Raport z działalności Fortu V Włochy w okresie kwiecień - marzec 2015 w związku z realizacją projektu Ścieżki edukacyjne, rekreacyjne i kulturowe na obszarze m.st. Warszawy i Natura 2000 UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO
SPIS TREŚCI: 1. Cel projektu 2. Etapy i termin realizacji projektu 3. Wartość projektu 4. Wartość historyczna Fortu V Włochy 5. Działania planowane do realizacji w ramach projektu 5.1. Działania techniczne (planowane) 5.2. Działania w obszarze rekreacji i edukacji 5.2.1. Włochowska Gra Podmiejska 5.2.2. Warsztaty Nordic Walking 5.2.3. Spacer Historyczny 5.2.4. Spacer Edukacyjny 5.2.5. Mini piknik Cała Polska czyta Dzieciom 5.2.6. Mini pokaz modeli lotniczych 5.2.7. Wspólny spacer historyczny z Mieszkańcami Dzielnicy Ursynów 6. Ewaluacja 6.1. Wskaźniki postępu rzeczowego projektu 6.2. Podsumowanie projektu Zdjęcia: Urząd Dzielnicy Włochy 2
1. Cel projektu Celem głównym projektu ścieżki edukacyjne, rekreacyjne i kulturowe na obszarze m.st. Warszawy i Natura 2000" było zwiększenie atrakcyjności turystycznej Warszawy poprzez rozwój rekreacji, kultury i edukacji w oparciu o zasoby dziedzictwa kulturowego, walory antropogeniczne oraz podniesienie jakości przestrzeni publicznej. Projekt był skierowany do Mieszkańców Warszawy oraz do zwiedzających stolicę turystów. Celami szczegółowymi projektu była aktywizacja atrakcyjnych turystycznie obszarów miasta, poprzez wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych. 2. Etapy realizacji projektu Fort V Włochy - Urządzenie otwartego terenu rekreacyjno-sportowego, etap II Drugi etap rewitalizacji Fortu Włochy zakładał m.in. odtworzenie historycznych narysów wału głównego i fosy, budowę drogi fortecznej - ścieżki spacerowej prowadzącej na teren lewej części dziedzińca głównego, przebudowę ścieżki biegnącej po przeciwskarpie, budowę ścieżki spacerowej przebiegającej w fosie, rekonstrukcję dostępnej części placu przed koszarami i prawej drogi fortecznej, odtworzenie historycznych narysów wału głównego i fosy, wykonanie pochylni dla niepełnosprawnych w rejonie boiska od strony kaponiery głównej. Jednostka realizująca ww. zadanie - Urząd Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy. Okres realizacji: 25.04.2013-31.03.2015. Jednostka realizująca projekt: Miasto Stołeczne Warszawa 3. Wartość projektu Wartość całkowita projektu: 1 731 739,87 zł Wartość dofinansowania z funduszy UE: 494 688,58 zł Źródło dofinansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Program operacyjny: Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013, Priorytet VI. - Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji, Działanie 6.2. Turystyka. 3
4. Wartość historyczna Fortu V Włochy Dlaczego warto było rewitalizować Fort V Włochy? Fort V Włochy został zbudowany według rosyjskiego projektu przygotowanego przez Główny Zarząd Inżynierii Sztabu Generalnego w 1879 roku. Obiekt miał za zadanie bronić zachodniego odcinka Twierdzy Warszawa i sprawować kontrolę nad zlokalizowaną nieopodal linią Drogi Żelaznej WarszawskoWiedeńskiej. Działa forteczne miały przesłaniać ogniem odcinki pomiędzy sąsiadującymi fortami (Fortem IV Chrzanów oraz Fortem VI Okęcie). W ramach projektu Urząd Dzielnicy Włochy pod nadzorem Stołecznego Konserwatora Zabytków realizował zadania zmierzające do tego, aby przywrócić dawny wygląd budowli. 5. Działania planowane w ramach realizacji projektu 5.1.Działania techniczne (planowane): Działania dotyczące rewitalizacji infrastruktury technicznej Fortu V Włochy: - odtworzenie historycznych narysów wału głównego i fosy, - budowa drogi fortecznej - ścieżki spacerowej prowadzącej na teren lewej części dziedzińca głównego, - przebudowa ścieżki biegnącej po przeciwskarpie, - budowa ścieżki spacerowej przebiegającej w fosie, - rekonstrukcja dostępnej części placu przed koszarami i prawej drogi fortecznej, - odtworzenie historycznych narysów wału głównego i fosy, wykonanie pochylni dla niepełnosprawnych w rejonie boiska od strony kaponiery głównej. 5.2.Działania w obszarze rekreacji i edukacji: - 7 czerwca 14 czerwca 3 sierpnia 12 września 19 września 27 września Włochowska Gra Podmiejska Warsztaty Nordic Walking Spacer historyczny wokół Fortu V Włochy Spacer edukacyjny Mini piknik Cała Polska czyta dzieciom Mini pokaz modeli lotniczych 4
5.2. Działania w obszarze rekreacji i edukacji 1. Włochowska Gra (Pod)miejska Na terenie Fortu V Włochy dnia 7 czerwca przygotowano grę miejską, w trakcie której uczestnicy poruszali się pomiędzy określonymi punktami, poznając XIX- wieczną historię dzielnicy Włochy i budowę fortyfikacji. 2. Warsztaty Nordic Walking Z okazji Narodowego Dnia Sportu (14 czerwca), na terenie Fortu V Włochy, odbyły się warsztaty Nordic Walking, w czasie których uczestnicy mieli możliwość udziału w marszu rekreacyjnym, jak również podszkolenia techniki chodu. 3. Spacer historyczny Spacer odbył się w ramach cyklu Spacerem przez Włochy trasa wiodła zakamarkami Fortu V Włochy należącego do zespołu fortyfikacji Twierdza Warszawa wzniesionej przez Rosjan w latach 90-tych XIX wieku. Fort został zbudowany dla osłony linii Kolei Warszawsko-Wiedeńkiej. 5
5.2. Działania w obszarze rekreacji i edukacji 4. Spacer edukacyjny Na spacer po Forcie Włochy wybrali się uczniowie Zespołu Szkół nr 17 i Zespołu Szkół im. Bohaterów Narwiku w Warszawie. W trakcie wycieczki przewodnik opowiadał o Twierdzy Warszawa, architekturze i zasadach funkcjonowania XIX wiecznego fortu oraz o pracach rewitalizacyjnych przeprowadzonych w ramach projektu. 5. Mini piknik Cała Polska czyta dzieciom Wydarzenie odbyło się pod hasłem Cała Polska czyta dzieciom, wzięli w nim udział uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 87 im. 7 PP AK Garłuch. W ramach pikniku dzieci spacerowały po forcie, fotografowały się na tle zabytków, bawiły się na terenie fortowego boiska. A zastępca Burmistrza Dzielnicy Włochy czytał uczniom ciekawostki dotyczące historii fortyfikacji. 6. Mini pokaz modeli lotniczych Mini piknik lotniczy odbył się 27 sierpnia roku na terenie Fortu V Włochy. Modelarze - uczniowie Technikum Lotniczego nr. 9 w Warszawie rywalizowali w konkursie na najładniejszy przelot modelami. Chętni mogli wykonać próbny lot w symulatorze lotu szybowca oraz zapoznać się z możliwościami Lotniczego Wozu Serwisowego, który udostępniła firma remontująca samoloty na płycie lotniska Okęcie. 7. Wspólny spacer historyczny z Mieszkańcami Dzielnicy Ursynów Drugi spacer historyczny na terenie Fortu V Włochy odbył się 27 października roku. Uczestnikami spaceru byli uczniowie ze szkół na Ursynowie i we Włochach: Gimnazjum nr 91 i Zespołu Szkół im. Bohaterów Narwiku. Przewodnik, pracownik Urzędu Dzielnicy Włochy, a jednocześnie pasjonat historii, opowiedział młodzieży o architekturze i dziejach XIX wiecznego Fortu V Włochy oraz o pracach rewitalizacyjnych odbywających się na jego terenie obecnie. 6
6. Ewaluacja 6.1.Wskaźniki postępu rzeczowego Nazwa wskaźnika Jednostka miary wskaźnika Wartość wskaźnika osiągnięta od początku realizacji projektu (narastająco) Wskaźniki produktu Liczba przebudowanych obiektów dziedzictwa kulturowego szt. 1 Liczba nowych produktów turystycznych szt. 1 Długość przebudowanych szklaków turystycznych m 0,1 Wskaźniki rezultatu Liczba osób korzystających z obiektów turystycznych osoby/rok 3070 Liczba osób odwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego osoby/rok 3070 Wartość wskaźnika postępu rzeczowego zastosowana w projekcie została oszacowana na podstawie obserwacji frekwencji, w trakcie poszczególnych wydarzeń realizowanych w projekcie. Ponadto na potrzeby badania wskazano liczbę odwiedzających Fort V Włochy w i 2015 roku. W szacowaniu brano także pod uwagę frekwencję w trakcie lekcji plenerowych na terenie fortu, które były organizowane przez placówki oświatowe z terenu Dzielnicy Włochy. Ewidencja została przeprowadzona przez pracownika Urzędu Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy koordynatora projektu w Dzielnicy, fakt przeprowadzenia badania potwierdzają zapisy w księdze wyjść w godzinach służbowych. Informacje o realizacji zajęć edukacyjnych i frekwencji na nich uzyskano na podstawie wywiadów telefonicznych, co potwierdza notatka służbowa przeprowadzającego wywiad. 7
6.2.Podsumowanie projektu 3070 osób odwiedziło teren Fortu V Włochy w ramach organizowanych wydarzeń oraz w trakcie samodzielnych wycieczek i spacerów, a we wszystkich wydarzeniach rekreacyjno-edukacyjnych wzięło udział blisko 470 osób. Frekwencja w trakcie poszczególnych wydarzeń: 7 czerwca 14 czerwca 3 sierpnia 12 września 19 września 27 września 27 października - Włochowska Gra (pod)miejska spotkanie historyczne - 100 osób, - Narodowy Dzień Sportu Nordic Walking na terenie fortu - 15 osób, - Spacer dzielnicowy wokół Fortu V Włochy - 50 osób, - Spacer edukacyjny - 85 osób, - Piknik Cała Polska czyta dzieciom - 40 osób, - Mini pokaz modeli lotniczych -100 osób, - Wspólny Spacer Historyczny z Mieszkańcami Dzielnicy Ursynów - 80 osób. Na potrzeby promocji projektu wykonano: broszurę edukacyjną pt. Ścieżki edukacyjne, rekreacyjne i kulturowe na obszarze m.st. Warszawy i Natura 2000", mapę z opisanym szlakiem dotyczącym miejsc: Fortu V Włochy i ścieżki rowerowej wzdłuż ulicy Przy Bażantarni, gadżety edukacyjne. Teren Fortu V Włochy stał nową atrakcją turystyczną Dzielnicy i Warszawy. Publikacje w prasie lokalnej, artykuły na stronie internetowej i na facebooku Dzielnicy Włochy, zachęcały Warszawiaków do wycieczek w to miejsce. Fort był licznie odwiedzany przez Mieszkańców i to zarówno przez ludzi starszych, młodzież, jak i rodziny z dziećmi. Dodatkową atrakcję stanowiło boisko dające okazję do wspólnych zabaw, rekreacji oraz rozgrywek sportowych. Fort był również miejscem lekcji historii w terenie, w trakcie których głównym tematem były fortyfikacje oraz dzieje obronności Warszawy w XIX wieku. O forcie mówiono też na lekcjach historii i spotkaniach w lokalnych szkołach. 8
Eurokoordynator: Inspektor Bartłomiej Socha Wydział Organizacyjny dla Dzielnicy Włochy tel.: (+48) 22 443 42 09 fax: (+48) 22 868 63 83 www.ud-wlochy.waw.pl/dla mieszkańców/ fundusze europejskie UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO