W numerze: - Okiem miłośnika Nowy Rok 2007 - Toruńskie tramwaje na nowym torze - Tramwajem Nowości i City Toruń na zakupy - Nowinki w komunikacji miejskiej - Diabeł tkwi w szczegółach - Reklamy na pojazdach - Remonty autobusów - Remonty tramwajów czas zacząć - Jelcz PR-110 rzeczywistość, historią malowana - Fotoreportaż Podsumowanie minionego roku fotoreportaż str. 8 Mirosław Czerliński Witam w nowym roku! Mamy już Nowy Rok 2007! W styczniowym numerze podsumowujemy rok 2006 i snujemy nadzieje na 2007. Można powiedzieć, że był to dla nas rok przełomowy. Po raz pierwszy tak hucznie obchodziliśmy rocznicę komunikacji miejskiej w Toruniu, po raz pierwszy odbyła się nocka miłośników komunikacji miejskiej autobusem po Toruniu, po raz pierwszy MZK zakupił pojazdy klimatyzowane. Zakład także otworzył się na pasażerów: organizował wejścia na zajezdnie, przeprowadzał ankiety wśród pasażerów, prowadził sondy na stronie internetowej. Walczył także z licznymi skargami pasażerów, które nie zawsze były słuszne. Przechodząc do wydarzeń grudnia, który był obfity w prezenty od zakładu. Na początku grudnia dostaliśmy już pierwszy mikołajkowy - linię nocną tramwajową 1N, którą nawet ludzie jeżdżą! Nie jest to jednak ten największy prezent noworoczny, który zapowiedział poważne zmiany w komunikacji tramwajowej (i to na lepsze! ) od 16 stycznia. Kolejnym prezentem tym razem przedświątecznym i sponsorowanym przez gazety Nowości i City Toruń były darmowe kursy tramwajem jeżdżącym na linii 1R. Obszernej relacji z tej imprezy szukajcie na stronie trzeciej. Ostatnim ważnym wydarzeniem w toruńskim świecie tramwajów jest powrót MZK do napraw głównych tramwajów. I nie jest to puste gadanie, skład #230 i #231 już stoi rozebrany na hali remontowej! Jak prawie wszystkie miesiące w tym roku, grudzień również obfitował w objazdy. Największym z nich jest obecnie ten na Podgórzu (ulica Kniaziewicza), który spowodował także utworzenie nowej linii autobusowej o dość oryginalnej dla Torunia trasie okrężnej. Może i ta oryginalność sprawia mieszkańcom Torunia problemy w postaci tego, na jakich warunkach mogą przejechać się dwudziestką. Z racji tego i innego, jej wykorzystanie jest niewielkie. W nowinkach przeczytacie więcej na temat innych drobnych wydarzeń miesiąca. Jak zwykle pojawia się także dział Diabeł tkwi w szczegółach. Tym razem udało się znaleźć i sfotografować tylko jeden niewypał pracowników MZK. Na stronie szóstej znajduje się obszerny artykuł na temat Jelcza PR-110 i tego, jak on wpłynął na komunikację miejską w Toruniu.. Szkoda, że nikt nie chce wspomóc Toruńskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w swych działaniach dążących do zachowania jednego takiego pojazdu w Toruniu. Na samym końcu gazetki znajdziecie dwustronicowe, fotograficzne podsumowanie roku. Wybraliśmy najważniejsze wydarzenia z każdego miesiąca i zamieściliśmy tam jego fotkę. Zaczynając od styczniowego S(tw)OR-a BN12 w Toruniu, a kończąc na utworzeniu linii nocnej tramwajowej 1N w grudniu. To chyba byłoby wszystko, o czym chciałem tu napisać. Trzeci numer gazetki poddany został drobnej modyfikacji, mam nadzieję, że zauważalnej. Zapraszam do dalszej lektury i życzę pomyślności w nowym 2007 roku! 1 21.12.1901 - Koncesja tramwajów elektrycznych zostaje przejęta przez Zakłady Elektryczne miasta Torunia
Toruńskie tramwaje wjeżdżają na nowy tor Mirosław Czerliński zarówno ich linie dzienne Takim zdaniem można podsumować zmiany w sieci tramwajowej, które wejdą w życie 16 stycznia 2007 roku. Nowa, szczytowa linia numer 3, całodzienna czwórka na zmienionej trasie, wszystkie dwójki do Elany to główne założenia modernizacji układu linii tramwajowych w Toruniu. Równocześnie zlikwidowana zostanie linia autobusowa 52, która zastępowała tramwajową dwójkę. Pierwotnie, tak miało być od 2 stycznia 2007 roku, lecz niestety z powodu opóźnienia w pracach na skrzyżowaniu ulic Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Dąbrowskiego i Uniwersyteckiej termin musiał ulec zmianie. Nowe zmiany zapowiadają zwiększenie udziału tramwajów w przewozach miejskich, poprzez uczynienie go bardziej atrakcyjnym. Będzie to z pewnością przełom dla toruńskiej komunikacji tramwajowej, ostatnimi laty w naszym mieście następowała stopniowa degradacja tego środka transportu zlikwidowano: trójkę w 1991 roku, piątkę w 2004 roku; część kursów linii nr 1 skrócono do ul. Reja (1R), natomiast niektóre kursy linii nr 2 do pętli na ulicy Wschodniej (2W). Trasa przejazdu linii nr 1 (Olimpijska Merinotex) i 1R (Olimpijska Reja) w nowym układzie pozostanie bez zmian. Tramwaje będą kursowały z częstotliwością 10 minut w szczycie do 15 poza nim. W szczycie przewozowym na linii pojawi się 9 składów tramwajowych. Trasa przejazdu linii nr 2 również nie ulegnie zmianie. Zlikwidowane zostaną kursy skrócone do pętli przy ulicy Wschodniej. Na odcinku od Wschodniej do Reja tramwaje linii nr 2 i 4 utworzą częstotliwość 10-15 minutową w zależności od pory dnia. Linię nr 2 obsługiwać będą w szycie przewozowym 4 wagony pojedyncze. 17 stycznia dwójki wyjdą z cienia i ponownie będą kursowały na trasie Merinotex Elana, bez wariantu 2W. Nowa linia nr 3 na trasie Reja Bydgoska Wały gen. Sikorskiego - Uniwersytecka Kościuszki Elana będzie kursowała w dni robocze w godzinach szczytu. Częstotliwość na tej linii będzie wynosiła 20 minut i będzie ona obsługiwana przez 3 brygady. Natomiast na zmienionej trasie kursować będą tramwaje na linii nr 4: Olimpijska Wschodnia Kościuszki Kraszewskiego Reja. Pojazdy jeździć będą przez cały dzień, od poniedziałku do piątku w godzinach szczytu przewozowego będzie na niej 5 brygad, natomiast w soboty i niedziele 3. Wraz z wejściem zmian w życie, po torowisku na ulicy Wschodniej będzie kursować całodzienna linia nr 4 we wszystkie dni tygodnia. jak i nowa linia nocna. Od 8 grudnia do pięciu kursujących autobusów w nocy na liniach 01, 02, NS1, NS2 i NS3 doszła linia tramwajowa nocna 1N kursująca w nocy z piątku na sobotę, z soboty na niedzielę oraz w święta. Zasilana jest ona pojedynczym wagonem Konstal 805Na. Trasa przejazdu jest w całości taka sama jak linii 1R. Koszt przejazdu wynosi dwukrotność stawki dziennej. Tramwaj będzie kursował na tej linii próbnie do nocy z 17 na 18 lutego. W nocy z 31 grudnia 2006 na 1 stycznia 2007 na tej linii przewoziły pasażerów dwie brygady solowe. I co dalej? Zmiany w układzie linii nie są jedynymi działaniami, które zostaną podjęte w kierunku rozwoju tego ekologicznego środka transportu. Są one tylko jego pierwszym krokiem, który ma pozwolić wyjść tramwajom z cienia. Rozpoczęto także NG składu 230+231. Natomiast w 2007 mają być prowadzone prace torowe, które mają spowodować skrócenie czasu przejazdu linii nr 1, w dalszych latach planuje się budowę torowiska do UMK, zakup nowoczesnego, niskopodłogowego taboru i utworzenie nowej zajezdni przy ulicy Olsztyńskiej wraz z torowiskiem łączącym pętlę Elana z Olimpijską. Lecz na to ostatnie przyjdzie nam jeszcze poczekać parę dobrych lat 2 30.12.1907 Zanotowano pierwszy wypadek tramwaju. Pojazd wypadł z szyn i wjechał w budynek.
Tramwajem Nowości i City Toruń po zakupy Mirosław Czerliński Leniwy niedzielny poranek, 17 grudnia, kilkanaście minut po godzinie 10. Miasto powoli budzi się do życia. Na przystanku tramwajowym Reja w kierunku Olimpijskiej stoi parę osób oczekujących na przyjazd składu na linii nr 1. Ale chwilę przed nim pojawia się tajemniczy pusty skład na linii nr 1R, nieoznaczony w rozkładzie, złożony z pierwszego wagonu z niebiesko-żółtą reklamą lokalnej gazety Nowości oraz drugiego wagonu z pomarańczową reklamą darmowej gazety miejskiej - City Toruń. Po wejściu do wagonów pasażerów witają przebrani za Mikołajów redakcyjni pomocnicy i oznajmiają, że owa podróż odbędzie się całkowicie za darmo na koszt obu gazet. Rozdają oni również specjalne, świąteczne wydanie swoich gazet. Pasażerowie są mile zaskoczeni, pomimo tego, że było to szeroko opisywane na łamach gazet, większość nie wiedziała o tym, że taka akcja będzie prowadzona. To wydarzenie nie mogło również ominąć uwagi miłośników komunikacji miejskiej z TKMKM, zwłaszcza dlatego, że taka akcja miała miejsce już przed świętami w poprzednim roku. Wtedy kursował skład z reklamą Nowości na obu wagonach. Moja przejażdżka rozpoczęła się na przystanku Reja wraz z pierwszym kursem po godzinie 10, krótko po opuszczeniu przez skład zajezdni tramwajowej przy ulicy Sienkiewicza. Tramwaj kursował na linii 1R: Olimpijska Szosa Lubicka Bydgoska Reja. Ze względu na to, że skład ten był ponadprogramowy, jego odjazdy z przystanków krańcowych musiały się odbywać mniej więcej pomiędzy kursami normalnych 1 i 1R. W godzinach porannych pasażerów nie było zbyt wielu, ale popołudniu ich liczba znacznie wzrosła. Reakcja ludzi na przedświąteczną promocję była przeróżna. Niektórzy pomimo informacji, przekazywanej przez redakcyjnych Mikołajów, o darmowym przejeździe, na siłę próbowali kasować bilety. Jednak nie mogło to się udać, ponieważ w obu wagonach były wyłączone kasowniki. Inni pasażerowie z pokorą przyjmowali ową wiadomość i z uśmiechem na twarzy wygodnie rozsiadali się w tramwajowych fotelikach. Skład Nowości i City Toruń podczas postoju na pętli Olimpijska. Całą przedświąteczną akcję Nowości i City Toruń muszę ocenić pozytywnie. Szkoda, że tak mało osób wiedziało o niej. Pomimo tego w tramwaju panował średni ruch pasażerski, nie było niepotrzebnego w takiej promocji ścisku. Z przyjemnością przejadę się tramwajem Nowości za rok, jeśli akcja będzie ponownie przeprowadzana! Adrian Giza Podsumujmy stary rok Rok 2006 upłynął pod znakiem remontów torowisk. Remontowane były odcinki na skrzyżowaniu ul. Bydgoskiej i Sienkiewicza, na ul. Uniwersyteckiej, Przy Kaszowniku i na odcinku Dw. Miasto Plac Artylerii Polskiej. Gdy poszczególne linie tramwajowe nie kursowały, pasażerowie uświadomili sobie jak ważnym elementem komunikacji miejskiej jest tramwaj. Wiele utrudnień było też w komunikacji autobusowej. Dotyczyło to między innymi objazdów na takich ulicach jak Poznańska, Przy Skarpie, Turystyczna, Traugutta/Bulwar Filadelfijski, Kniaziewicza, Żwirki i Wigury/Św. Józefa, Barwna, Kwiatowa, Toruńska w Lubiczu. Spore problemy były też w związku z wyścigiem kolarskim TDP i wykryciem ogniska ptasiej grypy. Nastąpiło także zmniejszenie ilości kursów na liniach 10, 11, 19, 22, 26, 27, 31 i 34 oraz zwiększenie na liniach 16, 18 i 40. Zostały też wprowadzone kolejne stałe brygady niskopodłogowe na liniach 10, 11, 22, 26, 27 i 40. W maju obchodziliśmy 115-lecie komunikacji miejskiej w naszym mieście. W związku z tym odbyła się prezentacja taboru na Rynku Staromiejskim oraz zwiedzanie zajezdni tramwajowej i autobusowej. W ciągu 2006 roku nastąpiły zmiany tras linii nr: 16, 2-krotnie 18 (najpierw do Bielan, później na Wrzosy I), 31, 33, 36, 38 i 01 oraz uruchomiono próbnie linię nocną tramwajową 1N, linię tymczasową 20 i stałą 34. Należy też wspomnieć o automatach biletowych, które pojawiły się w dwóch wagonach, ankiecie prowadzonej przez MZK mającej na celu ocenić poziom świadczonych usług, decyzję o budowie stacji CNG na terenie zajezdni przy ul. Legionów. Do pojazdów wprowadzono karnety sprzedawane bez opłaty manipulacyjnej, odbyły się kolejne naprawy główne autobusów, których przeprowadzono wiele. Godne odnotowanie jest także to, że rozpoczęto pierwszą od długiego czasu naprawę główną tramwaju, czy też o zakupiono 10 autobusów MAN NL283 Lion s City z klimatyzacją kabiny kierowcy i 1 sztukę NL263 Lion s City z klimatyzacją, zarówno kabiny kierowcy, jak i przedziału pasażerskiego. Oby w 2007 roku było jeszcze lepiej! 3 31.12.1986 Oddano do użytku nowe torowisko od pętli Ślaskiego do pętli Olimpijskiej. Skierowano tam linię nr1
Nowinki w komunikacji miejskiej Objazd na Podgórzu Zmiany w rozkładach jazdy W związku z budową kolektora sanitarnego w ul. Hallera na odcinku od skrzyżowania z ulicą Kniaziewicza do Licealnej wprowadzony został objazd dla linii 14, 36, 38 i 01. Autobusy w kierunku centrum omijają skręt w ulicę Hallera i jadą dalej ulicą Kniaziewicza do Łódzkiej, natomiast w kierunku Podgórza skręcają wcześniej niż dotychczas z Łódzkiej w ulicę Kniaziewicza i kontynuuj dalej jazdę po stałej trasie. Ustawione zostały przystanki zastępcze na ul. Kniaziewicza przy skrzyżowania z ulicą Hallera i przy ulicy Łódzkiej. W związku z tym uruchomiona została linia autobusowa nr 20. Nowa linia autobusowa Od 11 grudnia po prawie roku przerwy, po toruńskich ulicach ponownie kursuje linia numer 20 na trasie: Plac Teatralny Czerwona Droga Al. Jana Pawła II Plac Rapackiego Plac Armii Krajowej Poznańska Drzymały Andersa Idzikowskiego Armii Ludowej Idzikowskiego Podgórska Dworzec Główny Kujawska Plac Armii Krajowej Plac Rapackiego Plac Teatralny. Jest to linia tymczasowa uruchomiona na czas budowy kolektorów sanitarnych w ul. Hallera i Armii Ludowej. Linia jest obsługiwana przez minibus typu Jelcz M081MB w dni powszednie w godzinach od 7:00 do 16:00. W ciągu tego czasu wykonuje 15 kursów z Placu Teatralnego. Na linii panuje niewielki ruch pasażerski. 1. W rozkładzie linii numer 11 pojawiły się oznaczenia kursów wykonywanych przez pojazdy niskopodłogowe. 2. Do 31 stycznia 2007 roku linia nr 21 będzie wykonywała kursy w kierunku Placu Teatralnego z wjazdem w ulicę Ceramiczną: - 6 kursów w dni robocze - 9 w ferie - 3 w soboty i w niedziele 3. Przesunięty został kurs linii L z EC Grębocin z godziny 7:32 na godzinę 7:30 4. Linia numer 35 ma dwa nowe przystanki. Zlokalizowane one zostały na Szosie Lubickiej przy ulicy Słupskiej i Kolankowskiego (w pobliżu przejścia podziemnego). Jednocześnie zlikwidowany został przystanek Olsztyńska Żegnamy kolejne 120M W ostatnim czasie po raz ostatni wyjechały z zajezdni przy ulicy Legionów Jelcze 120M: #415 i #417. Nie jest to jednak koniec sprzedaży, kolejne czekają na nas w 2007 roku. Na stronie MZK pojawiła się informacja, że zakład posiada do sprzedaży 2 sztuki pojazdów Jelcz PR110 (#380 i #391) i 8 sztuk pojazdów Jelcz 120M. Remonty na Kraszewskiego Na początku grudnia rozpoczęto prace remontowe na jednym pasie ulicy Kraszewskiego w kierunku centrum. Remontowi poddawana była zatoka autobusowa oraz fragment drogi w okolicach przystanku Kraszewskiego. Z tego powodu tworzyły się tam duże korki. Powodowało to w godzinach szczytu spore opóźnienia w kursach autobusów, które dochodziły nawet do 15 minut. Remont obu pasów ruchu na ulicy Kraszewskiego trwał prawie miesiąc, natomiast zatoka autobusowa nadal nie została jeszcze otwarta. Diabeł tkwi w szczegółach Schemat jest nieważny!? Jelcz M081MB #496 na linii numer 20 - ul. Kujawskiej. fot. Tomasz Karolak Nowa pętla Zakończył się remont nowej pętli autobusowej Koniuchy. Autobusy linii 10 i 11 już na niej zawracają. Budowa pętli w pobliżu zajezdni spowodowała usunięcie dotychczasowego wyjazdu z zajezdni i przeniesienie parkingu służbowego w teren ogrodzony. Ciągle w remoncie pozostaje zatoczka przystanku początkowego. Informacja o objeździe zasłoniła część schematu km na przystanku Wrzosy I. A przecież nad rozkładem linii nr 12 jest tak dużo wolnego miejsca 4 31.12.2004 Z pętli Elana o godzinie 15:08 odjechał ostatni wagon na linii nr 5.
Reklamy Nowe reklamy: # 457 hurtownia części samochodowych # 493 uzupełnienie reklamy galerii AMC # 514 nowa wersja reklamy GP People Zdjęte reklamy: # 421 WBK # 430 Galeria Copernicus # 433 Galeria Copernicus Odstawione lub w jego trakcie: #230-231 W trakcie NG (o tym niżej) #458 W trakcie NG #459 Odstawiony do NG #461 W trakcie NG #462 W trakcie NG #463 Odstawiony do NG #464 Odstawiony do NG #465 Odstawiony do NG #468 Odstawiony do NG #474 Dostaje manualną skrzynię biegów #475 Odstawiony do NG #476 Odstawiony do NG Remonty Zakończone: #456 Naprawa Główna #457 Naprawa Główna Tramwajów remonty czas zacząć Ten fakt przypadkiem pominęliśmy w grudniowym numerze Przystanku Toruń. A jest to jednak dość znaczące wydarzenie. Do remontów tramwajów, MZK powrócił po kilku latach przerwy. Na pierwszy ogień poszedł skład Konstalów 805Na #230+231. Zakres napraw nie jest jeszcze w całości znany. Z pewnością wymienione zostaną wszystkie skorodowane części, zamontowane będzie nowe ogrzewanie, napędy drzwi, okablowanie. Pozostaną stare wózki, ale przetwornica ma już być wymieniona na nową. To są te pewne rzeczy, które zostaną wykonane przy tramwajach. Poza tym dobrze by było gdyby MZK jeszcze bardziej zmodernizował wagony. Dzięki m.in. zmianie wyglądu zewnętrznego tramwaju, zamontowaniu wyświetlaczy, klimatyzacji kabiny motorniczego i usunięciu kabiny w drugim wagonie, wyremontowany wagon byłby bardziej dostrzegalny. Największy wpływ na to miałby zapewne nowy wygląd zewnętrzny. Niestety nie wiemy, czy cokolwiek zostanie zrobione w tym kierunku Podsumowując, MZK po kilku latach wreszcie powrócił do remontów coraz to starszych wagonów 805Na. Mam nadzieję, że potencjał tych modernizacji zostanie maksymalnie wykorzystany Rozebrane wagony #230 i #231 na hali remontowej. Stopka redakcyjna: redaktor naczelny: Mirosław Czerliński redaktor pomocniczy: Adrian Giza korekta: Tomasz Karolak, Sebastian Maćkiewicz zdjęcia: Mirosław Czerliński Tomasz Karolak Sebastian Maćkiewicz uwagi: etmike@o2.pl 5 30.12.2005 Z pętli Rubinkowo II o godzinie 16:03 odjechał ostatni kurs linii nr 20.
Jelcz PR-110 rzeczywistość, historią malowana Mirosław Czerliński Popularne w całej Polsce peerki są związane z naszym miastem bardzo mocno. To w Toruniu od 1984 przez osiem lat użytkowano tylko takie autobusy. Ten okres czasu świetnie wpisał w krajobraz miasta te kremowoczerwone autobusy. To za ich czasów zakład się bardzo rozwijał uruchamiano nowe linie, przedłużano te już istniejące, poprawiano jakość obsługi. Niestety, kiedy minęły ich lata świetności, kompletnie mogą odejść w zapomnienie. Aktualnie na stanie MZK widnieją już tylko 2 takie pojazdy o numerach taborowych #380 i #391. Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej stara się uratować jedną z nich. Niestety, bez pomocy osób z zewnątrz, może to stać się wręcz niemożliwe. pojawiła się taka linia sezonowa jak G, która w 1981 kursowała z placu Skarbka do skrzyżowania Olsztyńskiej z Ceramiczną. Natomiast już w 1982 trasa przebiegu linii się zmieniła. Zaczynała ona dalej na Skłodowskiej-Curie przy pętli tramwajowej Elana i kończyła także dalej na ul. Olsztyńskiej przy jej skrzyżowaniu z ulicą Kresową. Innym ciekawym tworem była linia pospieszna A (jedyna taka odnotowana w Toruniu), która kursowała ze skrzyżowania Żwirki i Wigury z Zjednoczenia (obecna Legionów) do ulicy Poznańskiej na Kluczykach. Ostatnią z interesujących linii funkcjonujących w okresie Jelczy PR-110 była 18, która kursowała przez kilka lat z Towimoru, aż na Rudak (skrzyżowanie Podgórskiej z Okólną). Okres rządów peerek nie był jednak czasem tworzenia nieudanych linii. W tym czasie powstały do dziś funkcjonujące linie nr 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 31, 32, 33 i 34. Natomiast w ciągu lat 1978 1992 zostały zmienione w mniejszym lub w większym stopniu trasy wszystkich linii, które funkcjonowały wcześniej (od 10 do 20). Jelcz PR110M #391 na ulicy Wschodniej. Czerwiec 2006 r. Jelcze, oparte o licencję francuskiego Berlieta, typu PR-110U (od fr. urbain - miejski) zaczęły pojawiać się na ulicach Torunia od 1978 roku. Stopniowo wypierały one w taborze Autosany H9-35. Jak na ówczesne lata, były to pojazdy nowoczesne, z leżącym silnikiem Mielca, skrzynią biegów FPS (na licencji ZF) i trzema parami drzwi. Gdy w 1983 roku wygasła licencja Berlieta, nie zaprzestano produkcji autobusu. Pojazd poddano modernizacji oraz zmieniono jego oznaczenie na PR-110M (M oznacza miejski). Modernizacja pojazdu polegała na zmianie aranżacji wnętrza rurek, kabiny kierowcy, zniknęły charakterystyczne okna służące jako wyjścia ewakuacyjne w czasie wypadku. Pojazd ten mógł pomieścić 110 pasażerów. Od 1984 roku, tabor toruńskiego przewoźnika stanowiły same Jelcze PR-110. Taki stan rzeczy trwał aż 8 lat. W tym okresie dokonano wielu zmian na liniach niektóre wydłużono, utworzono kilka nowych. Kilka z nich miało bardzo ciekawą trasę przejazdu. W 1992 roku ma ulice miasta wyjechały pierwsze Jelcze 120M, które zaczęły zastępować autobusy typu PR. Na początku niewiele się od nich różniły, posiadały turbodoładowane silniki. Później nastąpiło już wiele innych zmian. Za czasów toruńskich perek nastąpiła duża zmiana sieci komunikacji autobusowej miasta. Na okres kilku lat 1 czerwca 2003 roku. Jelcz PR110M #382 na Placu Rapackiego. Autobus został sprzedany w 2004 roku. Nowoczesne autobusy marki MAN, zakupywane obecnie przez MZK, sprawiają, że peerki są wycofywane z naszych ulic. Jest to normalna kolej rzeczy, lecz niestety w obliczu tak bogatej historii tego autobusu w Toruniu i wpływu jaki wywarł na naszą komunikację miejską powinno się dążyć do zatrzymania u nas chociaż jednego takiego pojazdu. Niezbyt obszerna, dostępna publicznie, informacja na temat tego okresu oraz niewielkie zbiory fotografii pozwalają zapomnieć, że dzięki temu pojazdowi, który przez lata tworzył trzon taboru, mamy tak rozwiniętą sieć autobusową. Dlatego zachowanie takiego pojazdu byłoby z pewnością nie lada atrakcją zarówno dla mieszkańców miasta, jak i miłośników komunikacji miejskiej z całej Polski. Mam nadzieję, że akcja TKMKM uratowania go przed sprzedażą, powiedzie się Więcej informacji o akcji: - na stronie klubu i forum - http://tkmkm.xt.pl - pod adresem e-mail: tkmkm@op.pl 6
Miniony rok w obiektywie aparatu fot. Tomasz Karolak W styczniu zawitał do Torunia niskowejściowy SOR BN12. Pomimo tego, że 34 kursowało już 4 miesiące i powstało obok 26 i 40, w kwietniu ruch pasażerski nie był na niej zbyt duży. fot. Tomasz Karolak W lutym wystąpiły obfite opady śniegu, które spowodowały wyjazd na torowiska tramwaju technicznego z pługiem. W maju obchodziliśmy 115-lecie komunikacji miejskiej w Toruniu. W skład imprezy wchodziło: zwiedzanie zajezdni autobusowej i tramwajowej, prezentacja taboru na starówce. fot. Sebastian Maćkiewicz fot. Tomasz Karolak W marcu Toruń zmagał się z ptasią grypą. W czerwcu odbyła się w Toruniu Krzyżacka Noc Autobusowa. 7
W lipcu pojechaliśmy zatramwajem 1 oznaczonym jako linia nr 50 w związku z remontem przejazdów tramwajowych w centrum. W październiku MZK zaprosił Torunian na zwiedzanie zajezdni autobusowej. Zaprezentowano struktury zakładu, a na końcu odbywała się krótka przejażdżka po zajezdni. W sierpniu w związku z remontem ulicy Warszawskiej autobusy linii 21,23,35 i 37 kursowały objazdem ulicami Targową, Antczaka i Dobrzyńską. W listopadzie jak zwykle MZK musiał stanąć przed trudnym zadaniem zoorganizowania komunikacji cmentarnej. Z tego zadania wywiązał się całkiem dobrze. We wrześniu przyjechało do Torunia 10 nowych Manów NL283 Lion s City. Z tej okazji, na Placu Teatralnym wystawiono jeden najnowszy pojazd do prezentacji. fot. Sebastian Maćkiewicz Po wielu latach do Torunia wrócił nocny tramwaj. W grudniu uruchomiono linię tramwajową, nocną 1N. 8