Rynek centrów handlowych w Polsce

Rynek centrów handlowych w Polsce Radosław Knap Dyrektor ds. Rozwoju i Badań Rynku, Polska Rada Centrów Handlowych rknap@prch.org.pl

Rynek centrów handlowych w Polsce Radosław Knap Dyrektor ds. Rozwoju i Badań Rynku, Polska Rada Centrów Handlowych E: rknap@prch.org.pl

Czym jest PRCH? Polska Rada Centrów Handlowych jest stowarzyszeniem pozarządowym not-for-profit zrzeszającym firmy działające w branży nieruchomości centrów handlowych w Polsce

Misja PRCH wspieranie rozwoju firm i profesjonalistów działających na rynku nieruchomości handlowych w Polsce, a także promocja pozytywnego wizerunku centrów handlowych i ulic handlowych

Czym jest ICSC ICSC (International Council of Shopping Centres) powstało w 1957 roku w Stanach Zjednoczonych; Jest to globalna organizacja działająca w branży Centrów Handlowych; Organizacja posiada 70 000 członków w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w ponad 80 innych krajach; Członkami ICSC są właściciele centrów handlowych, deweloperzy, menadżerowie, specjaliści ds. marketingu, detaliści, firmy wynajmujące powierzchnię handlową i inni specjaliści wykładowcy akademiccy jak również urzędnicy; Stowarzyszenie łączy ponad 25 narodowych jak i regionalnych rad centrów handlowych na całym świecie. Więcej na www.icsc.org

Agenda Centrum handlowe wizerunek definicje podział Branża centrów handlowych w Polsce - podmioty - stanowiska Raport PRCH Retail Research Forum za I połowę 2011.

Wstęp - słowa kluczowe HANDEL KLIENT MARKETING NIERUCHOMOŚCI PRAWO ZARZĄDZANIE CENTRA MIAST ULICE KAPITAŁ ROZRYWKA KULTURA BADANIA TRENDY MODA SKLEPY SZKOLENIA KARIERA GLOBALIZACJA INTERDYSCYPLINARNOŚĆ

Branża z perspektywy B2B (struktura członkowska PRCH) Inwestor, Deweloper, Zarządca Usługi (inżynierskie, architektoniczne, prawne, IT, marketing&pr, bezpieczeństwa, itd.) Najemca, firma handlowa

Branża centrów handlowych Ponad 360 centrów handlowych w Polsce Ponad 65 firm członkowskich PRCH m.in.: KILKA TYSIĘCY pracowników

Branża centrów handlowych Ponad 360 centrów handlowych w Polsce ponad 60 developerów i firm zarządzających centrami handlowymi zrzeszonych w PRCH, m.in.: Tysiące pracowników

Co to jest centrum handlowe? Inwestycja / produkt Destynacja dla klientów - miejsce zakupów i rozrywki Miejsce pracy >10 sklepów budynek >5000 m2 GLA (powierzchnia najmu) ORGANIZACJA

Definicje centrów handlowych według ICSC uznawane przez PRCH Centrum handlowe nieruchomość handlowa, która została zaplanowana, zbudowana oraz jest zarządzana jako jeden podmiot handlowy, składający się ze sklepów oraz części wspólnych, o minimalnej powierzchni najmu (GLA) 5,000 m² oraz składający się z minimum 10 sklepów. Park handlowy spójnie zaprojektowany, zaplanowany oraz zarządzany projekt, składający się głównie ze średniej oraz dużej wielkości wyspecjalizowanych obiektów handlowych. Centrum wyprzedażowe spójnie zaprojektowany, zaplanowany oraz zarządzany projekt handlowy z oddzielnymi sklepami, w których producenci lub sprzedawcy detaliczni sprzedają nadwyżki zapasów, końcówki kolekcji lub kolekcje posezonowe, po obniżonych cenach.

Podział funkcyjny centrów handlowych I generacja (hipermarket + mała galeria >10 sklepów) Lata 1995-97 Pierwsza generacja, np.. Warszawa: M1 w Markach, Tesco Połczyńska, Auchan Piaseczno

II generacja (hipermarket + większą galeria (40/60) ) Druga generacja, np.. Warszawa: Galeria Wileńska, Reduta, Carrefour Bemowo

Trzecia generacja Warszawa: Arkadia, Galeria Mokotów, Wola Park, Blue City Wrocław: Galeria Dominikańska Kraków: Galeria Kazimierz III generacja

->IV generacja (zróżnicowane i wielofunkcyjne) Czwarta generacja Warszawa: Złote Tarasy, Poznań: Stary Browar Łódź: Manufaktura Wrocław: Magnolia Park, Kraków: Bonarka. Źródło: RP.pl wg. Colliers Int.

Centra handlowe w Poznaniu Źródło: CBRE, Poland Retail Destinations, 2010

Centra handlowe w Poznaniu

Centrum handlowe to PRODUKT (rodzaje transakcji) Fundusz / bank / kapitał prywatny Firma zarządzająca sprzedaż wynajem Fundusz / bank / kapitał prywatny Najemcy (właściciele sklepów) Agencja pośrednictwa Kancelaria prawna, podatkowa Audytorzy i rzeczoznawcy Np. centrum handlowe z 2000 r., w 2011 wycena 475 mln euro Agencja pośrednictwa Kancelaria prawna, podatkowa Audytorzy i rzeczoznawcy

Centrum handlowe to organizacja, którą tworzą LUDZIE Architekci, specjaliści IT, inżynierowie budowlani, specjaliści ds. oświetlenia, automatyki, systemów liczących prawnicy, badacze, marketerzy Inwestor, developer, Zarządca (dyrekcja centrum) zatrudnia biuro + ochronę + oczyszczanie itp. Najemcy sklepy, sieci handlowe wynajmujące powierzchnię centrum. Zatrudniają sprzedawców. Klienci i przyszli klienci

Wybrane STANOWISKA Developerzy: Dyrektor ds. Rozwoju (Development Director) Portfolio Manager Property Manager, Dyrektor Centrum Handlowego Dyrektor ds. Komercjalizacji (wynajmu) Sieci handlowe / najemcy: Dyrektor ds. Rozwoju Dyrektor ds. Nieruchomości Dyrektor Handlowy, Kierownik Sieci, Sprzedawca Towaroznawstwo Logistyka Visual Marchendiser

Wybrane STANOWISKA cd. Analityk, Dyrektor ds. Finansów Pośrednik w obrocie nieruchomości (lic.) Manager ds. wynajmu / najmu / komercjalizacji / leasingu Zarządca nieruchomości (lic.) Dyrekcja centrum handlowego Rzeczoznawca nieruchomości (lic.)

Czym jest PRCH RRF? Cele RRF O PRCH Retail Research Forum: Raport I połowa 2011 r. Retail Research Forum (RRF) tworzą czołowe firmy członkowskie Polskiej Rady Centrów Handlowych, zajmujące się badaniem rynku oraz doradztwem w dziedzinie nieruchomości handlowych: Cushman & Wakefield, DTZ, Jones Lang LaSalle, CBRE, Colliers International, GfK Polonia przy współudziale i pod patronatem PRCH. regularne dzielenie się wiedzą i wymiana poglądów dotyczących rynku nieruchomości handlowych w Polsce publikowanie statystyk, opinii oraz raportów na temat rynku powierzchni handlowych w oparciu o standardy oraz definicje ICSC (International Council of Shopping Centres) opracowanie jednolitych założeń statystycznych do wspólnej bazy obiektów handlowych oraz prowadzenie tej bazy

Autorzy raportu: Raport I połowa 2011 r.

Raport I połowa 2011 r. Spis treści raportu H1.2011 1. Podaż nowoczesnej powierzchni centrów handlowych w Polsce 2. Wskaźnik nowoczesnej powierzchni centrów handlowych na 1 000 mieszkańców 3. Nowoczesna powierzchnia centrów handlowych w Polsce w podziale na formaty 4. Projekty otwarte w pierwszej połowie 2011 5. Wskaźnik wykorzystania powierzchni i pustostanów w centrach handlowych 6. Najemcy i struktura najmu w centrach handlowych w Polsce 7. Indeks Obrotów PRCH w centrach handlowych w pierwszej połowie 2011

Raport I połowa 2011 r. Spis treści raportu H1.2011 1. Podaż nowoczesnej powierzchni centrów handlowych w Polsce - Ponad 8 380 000 m. kw. GLA, na koniec pierwszego półrocza br. (175 SB) - Ponad 60,3% powierzchni zlokalizowanych jest w ośmiu największych aglomeracjach - 39,7% w miastach średniej wielkości i małych (w 2 połowie 2010 roku odpowiednio 62% i 38%). - 1 051 970 m. kw. GLA w miastach do 99 000 mieszkańców, - 1 359 630 m. kw. GLA w miastach 100 000-199 000 mieszkańców - 896 450 m. kw. GLA w miastach 200 000-400 000 mieszkańców. rośnie udział miast średniej wielkości i małych w całkowitych zasobach

Raport I połowa 2011 r. Miasta powyżej 100 tyś. - powierzchnia wynajmowana GLA w m kw.

Raport I połowa 2011 r. Miasta poniżej 100 tyś. - powierzchnia wynajmowana GLA w m kw.

Raport I połowa 2011 r. Nasycenie powierzchnią handlową: główne aglomeracje Nasycenie powierzchnią handlową w m. kw. na 1 000 mieszkańców Aglomeracje Obiekty istniejące Obiekty istniejące i w budowie Wrocław 660 711 Poznań 643 655 Trójmiasto 570 584 Warszawa 555 566 Średnia dla 8 aglomeracji 512 539 Łódź 492 493 Kraków 442 489 Katowice 418 453 Szczecin 364 440 -Średni wskaźnik dla kraju wzrósł nieznacznie z 215 m. kw. (H2.2010) do 219 m. kw. / 1 000 mieszkańców

Raport I połowa 2011 r. Nasycenie powierzchnią handlową: miasta 200 tys. - 400 tys. Nasycenie powierzchnią handlową w m. kw. na 1 000 mieszkańców Obiekty istniejące Obiekty istniejące i w budowie Częstochowa 578 578 Radom 561 561 Białystok 532 565 Bydgoszcz 527 527 Średnia dla miast 200 000-400 000 mieszkańców 490 558 Lublin 438 438 Toruń 392 602 Kielce 373 737

Raport I połowa 2011 r. Nasycenie powierzchnią handlową: miasta 100 tys - 200 tys Nasycenie powierzchnią handlową w m. kw. na 1 000 mieszkańców Obiekty istniejące Obiekty istniejące i w budowie Opole 1391 1391 Wałbrzych 960 960 Legnica 933 933 Bielsko-Biała 896 896 Rzeszów 844 1372 Płock 789 789 Tarnów 699 699 Zielona Góra 689 689 Koszalin 687 687 Średnia dla miast 100 000-200 000 mieszkańców 693 771 Rybnik 566 566 Olsztyn 439 439 Gorzów Wielkopolski 437 695 Włoclawek 416 492 Kalisz 356 526 Elblag 251 251

Raport I połowa 2011 r. Miasta powyżej 100 tys. - pow. wynajmowana w m kw. na 1 000 mieszkańców

Raport I połowa 2011 r. Nasycenie powierzchnią handlową: miasta poniżej 100 tys Nasycenie powierzchnią handlową w m. kw. na 1 000 mieszkańców Obiekty istniejące Obiekty istniejące i w budowie Zgorzelec 1724 1724 Kłodzko 1119 1119 Lubin 870 870 Nowy Sącz 780 1158 Przemyśl 736 736 Piotrków Trybunalski 682 682 Zamość 668 789 Leszno 652 652 Konin 625 625 Słupsk 788 1 026 Średnia dla miast poniżej 100 000 mieszkańców 373 449 Grudziądz 298 628 Świdnica 175 436 Mielec 153 153 Bełchatów 153 153 Żyrardów 0 136 Malbork 0 133 Ostrów Wielkopolski 0 497

Raport I połowa 2011 r. Miasta poniżej 100 tys. - pow. wynajmowana w m kw. na 1 000 mieszkańców

Raport I połowa 2011 r. Powierzchnia centrów handlowych wg. formatów 7% 1% 92% Tradycyjne centra handlowe Parki handlowe Centra wyprzedażo we 360 centrów handlowych, z czego 92 % (337) reprezentuje tradycyjny format centrum handlowego wg. klasyfikacji RRF. Parki handlowe stanowią blisko 7% całkowitej podaży tj. około 547 000 m. kw. Podaż centrów wyprzedażowych (outlet) w Polsce wynosi około 96 000 m. kw.

Raport I połowa 2011 r. Powierzchnia tradycyjnych centrów handlowych wg. wielkości miast 14% 8 największych aglomeracji 17% miasta 200-400 tys. mieszkańców 12% 57% miasta 100-200 tys. mieszkańców miasta poniżej 100 tys. mieszkańców

Raport I połowa 2011 r. Zróżnicowanie formatów centrów handlowych wg. wielkości miast Najbardziej dojrzałymi i zróżnicowanymi rynkami handlowymi są lokalne rynki w 8 największych aglomeracjach. Głównie tam powstały centra wyprzedażowe oraz największe parki handlowe.

Raport I połowa 2011 r. Nowe otwarcia i rozbudowy w I połowie 2011 r. Nazwa projektu Miasto GLA Galeria Słoneczna Radom 42 000 Turawa Park Opole 35 460 Galeria Handlowa Leszno Leszno 32 000 Morski Park Handlowy Gdańsk 29 460 Galeria Twierdza Zamość 23 830 Centrum Gołąbkowice Nowy Sącz 19 000 Galeria pod Wiatrakami Słupsk 18 000 Auchan Gliwice - faza II (LM) Gliwice 10 500 CH Turzyn Szczecin 10 000 Galeria Pruchnicka Jarosław 9 560 M1 Zabrze - faza II Zabrze 9 000 Tesco Starogard Gdański 8 700 Centrum Ostróda Ostróda 8 000 Arkada Bydgoszcz Bydgoszcz 6 000 Galeria Rondo Sieradz 6 000 Galeria Rumia - faza II (Multikino) Rumia 1 400

Raport I połowa 2011 r. Spis treści raportu H1.2011 1. Podaż nowoczesnej powierzchni centrów handlowych w Polsce 2. Wskaźnik nowoczesnej powierzchni centrów handlowych na 1 000 mieszkańców 3. Nowoczesna powierzchnia centrów handlowych w Polsce w podziale na formaty 4. Projekty otwarte w pierwszej połowie 2011 5. Wskaźnik wykorzystania powierzchni i pustostanów w centrach handlowych 6. Najemcy i struktura najmu w centrach handlowych w Polsce 7. Wpływ wzrostu podaży powierzchni handlowej na siłę nabywczą 8. Indeks Obrotów PRCH w centrach handlowych w pierwszej połowie 2011

Raport I połowa 2011 r. Powierzchnia GLA a wskaźnik pustostanów w centrach handlowych Wskaźnik pustostanów: - ważny wskaźnik sytuacji na rynku pod względem kondycji branży - poziom ok 5% jest negatywnie odczuwany zarówno przez najemców jak i odwiedzających centrum handlowe Wyniki: - Przeważająca większość z badanych w pierwszej połowie 2011 roku rynków charakteryzowała się niskim poziomem pustostanów - np. rynek warszawski oferował około 0.8% powierzchni handlowej dostępnej od ręki, co przedkłada się na jedynie 10,700 m. kw. wolnej powierzchni handlowej Największe takie badanie: Realizowane przez badaczy z 7 organizacji Czas: VI-VII.2011 15 miast N= 207 działających obiektów handlowych GLA = 5,95 mln m2 czyli 71% rynku z 8,38 mln m2

Raport I połowa 2011 r. Powierzchnia GLA a wskaźnik pustostanów w centrach handlowych Powyżej 2-3% Poniżej 2-3% Pusta powierzchnia/ Podaż obiektów w budowie Równowaga Popyt najemców = rynek wynajmującego Do 8-10 % obecnego wolumenu Wysoka podaż = rynek najemcy Równowaga Wysoka podaż nowej powierzchni Największe takie badanie: Realizowane przez badaczy z 7 organizacji Czas: VI-VII.2011 15 miast N= 207 działających obiektów handlowych GLA = 5,95 mln m2 czyli 71% rynku z 8,38 mln m2

Raport I połowa 2011 r. Powierzchnia GLA a wskaźnik pustostanów w centrach handlowych

Raport I połowa 2011 r. Struktura najmu standard polskich centrów handlowych Podstawowy skład najemców centrum handlowego: hipermarket / supermarket, duży najemca z branży AGD/RTV, drogeria i apteka najemca z branży multimedia kilku najemców oferujących usługi, w tym pralnia, punkt ksero i dorabiania kluczy, kantor, placówki poczty czy banków oraz operatorzy komórkowi. im większe centrum handlowe tym bardziej rozszerza się oferta z branż mody, obuwia i galanterii skórzanej oraz gastronomii. Analiza: największą liczbę stanowią najemcy z branży mody (ok. 30 35% wszystkich najemców), następnie obuwia i galanterii skórzanej (ok. 10 12%), usług (ok. 8 11% oferty centrum handlowego) oraz gastronomii (ok. 7 11%).

Raport I połowa 2011 r. Liczba lokali w polskich centrach handlowych (N=207) 9% 4% poniżej 11 12% 11-50 45% 51-100 30% 101-150 powyżej 150 najwięcej (90) jest centrów handlowych o łącznej liczbie lokali 11 50

Raport I połowa 2011 r. Najpopularniejsze marki w centrach handlowych

Siła nabywcza i walka o klienta Raport I połowa 2011 r. Siłę nabywczą definiujemy jako sumaryczną wartość towarów i usług którą mieszkańcy aglomeracji (lub innego obszaru analitycznego) mogą nabyć w ciągu roku. Dynamika przyrostu siły nabywczej konsumentów jest znacznie niższa niż dynamika przyrostu powierzchni handlowej. wraz ze wzrostem podaży GLA na 1000 mieszkańców zmniejsza się pula siły nabywczej przypadająca na powierzchnię handlową w mieście na parametr siły nabywczej warto nałożyć dodatkowe kwestie związane koniunkturą, nastrojami konsumentów, zmieniającymi się zwyczajami zakupowymi, rosnącymi aspiracjami konsumentów, zmieniającą się modą oraz stylem robienia zakupów.

Raport I połowa 2011 r. MISJA PRCH Misją Polskiej Rady Centrów Handlowych jest wspieranie rozwoju firm i profesjonalistów działających na rynku nieruchomości handlowych w Polsce a także kreowanie pozytywnego wizerunku branży centrów i ulic handlowych. Polska Rada Centrów Handlowych (PRCH) jest organizacją non-profit. Od 2003 roku zrzesza firmy i osoby pracujące w branży nieruchomości centrów handlowych: zarządców, deweloperów, najemców, prawników, architektów, agencje PR, marketingu, etc. Obecnie zrzesza ponad 185 firm członkowskich. PRCH podejmowała takie inicjatywy jak lobbying przeciwko ustawie WOH, uczestniczyła w wypracowaniu kompromisu w sprawie zakazu handlu w niedziele oraz od wielu lat promuje polski rynek centrów handlowych na arenie międzynarodowej m.in. organizując polskie stoisko na międzynarodowych targach nieruchomości handlowych MAPIC. Działalność PRCH obejmuje m.in. następujące zagadnienia: - dostarczanie wiedzy na temat funkcjonowania centrów handlowych, - tworzenie szerokiego forum branżowego dla rozwoju kontaktów i badań - propagowanie najlepszych praktyk w branży poprzez organizowanie szkoleń i seminariów.

Dziękuję

Rynek centrów handlowych w Polsce Radosław Knap Dyrektor ds. Rozwoju i Badań Rynku, Polska Rada Centrów Handlowych rknap@prch.org.pl