Studia podyplomowe Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

Podobne dokumenty
Letnia Akademia MSSF. Specjalnie dla zapracowanych. 2-6 lipca 2018 r. EY Academy of Business

MSSF- Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Szczegółowo omówimy różnice pomiędzy MSR-ami / MSSF a polskimi zasadami rachunkowości.

Międzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce

MSSF- Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Studia podyplomowe. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce. Unikalna formuła Blended learning

Spis treści. Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych

MSSF- Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

2. Składniki sprawozdania finansowego opisujące sytuację finansową (aktywa, zobowiązania i kapitały własne, przychody i koszty).

MSSF - Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Rozpoczęcie nowych edycji

Letnia Akademia MSSF Warszawa 4-8 sierpnia 2014 r. Specjalna oferta dla zapracowanych!

Spis treœci Wykaz skrótów O Autorach Wstęp 1. Środki trwałe 2. Wartości niematerialne i prawne 3. Leasing

Letnia Akademia MSSF. Specjalnie dla zapracowanych. 3-7 lipca 2017 r. EY Academy of Business

OPERACJE GOSPODARCZE W PRAKTYCE KSIÊGOWEJ

Jednostkowe Skrócone Sprawozdanie Finansowe za I kwartał 2015 według MSSF. MSSF w kształcie zatwierdzonym przez Unię Europejską REDAN SA

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI ORAZ SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ. MSR-MSSF-kompendium wiedzy.

Grupa Kapitałowa Pelion

Szkolenia Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Julia Siewierska, Michał Kołosowski, Anna Ławniczak. Sprawozdanie finansowe według MSSF / MSR i ustawy o rachunkowości. Wycena prezentacja ujawnianie

Studia podyplomowe Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce edycja XIV

Skrócone Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe REDAN SA za I kwartał 2015 według MSSF

MSSF Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Cele i korzyści. Skontaktuj się z nami:

MSSF Warsztaty Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Spis treści. Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych

MSSF Warsztaty Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

MSSF Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Cele i korzyści. O warsztatach

MSSF Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Cele i korzyści. O warsztatach

MSSF- Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

MSSF- Warsztaty. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Zarządzanie finansami w praktyce międzynarodowej. Studia podyplomowe Zajęcia odbywają się w Warszawie

Zarządzanie finansami i raportowanie wyników w praktyce międzynarodowej. Studia podyplomowe Zajęcia odbywają się w Warszawie

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych (metoda pośrednia)

Sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe GK REDAN za pierwszy kwartał 2014 roku

ZAŁOŻENIA. programowo-organizacyjne studiów podyplomowych RACHUNKOWOŚĆ

1 PRZESŁANKI POWSTANIA ORAZ ZAŁOŻENIA KONCEPCYJNE MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI

KONSOLIDACJA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH, INSTRUMENTY FINANSOWE ORAZ PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE W OPARCIU O MSR/MSSF

Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych. Wydanie 2. Irena Olchowicz, Agnieszka Tłaczała

WNIOSEK O URUCHOMIENIE STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W GŁOGOWIE

Rozdział I Wprowadzenie do konsolidacji sprawozdań finansowych Rozdział II Wprowadzenie do konsolidacji metodą pełną (MSR 27)

Szkolenie warsztatowe, 144 godzin szkoleniowych w tym: rachunkowość 120 godzin lekcyjnych oraz 24 godziny podatków

Cena netto 2 499,00 zł Cena brutto 2 499,00 zł Termin zakończenia usługi Termin zakończenia rekrutacji

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ PBG

Konsolidacja wg MSSF. EY Academy of Business. Kluczowe aspekty w pigułce. Cena: 2100 PLN + 23% VAT

SPECJALNOŚĆ: KRAJOWE I MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI

Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz

3,5820 3,8312 3,7768 3,8991

I kwartał (rok bieżący) okres od do

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

KWARTALNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

KWARTALNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Wykaz kont dla jednostek stosujących ustawę o rachunkowości str. 29

Sprawozdanie kwartalne jednostkowe za IV kwartał 2008 r. IV kwartał 2008 r. narastająco okres od dnia 01 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.

czerwca 2008 r. stan na dzień 31 grudnia 2007 r. czerwca 2007 r. BILANS (w tys. zł.) Aktywa trwałe Wartości niematerialne

Sprawozdanie kwartalne jednostkowe za I kwartał 2009 r. I kwartał 2009 r.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Cel

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

Śródroczne skrócone sprawozdanie finansowe Komputronik S.A. za II kwartał 2008 r.

I kwartał (rok bieżący) okres od r. do r.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

WYBRANE DANE FINANSOWE

Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13

III kwartały (rok bieżący) okres od do

Sprawozdanie kwartalne skonsolidowane za I kwartał 2009r. I kwartał 2009 r. narastająco okres od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 31 marca 2009 r.

Studia podyplomowe Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce edycja XVI

Konsolidacja grup kapitałowych. Jak powstaje skonsolidowane sprawozdanie finansowe i jakie informacje zawiera

sprzedaży Aktywa obrotowe Aktywa razem

Sprawozdanie kwartalne skonsolidowane za IV kwartał 2008 r.

KWARTALNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

ODLEWNIE POLSKIE Spółka Akcyjna W STARACHOWICACH ul. inż. Władysława Rogowskiego Starachowice

WYKAZ POZYCJI SKORYGOWANYCH W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM ZA I KWARTAŁ 2017 SPÓŁKI CPD S.A.

