STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO MIASTA KOŚCIERZYNA NA LATA (UCHWALONA ROKU) Kościerzyna, sierpień 2005r.

Transkrypt

1 STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO NA LATA (UCHWALONA ROKU) Kościerzyna, sierpień 2005r.

2 S P I S T R E Ś C I 9. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA WYBRANY WARIANT ROZWOJU SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO POWIĄZANIE STRATEGII Z INNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI NA TERENIE WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

3 1. W S T Ę P Podstawą rozwoju Miasta Kościerzyna jest zaktualizowana strategia, która określa, misję, cele i kierunki działania na lata Dokument ten poddany ocenie radnych, a następnie uchwalony przez Radę Miasta zawiera również opcje i warianty rozwoju. Programy operacyjne mają charakter otwarty i będą uszczegóławiane przez Radę Miasta w zależności od corocznie uchwalanego budżetu. Lista Programów Operacyjnych znajduje się w Planie Rozwoju Lokalnego Miasta Kościerzyna wraz z podporządkowanymi projektami i zadaniami. W dalszej części opracowania przedstawiono wyniki będące kompilacją wszystkich debat strategicznych, w tym debaty aktualizacyjnej i autorskiego uporządkowania wyników prac uczestników sesji, przy czym sformułowania misji celów i kierunków działania pozostawiono w formie zbliżonej do proponowanej przez uczestników debat. Zmiana treści poszczególnych celów i kierunków działania miała jedynie na celu dostosowanie istniejących sformułowań do zasad tworzenia poszczególnych elementów strategii. Podstawową zmianę, jaką przeprowadzono w stosunku do pierwotnej wersji strategii, jest dostosowanie obszarów życia społeczno gospodarczego miasta do obszarów występujących w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest Raport o Stanie Miasta na 2003 r. zawierający podstawowe informacje o Mieście Kościerzyna uwzględniając stan jednostek podległych bezpośrednio Burmistrzowi. Raport został opracowany wg wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników Urzędu Miasta Kościerzyna. W proces aktualizacji Strategii Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Miasta Kościerzyna zostało włączonych kilkadziesiąt osób, będących reprezentantami środowisk społecznych, biznesowych, samorządowych, Rady Miasta. 3

4 2. M ETO D O LOGIA Strategię Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Miasta Kościerzyna opracowano przyjmując za podstawę wyniki debat strategicznych organizowanych Metodą Aktywnego Planowania Strategicznego. W roku 2000 przeprowadzono dwie debaty z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących radnych miasta, członków zarządów, przedstawicieli jednostek administracji samorządowej różnych szczebli, organizacji pozarządowych oraz środowisk biznesowych. Pierwsza sesja strategiczna odbyła się dnia 4 sierpnia 2000 r. w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, a jej celem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych teoretycznie obszarach życia społecznogospodarczego. Uczestnicy debaty pracowali w pięciu grupach, każda podporządkowana jednemu z obszarów: przestrzeń, infrastruktura, gospodarka, społeczność i ekologia. Na podstawie wcześniej wypracowanej analizy SWOT: silne strony (wewnętrzne) Miasta Kościerzyna, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia (zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie: Co należy zrobić, albo jakie podjąć działania lub spowodować efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony miasta i zniwelować zagrożenia?. Na postawie tak postawionego pytania grupy przygotowały po osiem celów, opierając się na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach. Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron i szans z tym, że liczbę celów ograniczono do sześciu w każdej grupie. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach życia społeczno-gospodarczego. Przyjęto, że w każdym obszarze winny zostać wyróżnione trzy cele niezbędne, bez których dany obszar nie może się rozwijać, trzy cele pierwszorzędne, które przyspieszają rozwój danego obszaru oraz trzy cele drugorzędne ważne dla rozwoju danego obszaru, ale z bliżej nieokreślonym w dekadzie czasem i tempem ich realizacji. W ten sposób wynikiem konsultacji w pierwszej debacie strategicznej było wypracowanie kilkudziesięciu celów w pięciu obszarach społeczno-gospodarczych. 4

5 Druga sesja strategiczna z podobną reprezentacją liderów lokalnych odbyła się dnia 9 września 2000 r. w Bibliotece Miejskiej. Jej celem było określenie priorytetów dla rozwoju społeczno - gospodarczego miasta oraz alternatywnych wariantów rozwoju. W tym celu uczestnicy debaty pracujący w pięciu tematycznych grupach dokonali w każdej z nich wyboru czternastu najważniejszych celów miasta z grupy kilkudziesięciu wypracowanych na poprzedniej debacie strategicznej. Wybrane czternaście celów w każdej grupie zhierarchizowano w sposób określony w rozdziale Warianty rozwoju. Dnia 23 września 2004 roku odbyła się kolejna debata strategiczna, podczas której uczestnicy pracowali nad aktualizacją Strategii Rozwoju Społeczno Gospodarczego Miasta Kościerzyna. Wspólnie ustalono, iż zmianie ulegną dwa z pięciu dotychczasowych obszarów strategicznych. I tak obszary ekologii i przestrzeni ustąpiły miejsca dwóm nowym polom działania miasta, jakimi są: - wizerunek miasta, - jakość życia. W kontekście nowo utworzonych obszarów strategicznych sporządzona została analiza SWOT, która ukazała mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia dla dwóch nowych obszarów funkcjonowania miasta. Aktualizacji uległ także Wybrany wariant rozwoju, który jest podstawą prawidłowego rozwoju społeczno - gospodarczego Miasta Kościerzyna i podstawą podziału potencjału inwestycyjnego, o czym szczegółowo traktuje Plan Rozwoju Lokalnego. 5

6 3. W N IOSKI Podsumowując przebieg prac uczestników debat strategicznych i analiz eksperckich należy stwierdzić, że Miasto Kościerzyna w wyniku aktualizacji strategii przyjęło zasadę pełnej kompatybilności dokumentu końcowego ze Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego. Rozwój Miasta Kościerzyna zaplanowano w oparciu o obszary spójne z priorytetami województwa pomorskiego. Zhierarchizowane cele i kierunki działania w wybranych obszarach priorytetowych, tj.: wizerunek miasta, jakość życia, społeczność, gospodarka i infrastruktura, przedstawiono w tym rozdziale jako wniosek końcowy w postaci schematu strategicznych działań Miasta Kościerzyna (vide następne strony). Szczegółowa hierarchizacja poszczególnych celów podzielonych na priorytety, cele niezbędne i cele drugorzędne została zamieszczona w rozdziale Cele i kierunki działania. Ostateczny wariant rozwoju miasta, który staje się również podstawą podziału potencjału inwestycyjnego w Planie Rozwoju Lokalnego został zamieszczony w rozdziale pod nazwą Wybrany wariant rozwoju. Spójność dokumentu Strategii Rozwoju Społeczno Gospodarczego Miasta Kościerzyna ze Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego zostanie przedstawiona w rozdziale Powiązanie Strategii z innymi dokumentami strategicznymi na terenie województwa pomorskiego. 6

7 3.1. Schemat strategicznych działań Miasta Kościerzyna Miasto Kościerzyna centrum ziemi Kościersko- Zaborskiej o walorach uzdrowiskowych. Miasto o dobrze rozwiniętej infrastrukturze technicznej i społecznej przyjaznej dla mieszkańców i turystów. Wizerunek miasta Gospodarka Infrastruktura Priorytety Priorytety Priorytety Podjąć działania w kierunku zwiększenia bazy sportoworekreacyjnej na terenie Miasta Kościerzyna Podwyższać ustawicznie jakość i standardy bazy turystycznej i kulturalnej Stworzyć warunki dla zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej miasta Stworzyć warunki dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw oraz tworzenia nowych inicjatyw gospodarczych Stworzyć warunki do rozwoju bazy turystycznej w mieście w ścisłej współpracy z samorządami Likwidacja barier dla potencjalnych inwestorów Podjąć działania zmierzające do utrzymania koniecznych połączeń komunikacyjnych Modernizacja i rozbudowa infrastruktury komunalnej oraz rewitalizacja terenów, w tym poprzemysłowych Poprawa zewnętrznego systemu komunikacji kolejowej i drogowej, m.in. poprzez budowę obwodnicy miasta oraz infrastruktury wewnętrznych ciągów komunikacyjnych Cele pierwszorzędne Cele pierwszorzędne Cele pierwszorzędne Podjąć działania w kierunku rewitalizacji Starego Miasta Tworzyć warunki dla rozwoju różnych form usług hotelowych Zmniejszyć przyczyny peryferyjności miasta Stworzenie warunków do rozwoju lokalnych podmiotów gospodarczych Stworzyć warunki do rozwoju oferty handlowej i usługowej Podjąć działania w kierunku rozwoju gospodarczego stworzenia nowych miejsc pracy Infrastruktura telekomunikacyjna Modernizacja obiektów oświatowych Działać na rzecz kompleksowej ochrony środowiska i edukacji ekologicznej społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem problemów z zakresu ochrony powietrza i gospodarki odpadami Cele drugorzędne Cele drugorzędne Cele drugorzędne Podjąć działania na rzecz kultywowania i promocji lokalnego folkloru Promować pozytywne postawy oraz indywidualne sukcesy mieszkańców miasta Podjąć działania w kierunku poprawy komunikacji wewnętrznej Stworzenie warunków dla lepszego wykorzystania środków pomocowych Podjąć działania w celu zmiany niekorzystnych tendencji w rolnictwie Stworzyć system wspierania biznesu Rewitalizować obiekty zabytkowe Modernizować i rozwijać system energetyczny Budowa i wyznaczenie nowych miejsc parkingowych dla samochodów osobowych i ciężarowych 7

8 Miasto Kościerzyna centrum ziemi Kościersko- Zaborskiej o walorach uzdrowiskowych. Miasto o dobrze rozwiniętej infrastrukturze technicznej i społecznej przyjaznej dla mieszkańców i turystów. Jakość życia Społeczność Priorytety Priorytety Zwiększyć dostępność do usług kulturalnych Podjąć działania w kierunku rozwoju oferty edukacyjnej i sportowej Modernizacja oczyszczalni i dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej Kompleksowe rozwiązanie problemu mieszkaniowego Podjąć działania zwiększające bezpieczeństwo mieszkańców Stworzyć warunki do rozwoju systemu edukacji na różnych szczeblach społecznych potrzeb Cele pierwszorzędne Cele pierwszorzędne Budowa i rozbudowa infrastruktury turystycznej w układ połączonych enklaw Podjąć działania na rzecz zwiększenia dostępności do specjalistycznych usług medycznych Tworzyć warunki dla rozwoju infrastruktury technicznej Działania w kierunku zwiększenia oferty w dziedzinie kultury, sztuki masowej i profesjonalnej Stworzyć warunki do rozwoju społeczeństwa informacyjnego Podjąć działania w kierunku pobudzenia aktywności społecznej Cele drugorzędne Cele drugorzędne Podjąć działania w kierunku przekierowania ruchu tranzytowego poza miasto Przeciwdziałać narastającym zjawiskom patologicznym w mieście Przeciwdziałać nowopowstającym zagrożeniom bezpieczeństwa publicznego Stworzyć warunki do uaktywnienia i integracji środowisk intelektualnych Podjąć działania w kierunku stworzenia stabilnego centrum usług medycznych poza szpitalnych wraz z problematyką opieki społecznej Podjęcie działań na rzecz lobbingu i promocji szpitala specjalistycznego dla lepszego rozwoju 8

9 4. RAPORT O STANIE MIASTA 1 BILANS OTWARCIA 1 Opracowano w oparciu o dane za 2003 rok. 9

10 4.1. MIASTO KOŚCIERZYNA Miasto Kościerzyna położone jest w województwie pomorskim, w krainie geograficznie zróżnicowanej pod względem krajobrazowym, zwanej Szwajcarią Kaszubską. Ten ogromnie zróżnicowany krajobraz ukształtowała epoka lodowcowa. To lodowiec skandynawski nawarstwił wzgórza morenowe, wyżłobił długie rynny jezior, pozostawił płaskie pola sandrowe, ukształtował doliny kaszubskich rzek. Jest to kraina nie tylko licznych, ale i pięknych jezior o suchych, piaszczystych brzegach, rzek oraz malowniczych, dość wysokich wzniesień. Teren ten zaliczany jest do krajobrazowo najpiękniejszych rejonów Polski. Kościerzyna to piękna miejscowość w samym sercu Kaszub. Miasto otoczone jest przez urocze jeziora - Gałęźne, Kapliczne, Wierzysko, niedaleko leży też jezioro Garczyn. Przybywa tutaj wielu turystów zachęconych interesującą okolicą. Z poprzednich wieków rozwoju miasta przetrwał XIV - wieczny układ zabudowy w centrum miasta. Przy rynku w kształcie kwadratu znajduje się świeżo odrestaurowany neogotycki ratusz z 1843 roku. Kilka ulic dalej stoi neobarokowy kościół parafialny z początków XX wieku, w którym znajdują się m.in. rzeźba Ukrzyżowanie Chrystusa z 1502r. i obraz Madonny Kościerskiej z XVIII wieku. Interesujący jest także kościół Księży Zmartwychwstańców. Wybudowano go jako świątynię ewangelicką z filarem podtrzymującym sklepienie w centralnej części. Dawniej miasto rozwijało się poprzez rolnictwo i rzemiosło. Obecnie Kościerzyna to centrum małej i średniej przedsiębiorczości Kaszub opartej na prostych formach działalności. W ostatnich latach nastąpił przyrost niewielkich podmiotów gospodarczych. Największy przyrost obserwuje się w różnych gałęziach handlu oraz w usługach. Prężnie rozwija się także budownictwo mieszkaniowe, szkolnictwo i turystyka. Według prawnej formy działalności w Kościerzynie dominuje sektor prywatny firmy osób fizycznych oraz cywilne spółki handlowe. 10

11 Miasto w statystyce Tabela 1. Przekrój statystyczny miasta wg danych Urzędu Miejskiego (wg stanu na koniec 2003r.): Stan ludności ogółem w tym mężczyźni Urodzenia żywe 261 w tym dziewczynek Zgony ogółem w tym kobiet 84 Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Zarejestrowani bezrobotni w 2003 roku 2255 w tym kobiety 1147 Zarejestrowani bezrobotni w 2004 roku 2052 Obszar miasta ha Drogi lokalne gminne 60,4 km Dochód budżetu gminy ogółem 2002 rok zł Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok zł Wydatki budżetu gminy ogółem 2002 rok zł Wydatki budżetu gminy ogółem 2003 rok zł Liczba przedsiębiorców (osób fizycznych)

12 Grunty Obszar miasta liczy 1589 ha. Udział gruntów rolnych stanowi prawie 56,8% całkowitej powierzchni miasta. Zabudowania oraz powierzchnie zurbanizowane zajmują wspólnie 30,8%, w okresie ostatnich lat zwiększa się ich udział kosztem gruntów rolnych. Tabela 2. Rodzaje gruntów na terenie miasta Kościerzyna Rodzaje gruntów Powierzchnia (ha) Struktura % Użytki rolne ,8 w tym Grunty orne ,0 Sady 14 0,9 Łąki trwałe 51 3,2 Pastwiska trwałe 67 4,2 Grunty rolne zabudowane 68 4,3 Grunty pod rowami 4 0,2 Użytki leśne oraz grunty zadrzewione 77 4,9 w tym Lasy 76 4,8 Grunty zadrzewione i zakrzewione 1 0,1 Grunty zabudowane i zurbanizowane ,8 w tym Tereny mieszkaniowe 130 8,2 Tereny przemysłowe 30 1,9 Inne tereny zabudowane 89 5,6 Zurbanizowane tereny niezabudowane 30 1,9 Tereny rekreacyjno wypoczynkowe 40 2,5 Tereny komunikacyjne ,7 w tym Drogi 118 7,4 Koleje 51 3,2 Inne 1 0,1 Nieużytki 43 2,6 Wody 77 4,9 w tym Stojące 14 0,9 Płynące 63 4,0 Źródło: Opracowanie własne (stan na 2003 r.). RAZEM:

13 Wykres 1. Rodzaje gruntów w mieście Kościerzyna Grunty zabudow ane i zurbanizow ane 30,8% Nieużytki 2,6% Wody 4,9% Użytki leśne oraz grunty zadrzew ione 4,9% Użytki rolne 56,8% Grunty z terenu miasta można również sklasyfikować w ujęciu praw własności. Ponad połowę tej klasyfikacji stanowią grunty osób fizycznych (58,9%). Tabela 3. Struktura własności gruntów na terenie miasta Kościerzyna Właściciel Powierzchnia (ha) Struktura % 1. Grunty Skarbu Państwa 121 7,6 1.1 Grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego 58 3,6 1.2 Grunty w trwałym zarządzie jednostek Organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL 51 3,2 1.3 Pozostałe grunty skarbu państwa 12 0,8 2. Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste 65 4,1 3. Grunty Państwowych Osób Prawnych 1 0,1 4. Grunty gmin i związków między gminnych ,0 4.1 Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruchomości ,4 4.2 Grunty przekazane w trwały zarząd gminnym jednostkom organizacyjnym 7 0,5 4.3 Pozostałe grunty gmin i związków między gminnych 18 1,1 5. Grunty gmin i związków między gminnych przekazane w użytkowanie wieczyste 57 3,6 6. Grunty osób fizycznych ,1 6.1 Grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych ,0 6.2 Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych ,1 7. Grunty spółdzielni 10 0,6 8. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 41 2,6 13. Grunty spółek prawa handlowego 23 1,4 11. Pozostałe grunty 30 1,9 RAZEM: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego (stan na 2003r.). 13

14 Wykres 2. Struktura własności gruntów w mieście Kościerzyna Grunty należące do: osób fizycznych 59,1% s półdzielni 0,6% kościołów i związków wyznaniowych 2,6% Państwowych os ób prawnych 0,1% spółek prawa handlowego 1,4% pozostałe grunty 1,9% Skarbu Pańs twa 7,6% gm in i związków m iędzy gm innych przekazane w użytkowanie wieczyste 3,6% gm in i związków m iędzy gm innych 19,0% Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste 4,1% 14

15 Ludność Analiza ludności Od 1980 roku liczba mieszkańców, posiadających stale zameldowanie na terenie Kościerzyny, systematycznie zwiększa się. Według stanu na 31 grudnia 2003r. liczba ludności miasta wynosiła Tabela 4. Zmiany liczby stałych mieszkańców miasta Kościerzyna Rok Liczba stałych mieszkańców w tym kobiet Gęstość zaludnienia (osób/km 2 ) Kobiet na 100 mężczyzn Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego i Urzędu Miasta w Kościerzynie. 15

16 Wykres 3. Zmiana liczby stałych mieszkańców w latach Kościerzyna jest jedynym miastem na terenie powiatu kościerskiego, dlatego też w porównaniu z pozostałymi miejscowościami powiatu gęstość zaludnienia znacznie przekracza średnią, która na koniec 2003 r. wyniosła 57 osób na km 2. Mieszkańcy Kościerzyny stanowią 35% wszystkich mieszkańców powiatu kościerskiego, których liczbę określono na osób Struktura wiekowa Struktura wiekowa Kościerzaków odznacza się przewagą osób w wieku produkcyjnym 62,7%. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 59,5 osób w wieku nieprodukcyjnym. Tabela 5. Ludność Kościerzyny według wieku i płci Wiek Ogółem Razem 0-2 lat i więce j Ogółem W tym kobiet Udział % 100 3,6 4,8 11,2 5,2 3,7 16,5 13,2 14,9 12,5 14,4 Źródło: (stan na: 31.XII.2003). 16

17 Wykres 4. Ludność Kościerzyny według wieku i płci (stan na: 31.XII.2003) przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny w tym k ob iet ogółem Objaśnienie: wiek przedprodukcyjny: 0-17 lat; wiek produkcyjny: lat (mężczyźni), lat (kobiety); wiek poprodukcyjny: 65 i więcej lat (mężczyźni), 60 i więcej lat (kobiety) Ruchy ludności Dane z zamieszczonej poniżej tabeli obrazują między innymi przyrost naturalny na przełomie ostatniego dziesięciolecia. Wskaźnik ten w przeliczeniu na 1000 mieszkańców osiągnął na koniec 2003r. poziom 3,8 i zmalał w porównaniu z rokiem 2002 o 3 pkt.%. Jednocześnie należy odnotować w ostatnich dwóch latach ujemny bilans migracji. Tabela 6. Ruchy ludności Rok Wskaźnik Urodzenia żywe Zgony ogółem Bilans Liczba urodzeń żywych na 1000 mieszkańców 18,2 12,5 12,2 11,1 14,3 11,2 Liczba zgonów na 1000 mieszkańców 8,1 7,4 6,8 6,8 7,5 7,4 17

18 Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców 10,2 5,1 5,4 4,3 6,8 3,8 Imigracja łącznie Emigracja łącznie Saldo migracji Imigracja na 1000 mieszkańców 17,7 7,7 11,1 9,1 8,7 6,9 Emigracja na 1000 mieszkańców 12,3 10,9 9,9 7,4 11,5 12,6 Bilans migracji 5,4-3,2 1,2 1,7-2,8-5,7 Przyrost rzeczywisty Przyrost rzeczywisty na 1000 mieszkańców 15,4 1,8 6,5 6,0 4,1-1,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego. Wykres 5. Bilans ludności na 1000 mieszkańców Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców Migracja na 1000 mieszkańców Przyrost rzeczywisty na 1000 mieszkańców 18

19 Gospodarka Działalność produkcyjna i usługowa W Kościerzynie nie ma dużych zakładów przemysłowych. W ostatnich 5 latach nastąpił przyrost niewielkich podmiotów gospodarczych. Największy przyrost obserwuje się w różnych gałęziach handlu i naprawach. Nie powstają większe firmy produkcyjne. Małe i średnie firmy są słabe kapitałowo i zatrudniają do 5 osób. Są ukierunkowane na proste formy działalności. Według prawnej formy działalności dominuje sektor prywatny firmy osób fizycznych oraz cywilne spółki handlowe. Tabela 7. Struktura podmiotów wg prawnej formy działalności (ilość) Forma prawna działalności Rok Przedsiębiorstwa państwowe Spółki prawa handlowego Spółki cywilne Spółdzielnie Inne (fundacje, stowarzyszenia) Ogółem podmioty gospodarki narodowej Zakłady osób fizycznych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej Sytuacja małych firm charakteryzuje się dużą liczbą rejestrowanych i likwidowanych działalności gospodarczych. W przeciągu ostatnich 6 lat zarejestrowano podmiotów gospodarczych wykreślając jednocześnie Tabela 8. Zmiany w miejskim rejestrze podmiotów Liczba przedsiębiorców (osób fizycznych) Rok Nowo rejestrowani Wykreślani Zarejestrowanych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta. 19

20 Wykres 6. Zmiany w rejestrze podmiotów gospodarczych Nowo rejestrowani Wykreślani Realny przyrost Wykres 7. Zakłady osób fizycznych według wybranych sekcji na koniec 2001 roku produkcja budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje transport, gosp. magazynowa i łączność pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm Na terenie miasta Kościerzyna przeważają firmy handlowe oraz usługowe (oferujące naprawy) a także firmy budowlane. Nieco mniejszy odsetek przedsiębiorstw stanowią drobne firmy produkcyjne. 20

21 Zatrudnienie i bezrobocie Zatrudnienie Z całkowitej liczby mieszkańców miasta Kościerzyna, liczącej osób na koniec grudnia 2003 roku osób (tj. 62,7%) było aktywnych zawodowo, w tym kobiet i mężczyzn. Tabela 9. Zatrudnienie ludności w poszczególnych działach gospodarki narodowej Dział gospodarki Liczba zatrudnionych na koniec roku Ogółem: rolnictwo i leśnictwo przemysł budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje Sekcje transport, składowanie i łączność pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm administracja publiczna i obrona narodowa edukacja ochrona zdrowia i opieka społeczna Pozostała działalność usługowa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego. W badanym okresie zaobserwować można spadek zatrudnienia w przemyśle, budownictwie i transporcie. Na koniec 2002 roku obserwuje się wzrost zatrudnienia w dziale obsługi nieruchomości i firm oraz administracji publicznej i obronie narodowej Bezrobocie W okresie od 1996 do 1998 roku liczba osób poszukujących pracy zmniejszyła się, jednak kolejne lata przyniosły wzrost osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy. Na uwagę zasługuje również ciągły dynamiczny wzrost liczby osób bez prawa do zasiłku. W roku 2004 zaobserwować jednak można nieznaczny spadek zarówno bezrobocia jak i osób bez prawa do zasiłku. 21

22 Tabela 10. Bezrobotni w mieście Wyszczególnienie Zarejestrowani bezrobotni Stan na koniec Kobiety w tym: absolwenci nn nie posiadający prawa do zasiłku nn - w myśl ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie istnieje pojęcie absolwenta Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie. Wykres 8. Bezrobotni w mieście w latach zarejes trowani bezrobotni kobiety abs olwenci nie posiadający prawa do zas iłku Struktura osób poszukujących pracy zmienia się w zależności od posiadanego przez nie wykształcenia. Wzrost liczby osób poszukujących pracy z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz wyższym oznacza, że rynek pracy w niektórych zawodach jest nasycony. Na koniec roku 2004, tak jak i w poprzednich latach, największy odsetek bezrobotnych był wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym i wynosił 42,2%. 22

23 Tabela 11. Zmiany struktury bezrobotnych w zależności od poziomu wykształcenia Poziom wykształcenia Podstawowe i gimnazjalne Stan na koniec ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % , , , , ,7 Zasadnicze zawodowe Policealne i średnie zawodowe , , , , , , , , , ,5 Średnie ogólne 94 5, , , , ,4 Wyższe 22 1,2 45 2,2 48 2,2 69 3,1 66 3,2 Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie. Wykres 9. Struktura bezrobocia w zależności od wykształcenia Policealne i średnie zaw odow e 24% Średnie ogólne 7% Wyższe 3% Zasadnicze zaw odow e 42% Podstaw ow e 24% W latach obserwuje się znaczny wzrost liczby osób poszukujących pracy przez okres od powyżej 24 miesięcy. (Tab. 12). Tabela 12. Zmiany długości okresu pozostawania bez pracy Okres Stan na koniec Ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % Do 1 miesiąca 93 5, , , , ,6 1 do , , , , ,5 23

24 3 do , , , , ,5 6 do , , , , ,8 12 do , , , , ,8 powyżej , , , , ,8 Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie. Niepokojącym zjawiskiem jest to, że na koniec 2004 roku największą grupę bezrobotnych stanowią ludzie młodzi w wieku produkcyjnym mobilnym od 18 do 34 lat 1166 osób (56,8%) i w wieku od 35 do 44 lat 424 osoby (20,7%) ogółu poszukujących pracy. Łącznie oby dwie grupy stanowią ok. 77% bezrobotnych. Tabela 13. Zmiany liczby bezrobotnych wg wieku Wiek Stan na koniec ilość % ilość % ilość % ilość % ilość % od 15 do 17 lat 0 0,0 0 0,0 0 0, ,0 od 18 do 24 lat , , , , ,2 od 25 do 34 lat , , , , ,6 od 35 do 44 lat , , , , ,7 od 45 do 54 lat , , , , ,2 od 55 do 59 lat 25 1,4 30 1,4 34 1,6 44 1,9 61 3,0 60 lat i więcej 4 0,2 7 0,4 6 0,3 7 0,3 7 0,3 Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie. 24

25 Infrastruktura techniczna Transport i komunikacja Miasto Kościerzyna leży na przecięciu się dróg krajowej nr 20 i wojewódzkich nr 214 i 221. Układ głównych dróg spowodował, że miasto rozwinęło się wzdłuż głównych szlaków transportowych. W rezultacie komunikacja wewnętrzna pojazdów oraz jazdy tranzytowe odbywają się po ulicach: Kościuszki, Wojska Polskiego, Drogowców i Marii Skłodowskiej Curie. Lp. Tabela 14. Szkielet układu drogowego miasta rodzaj drogi długość ogółem w km w tym utwardzone w km 1. drogi krajowe: 20 (Starogard Szczeciński Gdynia) 4,4 4,4 drogi wojewódzkie: 6,6 6,6 2. nr 214 (Łeba - Warlubie) 4,4 4,4 nr 221 (Kościerzyna - Gdańsk) 2,2 2,2 drogi powiatowe: 3. nr (Kościerzyna - Węsiory) nr (Kościerzyna - Wdzydze) 8,4 8,4 4. drogi gminne 60,4 39,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów Urzędu Miasta w Kościerzynie. Podstawowy układ uliczny stanowią: - ulice główne: Kościuszki, Wojska Polskiego, Drogowców, Kartuska, - ulice zbiorcze: Przemysłowa, Marii Skłodowskiej Curie, Wybickiego, Klasztorna, - ulice lokalne i osiedlowe. Ogólna długość dróg miejskich wynosi m, z czego metrów (47,8%) to drogi utwardzone, metrów (21,8%) drogi częściowo utwardzone i metrów (30,4%) drogi nieutwardzone. Przebudowa istniejących jezdni, wybudowanie skrzyżowań typu małe rondo, wybudowanie ścieżek rowerowych i chodników oraz zjazdów do posesji, wybudowanie i zmodernizowanie kanalizacji deszczowej i sanitarnej przyczyniły się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach Kościerzyny. Dodatkowo planuje się powstanie w południowej części miasta obwodnicy, która wpłynie na ograniczenie ruchu przez centrum miasta, usprawni ruch tranzytowy oraz poprawi bezpieczeństwo. Niedługo rozpocznie się także realizacja projektu pn. Infrastruktura drogowa dzielnicy Kościerzyna Wschód częścią regionalnego układu transportowego, który obejmuje rozbudowę ulic: Przemysłowej, Wita Stwosza, Matejki i budowę ulicy Budowlanych. Istotne znaczenie dla Kościerzyny ma również modernizacja dróg prowadzących do projektowanej autostrady A-1. 25

26 Komunikacja Miejska PKS Relacja nr 1 Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Szopińskiego ul. Kartuska ul. Heykego ul. Szkolna ul. Rogali ul. Strzelecka ul. Sikorskiego ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny UWAGA!: Ze Szpitala Specjalistycznego do dworca PKP tą samą trasą Relacja nr 2 Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Wojska Polskiego ul. Przemysłowa ul. Wita Stwosza (pętla autobusowa) ul. Przemysłowa ul. Drogowców (pętla autobusowa) ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Szopińskiego ul. Kartuska ul. Heykego ul. Szkolna ul. Rogali ul. Strzelecka ul. Sikorskiego ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny UWAGA!: Ze Szpitala Specjalistycznego do dworca PKP tą samą trasą Relacja nr 3 Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Matejki ul. Skarszewska ul. Kapliczna ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Klasztorna ul. 8 Marca ul. Staszica ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny UWAGA!: Ze Szpitala Specjalistycznego do dworca PKP tą samą trasą Relacja nr 3x Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Matejki ul. Grottgera ul. Wyspiańskiego ul. Skarszewska ul. Kapliczna ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Klasztorna ul. 8 Marca ul. Staszica ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny UWAGA!: Ze Szpitala Specjalistycznego do dworca PKP tą samą trasą Relacja nr 4 Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Matejki ul. Grottgera ul. Wyspiańskiego ul. Skarszewska ul. Kapliczna ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Klasztorna ul. Chojnicka ul. 8 Marca ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny UWAGA!: Trasa powrotna: Szpital Specjalistyczny ul. Piechowskiego ul. Skłodowskiej ul. Wojska Polskiego ul. Chojnicka ul. Klasztorna ul. Wojska Polskiego ul. Kapliczna ul. Skarszewska ul. Wyspiańskiego ul. Grottgera ul. Matejki - ul. Dworcowa Dworzec PKP Kościerzyna Relacja nr 4x (relacja testowa, 2 kursy w ciągu dnia + 2 powrotne) Dworzec PKP Kościerzyna ul. Dworcowa ul. Matejki ul. Grottgera ul. Wyspiańskiego ul. Skarszewska ul. Kapliczna ul. Wojska Polskiego (rondo) ul. Klasztorna ul. Wierzysko (pętla) ul. Klasztorna ul. Chojnicka - ul. 8 Marca ul. Skłodowskiej ul. Piechowskiego Szpital Specjalistyczny Komunikacja PKS główne kierunki: Kościerzyna Bytów Kościerzyna Chojnice Kościerzyna Chwarzno Kościerzyna Czersk Kościerzyna Człuchów Kościerzyna Nowa Karczma Kościerzyna Nowa Wieś Kościerzyna Nakla Kościerzyna Niedamowo Kościerzyna Osowo 26

27 Kościerzyna Dziemiany Kościerzyna Egiertowo Kościerzyna Garczyn Lin. Kościerzyna Gdańsk Kościerzyna Gdynia Kościerzyna Gołuń Kościerzyna Gostomie Kościerzyna Góra Kościerzyna Grabowo Wybudowanie Kościerzyna Kalisz k. Dziemian Kościerzyna Karsin Kościerzyna Kartuzy Kościerzyna - Kłobuczyno Kościerzyna Konarzyny Kościerzyna Korne Kościerzyna Lębork Kościerzyna Liniewo Kościerzyna Lipusz Kościerzyna Lubań Kościerzyna Łeba Kościerzyna Łubiana Kościerzyna Miastko Kościerzyna Piechowice Kościerzyna Raduń Kościerzyna Rekownica Kościerzyna Rokity Kościerzyna Skarszewy Kościerzyna Słupsk Kościerzyna Stara Kiszewa Kościerzyna Starogard Gdański Kościerzyna Stawiska Kościerzyna Stężyca Kościerzyna Sulęczyno Kościerzyna - Szarlota Kościerzyna Szatarpy Kościerzyna Sztofrowa Huta Kościerzyna Trzebuń Kościerzyna Tuszkowy Kościerzyna - Warszawa Zachodnia Kościerzyna - Wdzydze Kiszewskie Kościerzyna Wdzydze Tucholskie Kościerzyna Wejherowo Kościerzyna Wielki Podleś Kościerzyna Wysin Komunikacja PKP - główne kierunki: Kościerzyna - Podleś - Olpuch Wdzydze - Olpuch - Bąk - Wojtal - Szałamaje - Łąg Płd.- Lipowa Tucholska - Rosochatka - Zarośle - Małe Gacno- Zielonka Pomorska - Wierzchucin Kościerzyna - Skorzewo - Gołubie Kaszubskie - Krzeszna - Wieżyca - Sławki - Somonino - Kiełpino Kartuskie - Babi Dół Gdynia Kościerzyna -Garczyn - Łubiana - Lipusz - Lipuska Huta - Kalisz Kaszubski - Dziemiany Kaszubskie - Raduń - Lubnia- Chojnice Telekomunikacja Mieszkańcy Kościerzyny obsługiwani są przez operatora telefonii przewodowej Telekomunikację Polską S.A., która działa w oparciu o światłowody system kablowy i automatyczną centralę cyfrową. Liczba abonentów telefonii przewodowej wynosiła Wskaźnik gęstości telefonicznej wynosi 304,7 aparatów na 1000 mieszkańców. Abonenci telefonii analogowej podłączeni są do centrali Host DGT bezpośrednio lub za pośrednictwem systemów dostępnych AirLoop, FastLink lub Maxplex. 27

28 Stacje przekaźnikowe zlokalizowane na terenie miasta zapewniają łączność w sieci telefonii komórkowej: Era GSM, GSM Plus oraz IDEA System wodociągowy i kanalizacyjny Jednostką odpowiedzialną za zaopatrzenie w wodę oraz odbiór i oczyszczanie ścieków miasta Kościerzyna jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK), mające swoją siedzibę przy ul. Strzeleckiej 30A. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji jest właścicielem całego systemu wodno-kanalizacyjnego na terenie miasta. Jest to spółka Gminy Miejskiej Kościerzyna i działa na terenie administracyjnym Gminy Miejskiej Kościerzyna. Na terenie miasta użytkuje: ujęcie i stację uzdatniania wody dla potrzeb mieszkańców miasta, sieć wodociągową w granicach miasta, oczyszczalnię ścieków mechaniczno-biologiczną typu BIOOXYBLOK, kanały ściekowe sanitarne grawitacyjne i tłoczne w granicach miasta, osiedlowe przepompownie ścieków sanitarnych na terenach miejskich Zaopatrzenie w wodę Modernizacja stacji wodociągowej oraz budowa stacji uzdatniania została zakończona w sierpniu 2003r. Obecnie składa się ona ze stacji uzdatniania wody, zbiornika retencyjnego wody czystej oraz pompowni II stopnia. Stacja zlokalizowana jest w północno-wschodniej części miasta, na terenie ujęcia wody przy ul. Jeziornej. Na ujęciu znajduje się 6 studni głębinowych. Woda z poszczególnych studni jest napowietrzana i poddawana filtracji, w celu zapewnienia odpowiedniej jakości (usunięcie z wód podziemnych żelaza i manganu). Dobowa średnia wydajność stacji wodociągowej wynosi Q śr = m 3 /d. Zapewnia to dostarczanie odbiorcom na terenie miasta wody w odpowiedniej ilości. W Kościerzynie zamontowana jest sieć wodociągowa o całkowitej długości 48,3 km. Znajduje się ona w dobrym stanie. Na terenie miasta istnieją wodociągi grupowe: - sieć magistralna, - sieć rozdzielcza. Tabela 15. Zaopatrzenie ludności w wodę do picia Nazwa ujęcia wód podziemnych Stacja Wodociągowa miasta Kościerzyna Miejscowość obsługiwana przez sieć wodociągową Liczba mieszkańców korzystających z wodociągu Udział mieszkańców korzystających z wodociągu [%] Długość sieci wodociągowej [km] Ilość pobieranej wody [m 3 /d] Kościerzyna Ok , Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK). Na terenie miasta planowane są następujące zadania w zakresie zaopatrzenia w wodę: - poprawa zaopatrzenia w wodę mieszkańców: budowa sieci wodociągowej na terenie miasta (12 km w latach , 5,0 km w latach ), modernizacja systemu wodociągowego. - likwidacja nieczynnych otworów studziennych, 28

29 - opracowanie programu likwidacji nieczynnych ujęć wody wdrożenie systemu wymiany informacji oraz realizacja innych prac związanych m.in. z weryfikacją pozwoleń wodnych Oczyszczanie ścieków Ścieki z terenu miasta spływają do miejskiej oczyszczalni ścieków, zlokalizowanej w południowej części miasta, przy ulicy Markubowo. Oczyszczalnia odprowadza ścieki oczyszczone do rzeki Bibrowej, dalej do jeziora Wierzysko i rzeki Wierzycy. Tabela 16. Parametry oczyszczalni ścieków Typ oczyszczalni mechaniczno-biologiczna ze wspomaganiem chemicznych typu BIOOXYBLOK Maksymalna wydajność Średnia moc przerobowa Stopień eksploatowania m 3 /d m 3 /d* 100 % * wartość wynika z pozwolenia wodnoprawnego, w opinii ekspertów jest zawyżona, rzeczywista wydajność oczyszczalni jest niewystarczająca dla miasta i szacuje się na poziomie m 3 /d. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK). Obecnie oczyszczalnia jest w bardzo złym stanie technicznym i technologicznym w związku z czym występuje poważne ryzyko ekologiczne związane z dalszym jej funkcjonowaniem. W związku z powyższym Gmina Miejska Kościerzyna złożyła w lipcu 2004 roku wniosek aplikacyjny o dofinansowanie przedsięwzięcia Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z rozbudową kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Unii Europejskiej. Projekt został pozytywnie zaopiniowany i uzyskał dofinansowanie z ww. funduszu. Inwestycja przewidziana do realizacji na lata Swoim zakresem obejmie: budowę drugiego ciągu technologicznego oczyszczania ścieków, przebudowę węzła gospodarki osadami ściekowymi wraz z budową kompostowni, modernizację istniejącego ciągu technologicznego, rozbudowę kanalizacji sanitarnej wraz z budową lokalnych przepompowni ścieków na następujących obszarach: Kościerzyna Wschód; Kościerzyna Zachód; Kościerzyna Wierzysko; Kościerzyna Plebanka; ul. Leśna; ul. Kartuska-Słoneczna Kanalizacja Długość sieci kanalizacyjnej: Długość przyłączy prowadzących do budynków: Ilość przyłączy prowadzących do budynków: Liczba podłączonych gospodarstw domowych: 57 km 14,6 km sztuk sztuk 29

30 Tabela 17. Poziom skanalizowania ludności Nazwa oczyszczalni ścieków Komunalna oczyszczalnia ścieków Miejscowości obsługiwania przez sieć kanalizacyjną Liczba mieszkańców korzystających z kanalizacji Udział mieszkańców korzystających z kanalizacji [%] Długość sieci kanalizacyjnej [km] Ilość ścieków [m3/d] Kościerzyna , Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodociągi Kościerskie spółka z o.o. w Kościerzynie (PWiK). Na terenie miasta przewiduje się inwestycje w sieć kanalizacyjną w następujących obszarach: - Kościerzyna Wschód, - Kościerzyna Zachód, - Kościerzyna Wierzysko, - Kościerzyna, Plebanka, - Kościerzyna, ul. Leśna, - Kościerzyna, ul. Kartuska i Słoneczna Energetyka i ciepłownictwo Miasto Kościerzyna zaopatrywane jest w ciepło poprzez Zakład Energetyki Cieplnej KOSPEC, który powołany został przez Radę Miasta w 1992 r. Udziałowcem zakładu w 100% jest Gmina Miejska Kościerzyna. KOSPEC zaspokaja ponad 30% potrzeb cieplnych miasta Kościerzyna wg wielkości mocy wytwórczych - zainstalowanych w źródłach ciepła. Podstawowym paliwem jest węgiel kamienny. Zakład dostarcza energię cieplną na potrzeby ogrzewania lokali oraz podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Ciepło rozprowadzane jest poprzez miejski system ciepłowniczy o długości ciepłociągu ,5 m (z tego sieci z rur preizolowanych o długości m). System ten składa się z dwóch uporządkowanych i wydzielonych sieci ciepłowniczych zasilanych z kotłowni Tetmajera 3 oraz kotłowni Świętopełka. Łączna moc zainstalowana w kotłowni Tetmajera 3 wynosi 23,26 MW i aktualnie dostarcza ciepło do 224 punktów pomiarowych o mocy 19,578 MW odpowiadającej wielkości m² i m³ kubatury wewnętrznej. Parametry nośnika ciepła, na którym oparty jest system ciepłowniczy wynoszą dla sieci wysokotemperaturowej 120/70 ºC oraz 95/70 ºC w sieci niskotemperaturowej. Sieć wysokotemperaturowa obejmuje ,5 m, natomiast sieć niskotemperaturowa 905 m. Roczne straty podczas przesyłu siecią wysoko- i niskotemperaturową kształtują się na poziomie 8,70%. Budowę sieci w technologii preizolacji rozpoczęto od 1996 r. Sieć cieplna tradycyjna kanałowa, wybudowana w latach XX wieku, jest cyklicznie wymieniana i do roku przewiduje się jej wymianę na nowoczesną preizolowaną. W wyniku powtarzających się awarii dwóch kotłów WR-5 i braku uzyskiwania pełnej gotowości eksploatacyjnej oraz obniżającego się progu bezpieczeństwa energetycznego zachodzi konieczność modernizacji dwóch kotłów WR-5 umożliwiających współspalanie węgla z biomasą. Planowana modernizacja pozwoli na wykorzystanie do produkcji ciepła, odnawialnego źródła energii w postaci biomasy w udziale 7,5% Zaopatrzenie miasta w gaz W mieście Kościerzyna gazem ziemnym zasilany jest Szpital Specjalistyczny przy ul. Piechowskiego. Trasa gazociągu średniego ciśnienia 160 PE doprowadzającego gaz do szpitala prowadzi ulicami: Cegielna do ul. Chojnickiej następnie ul. Jesionową do ul. Piechowskiego. Planuje się wybudowanie odcinka gazociągu w ul. Wojska Polskiego oraz w ul. 8 Marca. W 2004 roku w ramach akcji Autobus Energetyczny w mieście Kościerzyna otwarty był pkt. informacyjny Oddziału Pomorskiego Zakładu 30

31 Gazowniczego. Mieszkańcy Kościerzyny mogli tam zasięgnąć informacji o możliwościach gazyfikacji poszczególnych ulic i sposobach finansowania inwestycji Gospodarka odpadami 2 Gmina Miejska Kościerzyna od 1997 roku odpady komunalne deponuje na składowisku w Gostomiu. Składowisko to zlokalizowane jest na działkach nr 138/5, 140/7 i 140/9 i zajmuje powierzchnię 5,82 ha. Składowisko jest własnością Gminy Wiejskiej Kościerzyna, a zarządzane jest przez Zakład Komunalny Gminy Kościerzyna z siedzibą w Kościerzynie, Stare Nadleśnictwo 5. Obecnie eksploatowana kwatera została uszczelniona geomembraną HDPE o grubości 2 mm i zajmuje powierzchnię 2,5 ha. Składowisko położone jest w odległości około 2 km od miejscowości Gostomie i około 21 km od Kościerzyny. Odległość do najbliższego zabudowania wynosi około 500 m. W bezpośrednim sąsiedztwie składowiska nie występują powierzchniowe cieki wodne. Składowisko wyposażone jest także w elektroniczną wagą samochodową o nośności 40 Mg. Na terenie Gminy Miejskiej Kościerzyna w 2002 roku ogółem zebrano m 3 odpadów komunalnych, pochodzących z zabudowy wielorodzinnej, jednorodzinnej i pozostałych obiektów komunalnych, co stanowi około 52,1% objętości wytworzonych i zebranych odpadów w gminach powiatu kościerskiego. Gmina Miejska Kościerzyna w 2002 roku zdeponowała Mg niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych natomiast w 2003 roku ilość tych odpadów wynosiła Mg. W gminie Miejskiej Kościerzyna zdecydowana większość mieszkańców została objęta zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych. Na tym terenie 90% mieszkańców korzysta z usług firm wywozowych. Firmami działającymi na terenie Gminy Miejskiej Kościerzyna są: - ABC Zdzisław Bonkowski, ul. Przemysłowa 10, Kościerzyna, - SITA Kościerzyna Sp.z o.o.,ul.8 Marca 41, Kościerzyna. Rodzaje odpadów: - odpady komunalne, - odpady przemysłowe powstające w sektorze gospodarczym, - odpady z przemysłu rolno spożywczego, - odpady z przemysłu energetycznego, - odpady z przemysłu drzewnego, - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury budowlanej, - odpady niebezpieczne, - odpady medyczne i weterynaryjne, - odpady z oczyszczalni ścieków. Rodzaje segregowanych odpadów (Dane ABC Zdzisław Bonkowski): - szkło, - papier, - tworzywa sztuczne. Rodzaje segregowanych odpadów (Dane Sita Kościerzyna: Sp. z o.o.): - papier i tektura. Na terenie miasta znajdują się również instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego, a mianowicie: - instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych przy Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, - instalacja do odzysku osadów ściekowych na terenie oczyszczalni ścieków w Kościerzynie. 2 Gmina Miejska Kościerzyna od czerwca 2005 r. odpady komunalne deponuje na składowisku odpadów w Oskowie. 31

32 W ramach realizowanej inwestycji pod nazwą Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z rozbudową kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie powstanie kompostownia, która będzie prowadzić odzysk osadów ściekowych, odpadów zielonych i biodegradowalnych terenu miasta. Powstający kompost należy zagospodarowywać m.in. do organizacji terenów zielonych w Kościerzynie oraz prac rekultywacyjnych na terenie miasta. Głównie jednak odpady przemysłowe wytworzone na terenie Gminy Miejskiej Kościerzyna poddawane są procesom odzysku lub unieszkodliwiania w instalacjach zlokalizowanych poza obszarem miasta i powiatu. Założenia preferowanego systemu zbiórki odpadów: - nadrzędną zasadą systemu zbiórki odpadów jest zasada zanieczyszczający płaci, - obowiązującym system będzie selektywna zbiórka u źródła powstawania odpadów, - mieszkańcy Gminy Miejskiej Kościerzyny zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku, który uległ zmianie w czerwcu 2004 roku zostaną zobowiązani do selektywnej zbiórki odpadów u źródła oraz podpisania umowy z firmą świadczącą usługi z zakresu odbioru odpadów zmieszanych i posegregowanych. Organizacja preferowanego systemu zbiórki odpadów: - organizacja selektywnej zbiórki odpadów wtórnych, - organizacja zbiórki odpadów wielkogabarytowych, - organizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych. 32

33 Mieszkalnictwo Mieszkania Według danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego, na koniec 2003r. w mieście Kościerzyna było mieszkań z izbami o łącznej powierzchni 464,3 tys. m 2. Średnio każde z mieszkań miało 3,7 izby oraz 66,1 m 2. Jedno mieszkanie zamieszkane było średnio przez 3,3 osób. Zaś na jedną izbę przepadało 0,89 osób co dawało średnio 20,0 m 2 powierzchni na jedną osobę. Poniższa tabela przedstawia wzrost zasobów mieszkaniowych miasta Kościerzyna z lokali w 1990r. na w 2003r. Jednocześnie wzrosła również średnia powierzchnia z 55,8 m 2 na 66,1 m 2. Tabela 18. Liczby stale zamieszkanych mieszkań oraz średnia powierzchnia użytkowa Rok Ogólna liczba mieszkań Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania [m 2 ] 55,8 57,2 58,1 58,3 65,6 66,1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego. W ciągu ostatnich lat grunty w zachodniej części miasta zostały sprzedane na rzecz osób fizycznych. Powstaje tam już osiedle Kościerzyna Zachód. Dodatkowo w planie zagospodarowania przestrzennego przewiduje się powstanie nowego osiedla mieszkaniowego 1000-lecia II na obszarze należącym do właścicieli prywatnych. Trwają również prace nad opracowaniem szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta osiedle Za torami (teren przyległy do Kościerzyna Wybudowanie). Docelowo powstać tam ma osiedle domków jednorodzinnych. Na terenie miasta wydano w 2003 roku 118 pozwoleń na budowę, z czego 25 stanowiły pozwolenia na nowo powstające jednorodzinne budynki mieszkalne. Do tego dochodzi 17 pozwoleń na rozbudowy, przebudowy i adaptacje budynków mieszkalnych oraz 14 pozwoleń na budowę obiektów przeznaczonych pod działalność gospodarczą. Resztę stanowią pozostałe pozwolenia na budowę (garaże, drobna infrastruktura, itp.). Wykres 10. Ilość wydanych pozwoleń na budowę na terenie miasta Powołane w 1999 roku Kościerskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. jest właścicielem 4 nowopowstałych budynków wielorodzinnych usytuowanych w północno-zachodniej części Miasta. W blokach tych, w 151 mieszkaniach, na powierzchni ogólnej m 2 zamieszkuje 400 osób. Ponadto KTBS zarządza obiektami stanowiącymi własność Gminy Miejskiej Kościerzyna tj.: 33

34 - 33 budynki komunalne nie wspólnotowe obejmujące łącznie 246 mieszkań o ogólnej powierzchni użytkowej m 2, zamieszkałych przez 969 osób, - 63 budynki wspólnotowe, liczące 573 mieszkania o ogólnej powierzchni użytkowej m 2, które zamieszkuje osób. W listopadzie 2003 roku oddano czwarty wielorodzinny budynek mieszkalny, natomiast w listopadzie 2004 roku rozpoczęła się budowa kolejnego piątego budynku, w którym zamieszka kolejne 39 rodzin. Planowany termin zakończenia tej inwestycji to październik 2005 roku. Podstawowym przedmiotem działalności Kościerskiego TBS-u jest budowa domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu, a także zarząd substancją mieszkaniową miasta Dodatki mieszkaniowe W roku 2002 (w porównaniu z 2001 r.) odnotowano niewielki spadek ilości i wartości przyznanych dodatków mieszkaniowych. Przyznano ich na łączną kwotę zł. W 2003 r. zaobserwować można wzrost liczby ilości dodatków mieszkaniowych jednak przy dalszym, jednoczesnym spadku łącznej kwoty na którą je udzielono ( zł). Wykres 11. Łączna ilość i wartość dodatków mieszkaniowych w latach Ilość r. 2001r. 2002r. 2003r Wartość (zł) Iloœæ dodatków Wartoœæ ogó³em W poniższej tabeli dodatki mieszkaniowe na terenie miasta Kościerzyna sklasyfikowane zostały według mieszkań komunalnych, spółdzielczych i pozostałych. Większość w tym podziale, zarówno pod względem ilości jak i kwoty, stanowią dodatki przyznane członkom spółdzielni. Tabela 19. Liczba i kwota dodatków w poszczególnych rodzajach mieszkań liczba dodatków kwota wypłacona liczba dodatków kwota wypłacona liczba dodatków kwota wypłacona liczba dodatków kwota wypłacona Ogółem: w tym: Mieszkania komunalne Mieszkania spółdzielcze Pozostałe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej). Wykres 12. Liczba dodatków w poszczególnych rodzajach mieszkań 34