Przewodnik Szybki Start Wave Editor ahead
Spis treści 1 Pierwsze kroki 1 1.1 Wprowadzenie...1 1.2 Struktura przewodnika...1 1.3 Uwagi dla użytkownika...2 1.4 Ważne pojęcia...2 2 O programie Wave Editor 3 2.1 Wprowadzenie...3 2.2 Struktura programu...4 2.2.1 Obszar roboczy...4 3 Ustawienia 6 3.1 Wybór urządzeń wejściowych i wyjściowych...6 3.2 Ustawienie opcji edytora...6 3.2.1 Zmiana języka programu...6 3.2.2 Ustawienie opcji wyświetlania...7 3.2.3 Określanie katalogów roboczych programu...8 3.2.4 Wyjście audio...9 4 Widok 10 4.1 Określanie widoku...10 4.2 Sposób przedstawiania plików dźwiękowych...11 4.3 Zmiana powiększenia (zoom)...12 4.3.1 Zmiana powiększenia w skali pionowej...12 4.3.2 Zmiana powiększenia w skali poziomej...13 5 Pliki dźwiękowe 15 5.1 Wczytywanie i odtwarzanie plików dźwiękowych...15 5.2 Wybieranie fragmentów plików dźwiękowych...16 5.2.1 Zapis wybranego fragmentu jako nowego pliku dźwiękowego...17 5.3 Wstawianie pliku dźwiękowego...17 5.4 Nagrywanie nowego pliku dźwiękowego...18 5.5 Konwersja pliku dźwiękowego...19 5.6 Edycja plików dźwiękowych...21 5.6.1 Wyciszanie...21 5.6.2 Normalizacja...21 5.6.3 Zmiana poziomu głośności...22 5.6.4 Zmienne zwiększanie lub zmniejszanie głośności...23 6 Zapis nagrań gramofonowych 25 6.1 Wprowadzenie...25 6.2 Zapis...26 Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Spis treści i
7 Efekty 28 7.1 Wprowadzenie...28 7.1.1 Zapis ustawień efektu...28 7.1.2 Wczytywanie ustawień efektu...28 7.1.3 Usuwanie ustawień efektu...29 7.2 Korektor graficzny...29 7.3 Transposing (zmian tonacji dźwięku)...30 7.4 Zmiana dynamiki dźwięku...31 7.5 Zmiana czasu trwania pliku...32 7.6 Opóźnienie...33 7.7 Efekt flanger...33 7.8 Chór...34 7.9 Pogłos...35 8 Ulepszanie dźwięku 36 8.1 Wprowadzenie...36 8.2 Wzmocnienie wyższych częstotliwości (rebirth)...36 8.3 Korekcja przesunięcia DC (DC offset)...37 8.4 Redukcja szumu...37 8.5 Analiza szumu...37 9 Indeks 41 Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Spis treści ii
1 Pierwsze kroki 1.1 Wprowadzenie Niniejszy krótki przewodnik ma na celu umożliwić użytkownikowi szybkie rozpoczęcie tworzenia własnych plików dźwiękowych lub na edytowanie już istniejących w programie Wave Editor. Program nie jest skomplikowany i posiada duże możliwości. Z konieczności przedstawione zostaną tylko jego najważniejsze cechy. Niektóre części programu zostaną przez to pominięte, inne zaś przedstawione w skrócie. Warto przypomnieć, że podczas pracy aplikacji mogą Państwo w dowolnym momencie uzyskać Pomoc naciskając klawisz F1. Można także odwiedzić w Internecie stronę www.nero.com, aby uzyskać aktualne informacje na temat programu Wave Editor. 1.2 Struktura przewodnika Dokument ten zawiera praktyczne przykłady tworzenia i edycji plików dźwiękowych, jak również materiały informacyjne o samym programie. Poszczególne rozdziały zawierają następujące informacje: Rozdział 1 traktuje o strukturze Przewodnika i zapoznaje z symbolami. Rozdział 2 przedstawia program Wave Editor i jego cechy oraz zawiera krótki opis struktury tej aplikacji. Rozdział 3 ma na celu wyjaśnić, jak przeprowadzić proces ustawienia urządzeń wejściowych i wyjściowych oraz zmieniać różne opcje programu. Rozdział 4 opisuje, jak można zmieniać wygląd programu Wave Editor oraz jak pracować z funkcją Zoom. Rozdział 5 pokazuje, jak łatwo pracuje się z plikami dźwiękowymi uwzględniając w tym ich edycję. Rozdział 6 demonstruje, jak można zmieniać pliki dźwiękowe używając do tego wbudowanych efektów specjalnych. Rozdział 7 traktuje o tym, jak można zmieniać jakość dźwięku plików audio przez optymalizację. Rozdział 8 pomaga odnaleźć potrzebne informacje z wykorzystaniem indeksu. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pierwsze kroki 1
1.3 Uwagi dla użytkownika W Przewodniku używane są poniższe symbole: Oznacza 'ostrzeżenie' lub 'uwaga'. Sygnalizuje bardzo ważne informacje. Niezastosowanie się do nich może prowadzić do niepożądanego działania programu. Oznacza 'przydatna wskazówka' bądź 'dobrze jest to wiedzieć'. Stosowany jest w celu zwrócenia uwagi na konkretny fragment o ważnym lub informacyjnym charakterze. 1.4 Ważne pojęcia Poniżej krótko wyjaśniono znaczenie dwóch, bardzo ważnych, pojęć związanych z obróbką dźwięku. Wybrana częstość oraz częstotliwość ma znaczący wpływ na jakość dokonywanych nagrań. Liczba bitów / częstość / rozdzielczość Dane audio można przedstawić w postaci zbioru okresowych oscylacji, co można zilustrować krzywą. Rozdzielczość pokazuje dokładnie, jak powinna być określana wartość chwilowych wartości krzywej (z jak dużą dokładnością). Im wyższa rozdzielczość, tym bardziej precyzyjnie może to być zrobione. Częstotliwość próbkowania Częstotliwość próbkowania pokazuje, jak często w ciągu jednej sekundy konwerter analogowo-cyfrowy powinien określać wartość sygnału analogowego poddawanego przekształceniu (próbkowaniu). Również i tutaj zasadą jest, że im wyższa jest wartość częstotliwości próbkowania, tym bardziej dokładnie może być to zrobione. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pierwsze kroki 2
2 O programie Wave Editor 2.1 Wprowadzenie Wave Editor jest przydatnym programem przeznaczonym dla edycji i nagrywania plików dźwiękowych. Mogą nimi być pliki formatów: WAV, MP3, VQF lub AIFF. Wave Editor potrafi również odczytać pliki innych formatów za pomocą wtyczek (plug-ins), które mogą zostać dodatkowo zainstalowane. Pliki dźwiękowe można tworzyć szybko i prosto z użyciem różnych filtrów i metod optymalizacji dźwięku. Wave Editor może być uruchomiony przez wybranie następującej sekwencji: Start > Programy > ahead Nero > Nero Wave Editor. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor O programie Wave Editor 3
2.2 Struktura programu Struktura programu Wave Editor zgodna jest ze stylem przyjętym w aplikacjach dla systemu Windows: pasek menu, różne paski narzędziowe i pasek stanu. Obszar roboczy programu Wave Editor pokazuje wybrany plik dźwiękowy. Poszczególne elementy okna są rozmieszczone wyraźnie i logicznie, co sprawia, że używanie aplikacji jest bardzo proste. 2.2.1 Obszar roboczy Obszar roboczy programu Wave Editor składa się z trzech oddzielnych elementów. Są to: 'Wyświetlacz dźwięku', 'Wskaźnik głośności' oraz 'Analizator spektrum'. 'Wyświetlacz dźwięku' pokazuje graficzny obraz aktualnie otwartego pliku dźwiękowego. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor O programie Wave Editor 4
'Wskaźnik głośności' kontroluje sposób odtwarzania pliku dźwiękowego. 'Analizator spektrum' wyświetla szerokość pasma częstotliwości aktualnie otwartego pliku dźwiękowego (w decybelach - db). Przewodnik Szybki Start - Wave Editor O programie Wave Editor 5
3 Ustawienia 3.1 Wybór urządzeń wejściowych i wyjściowych Do nagrywania i odtwarzania plików dźwiękowych niezbędna jest karta dźwiękowa. W razie obecności więcej niż jednego urządzenia mogącego odtwarzać pliki dźwiękowe, należy wybrać jedno z nich. 1. W menu 'Opcje' wybierz polecenie 'Ustawienia urządzeń'. Wybrane zostaną standardowe urządzenia dostępne w Panelu Sterowania. Jeśli chcesz określić inne urządzenie, kliknij na odpowiednim przycisku rozwijanej listy i zaznacz na niej żądane urządzenie. 2. Kliknij na przycisku 'OK', aby zapisać wybrane ustawienia. 3.2 Ustawienie opcji edytora Można tu określić wiele różnych opcji. Okno 'Opcje edytora' składa się z czterech zakładek. Kliknięcie na nazwie zakładki powoduje przywołanie jej okna i możliwość zmiany znajdujących się tam opcji. Kliknięcie na przycisku 'OK' powoduje zapisanie zmian i zamknięcie okna. Wybranie 'Anuluj' zamyka okno bez zapisywania zmian. Kliknięcie na przycisku 'Zastosuj' zapisuje zmiany, ale nie zamyka okna dialogowego. Kliknięcie na przycisku 'Pomoc' wywołuje pomoc programu. 3.2.1 Zmiana języka programu Istnieje możliwość wyboru języka aplikacji. Zmiany dotyczyć będą elementów menu i poleceń. 1. W menu 'Opcje' wybierz polecenie 'Opcje edytora'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ustawienia 6
2. Kliknij na zakładce Ogólne i z rozwijanej listy Język wybierz język programu. 3.2.2 Ustawienie opcji wyświetlania Można tu zmienić opcje wyświetlania pliku dźwiękowego. 1. W menu 'Opcje' wybierz polecenie 'Opcje edytora'. 2. Kliknij na zakładce 'Widok' i zdecyduj, czy następujące opcje powinny być aktywne bądź nieaktywne:! Pokaż podziałki czasu powyżej wizualizacji audio! Pokazuj osie z lewej strony wizualizacji audio Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ustawienia 7
! Przesuwaj linię położenia podczas odtwarzania 3.2.3 Określanie katalogów roboczych programu W tej zakładce można określić katalogi związane z programem Wave Editor. 1. W menu 'Opcje' wybierz polecenie 'Opcje edytora'. 2. Kliknij na zakładce 'Katalogi' i określ:! katalog przechowywania plików tymczasowych! katalog przechowywania ustawień domyślnych (początkowych)! katalog przechowywania plików wtyczek (plug-ins) przez kliknięcie na przycisku i wybór właściwego katalogu. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ustawienia 8
3.2.4 Wyjście audio W tej zakładce można określić ustawienia dla wyjścia audio. 1. W menu 'Opcje' wybierz polecenie 'Opcje edytora'. 2. Kliknij na zakładce 'Ustawienia wyjścia audio' i określ, czy następujące pola powinny być aktywne bądź nieaktywne:! Użyj kształtowania szumu konwertując do mniejszej ilości bitów! Użyj ditheringu konwertując do mniejszej ilości bitów 3. Określ rozdzielczość wybierając wartość z rozwijanej listy pola Ilość bitów podczas odtwarzania. Dithering i kształtowanie szumu używane są do minimalizacji zakłóceń szumowych przy niskich rozdzielczościach. Kształtowanie szumu przesuwa zakłócenia do takich szerokości pasma, których ucho ludzkie w zasadzie już nie słyszy. Dithering dodaje cichy sygnał szumu, tak żeby nie było już żadnej korelacji (zależności) pomiędzy pożądanym sygnałem a sygnałem szumu powodującym zakłócenia. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ustawienia 9
4 Widok 4.1 Określanie widoku Wygląd wyświetlacza programu Wave Editor może być zmieniany przy użyciu menu 'Widok'. Wybranie każdego polecenia spowoduje otwarcie odpowiedniego elementu programu Wave Editor. Zablokowanie polecenia sprawia, że odpowiedni element nie zostanie wyświetlony. Standardowy pasek narzędziowy Wskaźniki głośności Pasek powiększania w pionie Pasek stanu Analizator spektrum Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Widok 10
4.2 Sposób przedstawiania plików dźwiękowych Dostępne są trzy różne sposoby wizualizacji plików dźwiękowych. Można je zmieniać w dowolnym momencie. Wyświetlenie fali Wyświetlenie spektrogramu Wyświetlenie fali elementarnej Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Widok 11
4.3 Zmiana powiększenia (zoom) Graficzne zobrazowanie plików dźwiękowych w programie Wave Editor może być dopasowywane w skali pionowej jak i poziomej, tak aby można było zobaczyć więcej informacji. 4.3.1 Zmiana powiększenia w skali pionowej Zoom w pionie określa wysokość wyświetlanej krzywej pliku dźwiękowego. Skala może zostać dopasowana w żądanym zakresie. Zmiana skali wyświetlania w pionie jest możliwa tylko wtedy, jeśli dostępny jest pionowy pasek powiększania. Jeśli nie jest on widoczny, można go włączyć wybierając polecenie 'Pasek powiększania w pionie' z menu Widok. Przykład: Zoom 100%, tzn. widoczne są poziomy w zakresie: od 100% do +100% maksymalnych wartości. Wybór wartości zoom 200% zmniejsza widoczne poziomy do zakresu: od 50% do +50% wartości maksymalnych. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Widok 12
4.3.2 Zmiana powiększenia w skali poziomej Zoom w poziomie określa rozmiar wyświetlanej krzywej pliku dźwiękowego. Wartość skali określa, jak dokładnie można śledzić (rozpoznawać) zmiany krzywej pliku dźwiękowego. Skala może zostać dopasowana do żądanego stopnia kliknięciem na odpowiednim przycisku standardowego paska menu (lub poprzez menu Widok ). Przykład pokazuje graficzną reprezentację całości pliku dźwiękowego. W linii stanu pokazany jest zakres sekund: 0 do 5 s. Kliknij na przycisku, aby powiększyć sekcję. Linia stanu zmienia wyświetlane wartości, bowiem widoczny teraz jest inny zakres sekund tego samego pliku, a mianowicie: od 0 do 2 s. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Widok 13
Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Widok 14
5 Pliki dźwiękowe 5.1 Wczytywanie i odtwarzanie plików dźwiękowych Przechowywane pliki dźwiękowe można prosto wczytywać i odtwarzać. 1. W menu 'Plik' wybierz polecenie 'Otwórz', zaznacz żądany plik dźwiękowy i kliknij na przycisku 'Otwórz'. 2. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć całość pliku dźwiękowego. Podczas odtwarzania, na wskaźniku głośności, wyświetlona zostanie graficzna reprezentacja poziomów głośności dla prawego i lewego kanału. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 15
W tym samym czasie, w dolnej części okna programu pokazywany jest aktualny czas odtwarzania. 5.2 Wybieranie fragmentów plików dźwiękowych W programie Wave Editor można także w prosty i szybki sposób wybrać określony fragment pliku dźwiękowego. 1. Otwórz plik dźwiękowy. 2. Kliknij myszą na graficznym zobrazowaniu w miejscu, od którego chcesz zacząć i, nie zwalniając przycisku myszy, przeciągnij kursor myszy w prawą stronę do momentu, aż zaznaczysz żądany fragment pliku dźwiękowego. Zwolnij przycisk myszy. Wybrany fragment został zaznaczony kolorem białym. W pasku stanu pokazywany jest dokładny czas wybranego fragmentu. W pokazanym przykładzie zakres zaznaczenia pliku zawiera się w następującym zakresie sekund: od 3.066 do 3.799. 3. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć zaznaczoną sekcję pliku dźwiękowego. Podczas odtwarzania, na wskaźniku głośności, wyświetlona zostanie graficzna reprezentacja poziomów głośności dla prawego i lewego kanału. 4. Kliknięcie na szarym obszarze z lewej strony okna cofa zaznaczenie w obrębie pliku dźwiękowego. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 16
5.2.1 Zapis wybranego fragmentu jako nowego pliku dźwiękowego Wybrane zaznaczenie w obrębie danego pliku można zapisać jako nowy plik. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz żądany fragment. 2. W menu 'Edycja' wybierz polecenie 'Kopiuj do pliku'. 3. W oknie, które zostanie otwarte, wpisz nazwę w polu 'Nazwa pliku' i kliknij na przycisku 'Zapisz'. 5.3 Wstawianie pliku dźwiękowego Zapisany plik dźwiękowy można wstawić do istniejącego pliku. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz miejsce, w którym ma być wstawiony inny plik dźwiękowy. 2. W menu Edycja wybierz polecenie 'Wstaw plik', zaznacz żądany plik i kliknij na przycisku 'Otwórz'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 17
Plik zostanie wstawiony i pojawi się jako zaznaczony na biało fragment w istniejącym pliku. 5.4 Nagrywanie nowego pliku dźwiękowego Z pomocą programu Wave Editor można nagrać własne pliki dźwiękowe wykorzystując źródło dźwięku (wejście liniowe karty dźwiękowej, mikrofon lub CD audio). Szczególnym przypadkiem jest zapis dźwięku z płyt gramofonowych. Utworzone nagrania można później, z pomocą programu Nero Burning ROM, nagrać na płytę CD. W rozdziale 'Zapis nagrań gramofonowych' można znaleźć informacje o tym, jak można dokonać zapisu tego typu utworów. 1. W menu Plik wybierz polecenie 'Nowy'. Jeśli jakiś plik był aktualnie w edycji, pojawi się pytanie, czy zapisać w nim zmiany. 2. W menu 'Audio' wybierz polecenie 'Nagrywaj' i określ żądaną częstotliwość i rozdzielczość próbkowania. Dokonaj tego przez kliknięcie na odpowiednich przyciskach i wybór żądanych wartości z rozwijanych list. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 18
3. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować te wartości. Pojawi się konsola nagrywania. 4. Kliknij na przycisku, aby rozpocząć zapis. W przyległych polach można śledzić aktualny czas nagrywania oraz jego poziom głośności. 5. Kliknij na przycisku 'OK', aby zakończyć zapis. Nagrany plik pojawi się w oknie wyświetlacza w obszarze roboczym programu Wave Editor. 5.5 Konwersja pliku dźwiękowego W razie potrzeby istniejący plik dźwiękowy można poddać konwersji, aby polepszyć jego jakość do wymaganego poziomu. Konwersji można poddać tylko całość pliku dźwiękowego, tzn. zaznaczony fragment pliku nie może być konwertowany osobno. 1. Otwórz plik dźwiękowy. 2. W menu 'Edytuj' wybierz polecenie 'Zmiana formatu próbkowania...'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 19
3. Określ format wybierając częstotliwość oraz rozdzielczość próbkowania. Żądane wartości wybierz z rozwijanej listy po kliknięciu na odpowiednie strzałki. Pamiętaj, że im wyższe są częstotliwość oraz rozdzielczość próbkowania, tym większe są wymagania odnośnie rozmiaru miejsca na dysku, który zajmie powstały plik. 4. W razie potrzeby zmień ustawienia konwersji wybierając odpowiedni filtr. 5. Kliknij na przycisku 'OK', aby dokonać zmian w pliku. 6. W menu Plik wybierz polecenie 'Zapisz', aby zapisać zmiany w pliku albo wybierz polecenie 'Zapisz jako', aby zapisać zmiany w nowym pliku. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 20
5.6 Edycja plików dźwiękowych 5.6.1 Wyciszanie Jedną ze szczególnych cech programu Wave Editor jest jego możliwość nieniszczącej edycji pliku dźwiękowego. Oznacza to, że zmiany pliku dźwiękowego (np. jako wynik używania efektów specjalnych lub wzbogacania dźwięku) można sprawdzić natychmiast, bez przeprowadzania czasochłonnych przeliczeń dla pliku dźwiękowego. Edytowany plik dźwiękowy jest przeliczany tylko podczas końcowego zapisu. Wyciszanie usuwa wszystkie sygnały z zaznaczonej sekcji. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz żądany fragment. 2. W menu 'Głośność' wybierz polecenie 'Wycisz'. Doprowadzi to do wstawienia w zaznaczonym obszarze ciszy. 5.6.2 Normalizacja Normalizacja prowadzi do dopasowania głośności do poziomu standardowego. Podczas tego procesu całość pliku dźwiękowego lub jego część podlega proporcjonalnej zmianie poziomu głośności na podstawie pomiaru wartości maksymalnej. Nie oznacza to, że poziom głośności każdego punktu pliku jest taki sam, ale tylko jak głośny może być najgłośniejszy punkt w zaznaczonym fragmencie. Normalizacja jest używana do nadania różnym plikom dźwiękowym takiego samego widma głośności. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz żądany fragment. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 21
2. W menu 'Głośność' wybierz polecenie 'Normalizuj'. Przeciągaj suwak w żądanym kierunku (w górę większy poziom maksymalny, w dół - mniejszy), a potem kliknij na przycisku 'OK'. W zaznaczonej sekcji pokazany zostaje zmieniony poziom głośności. 5.6.3 Zmiana poziomu głośności Opisujemy, jak zmienić poziom głośności zaznaczonej sekcji, np. dlatego, że jest za cicha i istnieje potrzeba zmiany tego. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz żądany fragment. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 22
2. W menu 'Głośność' wybierz polecenie 'Zmień poziom głośnośći...'. Przeciągaj suwak w żądanym kierunku (w górę większy poziom głośności, w dół - mniejszy), a potem kliknij na przycisku 'OK'. W zaznaczonej sekcji pokazany zostaje zmieniony poziom głośności. 5.6.4 Zmienne zwiększanie lub zmniejszanie głośności Istnieją cztery różne metody efektu zmiennego zwiększania (fade-in) i zmniejszania (fade-out) poziomu głośności. Efekt fade-in zaznaczonej sekcji polega na względnie dużym zmniejszeniu poziomu głośności na początku tej sekcji i malejącej redukcji głośności przy zbliżaniu się do końca fragmentu. Efekt fade-out polega na dokładnie przeciwnym działaniu; głośność zaznaczonej sekcji jest zmniejszana względnie mało na samym początku, ale później poziom głośności zaznaczonego Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 23
fragmentu coraz bardziej zmniejsza się. Oba efekty dają się opisać krzywymi matematycznymi:! Liniową głośność jest zmieniana proporcjonalnie do czasu trwania sekcji! Wykładniczą głośność wzrasta zgodnie z funkcją wykładniczą.! Logarytmiczną głośność wzrasta zgodnie z funkcją logarytmiczną.! Sinusoidalną głośność wzrasta w przedziale połowy długości fali funkcji sinusoidalnej. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz żądany fragment. 2. W menu 'Głośność' wybierz żądane polecenie: 'Zwiększ głośność' lub 'Zmniejsz głośność'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Pliki dźwiękowe 24
6 Zapis nagrań gramofonowych 6.1 Wprowadzenie Istnieje wiele sposobów ponownego zapisu nagrań gramofonowych; przytoczony przykład opisuje tylko podstawowe kroki wykonania tego zadania. Sygnał otrzymany z odtwarzaczy systemu próbkowania magnetycznego (np. gramofonu) nie może być od razu podany na wejście liniowe karty dźwiękowej z powodu technicznej niezgodności częstotliwości sygnału. Potrzebny jest tzw. wstępny wzmacniacz-korektor częstotliwości umieszczony przed kartą dźwiękową, aby poprawić charakterystykę częstotliwościową sygnału. W najprostszy sposób można to zrealizować poprzez wykorzystanie we wzmacniaczu wejścia fono (ang. phono). Wymagania dla przeprowadzenia zapisu są następujące:! odtwarzacz! wzmacniacz! komputer wyposażony w kartę dźwiękową! około 700 MB wolnej przestrzeni na dysku twardym! odpowiednie kable połączeniowe Czasami po podłączeniu wzmacniacza do karty dźwiękowej pojawiają się przydźwięki (przesłuchy). Powstają wtedy, gdy dwa uziemione urządzenia są połączone jednym kablem audio. Filtr napięciowy albo transformator mogą rozwiązać ten problem. Niekiedy pomaga zasilenie urządzeń z różnych źródeł napięcia. 1. Połącz odtwarzacz ze wzmacniaczem. 2. Połącz wzmacniacz z kartą dźwiękową. 3. Oczyść płytę gramofonową. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Zapis nagrań gramofonowych 25
6.2 Zapis 1. Uruchom program: Start > Programy > ahead Nero > Nero Wave Editor. 2. W menu Plik wybierz polecenie 'Nowy'. 3. W menu 'Audio' wybierz polecenie 'Nagrywaj' i określ żądaną częstotliwość i rozdzielczość próbkowania. Dokonaj tego przez kliknięcie na odpowiednich przyciskach i wybór żądanych wartości z rozwijanych list. Jeśli chcesz później nagrać na CD przegrywany utwór, wybierz częstotliwość próbkowania 44100 Hz, zaś rozdzielczość próbkowania ustaw na 16 bitów. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować te wartości. Pojawi się konsola nagrywania. 5. Kliknij na przycisku, aby rozpocząć zapis, po czym położ delikatnie igłę gramofonu na płycie. W odpowiednich polach konsoli nagrywania można śledzić aktualny czas nagrywania oraz jego poziom głośności. Jeśli poziom głośności jest zbyt duży lub za mały, można to zmienić. Kliknij dwukrotnie ikonę głośniczka w pasku systemowym Windows i zmodyfikuj poziom głośności dla wejścia Line-In. 6. Po zakończeniu ścieżki, kliknij na przycisku 'OK', aby zakończyć zapisywanie. Plik pojawi się w obszarze roboczym programu Wave Editor. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Zapis nagrań gramofonowych 26
7. Kliknij na przycisku, aby sprawdzić nagranie. Dobrą metodą sprawdzenia nagrania jest odsłuchanie go z użyciem słuchawek. 8. Dostosuj jakość pliku dźwiękowego według własnego uznania używając do tego filtrów i innych dostępnych sposobów optymalizacji dźwięku. 9. Powtórz odpowiednie kroki, aby zapisać więcej ścieżek. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Zapis nagrań gramofonowych 27
7 Efekty 7.1 Wprowadzenie Jedną ze szczególnych cech programu Wave Editor jest jego możliwość nieniszczącej edycji pliku dźwiękowego. Oznacza to, że zmiany pliku dźwiękowego (np. jako wynik używania efektów specjalnych lub wzbogacania dźwięku) można sprawdzić natychmiast, bez przeprowadzania czasochłonnych przeliczeń dla pliku dźwiękowego. Edytowany plik dźwiękowy jest przeliczany tylko podczas końcowego zapisu. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Pozwala to na szybkie stwierdzenie, czy rezultat jest zgodny z oczekiwaniami. 7.1.1 Zapis ustawień efektu Ustawienia efektu mogą być łatwo zapisane. 1. Kliknij w polu edycyjnym, aby wprowadzić nazwę. 2. Kliknij na przycisku 'Dodaj', aby zapisać ustawienia. 7.1.2 Wczytywanie ustawień efektu Tak samo łatwo wczytuje się ustawienia, zarówno własne jak i te dostarczane z programem Wave Editor. 1. W odpowiednim pole dialogowym kliknij na rozwijaną listę i zaznacz nazwę żądanego ustawienia. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 28
2. Kliknij na przycisku, aby sprawdzić ustawienia. 7.1.3 Usuwanie ustawień efektu Jak łatwo zgadnąć, ustawienia efektu mogą być szybko usunięte. 1. W odpowiednim pole dialogowym kliknij na rozwijaną listę i zaznacz nazwę żądanego ustawienia, które chcesz usunąć. 2. Kliknij na przycisku 'Usuń', aby skasować wybrane ustawienie. 3. W następnym oknie dialogowym kliknij na przycisku 'Tak', aby potwierdzić chęć usunięcia ustawienia. 7.2 Korektor graficzny Z pomocą 6-zakresowego korektora graficznego programu Wave Editor można uwypuklić określone zakresy częstotliwości, co może poprawić jakość przetwarzanego właśnie pliku dźwiękowego. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu 'Narzędzia' wybierz polecenie 'Korektor graficzny'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 29
3. Przeciągaj dany suwak w pożądanym kierunku: w górę wzmocnienie, w dół efekt przeciwny. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. 7.3 Transposing (zmian tonacji dźwięku) Narzędzie zmiany tonacji dźwięku jest przydatne podczas tworzenia plików złożonych z pętli. Jeśli zwiększymy częstotliwość ludzkiego głosu o cztery półtony, brzmieć on będzie tak, jakby dana osoba miała hel w płucach (tzn. głos jest bardzo wysoki). Zmniejszając częstotliwość o cztery półtony sprawiamy, że głosy brzmią bardzo nisko. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Narzędzia wybierz polecenie 'Transpose'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 30
3. Użyj okrągłych przycisków 'Odstęp' i/lub 'Dostrajanie', aby ustawić typ i wartość efektu transpose. Plik może zwiększyć swoje rozmiary w zależności od typu efektu transpose. Zaznaczenie opcji 'Maintain Original Length' (Zachowaj długość oryginału) zapobiega temu. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. 7.4 Zmiana dynamiki dźwięku Efekt ten zmienia amplitudę, tj. dynamiczną część pliku dźwiękowego. Podlega to później ograniczeniu, kompresji lub zwiększeniu. Zmian dokonuje się poprzez modyfikację kształtu krzywej. Jeśli linia przebiega od lewego dolnego rogu do prawego górnego, to amplitudy sygnałów wejściowych (X) i wyjściowych (Y) są takie same w każdym punkcie. Zmiana kształtu linii zmienia wyjście w powiązaniu z wejściem. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Narzędzia wybierz polecenie Dynamic Processor'. 3. Umieść kursor w tej części zielonej linii, którą chcesz zmienić i kliknij myszą pojawi się biały kwadrat przeciągnij kwadrat do żądanej pozycji. Powtórz to dla wszystkich wybranych sekcji. Biały kwadrat zaznaczenia dynamicznej pozycji może być usunięty przez kliknięcie prawym przyciskiem myszy. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 31
Można również zmienić czas reakcji procesora dynamiki używając okrągłych przycisków 'Czas narastania' i 'Czas opadania. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. 7.5 Zmiana czasu trwania pliku Można skrócić bądź wydłużyć czas trwania pliku dźwiękowego wykorzystując korekcję czasu. W przypadku plików złożonych z pętli, korekcja czasu sprawia, że wszystkie części składowe mają taką samą długość. Niepożądane efekty uboczne spowodowane przez korekcję czasu mogą być usuwane osobno, w zależności od elementu dźwiękowego. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Narzedzia wybierz polecenie 'Korekcja czasu'. 3. Ustaw współczynnik korekcji wpisując liczbę bądź obracając gałkę. 4. Wybierz metodę optymalizacji kliknięciem na przycisku i zaznaczeniem żądanej metody z rozwijanej listy. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 32
7.6 Opóźnienie Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 5. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. Opóźnienie tworzy efekt echa przez powtarzanie dźwięku w pewnym przedziale czasu. Połączenie opóźnienia i sprzężenia zwrotnego składa się na efekt podobny do echa w górach. 1. Otwórz żądany plik. 2. W menu Efekty wybierz polecenie Opóźnienie. 3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola z rozwijanej listy albo określ sam opóźnienie i wartość sprzężenia zwrotnego przez przekręcanie odpowiednich pokręteł i przesuwanie suwaka wartości sygnału i efektu. 7.7 Efekt flanger Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku OK, aby zastosować zmiany. Zastosowanie efektu flanger tworzy niezwykłe efekty dźwiękowe poprzez zmienną modulację i miksowanie. Efekt jest powodowany przez zmianę w opóźnieniu czasowym i polega na mieszaniu oryginalnego pliku ze zmodulowanym sygnałem (zmienionym w wysokości). Czasami sygnał wynikowy jest wolniejszy a czasem szybszy od oryginału. Ciekawe efekty powstają, gdy sygnał płynnie przechodzi z lewego kanału do prawego i z powrotem. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Efekty wybierz polecenie Flanger'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 33
3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola z rozwijanej listy albo określ sam głębię oraz wartość częstotliwości przez przekręcanie odpowiednich pokręteł. Przesuwaj także suwaki wartości sygnału i efektu. 7.8 Chór Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku OK, aby zastosować zmiany. Chór, podobnie jak flanger, tworzy niezwykłe efekty dźwiękowe poprzez zmienną modulację i miksowanie. W porównaniu do efektu flanger, opóźnienie jest dłuższe, zaś liczba opóźnień, tj. zmodulowane sygnały są dodawane w tym samym czasie. Wynikowy plik dźwiękowy charakteryzuje się ciepłym dźwiękiem i można odnieść wrażenie, że daje się słyszeć większą liczbę głosów. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Efekty wybierz polecenie Chór'. 3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola z rozwijanej listy albo określ sam głębię oraz wartość częstotliwości przez przekręcanie odpowiednich pokręteł. Przesuwaj także suwaki wartości sygnału i efektu. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 34
7.9 Pogłos 4. Kliknij na przycisku OK', aby zastosować zmiany. Efekt pogłosu symuluje odbicia sygnału dźwiękowego w rzeczywistym pomieszczeniu. Pozwala to odnieść wrażenie, że nagrania dokonano w innych warunkach, np. w sali koncertowej. 1. Otwórz żądany plik. 2. Z menu Efekty wybierz polecenie Pogłos. 3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola z rozwijanej listy albo określ sam czas pogłosu, rozmiar pokoju i/lub barwę tonu. Przesuwaj także suwaki wartości sygnału i efektu. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Efekty 35
8 Ulepszanie dźwięku 8.1 Wprowadzenie Można polepszyć jakość pliku dźwiękowego poleceniami opisanymi poniżej. 8.2 Wzmocnienie wyższych częstotliwości (rebirth) Efekt ten polepsza jakość dźwięku nagrań przytłumionych. Dokonywane jest to przez syntezowanie wyższych częstotliwości, które powodują powstanie sztucznych półtonów. 1. Otwórz żądany plik. 2. W menu 'Ulepszanie dźwięku' wybierz polecenie 'High Frequency Rebirth'. 3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola z rozwijanej listy albo określ sam częstotliwość odcięcia. Przesuwaj także suwaki wartości sygnału i efektu. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ulepszanie dźwięku 36
8.3 Korekcja przesunięcia DC (DC offset) Korekcja DC offset poprawia jakość nagrań ze źle skalibrowanych urządzeń ( nie wyśrodkowanych wokół punktu zerowego ). Usuwane są częstotliwości infradźwiękowe, a z nimi błędy DC. 1. Otwórz żądany plik. 2. W menu Ulepszanie dźwięku wybierz polecenie 'DC Offset Correction'. Korekcja dotyczyć będzie zaznaczonego fragmentu pliku dźwiękowego. W tym przypadku nie można ustawić żadnych opcji. Nie jest również możliwy podgląd działania optymalizacji, jak to miało miejsce dla poprzednich efektów. 8.4 Redukcja szumu Redukcja szumu polepsza jakość nagrań przez usunięcie w konkretnym zakresie częstotliwości niepożądanych szumów (szum tła, brzęczenie itp.) 1. Otwórz żądany plik. 2. W menu 'Ulepszanie dźwięku' wybierz polecenie 'Redukcja szumu'. 3. Wybierz ustawienie wstępne przez kliknięcie na przycisku i zaznaczenie żądanego pola albo ustaw profil odjęcia przez umieszczenie kursora myszy na tej części zielonej linii, którą chcesz zmienić. Po kliknięciu myszą pojawi się biały kwadrat. Przeciągnij go do żądanego położenia. Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 8.5 Analiza szumu 4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. Analiza szumu pomaga określić niepożądane szumy takie jak szumy tła, brzęczenie itp. Wyniki uzyskane z analizowania charakterystyk Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ulepszanie dźwięku 37
częstotliwościowych szumu mogą być użyte do usunięcia tego szumu z nagrania. 'Analiza szumu' sama z siebie nie zmienia pliku dźwiękowego. Pozwala jednak przeprowadzić 'Redukcję szumu'. 1. Otwórz plik dźwiękowy i zaznacz określony fragment, który powinien zawierać tylko szum. 2. W menu 'Ulepszanie dźwięku' wybierz polecenie 'Analiza szumu'. Otwarte zostanie okno z zobrazowaniem szerokości pasma szumu. Dostarcza ono informacji potrzebnych do wyciszenia. 3. Użyj suwaka do określenia wielkości wyciszenia. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ulepszanie dźwięku 38
4. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany niezbędne dla wytłumienia szumu. 5. Zaznacz całość pliku dźwiękowego, aby usunąć z niego szum. 6. W menu Ulepszanie dźwięku wybierz polecenie 'Redukcja szumu'. Pokazany zostanie wynik analizy szumu. 7. Profil odjęcia może być zmieniany przez kliknięcie na przycisku 'Utwórz krzywą do edycji'. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ulepszanie dźwięku 39
8. Umieść kursor myszy na tej części zielonej linii, którą chcesz zmienić. Po kliknięciu myszą pojawi się biały kwadrat. Przeciągnij go do żądanego położenia (albo zmień położenia istniejących kwadratów). Kliknij na przycisku, aby odtworzyć plik i usłyszeć zmiany. Dzięki temu można się przekonać, czy rezultat odpowiada oczekiwanemu. 9. Kliknij na przycisku 'OK', aby zastosować zmiany. 10. Kliknij na szarym obszarze z lewej strony okna, aby znikło zaznaczenie w obrębie pliku dźwiękowego. Kolejne zdjęcie przedstawia plik dźwiękowy po zastosowaniu redukcji szumu. Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Ulepszanie dźwięku 40
L Liczba bitów 2 9 Indeks A Analizator spektrum 10 C Częstość bitów 2 Częstotliwość próbkowania 2 D Dithering pojęcie 9 E Efekty chór 31 fade in 22 fade out 22 flanger 31 korekcja czasu 30 korektor graficzny 27 opóźnienie (echo) 30 pogłos 32 usuwanie 27 wczytywanie 26 zapisywanie 26 zmiana dynamiki 28 zmiana tonacji (transposing) 28 J Język programu zmiana 6 K Katalogi robocze programu określanie 8 Kształtowanie szumu (noise shaping) pojęcie 9 N Nagrywanie 17 nagrania gramofonowe 24 Normalizacja 20 P Pasek powiększania w pionie 10 Pasek stanu 10 Pliki dźwiękowe edycja 20 konwersja 18 nagrywanie 17, 24 odtwarzanie 14 wczytywanie 14 wstawianie 16 zapis fragmentu 16 zaznaczanie fragmentu 15 S Standardowy pasek narzędziowy 10 U Ulepszenia dźwięku analiza szumu 35 korekcja przesunięcia DC (DC offset) 34 redukcja szumu 34 wzmocnienie wyższych częstotliwości (rebirth) 33 Urządzenie wejściowe wybór 6 Urządzenie wyjściowe wybór 6 W Wizualizacja pliku dźwiękowego fala 11 fala elementarna 11 spektrogram 11 Wskaźniki głośności 10 Wybór urządzenie wejściowe 6 urządzenie wyjściowe 6 Wyciszanie 20 Wyjście audio ustawienia 9 Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Indeks 41
Z Zmiana głośności 21 Przewodnik Szybki Start - Wave Editor Indeks 42