RAPORT O STANIE MIASTA KOŚCIERZYNA ZA ROK 2007 Wydział Rozwoju Gmina Miejska Kościerzyna
RAPORT O STANIE MIASTA KOŚCIERZYNA ZA ROK 2007 SPIS TREŚCI Spis tabel 3 Spis wykresów 4 Wstęp. 5 1. Miasto w statystyce 6 2. Grunty. 7 3. Ludność.. 9 3.1. Analiza ludności.. 9 3.2. Struktura wiekowa... 11 4. Gospodarka. 12 4.1. Działalność produkcyjna i usługowa.. 12 4.2. Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej. 13 5. Zatrudnienie i bezrobocie... 14 5.1. Zatrudnienie 14 5.2. Bezrobocie.. 15 6. Infrastruktura techniczna 19 6.1. Transport i komunikacja.. 19 6.2. System wodociągowy i kanalizacyjny 22 6.2.1. Zaopatrzenie w wodę... 23 6.2.2. Oczyszczalnia ścieków 23 6.2.3. Kanalizacja... 24 6.3. Energetyka i ciepłownictwo 25 6.4. Zaopatrzenie miasta w gaz.. 25 6.5. Gospodarka odpadami. 26 6.6. Mieszkalnictwo... 27 6.6.1. Mieszkania... 27 6.6.2. Dodatki mieszkaniowe. 29 6.7. Ochrona środowiska przyrodniczego, w tym obszary chronione.. 31 6.7.1. Ochrona powietrza... 31 6.7.2. Prawna ochrona przyrody. 34 6.7.3. Zasoby wodne... 35 6.8. Obiekty zabytkowe.. 37 6.9. Turystyka i baza turystyczna... 39 6.9.1. Zaplecze hotelarsko-gastronomiczne... 39 6.10. Oświata i wychowanie.. 40 6.10.1. Obiekty oświatowe 40 6.10.2. Obiekty sportowe.. 41 6.11. Kultura w mieście.. 42 6.11.1. Placówki kulturalne... 42 6.11.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym.. 43 6.11.3. Zorganizowane grupy działające na rzecz rozwoju kultury. 43 6.11.4. Ekspozycje muzealne Miasta Kościerzyna... 43 6.12. Ochrona zdrowia... 44 6.13. Bezpieczeństwo publiczne 45 6.14. Opieka społeczna.. 46 7. Finanse... 48 2
SPIS TABEL Tabela 1. Przekrój statystyczny Miasta... 6 Tabela 2. Rodzaje gruntów na terenie miasta Kościerzyna. 7 Tabela 3. Struktura własności gruntów na terenie miasta Kościerzyna.. 8 Tabela 4. Zmiany liczby stałych mieszkańców miasta Kościerzyna.. 9 Tabela 5. Ludność... 10 Tabela 6. Ludność Kościerzyny według wieku i płci. 11 Tabela 7. Podmioty gospodarki narodowej (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji 12 Tabela 8. Podmioty gospodarki narodowej (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) zarejestrowane w rejestrze REGON... 12 Tabela 9. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji 13 Tabela 10. Zmiany w miejskim rejestrze podmiotów... 13 Tabela 11. Zatrudnienie ludności w poszczególnych działach gospodarki narodowej. 14 Tabela 12. Bezrobotni w mieście.. 15 Tabela 13. Zmiany struktury bezrobotnych w zaleŝności od poziomu wykształcenia. 16 Tabela 14. Zmiany długości okresu pozostawania bez pracy... 17 Tabela 15. Zmiany liczby bezrobotnych wg wieku.. 18 Tabela 16. Szkielet układu drogowego Miasta. 19 Tabela 17. Zaopatrzenie ludności w wodę do picia.. 23 Tabela 18. Parametry oczyszczalni ścieków. 23 Tabela 19. Poziom skanalizowania ludności. 25 Tabela 20. Ilość zdeponowanych odpadów komunalnych zmieszanych na poszczególnych składowiskach w rozbiciu na lata 2002-2007. 26 Tabela 21. Liczby stale zamieszkanych mieszkań oraz średnia powierzchnia uŝytkowa. 28 Tabela 22. Liczba i kwota dodatków w poszczególnych rodzajach mieszkań. 30 Tabela 23. Wartość dotacji państwowych i środków z budŝetu miasta w dodatkach mieszkaniowych.. 31 Tabela 24. Wykaz zatwierdzonych pomników przyrody na terenie Gminy Miejskiej Kościerzyna. 34 Tabela 25. Formy ochrony przyrody występujące na terenie Gminy Miejskiej Kościerzyna.. 35 Tabela 26. Zlewnia rzeki Wierzyca... 35 Tabela 27. Obiekty wpisane do rejestru zabytków... 37 Tabela 28. Wykaz placówek przedszkolnych w roku szkolnym 2007/2008... 40 Tabela 29. Wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych w roku szkolnym 2007/2008. 40 Tabela 30. Wykaz szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym oraz innych placówek oświatowo - wychowawczych 2007/2008... 41 Tabela 31. Przestępczość na terenie miasta Kościerzyna.. 45 Tabela 32. BudŜet MOPS w latach 2001 2007... 46 Tabela 33. Powody przyznania pomocy z ustawy o pomocy społecznej w 2007 roku 47 Tabela 34. Struktura dochodów budŝetu miasta... 48 Tabela 35. Struktura dochodów własnych Miasta 49 Tabela 36. Wydatki budŝetu Miasta.. 49 Tabela 37. Wydatki budŝetu miasta wg działów... 50 Tabela 38. Dochody i wydatki budŝetu miasta w przeliczeniu na 1 mieszkańca. 51 3
SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Rodzaje gruntów w mieście Kościerzyna. 11 Wykres 2. Struktura własności gruntów w mieście Kościerzyna... 12 Wykres 3. Zmiana liczby stałych mieszkańców w latach 1980-2007 13 Wykres 4. Zmiany wskaźników ludności na 1000 mieszkańców.. 14 Wykres 5. Ludność Kościerzyny według grup wiekowych i płci.. 15 Wykres 6. Zakłady osób fizycznych według wybranych sekcji 17 Wykres 7. Zmiany w rejestrze podmiotów gospodarczych 18 Wykres 8. Bezrobotni w mieście w latach 1997 2007 19 Wykres 9. Struktura bezrobocia w zaleŝności od wykształcenia... 20 Wykres 10. Ilość wydanych pozwoleń na budowę na terenie Miasta. 32 Wykres 11. Łączna ilość i wartość dodatków mieszkaniowych w latach 2001 2007... 33 Wykres 12. Liczba dodatków w poszczególnych rodzajach mieszkań 34 Wykres 13. Zapylenie powietrza atmosferycznego z terenu Miasta Kościerzyna w roku 2007.. 36 Wykres 14. StęŜenie pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym z terenu Miasta Kościerzyna... 36 Wykres 15. StęŜenie Benzo-a-pirenu w powietrzu atmosferycznym z terenu Miasta Kościerzyna.. 37 Wykres 16. Struktura dochodów budŝetu miasta w roku 2007 52 Wykres 17. Wydatki budŝetu Miasta 54 Wykres 18. Dochody i wydatki budŝetu miasta w przeliczeniu na 1 mieszkańca... 55 4
Wstęp Miasto Kościerzyna połoŝone jest w województwie pomorskim, w krainie geograficznie zróŝnicowanej pod względem krajobrazowym, zwanej Szwajcarią Kaszubską. Ten ogromnie zróŝnicowany krajobraz ukształtował lodowiec skandynawski, który nawarstwił wzgórza morenowe, wyŝłobił długie rynny jezior, pozostawił płaskie pola sandrowe, ukształtował doliny kaszubskich rzek. Jest to kraina nie tylko licznych, ale i pięknych jezior o suchych, piaszczystych brzegach, rzek oraz malowniczych, dość wysokich wzniesień. Teren ten zaliczany jest do krajobrazowo najpiękniejszych rejonów Polski. Licząca juŝ ponad 600 lat Kościerzyna naleŝy do starych osad słowiańskich, znanych juŝ w XIII wieku jako posiadłość ksiąŝąt pomorskich. Pierwszą wzmiankę i swą najdawniejszą nazwę Costerina, miasto zawdzięcza księciu Mściwojowi II, który dokumentem z 1284 roku nadał osadę wraz z okoliczną ziemią Pirsna swej krewniaczce, księŝnej Gertrudzie, która sprzedała ziemie te krzyŝakom. W roku 1346 miała miejsce lokacja wsi Kościerzyny na prawie chełmińskim a w roku 1398 - odrębna lokacja Kościerzyny jako miasta. Po wojnie trzynastoletniej (1454-1466) na mocy pokoju toruńskiego w 1466 r., Kościerzyna stała się siedzibą polskich starostów. W połowie XV w. miasto liczyło 300 mieszkańców. Zajmowali się oni głównie rolnictwem, ale równieŝ rzemiosłem, warzeniem piwa itp. W XVII w. zaczęła się osiedlać w mieście okoliczna szlachta, wkrótce wysuwając się na czoło lokalnej społeczności piastując stanowiska radnych i burmistrzów. W czasach polskich Kościerzynę czterokrotnie nawiedzały poŝary, spustoszenie czyniły przemarsze wojsk, padła teŝ ofiarą "morowego powietrza". To tu koncentrowało się Ŝycie społeczno kulturalne. Na terenie miasta i okolic Kościerzyny działali i tworzyli m.in. dr Aleksander Majkowski, Izydor Gulgowski czy Franciszek Sędzicki. Do dziś Kościerzyna zachowała swe znaczenie i charakter. Jest jednym z waŝniejszych centrów gospodarczych, kulturalnych i turystycznych na Kaszubach. Obecnie Kościerzyna to pręŝnie rozwijający się ośrodek gospodarczy liczący ponad 23 tys. mieszkańców. W ostatnich latach nastąpił znaczny przyrost niewielkich podmiotów gospodarczych w róŝnych gałęziach, m.in. w produkcji, handlu i naprawach. Rozwija się takŝe jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe, szkolnictwo i turystyka, a samo miasto dzięki znacznym inwestycjom w tym finansowanym ze środków Unii Europejskiej, zmienia swoje oblicze. 5
1. Miasto w statystyce Tabela 1. Przekrój statystyczny miasta Stan ludności ogółem 23 280 w tym męŝczyźni 11 257 Urodzenia Ŝywe 298 Zgony ogółem w tym kobiet 162 89 Ludność w wieku przedprodukcyjnym w 2007 roku 4 791 Ludność w wieku produkcyjnym w 2007 roku 15 193 Ludność w wieku poprodukcyjnym w 2007 roku 3 296 Zarejestrowani bezrobotni w 2006 roku 1 657 w tym kobiety 1 024 Zarejestrowani bezrobotni w 2007 roku 1 228 Obszar miasta Drogi lokalne gminne 1 586 ha 64,0 km Dochód budŝetu gminy ogółem 2006 rok 53 229 251 Dochód budŝetu gminy ogółem 2007 rok 60 233 832 Wydatki budŝetu gminy ogółem 2006 rok 64 462 734 Wydatki budŝetu gminy ogółem 2007 rok 63 480 955 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie i Urzędu Miasta w Kościerzynie (wg stanu na koniec 2007r.) 6
2. Grunty Obszar miasta liczy 1586 ha. Udział gruntów rolnych stanowi 52,22% całkowitej powierzchni miasta. Zabudowania oraz powierzchnie zurbanizowane zajmują wspólnie 35,31%, w okresie ostatnich lat zwiększa się ich udział kosztem gruntów rolnych. Tabela 2. Rodzaje gruntów na terenie miasta Kościerzyna Rodzaje gruntów Powierzchnia (ha) Struktura % UŜytki rolne 828 52,22 Grunty orne 670 42,26 Sady 14 0,88 Łąki trwałe 51 3,22 Pastwiska trwałe 65 4,09 Grunty rolne zabudowane 25 1,58 Grunty pod rowami 3 0,19 UŜytki leśne oraz grunty zadrzewione 78 4,92 w tym Lasy i grunty leśne 77 4,86 Grunty zadrzewione i zakrzewione 1 0,06 Grunty zabudowane i zurbanizowane 560 35,31 w tym w tym Tereny mieszkaniowe 183 11,54 Tereny przemysłowe 28 1,77 Inne tereny zabudowane 98 6,18 Zurbanizowane tereny niezabudowane 36 2,27 Tereny rekreacyjno wypoczynkowe 38 2,40 Tereny komunikacyjne 177 11,15 Drogi 127 8,00 Koleje 49 3,15 NieuŜytki 43 2,70 w tym w tym Wody 77 4,85 Stojące 14 0,88 Płynące 63 3,97 RAZEM: 1 586 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie (stan na 31.12.2007r.). Wykres 1. Rodzaje gruntów w mieście Kościerzyna Grunty zabudowane i zurbanizowane 35,31% NieuŜytki 2,70% Wody 4,85% UŜytki leśne oraz grunty zadrzewione 4,92% UŜytki rolne 52,22 % Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Kościerzynie 7
Grunty z terenu miasta moŝna równieŝ sklasyfikować w ujęciu praw własności. Ponad połowę tej klasyfikacji stanowią grunty osób fizycznych (59,46%). Tabela 3. Struktura własności gruntów na terenie miasta Kościerzyna Właściciel Powierzchnia (ha) Struktura % 1. Grunty Skarbu Państwa 104 6,56 1.1 Grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego 58 3,66 1.2 Grunty w trwałym zarządzie jednostek Organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL 36 2,27 1.3 Pozostałe grunty skarbu państwa 10 0,63 2. Grunty Skarbu Państwa przekazane w uŝytkowanie wieczyste 77 4,85 3. Grunty Państwowych Osób Prawnych 1 0,06 4. Grunty gmin i związków między gminnych 300 18,91 4.1 Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu Nieruchomości 276 17,40 4.2 Grunty przekazane w trwały zarząd gminnym jednostkom organizacyjnym 8 0,51 4.3 Pozostałe grunty gmin i związków między gminnych 16 1,00 5. Grunty gmin i związków między gminnych przekazane w uŝytkowanie wieczyste 32 2,02 6. Grunty osób fizycznych 943 59,46 6.1 Grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych 566 35,69 6.2 Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych 377 23,77 7. Grunty spółdzielni 24 1,51 8. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 41 2,59 9. Grunty spółek prawa handlowego 28 1,77 10. Pozostałe grunty 36 2,27 RAZEM: 1 586 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie (stan na 31.12.2007r.). Wykres 2. Struktura własności gruntów w mieście Kościerzyna osób fizycznych 59,46 % spółdzielni 1,51 % kościołów i zw iązków w yznaniow ych 2,59 % gmin i zw iązków między gminnych przekazane w uŝytkow anie w ieczyste 2,02 % gmin i zw iązków między gminnych 18,91 % Skarbu Państw a przekazane w uŝytkow anie w ieczyste 4,85 % Skarbu Państw a 6,56 % Państw ow ych osób praw nych 0,06 % spółek praw a handlow ego 1,77 % pozostałe grunty 2,27 % Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Kościerzynie 8
3. Ludność 3.1. Analiza ludności Według stanu na 31 grudnia 2007r. liczba ludności miasta wynosiła 23 280. Od roku 2006 liczba osób posiadających stałe zameldowanie maleje. Tabela 4. Zmiany liczby stałych mieszkańców miasta Kościerzyna Rok Liczba stałych Gęstość zaludnienia Kobiet na 100 w tym kobiet mieszkańców (osób/km 2 ) męŝczyzn 1980 18 664 9872 1 166 112 1985 20 658 10 789 1 291 109 1990 22 663 11 749 1 416 108 1995 23 174 11 900 1 464 106 1996 23 278 11 964 1 470 106 1997 23 393 12 046 1 478 106 1998 23 501 12 063 1 485 105 1999 23 621 12 155 1 492 106 2000 23 722 12 353 1 498 109 2001 23 855 12 246 1 507 105 2002 23 128 11 903 1 451 105 2003 23 196 11 928 1 461 105 2004 23 129 11 894 1 451 105 2005 23 427 12 008 1 480 105 2006 23 305 12 225 1 469 110 2007 23 280 12 023 1 468 106 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego i Urzędu Miasta w Kościerzynie Wykres 3. Zmiana liczby stałych mieszkańców w latach 1980-2007 25000 20000 15000 18664 20658 22663 23174 23722 23855 23196 23 120 23 129 23 427 23 305 23 280 10000 5000 0 1980 1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego i Urzędu Miasta w Kościerzynie 9
Od 2005 r. obserwuje się wzrost wskaźnika przyrostu naturalnego (tabela 5.) W przeliczeniu na 1000 mieszkańców osiągnął on na koniec 2007r. poziom 5,9 i wzrósł w porównaniu z rokiem 2006 o 2,4 pkt.%. Tabela 5. Ludność Wskaźnik Rok 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Urodzenia Ŝywe 265 332 261 257 245 281 298 Zgony ogółem 163 173 172 182 184 199 162 Bilans 102 159 89 75 61 82 110 Liczba urodzeń Ŝywych na 1000 mieszkańców Liczba zgonów na 1000 mieszkańców Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców 11,1 14,3 11,2 11,1 10,4 12,0 12,8 6,8 7,5 7,4 7,8 7,8 8,5 6,9 4,3 6,8 3,8 3,3 2,6 3,5 5,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie Wykres 4. Zmiany wskaźników ludności na 1000 mieszkańców 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Li czba urodzeń Ŝywych na 1000 mieszkańców Liczba zgonów na 1000 mieszkańców Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie 10
3.2. Struktura wiekowa Struktura wiekowa Kościerzaków wskazuje, iŝ 65,26% mieszkańców to osoby w wieku produkcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadają 34 osoby w wieku nieprodukcyjnym. Tabela 6. Ludność Kościerzyny według wieku i płci Wiek Razem 0-2 lat 3-6 7-14 15-17 18-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60 i więcej Ogółem 23 280 660 924 2 210 997 676 4 247 3 544 3 073 3 348 3 601 w tym kobiet 12 023 331 462 1 050 469 358 2 123 1 783 1 589 1 738 2 120 % udział kobiet w danej grupie wiekowej 51,6 50,1 50,0 47,51 47,04 52,96 49,99 50,31 51,71 51,91 51,87 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie (stan na: 31.XII.2007) Wykres 5. Ludność Kościerzyny według grup wiekowych i płci 8000 7 602 7 591 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 2 479 2 312 1 176 2 120 0 przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny męŝczyźni kobiety Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie (stan na: 31.XII.2007) Objaśnienie: wiek przedprodukcyjny: 0-17 lat; wiek produkcyjny: 18-64 lat (męŝczyźni), 18-59 lat (kobiety); wiek poprodukcyjny: 65 i więcej lat (męŝczyźni), 60 i więcej lat (kobiety). 11
4. Gospodarka 4.1. Działalność produkcyjna i usługowa W Kościerzynie nie ma duŝych zakładów przemysłowych i nie powstają większe firmy produkcyjne. Małe i średnie firmy są ukierunkowane na proste formy działalności. Na stałym poziomie utrzymuję się ilość podmiotów zajmujących się działalnością budowlaną oraz prowadzeniem hoteli i restauracji. W roku 2006 odnotowuje się spadek liczby podmiotów gospodarki narodowej w trzech sektorach: - handel i naprawy, - transport, gospodarka magazynowa i łączność, - pośrednictwo finansowe. Odnotowano wzrost liczby podmiotów gospodarczych w dziale obsługa nieruchomości i firm. Tabela 7. Podmioty gospodarki narodowej (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji Jednostki zarejestrowane wg sekcji 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Ogółem 1 998 1 938 2 004 1 996 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 14 15 17 15 Przemysł/ w tym przetwórstwo przemysłowe 237/232 232/227 216/211 218/212 Budownictwo 277 259 277 277 Handel i naprawy 618 582 597 577 Hotele i restauracje 62 58 57 56 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 148 138 140 132 Pośrednictwo finansowe 73 69 72 62 Obsługa nieruchomości i firm 251 265 294 307 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Według prawnej formy działalności dominuje sektor prywatny oraz firmy osób fizycznych. Tabela 8. Podmioty gospodarki narodowej (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) zarejestrowane w rejestrze REGON Jednostki zarejestrowane wg sekcji 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Ogółem 1 998 1 938 2 004 1 996 Sektor publiczny 84 96 116 117 Sektor prywatny 1 914 1 842 1 888 1 879 Spółki handlowe/ w tym z udziałem kapitału zagranicznego 96/11 95/11 92/11 95/12 Spółki cywilne 91 89 93 93 Osoby fizyczne 1 636 1 551 1 579 1 563 Spółdzielnie 14 15 14 14 Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne 33 37 39 42 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego 12
Tabela 9. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji. Jednostki zarejestrowane wg sekcji 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Ogółem 1 636 1 551 1 579 1 563 Przetwórstwo przemysłowe 196 190 177 178 Budownictwo 252 233 251 253 Handel i naprawy 539 507 520 500 Hotele i restauracje 54 50 48 47 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 132 123 124 117 Pośrednictwo finansowe 70 66 69 61 Obsługa nieruchomości i firm 190 179 177 187 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Wykres 6. Zakłady osób fizycznych według wybranych sekcji 600 500 400 539 507 520 500 300 200 100 193 252 132 190 190 233 123 66 179 177 251 124 177 178 253 117 61 187 0 54 70 50 48 2003 2004 2005 2006 69 47 Przetwórstwo przemysłowe Hand el i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łaczność Obsł uga nieruchomości i firm Budowni ctwo Hotel i restauracje Pośrednictwo finansowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Na terenie miasta Kościerzyna przewaŝają firmy budowlane, handlowe oraz usługowe (oferujące naprawy), a takŝe firmy z sektora przetwórstwa i przemysłu. 1.4.2. Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej Sytuacja małych firm charakteryzuje się duŝą liczbą rejestrowanych i likwidowanych działalności gospodarczych. W przeciągu ostatnich 7 latach zarejestrowano 1 738 podmiotów gospodarczych wykreślając jednocześnie 1 525. Tabela 10. Zmiany w miejskim rejestrze podmiotów Liczba przedsiębiorców (osób fizycznych) 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. Nowo rejestrowani 428 225 161 175 235 250 264 Wykreślani 274 188 191 204 209 240 219 Zarejestrowanych 2 262 2 299 2 004 1 975 2 266 2 276 2 321 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta 13
Wykres 7. Zmiany w rejestrze podmiotów gospodarczych 500 400 300 200 100 0-100 1998 1999 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Nowo rejestrowani Wykreslani Realny przyrost Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta PowyŜsze dane wskazują na konieczność podjęcia działań wzmacniających potencjał i rozwój przedsiębiorczości na terenie miasta. 5. Zatrudnienie i bezrobocie 5.1 Zatrudnienie Z całkowitej liczby mieszkańców miasta Kościerzyna, liczącej 23 280 osób na koniec grudnia 2007r. aktywnych zawodowo było 10 574osób*. Tabela 11. Zatrudnienie ludności w poszczególnych działach gospodarki narodowej* Liczba zatrudnionych na koniec roku Dział gospodarki 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Ogółem: 11 046 10 698 11 300 11 408 11 182 11 574 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 37 34 24 25 27 27 Przemysł i budownictwo 1 474 1 418 1 373 1 276 1 183 1 327 sektor publiczny 2 942 2 816 3 004 2 980 2 998 3 012 sektor prywatny 2 581 2 533 2 646 2 724 2 593 2 775 usługi rynkowe 1 664 1 700 2 028 2 087 2 035 2 061 usługi nierynkowe 2 348 2 197 2 225 2 316 2 346 2 372 * według faktycznego miejsca pracy; bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego W roku 2006 zaobserwować moŝna ogólny wzrost ilości osób pracujących. Najwięcej mieszkańców było zatrudnionych w przemyśle i budownictwie oraz w sektorze prywatnym. 14
5.2. Bezrobocie W okresie od 2001 do 2003 roku liczba osób poszukujących pracy wzrastała, jednak kolejne lata przyniosły spadek ilości osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy. Od 2004 roku obserwuje się stopniowy spadek zarówno bezrobocia jak i osób bez prawa do zasiłku. Tabela 12. Bezrobotni w mieście Wyszczególnienie Stan na koniec roku 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 zarejestrowani bezrobotni 2 087 2 184 2 255 2 052 1 879 1 657 1 228 kobiety 1 111 1 106 1 147 1 066 1 035 1 024 792 w tym: absolwenci 137 151 117 nn nn nn nn nie posiadający prawa do zasiłku 1 553 1 669 1 778 1 708 1 506 1 326 1 004 nn - w myśl ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie istnieje pojęcie absolwenta Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie Wykres 8. Bezrobotni w mieście w latach 1997-2007 2500 2000 1500 1569 1404 1554 1748 2087 2184 2255 2052 1879 1657 1228 1000 500 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 zarejestrowani bezrobotni ogółem kobiety absolwenci nie posiadający prawa do zasiłku Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie Struktura osób poszukujących pracy zmienia się w zaleŝności od posiadanego przez nie wykształcenia. Wzrost liczby osób poszukujących pracy z wykształceniem policealnymi średnim zawodowym oraz wyŝszym oznacza, Ŝe rynek pracy w niektórych zawodach jest nasycony. Na koniec roku 2007, tak jak i w poprzednich latach, największy odsetek bezrobotnych był wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym i wynosił 33,8 %. 15
Tabela 13. Zmiany struktury bezrobotnych w zaleŝności od poziomu wykształcenia Poziom wykształcenia Podstawowe i gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólne Stan na koniec roku 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % 503 24,1 518 23,7 524 23,3 486 23,7 429 22,8 374 22,6 288 23,4 980 46,9 1 006 46,1 986 43,7 866 42,2 707 37,6 585 35,3 415 33,8 446 21,4 477 21,8 508 22,5 483 23,5 512 27,3 467 28,2 333 27,1 113 5,4 135 6,2 168 7,4 151 7,4 161 8,6 154 9,3 121 9,9 WyŜsze 45 2,2 48 2,2 69 3,1 66 3,2 70 3,7 77 4,6 71 5,8 Ogółem 2 087 100 2 184 100 2 255 100 2 052 100 1 879 100 1 657 100 1 228 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie Wykres 9. Struktura bezrobocia w zaleŝności od wykształcenia Średnie ogólne 9,9% WyŜsze 5,8% Zasadnicze zawodowe 33,8% Policealne i średnie zawodowe 27,1% Podstawowe i gimnazjalne 23,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie 16
W latach 2005 2007 moŝna zaobserwować pozytywne zjawisko - znaczny spadek liczby osób poszukujących pracy przez okres od 6 12 miesięcy i powyŝej 24 miesięcy. W tatach 2001 2004 tendencja była wzrostowa (Tabela 14). Tabela 14. Zmiany długości okresu pozostawania bez pracy Okres Stan na koniec roku 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % do 1 miesiąca 139 6,7 143 6,5 140 6,2 116 5,6 146 7,8 126 7,6 132 10,8 1 do 3 322 15,4 349 16,1 327 14,5 298 14,5 358 19,1 315 19,0 271 22,1 3 do 6 333 15,9 303 13,9 324 14,4 275 13,5 275 14,6 295 17,8 181 14,7 6 do 12 381 18,3 381 17,4 417 18,5 427 20,8 345 18,4 263 15,9 141 11,5 12 do 24 440 21,1 457 20,9 440 19,5 344 16,8 228 12,1 266 16,0 186 15,1 powyŝej 24 miesięcy 472 22,6 551 25,2 607 26,9 592 28,8 527 28,0 392 23,7 317 25,8 Ogółem 2 087 100 2 184 100 2 255 100 2 052 100 1 879 100 1 657 100 1 228 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie 17
Niepokojącym zjawiskiem jest to, Ŝe na koniec 2007 roku największą grupę bezrobotnych stanowią ludzie młodzi w wieku produkcyjnym mobilnym od 18 do 34 lat 595 osób (48,4% ogółu osób poszukujących pracy). Tabela 15. Zmiany liczby bezrobotnych wg wieku Stan na koniec roku Wiek 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ilość % Ilość % Ilość % Ilość % ilość % ilość % ilość % od 15 do 17 lat 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 od 18 do 24 lat 660 31,6 679 31,1 672 29,8 599 29,2 552 29,4 469 28,3 311 25,3 od 25 do 34 lat 566 27,1 584 26,7 624 27,7 567 27,6 484 25,8 435 26,2 284 23,1 od 35 do 44 lat 468 22,4 487 22,3 517 22,9 424 20,7 390 20,7 326 19,7 251 20,5 od 45 do 54 lat 356 17,1 394 18,0 391 17,4 394 19,2 361 19,2 347 20,9 280 22,8 od 55 do 59 lat 30 1,4 34 1,6 44 1,9 61 3,0 82 4,4 69 4,2 86 7,0 60 lat i więcej 7 0,4 6 0,3 7 0,3 7 0,3 10 0,5 11 0,7 16 1,3 Ogółem 2 087 100 2 184 100 2 255 100 2 052 100 1 879 100 1 657 100 1 228 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie 18
6. Infrastruktur techniczna 6.1. Transport i komunikacja RAPORT O STANIE MIASTA KOSCIERZYNA ZA ROK 2007 Miasto Kościerzyna leŝy na przecięciu waŝnych dla regionu arterii komunikacyjnych: drogi krajowej nr 20 (ul. Drogowców, ul. Wojska polskiego i ul. T. Kościuszki) oraz dróg wojewódzkich nr 214 (ul. Kartuska) i 221 (ul. Przemysłowa). Układ głównych dróg spowodował, Ŝe miasto rozwinęło się wzdłuŝ głównych szlaków transportowych. W rezultacie komunikacja wewnętrzna pojazdów oraz jazdy tranzytowe odbywają się po ulicach: Kościuszki, Wojska Polskiego, Drogowców i Marii Skłodowskiej Curie. Tabela 16. Szkielet układu drogowego miasta Lp. rodzaj drogi długość ogółem w km w tym utwardzone w km 1. drogi krajowe: 20 (Starogard Szczeciński Gdynia) 4,4 4,4 2. 3. drogi wojewódzkie: nr 214 (Łeba - Warlubie) nr 221 (Kościerzyna - Gdańsk) drogi powiatowe: nr 10311 (Kościerzyna - Węsiory) nr 10403 (Kościerzyna - Wdzydze) 6,6 4,4 2,2 6,6 4,4 2,2 8,4 8,4 4. drogi gminne 64,0 39,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów Urzędu Miasta w Kościerzynie. Podstawowy układ uliczny stanowią: ulice główne: Kościuszki, Wojska Polskiego, Drogowców, Kartuska, ulice zbiorcze: Przemysłowa, Marii Skłodowskiej Curie, Wybickiego, Klasztorna, ulice lokalne i osiedlowe. Ogólna długość dróg miejskich wynosi 64, km, z czego 39,3 km (61,4%) to drogi utwardzone i 24,7 km (38,6%) drogi nieutwardzone. Budowa nowych dróg wraz z infrastrukturą towarzyszącą i przebudowa istniejących jezdni i chodników przyczyniły się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach Kościerzyny. Kontynuując działania na rzecz poprawy infrastruktury drogowej, Miasto w najbliŝszych latach zamierza realizować kolejne zadania w zakresie modernizacji i rozbudowy dróg, dla przykładu projekty: Uspokojenie ruchu poprzez modernizację ul. Józefa Wybickiego, Zgromadzenia KsięŜy Zmartwychwstańców, Marii Skłodowskiej Curie w Kościerzynie, Regionalny węzeł komunikacyjny Kościerzyna Północ połączenie drogi krajowej nr 20 z drogą wojewódzką nr 214. Dla rozładowania trudnej sytuacji transportowo - komunikacyjnej planowana jest przez Generalną Dyrekcją Dróg Publicznych i Autostrad o/gdańsk budowa obwodnicy miasta. Obecnie trwają prace nad realizacją Studium techniczno - ekonomiczno - środowiskowego. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie po dokonanych analizach rekomenduje Wariant II C jako najbardziej optymalny. 19
Fot. Trasa Obwodnicy Miasta Kościerzyny dla Wariantu IIC. śródło: Strona internetowa GDDKiA, http://www.tgd.pl/obwkos/pliki/wiic.png Realizacja Obwodnicy Kościerzyna wpłynie na: zmniejszenie uciąŝliwości ruchu drogowego prowadzonego w oddaleniu od zwartych terenów zabudowy miasta, zmniejszenie zuŝycia paliw, dzięki większemu poziomowi swobody ruchu oraz związane z tym zmniejszenie wydatków oraz ograniczenie emisji spalin do środowiska, poprawę komfortu podróŝy i czasu jej trwania, wzrost zainteresowania podmiotów gospodarczych inwestowaniem w obiekty koncentrujące się wzdłuŝ dróg bezpośrednio połączonych z węzłami drogowymi, poprawę bezpieczeństwa. Budowa obwodnicy Kościerzyna pomimo zniwelowania powyŝszych problemów nie rozwiąŝe sytuacji komunikacji wewnątrz Miasta. W celu poprawy tego elementu konieczne jest podejmowanie kolejnych działań. 20
Komunikacja Miejska Komunikacja miejska w Kościerzynie swoim zasięgiem łączy wszystkie większe osiedla mieszkaniowe, dworzec PKP oraz szpital. Komunikacja odbywa się na czterech podstawowych trasach (relacjach), których trasy i ilości kursów zamieszczono poniŝej. Relacja nr 1 (13 kursów docelowych i 13 kursów powrotnych) ul. Dworcowa (DWORZEC PKP) - ul. Szopińskiego - ul. Kartuska - ul. Heykego - ul. Szkolna - ul. Rogali - ul. Skłodowskiej - ul. Piechowskiego (SZPITAL) Relacja nr 2 (2 kursy docelowe) ul. Dworcowa (DWORZEC PKP) - ul. Dworcowa (Sp. Inwalidów Kaszub ) - ul. Matejki - ul. W. Stwosza - ul. Przemysłowa - ul. Drogowców - ul. Wojska Polskiego - ul. Szopińskiego - ul. Kartuska - ul. Heykego, - ul. Szkolna - ul. Rogali ul. Sikorskiego - ul. Skłodowskiej - ul. Piechowskiego (szpital) Relacja nr 3 (10 kursów docelowych i 10 kursów powrotnych) ul. Dworcowa (DWORZEC PKP) - ul. Dworcowa (Kaszub) - ul. Skarszewska - ul. Kapliczna - ul. Wojska Polskiego (PKS) - ul. 8 marca (SP) - ul. Staszica - ul. Skłodowskiej - ul. Piechowskiego (szpital) Relacja nr 4 (3 kursy docelowe i 2 kursy powrotne) ul. Dworcowa (DWORZEC PKP) - ul. Dworcowa (Kaszub) - ul. Skarszewska - ul. Kapliczna - ul. Wojska Polskiego (PKS) - ul. Klasztorna- ul. Chojnicka- ul. Staszica- ul. Skłodowskiej - ul. Piechowskiego (szpital) Przewoźnikiem komunikacji miejskiej jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Spółka Akcyjna w Starogardzie Gdańskim, które podpisało umowę na świadczenia tych usług do 2011 roku. Fakt wprowadzenia ulg na przejazdy komunikacją miejską dla osób powyŝej 65 roku spowodował zwiększenie liczby korzystających z przejazdów szczególnie na trasie do szpitala. Średniomiesięczne obłoŝenie linii, to 11 tyś. osób. Do 23 tysięcznej Kościerzyny, jako centrum społecznego, gospodarczego, kulturalnego i administracyjnego, będącego siedzibą władz miasta i powiatu, liczącego ponad 66 tysięcy mieszkańców, przyjeŝdŝają interesanci z pobliskich i sąsiednich gmin oraz turyści z róŝnych zakątków kraju (i nie tylko). Dla zaspokojenia potrzeb komunikacyjnych o zasięgu lokalnym i ponad lokalnym w Kościerzynie funkcjonują dwa dworce jeden komunikacji samochodowej połoŝony w centrum miasta i drugi kolejowy oddalony od niego o ok.1,5 km. W zakresie przewozów pasaŝerskich PKS SA świadczy usługi na liniach lokalnych i dalekobieŝnych w poniŝej wykazanych kierunkach: Kościerzyna Bytów Kościerzyna Chojnice Kościerzyna Czersk Kościerzyna Człuchów Kościerzyna Dziemiany Kościerzyna Egiertowo Kościerzyna Garczyn Lin. Kościerzyna Gdańsk Kościerzyna Gdynia Kościerzyna Gołuń Kościerzyna Gostomie Kościerzyna Grabowo Kościerzyna Niedamowo Kościerzyna Nowe Polaszki Kościerzyna Olpuch Kościerzyna Osowo Kościerzyna Piechowice Kościerzyna Raduń Kościerzyna Rokity Kościerzyna Skarszewy Kościerzyna Słupsk Kościerzyna Stara Kiszewa Kościerzyna Starogard Gdański Kościerzyna StęŜyca 21
Kościerzyna Kalisz k. Dziemian Kościerzyna Karsin Kościerzyna Kartuzy Kościerzyna - Kłobuczyno Kościerzyna Konarzyny Kościerzyna Korne Kościerzyna Lębork Kościerzyna Liniewo Kościerzyna Lipusz Kościerzyna Lipy Kościerzyna Lubań Kościerzyna Łeba Kościerzyna Łubiana Kościerzyna Miastko Kościerzyna Nowa Karczma Kościerzyna Nowa Wieś Kościerska Kościerzyna Sulęczyno Kościerzyna Szatarpy Kościerzyna Szczecin Kościerzyna Sztofrowa Huta Kościerzyna Trzebuń Kościerzyna Tuszkowy Kościerzyna Warszawa Zachodnia Kościerzyna Wąglikowice Kościerzyna Wdzydze Kiszewskie Kościerzyna Wejherowo Kościerzyna Wiele Kościerzyna Wielki Klincz Kościerzyna Wielki Podleś Kościerzyna Wrocław Kościerzyna Wysin Kościerzyna Zakopane Uzupełnieniem komunikacji samochodowej jest, z roku na rok uszczuplana, oferta przewozów osobowych Polskich Kolei Państwowych. Pomimo iŝ oferta przewozowa kolei nie wygląda najlepiej to dla mieszkańców niektórych miejscowości jest jedyną dostępną ofertą. Główne kierunki obecnej komunikacji PKP w Kościerzynie to: Kościerzyna - Podleś - Olpuch Wdzydze - Olpuch - Bąk - Wojtal - Szałamaje - Łąg Płd.- Lipowa Tucholska - Rosochatka - Zarośle - Małe Gacno- Zielonka Pomorska Wierzchucin Kościerzyna Podleś Olpuch Wdzydze Olpuch Bąk Karsin Czersk Będźmirowice - Szlachta Lipowa Tucholska Rosochatka Zarośle Małe Gacno Zielonka Pomorska - Wierzchucin Kościerzyna - Skorzewo - Gołubie Kaszubskie - Krzeszna - WieŜyca - Sławki - Somonino - Kiełpino Kartuskie - Babi Dół Gdynia Kościerzyna -Garczyn - Łubiana - Lipusz - Lipuska Huta - Kalisz Kaszubski - Dziemiany Kaszubskie - Raduń - Lubnia- Chojnice Zgodnie z załoŝeniami przyjętymi na etapie opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Kościerzyna teren dworca PKP i osiedla przydworcowego naleŝy do obszaru wymagającego odnowy i pobudzenia do aktywności. MoŜliwość taką moŝe dać stworzenie węzła integracyjnego, który by łączył komunikację kolejową, autobusową miejską i lokalną (PKS) wraz z utworzeniem sprawnej sieci drogowej z ciągiem ścieŝek rowerowych, parkingami, postojem taxi. Synchronizacja wszystkich przewoźników poprawić mogłaby istniejącą sytuację i bezpieczeństwo. 6.2. System wodociągowy i kanalizacyjny Jednostką odpowiedzialną za zaopatrzenie w wodę oraz odbiór i oczyszczanie ścieków miasta Kościerzyna jest spółka Gminy Miejskiej Kościerzyna (100% udziałów) - Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie Spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK). Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji jest właścicielem całego systemu wodno-kanalizacyjnego i działa na terenie administracyjnym Gminy Miejskiej Kościerzyna uŝytkując: ujęcia wody podziemnej i stację uzdatniania wody dla potrzeb mieszkańców, sieć wodociągową, oczyszczalnię ścieków mechaniczno-biologiczną z tzw. podwyŝszonym usuwaniem biogenów w technologii A2/O, kanały ściekowe, sanitarne, grawitacyjne i tłoczne, 22
osiedlowe przepompownie ścieków sanitarnych. 6.2.1. Zaopatrzenie w wodę Stacja wodociągowa zaopatrująca miasto w wodę zlokalizowana jest w północno-wschodniej jego części, na terenie ujęcia wody przy ul. Jeziornej. Składa się ona ze stacji uzdatniania wody, zbiorników retencyjnych oraz pompowni II stopnia. Na terenie stacji uzdatniania wody znajduje się 6 studni głębinowych. Woda z poszczególnych studni jest napowietrzana i poddawana filtracji, w celu zapewnienia odpowiedniej jakości (usunięcie z wód podziemnych Ŝelaza i manganu). Dobowa średnia wydajność stacji wodociągowej wynosi Q śr = 2 585 m 3 /d. Zapewnia to dostarczanie odbiorcom na terenie miasta wody w odpowiedniej ilości. System sieci wodociągowej w Kościerzynie w większości jest zbudowany z Ŝeliwa oraz PE całkowita długość sieci wynosi 65,5 km i zapewnia dobrej jakości wodę dla 99% mieszkańców miasta. W ramach Kościerskiego Programu Uporządkowania i Modernizacji Gospodarki Wodno-Ściekowej, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji systematycznie przeprowadza (inwestycje własne) wymianę i remont odcinków starszych oraz z materiałów nieekologicznych. W ostatnim okresie wymieniono ponad 1,4km sieci azbestocementowej. Stan techniczny systemu jest dobry, woda spełnia warunki fizykochemiczne i sanitarne. Na terenie miasta istnieją wodociągi grupowe: - SIEĆ MAGISTRALNA, - SIEĆ ROZDZIELCZA. Tabela 17. Zaopatrzenie ludności w wodę do picia Nazwa ujęcia wód podziemnych Stacja Uzdatniania Wody Kościerzyna Miejscowość obsługiwana przez sieć wodociągową Liczba mieszkańców korzystających z wodociągu Udział mieszkańców korzystających z wodociągu [%] Długość sieci wodociągowej [km] Ilość pobieranej wody [m 3 /d] Kościerzyna Ok. 23 070 99 65,5 2 445 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK). 6.2.2. Oczyszczanie ścieków Ścieki z terenu miasta spływają do miejskiej oczyszczalni ścieków, zlokalizowanej w południowej części miasta, przy ulicy Markubowo. Oczyszczalnia odprowadza ścieki oczyszczone do rzeki Bibrowa, dalej do jeziora Wierzysko i rzeki Wierzycy. Tabela 18. Parametry oczyszczalni ścieków Typ oczyszczalni Średnia przepustowość Ilość mieszkańców równowaŝnych oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna w technologii 3 600 m 3 /d 41 717 A2/O Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie Sp. z o.o. w Kościerzynie (PWiK). 23
We wrześniu 2007r. zakończono inwestycję pn. Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z rozbudową kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie współfinansowaną ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Nowa oczyszczalnia ścieków składa się z: dwóch w pełni niezaleŝnych ciągów technologicznych technologii A2/O z podwyŝszonym usuwaniem biogenów moŝliwości retencji i uśredniania ścieków filtracji końcowej ścieków oczyszczonych pełnej automatyzacji i opomiarowania wysokoefektywnego węzła zagospodarowania osadów - kompostowni. Przepustowość zmodernizowanej oczyszczalni ścieków wynosi 3.600 m 3, a maksymalna dla okresu pogody opadowej 12.000 m 3. Ciąg oczyszczania ścieków charakteryzuje się rozwiązaniami zapewniającymi podwyŝszone bezpieczeństwo procesu: III stopniem oczyszczania filtrami końcowymi, pełną retencję i uśrednieniem ścieków na wejściu, zdublowaniem wszystkich najwaŝniejszych urządzeń technologicznych, zastosowaniem ścieków oczyszczonych jako wód technologicznych w procesie oczyszczania. Oczyszczalnia posiada własną gospodarkę osadami, na którą składa się kompostownia oraz mieszalnia, gdzie osad mieszany jest ze słomą, a następnie wykorzystywany w gospodarce. Dzięki powyŝszym rozwiązaniom ścieki oczyszczone spełniają najwyŝsze standardy, a odpady z oczyszczalni ścieków są zagospodarowywane jako przyjazny dla środowiska kompost, wypłukany i odwodniony piasek oraz sprasowane i wypłukane skratki. Po modernizacji i rozbudowie dzięki nowoczesnej stacji zlewnej oraz uśrednieniu ścieków dopływających, oczyszczalnia ścieków w Kościerzynie jest w stanie przyjmować trudne ścieki ze zbiorników bezodpływowych. W celu zmniejszenia uciąŝliwości oczyszczalni dla mieszkańców miasta zastosowano hermetyzację oraz dezodoryzację najbardziej uciąŝliwych obiektów procesu oczyszczania ścieków oraz zagospodarowania osadów. 6.2.3. Kanalizacja Długość sieci kanalizacji rozdzielczej zbierającej ścieki sanitarne z terenu miasta z 15 lokalnymi przepompowniami wynosi 74,4 km, z czego 17,4 km kanalizacji, 8 km wodociągu technologicznego wraz z 10 przepompowniami zostało wykonane w latach 2005 2007 w ramach projektu dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego pt. Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z rozbudową kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie. Obecnie sieć w większości jest zbudowana z nowej generacji rur kamionkowych odpornych na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne i o podwyŝszonej odporności chemicznej. Długość przyłączy prowadzących do budynków: Ilość przyłączy prowadzących do budynków: Liczba podłączonych gospodarstw domowych: 16,9 km 2 161 sztuk 1 848 sztuk W ramach projektu: Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z rozbudową kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie wybudowano sieć kanalizacyjną na obszarach: Kościerzyna Wschód, Kościerzyna Zachód, Kościerzyna Wierzysko, Kościerzyna, Plebanka, Kościerzyna, ul. Leśna, Kościerzyna, ul. Kartuska i Słoneczna. 24
Tabela 19. Poziom skanalizowania ludności Nazwa oczyszczalni ścieków Komunalna oczyszczalnia ścieków RAPORT O STANIE MIASTA KOSCIERZYNA ZA ROK 2007 Miejscowości obsługiwania przez sieć kanalizacyjną Liczba mieszkańców korzystających z kanalizacji Udział mieszkańców korzystających z kanalizacji [%] Długość sieci kanalizacyjnej [km] Ilość ścieków [m3/d] Kościerzyna 22 800 98 74,7 3 159 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie Sp. z o.o. w Kościerzynie (PWiK). 6.3. Energetyka i ciepłownictwo Kościerzyna zaopatrywana jest w energię elektryczną przez Gdańską Kampanię Energetyczną ENERGA S.A. poprzez istniejącą sieć energetyczną, która doprowadza energię do jedynego w mieście Głównego Punktu Zasilnia (GPZ) za pomocą trzech linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia 110 V. Ponadto na terenie miasta zlokalizowanych jest 79 stacji transformatorowych. Obecne zapotrzebowanie miasta w energię jest w pełni pokrywane przez istniejący GPZ, który posiada rezerwy mocy na pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną dla nowych osiedli mieszkaniowych. Istnieje jednak konieczność rozbudowy sieci niskiego napięcia i budowy nowych stacji transformatorowych, które umoŝliwią m.in. rozwój inwestycyjny oraz budownictwa mieszkaniowego na nowych osiedlach. Jednostką odpowiedzialną za zaopatrywanie miasta Kościerzyna w ciepło jest spółka Gminy Miejskiej Kościerzyna (100% udziałów) - Zakład Energetyki Cieplnej KOSPEC Sp. z o.o.. Wielkość mocy wytwórczych ZEC KOSPEC, zainstalowanych w źródłach ciepła, zaspokaja prawie 40% potrzeb cieplnych miasta Kościerzyna. Od 2006r. po przeprowadzeniu I etapu modernizacji kotłowni K-1 przy ulicy Tetmajera 3, Przedsiębiorstwo wykorzystuje nowoczesną technologię współspalania węgla kamiennego z biomasą w postaci zrębek drewnianych. Zakład dostarcza energię cieplną na potrzeby ogrzewania lokali oraz podgrzewania ciepłej wody uŝytkowej. Ciepło rozprowadzane jest poprzez miejski system ciepłowniczy o długości ciepłociągu 13 308,5 m (z tego sieci z rur preizolowanych o długości 8 975 m). System ten składa się z dwóch uporządkowanych i wydzielonych sieci ciepłowniczych zasilanych z kotłowni Tetmajera 3 oraz kotłowni Świętopełka. Łączna moc zainstalowana w kotłowni Tetmajera 3 wynosi 27,63 MW, kotłownia Świętopełka 1,4 MW. Aktualnie ZEC KOSPEC dostarcza ciepło do 246 punktów pomiarowych o mocy 20,205 MW odpowiadającej wielkości 263 694 m² i 1 161 274 m³ kubatury wewnętrznej. Parametry nośnika ciepła, na którym oparty jest system ciepłowniczy wynoszą dla sieci wysokotemperaturowej 120/70ºC oraz 95/70ºC w sieci niskotemperaturowej. Sieć wysokotemperaturowa obejmuje 12 754,5m, natomiast sieć niskotemperaturowa 554 m. Roczne straty podczas przesyłu siecią wysoko- i niskotemperaturową kształtują się na poziomie 7,32%. Budowę sieci w technologii preizolacji rozpoczęto od 1996 r. Sieć cieplna tradycyjna kanałowa, wybudowana w latach 60-80 XX wieku, jest cyklicznie wymieniana i do roku 2013 przewiduje się jej wymianę na nowoczesną preizolowaną. 6.4. Zaopatrzenie miasta w gaz Zaopatrzenie miasta w gaz odbywa się za pomocą sieci gazu ziemnego (GZ-50) oraz systemu rozprowadzania gazu butlowego propan-butan. Dominującym źródłem energii zuŝywanej do celów gospodarczych jest na dzień dzisiejszy gaz propan-butan dostarczany w butlach. JednakŜe rozwój sieci gazu ziemnego w mieście pozwala na przyłączenie się coraz to większej liczby odbiorców. Istniejąca sieć, powstała w drugiej połowie lat 90-tych, prowadzona jest od stacji redukcyjno pomiarowej I 0 (wybudowanej w 1997 roku) zlokalizowanej na skraju miasta w rejonie dzielnicy Cegielnia (działka nr ewid.2020/1l obręb Rybaki, gmina Kościerzyna), wzdłuŝ ulic: Cegielnia, 25
Chojnicka, Staszica, Kasztanowa, Jesionowa, M. Curie Skłodowskiej ul. Piechowskiego do szpitala i stacji redukcyjno -pomiarowej II 0. Obecnie całkowita długość sieci wynosi 14.569 m rurociągu biegnąc wzdłuŝ następujących ulic: Asnyka, Cegielnia, Chełmońskiego, Chojnicka, Czapliniec, Długa, Dworcowa, Gałczyńskiego, Gdańska, Kasztanowa, Jesionowa, Kapliczna, Klasztorna, Konopnickiej, Kołłątaja, Lassa, 8 Marca, Matejki, Piechowskiego, Rynek, Skargi, Skarszewska, M. C. Skłodowskiej, Staszica, Szydlice, Towarowa, Wańkowicza, Wejhera, Wita Stwosza i Wodnej. Wart podkreślenia jest fakt, iŝ inwestor jakim jest Rejon Gazowniczy Gdańsk tylko w 2007 roku ułoŝył 4.859 mb rurociągu. Jednak dopóki nie zmienią się w Polsce relacje ekonomiczne dotyczące w szczególności nośników energii oraz ogólnych kosztów utrzymania w gospodarstwach domowych dopóty będzie dominowało zuŝycie tańszych nośników niekoniecznie tych preferowanych ekologicznych. 6.5. Gospodarka odpadami Od września 2008r. na mocy porozumienia z Gminą Kościerzyna, Miasto Kościerzyna deponuje odpady na składowisku w Gostomiu. Wcześniejszymi miejscami deponowania odpadów były w układzie chronologicznym składowiska: w Gostomiu, Oskowie i Starogardzie Gdańskim. Tabela 20. Ilość zdeponowanych odpadów komunalnych zmieszanych na poszczególnych składowiskach w rozbiciu na lata 2002-2007 Okres i miejsce deponowania 2002 Gostomie 2003 Gostomie 2004 Gostomie 2005 styczeń-kwiecień Gostomie 2005 maj-grudzień Oskowo 2006 styczeń-sierpień Oskowo 2006 wrzesień-grudzień Linowiec 2007 styczeń-grudzień Linowiec Firmy Ilość Suma wywozowe m 3 Mg m 3 Mg SITA 6 867,00 3 262,31 ABC 6 071,50 4 300,12 13 044,50 7 606,08 SM** 106,00 43,65 SITA 6 635,00 3 387,55 ABC 6 842,50 4 670,60 13 493,50 8 061,71 SM 16,00 3,56 SITA 6 443,00 3 466,24 ABC 5 823,50 3 819,20 12 268,50 7 285,98 SM 2,00 0,54 SITA 1 996,68 1 188,50 ABC 2 128,06 1 266,70 4 124,74 2 455,20 SITA 2 246,00 1 336,90 ABC 1 540,00 916,67 SITA 125,00 74,40 ABC 1 610,00 958,33 SITA - 1 061,00 ABC - 392,20 SITA - 3075,2 ABC - 2021,7 3 786,00 2 253,57 1 735,00 1 032,74-1 453,20-5 221,00 Klapczyński - 124,1 Razem 50 893,61 35 369,48 * liczby pisane kursywą są wartościami po przeliczeniu jednostek ** Spółdzielnia Mieszkaniowa Wspólny Dom Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta w Kościerzynie 26
Dane w zawarte w powyŝszej tabeli nie oddają rzeczywistego stanu rzeczy, poniewaŝ składowisko w Gostomiu dopiero w 2004 r. zostało wyposaŝone w wagę, a składowisko w Oskowie w ogóle nie posiadało wagi i odpady były mierzone w m 3. Obecny system gospodarki odpadami komunalnymi polega na zasadzie zanieczyszczający płaci, zgodnie z którą kaŝdy wytwórca odpadów jest zobowiązany do ponoszenia kosztów związanych z ich odzyskiem lub unieszkodliwieniem. Uchwalony przez Radę Miasta Kościerzyna Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta nakłada na wytwórców odpadów obowiązek przekazywania wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych na danej nieruchomości firmie posiadającej zezwolenie na wywóz nieczystości. Właściciel nieruchomości ponosi z tego tytułu określone koszty ustalone na podstawie umowy podpisanej z przewoźnikiem. Zgodnie z w/w Regulaminem właściciel nieruchomości jest zobowiązany do selektywnego gromadzenia następujących rodzajów odpadów komunalnych wytwarzanych na jej terenie: odpady surowcowe, odpady wielkogabarytowe, odpady niebezpieczne, odpady mieszane. Od 2007 roku Gmina realizuje Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Kościerzyna na lata 2006 2030. Na wykonanie Programu Miasto pozyskuje środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Realizacja Programu objęła: dotacje dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych na demontaŝ wyrobów azbestowych, finansowanie w 100% załadunku, transportu i składowania odpadów zawierających azbest na składowisku odpadów niebezpiecznych. Ogółem z terenu miasta usunięto 43,58 Mg (3 261,93 m 2 ) wyrobów azbestowo cementowych pochodzących z 25 budynków. Ponadto zbiórka odpadów niebezpiecznych jest realizowana w zakresie zbiórki baterii organizowanej w szkołach naleŝących do Gminy Miejskiej Kościerzyna i ma charakter edukacyjny a nie systemowy, ograniczający ilość odpadów niebezpiecznych trafiających na składowiska. 6.6. Mieszkalnictwo 6.6.1. Mieszkania Według danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego, na koniec 2006r. w mieście Kościerzyna było 7 128 mieszkań z 26 615 izbami o łącznej powierzchni 480,9 tys. m 2. Średnio kaŝde z mieszkań miało 3,73 izby oraz 67,5 m 2. Jedno mieszkanie zamieszkane było średnio przez 3,23 osób. Zaś na jedną izbę przepadało 0,87 osób, co dawało średnio 20,9 m 2 powierzchni na jedną osobę. PoniŜsza tabela przedstawia wzrost zasobów mieszkaniowych miasta Kościerzyna z 6 110 lokali w 1990r. do 7 128 w 2006r. Jednocześnie wzrosła równieŝ średnia powierzchnia z 55,8 m 2 do 67,5 m 2. 27
Tabela 21. Liczby stale zamieszkanych mieszkań oraz średnia powierzchnia uŝytkowa Rok Stan na koniec roku 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Ogólna liczba mieszkań 6 110 6 264 6 401 6 502 6 760 7 021 7 073 7 102 7 128 Przeciętna powierzchnia uŝytkowa mieszkania [m 2 ] 55,8 57,2 58,1 58,3 65,6 66,1 66,8 67,2 67,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Na terenie miasta wydano w 2007 roku 176 pozwoleń na budowę, z czego 67 stanowiły pozwolenia na nowo powstające jednorodzinne budynki mieszkalne. Do tego dochodzi 30 pozwoleń na rozbudowy, przebudowy i adaptacje budynków mieszkalnych oraz 7 pozwoleń na budowę obiektów przeznaczonych pod działalność gospodarczą. Resztę stanowią pozostałe pozwolenia na budowę (garaŝe, drobna infrastruktura, itp.). Wykres 10. Ilość wydanych pozwoleń na budowę na terenie miasta 180 160 140 120 100 80 60 40 20 106 99 121 170 119 130 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 118 118 141 106 131 176 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Kościerzynie W północno-zachodniej części miasta rozbudowuje się osiedle budynków wielorodzinnych budowanych przez Kościerskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. W 6 blokach, w 232 mieszkaniach, na powierzchni ogólnej 10 891,27 m 2 zamieszkuje 592 osoby. Na terenie miasta planowana jest budowa kolejnych budynków wielorodzinnych, w tym socjalnych. Ponadto KTBS zarządza: - obiektami stanowiącymi własność Gminy Miejskiej Kościerzyna tj.: 29 budynkami komunalnymi obejmującymi łącznie 230 mieszkań o ogólnej powierzchni uŝytkowej 9 096,30 m 2, zamieszkałymi przez 809 osób, - 82 budynkami wspólnotowymi, liczącymi 1 493 mieszkania o ogólnej powierzchni uŝytkowej 65 145,44 m 2, które zamieszkuje 4 219 osób. W grudniu 2007 roku oddano szósty wielorodzinny budynek mieszkalny, w którym zamieszkało 36 rodzin. Podstawowym przedmiotem działalności Kościerskiego TBS-u jest budowa domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu, a takŝe zarząd substancją mieszkaniową miasta. 28