Zarządzanie finansami w praktyce międzynarodowej ACCA po polsku. Studia podyplomowe Zajęcia odbywają się w Warszawie


Program zajęć kursu Specjalista ds. finansów i rachunkowości.

WPROWADZENIE do sprawozdania finansowego

Zarząd spółki IMPEL S.A. podaje do wiadomości skonsolidowany raport kwartalny za IV kwartał roku obrotowego 2005

Budimex SA. Skrócone sprawozdanie finansowe. za I kwartał 2007 roku

ESOTIQ & HENDERSON SPÓŁKA AKCYJNA GDAŃSK Ul. SADOWA 8

III stopień - Kurs dla kandydatów na głównego księgowego (228 godzin) weekendy

SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Budimex SA. Skrócone sprawozdanie finansowe. za I kwartał 2008 roku

QSr 3/2010 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe SKONSOLIDOWANE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE WYBRANE DANE FINANSOWE

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI. BLOCKCHAIN LAB SPÓŁKA AKCYJNA za rok 2018

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej PE ELKOP S.A. za 2008 rok

Zarządzanie finansami i raportowanie wyników w praktyce międzynarodowej. Studia podyplomowe z akredytacją ACCA

STALEXPORT AUTOSTRADY S.A.

Załącznik nr 1 do raportu 28/2017 Skutki korekty osądu w zakresie zmiany waluty funkcjonalnej Future 1 Sp. z o.o. na 31 grudnia 2016

AGORA S.A. Skrócone półroczne jednostkowe sprawozdanie finansowe na 30 czerwca 2014 r. i za sześć miesięcy zakończone 30 czerwca 2014 r.

WNIOSEK O URUCHOMIENIE STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W GŁOGOWIE

STALEXPORT AUTOSTRADY S.A.

Transkrypt:

Studia podyplomowe Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce Studia podyplomowe Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce zorganizowane zostały wspólnie przez EY Academy of Business oraz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Stwarzają uczestnikom wyjątkową szansę zdobycia praktycznych umiejętności w dziedzinie finansów. Program powstał dzięki połączeniu doświadczeń dwóch partnerów. Wykładowcami są profesorowie Uniwersytetu, posiadający doświadczenie naukowe. Zajęcia praktyczne prowadzone są przez trenerów EY Academy of Business. Główne obszary objęte programem nauczania to: Międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej (MSSF) - 16 dni (128 godzin) Rachunkowość zarządcza 2 dni (16 godzin) Finanse przedsiębiorstw 2 dni (16 godzin) Kontrola wewnętrzna oraz audyt - 2 dni (16 godzin) Tryb naboru Przy zgłoszeniach na studia podyplomowe obowiązuje aplikacja online. Poprzez stronę www.ue.poznan.pl Oferta edukacyjna Studia Podyplomowe - Rachunkowość Po wypełnieniu formularza zgłoszeniowego należy przygotować dokumenty aplikacyjne, które można dostarczyć osobiście bądź listownie. Rekrutacja na studia podyplomowe odbywa się bez egzaminów wstępnych. O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. Warunki przyjęcia Warunkiem przyjęcia jest okazanie przez kandydata co najmniej dyplomu licencjata lub dyplomu ukończenia studiów magisterskich polskiej uczelni wyższej, dowolnego wydziału lub jego odpowiednik uczelni zagranicznej, bądź dyplomu ukończenia studiów wyższego stopnia, np. MBA. Liczba miejsc na studia jest ograniczona. Cena Opłata za całość studiów wynosi 6 500 zł (VAT zwolniony). Cena obejmuje koszt wykładów i ćwiczeń wraz z zestawem materiałów szkoleniowych. Materiały Podczas zajęć studenci otrzymają materiały szkoleniowe zapewniające wystarczającą wiedzę do przygotowania się do egzaminu. Przez cały czas trwania studiów możliwy będzie kontakt e-mailowy z wykładowcami na wypadek problemów lub pytań związanych z tematem studiów. Egzamin Celem egzaminu końcowego będzie sprawdzenie nabytej przez uczestników wiedzy i jej zastosowanie praktyczne w ramach pytań typu test wyboru. Główny nacisk położony zostanie na podstawowy przedmiot studiów, jakim są Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Pozostałe przedmioty traktowane są jako uzupełniające. Egzamin składać się będzie z tzw. sekcji obowiązkowej, w ramach której przewidziano 25 pytań typu test wyboru dotyczących bloku MSSF oraz sekcji, w ramach której studenci poproszeni zostaną o wybranie pytań dotyczących dwóch przedmiotów uzupełniających. Dla każdego przedmiotu uzupełniającego przewidziane jest 5 pytań typu test wyboru - wybranie przedmiotu oznaczać będzie konieczność odpowiedzi na wszystkie pytania w jego zakresie. W ogólnym rozrachunku studenci odpowiadać będą na 35 pytań (MSSF + dwa wybrane przedmioty). Ocena będzie łączna dla całego egzaminu. Czas trwania egzaminu to 4 godziny lekcyjne. Dyplom Uczestnicy otrzymują państwowe świadectwo ukończenia studiów podyplomowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz dyplom EY Academy of Business.

Dokumenty wymagane przy rejestracji podanie o przyjęcie na studia kwestionariusz osobowy odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych zobowiązanie (zakładu pracy bądź osobiste) wniesienia opłaty za studia dwa zdjęcia legitymacyjne (podpisane na odwrocie) oświadczenie o zapoznaniu się z Regulaminem Studiów Podyplomowych UEP Organizacja studiów Zajęcia trwają pełny rok akademicki (dwa semestry) od listopada 2016 do lipca 2017 roku. Zapisy przyjmowane są do 31 października 2016 roku. Zajęcia będą się odbywać średnio raz na trzy-cztery tygodnie, w soboty oraz niedziele (w godzinach 9:00-16:30) w salach wykładowych Uniwersystetu Ekonomicznego w Poznaniu. Dodatkowe informacje Kierownik studiów: dr hab. Marek Cieślak Sekretariat studiów: Monika Przybylska-Bandosz Magdalena Chomska-Rychły e-mail: bsp@ue.poznan.pl tel. 61 856 90 88/89 Opiekun studiów ze strony EY Academy of Business: Katarzyna Pudelska e-mail: katarzyna.pudelska@pl.ey.com tel. +48 510 201 305 www.academyofbusiness.pl ksero dowodu osobistego Harmonogram. Rok akademicki 2016/2017 Wszystkie wymagane dokumenty można pobrać w Panelu Słuchacza po zalogowaniu na stronie www.ue.poznan.pl Oferta edukacyjna Studia Podyplomowe Biuro Studiów Podyplomowych Strefa Słuchacza Logowanie do systemu *Uwaga, podane obok daty to terminy zjazdów. Do momentu rozpoczęcia studiów mogą one ulec zmianie. 5-6 listopada 2016 r. Inaguracja; MSSF D1, D2 19-20 listopada 2016 r. MSSF D3, D4 10-11 grudnia 2016 r. MSSF D5, D6 21-22 stycznia 2017 r. MSSF D7, D8 4-5 marca 2017 r. MSSF D9, D10 1-2 kwietnia 2017 r. Finanse przedsiębiorstw 22-23 kwietnia 2017 r. MSSF D11, D12 13-14 maja 2017 r. Rachunkowość zarządcza 27-28 maja 2017 r. MSSF D13, D14 10-11 czerwca 2017 r. Kontrola wewnętrzna oraz audyt 24-25 czerwca 2017 r. MSSF D15, D16 1 lipca 2017 r. Egzamin

Program studiów Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w praktyce Założenia programowe studiów są zgodne ze specyfiką studiów podyplomowych. Program obejmuje łącznie 180 godziny zajęć prowadzonych w formie wykładów i ćwiczeń plus egzamin. Warunkiem zaliczenia studiów jest uczestnictwo w zajęciach, warunkiem ukończenia studiów jest pozytywne złożenie egzaminu końcowego, będącego podstawą do uzyskania świadectwa ukończenia studiów, a także dyplomu wydanego przez EY Academy of Business.

Dzień 1 Wykład inauguracyjny Wprowadzenie do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Podstawowe informacje dotyczące historii sprawozdawczości finansowej i rachunkowości na świecie. Struktura komitetu ds. Międzynarodowych Standardów, ostatnie osiągnięcia oraz omówienie prac Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej. Rola Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w krajach Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych. Proces tworzenia nowych standardów. Założenia koncepcyjne MSSF ze szczególnym omówieniem podstawowych koncepcji rachunkowych oraz definicji aktywów, zobowiązań, przychodów, kosztów i kapitału. Prezentacja sprawozdań finansowych Obecny format sprawozdania finansowego. Cykl operacyjny właściwy dla danej działalności, podział na aktywa trwałe i obrotowe oraz zobowiązania krótkoi długoterminowe. Wymogi minimalne w zakresie prezentacji pozycji w sprawozdaniu z całkowitego dochodu (rachunku zysków i strat) oraz sprawozdaniu z sytuacji finansowej (dawniej: bilans); przykładowe formaty. Zestawienie zmian w kapitale własnym. Sprawozdawczość śródroczna. Zapasy Ujęcie początkowe zapasów: cena nabycia, koszty wytworzenia, pozostałe koszty ujmowane w wycenie zapasów. Wartość netto możliwa do uzyskania - definicja oraz praktyczne przykłady wyceny. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Metoda cen ewidencyjnych oraz detaliczna. Różne metody wyceny rozchodu zapasów: FIFO oraz średnia ważona. Dzień 2 Zasady polityki księgowej, zmiany szacunków księgowych, błędy księgowe Hierarchia źródeł odniesienia w procesie wyboru polityki księgowej jednostki. Obligatoryjne oraz fakultatywne zmiany polityki. Definicja błędów przeszłych okresów oraz księgowe ujęcie korekt błędów. Szacunki księgowe oraz ich zmiany. Zdarzenia po dacie sprawozdawczej Określenie okresu, w którym występują zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego wymagające oraz niewymagające korekty sprawozdania finansowego - praktyczne przykłady oraz ich ujęcie. Uznawanie przychodów Podstawowe kategorie przychodów: ze sprzedaży towarów oraz usług, odsetek tantiem oraz dywidend. Warunki rozpoznania przychodów. Wycena w wartości godziwej: ujęcie przychodów w wartości zdyskontowanej w przypadku odległego terminu płatności. Rozpoznawanie przychodów w transakcjach barterowych. Przewaga treści ekonomicznej nad formą prawną Najczęściej występujące zagadnienia wymagające analizy treści ekonomicznej: transakcje sprzedaży połączonej z odkupem, sprzedaż komisowa, faktoring należności, sekurytyzacja aktywów. Dzień 3 Rzeczowe aktywa trwałe Ujęcie początkowe rzeczowych aktywów trwałych: koszty, które podlegają aktywowaniu w ramach ujęcia początkowego (cena nabycia, koszty wytworzenia, koszty związane z usunięciem aktywa na koniec ekonomicznego okresu użytkowania). Definicja kwoty podlegającej amortyzacji; różne metody amortyzacji księgowej: liniowa, malejącego salda, sumy cyfr, jednostek produkcji. Amortyzacja komponentów. Modele wyceny po wstępnym ujęciu: kosztu historycznego oraz wartości przeszacowanej. Ujęcie księgowe przeszacowania oraz sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych. Zmiany szacunków związanych z metodą amortyzacji, ekonomicznym okresem użytkowania oraz wartością rezydualną środków trwałych. Prezentacja oraz informacja dodatkowa. Koszty finansowania zewnętrznego (pożyczki, kredyty) Definicja kosztów finansowania zewnętrznego. Metoda ujęcia kosztów finansowania zewnętrznego. Omówienie standardu MSR 23. Istotne kwestie związane z zastosowaniem metody kapitalizacji: aktywa, dla których koszt finansowy można kapitalizować, okres kapitalizacji, stopa kapitalizacji. Dotacje państwowe i ujawnianie informacji na temat pomocy państwa Dotacje pokrywające koszty oraz nakłady inwestycyjne. Omówienie dwóch metod księgowych ujęcia dotacji państwowych zalecanych przez MSR 20. Ujęcie dotacji pośrednich takich jak np. preferencyjnego oprocentowania pożyczek. Nieruchomości inwestycyjne Definicja i ujęcie początkowe nieruchomości inwestycyjnych. Kryteria klasyfikacji nieruchomości jako inwestycyjne; zasady reklasyfikacji. Modele wyceny: ceny nabycia oraz wartości godziwej; warunki zastosowania modelu wartości godziwej, odniesienie zamian wartości godziwej.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Dzień 4 Podstawowe zagadnienia związane z konsolidacją Metody ujęcia inwestycji w jednostkowym sprawozdaniu finansowym oraz ich wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Definicje jednostek zależnych, stowarzyszonych, współzależnych, sprawowania kontroli, współkontroli, wywieranie znaczącego wpływu oraz inne definicje związane z konsolidacją spółek. Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej oraz dochodów całkowitych Omówienie na przykładach, krok po kroku, zasad przygotowania skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej. Wartość firmy oraz zysk z okazyjnego nabycia. Odpisy z tytułu utraty wartości aktualizujące wartość firmy. Wycena aktywów i zobowiązań spółki zależnej zgodnie z ich wartością godziwą. Ujęcie udziałów niekontrolujących w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Korekty konsolidacyjne dotyczące między innymi eliminacji: kapitałów i inwestycji, wzajemnych rozrachunków (handlowych, pożyczek itp.), niezrealizowanego zysku w transakcjach wewnątrzgrupowych dotyczących transferu zapasów, oraz składników środków trwałych (łącznie z wpływem na amortyzację), dywidend. Omówienie na przykładach, krok po kroku, zasad przygotowania skonsolidowanego sprawozdania z całkowitych dochodów. Eliminacja z punku widzenia sprawozdania z całkowitych dochodów transakcji wewnątrzgrupowych (sprzedaż, koszt własny, dywidendy). Wpływ transakcji na wartość udziałów niekontrolujących Transakcje ze stronami/podmiotami powiązanymi Definicja stron powiązanych oraz potrzeby ujawnienia informacji dotyczących transakcji oraz sald ze stronami powiązanymi. Rodzaje transakcji podlegających ujawnieniu oraz omówienie wymaganej szczegółowości ujawnień. Ujawnienia dotyczące podmiotów powiązanych przez skarb państwa. Dzień 5 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy Zakres podmiotowy MSSF 1 - definicja jednostek stosujących standardy międzynarodowe po raz pierwszy. Zasady związane z przejściem na MSSF: określenie daty sprawozdawczej oraz daty przejścia, zastosowanie zwolnień obligatoryjnych oraz fakultatywnych, wpływ wyceny na