Dla rozwoju infrastruktury i środowiska INFORMATOR marzec-kwiecień 2009 Liczy się jakość unijnych wniosków Dolnośląskie projekty na piątkę Jak zarządzać projektem? Eurokasa dla regionu Spotkanie dla wnioskodawców POIiŚ Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu jest instytucją wdrażającą dla projektów dolnośląskich samorządów o wartości do 25 mln euro z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013
LICZY SIĘ JAKOŚĆ UNIJNYCH WNIOSKÓW Rozmowa z Aleksandrą Malarz, dyrektorem Departamentu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w Ministerstwie Środowiska - 13 marca br. Ministerstwo Środowiska ogłosiło piąty konkurs do unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach I i II priorytetu środowiskowego. Nabór wniosków trwał od 14 do 30 kwietnia 2009 r. Jakie są dotychczasowe wyniki wdrażania POIiŚ? - Myślę, że mamy powody do dumy, ponieważ Ministerstwo Środowiska przoduje pod względem zakontraktowanych projektów i wydanych potwierdzeń w programie Infrastruktura i Środowisko. Do dziś podpisanych zostało 7 umów o dofinansowanie na łączną kwotę około 190 mln zł i wydanych zostało 30 potwierdzeń o dofinansowaniu oraz 2 decyzje Komisji Europejskiej (projekty o wartości powyżej 25 mln euro) dla projektów opiewających łącznie na kwotę ponad 1 miliard złotych. - Za nami cztery zakończone konkursy do unijnego POIiŚ w ramach I i II priorytetu środowiskowego. Jaki jest bilans starań samorządów o unijne pieniądze? - Konkursy cieszą się ogromnym zainteresowaniem. W pierwszym naborze złożono łącznie 96 samorządowych wniosków. Aż 87 to projekty z gospodarki wodno-ściekowej, zaś 9 związane z gospodarką odpadami. Bilans drugiego naboru to łącznie 67 wniosków. Tylko jedne z nich był poświęcony uporządkowaniu gospodarki odpadami. Trzeci konkurs zamknął się liczbą 56 wniosków. Wszystkie dotyczyły inwestycji wodno-ściekowych. Na czwarty konkurs złożono 67 wniosków, z czego 52 dotyczyło projektów wodno-ściekowych i 15 z obszaru gospodarki odpadami. - Podobno większość wniosków nie była dobrze przygotowana. - Należy jednoznacznie podkreślić, iż jakość złożonych wniosków w sposób wyraźny podnosi się z konkursu na konkurs. Faktycznie aplikacje złożone w ramach I naboru niejednokrotnie zawierały liczne błędy i uchybienia. W zgodnej opinii wszystkich ekspertów oceniających wnioski, dokumentacja która wpłynęła do instytucji wdrażających w drugim i kolejnych naborach jest przygotowana w sposób nieporównanie bardziej profesjonalny. W mojej opinii wynika to zarówno z doświadczeń zdobywanych przez wnioskodawców, jak również wysiłku pracowników wszystkich instytucji zaangażowanych we wdrażanie POIiŚ, włożonego w szkolenia dla wnioskodawców i bieżące konsultacje. Myślę, że doświadczenia z pierwszych konkursów w I i II osi priorytetowej POIiŚ wskazują, jak istotne jest dobre przygotowanie projektu oraz dokumentacji. - Czy konieczne jest przyspieszenie w składaniu wniosków? - Najważniejsza nie jest ilość, lecz jakość składanych wniosków. Projekty przygotowane niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego, np. w zakresie prawa ochrony środowiska oraz nie spełniające wymogów programowych nie mają szans na dofinansowanie ze środków unijnych. W procedurach unijnych pójście na skróty z reguły źle się kończy. Samorządowcy, chcąc osiągnąć sukces, muszą lepiej przygotowywać swoje projekty i dokumentację. To z kolei wpłynie na tempo podpisywania umów o dofinansowanie. Moim zdaniem dobrze przygotowaneprojekty to 90 proc. sukcesu w ich późniejszej realizacji.
- Jakich błędów należy się wystrzegać, aby zdobyć unijne dotacje z POIiŚ? - Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest niewystarczającą gotowość projektów do realizacji. Oto kilka przykładów. We wnioskach zdarzają się braki: zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, decyzji lokalizacyjnych czy pozwoleń budowlanych i dokumentacji przetargowej. Zdarzają się także dość banalne pomyłki: wnioski są składane po terminie, część wymaganych pól w formularzach nie jest wypełniona, brak niektórych załączników. - Nieznajomość prawa ochrony środowiska także może być poważną barierą... - To prawda. Częstym powodem odrzucenia wniosku jest niezgodność projektu z wymaganiami prawa dotyczącego ochrony środowiska. Nawet w przypadku przeprowadzenia procedury ocen oddziaływania na środowisko, okazuje się, że wydana przez upoważniony do tego organ decyzja środowiskowa jest niezgodna z obowiązującymi wytycznymi. Np. brak jest wystarczającego uzasadnienia w decyzji środowiskowej lub niewłaściwe przeprowadzono konsultacje społeczne sporządzonego raportu oceny oddziaływania na środowisko. - Mamy więc diagnozę. A czy są podejmowane środki zaradcze? - Widzimy potrzebę zwiększenia wiedzy zarówno beneficjentów, jak i instytucji zaangażowanych w wydawanie decyzji środowiskowych. We wszystkich województwach prowadzone są szkolenia skierowane do pracowników organów administracji publicznej odpowiedzialnych za prowadzenie postępowań w sprawie ocen oddziaływania na środowisko dla projektów ubiegających się o wsparcie z POIiŚ. - W POIiŚ zaplanowano dofinansowanie wykluczających się inwestycji, takich jak np. budowa dróg i jednocześnie z ochrony przyrody i środowiska. Jak to pogodzić? - Nie widzę w tym żadnej sprzeczności. Przed zatwierdzeniem przez Komisję Europejską PO- IiŚ zostały sporządzone strategiczne oceny oddziaływania na środowisko. Podkreślam, że dokumenty te były szeroko konsultowane społecznie. Uwzględniono uwagi przekazane zarówno przez mieszkańców Polski, jak i np. pozarządowe organizacje ekologiczne. - Czy chodziło jedynie o kosmetyczne poprawki? - Niekoniecznie. W efekcie niektóre z planowanych wcześniej projektów, ze względu na duży negatywny wpływ na środowisko, zostały wycofane. Podkreślam, że ten Program nie będzie wywierał istotnego, negatywnego wpływu na stan środowiska, a w swoim założeniu jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju. Oprócz działań mogących wywierać negatywny wpływ na przyrodę zostanie zrealizowany szereg inwestycji służących jego poprawie np. budowa systemów zbiorowego odprowadzania ścieków czy rekultywacja terenów zdegradowanych. - Wspomniała Pani o zrównoważonym rozwoju. Ale przecież ta zasada jest dość powszechnie mylona np. z wyrównywaniem poziomu rozwoju regionów - bez żadnych odniesień do ekologii. - Uważam, że Pańska diagnoza dotyczy już tylko przeszłości. Poziom świadomości społecznej ulega w tym zakresie poprawie. Zasada zrównoważonego rozwoju jest respektowana przez inwestorów w Polsce. Mamy odpowiednie normy prawne, które zapewniają jej realizację. Na poziomie projektu jest to procedura oceny oddziaływania na środowisko. Dopiero po jej przeprowadzeniu inwestor może ubiegać się o pozwolenie na budowę. Decyzja środowiskowa nakłada na inwestora konkretne obowiązki, dotyczące sposobu prowadzenia budowy, jak i późniejszej eksploatacji inwestycji. Nowocześnie pojmowana ochrona środowiska w Polsce zbliża się do europejskich standardów. Rozmawiał: Robert Borkacki
DOLNOŚLĄSKIE PROJEKTY NA PIĄTKĘ W trwającym od 14 do 30 kwietnia 2009 piątym już naborze wniosków do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wpłynęły cztery dolnośląskie projekty: Modernizacja oczyszczalni ścieków oraz budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w mieście Oława Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Henryków oraz budowa kanalizacji sanitarnej w gminie Ziębice Budowa kanalizacji w Gminie Strzelin wraz z modernizacją oczyszczalni ścieków w Chociwelu Rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej w Gminie Nowogrodziec - etap I WFOŚiGW we Wrocławiu obsługuje łącznie siedem projektów zgłoszonych w kolejnych edycjach konkursu do POIiŚ organizowanych już od ubiegłego roku. To przedsięwzięcia, których koszt nie przekracza 25 mln euro (szczegółowa lista znajduje się w serwisie www.poiis-fos. wroc.pl). Wnioski powyżej tej kwoty obsługuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Bilans dolnośląskich wniosków do POIiŚ to już 11 projektów na łączną kwotę: 1 429,76 mln zł. Samorządowcy wnioskują w nich o dofinansowanie na kwotę 788,31 mln zł. JAK ZARZĄDZAĆ PROJEKTEM? Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko - wybrane zagadnienia z zarządzania projektem - to tytuł szkolenia zorganizowanego przez WFOŚiGW we Wrocławiu w trakcie Dolnośląskiego Forum Samorządu Terytorialnego w Kudowie Zdrój (19.03.2009 r.). Samorządowcy, którzy wzięli udział w spotkaniu moderowanym przez Bogumiłę Turzańską-Chrobak, zastępcę prezesa zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu, mieli możliwość wysłuchania wykładów na temat: Przygotowanie dokumentów projektów planowanych do zgłoszenia w ramach POIiŚ - Zbigniew Mirecki, kierownik Wydziału Funduszy Europejskich, WFOŚiGW we Wrocławiu Dobre praktyki przy opracowaniu wniosków do Funduszu Spójności - Piotr Ner koordynator projektów, Wydział Funduszy Europejskich, WFOŚiGW we Wrocławiu Ustalanie wysokości dofinansowania projektów zgłaszanych do POIiŚ - Jakub Mroziewski, analityk finansowy, Wydział Funduszy Europejskich, WFOŚiGW we Wrocławiu Realizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych na terenie Województwa Dolnośląskiego w świetle obecnie obowiązujących przepisów prawnych - Agnieszka Chodyniecka, inspektor, Wydział Środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Pracownik WFOŚiGW - Magdalena Nocko, specjalista z Wydziału Funduszy Europejskich, prowadziła w trakcie Forum punkt informacyjny dla samorządowców zainteresowanych zdobyciem unijnych środków na inwestycje. EUROKASA DLA REGIONU TVP 3 Wrocław wyemitowała film na temat Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (2.04.2009). W audycji wystąpili m.in.: Tadeusz Drab, wicemarszałek województwa dolnośląskiego (kadr z filmu obok); Ewa Mańkowska, prezes zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu; Jerzy Ignaszak, zastępca prezesa zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu. Film jest dostępny w serwisie internetowym SPOTKANIE DLA WNIOSKODAWCÓW POIiŚ WFOŚiGW we Wrocławiu zorganizował kolejne spotkanie z przedstawicielami spółek komunalnych i samorządów (21.04.2009). Dotyczyło ono przygotowania wniosku do PO- IiŚ na dofinansowanie projektów z gospodarki wodno-ściekowej. Spotkanie moderowała Bogumiła Turzańska-Chrobak, zastępca prezesa zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu. Przedstawiciele Funduszu - Zbigniew Mirecki, kierownik Wydziału Funduszy Europejskich i Piotr Ner, koordynator projektów - omówili wymagania dotyczące opracowania wniosku, szczególną uwagę poświęcili kryteriom wyboru projektu do POIiŚ. Wskazali na często występujące błędy, które zostały stwierdzone podczas oceny dokumentów przez Instytucję Wdrażającą czyli WFOŚiGW we Wrocławiu. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele spółek i gmin, które zadeklarowały złożenie wniosku w piątym naborze do konkursu POIiŚ (14-30.04.2009): ZWiK Oława, ZWiK Strzelin, gmina Ziębice, HYDRO-TECH Nowogrodziec i gmina Głogów.
KONTAKT WFOŚiGW we Wrocławiu u. Jastrzębia 24 53-148 Wrocław tel. (071) 333-09-40 tel./fax (071) 332-37-76 e-mail: poczta@fos.wroc.pl www.fos.wroc.pl * Oddział w Jeleniej Górze pl. Ratuszowy 31/32 58-500 Jelenia Góra tel. 0-75/75 32 829 fax 0-75/75 32 869 e-mail: jeleniag@fos.wroc.pl * Oddział w Wałbrzychu ul. Kolejowa 8 58-310 Szczawno Zdrój tel. 0-74/841 51 52 fax 0-74/841 50 41 e-mail: walbrzych@fos.wroc.pl * Oddział w Legnicy Ul. Okrzei 12 59-220 Legnica tel. 0-76/86 292 19 fax 0-76/86 207 47 e-mail: legnica@fos.wroc.pl Opracowanie Informatora: Robert Borkacki starszy specjalista WFOŚiGW we Wrocławiu Publikacja współfinansowana ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko