Zasady doboru układów automatycznej regulacji w węzłach cieplnych do Warunków przyłączenia węzłów cieplnych do sieci ciepłowniczych Obowiązuje od dnia 09.12.2014 r. Liczba stron 1/6
1. Funkcje układów automatycznej regulacji W każdym węźle cieplnym układ automatycznej regulacji powinien spełniać następujące podstawowe funkcje: regulacyjną od różnicy ciśnień z ograniczeniem natężenia przepływu wody sieciowej przez węzeł cieplny, regulacyjną od stałej wartości temperatury ciepłej wody użytkowej wypływającej z II stopnia wymiennika c.w. na zadanym poziomie, ograniczającą temperaturę c.w.u. z zastosowaniem termostatu bezpieczeństwa STW, regulacyjną od warunków pogodowych temperatury zasilania instalacji c.o. i c.t. oraz ograniczającą temperaturę powrotu wody sieciowej z wymiennika c.o. i c.t. w zależności od temperatury zewnętrznej. Dodatkowo wymagane są: w instalacjach c.o. wykonanych z tworzyw sztucznych ograniczanie temperatury z zastosowaniem ogranicznika temperatury z kasowaniem automatycznym, w instalacjach c.o. wyposażonych w zawory termostatyczne przygrzejnikowe ograniczanie różnicy ciśnień. Niezbędnym wyposażeniem zautomatyzowanego węzła cieplnego są: urządzenia kontrolno-pomiarowe temperatury i ciśnienia służące do oceny poprawności działania urządzeń automatycznej regulacji (termometry, manometry), reduktory ciśnienia lub zawory regulacyjne nastawiane ręcznie montowane na przyłączu węzła cieplnego zabezpieczające zawory regulacyjne przed wystąpieniem kawitacji oraz zbyt wysokim ciśnieniem dyspozycyjnym. Układy automatycznej regulacji powinny zapewniać właściwą dostawę ciepła na potrzeby c.w., c.o. i c.t. przez ograniczanie natężenia przepływu czynnika grzejnego przez węzeł cieplny w przypadku równoczesnego maksymalnego otwarcia się wszystkich regulatorów temperatury (np. wskutek zaniżenia temperatury zasilania w sieci cieplnej) oraz zabezpieczać system ciepłowniczy przed niewłaściwym rozdziałem i wykorzystaniem czynnika ogrzewczego. W związku z ograniczaniem przydziału wody sieciowej dla węzłów cieplnych SEC, zaleca stosowanie układów automatycznej regulacji umożliwiających pokrywanie szczytowego zapotrzebowania ciepła na cele c.w. kosztem osłabienia c.o. Liczba stron 2/6
Priorytet dla przygotowania c.w. można realizować następująco: stosując regulator elektroniczny podwójny (dla c.o. i c.w.) z funkcją priorytetu dla c.w., stosując regulator elektroniczny c.o. z możliwością programowego obniżania nastawy temperatury c.o. w okresach szczytowego poboru c.w. W węzłach cieplnych, w których ciśnienie dyspozycyjne jest tak niskie, że niemożliwe jest zastosowanie regulatora różnicy ciśnień i przepływu ograniczenie natężenia przepływu wody sieciowej można realizować z wykorzystaniem regulatora pogodowego c.o. współpracującego z licznikiem ciepła. Należy przy tym zwrócić uwagę na właściwy dobór ciepłomierza do regulatora (odpowiednią częstotliwość impulsowania nadajnika impulsów). Ten sposób ograniczania natężenia przepływu wody sieciowej przez węzeł (szczególnie jednofunkcyjny c.o. lub c.t.) można stosować w węzłach systemu ciepłowniczego jako rozwiązania indywidualnie uzgadniane z dostawcą ciepła. W przypadku konieczności ograniczania natężenia przepływu wody sieciowej przez I stopień wymiennika c.w. (dla stosunku Qco/Qcw mogącego spowodować przegrzanie c.w.u. na I stopniu) należy stosować na obejściu I stopnia wymiennika c.w. zawór regulacyjny z ręczną nastawą natężenia przepływu i końcówkami do pomiaru. Zawory regulacyjne z ręczną nastawą natężenia przepływu i końcówkami do pomiaru należy stosować również w układzie przygotowania c.w. do zapewnienia właściwych przepływów wody w poszczególnych obiegach. Według obecnych wymagań SEC zawór regulacyjny z ręczną nastawą należy stosować w przyłączu węzła cieplnego, jeżeli warunki ciśnieniowe uniemożliwiają zastosowanie regulatora różnicy ciśnień i przepływu. 2. Ogólne wymagania techniczne dla urządzeń automatycznej regulacji czynnik grzejny: woda gorąca temperatura obliczeniowa czynnika: 135 C ciśnienie robocze czynnika: 1,6 MPa temperatura otoczenia: 5-50 [ C] wilgotność względna otoczenia: do 95% stopień ochrony urządzeń elektrycznych: min. IP 44 zasilanie elektryczne: prąd zmienny 220V, 50Hz, prąd stały 24V Liczba stron 3/6
zawory regulacyjne: połączenia: kołnierzowe, śrubunkowe, z końcówkami do spawania, materiał gniazda i grzyba: stal nierdzewna (kwasoodporna) dla grzyba dopuszcza się stosowanie innych materiałów nierdzewnych usytuowanie zaworu: rurociąg zasilający (węzeł, wymiennik) położenie zaworu z organem napędowym: wg wymagań producenta siłownik powinien zamknąć zawór przy różnicy ciśnień min. 0,8 MPa. 3. Ogólne zasady doboru urządzeń automatycznej regulacji Dobór urządzeń automatycznej regulacji polega na: wyborze typu regulatora, dobraniu zaworu regulacyjnego o określonej średnicy, charakterystyce przepływowej i współczynniku przepływu, dobraniu napędu zaworu regulacyjnego, dobraniu czujników pomiarowych, dobraniu elementów zabezpieczających. Podstawowym kryterium doboru urządzeń automatycznej regulacji są funkcje, jakie urządzenia te mają spełniać w układzie automatycznej regulacji. Równie ważnym kryterium doboru urządzeń automatycznej regulacji są własności statyczne i dynamiczne obiektu regulacji. Urządzenia automatycznej regulacji powinny mieć parametry techniczne zapewniające realizację wymaganych funkcji oraz stabilną pracę pętli automatycznej regulacji w pełnym przedziale warunków pracy. Wybór typu regulatora, napędu zaworu regulacyjnego, czujników pomiarowych i elementów zabezpieczających w zależności od funkcji, jakie urządzenia te mają spełniać w układzie automatycznej regulacji przedstawiono w p. 1 i 2. 4. Zasady montażu urządzeń automatycznej regulacji Regulatory różnicy ciśnień i przepływu należy instalować w węźle cieplnym na poziomym prostoliniowym odcinku rurociągu powrotnego tak aby kierunek przepływu był zgodny ze Liczba stron 4/6
strzałką na korpusie zaworu. Regulatory powinny być instalowane w pozycji zalecanej przez producenta. Regulatory temperatury c.o. i c.w. należy instalować możliwie jak najbliżej wymienników. Czujniki temperatury powinny być dostosowane do średnicy rurociągów i zamontowane możliwie jak najbliżej wymienników. 5. Dopuszczone do stosowania zestawy urządzeń automatycznej regulacji (zgodnie z załącznikiem nr 5) Szczegółowe wytyczne odnośnie doboru urządzeń automatycznej regulacji zalecanych do stosowania przez SEC: 5.1 SAMSON 5.1.1. Automatyka c.o. regulatory elektroniczne typu Trovis odpowiednie do wymagań eksploatacyjnych. Preferowane w węzłach jednofunkcyjnych i dwufunkcyjnych 5476; zawór regulacyjny typu 3222 (dla ø 50 [mm]), dla ø > 50 [mm] podlegają uzgodnieniu; siłownik elektryczny odpowiedni dla dobranych zaworów; czujniki temperatur Pt 1000; termostat bezpieczeństwa z kasowaniem automatycznym dla instalacji wykonanych z tworzyw sztucznych; zawór redukcyjny typu 44-1B(do uzupełniania instalacji c.o. wodą sieciową). 5.1.2. Automatyka c.w.u. regulator elektroniczny odpowiedni do wymagań eksploatacyjnych wspólny dla c.o. i c.w.u.; zawór regulacyjny: typu 3222 (dla ø 50 [mm]), dla ø > 50 [mm] podlega uzgodnienu; siłownik elektryczny odpowiedni dla dobranych zaworów; czujniki temperatur Pt-1000; termostat bezpieczeństwa z kasowaniem ręcznym. Liczba stron 5/6
UWAGA: Dla węzłów trójfunkcyjnych zaleca się stosowanie regulatorów trójkanałowych typu 5479 i 5179 z interfejsem RS 485 lub RS-232. 5.1.3. Regulacja ciśnień i przepływu zawory regulacyjne ze zmienną nastawą różnicy ciśnień typ 46-7 lub 47-1. dopuszczalne opcjonalnie po uzgodnieniu z SEC: regulator p/v typu 47-5 lub 46-4 (dla ø 50 [mm]), typu 42-39 lub 42-37(dla ø > 50 [mm]); Do odcinania kapilar pomiarowych należy stosować zawory odcinające do instalacji impulsowych MEZ. 5.2. SIEMENS 5.2.1. Automatyka c.o. regulator RVD, odpowiedni do wymagań eksploatacyjnych: dla węzłów jednofunkcyjnych RVD120, dla węzłów dwufunkcyjnych RVD 140; zawory regulacyjne typu VVF lub VVG; siłownik odpowiedni dla dobranych zaworów zleca się stosowanie siłowników elektrohydraulicznych typ SKD, inne rozwiązania po uzgodnienie z SEC. czujniki zanurzeniowe; termostat bezpieczeństwa RAK.TW z kasowaniem automatycznym dla instalacji wykonanych z tworzyw sztucznych. 5.2.2. Automatyka c.w.u. regulator odpowiedni do wymagań eksploatacyjnych, zawory regulacyjne typu VVF lub VVG, siłownik odpowiedni dla dobranych zaworów, czujnik zanurzeniowe, termostat bezpieczeństwa z kasowaniem ręcznym. 5.3. Zaleca się stosowanie ww. urządzeń. Stosowanie innych urządzeń jest możliwe pod warunkiem, że posiadają porównywalne parametry techniczne i są uzgodnione z SEC. Liczba stron 6/6