dzień przejścia na wartości aktywów, zobowiązań oraz kapitałów. Przykładowe korekty wymagane przy przejściu na MSSF. Leasing Umowy leasingowe w kontekście wyższości treści ekonomicznej nad formą prawną. Kategorie umów leasingowych oraz ich wpływ na sprawozdanie finansowe korzystającego i finansującego. Omówienie, krok po kroku, zasad klasyfikacji leasingu finansowego i operacyjnego. Niezbędne księgowania. Metody podziału raty finansowej na część kapitałową i odsetkową: metoda sumy cyfr oraz aktuarialna. Metody ujęcia transakcji leasingu zwrotnego. Leasing producenta. Obowiązkowe ujawnienia w informacji dodatkowej. Dzień 6 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Rola sprawozdania z przepływów pieniężnych w sprawozdaniu finansowym oraz metody przygotowania sprawozdania na podstawie danych dostępnych ze sprawozdania z całkowitego dochodu, sprawozdania z sytuacji finansowej oraz informacji dodatkowej. Definicja środków pieniężnych i ich ekwiwalentów; przykładowe pozycje wchodzące w ich skład. Metoda pośrednia i bezpośrednia tworzenia sprawozdania z przepływów pieniężnych. Wartości niematerialne Omówienie definicji. Warunki ujęcia wartości niematerialnych: identyfikowalność, kontrola, przyszłe korzyści ekonomiczne, wiarygodna wycena. Wartości niematerialne identyfikowane w procesie połączeń jednostek gospodarczych. Wycena wartości niematerialnych pozyskanych w transakcji zakupu, połączenia jednostek gospodarczych oraz wytworzonych wewnętrznie. Określony vs. nieokreślony okres użytkowania wartości niematerialnych: konsekwencje dla wyceny na dzień sprawozdawczy. Zasady ujęcia kosztów prac badawczych i rozwojowych. Wartość firmy. Długoterminowe kontrakty budowlane Natura przychodów i kosztów pojawiających się w ramach kontraktów długoterminowych. Metody ujęcia przychodów i kosztów w sprawozdaniu z całkowitych dochodów: zakończonego kontraktu oraz stopnia zaawansowania prac. Praktyczne wskazówki związane z wyborem metody pomiaru stopnia zaawansowania prac. Ujęcie kontraktów przynoszących straty. Prezentacja kontraktów długoterminowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Wymogi związane z ujawnieniami i prezentacją informacji w odniesieniu do kontraktów długoterminowych.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Dzień 7 Świadczenia pracownicze Klasyfikacja świadczeń pracowniczych. Nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne. Rezerwy na niewykorzystane urlopy. Zarządzanie pracowniczym funduszem emerytalnym. Programy określonych składek oraz programy określonych świadczeń. Ujęcie zysków i strat aktuarialnych. Wymogi dotyczące ujawnień dotyczących świadczeń pracowniczych w informacji dodatkowej. Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe Definicje rezerw, zobowiązań warunkowych oraz aktywów warunkowych. Zdarzenia obligujące: obowiązek prawny oraz zwyczajowy. Rezerwy na przyszłe straty operacyjne oraz umowy rodzące obciążenia. Zasady wyceny: określenie nakładów wymaganych do wypełnienia obowiązku, dyskontowanie, zwijanie dyskonta. Warunki ujęcia rezerwy na koszty restrukturyzacji. Omówienie warunków ujęcia w sprawozdaniu z sytuacji finansowej lub w informacji dodatkowej. Utrata wartości aktywów Identyfikacja zewnętrznych oraz wewnętrznych przesłanek utraty wartości. Aktywa, dla których test należy przeprowadzać niezależnie od przesłanek. Model utraty wartości: porównanie wartości odzyskiwanej oraz bilansowej. Określenie wartości odzyskiwanej oraz użytkowej: metody jej obliczenia zgodnie z wytycznymi MSR 36. Prognozy przepływów pieniężnych oraz szacunki stopy dyskontowej. Identyfikacja ośrodka wypracowującego środki pieniężne (OWŚP); alokacja utraty wartości na poszczególne aktywa wchodzące w skład OWŚP. Odwrócenie odpisu z tytułu utraty wartości. Utrata wartości firmy. Dzień 8 Podatek odroczony Identyfikacja ujemnych oraz dodatnich różnic przejściowych. Wartość podatkowa aktywów i zobowiązań. Zasady związane z ujęciem oraz wyceną aktywów oraz rezerw na podatek odroczony. Odpisy aktualizujące aktywa z tytułu odroczonego podatku. Prezentacja sald z tytułu podatku odroczonego. Kwestia odroczonego opodatkowania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Zysk przypadający na jedną akcję Metody obliczania podstawowego oraz rozwodnionego wskaźnika zysku na akcję. Wpływ emisji akcji po cenie rynkowej, podziału akcji, emisji premiowej oraz praw poboru na średnioważoną liczbę akcji i dane porównywalne. Ujęcie potencjalnych akcji zwykłych: opcji, zamiennych akcji uprzywilejowanych oraz obligacji zamiennych na akcje. Ustalenie kolejności, w jakiej należy włączać rozwadniające potencjalne akcje zwykłe do wyliczenia średniej ważonej ilości akcji. Zysk z działalności kontynuowanej przypadający na jedną akcję. Dzień 9 Metoda praw własności Zasady dotyczące ujęcia jednostek stowarzyszonych w sprawozdaniu jednostkowym i skonsolidowanym. Omówienie na przykładzie ujęcia inwestycji metodą praw własności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz sprawozdaniu z całkowitego dochodu. Wyłączenia niezrealizowanych zysków w ramach transakcji pomiędzy znaczącym inwestorem i jednostką stowarzyszoną. Wartość firmy oraz zysk z okazyjnego nabycia. MSSF 11 Wspólne przedsięwzięcia Czynniki wpływające na klasyfikację wspólnych przedsięwzięć: forma prawna, postanowienia umowne oraz pozostałe fakty i okoliczności. Ujęcie księgowe wspólnych operacji oraz wspólnej działalności. Przykłady liczbowe ilustrujące zastosowanie omawianych zasad. Połączenia jednostek gospodarczych Omówienie podstawowych kwestii uregulowanych w MSSF 10: nowa definicja kontroli, potencjalne prawa głosu, kontrola de facto, identyfikacja mających znaczenie działań, prawa zabezpieczające, ciągła ocena. Wybrane kwestie związane z rozliczeniem połączenia jednostek gospodarczych: ujęcie wartości niematerialnych, koszty transakcji, zapłata warunkowa, wycena udziału niekontrolującego. Zasady wyceny aktywów, zobowiązań oraz zobowiązań warunkowych do wartości godziwej. Wpływ wyceny na dzień nabycia do wartości godziwej aktywów i zobowiązań na sprawozdanie skonsolidowane - korekty związane z doprowadzeniem do wartości godziwej w latach późniejszych. MSSF 12 Ujawnianie informacji dotyczących udziału w innych jednostkach Cel oraz zakres ujawnień. Ujawnienia wymagane dla istotnych zaangażowań związanych z jednostkami zależnymi, stowarzyszonymi oraz wspólnymi przedsięwzięciami. Pozostałe ujawnienia.

Dzień 10 Segmenty operacyjne Cel oraz znaczenie sprawozdawczości finansowej segmentów operacyjnych. Definicja segmentów operacyjnych oraz Głównego Organu Odpowiedzialnego za Decyzje Operacyjne Segmenty operacyjne a sprawozdawcze: kryteria brane pod uwagę przy ocenie charakteru segmentu. Transakcje pomiędzy segmentami sprawozdawczymi. Informacje oraz ujawnienia wymagane dla segmentów sprawozdawczych i jednostki jako całości. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży - warunki klasyfikacji. Wycena aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży na moment klasyfikacji. Ujęcie grup do zbycia. Skutek zmian planów w zakresie sprzedaży oraz reklasyfikacja aktywów do środków trwałych. Omówienie momentu powstania działalności zaniechanej oraz wymogi związane z ujawnieniem informacji zgodnie z MSSF 5. Ujęcie działalności zaniechanej w danych porównywalnych. Przykładowe ujawnienia dotyczące działalności zaniechanej oraz aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży. Skutki zmian kursów wymiany walut obcych oraz konsolidacja jednostek zależnych działających za granicą Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Pojęcia waluty funkcjonalnej oraz waluty prezentacji; kryteria brane pod uwagę przy określaniu waluty funkcjonalnej. Ujęcie księgowe transakcji w walucie obcej na dzień powstania, rozliczenia oraz na koniec okresu sprawozdawczego. Ujęcie różnic kursowych. Przeliczanie wyniku finansowego oraz sytuacji majątkowej i finansowej jednostek zależnych działających za granicą włączonych do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Zasady dotyczące przyjętych kursów wymiany dla aktywów, zobowiązań, kapitału, przychodów oraz kosztów. Ujęcie różnic kursowych w sprawozdaniu skonsolidowanym: udział grupy oraz udziałów niekontrolujących. Wyłączenia sald i transakcji z podmiotem zagranicznym. Przeliczenie wartości firmy. Dzień 11 Instrumenty finansowe Omówienie różnych kategorii instrumentów finansowych takich jak: aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, pożyczki i należności, aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz pozostałe zobowiązania. Rozpoznanie zysków i strat na wycenie poszczególnych kategorii instrumentów finansowych. Wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych w oparciu o skorygowaną cenę nabycia (zamortyzowany koszt). Wyliczenie efektywnej stopy procentowej. Wycena instrumentu o stałym oraz zmiennym oprocentowaniu dokonywana na dzień płatności odsetek. Klasyfikacja pozycji kapitałowych i zobowiązaniowych. Złożone instrumenty finansowe - obligacje zamienne na akcje. Zasady tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów finansowych zgodnie z MSR 39. Utrata wartości aktywów ujmowanych wg skorygowanej ceny nabycia oraz dostępnych do sprzedaży. Instrumenty pochodne, w szczególności transakcje terminowe, takie jak kontrakty forward, futures lub opcje. Wycena oraz ewidencja walutowych kontraktów terminowych klasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu. Kontrakty zabezpieczające wartość godziwą i przyszłe przepływy pieniężne. Definicja i przykłady zabezpieczeń wartości godziwej oraz przepływów pieniężnych. Wymogi formalne stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Określenie pozycji zabezpieczanej oraz instrumentu zabezpieczającego. Ewidencja księgowa. Instrumenty wbudowane: definicja, identyfikacja, wydzielanie oraz ewidencja. Ujawnienia wymagane przez MSSF 7. Omówienie obecnego statusu prac nad standardem MSSF 9. Dzień 12 Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych Omówienie zagadnień dotyczących przygotowania skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych takich jak inwestycje w spółki stowarzyszone, dywidendy wypłacone udziałowcom niekontrolującym oraz zakup lub sprzedaż spółki zależnej w ciągu roku. Przygotowanie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych metodą pośrednią na podstawie danych ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej, sprawozdania z całkowitego dochodu oraz informacji dodatkowej. Zaawansowane techniki konsolidacji sprawozdań finansowych Wpływ kontroli nabywanej etapami na wyliczenie wartości firmy. Rozliczenie całkowitego lub częściowego zbycia jednostek zależnych: sposób wyliczenia skonsolidowanego zysku na zbyciu; ujęcie w sprawozdaniu finansowym zbycia doprowadzającego do zmniejszenia udziału do poziomu jednostki stowarzyszonej lub inwestycji. Zmiany udziału w jednostce zależnej bez utraty kontroli. Konsolidacja grup kapitałowych, w których kontrola sprawowana jest w sposób pośredni - grupy kapitałowe pionowe lub mieszane. Reorganizacja grup kapitałowych i transakcje pod wspólną kontrolą.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Dzień 13 Płatności rozliczane w akcjach Płatności rozliczane w akcjach w formie kapitałowej oraz gotówkowej. Definicje momentu przyznania, okresu nabywania praw oraz nabycia uprawnień. Ujęcie rynkowych oraz innych niż rynkowe warunków nabycia uprawnień. Wpływ modyfikacji, anulowania oraz anulowania za wypłatą odszkodowania na rozliczenie programów rozliczanych w instrumentach kapitałowych. Ujęcie transakcji rozliczanych w akcjach w sytuacji, gdy jednostka lub strona trzecia mają wybór w zakresie rozliczenia: kapitałowe lub gotówkowe. MSSF 13 Wycena w wartości godziwej Definicja wartości godziwej i związane z nią pojęcia. Rynek podstawowy oraz najbardziej korzystny. Koszty transakcyjne Maksymalny oraz najlepszy sposób wykorzystania. Techniki wyceny. Obecny status prac RMSR Obszary, nad którymi prowadzone są obecnie prace przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Dzień 14 Metody i rodzaje analizy finansowej Analiza trendu (pozioma), pionowa Analiza wskaźnikowa Proces analizy finansowej Ocena firmy przy wykorzystaniu analizy wskaźnikowej Wskaźniki rentowności Wskaźniki płynności Wskaźniki efektywności Wskaźniki struktury kapitału i wypłacalności Przykłady anglojęzycznego żargonu CAPEX, OPEX, EBITDA, EBIT, free cash flow, debt, equity, D/E, ROE, ROCE: ich znaczenie oraz zastosowanie. Ćwiczenia oraz praktyczne przykłady liczbowe Ocena silnych i słabych stron firmy przy wykorzystaniu dotychczas poznanych narzędzi, identyfikacja obszarów gdzie wprowadzenie działań korygujących mogłoby doprowadzić do poprawy sytuacji. Wpływ istotnych oszacowań, założeń oraz przyjętej polityki księgowej na dane prezentowane w sprawozdaniach finansowych oraz wskaźniki. Wskaźniki finansowe firmy a branża, w której działa. Dzień 15 Powtórzenie najważniejszych zagadnień oraz wyjaśnienie wątpliwości w celu przygotowania do egzaminu końcowego. Rozwiązywanie zadań typu egzaminacyjnego. Dzień 16 Powtórzenie najważniejszych zagadnień oraz wyjaśnienie wątpliwości w celu przygotowania do egzaminu końcowego. Rozwiązywanie zadań typu egzaminacyjnego.

achunkowość zarządcza zień 1 Finanse przedsiębiorstw Dzień 1 Kontrola wewnętrzna oraz audyt Dzień 1 alkulacja i ocena kosztów Pojęcie, istota i cele rachunkowości zarządczej Klasyfikacja i pomiar kosztów. Funkcja kosztów Ewidencja i rozliczanie kosztów Koszty a zysk. Systemy rachunku kosztów Kalkulacja podziałowa kosztów Kalkulacja doliczeniowa kosztów Rachunek kosztów działań rótkookresowe rachunki decyzyjne Analiza progu rentowności Inne krótkookresowe rachunki decyzyjne Ceny i decyzje cenowe Analiza koszt-wolumen-zysk zień 2 lanowanie i budżetowanie kosztów. ontrolling Rachunek kosztów planowanych. Analiza odchyleń Budżetowanie i controlling operacyjny Centra odpowiedzialności wyodrębnianie ośrodków odpowiedzialności w przedsiębiorstwie, ocena ośrodków odpowiedzialności Podstawowe narzędzia controllingu budżetowanie, ośrodki odpowiedzialności, rachunek kosztów, analiza odchyleń, system wskaźników ecyzje strategiczne Strategiczne zarządzanie kosztami Strategiczna rachunkowość zarządcza Zarządzanie kapitałem obrotowym Pomiar, ocena i planowanie płynności finansowej Zarządzanie należnościami Zarządzanie zobowiązaniami Ocena efektywności i ryzyka inwestycji Dobór przepływów pieniężnych dla potrzeb oceny opłacalności inwestycji Określenie stopy dyskontowej Dzień 2 Ocena efektywności i ryzyka inwestycji Miary opłacalności inwestycji Ocena ryzyka inwestycji Zarządzanie ryzykiem walutowym i stopy procentowej w przedsiębiorstwie Pojęcie i pomiar ryzyka Zastosowanie instrumentów pochodnych w zarządzaniu ryzykiem walutowym Zastosowanie instrumentów pochodnych w zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej Kontrola wewnętrzna i audyt wewnętrzny Standardy i zasady organizacji systemów kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego Sporządzenie projektu wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego Dokumentacja dotycząca systemu kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego. Sprawozdawczość o jakości systemu kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego Doskonalenie systemu kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego Dzień 2 Audyt sprawozdań finansowych Cel i przedmiot auditingu. Podstawy prawne Instytucja biegłego rewidenta wymagania kwalifikacyjne, podmioty uprawnione do badania, odpowiedzialność i etyka biegłego rewidenta Techniczne i metodologiczne aspekty badania sprawozdań finansowych. Szacowanie istotności i ryzyka badania. Planowanie badania Badanie i ocena systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu rachunkowości Istota i techniki badania aktywów trwałych i obrotowych, pasywów, przychodów, kosztów i obciążeń wyniku finansowego Badanie zdarzeń po dacie bilansu Opinia i raport z badania sprawozdania finansowego Dokumentacja procesu badania sprawozdań finansowych

Wykładowcy Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu oraz EY Academy of Business zapewniają wykładowców z wiedzą i doświadczeniem zawodowym odpowiednim do przeprowadzenia studiów podyplomowych. Na kolejnych stronach prezentujemy krótkie notatki o wybranych wykładowcach.

Wykładowcy Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Dr hab. Marek Cieślak Katedra Rachunkowości Dr hab. Jarosław Kubiak Katedra Finansów Przedsiębiorstw Dr Marek Masztalerz Katedra Rachunkowości Absolwent Akademii Ekonomicznej w Poznaniu; z uczelnią związany zawodowo od 1999 roku. Prowadzi zajęcia z zakresu rachunkowości finansowej i zarządczej, także dotyczące Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, na studiach licencjackich, magisterskich, podyplomowych i MBA. Od kilkunastu lat prowadzi szkolenia z zakresu rachunkowości. Współpracował m.in. ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce, Krajową Izbą Biegłych Rewidentów, Infor S.A., ISP Modzelewski, BT&A Group, DGA Audyt. Od 2014 r. jest zatrudniony jako Guest Professor w SRH University Heidelberg, gdzie wykłada m.in. International Accounting. Specjalista w zakresie finansów przedsiębiorstwa. Od kilkunastu lat jest wykładowcą na studiach podyplomowych. Prowadził zajęcia i szkolenia między innymi z zakresu planowania finansowego, zarządzania ryzykiem, zarządzania kapitałem obrotowym, kształtowania struktury kapitału. Od roku 1997 roku jest konsultantem w dziedzinie finansów, współpracując m.in. Biurem Konsultingowym Fundacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jest autorem programów restrukturyzacyjnych, biznesplanów i wycen przedsiębiorstw. Prowadził szkolenia z zakresu zarządzania finansami przedsiębiorstw m.in. dla, Aqanet S.A., Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., Stoen S.A., Urzędu Miejskiego w Poznaniu. Absolwent AE w Poznaniu, od 2003 roku pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Rachunkowości w macierzystej uczelni. Autor ponad 50 publikacji z zakresu rachunkowości finansowej (w tym MSSF) i zarządczej. Posiada doświadczenie praktyczne w doradztwie biznesowym w zakresie rachunku kosztów i controllingu. Prowadzi zajęcia na studiach Executive MBA na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu oraz na kursach zawodowych w Stowarzyszeniu Księgowych w Polsce. Trzykrotnie otrzymał od studentów nagrodę dla Wykładowcy Roku UEP.

Wykładowcy EY Academy of Business Jarosław Olszewski FCCA, CFA, CIA Magdalena Burzyńska FCCA Michał Błeszyński FCCA, CIA Starszy Menedżer w EY Academy of Business Absolwent Akademii Ekonomicznej w Poznaniu; posiada kwalifikacje polskiego biegłego rewidenta, ACCA (Association of Chartered Certified Accountants), amerykańskiego doradcy inwestycyjnego (CFA) oraz audytora wewnętrznego CIA (Certified Internal Auditor). Od 19 lat zatrudniony w grupie EY. Posiada doświadczenie jako audytor oraz wykładowca/trener na szkoleniach z zakresu Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), ustawy o rachunkowości, ACCA, CFA, audytu wewnętrznego oraz finansów dla niefinansistów. Prowadzi szkolenia zarówno dla pracowników EY, jak i dla klientów zewnętrznych. Dyrektor ds. programowych studiów podyplomowych w zakresie MSSF realizowanych przez EY wspólnie ze Szkołą Główną Handlową na zlecenie kluczowych firm sektora wydobywczego oraz energetycznego. Trener EY Academy of Business Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej na wydziałach Finanse i Bankowość oraz Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze i Polityczne. Jest członkiem międzynarodowej organizacji ACCA. Przed rozpoczęciem pracy w EY Academy of Business była zatrudniona na stanowisku kontrolera finansowego w międzynarodowym koncernie w sektorze inżynieryjnobudowlanym. Posiada szerokie, doświadczenie w zakresie zarządzania finansami spółek międzynarodowych, sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z MSSF zdobywane w trakcie 6-letniej pracy w działach finansowych różnych firm. Prowadzi szkolenia o tematyce finansowej dla klientów zewnętrznych, pracowników EY oraz studentów w ramach ścieżki ACCA na SGH. Menedżer w EY Academy of Business Absolwent wydziału Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. Jest biegłym rewidentem, posiada kwalifikacje CIA i ACCA. Przez pięć lat pracował w dziale audytu EY i zajmował się badaniem sprawozdań finansowych głównie spółek produkcyjnych, a także grup kapitałowych działających na rynku nieruchomości. Brał udział w szkoleniu nowych pracowników działu audytu w zakresie wykonywania zadań audytu zewnętrznego. Od kilku lat pracuje jako trener w EY Academy of Business, gdzie specjalizuje się w tematyce MSSF oraz w audycie wewnętrznym.