (%) 56,0 88 71 74 68 Zatrudnienie w sektorze usług (%) 55,9 66,9 * 56,5 51,1 PKB na 1mieszkańca w tys. $ USD 8,8 33,9 * 11,9 1,4 * - brak danych Zadanie 17. ( 0 7pkt) Na mapie Europy (załącznik nr 1) zaznaczono: literami A E rzeki, literą a jezioro, cyframi arabskimi 1 5 morza i zatoki, cyframi rzymskimi I III cieśniny. Rozpoznaj je, wpisz nazwy obiektów do tabeli wybierając spośród podanych poniŝej. Adriatyckie, Barentsa, Białe, Biskajska, Czarne, Dardanele, Dniepr, Dunaj, Egejskie, Kanał La Manche, Loara, Ładoga, Onega, Otranto, Północne, Ren, Rodan, Sekwana, Skagerrak, Sycylijska, Wołga Oznaczenie na mapie Nazwa obiektu Oznaczenie na mapie A rzeka 2 Morze Nazwa obiektu B rzeka 3 Morze C rzeka 4 Morze D rzeka 5 Zatoka E rzeka I cieśnina a jezioro II cieśnina 1 Morze III cieśnina 6